Σημαντική ανακάλυψη με ακόμη πιο σημαντικές προεκτάσεις

Σημαντική ανακάλυψη με ακόμη πιο σημαντικές προεκτάσεις

Δεκάδες πλανήτες έχουν ήδη εντοπιστεί σε τροχιές γύρω από αστέρια που βρίσκονται όχι μακρύτερα των 150 ετών φωτός από τη Γη

Μια κατηγορία των πλανητών που έχουν ανακαλυφθεί - εκείνοι που μοιάζουν με τον Δία και τον Κρόνο - αν και βρίσκονται στην περιοχή των ούτε πολύ ζεστών, ούτε πολύ κρύων, δεν θεωρείται ότι μπορεί να υποστηρίζουν οποιαδήποτε μορφή ζωής, τουλάχιστον σαν αυτές που εμφανίζονται στη Γη. Αντίθετα, τα φεγγάρια τους μπορεί να έχουν τις κατάλληλες γι' αυτό συνθήκες. Η εικόνα είναι καλλιτεχνική απεικόνιση ενός τέτοιου πλανήτη και των δορυφόρων του και όχι, φυσικά, φωτογραφία

Πριν περίπου 400 χρόνια ο Ιταλός φιλόσοφος και αστρονόμος Τζιορντάνο Μπρούνο διατύπωσε την υπόθεση ότι το σύμπαν είναι γεμάτο από αμέτρητα αστέρια, γύρω από τα οποία περιστρέφονται αμέτρητοι κόσμοι (πλανήτες). Γι' αυτή του την άποψη και άλλες ανάλογες χαρακτηρίστηκε αιρετικός από την Καθολική Εκκλησία και ρίχτηκε στην πυρά. Οταν στη δεκαετία του 1980 ο αστρονόμος Καρλ Σαγκάν έκανε δημοσίως ανάλογες υποθέσεις, οι συνάδελφοί του τον περιγέλασαν, τονίζοντας ότι μέχρι εκείνη τη στιγμή δεν είχε βρεθεί κανένας πλανήτης έξω από το ηλιακό μας σύστημα.

Αν οι υποθέσεις του Μπρούνο και του Σαγκάν ήταν σωστές, τότε υπήρχε μεγάλη πιθανότητα - αν όχι βεβαιότητα - ότι κάπου ανάμεσα στους δισεκατομμύρια κόσμους του δικού μας Γαλαξία και στους πολύ περισσότερους κόσμους των δισεκατομμυρίων γαλαξιών του ορατού σύμπαντος, θα υπήρχαν και κάποιοι στους οποίους θα είχε εμφανιστεί ζωή.

Η πρώτη απόδειξη ήρθε τον Οκτώβρη του 1995. Ελβετοί αστρονόμοι παρουσίασαν στοιχεία που υπέδειχναν την ύπαρξη ενός πλανήτη περιστρεφόμενου γύρω από τον αστέρα 51 του Πηγάσου, 50 έτη φωτός μακριά από τη Γη. Μάλιστα, προς έκπληξη των συναδέλφων τους υπολόγισαν ότι ο πλανήτης είχε περίπου τη μάζα του δικού μας Δία, αλλά περιστρεφόταν 8 φορές πιο κοντά στον ήλιο του απ' ό,τι ο Δίας γύρω από τον Ηλιο. Βέβαια, δεν είδαν τον πλανήτη. Η παρατήρηση ήταν έμμεση. Ομως, ο κύβος είχε ριφθεί... Με περισσότερα και καλύτερα όργανα στραμμένα πια στον ουρανό να αναζητούν πλανήτες, η ανακάλυψή τους έγινε σύντομα ρουτίνα. Ωστόσο, παρέμενε το γεγονός ότι κανείς δεν είχε δει ένα πλανήτη εκτός του ηλιακού μας συστήματος.

Μια άλλη κατηγορία των ανακαλυφθέντων πλανητών είναι επίσης αεριώδεις γίγαντες που όμως περιστρέφονται πολύ κοντά στον ήλιο τους, με αποτέλεσμα να έχουν θερμοκρασίες «επιφάνειας» χιλιάδων βαθμών Κελσίου. Η βροχή σ' αυτούς τους πλανήτες θα αποτελείται από σταγονίδια πυριτίου και σταγόνες λιωμένου σιδήρου... Μια τρίτη κατηγορία αεριωδών γιγάντων πλανητών έχει ενδιάμεση θερμοκρασία, αλλά και πάλι αρκετά μεγαλύτερη από το απαιτούμενο για την εμφάνιση ζωής.

