Οι ΗΠΑ διαλέγουν πάντα πρώτες από το ράφι...

Μια ματιά στις οικονομικές σχέσεις των δύο χωρών, υπό το πρίσμα της ...«πολυδιάστατης» εξωτερικής πολιτικής, που διαφημίζει η κυβέρνηση

Πού τον χάνεις, πού τον βρίσκεις, όλο και σε κάποιο υπουργείο θα βρίσκεται ο Αμερικανός πρέσβης

Περιγράφοντας την εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης, ο Αλ. Τσίπρας έλεγε τις προάλλες: «Αυτό προσπαθούμε να κάνουμε με αυτό το δόγμα για την εξωτερική μας πολιτική, την πολυδιάστατη και ενεργητική εξωτερική πολιτική: Μέσα στην Ευρωζώνη, μέσα στην Ευρώπη (...) αλλά ταυτόχρονα και μια χώρα που μπορεί, όσο καμία άλλη, να συνεννοείται και να συνομιλεί και με τη Ρωσία, και με την Κίνα, και με τον αραβικό κόσμο. Αυτό είναι μοναδικό. Δεν μπορούν άλλες χώρες της Ευρωζώνης να το κάνουν αυτό (...) Είναι στοιχείο της στρατηγικής μας ενόρασης για την εξωτερική μας πολιτική και για την προοπτική της χώρας».
Η κυβέρνηση προσπαθεί να καλλιεργήσει την αίσθηση ότι η εξωτερική της πολιτική σχεδόν «αυτονομείται» από από τη στρατηγική των ιμπεριαλιστικών συμμαχιών στις οποίες συμμετέχει. Υπονοεί, μάλιστα, ότι αυτό γίνεται επ' ωφελεία του λαού, επειδή έχει τη δυνατότητα να αναζητά συνεργασίες και κεφάλαια σε καπιταλιστικά κράτη και κέντρα ανταγωνιστικά προς το ΝΑΤΟ και την ΕΕ, όπως είναι για παράδειγμα η Κίνα και η Ρωσία.
Ωστόσο, τίποτα θετικό δεν μπορεί να προκύψει ούτως ή άλλως για το λαό από την ανάπτυξη σχέσεων με το ένα, το άλλο, οι με όλα ταυτόχρονα τα ιμπεριαλιστικά κέντρα, αφού το βασικό κριτήριο αυτών των σχέσεων είναι πως θα υπηρετηθούν τα συμφέροντα της αστικής τάξης. Συμφέροντα που στο εσωτερικό υπηρετούνται με την καταλήστευση της εργατικής τάξης, του λαού, και στο εξωτερικό με την εμπλοκή σε επικίνδυνους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς.
Σε κάθε περίπτωση, στο παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό σύστημα δεν υπάρχουν συνεργασίες και συμφωνίες (στρατιωτικές, οικονομικές ή άλλες) ανάμεσα σε κράτη που να αναπτύσσονται στο «κενό». Αντίθετα, παίρνουν πάντα υπόψη το πλαίσιο των σχέσεων που διαμορφώνονται ανάμεσα σε ισχυρές στρατιωτικο-πολιτικές ιμπεριαλιστικές συμμαχίες, οι οποίες δρουν ανταγωνιστικά και απαιτούν ένα υψηλό επίπεδο δέσμευσης από τα κράτη που συμμετέχουν σ' αυτές, ανάλογα πάντα με τη στρατιωτική - οικονομική και πολιτική τους ισχύ.
Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, η συμμετοχή της στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ, ως στρατηγική επιλογή της αστικής τάξης, καθορίζει θέτει και το πλαίσιο της «πολυδιάστατη εξωτερικής πολιτικής», για την οποία κομπάζει η κυβέρνηση.
Με άλλα λόγια, αυτή η «πολυδιάστατη» εξωτερική πολιτική ξεδιπλώνεται μέσα στο συγκεκριμένο πλαίσιο που θέτει η θέση της χώρας στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα, η επιδίωξη για αναβάθμιση στη περιοχή και η στρατηγική προτεραιότητα που έχουν οι σχέσεις της με τις ΗΠΑ και την ΕΕ. Μέσα απ' αυτόν το δίαυλο διαμορφώνονται οι σχέσεις της και με τα άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα, πάντα με κριτήριο τα συμφέροντα της εγχώριας αστικής τάξης και όχι του λαού.
Αυτό περιέγραφε με χαρακτηριστικό κυνισμό ο υφυπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης, Στ. Πιτσιόρλας, όταν έλεγε ότι «θα μπορούσαμε να κάνουμε πολύ μεγάλα πράγματα με τους Κινέζους, κάποια και με τους Ρώσους, σε ορισμένους τομείς, αλλά τελικώς δεν μπορούμε να κάνουμε όσα θα θέλαμε. Είμαστε στην Ευρωζώνη και παραδοσιακός σύμμαχος των ΗΠΑ στην περιοχή, συνεπώς αυτό που πρέπει η Ελλάδα να επιδιώξει είναι η ικανοποίηση και ελληνικών συμφερόντων στα σχέδια που διαμορφώνονται από την Κοινότητα και τις ΗΠΑ».

