ΞΕΝΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ Οι ... μαέστροι των πάγκων

ΞΕΝΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ

Οι ... μαέστροι των πάγκων

Μια αναφορά στους μεγάλους προπονητές που πέρασαν από τα παγκόσμια γήπεδα

Ο Εντσο Μπέαρτζοτ οδήγησε την Ιταλία στην κατάκτηση του ΠΚ του 1982. Ομως οι δυνατότητές του ήταν περιορισμένες

Στο σύγχρονο ποδόσφαιρο η προσφορά του προπονητή είναι πλέον καθοριστική, αφού λείπουν οι μεγάλοι παίκτες βεληνεκούς Πελέ, Μαραντόνα, Πούσκας, Κρόιφ, Μπεκενμπάουερ, Γιασίν κ.ά. Δεν είναι λίγοι αυτοί που υποστηρίζουν ότι οι παίκτες κάνουν τον προπονητή και όχι το αντίθετο. Αυτή η λογική δεν είναι απόλυτη. Σίγουρα, κάθε κόουτς θέλει στην ομάδα του τους καλύτερους παίκτες ώστε να γίνει η δουλιά του πιο εύκολη. Στο παρελθόν δεν ήταν λίγες οι φορές που μέτριοι προπονητές με μεγάλους παίκτες είχαν μεγάλες διακρίσεις. Πιο τρανταχτά παραδείγματα ήταν ο Εντσο Μπέαρτζοτ που οδήγησε την Εθνική Ιταλίας στην κατάκτηση του Παγκόσμιου Κυπέλλου της Ισπανίας το 1982 ύστερα από 44 ολόκληρα χρόνια. Απλώς ο τυχερός Μπέαρτζοτ είχε στις τάξεις του μια πλειάδα μεγάλων παικτών (Αντονιόνι, Κόντι, Σιρέα, Ταρντέλι, Αλτομπέλι, Τζοφ, Τζεντίλε, Καμπρίνι). Αλλά τρανταχτό παράδειγμα χρυσής... μετριότητας ήταν και ο Κάρλος Αλμπέρτο Παρέιρα που στον πάγκο της Βραζιλίας κέρδισε το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1994. Πίσω όμως από τον Περέιρα, εκτός των μεγάλων παικτών (Ρομάριο, Ντούγκα, Ταφαρέλ, Λεονάρντο, Αλντέρ, Μπράνκο) είχε και την τεχνική υποστήριξη του... γάτου των πάγκων Μάριο Ζάγκαλο. Μια από τα ίδια και για τον Αργεντίνο Κάρλος Μπιγιάρδο που είχε την τύχη να έχει τον Μαραντόνα στα μεγάλα του κέφια το 1986 στο Μέξικο και να τον κάνει ένα καταξιωμένο κόουτς που όμως δεν είχε την ανάλογη συνέχεια.

Αν κάνουμε μια σύντομη αναδρομή στο παρελθόν μπορούμε να σταθούμε σε τεχνικούς ηγέτες που άφησαν εποχή. Ας δούμε μερικούς:

Βιτόριο Πότσο (Ιταλία): Ο πιο πετυχημένος Ιταλός μεταπολεμικός προπονητής οδήγησε των Ιταλία στην κατάκτηση δύο Παγκόσμιων Κυπέλλων (1934, 1938). Μετά το '49 εργάστηκε ως δημοσιογράφος και πέθανε ξεχασμένος από τους συμπατριώτες του που ασφαλώς δεν του φέρθηκαν με τον καλύτερο τρόπο.

Ο Ρίνους Μίχελς, εμπνευστής του ολοκληρωτικού ποδοσφαίρου

Χέρμπερτ Τσάπμαν (Αγγλία): Ενας από τους μεγαλύτερους προπονητές στην ιστορία του αθλήματος. Εφευρέτης του συστήματος WM έδωσε στην Αρσεναλ τρία πρωταθλήματα (1931, 1933, 1934). Πέθανε ξαφνικά στα τέλη του '34 χωρίς να προλάβει να δει τη δεκαετία του '50 τη μεγάλη Ουγγαρία να αγωνίζεται με αυτό το σύστημα και να προσφέρει πλούσιο επιθετικό θέαμα που δύσκολα θα δει πάλι ανθρώπου μάτι.

