Συμβάσεις «προσαρμογής στις ανάγκες της αγοράς»

Μερικές από τις καινοτομίες των νέων διαταγμάτων

Ενα από τα πρώτα πράγματα που τόνιζε η κυβέρνηση Μακρόν πριν ακόμα «σερβίρει» τις νέες αντεργατικές μεταρρυθμίσεις, ήταν η ανάγκη να ενισχυθεί η μεγαλύτερη «ελευθερία» στη σύναψη Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας (ΣΣΕ). Βασικό ζητούμενο είναι πώς οι ΣΣΕ θα μετατραπούν εξολοκλήρου σε μηχανισμούς προσαρμογής συνολικά των συνθηκών εργασίας (μισθοί, ωράρια, διαλείμματα κ.τ.λ.) σε αυτό που απαιτούν οι εκάστοτε ανάγκες των επιχειρηματικών ομίλων.
Στη συνέντευξη Τύπου που έδωσαν η υπουργός Εργασίας Μουριέλ Πενικό και ο πρωθυπουργός Εντουάρντ Φιλίπ στις 31 Αυγούστου, τονίστηκε ότι κύρια επιδίωξη είναι: «Η δυνατότητα πρόβλεψης και ταχείας προσαρμογής στις εξελίξεις από την άνοδο ή την πτώση στην αγορά». Σε αυτήν την κατεύθυνση, ένα από τα «καινοτόμα» εργαλεία που θεσπίζουν τα νέα διατάγματα είναι οι λεγόμενες «πλειοψηφικές συμβάσεις, απλουστευμένες όσον αφορά ζητήματα χρόνου εργασίας, αμοιβής και κινητικότητας (των εργαζομένων)». Στον ενημερωτικό «φάκελο» που το υπουργείο διένειμε στα ΜΜΕ, διευκρινίζεται: «Οταν μια εταιρεία γνωρίζει πως ένα σημαντικό συμβόλαιο θα ολοκληρωθεί, ή πως ένα συμβόλαιο πρέπει να προετοιμαστεί για να ανταποκριθεί σε μια νέα παραγγελία, καλύτερα να συνεργαστεί με τους εκπροσώπους των εργαζομένων πάνω σε αλλαγές οργάνωσης του χρόνου εργασίας, μισθού, αναγκαίων μετακινήσεων κ.τ.λ.».
Δηλαδή, ρητά διακηρύσσεται ότι στόχος είναι η ανά πάσα στιγμή «τροποποίηση» των όρων εργασίας με βάση την αυξομείωση των παραγγελιών της κάθε επιχείρησης. Ετσι, οι ώρες που θα δουλεύει ένας εργαζόμενος, η αμοιβή του, ακόμα και το πόστο του θα καθορίζονται κατά περίσταση, με ό,τι καταστροφικές συνέπειες θα υπάρχουν για τη βιολογική και ψυχολογική υγεία του, για την προσωπική και οικογενειακή του ζωή.

Για την «κατάκτηση νέων αγορών»

Και για να μην υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία για το αν τα γαλλικά μονοπώλια θα μπορούν με νέες αξιώσεις να κονταροχτυπηθούν με τους ανταγωνιστές τους, εξηγείται καθαρά: «Ο (νέος) νόμος δίνει εφεξής τα μέσα για τη διαπραγμάτευση, ώστε οι εταιρείες να υποστηριχτούν για να κατακτήσουν νέες αγορές ή για να αποφύγουν την απώλειά τους, βοηθώντας τες να κερδίσουν ευελιξία. Πρόκειται για ένα μέτρο που θα προσφέρει σε όλες τις επιχειρήσεις, ανεξάρτητα από το μέγεθός τους, τη δυνατότητα να προσαρμοστούν πιο γρήγορα στην αγορά (και τις ανάγκες της)...».
Ασφαλώς, η ικανοποίηση των μεγαλοεπιχειρηματιών δεν μπόρεσε να κρυφτεί. Την ίδια κιόλας μέρα παρουσίασης των νέων διαταγμάτων, η «Λα Τριμπιούν» (μια από τις πιο γνωστές αστικές οικονομικές εφημερίδες) πανηγύριζε στην ιστοσελίδα της με τίτλο «Μεταρρύθμιση του Κώδικα Εργασίας: αμέτρητες νέες ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις». Ειδικά για τη θέσπιση των «πλειοψηφικών απλουστευμένων Συμβάσεων» υπογράμμιζε: «Αυτές οι ιδιαίτερες συμβάσεις θα χρησιμοποιούνται για τη συνέχιση της λειτουργίας της εταιρείας ή για να διασφαλιστεί η πρόληψη της απασχόλησης...». Με το επιχείρημα ότι θα υπάρχει σύμφωνη γνώμη των συνδικάτων και θα ορίζεται χρονικό όριο για την αξιοποίησή τους, διαπιστώνεται ότι (σύμφωνα με τις επισημάνσεις και της «Λα Τριμπιούν») «ένας μισθωτός δε θα μπορεί να αρνηθεί την εφαρμογή μιας τέτοιας σύμβασης, εκτός αν απολυθεί. Θα πρόκειται για μια αυτοδίκαιη απόλυση, που σημαίνει ότι η αληθινή και σοβαρή αιτία της απόλυσης θα αφορά μόνο την άρνηση του μισθωτού. Ο εργοδότης δεν θα έχει καμία δικαιολογία να καταθέσει. (Πρόκειται για) ένα εργαλείο πολύτιμο για τις εταιρείες που χρειάζεται να προσαρμοστούν στη νέα κατάσταση...».

Ακόμα ευκολότερες απολύσεις

Ειδική ικανοποίηση εξέφρασαν όμως οι επενδυτές και για μία «άλλη καινοτομία» των νέων διαταγμάτων, την ιδέα της «συλλογικής διάρρηξης των συμβάσεων». Σε τι αφορούσε αυτή; Εξηγεί η «Λα Τριμπιούν» (31/8/2017): «Σύμφωνα με το πνεύμα του υπουργείου, αυτός ο νέος τύπος συλλογικών αποχωρήσεων θα έπρεπε να αφορά τις εταιρείες που έχουν ανάγκη μαζικής ανανέωσης των δεξιοτήτων εξαιτίας της εξέλιξης των τεχνολογιών (...) πρόκειται λοιπόν για επιχειρήσεις που δεν έχουν δυσκολίες και, αντίθετα, έχουν ανάγκη από προσλήψεις. Πράγματι, το πλεονέκτημα αυτών των "συλλογικών διαρρήξεων των συμβάσεων" είναι ότι, σε αντίθεση με ένα κλασικό κοινωνικό πλάνο, δεν εμποδίζουν την εταιρεία να κάνει προσλήψεις μετά τις αποχωρήσεις (...) αυτή η καινοτομία θα είναι βέβαια αρεστή σε πολλούς κλάδους...».
Με απλά λόγια, διευρύνονται τα περιθώρια δραστικών μειώσεων προσωπικού, ειδικά σε κλάδους όπου «σπρώχνονται» υπερσυσσωρευμένα κεφάλαια και υπάρχουν προσδοκίες για αυξημένα περιθώρια κέρδους, εξαιτίας και της ευρείας εισαγωγής νέων τεχνολογιών στην παραγωγή, την εφαρμογή καινοτόμων επιστημονικών τεχνικών κ.τ.λ. Χωρίς περιστροφές, και στο όνομα των αναγκών σε νέες δεξιότητες, λύνονται τα χέρια της εργοδοσίας όχι απλά για να αυξομειώνει το προσωπικό, αλλά και για να «ξεφορτώνεται» προηγούμενες γενιές εργαζομένων με κεκτημένα δικαιώματα, προσλαμβάνοντας νέους που θα «απασχολεί» όλο και πιο «ευέλικτα»...