«Πυλώνας» της αμερικανικής στρατηγικής στην περιοχή

Ποια είναι αυτά τα σχέδια; Πρόσφατα, ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Τζ. Πάιατ, δήλωνε για την Ελλάδα ότι «η επιστροφή της στην οικονομική ανάπτυξη, θα της δώσει τη δυνατότητα να εκμεταλλευτεί πλήρως τις δυνατότητες του ρόλου της, συμπεριλαμβανομένης της βοήθειας προς τους γείτονές σας στα Δυτικά Βαλκάνια, ώστε να συνεχίσουν την πορεία τους προς τα ευρωατλαντικά θεσμικά όργανα, προς την ένταξη στην ΕΕ και προς το ΝΑΤΟ, εάν βέβαια το επιλέξουν».
Η ένταξη των χωρών της περιοχής στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ είναι προϋπόθεση για να ευοδωθούν οι ενεργειακοί και άλλοι σχεδιασμοί, απέναντι σε ανταγωνιστικά σχέδια δυνάμεων όπως η Ρωσία ή και η Κίνα, για να προωθηθούν στόχοι όπως η ενεργειακή απεξάρτηση απ' το ρώσικο φυσικό αέριο κ.λπ. Υπό το πρίσμα αυτό, αποκτούν νόημα τα «σούρτα φέρτα» κυβερνητικών παραγόντων της Ελλάδας στα Βαλκάνια και αντίστροφα.
Ο Αμερικανός πρέσβης είπε ακόμα ότι η Ελλάδα παίζει ρόλο «προμαχώνα της Ευρώπης», καθώς «βρίσκεται στο επίκεντρο των προκλήσεων στην Αν. Μεσόγειο, στο Μαγκρέμπ, αλλά και στη Μαύρη Θάλασσα», προαναγγέλλοντας ταυτόχρονα, ενόψει της επόμενης ΔΕΘ «μια πολύ έντονη αμερικανική δραστηριοποίηση στη Βόρεια Ελλάδα όπως και στη Θεσσαλονίκη, όχι μόνο ως συμπρωτεύουσας, αλλά ως πύλης εισόδου μέσω της Ελλάδας προς τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων».
Σκιαγραφώντας, εξάλλου, τη «μεγάλη εικόνα», δήλωσε ότι «οι ΗΠΑ έχουν μεγάλο ενδιαφέρον για το τι συμβαίνει στη Βόρεια Ελλάδα, λόγω της στρατηγικής σημασίας της περιοχής» που «μπορεί να αναδειχθεί σε έναν ενεργειακό κόμβο, με τον αγωγό TAP, με τον προτεινόμενο αγωγό IGB, με τον προτεινόμενο τερματικό σταθμό Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG) στην Αλεξανδρούπολη (...) Οι ΗΠΑ βλέπουν την Ελλάδα όχι μόνο ως σημαντικό διμερή εταίρο, αλλά ως πυλώνα της στρατηγικής μας στην περιοχή».
Αντίστοιχο ενδιαφέρον υπάρχει από τις ΗΠΑ και για τις εξελίξεις στο ενεργειακό μέτωπο της Ανατολικής Μεσογείου, όπου ενισχύεται η στρατιωτική και οικονομική συνεργασία Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ, με «εμβόλιμη» συμμετοχή του Λιβάνου και της Αιγύπτου.

Ψηλά στη λίστα τα Ενεργειακά

Μέσα από αυτό το πρίσμα πρέπει να δούμε και το αυξημένο επενδυτικό ενδιαφέρον αμερικανικών κεφαλαίων στην Ελλάδα, με την επισήμανση ότι το 2016, οι ΗΠΑ υπήρξαν η μεγαλύτερη πηγή απευθείας ξένων επενδύσεων στην Ελλάδα, ενώ το περασμένο καλοκαίρι, «αμερικανικά αμοιβαία κεφάλαια ηγήθηκαν της επιτυχημένης επιστροφής της Ελλάδας στις διεθνείς αγορές», όπως με νόημα υπενθυμίζει ο πρέσβης των ΗΠΑ.
Ο χώρος της Ενέργειας είναι αδιαμφισβήτητα ο τομέας εκείνος της οικονομίας που οι ΗΠΑ δείχνουν αυξημένο ενδιαφέρον. Στην έρευνα και εξόρυξη υδρογονανθράκων έχει κατατεθεί επίσημη αίτηση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για δύο θαλάσσιες περιοχές νότια της Κρήτης, από την «Exxon Mobil», η οποία συμμετέχει σε κοινοπρακτικό σχήμα με την γαλλική «Total» και τα ελληνικά ΕΛΠΕ.
Εχει προηγηθεί η είσοδος του αμερικανικού επενδυτικού fund «Third Point» στο μετοχικό κεφάλαιο της εγχώριας «Energean Oil&Gas», η οποία έχει ήδη παραγωγική δραστηριότητα στα κοιτάσματα του Πρίνου, και τα τελευταία χρόνια αποκτά επιπλέον άδειες στη χώρα μας (Κατάκολο, Αιτωλοακαρνανία), αλλά και σε Μαυροβούνιο - Ισραήλ.
Με ιδιαίτερη θέρμη, επίσης, οι ΗΠΑ υποστηρίζουν την κατασκευή του πλωτού σταθμού LNG στην Αλεξανδρούπολη. Πρόκειται για έργο, που, εκτός από την ενίσχυση των αμερικανικών συμφερόντων στην ευρωπαϊκή ενεργειακή αγορά της περιοχής, αποτελεί ακόμη μία ευκαιρία προώθησης του αμερικανικού LNG.
Ο Αμερικανός πρέσβης έχει αναφέρει μάλιστα ότι τουλάχιστον μια αμερικανική εταιρεία ενδιαφέρεται να αποκτήσει το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, το οποίο αναδεικνύεται σε σημείο «κλειδί» της αμερικανικής παρέμβασης στην ευρύτερη περιοχή. Παράλληλα, οι αμερικανικές εταιρείες «Cheniere Energy» και «Tellurian» εξέφρασαν και επισήμως το ενδιαφέρον τους να συμμετάσχουν μαζί με τον όμιλο «Gastrade» του ομίλου Κοπελούζου στην κατασκευή του πλωτού σταθμού «LNG».
Για το θέμα αυτό, υπήρξε και συνάντηση τον περασμένο Φλεβάρη ανάμεσα στην αναπληρώτρια υφυπουργό Εξωτερικών και αρμόδια για τη διπλωματία των ενεργειακών πόρων του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Ρ. Ντάνιγκαν, με τον επιχειρηματία Δ. Κοπελούζο. Αξίζει να αναφέρουμε ότι στο μετοχικό κεφάλαιο της «Gastrade» έχει εισέλθει η «GasLog Ltd», συμφερόντων Π. Λιβανού, η οποία βρίσκεται σε στενότατη συνεργασία με την «Cheniere», μία εκ των βασικών αμερικανικών εταιρειών που τροφοδοτούν με υγροποιημένο αέριο τις ευρωπαϊκές αγορές και ευελπιστεί να τροφοδοτεί σε λίγο και το ελληνικό σύστημα φυσικού αερίου.

«Μπάσιμο» και σε άλλους κλάδους

Αξίζει, επίσης, να αναφέρουμε ότι ο Αμερικανός Πρέσβης, κατά τη διάρκεια της πρόσφατης συνάντησής του με τον υπουργό Υποδομών, Χρ. Σπίρτζη, έθεσε το θέμα των αμερικανικών επενδύσεων και στον τομέα των Μεταφορών. Το τελευταίο διάστημα, επίσης, επιβεβαιώθηκε το έντονο αμερικανικό ενδιαφέρον για τα ναυπηγεία Σύρου, μέσω του ομίλου «ONEX», με σχέδιο τη ναυπήγηση σκαφών και την κατασκευή ειδικών θαλάσσιων πλατφορμών, που χρησιμοποιούνται στην υπεράκτια έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων.
Για το συγκεκριμένο Ναυπηγείο, ο Τζ. Πάιατ είχε δηλώσει πρόσφατα ότι «είναι στρατηγικά σημαντικό περιουσιακό στοιχείο, το οποίο θα θέλαμε να δούμε να παραμένει σε επενδυτές προερχόμενους από χώρα - μέλος του ΝΑΤΟ».
Θυμίζουμε ακόμα ότι στα τέλη του περασμένου Ιούνη ανακοινώθηκε η επίσημη εξαγορά του 75% της Εθνικής Ασφαλιστικής από την αμερικανικών συμφερόντων με έδρα την Ολλανδία «Exin Group». Ηταν η δεύτερη κίνηση της εν λόγω εταιρείας στον εγχώριο ασφαλιστικό κλάδο, αφού τον Δεκέμβρη του 2016 είχε ανακοινώσει την εξαγορά του 50% της AIG Ελλάδος. Υπολογίζεται ότι με την ολοκλήρωση της συναλλαγής, οι εταιρείες της «Exin» θα παράγουν ετησίως ασφάλιστρα ύψους 1 δισ. ευρώ από την ελληνική αγορά.
Κατά τη διάρκεια του διαγωνισμού, ενδιαφέρον για την Εθνική Ασφαλιστική είχε εκδηλώσει και η κινεζική «Fosan». Παίρνοντας υπόψη ότι σύμβουλοι για την πώληση της Εθνικής Ασφαλιστικής είναι οι «Goldman Sachs» και «Morgan Stanley», αλλά και το γεγονός ότι ο Αμερικανός πρέσβης είχε μιλήσει ανοιχτά υπέρ της πώλησης σε αμερικανικά κεφάλαια, υποσχόμενος ότι θα ακολουθήσουν και νέες επενδύσεις, δεν είναι να απορεί κανείς για το πού κατέληξε τελικά η Εθνική Ασφαλιστική...