Καρλ Ράπαν (Αυστρία): Δεν είναι λίγοι αυτοί που τον θεωρούν ως τον... καταστροφέα του ποδοσφαίρου. Γιατί; Ηταν ο εφευρέτης του περίφημου Κατενάτσιο. Με την Εθνική Αυστρίας εφάρμοσε αυτό το σύστημα που στηριζόταν στη συμπαγή άμυνα και τις ξαφνικές αντεπιθέσεις.

Γκούσταβ Ζέμπες (Ουγγαρία): Ο Ζέμπες ήταν ο κόουτς της μεγάλης Ουγγαρίας στις αρχές τις δεκαετίας του '50 και ο συνεχιστής του συστήματος του Τσάπμαν. Το WM στα χέρια του έγινε ένα θανατηφόρο επιθετικό όπλο που διέλυε κάθε αντίπαλη άμυνα. Η χρυσή ομάδα, όπως την αποκαλούσαν, με παίκτες μεγάλης κλάσης (Πούσκας, Χιντέγκουτι, Μπόζικ, Κόκσιτς, Ζακάριας) μαγνήτιζε όλη τη φίλαθλη Ευρώπη, όμως στον τελικό του '54 γνώρισε μια απρόσμενη ήττα από τη Γερμανία.

Γιόζεφ Χερμπέργκερ (Γερμανία): Από τους κορυφαίους Γερμανούς προπονητές ο Χερμπέργκερ οδήγησε την Εθνική ομάδα της χώρας του στην κατάκτηση του Παγκόσμιου Κυπέλλου του '54 στην Ελβετία κάνοντας την έκπληξη να στερήσει από τους Μαγιάρους το τρόπαιο.

Το επαναστατικό σύστημα WM που έπαιξε η Ουγγαρία του Ζέμπες και η Αρσεναλ του Τσάπμαν

Χελένιο Χερέρα (Αργεντινή): Τον αποκάλεσαν «Μάγο» και ήταν αναμφίβολα ένας προικισμένος κόουτς. Το δόγμα του ήταν νίκη και μόνο νίκη και πολλές φορές κατηγορήθηκε για το συντηρητικό, αμυντικό στιλ. Πάντως, ήταν ο αναμορφωτής της Ιντερ όπου και την οδήγησε στην κατάκτηση δύο κυπέλλων πρωταθλητριών.

Νερέο Ρόκο (Ιταλία): Από τους μέγιστους Ιταλούς προπονητές, από τους πρώτους που χρησιμοποίησε τον λίμπερο, έδωσε οντότητα και δύο κύπελλα πρωταθλητριών στη Μίλαν. Ο Ρόκο ήταν γνωστός για τη μεγάλη του ανθρωπιά, αφού δε δίσταζε πολλές φορές να δίνει πριμ στους παίκτες από την τσέπη του.

Αλφ Ράμσεϊ (Αγγλία): Ο Ρέμσεϊ ήταν αυτός που χάρισε στην Αγγλία το πρώτο και μοναδικό ως τώρα Παγκόσμιο Κύπελλο στη Γηραιά Αλβιόνα. Για τις υπηρεσίες του στο αγγλικό ποδόσφαιρο η βασίλισσα του απένειμε τον τίτλο του «σερ».

Ματ Μπάσμπι (Αγγλία): Ενας ακόμη «σερ», ο Μπάσμπι ήταν ο άνθρωπος που έκανε παγκοσμίως γνωστή τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Μαζί της κέρδισε τα πάντα, με αποκορύφωμα το κύπελλο πρωταθλητριών του 1968. Ο Ματ έφυγε από τη ζωή πλήρης ημερών στα 84 του χρόνια το Γενάρη του 1994.

Μπομπ Πέισλι (Αγγλία): Ο μεγάλος αυτός προπονητής θεωρείται μαζί με τον Μπάσμπι οι κορυφαίοι όλων των εποχών στο νησί. Ο Πέισλι δημιούργησε μια ομάδα μοντέλο, όπως ήταν αυτή της Λίβερπουλ τη δεκαετία 1975-85, όπου και της χάρισε τρία κύπελλα πρωταθλητριών, ένα ΟΥΕΦΑ, έξι πρωταθλήματα Αγγλίας, ένα κύπελλο, και ένα Σούπερ Καπ. Πέθανε το Φλεβάρη του 1996.

