Η βολίδα «Ιμπάκτορ» ήταν μεγέθους τραπεζιού του καφέ και αποτελούνταν κυρίως από χαλκό, ένα στοιχείο που δεν προβλέπεται να υπάρχει στον κομήτη Τέμπελ 1, έτσι ώστε να μην επηρεαστούν οι μετρήσεις της σύστασης των κομματιών του κομήτη που εκτίναξε η πρόσκρουση
 NASA |
Το πρωί της 4ης Ιούλη 2005, 134 εκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά από τη Γη, έγινε ένα πείραμα που δεν έχει ανάλογό του. Ανατινάχτηκε τμήμα της επιφάνειας ενός κομήτη, του Τέμπελ 1, με ένα ιδιόρρυθμο «φουρνέλο», μια βόμβα κινητικής ενέργειας. Η βολίδα «Ιμπάκτορ», που μετέφερε το διαστημόπλοιο «Ντιπ Ιμπακτ» και είχε αποκολληθεί απ' αυτό μια μέρα νωρίτερα, έπεσε με ταχύτητα 10 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο πάνω στον κομήτη, προκαλώντας μεγάλη έκρηξη, ορατή με τηλεσκόπιο ακόμα κι από τη Γη. Η βολίδα δε μετέφερε εκρηκτικά, αλλά η ορμή των 370 κιλών του βάρους της, που κινούνταν με αυτή την τεράστια ταχύτητα, ισοδυναμούσε με 5 τόνους τρινιτροτολουόλης.
Η πρόσκρουση της τεχνητής διαστημικής βολίδας της Διαστημικής Υπηρεσίας των ΗΠΑ (NASA) στον Τέμπελ 1, προκάλεσε αρχικά μια μικρή λάμψη, που γρήγορα απλώθηκε πάνω στην επιφάνεια του κομήτη. Αυτή η λάμψη διάρκεσε μόνο ένα δευτερόλεπτο και η φωτεινότητά της ήταν όσο πρόβλεπαν τα μαθηματικά μοντέλα που είχαν κατασκευάσει οι επιστήμονες. Ομως μετά την αρχική λάμψη, υπήρξε μια ελάχιστη παύση πριν η φωτεινή προεξοχή αρχίσει να διογκώνεται με ταχύτητα. Τα θραύσματα από την πρόσκρουση, τελικά, έριξαν μια μακριά σκιά κατά μήκος της επιφάνειας, γεγονός που υποδηλώνει στενή στήλη από θραύσματα, παρά φαρδύ κώνο. Απ' ό,τι φαίνεται η βολίδα βυθίστηκε αρκετά βαθιά μέσα στον κομήτη πριν αναπτυχθούν τα θερμά αέρια και τελικά απελευθερωθούν βίαια. Ο κρατήρας έδειξε να αναπτύσσεται σταδιακά με το πέρασμα του χρόνου.
Η στιγμή της πρόσκρουσης
 NASA |
Προκαταρκτική ερμηνεία αυτών των στοιχείων δείχνει ότι το ανώτερο τμήμα της επιφάνειας του κομήτη πρέπει να είναι αφράτο, σαν βρώμικο χιόνι, ή εξαιρετικά πορώδες. Η διαδοχή των γεγονότων κατά την πρόσκρουση είναι παρόμοια με εκείνη πειραμάτων σε εργαστήριο όπου βλήθηκαν πορώδεις στόχοι που περιείχαν πτητικές ουσίες. Η διάρκεια της θερμής και φωτεινής αέριας φάσης, καθώς και η μεγέθυνση του κρατήρα στο πέρασμα του χρόνου συμφωνούν ότι το τελικό μέγεθος του κρατήρα πρέπει να έχει μέγεθος περίπου όσο ένα ποδοσφαιρικό γήπεδο.
Η αποστολή «Ντιπ Ιμπακτ», που σημαίνει «Βαθιά Πρόσκρουση» (λογοπαίγνιο στα αγγλικά με την ονομασία «Μεγάλη Απήχηση» σε ελεύθερη απόδοση), αποσκοπεί να δώσει στους επιστήμονες τη δυνατότητα να ρίξουν μια ματιά κάτω από την επιφάνεια ενός κομήτη, όπου το υλικό παραμένει στην ίδια αρχέγονη μορφή όπως όταν σχηματιζόταν το ηλιακό μας σύστημα. Απώτερος στόχος είναι η βαθύτερη κατανόηση της διαδικασίας σχηματισμού του ηλιακού μας συστήματος, αλλά και των απομειναριών του που σήμερα εμφανίζονται σαν κομήτες.
Οι εκπληκτικές φωτογραφίες που έστειλαν τόσο το «Ντιπ Ιμπακτ», όσο και η βολίδα «Ιμπάκτορ», συμπεριλαμβανόμενης της τελευταίας από απόσταση 30 χιλιομέτρων, μόλις 3 δευτερόλεπτα πριν από την πρόσκρουση, αναμένεται να απασχολήσουν τους ειδικούς επί μήνες αν όχι χρόνια. Μαζί με τις φωτογραφίες αυτές θα εξεταστούν και οι παρατηρήσεις της πρόσκρουσης τόσο από τα επίγεια τηλεσκόπια, που έγιναν στο φάσμα του ορατού φωτός, όσο και από τα διαστημικά τηλεσκόπια «Τσάντρα», «Σπίτζερ» και «Χαμπλ», που έγιναν στο φάσμα ακτίνων Χ, στο υπέρυθρο και στο ορατό αντίστοιχα.
Το διαστημόπλοιο«Ντιπ Ιμπακτ» απομακρυνόμενο καταγράφει τη μεγάλη φωτεινή προεξοχή που δημιούργησε η πρόσκρουση, λίγο πριν στρέψει τη φωτογραφική του μηχανή μακριά από τον Τέμπελ 1, για να την προστατέψει από τη σκόνη της ουράς του κομήτη
 NASA |
Επόμενος στόχος είναι η συνάντηση με έναν κομήτη, η περιφορά γύρω απ' αυτόν, η προσεδάφιση πάνω του και η πραγματοποίηση ανάλυσης της επιφάνειάς του. Αυτό πρόκειται να κάνει το 2014 - αν όλα πάνε καλά - το διαστημόπλοιο «Ροζέτα», της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας. Μια ακόμα πιο φιλόδοξη αποστολή, που ακόμα δεν είναι όμως ούτε στα σχέδια, θα ήταν η προσεδάφιση σε έναν κομήτη και η μεταφορά στη Γη δείγματος του εδάφους του για εξονυχιστική μελέτη.
Ο κομήτης Τέμπελ 1 όπως φωτογραφήθηκε από την κάμερα του «Ντιπ Ιμπακτ», πριν το ενθύμιο (τον κρατήρα) που του άφησε η περιέργεια του ανθρώπου
 NASA |
Εκπληκτική φωτογραφία της επιφάνειας του κομήτη από μικρή απόσταση. Τραβήχτηκε από τη βολίδα «Ιμπάκτορ» καθώς πλησίαζε με ταχύτητα 36.000 χλμ. την ώρα!
 NASA |
Η πρόσκρουση της βολίδας στον κομήτη, όπως την είχε φανταστεί ο καλλιτέχνης. Σε πρώτο πλάνο το «Ντιπ Ιμπακτ» παρακολουθεί από απόσταση ασφαλείας. Η πραγματικότητα των φωτογραφιών ήταν βέβαια πιο πεζή από την καλλιτεχνική σύλληψη
 NASA |
Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγές: www.nasa.gov, www.space.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου