Το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα σήμερα και η στάση του ΚΚΕ
Η προσπάθεια που καταβάλλει το ΚΚΕ για την ανάπτυξη του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος αποτελεί μόνιμο, σταθερό καθήκον και χαρακτηρίζει την ιστορική του διαδρομή. Αυτό έχει αντικειμενική βάση. Πηγάζει από τον ίδιο το διεθνιστικό χαρακτήρα του Κόμματός μας, όπως και κάθε πραγματικού κομμουνιστικού κόμματος, το οποίο ως πρωτοπόρο τμήμα της εργατικής τάξης αποτελεί συστατικό μέρος του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος και κρίνεται από τη συνδυασμένη δράση σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, από τη συνεισφορά του στην κοινή υπόθεση των κομμουνιστών, με πίστη και αφοσίωση στη μαρξιστική αρχή «Προλετάριοι όλων των χωρών ενωθείτε».
Το κεφάλαιο είναι διεθνής δύναμη και συνεπώς η ταξική πάλη εξελίσσεται σε διεθνές επίπεδο. Απαιτείται η συγκρότηση και της εργατικής τάξης σε διεθνή δύναμη. Προϋπόθεση γι' αυτό είναι η ενιαία επαναστατική στρατηγική και η κοινή δράση των κομμουνιστικών κομμάτων, η κοινή επεξεργασία πολιτικής συμμαχιών με τα φτωχά λαϊκά στρώματα σε αντιιμπεριαλιστική αντιμονοπωλιακή κατεύθυνση.
Η διεθνής πάλη των κομμουνιστικών κομμάτων έχει διανύσει μια μεγάλη πορεία από την ίδρυση της Α' Διεθνούς, την οπορτουνιστική χρεοκοπία της Β' Διεθνούς, το ιστορικό βήμα συγκρότησης της Γ' (Κομμουνιστικής) Διεθνούς, αλλά και σε άλλες μορφές συντονισμού που ακολούθησαν. Εξετάζουμε κριτικά, δημιουργικά όλη αυτή την αποκρυσταλλωμένη πολύτιμη πείρα, για να συνεχίσουμε την προσπάθεια στις νέες συνθήκες που διαμορφώθηκαν μετά την αντεπανάσταση και τη βαθιά κρίση του κομμουνιστικού κινήματος.
Χαρακτηριστικό αυτής της πολύχρονης ιστορικής πορείας είναι η συνεχής διαπάλη σε ζητήματα θεωρίας και στρατηγικής ανάμεσα στο επαναστατικό ρεύμα και τον οπορτουνισμό, την επιρροή της αστικής ιδεολογίας και πολιτικής στο εργατικό κίνημα που πλήττει διαχρονικά την ενότητα και την αποτελεσματικότητα της δράσης του κομμουνιστικού κινήματος.
Το ΚΚΕ μελετάει την ιστορική πορεία του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος αντλώντας πολύτιμη πείρα. Στο 18ο Συνέδριο αναφέρεται μεταξύ των άλλων:
«Οι εξελίξεις στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα, τα ζητήματα στρατηγικής του έπαιξαν σοβαρό ρόλο στην ταξική πάλη σε παγκόσμιο επίπεδο και στη διαμόρφωση του συσχετισμού των δυνάμεων. Προβλήματα ιδεολογικής και στρατηγικής ενότητας εκδηλώθηκαν σε όλη την πορεία της Κομμουνιστικής Διεθνούς (ΚΔ), σχετικά με το χαρακτήρα της επανάστασης, το χαρακτήρα του επερχόμενου πολέμου μετά την άνοδο του φασισμού στη Γερμανία και τη στάση απέναντι στη σοσιαλδημοκρατία»1.
Στις εκτιμήσεις μας εστιάζουμε στο γεγονός της χαλάρωσης της λειτουργίας της ΚΔ ως ενιαίου κέντρου πολλά χρόνια πριν την αυτοδιάλυσή της (1943). Θεωρούμε ότι η διάλυσή της (παρά τα προβλήματα ενότητας που είχε και ανεξάρτητα αν μπορούσε να διατηρηθεί) στέρησε από το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα το κέντρο και τη δυνατότητα συντονισμένα να επεξεργαστεί την επαναστατική στρατηγική για τη μετατροπή του αγώνα ενάντια στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και την ξένη κατοχή σε αγώνα για την εξουσία στις συνθήκες του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
Οπως επισημαίνεται στην Απόφαση του 18ου Συνεδρίου του ΚΚΕ «Η στρατηγική του κομμουνιστικού κινήματος δεν αξιοποίησε το γεγονός ότι η αντίθεση κεφαλαίου - εργασίας περιεχόταν στον αντιφασιστικό - απελευθερωτικό χαρακτήρα του ένοπλου αγώνα για μια σειρά χώρες, ώστε να θέσει στην ημερήσια διάταξη το πρόβλημα της εξουσίας, αφού ο σοσιαλισμός και η κομμουνιστική προοπτική αποτελούν τη μόνη εναλλακτική λύση στην καπιταλιστική βαρβαρότητα»2.
Το κομμουνιστικό κίνημα δεν μπόρεσε αντικειμενικά να εκτιμήσει το συσχετισμό δύναμης που διαμορφώθηκε μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, να διακρίνει τις ανακατατάξεις στις συμμαχίες. Δεν κατάφερε να διαμορφώσει ενιαία αυτοτελή στρατηγική απέναντι στη στρατηγική του διεθνούς ιμπεριαλισμού.
Στο φόντο και των αποφάσεων του 20ού Συνεδρίου του ΚΚΣΕ (Φλεβάρης 1956) επικράτησαν αναθεωρητικές σοσιαλδημοκρατικές απόψεις για τη δυνατότητα «ειρηνικής συνύπαρξης» καπιταλισμού - σοσιαλισμού, για δυνατότητα ειρηνικού - κοινοβουλευτικού - περάσματος στο σοσιαλισμό.
Επίσης, στη βάση λανθασμένης ερμηνείας της θέσης και της δύναμης κάθε καπιταλιστικού κράτους μέσα στο ιμπεριαλιστικό σύστημα, θεωρώντας ακόμα και χώρες όπως η Μ. Βρετανία ή η Γαλλία ως υποτελείς στις ΗΠΑ, υιοθετήθηκε η στρατηγική της «αντιμονοπωλιακής διακυβέρνησης», μια μορφή σταδίου ανάμεσα στον καπιταλισμό και το σοσιαλισμό, που θα έλυνε προβλήματα «εξάρτησης» από τις ΗΠΑ. Ετσι, ΚΚ επέλεξαν πολιτική συμμαχιών και με δυνάμεις της αστικής τάξης, αυτές που χαρακτηρίστηκαν ως «εθνικώς σκεπτόμενες», σε διάκριση από τις λεγόμενες «ξενόδουλες». Αμβλύνθηκε το μέτωπο πολλών ΚΚ απέναντι στη σοσιαλδημοκρατία, κυριάρχησε η εκτίμηση για διαχωρισμό της σοσιαλδημοκρατίας σε «δεξιά» και «αριστερή».
Σε μια σειρά βασικά ΚΚ της Δυτικής Ευρώπης κυριάρχησε το οπορτουνιστικό ρεύμα του «ευρωκομμουνισμού», που αρνιόταν τις νομοτέλειες της σοσιαλιστικής επανάστασης, τη δικτατορία του προλεταριάτου και γενικά την επαναστατική πάλη, με αποτέλεσμα τον εκφυλισμό τους.
Η αντεπανάσταση βρήκε το κομμουνιστικό κίνημα στις καπιταλιστικές χώρες ευάλωτο στην ιδεολογική επίθεση του αντιπάλου, οξύνοντας τα προβλήματά του και ανοίγοντας μια περίοδο βαθιάς κρίσης.
Ο χαρακτήρας της κρίσης και οι όροι για το ξεπέρασμά της
Οι εξελίξεις της τελευταίας 20ετίας έχουν νέα, ποιοτικά στοιχεία. Η αντεπανάσταση στη Σοβιετική Ενωση και σε άλλες σοσιαλιστικές χώρες οδήγησε στη διάλυση και τον παροπλισμό πολλών κομμουνιστικών κομμάτων. Η σοσιαλδημοκρατική μετάλλαξη πολλών ΚΚ οδήγησε στη διάχυσή τους σε νέα οπορτουνιστικά σχήματα. Η γενικότερη υποχώρηση οδήγησε σε άρνηση της επαναστατικής θεωρίας, του μαρξισμού - λενινισμού, σε άρνηση των αρχών συγκρότησης και των κανόνων λειτουργίας του κόμματος νέου τύπου, σε αδυνάτισμα της πάλης για το σοσιαλισμό - κομμουνισμό.
Σήμερα, βεβαίως, δεν είμαστε εκεί από όπου ξεκινήσαμε το 1991. Εγιναν βήματα στην ανασυγκρότηση πολλών κομμουνιστικών κομμάτων, στο διεθνή συντονισμό και στην κοινή πάλη. Αυτά τα βήματα όμως δεν μπορούμε να τα δούμε στατικά. Είμαστε υποχρεωμένοι να κρίνουμε αυτή τη διαδικασία στη βάση των συνεχώς διευρυνόμενων αναγκών της επαναστατικής πάλης που βάζει απαιτητικά νέα, μεγάλα καθήκοντα.
Η κρίση συνεχίζεται και είναι πολύ σημαντική η εκτίμηση του 18ου Συνεδρίου του ΚΚΕ που τονίζει ότι «το κομμουνιστικό κίνημα παραμένει οργανωτικά και ιδεολογικά κατακερματισμένο. Οσο δε βελτιώνεται η κατάσταση, όσο παραμένει σε στασιμότητα, δυναμώνουν οι κίνδυνοι νέου πισωγυρίσματος»3.
Οι εξελίξεις τρέχουν, η επιθετικότητα των μονοπωλίων, του ιμπεριαλισμού εντείνεται, οι δυνάμεις του οπορτουνισμού παρεμβαίνουν οργανωμένα, ασκώντας πίεση στα ΚΚ. Οσο καθυστερεί η ανασυγκρότησή του σε επαναστατική κατεύθυνση, το κομμουνιστικό κίνημα χάνει πολύτιμο χρόνο και δυνατότητες. Αδυνατεί να παρέμβει ενιαία σε εθνικό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο για να διαφωτίσει την εργατική τάξη, τα λαϊκά στρώματα, τη νεολαία, να οργανώσει τον αντιμονοπωλιακό - αντιιμπεριαλιστικό αγώνα αποτελεσματικά και με προοπτική, αμφισβητώντας το εκμεταλλευτικό σύστημα, συγκεντρώνοντας και προετοιμάζοντας δυνάμεις για την ανατροπή του, για τη σοσιαλιστική επανάσταση.
Η πείρα του ΚΚΕ είναι σημαντική. Το Κόμμα μας κατάφερε να ανασυγκροτηθεί, ακριβώς επειδή έδειξε αταλάντευτη πίστη στον ταξικό αγώνα και προσήλωση στο στόχο της ανατροπής του καπιταλισμού, στην προοπτική του σοσιαλισμού. Διαμόρφωσε σύγχρονη στρατηγική και επεξεργάστηκε αντιιμπεριαλιστική - αντιμονοπωλιακή γραμμή συσπείρωσης και πάλης. Με αυτή τη γραμμή σήμερα συνεχίζει ν' αναπτύσσεται σε δύσκολες συνθήκες, δυναμώνει το κύρος και η επιρροή του, καρφί στο μάτι της πλουτοκρατίας, των ιμπεριαλιστών, των απολογητών του καπιταλισμού.
Αδυναμίες υπάρχουν πολλές, αλλά έχουμε καθαρό ποιο πρέπει να είναι το βασικό καθήκον του κομμουνιστικού κόμματος που αναλαμβάνει τις ευθύνες του, που τιμάει τον τίτλο του και την ιστορική του διαδρομή, που διδάσκεται από την πείρα και τα λάθη του.
Δεν υποτιμάμε τις δυσκολίες που έχουν συσσωρευτεί σε διεθνές επίπεδο. Η κατάσταση είναι σύνθετη, περίπλοκη. Η επίθεση του αντιπάλου σφοδρή, καλά οργανωμένη.
Σε αυτές τις συνθήκες όμως δοκιμάζονται οι ηγεσίες, τα καθοδηγητικά όργανα, οι κομμουνιστές και οι κομμουνίστριες, έχοντας συνείδηση ότι δεν υπάρχει κατάσταση αναλλοίωτη, ότι μπορούν να γίνουν ουσιαστικότερα βήματα, να ξεπεραστούν εμπόδια και να κατακτηθεί έδαφος, πρώτ' απ' όλα σε εθνικό επίπεδο και στη βάση αυτή ν' ακουμπήσει η διεθνιστική προσφορά και δράση.
Να κερδηθεί έδαφος στη διάδοση της κομμουνιστικής ιδεολογίας και πολιτικής, στην ανάπτυξη της ταξικής πάλης, στη σφυρηλάτηση των δεσμών με την εργατική τάξη, τα λαϊκά στρώματα, τη νεολαία, στο δυνάμωμα των γραμμών των κομμουνιστικών κομμάτων.
Βασική προϋπόθεση γι' αυτήν την εξέλιξη είναι η συνειδητοποίηση των αιτιών της κρίσης που πλήττει το κομμουνιστικό κίνημα, ώστε σταθερά, αποφασιστικά να παρθούν μέτρα στην πορεία της εξάλειψης αυτών των αιτιών.