Μάριο Ζάγκαλο (Βραζιλία): Ισως ο εξυπνότερος τεχνικός που πέρασε ποτέ από τους πάγκους. Υπήρξε σπουδαίος παίκτης, κατέκτησε δύο Παγκόσμια Κύπελλα ('58-'62) και ως τεχνικός το 1970 έκανε μια περίεργη σύνθεση. Κάλεσε όλους τους μεγάλους βραζιλιάνους παίκτες ανεξαρτήτως θέσεως. Ετσι δημιούργησε μια πανίσχυρη επιθετική γραμμή αποτελούμενη από τους Τοστάο, Πελέ, Ζαϊρζίνιο, Ζέρσον και Ριβελίνιο που στις ομάδες τους έπαιζαν... 10άρια! Αποτέλεσμα, να δούμε μια ομάδα «ζωγραφιά».

Γαβριήλ Κατσαλίν (Ρωσία): Ο τεχνικός που οδήγησε την ΕΣΣΔ στην κατάκτηση του πρώτου Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος του 1960. Από τους εξυπνότερους κόουτς με έντονη προσωπικότητα και σημαντική βιβλιογραφία που αφορά τις τεχνικές και τακτικές του λαοφιλέστερου των αθλημάτων.

Ντέτμαρ Κράμερ (Γερμανία): Ο τεχνικός που οδήγησε την Μπάγερν (ως σύμβουλος) στην κατάκτηση δύο Κυπέλλων Πρωταθλητριών στα μέσα της δεκαετίας του '70. Είναι πλέον ένας δάσκαλος προπονητών όπως τον έχρισε η ΦΙΦΑ και συγκαταλέγεται στους κορυφαίους θεωρητικούς όλων των εποχών. Την περίοδο '81-'82 πέρασε για ένα σύντομο χρονικό διάστημα από τον πάγκο του Αρη.

Στέφαν Κόβατς (Ρουμανία): Ισως ο κορυφαίος τεχνικός της βαλκανικής αυτής χώρας. Εδωσε στον Αγιαξ δύο Κύπελλα Πρωταθλητριών, ενώ πέρασε και από Παναθηναϊκό το διάστημα '81-'83.

Μπράιαν Κλαφ (Αγγλία): Ενας από τους πλέον πετυχημένους αλλά και εκκεντρικούς προπονητής που έβγαλε η Βρετανία. Προσωπικότητα αμφιλεγόμενη, κυρίως λόγω μιας καθ' όλα αντικομφορμιστικής συμπεριφοράς ο Κλαφ έδινε συχνά τροφή στα αγγλικά ταμπλόιντ. Δημιούργησε την άσημη Νότιγχαμ και τη χάρισε δύο κύπελλα πρωταθλητριών.

Ούντο Λάτεκ (Γερμανία): Ο Λάτεκ ήταν ο πρώτος προπονητής που κατάφερε να κατακτήσει και τα τρία κύπελλα Ευρώπης. Ηταν στο τιμόνι της μεγάλης Μπάγερν με την οποία και σήκωσε τρεις φορές το πρωταθλητριών.

Ρίνους Μίχελς (Ολλανδία): Ενας από τους κορυφαίος μεταπολεμικούς προπονητές, ο Μίχελς ήταν ο δημιουργός του λεγόμενου «τοτάλ φουτμπόλ», δηλαδή του ολοκληρωτικού ποδοσφαίρου. Φιναλίστ το '74 στο Παγκόσμιο Κύπελλο της Γερμανίας με την Εθνική Ολλανδίας και νικητής του πανευρωπαϊκού το 1988, πάντα με τους «οράνιε», ο Ρίνους ήταν ο πραγματικός δημιουργός του μεγάλου Αγιαξ που τον οδήγησε στην πρώτη κατάκτηση του πρωταθλητριών για τον Αία στο Γουέμπλεϊ το 1971 κόντρα στον ΠΑΟ.

Χέλμουτ Σεν (Γερμανία): Ηταν ο αναμορφωτής της Εθνικής τη δεκαετία του '70 χαρίζοντας το '74 τον παγκόσμιο τίτλο. Ο άνθρωπος με τη μόνιμη τραγιάσκα στο κεφάλι ήταν μεν συντηρητικός κόουτς, όμως έδινε στην ομάδα σιγουριά, αυτοπεποίθηση, ενώ ήταν και τελειομανής. Μεγάλο του παράπονο ότι ποτέ δεν κατάφερε να δουλέψει σε μεγάλες ευρωπαϊκές ομάδες