Τι σχέση έχει μπορεί να έχει η αλλαγή της ώρας με την ιστορία του ΚΚΕ; Καμία, είναι η αυθόρμητη απάντηση, να όμως που ένα περιστατικό που αφηγείται ο ο Γιάννης Ιωαννίδης για το Γιώργη Σιάντο, με τον οποίο ως γνωστόν ασκούσαν την καθοδηγητική ευθύνη του κόμματος τον καιρό που ο Ζαχαριάδης ήταν αιχμάλωτος στο Νταχάου, αποδεικνύει ότι το θέμα είχε και …ιδεολογική διάσταση, τουλάχιστον κατά το Σιάντο. Κι αυτό γιατί η εισαγωγή της θερινής ώρας έγινε από τους Γερμανούς κατακτητές το 1942, ωθώντας τον να προβεί σε μια ιδιότυπη μορφή αντίσταστασης. Πολύ αργότερα, εξόριστος στη Ρουμανία, ο Γιάννης Ιωαννίδης, μίλησε στον Αλ. Παπαναγιώτου, που μαγνητοφώνησε τη μακρά συνομιλία τους για όλα τα προβλήματα του κόμματος και την εξέδωσε στα τέλη της δεκαετίας του 70 σε βιβλίο από τις εκδόσεις θεμέλιο (κάτι που μας δείχνει ότι κατά πάσα πιθανότητα είχε πάει με τους εσωτερικάκηδες).
Ας δούμε τι λέει στη συνέχεια ο Ιωαννίδης. Η αφήγηση έχει κάποια χάσματα, αλλά με τα πολλά βγαίνει νόημα. Σημειωτέον, η Δόμνα που αναφέρεται στο κείμενο είναι η γυναίκα του Ιωαννίδη.
Το 1942, όταν άλλαξε από τους γερμανούς η θερινή ώρα, κοίτα τι μας συνέβη. Εμείς από τα προηγούμενα είχαμε καθορίσει συνάντηση με το Σιάντο. Το ραντεβού το κανόνισε η Δόμνα με τη γυναίκα του Σιάντου, τη Βαγγελιώ, ας πούμε για τις 6 η ώρα το βράδυ. Στο μεταξύ δυο τρεις μέρες πριν από το καθορισμένο ραντεβού είχε αλλάξει η ώρα. Συνεπώς θα έπρεπε να πας με την ώρα που είχε το κράτος. Αυτό ήταν κοντά στο νου κι η γνώση.
Πάει η Δόμνα στο ραντεβού, Βαγγελιώ δεν υπάρχει. Κάνει βόλτες εδώ κι εκεί, περνάει μισή ώρα. Κι έχει εντολή παραπάνω από ένα τέταρτο να μην καθίσει. Τα ραντεβού έτσι γινόντουσαν. Έρχεται η δόμνα. Ποιος ξέρει τι συνέβη. Εγώ ανησυχώ. Ανησυχεί φυσικά κι αυτός. Σου λέει τι νάγινε ο Γιάννης…
Τη δεύτερη μέρα ξαναπάνε στη ρεζέρβα (εναλλακτικό τόπο συνάντησης) και πάλι δεν ανταμώνουν. Η Δόμνα πηγαίνει με την καινούρια ώρα, η Βαγγελιώ πηγαίνει με την παλιά ώρα. Μια ώρα διαφορά είναι αυτή. Δε μπορούνε να ανταμώσουνε. Μετά εγώ κάθισα και σκέφτηκα. Μπας και πηγαίνει με την παλιά ώρα; Γιατί δεν ακούστηκε να έπαθε τίποτα. Λέω λοιπόν της Δόμνας, πήγαινε με το παλιό, πήγαινε και με το καινούριο και να δούμε. Έτσι έγινε η σύνδεσή μας.
Και τότε που θα συνδεόμασταν, θα κάναμε συνεδρίαση του πολιτικού γραφείου. Η συνεδρίαση αυτή ματαιώνεται και πρέπει να ξαναειδοποιηθούν όλοι για τη νέα ημέρα. Στο δρόμο ο Γιώργης μου λέει:
-Μα τι είναι αυτά; Δεν είπαμε στις 6 η ώρα;
-Ναι, αλλά τώρα η ώρα έξι είναι, πέντε, ή επτά δε θυμάμαι.
