Το άγος των προσκυνημένων

ΚΑΤΟΧΗ - ΕΜΦΥΛΙΟΣ

Το άγος των προσκυνημένων

Μετά τη συνάντηση του Δαμασκηνού με τον Τσόρτσιλ οι Αγγλοι τον όρισαν έως και αντιβασιλέα. Η εξαργύρωση της στάσης του στο ματοκύλισμα του λαού υπήρξε πλήρης...

Από τους 7.000 περίπου κληρικούς της εποχής της Κατοχής, οι 3.500 και πλέον πήραν ενεργό μέρος στην Εθνική Αντίσταση. Την ώρα όμως που ο λαϊκός κλήρος έδινε το «παρών», το ιερατείο όχι ήταν απλώς «απόν», αλλά αποτελούσε και στήριγμα της αντίδρασης.

Ας περιοριστούμε εδώ σε μερικά βασικά σημεία της περιόδου. Κατ' αρχάς ο ίδιος ο αρχιεπίσκοπος της εποχής, οΔαμασκηνός, ανέβηκε στο θρόνο του λόγω της εκλεκτικής του σχέσης με την κατοχική «κυβέρνηση» τουΤσολάκογλου. Μάλιστα σε επιστολή του προς τον Τσολάκογλου (και αφού είχε με τη βοήθειά του τελευταία καταλάβει την Αρχιεπισκοπή) ο Δαμασκηνός χαρακτήριζε τη συνθηκολόγηση με τους κατακτητές σαν «μέτρον ανάγκης»... Γνωστός είναι επίσης ο ρόλος του Δαμασκηνού ως συνεργάτη των Αγγλων, οι οποίοι, μετά τη συνάντησή του με τον Τσόρτσιλ στα «Δεκεμβριανά», τον όρισαν έως και αντιβασιλέα της χώρας. Η εξαργύρωση της στάσης του στο ματοκύλισμα του λαού από τους ιμπεριαλιστές, υπήρξε πλήρης...

Αυτός ήταν ο ρόλος του ανώτερου κλήρου και της επίσημης Εκκλησίας. Συνεργάτης των κάθε είδους και προέλευσης κατακτητών. Την ίδια ώρα το ιερατείο υπήρξε απηνής διώκτης του κλήρου που τάχτηκε με το λαό και τους αγώνες του. Χαρακτηριστικές οι περιπτώσεις τωνμητροπολιτών Ιωακείμ (Κοζάνης) και Αντώνιου (Ηλείας), που μετά τον πόλεμο τιμωρήθηκαν με εκθρόνιση και καθαίρεση, λόγω της συμμετοχής τους στο ΕΑΜ. Ποτέ, βέβαια, η αποκατάσταση που ακολούθησε των δυο αυτών ηρωικών μορφών στον αρχιεπισκοπικό θρόνο, δε συνοδεύτηκε με την αποκατάστασή τους και στις μητροπόλεις τους...

Με «προϋπηρεσία» στα Μακρονήσια...

Στα χρόνια του Εμφυλίου, αλλά και κατοπινά, η Εκκλησία μετά την απομάκρυνση όλων των κληρικών που εντάχθηκαν στο ΕΑΜ, αποτελεί ένα από τα βασικά εξαρτήματα της αμερικανοκρατίας στην Ελλάδα. Η Εκκλησία, δε, δηλώνει πάντα πίστη στας «εθνικάς» δυνάμεις της πολιτικής ζωής του τόπου και επομένως οι εγκύκλιοι της Ιεράς Συνόδου που καταδικάζουν την Αριστερά, είναι στην ημερήσια διάταξη.

Αξιοσημείωτη είναι όμως μια ακόμα πλευρά: Η ενεργός παρουσία εκείνη την περίοδο της Εκκλησίας στις στρατιωτικές μονάδες. Παρουσία που θέτει τα θεμέλια μιας στενής σχέσης μεταξύ Εκκλησίας και Ενόπλων Δυνάμεων. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι αρκετά χρόνια αργότερα, το 1984, το ένα τρίτο περίπου των μελών της Ιεράς Συνόδου είχε προϋπηρεσία στο στρατό κατά την περίοδο του Εμφυλίου! Ορισμένοι μάλιστα από τους αρχιμανδρίτες εκείνης της εποχής, που αργότερα έγιναν ισχυροί μητροπολίτες, εκτός των άλλωνυπηρέτησαν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης στη Μακρόνησο. Ο καθένας μπορεί να εκτιμήσει ότι η εκεί παρουσία τους δηλώνει την από μεριάς Εκκλησίας «συνεισφορά» της για την... υγιή «αναδιαπαιδαγώγηση» των εξόριστων...

    

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ

31/1/2007

 -- Και ο Δαμασκηνός... «αντιστασιακός»!

3/3/2005

 -- Το εκκλησιαστικό ιερατείο και η ιστορία του (3)

29/11/2000

 -- Πιστοποιητικά - «μαϊμού» εκδίδει ο κ. Χριστόδουλος

2/12/1998

 -- Ο κ. Χριστόδουλος γράφει την "ιστορία" (του)

1/12/1998

 -- Επικίνδυνες οι πολιτικές θέσεις Χριστόδουλου