Και τότε, το Νοέμβρη του 1999, μια ομάδα Αμερικανών αστρονόμων επιτέλους βρήκαν τα αναμφισβήτητα στοιχεία που ζητούσαν, παρατηρώντας τον αστέρα HD209458 στον αστερισμό του Πηγάσου. Οταν ο πλανήτης που εντόπισαν πέρασε μπροστά από το αστέρι αυτό δημιουργήθηκε πίσω του μια σκιά, που καταγράφτηκε σαν μείωση της φωτεινότητας του αστέρα. Η μείωση της φωτεινότητας παρουσιάζει, μάλιστα, απόλυτη περιοδικότητα βάση των προβλέψεων για ένα πλανήτη 200 φορές βαρύτερο της Γης.

Ενα μήνα μετά ήρθαν ακόμα πιο καλά νέα: Βρετανοί αστρονόμοι παρατήρησαν μια ασθενή γαλαζοπράσινη αντανάκλαση από ένα αεριώδη πλανήτη που περιστρέφεται γύρω από ένα άστρο γνωστό ως Ταυ Βοώτη. Ως το Γενάρη του 2000 είχε επιβεβαιωθεί η ύπαρξη 29 πλανητών που περιστρέφονται γύρω από άστρα σαν τον Ηλιο και υπήρχαν ενδείξεις για πολλούς περισσότερους. Ανάμεσα στους επιβεβαιωμένους πλανήτες είχαν βρεθεί και κάποιοι στη ζώνη των ούτε πολύ ζεστών, ούτε πολύ κρύων, δηλαδή των πλανητών που ενδέχεται να είναι κατοικήσιμοι, είτε οι ίδιοι, είτε τα φεγγάρια τους.

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: «Discover»

    

Ενας πολύ επικίνδυνος νόμος

Φανταστείτε ότι, ενώ βρίσκεστε στο Δίκτυο και βλέπετε κάποια ιστοσελίδα, μια εταιρία λογισμικού ψάχνει εν αγνοία σας τα περιεχόμενα του υπολογιστή σας, κρίνει τι έχετε εγκαταστήσει χωρίς άδεια ή «κατά παράβαση» της άδειας χρήσης κι αποφασίζει να το σβήσει, χωρίς να σας ειδοποιήσει. 'Η, ακόμα χειρότερα, να σβήσει όλα τα περιεχόμενα του σκληρού σας δίσκου.

Φανταστείτε ότι μια εταιρία λογισμικού από την οποία έχετε αγοράσει κάποιο προϊόν αποφασίζει να δώσει μια «πίσω πόρτα» πλήρους και απεριόριστης πρόσβασης στις ομοσπονδιακές αρχές των Ηνωμένων Πολιτειών στον υπολογιστή σας, χωρίς να το γνωρίζετε, όπου κι αν ζείτε, είτε υπόκειστε είτε δεν υπόκειστε στους νόμους των ΗΠΑ. Ή, ακόμα χειρότερα, να αναλάβει η ίδια το ρόλο βιομηχανικού κατασκόπου.

Φανταστείτε ότι ο οργανισμός ή η επιχείρηση όπου εργάζεστε αντιμετωπίζει ένα σοβαρό πρόβλημα με το λογισμικό που χρησιμοποιεί για πολύ κρίσιμες λειτουργίες της από σφάλμα ή παράβλεψη της παραγωγού του εταιρίας και αυτή αρνείται να παράσχει βοήθεια χωρίς εξοντωτικές χρεώσεις. Ή, ακόμα χειρότερα, δεν απαντά καθόλου στην κλήση για τεχνική βοήθεια.

Και τώρα σταματήστε να φαντάζεστε. Τα παραπάνω δεν είναι ονειρώξεις των Αμερικανών χαφιέδων των μυστικών υπηρεσιών, ούτε προτάσεις των αφεντικών των αμερικανικών εταιριών λογισμικού, ούτε οργουελιανοί εφιάλτες χειμερινής νυκτός. Είναι, αντίθετα, μερικές μόνο από τις συνέπειες ενός νόμου που έχει εγκριθεί από την «κεντρική» κυβέρνηση των ΗΠΑ και έχει σταλεί για κύρωση στα νομοθετικά όργανα των 51 Πολιτειών. Ηδη, στις βασικότερές του διατάξεις, ο νόμος «πέρασε» στη Βιρτζίνια, όπως σημειώνει το «Hacker News Network» (http://www.hackernews.com/). Επονται το Μέριλαντ, η Καλιφόρνια και η Οκλαχόμα.

Ο νόμος, υπό τον τίτλο Uniform Computer Information Transaction Act, ή για συντομία UCITA, καταρτίστηκε το καλοκαίρι του 1999 και προκάλεσε θυελλώδεις αντιδράσεις από προγραμματιστές, κινήσεις πολιτών, νομικούς, εταιρίες, εμπορικούς συλλόγους, δικηγόρους, γενικούς εισαγγελείς και πολύ ακόμα κόσμο (βλ. κινήσεις εναντίον του στα http://www.badsoftware.com/ και http://www.4cite.org/, όπως και άρθρα που έχουν δημοσιευτεί τον τελευταίο καιρό στο «InfoWorld», http://www.infoworld.com/, καθώς και το «Slashdot», http://slashdot.org/).