-Βρε, με τη φασιστική ώρα θα πάμε εμείς;
Είναι χαρακτηριστικό αυτό το πράγμα. Αφού ήρθε η Δόμνα και μου είπε πως η Βαγγελιώ όταν βρέθηκαν της είπε: με τη φασιστική ώρα θα πηγαίνουμε τώρα και μεις; Δεν έδωσα τότε και τόση σημασία. Ε, λέω, τόσο της κόβει της Δαγγελιώς, άστηνε… Δε νόμιζα ότι κι ο Σιάντος μπορεί να ήταν τόσο… ή αυτό που εξέφραζε η γυναίκα του Σιάντου ήταν γνώμη του ίδιου του σιάντου.
Λοιπόν πηγαίνοντας για το μέρος που θα γινόταν η δουλειά, άρχιζε να μου λέει αυτό και κείνο, οπότε του λέω: μη φωνάζεις τώρα γιώργη, έχεις άδικο και πάμε στο πολιτικό γραφείο να λύσουμε κι αυτό το ζήτημα. Τέτοια ζητήματα είναι ανόητα, αλλά θα πάμε εκεί και θα δούμε. Μία είναι η ώρα, αυτή που έχει το κράτος. Δε μπορούμε να έχουμε κομμουνιστική ώρα και φασιστική ώρα.
Πήγαμε στη συνεδρίαση του πολιτικού γραφείου. Στο μεταξύ ο Σιάντος το σκεφτόταν αυτό. Γιατί μόλις μπήκε ρώτησε τους άλλους: Ε, τι γίνεται, θα την αλλάξουμε τώρα κι εμείς την ώρα; Όλοι απάντησαν με ένα στόμα: Φυσικά θα την αλλάξουμε. Ναι, λέει ο Σιάντος. Αυτό πρέπει να κάνουμε. Να την αλλάξουμε και μεις. Ούτε συζήτηση, ούτε τίποτα… Στενοκεφαλιά, ε;
Δεν μπορώ να πω ότι ήταν χαφιές και ήθελε να τα μπερδέψει. Πρόκειται για στενοκεφαλιά, για καθαρή περίπτωση στενοκεφαλιάς. Και ποιος τον ξέρει καλά τον Γιώργη… ο άνθρωπος τόσο μπορούσε… με τη φασιστική ώρα σου λέει… Τι φασιστική, αυτή ήταν η ώρα του κράτους. Γι’ αυτό σου τα λέω και αυτά. Και το ζήτημα της άρνησής του με την εγχείρισή μου για την οποία προηγούμενα είχε συμφωνήσει και τα άλλα και αυτό τώρα.
Αυτά δεν πρέπει να τα βλέπουμε με το πρίσμα του ύποπτου. Φυσικά όχι να μην το δίνουμε σημσία και αυτό. Αλλά αν ξέρουμε τον άνθρωπο μπορούμε να δώσουμε εξήγηση. Μπορεί να μην τον δικαιώσουμε σε αυτό που έκανε, αλλά όχι και να τον… Έτσι σκεφτόταν αυτός.
Το είχα διαβάσει και στο Ραφαηλίδη, αλλά δεν του είχα δώσει πολλή βάση.
Σε κάθε περίπτωση σύντροφοι, φροντίστε να είστε συνεπείς στο ραντεβού για την επανάσταση. Μία ώρα πριν νωρίς, μία ώρα μετά αργά.
Ούτε δυο-τρεις ώρες μετά, με λογική σιγά μην ξεκινήσει στην ώρα του.
Κι εμείς με εαακίτικη ώρα θα πηγαίνουμε;
Υστερόγραφο: τα παραπάνω στοιχεία τα βρήκα στο βιβλίο σβαρνούτ, το προδομένο αντάρτικο του Ν. Ι. Μέρτζου, διευθυντή τότε (το 1980) του ελληνικού βορρά, που πήρε έτοιμο υλικό από μαρτυρίες κι απομνημονεύματα κι έκανε μια συνέντευξη και με το βαφειάδη.
Σβαρνούτ σημαίνει κάτι σαν αναδίπλωση και κατά λέξη, τυλίξτε πίσω το χαλί, (δηλαδή, αναδιπλώστε το αντάρτικο). Φέρεται να την είπε ο σύντροφος με το μουστάκι στις 10 Φλεβάρη του 48 (κοντά στην επέτειο της Βάρκιζας) στον ζαχαριάδη εν είδει εντολής να μαζέψει το αντάρτικο.
Ιστορίες για αγρίους με (σοβιετικές) αρκούδες, θα πει κανείς, αλλά υπάρχουν πολλά ντοκουμέντα και μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν τα γεγονότα από πρώτο χέρι και σε αυτά βασίζεται κυρίως.
Οι πρώην έχουν πολύ μεγάλη γλώσσα, διαχρονικά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου