"Οι δίκες του Γοργοπόταμου 1964 - 1966"

"Οι δίκες του Γοργοπόταμου 1964 - 1966"

Ο Γοργοπόταμος, σύμβολο της Εθνικής Αντίστασης, συνδέεται και με μια τραγωδία, καθώς και με μια αντικομμουνιστική πολιτική σκευωρία πίσω από την οποία βρίσκονταν ξένες και ντόπιες μυστικές υπηρεσίες, εκείνες οι υπηρεσίες που σφράγισαν το μετεμφυλιακό καθεστώς και προετοίμασαν τη δικτατορία των συνταγματαρχών. Αυτήν την τραγωδία κι αυτήν τη σκευωρία πραγματεύεται το βιβλίο που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις ΠΡΟΣΚΗΝΙΟ με τίτλο: "ΟΙ ΔΙΚΕΣ ΤΟΥ ΓΟΡΓΟΠΟΤΑΜΟΥ 1964 - 1966: Αγνωστα ντοκουμέντα από την πολύκροτη υπόθεση".Πρόκειται για ένα βιβλίο άκρως πολύτιμο και διδακτικό, ιδιαίτερα για τις νεότερες γενιές, που πραγματεύεται με επάρκεια ένα, ελάχιστα γνωστό, αλλά σημαντικό γεγονός της πρόσφατης ιστορίας.

Η τραγωδία...

Την Κυριακή 29 Νοέμβρη του 1964, στο Γοργοπόταμο συγκεντρώθηκαν χιλιάδες λαού για να γιορτάσουν την 22η επέτειο από την ανατίναξη της γέφυρας. Επιβλητική η παρουσία των αγωνιστών της διωκόμενης, τότε, ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης και των σωματείων τους, με επικεφαλής τον τιμημένο στρατηγό του ΕΛΑΣ Γεράσιμο Αυγερόπουλο. Παρόντες και αγωνιστές του ΕΔΕΣ με επικεφαλής τον δημοκρατικό στρατηγό Ν. Κοσίντα. Εκεί και η ΕΔΑ, καθώς και η Νεολαία Λαμπράκη με οργανωμένη παρουσία.

Οι εκδηλώσεις, για πρώτη φορά, γίνονταν υπό την αιγίδα της κυβέρνησης. Ο γιορτασμός της ανατίναξης της γέφυρας έπαιρνε μεγάλες διαστάσεις και το περιεχόμενό του συνδεόταν με την αναγνώριση της ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης, τη λευτεριά στους πολιτικούς κρατούμενους και τη νομιμοποίηση του ΚΚΕ.

Σ' αυτή την εκδήλωση, συνέβη το αποτρόπαιο: Η έκρηξη μιας νάρκης έφερε το τραγικό αποτέλεσμα: 13 νεκροί (7 υπέκυψαν επιτόπου και 6 αργότερα) και 45 τραυματίες.

...και η σκευωρία

Η τραγωδία συγκλόνισε ολόκληρη την Ελλάδα. Τα ερωτήματα για τις αιτίες που την προκάλεσαν ζητούσαν πιεστικά απάντηση, λόγω και των αντιφάσεων από τις επίσημες έρευνες. Το τότε καθεστώς ξεκίνησε δικαστικές διώξεις, σε βάρος των θυμάτων της αιματοχυσίας, με κύρια κατηγορία ότι πήγαν στο γιορτασμό του Γοργοπόταμου για να οργανώσουν, υποκινήσουν και συμμετάσχουν σε στάση κατά των αρχών.

Εγιναν συνολικά τρεις δίκες:

- Η πρώτη στο Πλημμελειοδικείο της Λαμίας (Μάης - Ιούνης 1965), όπου καταδικάστηκαν οι 12 από τους 18 κατηγορουμένους.

- Οι άλλες δύο στο Τριμελές Εφετείο Αθηνών (η μία το Νοέμβρη του 1965 και η άλλη το Φλεβάρη του 1966), όπου χαρακτηριστικό τους στοιχείο είναι η καταδίκη του Γερ. Αυγερόπουλου, καθώς και άλλων στελεχών του αντιστασιακού και αριστερού κινήματος.

Το περιεχόμενο του βιβλίου

Το βιβλίο, όπως προαναφέραμε, ασχολείται με τις δύο βασικές πτυχές του θέματος: την τραγωδία και τη σκευωρία του Γοργοπόταμου. Στις σελίδες του δημοσιεύονται τα πλήρη πρακτικά (με τις αποφάσεις) της δίκης της Λαμίας, οι αποφάσεις των δύο δικών που ακολούθησαν στο Τριμελές Εφετείο Αθηνών (με πλήρη στοιχεία γύρω από τους συντελεστές αυτών των δικών), καθώς και το υπόμνημα που κατέθεσε το Φλεβάρη του '65 στην ελληνική δικαιοσύνη ο δικηγόρος Χρ. Ραχιώτης, βάσει του οποίου ανατρέπονται πλήρως οι ισχυρισμοί του πορίσματος των πραγματογνωμόνων και του επίσημου κράτους ότι η έκρηξη της νάρκης ήταν τυχαίο γεγονός.Το πρωτογενές αυτό ιστορικό υλικό πλαισιώνεται:

• Από μια εμπεριστατωμένη - πλούσια σε ιστορικά στοιχεία - και άκρως πολύτιμη για τον αναγνώστη εισαγωγή του καθηγητή της Πολιτικής Ιστορίας στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και γνωστού ιστορικού Παύλου Πετρίδη.Στην εισαγωγή του ο Π. Πετρίδης καταγράφει, μεταξύ άλλων, τις μαρτυρίες, για την τραγωδία, του Μ. Θεοδωράκη και του τότε υφυπουργού Αμυνας και παρόντα στα γεγονότα Μ. Παπακωνσταντίνου, τις αντιδράσεις των τότε πολιτικών αρχηγών και κομμάτων, καθώς και έγγραφο της CIA, που δημοσιεύτηκε στον ελληνικό Τύπο τον Αύγουστο του '65, από το οποίο προκύπτει η άμεση ανάμειξη της εν λόγω αμερικανικής μυστικής υπηρεσίας στην υπόθεση της δολοφονικής έκρηξης.
• Από τρία σημειώματα του δημοσιογράφου του "Ριζοσπάστη" Γ. Πετρόπουλου: Ενα προλογικό σημείωμα - χρονικό με ιστορικά στοιχεία και κρίσεις γύρω από την ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου, τους γιορτασμούς της μετεμφυλιακής περιόδου και τον τραγικό γιορτασμό του '64. Ενα αναλυτικό σημείωμα γύρω από τις δύο δίκες στο Εφετείο και όσα επακολούθησαν μετά από αυτές. Και, τέλος, ένα σημείωμα - επίλογο με βασικές πληροφορίες γύρω από τη ζωή και τη δράση ορισμένων κατηγορούμενων.

Στο βιβλίο επίσης δημοσιεύεται ένα σύντομο προλογικό σημείωμα θεώρησης του θέματος τουΧριστόφορου Αργυρόπουλου,που συμμετείχε στις δίκες ως συνήγορος υπεράσπισης των κατηγορουμένων.

Γ.

    

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ

29/11/2001

 -- 1964: Δολοφονική έκρηξη στο Γοργοπόταμο

15/12/2000

 -- ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΣΕ

1/12/2000

 -- Για τη νάρκη στο Γοργοπόταμο

29/11/2000

 -- 1964: Δολοφονική έκρηξη στο Γοργοπόταμο

17/6/2000

 -- 1965: Η απόφαση για τη δίκη του Γοργοποτάμου

Σελίδα 36