Ωστόσο, ο αμφιλεγόμενος, όσο και περίπλοκος, νόμος - του οποίου οι υποστηρικτές διατείνονται ότι θα «ωφελήσει» τη βιομηχανία λογισμικού - «πέρασε», με την υποστήριξη πολλών από τις μεγαλύτερες αμερικανικές επιχειρήσεις λογισμικού: «Microsoft», «Adobe» και «WinPro», ανάμεσα σε άλλες, σύμφωνα με απαντήσεις εκπροσώπων τους στο «InfoWorld».

Το πιο επικίνδυνο στο νόμο αυτό είναι ότι δίνει στους παραγωγούς λογισμικού ασυζητητί το ελεύθερο να αναπροσαρμόζουν κατά το δοκούν και κατά βούληση τους «όρους χρήσης» των προγραμμάτων ή ακόμη και των κειμένων που διαθέτουν. Αφήνοντας, έτσι, τους χρήστες στο έλεός τους - και, οπωσδήποτε, στο «έλεος» των αμερικανικών αρχών.

Συνδυάστε τα παραπάνω με την υστερία περί των hackers, που έχει ανακύψει εσχάτως στην πέραν του Ατλαντικού «φίλη και σύμμαχο» χώρα. Προκύπτει ένα πολύ ενδιαφέρον... πιάτο, δε βρίσκετε; Καλή μας χώνεψη...

Μπάμπης ΓΕΩΡΓΙΚΟΣ

    

Αναζητώντας μια άλλη Γη

Η αστροναυτική υπηρεσία των ΗΠΑ, η ΝΑΣΑ, ελπίζει ότι ως το 2011 θα έχει θέσει σε τροχιά το πιο φιλόδοξο τηλεσκόπιο που κατασκευάστηκε ποτέ: Τον Εξερευνητή Γεώμορφων Πλανητών. Μ' αυτό οι επιστήμονες ελπίζουν ότι θα μπορέσουν να απαντήσουν στο ερώτημα αν υπάρχει ζωή σε άλλους πλανήτες πέραν του ηλιακού μας συστήματος. Οχι, δεν περιμένουν να δουν μικρά πράσινα ανθρωπάκια σε πλανήτες μακρινών αστεριών, ούτε καν ηπείρους και ωκεανούς. Τα φασματοφωτόμετρα του τηλεσκοπίου αυτού θα είναι αρκετά ευαίσθητα ώστε να ανιχνεύσουν το αποτύπωμα της ύπαρξης αερίων που συνδέονται με τη ζωή, όπως το όζον, στο φως των μακρινών πλανητών. Ο Εξερευνητής Γεώμορφων Πλανητών θα αποτελείται από μια συστοιχία 4 τηλεσκοπίων μεγέθους γηπέδου του ποδοσφαίρου (αθροιστικά) και ένα διαστημόπλοιο που θα δέχεται τα σήματα των τηλεσκοπίων και θα συνθέτει μια εικόνα σαν να προερχόταν από ένα τηλεσκόπιο με τις διαστάσεις ολόκληρης της συστοιχίας. Το τηλεσκόπιο αυτό αναμένεται να δώσει και την πρώτη φωτογραφία μακρινού ηλιακού συστήματος.

    

Και πλανητικό σύστημα...

Μέχρι τώρα μόνο σε μία περίπτωση έχουν βρεθεί περισσότεροι από ένας πλανήτες να περιστρέφονται γύρω από έναν ήλιο σαν το δικό μας. Πρόκειται για το πλανητικό σύστημα του Υψιλον Ανδρομέδας, ενός αστεριού λίγο πιο ζεστού από τον Ηλιο μας, το οποίο απέχει από τη Γη 44 έτη φωτός. Γύρω του βρέθηκαν να περιστρέφονται 3 αεριώδεις γίγαντες σε αρκετά διαφορετικές αποστάσεις, όπως φαίνεται και στην εικόνα. Ο εσωτερικός και μικρότερος από τους τρεις πλανήτης έχει μάζα 230 φορές μεγαλύτερη της Γης και ψήνεται σε θερμοκρασίες άνω των 1.000 βαθμών Κελσίου, ο μεσαίος 671 φορές και θερμοκρασία επιφάνειας πάνω από 100 βαθμούς και ο μεγαλύτερος 1.470 φορές και θερμοκρασία 70 κάτω από το μηδέν. Οι αστρονόμοι πιστεύουν ότι πολύ σύντομα θα είναι σε θέση να ανακοινώσουν και άλλα πλανητικά συστήματα.