Η κρίση του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος έχει ιδεολογικό - πολιτικό περιεχόμενο. Εκφράζει την πολύχρονη βαθιά επίδραση οπορτουνιστικών και σοσιαλδημοκρατικών θέσεων στα ΚΚ. Εκφράζει προβλήματα στην αφομοίωση της θεωρίας μας, στη μαρξιστική - λενινιστική ερμηνεία σύγχρονων ζητημάτων, στην επεξεργασία σύγχρονης στρατηγικής που να υπηρετεί το σοσιαλιστικό στόχο, με βάση τις αρχές της κοσμοθεωρίας μας και την ιστορική πείρα από την ταξική πάλη.
Οπως σημειώνεται στην Απόφαση του 17ου Συνεδρίου του ΚΚΕ για την κατάσταση στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα, στις γραμμές του συνεχίζεται η διαπάλη ανάμεσα στις επαναστατικές κομμουνιστικές απόψεις και τις ρεφορμιστικές, οπορτουνιστικές. Η διαπάλη επικεντρώνεται:
Στη στάση απέναντι στο σοσιαλισμό που γνωρίσαμε και τις αιτίες των ανατροπών. Στην επικαιρότητα του μαρξισμού - λενινισμού και στην ανάγκη ανάπτυξης της επαναστατικής θεωρίας στις σημερινές συνθήκες. Στο χαρακτήρα του κομμουνιστικού κόμματος. Στο χαρακτήρα του ιμπεριαλισμού. Στη σχέση της πάλης σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Στην πολιτική συμμαχιών, στη στάση απέναντι στη σοσιαλδημοκρατία. Στη στάση των κομμουνιστών στα μαζικά κινήματα. Στη στάση απέναντι στην καπιταλιστική κρίση και στις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις, στους ιμπεριαλιστικούς πολέμους. Στην πολιτική έναντι των διακρατικών ιμπεριαλιστικών περιφερειακών και διεθνών ενώσεων. Στον ιστορικό ρόλο της εργατικής τάξης. Στις νομοτέλειες της σοσιαλιστικής επανάστασης και οικοδόμησης. Στον προλεταριακό διεθνισμό.
Στο βαθμό που συνειδητοποιούνται και αντιμετωπίζονται αυτοί οι παράγοντες, θ' ανοίξει ο δρόμος για αναμέτρηση με τις δυσκολίες από καλύτερες θέσεις.
Το ΚΚΕ, σεβόμενο την αυτοτέλεια των κομμουνιστικών κομμάτων, ως τμήμα του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος θέλει να συμβάλει στον προβληματισμό και να προβάλει τις θέσεις του για ορισμένα κρίσιμα προβλήματα του κομμουνιστικού κινήματος που μπορεί να γίνουν και παράγοντας όξυνσης της κρίσης τους αν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα.
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1. Απόφαση του 18ου Συνεδρίου του ΚΚΕ: «Εκτιμήσεις και συμπεράσματα από τη σοσιαλιστική οικοδόμηση στον 20ό αιώνα με επίκεντρο την ΕΣΣΔ. Η αντίληψη του ΚΚΕ για το σοσιαλισμό», έκδοση της ΚΕ του ΚΚΕ, σελ. 72 - 73.
2. Απόφαση του 18ου Συνεδρίου του ΚΚΕ: «Εκτιμήσεις και συμπεράσματα από τη σοσιαλιστική οικοδόμηση στον 20ό αιώνα με επίκεντρο την ΕΣΣΔ. Η αντίληψη του ΚΚΕ για το σοσιαλισμό», έκδοση της ΚΕ του ΚΚΕ, σελ. 75.
3. Εισήγηση της ΚΕ του ΚΚΕ στο 18ο Συνέδριο για το πρώτο θέμα, ΚΟΜΕΠ, τ. 2/2009, σελ. 51.
Του
Γιώργου ΜΑΡΙΝΟΥ
Μέλους του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ
Γιώργου ΜΑΡΙΝΟΥ
Μέλους του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ
ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
29/5/2011
-- Η Ιστορία του ΚΚΕ είναι η ιστορική αποτίμηση της στρατηγικής του
7/2/2010
-- Ο οπορτουνισμός ως πολιτικό ρεύμα στο έδαφος του καπιταλισμού
8/11/2009
-- 92 χρόνια από τη Μεγάλη Οχτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση
19/7/2009
-- Για τη διάδοση και αξιοποίησή της
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου