Χορεύοντας... τανγκό με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο

Στα πρόθυρα της χρεοκοπίας η Αργεντινή. Ολέθριες οι συνέπειες για τους εργαζόμενους αλλά και την παγκόσμια οικονομία. ΗΠΑ και ΔΝΤ οι κύριοι υπεύθυνοι

Ενα βήμα πριν την πτώχευση βρίσκεται ηΑργεντινή μετά την ανακοίνωση της κυβέρνησης της χώρας για το ενδεχόμενο στάσης πληρωμών του εξωτερικού χρέους, το οποίο ανέρχεται στο ιλιγγιώδες ποσό των 132 δισ. δολαρίων. Το γεγονός αποκτά πολύ μεγάλη σημασία για τις παγκόσμιες οικονομικές εξελίξεις, αφού η αργεντίνικη οικονομία είναι μια από τις τρεις ισχυρότερες οικονομίες της Λατινικής Αμερικής (το ΑΕΠ της φθάνει τα 330 δισ. δολάρια) και η κατάρρευσή της θα ενεργοποιήσει το «ντόμινο», αρχίζοντας από τη γειτονική της Βραζιλία, η οποία είναι ο βασικός εμπορικός της εταίρος, θα περάσει μοιραία στις ΗΠΑ (απ' όπου αντλούνται και τα περισσότερα κεφάλαια) και θα επηρεάσει σημαντικά την Ευρωπαϊκή Ενωση, μέσω της Ισπανίας, με την οποία η Αργεντινή έχει μεγάλες οικονομικές σχέσεις. Οι επιπτώσεις μιας τέτοιας εξέλιξης πολλαπλασιάζονται λόγω της οικονομικής ύφεσης στις ΗΠΑ, της συνεχιζόμενης επιβράδυνσης στην οικονομία της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της στασιμότητας στην Ιαπωνία. Ο συναγερμός ήχησε στα μεγάλα καπιταλιστικά κέντρα και στους διεθνείς ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς.

Ακτινογραφία εξάρτησης

Η περίπτωση της Αργεντινής μπορεί να θεωρηθεί ακτινογραφία της ιμπεριαλιστικής πολιτικής των ΗΠΑ, της εξάρτησης μιας διεφθαρμένης αστικής τάξης και των ολέθριων προγραμμάτων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Το μείγμα αυτών των παραγόντων ευθύνεται αποκλειστικά για το γεγονός ότι μέσα σε μια τριετία (1997-2000) η ανεργία πέρασε από το 13,8% στο 15,4%, το 2000 ο αριθμός των φτωχών στο Μπουένος Αϊρες ξεπερνούσε τα 3,5 εκατομμύρια, ενώ ολόκληρη η χώρα αριθμεί 14 εκατομμύρια φτωχούς και πάνω από 3 εκατομμύρια απόκληρους.

Διπλή λεηλασία

Επί δεκαετίες, η Αργεντινή υφίσταται μια διπλή λεηλασία, για την οποία ευθύνονται η αστική τάξη της χώρας με τους πολιτικούς της εκπροσώπους και οι πολυεθνικές επιχειρήσεις, κυρίως τα αμερικανικά μονοπώλια. Στις αρχές της δεκαετίας του '90, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εισηγήθηκε και η τότε κυβέρνηση Μένεμ υιοθέτησε ένα πρόγραμμα ακραίου φιλελευθερισμού. Οι ιδιωτικοποιήσεις ήταν σαρωτικές. Οι θιασώτες της «αποκρατικοποίησης» ισχυρίζονταν ότι η κακή διαχείριση των δημόσιων επιχειρήσεων ευθύνονταν για τα ελλείμματα. Ωστόσο, το ξεπούλημα των ανθηρών δημόσιων επιχειρήσεων δεν εμπόδισε τα ελλείμματα να αυξάνονται και το κράτος συνέχισε να δανείζεται με δυσμενέστατους όρους. Ταυτόχρονα, επιταχύνθηκε η φυγή κεφαλαίων από τη χώρα. Υπολογίζεται ότι στα τέλη του 2000 τα κεφάλαια των Αργεντινών, που είχαν κατατεθεί σε τραπεζικούς λογαριασμούς στο εξωτερικό και σε «φορολογικούς παραδείσους», ξεπερνούσαν τα 120 δισεκατομμύρια δολάρια!

Δολάριο με... Σύνταγμα!

Τον Απρίλη του 1991 έγινε κάτι που έμελλε να παίξει καθοριστικό ρόλο στις περαιτέρω εξελίξεις. Ο υπουργός Οικονομικών, Ντομίνγκο Καβάγιο (που είναι και σήμερα υπουργός Οικονομικών), ανακοίνωσε τη μετατρεψιμότητα του πέσο σε δολάριο (ένα πέσο προς ένα δολάριο). Ηταν μια συνταγή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου με στόχο την ενίσχυση του αμερικανικού νομίσματος. Για να κατοχυρωθεί μάλιστα αυτή η «αλλαγή», η ισοτιμία πέσο-δολαρίου πέρασε στο Σύνταγμα της Αργεντινής..!

Αυτή η σταθερή ισοτιμία οδήγησε αυτόματα στην υπερτίμηση των αργεντίνικων προϊόντων και είχε αρνητικές συνέπειες σε πολλές ντόπιες βιομηχανίες, οι οποίες έβλεπαν τις εξαγωγές τους να μειώνονται δραματικά. Αντιστοίχως τα εισαγόμενα προϊόντα έγιναν φθηνότερα και κατέκλυσαν την αγορά, ωθώντας στα ύψη το εμπορικό έλλειμμα και επιταχύνοντας τη χρέωση.

Το «καμάρι» του ΔΝΤ

Στο μεταξύ, η Αργεντινή έγινε για το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο «παράδειγμα προς μίμηση» για όλες τις χώρες που αντιμετώπιζαν παρόμοια προβλήματα και χαρακτηρίζονταν «αναδυόμενες αγορές». Ομως, μόλις εξαντλήθηκαν τα κεφάλαια των ιδιωτικοποιήσεων, το κρατικό χρέος άρχισε πάλι να αυξάνεται. Στα τέλη του 1998 έφτανε τα 110 δισεκατομμύρια δολάρια. Ενώ το δημόσιο χρέος διπλασιάστηκε ανάμεσα στο 1992 και το 1998, το ιδιωτικό χρέος δεκαπλασιάστηκε, περνώντας από τα 3,5 δισ. δολάρια στα 35 δισεκατομμύρια δολάρια!

Και... «διαρθρωτικές αλλαγές»

Το Δεκέμβρη του 2000, μπροστά στο φόβο της διακοπής των πληρωμών, η κυβέρνηση εξασφάλισε ένα δάνειο-σωσίβιο, ύψους 39,7 δισ. δολαρίων, το οποίο «καθοδηγήθηκε» από το ΔΝΤ. Για να πάρει όμως το δάνειο έπρεπε να θέσει σε εφαρμογή ένα πρόγραμμα «διαρθρωτικών αλλαγών», το οποίο περιλάμβανε την αύξηση των απολύσεων, τη μείωση των μισθών κατά 13%, την ιδιωτικοποίηση της Κοινωνικής Ασφάλισης και τη μείωση της φορολογίας του μεγάλου κεφαλαίου, που στέρησε το κράτος πάνω από 8 δισ. δολάρια.

Τώρα και πάλι η κυβέρνηση της Αργεντινής ζητάει την αναδιάρθρωση του χρέους με την έκδοση νέων ομολόγων και με μείωση των τόκων που πρέπει να πληρώσει. Πράγμα ιδιαίτερα δύσκολο λόγω της οικονομικής συγκυρίας και της ύφεσης. Η χρεοκοπία πλησιάζει.

ΚΕΙΜΕΝΑ:
Δάνης ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

    

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ

23/10/2011

 -- Δεδομένη η συνέχιση της ενίσχυσης του κεφαλαίου

27/6/2010

 -- Η Αργεντινή και το ΔΝΤ

21/2/2010

 -- ΔΝΤ: Ο «σωματοφύλακας» του καπιταλισμού

28/3/2004

 -- Η Αργεντινή στην «πρέσα» του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου

6/1/2002

 -- Το «ναυάγιο» του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στην Αργεντινή

Σελίδα 23