ΕΥΡΩΕΝΩΣΙΑΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΧΕΙΡΑΓΩΓΗΣΗΣ ΤΗΣ ΝΕΟΛΑΙΑΣ
Τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας προωθήθηκαν με ταχύτερους ρυθμούς οι ευρωενωσιακές πολιτικές. Εχουν προχωρήσει σε ακόμη μεγαλύτερο βαθμό οι καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις με τις αντιδραστικές αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις, στο ασφαλιστικό, με την ταχύτερη προώθηση των ιδιωτικοποιήσεων δημοσίων επιχειρήσεων, σε μια προσπάθεια να ενισχυθεί ακόμη περισσότερο το μεγάλο κεφάλαιο, τόσο με τη διασφάλιση και αύξηση των κερδών όσο και με τη θωράκιση της πολιτικής εξουσίας του. Οι πολιτικοί εκπρόσωποι των αστικών τάξεων της ΕΕ επιδιώκουν να προλάβουν κάθε κίνδυνο αμφισβήτησης της πολιτικής τους (ακόμη και πριν αυτή εκδηλωθεί), να εμποδίσουν ενδεχόμενες κοινωνικές μεταβολές στα κράτη-μέλη κάτω από την επίδραση της ταξικής πάλης. Παραπέρα, προσπαθούν να πείσουν όλους τους λαούς της ΕΕ να στηρίξουν ενεργά το εγχείρημα της ευρωπαϊκής καπιταλιστικής ενοποίησης και την αντιλαϊκή πολιτική τους.
Είναι λογικό να ρίξουν ιδιαίτερο βάρος στη νέα γενιά, τη σημερινή νεολαία, βλέποντάς το ως «επένδυση στο μέλλον», αφού αποτελεί την αυριανή βάρδια της εργατικής τάξης. «…Κατά την επιδίωξη του κοινοτικού οράματος, κυρίως με την προοπτική της διεύρυνσης, πολλά εξαρτώνται από την προσάρτηση των νέων γενεών»[1]. Η επιδίωξη αυτή αποκτά στις μέρες μας ακόμη μεγαλύτερη σημασία, αφού φαίνεται ότι η νεανική αμφισβήτηση μεγαλώνει και σταδιακά εκφράζεται ολοένα με πιο συλλογικούς τρόπους και συνδέεται με το υπόλοιπο λαϊκό κίνημα, γεγονός που βάζει ακόμη μεγαλύτερα εμπόδια στην προσπάθεια προώθησης των λεγόμενων «αναδιαρθρώσεων».
Πιο ενεργά λοιπόν προωθούνται μέτρα και πολιτικές για τη νεολαία στο επίπεδο της ΕΕ όσο και σε κάθε χώρα χωριστά. «Η πολιτική νεολαίας σε επίπεδο ΕΕ έχει ως στόχο να προωθήσει τη συνεργασία στον τομέα της νεολαίας, προκειμένου να ενισχυθεί η ευρωπαϊκή συνείδηση των νέων και να ληφθεί υπόψη η επιθυμία τους να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στην οικοδόμηση της Ευρωπαϊκής κοινότητας»[2]. Ο γενικός πολιτικός στόχος που έχουν αυτά τα προγράμματα πηγάζει από τον ίδιο τον αντιδραστικό χαρακτήρα της ΕΕ και είναι η προώθηση της πολιτικής του κεφαλαίου, το κέρδισμα με αυτήν της πλειοψηφίας της νεολαίας, που αντικειμενικά όχι μόνο δεν έχει συμφέρον από αυτήν την πολιτική, αλλά είναι εις βάρος της. Προφανώς, η αποδοχή της αντιλαϊκής πολιτικής από τα ίδια τα θύματά της είναι κάτι όχι και τόσο εύκολο, γι’ αυτό φαίνεται να απασχολεί ιδιαίτερα τα κέντρα αποφάσεων της ΕΕ.
Η θεωρία της «κοινωνικής συνοχής» διαπνέει μεγάλο μέρος των κειμένων της ΕΕ για τη νεολαία, ενώ φαίνεται ότι αποτελεί έναν από τους κεντρικούς άξονες για τη λήψη των όποιων αποφάσεων στο χώρο της νεολαίας. Κατά το Συμβούλιο της Λισσαβόνας, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ έθεσαν ως στόχο «…την ύπαρξη μεγαλύτερης κοινωνικής συνοχής μέχρι το 2010»[3].
Αυτή η τακτική βέβαια δε στοχεύει μόνο, ούτε κυρίως στη νεολαία, αλλά στην εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα που πλήττονται από τη φιλομονοπωλιακή πολιτική. Η καθυπόταξη της νεολαίας και η χειραγώγησή της είναι στοιχείο ισχυροποίησης της αστικής τάξης στο συσχετισμό δυνάμεων, ώστε να συνεχίσει να εκμεταλλεύεται την εργατική δύναμη με ολοένα και πιο εντατικούς ρυθμούς (βλέπε γκρέμισμα κοινωνικο-ασφαλιστικού συστήματος, ανατροπή εργασιακών σχέσεων κλπ.) και να διαιωνίσει την κυριαρχία της, αφού η νεολαία αποτελεί την αυριανή εργατική τάξη. Η προώθηση λοιπόν και η υιοθέτηση από τη νεολαία ιδεών όπως είναι η «ανταγωνιστικότητα», η «επιχειρηματικότητα», η «ευελιξία», η «κινητικότητα» κ.ά., αποτελεί θέμα κομβικής σημασίας, αφού είναι ο μόνος τρόπος να πετύχουν «κοινωνική συνοχή» και συναίνεση.
ΠΕΡΙ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ
Ο προβληματισμός που υπάρχει εστιάζεται στο πώς θα πετύχουν την εκτόνωση της νεολαίας σε ακίνδυνα κανάλια. Επιδιώκουν η νεανική διαμαρτυρία να πάρει χαρακτήρα και μορφές που όχι μόνο δε θα αμφισβητούν τον καπιταλισμό, αλλά θα τον στηρίζουν, ενισχύοντας και θωρακίζοντας τους μηχανισμούς της ΕΕ και την ίδια την πορεία ενοποίησής της. Αυτό θεωρούν ότι μπορούν να το πετύχουν δίνοντας στους νέους την ψευδαίσθηση της συμμετοχής στις συζητήσεις και στη λήψη των αποφάσεων.
«Εναπόκειται στις δημόσιες αρχές να καλύψουν το χάσμα ανάμεσα στη θέληση των νέων να εκφραστούν και των μεθόδων και δομών που προσφέρουν οι κοινωνίες μας για το σκοπό αυτό, αλλιώς υπάρχει κίνδυνος να διευρυνθεί το έλλειμμα της συμμετοχής των πολιτών, ακόμη και να ενθαρρυνθεί η αμφισβήτηση»[4]. Φυσικά γνωρίζουν ότι η νεανική αμφισβήτηση δεν είναι από μόνη της κάτι επικίνδυνο, μπορεί όμως να γίνει στο βαθμό που συνδέεται με το λαϊκό κίνημα, ως δύναμη που μπορεί να συμβάλλει στην όξυνση της αντιιμπεριαλιστικής αντιμονοπωλιακής πάλης που θα φέρει στην ημερήσια διάταξη την κοινωνική αλλαγή που έχουν ανάγκη οι νέοι, αφού είναι ο μόνος τρόπος για να ικανοποιηθούν οι ανάγκες τους. Μια από τις προϋποθέσεις για την εξέλιξη αυτή είναι η συσπείρωση των εργατών, του λαού και των νέων στις μαζικές οργανώσεις τους, τα σωματεία, τα συνδικάτα, τους συλλόγους (φοιτητικούς, μαθητικούς, πολιτιστικούς κλπ.) κ.ά. με συλλογικότητα, μαζικότητα και μαχητικότητα.
Από το στόχαστρο της ΕΕ λοιπόν δε θα μπορούσαν να λείπουν οι μαζικές λαϊκές και νεολαιίστικες οργανώσεις. «Οι περισσότεροι (νέοι) επιδεικνύουν σαφή θέληση να συμμετέχουν και να επηρεάζουν τις επιλογές της κοινωνίας - αλλά με πιο ατομικές και πιο συγκεκριμένες μορφές δέσμευσης πέρα από τις παλιές δομές και τους παλιούς μηχανισμούς συμμετοχής»[5]. Αρκετά διευκρινιστικό όσον αφορά το τι εννοεί το παραπάνω κείμενο της ΕΕ με την έκφραση «παλιές δομές και παλιούς μηχανισμούς συμμετοχής», ήταν το διαφημιστικό κείμενο της ελληνικής κυβέρνησης σχετικά με το πρόγραμμα δράσης «Η Ελλάδα κάτω από τα 30»: «ο εκφυλισμός του φοιτητικού και σπουδαστικού κινήματος, η κρίση στις σχέσεις των νέων με την πολιτική και τις παραδοσιακές μορφές συλλογικής δράσης (όπως τα συνδικάτα και οι σύλλογοι) συνέβαλαν στο φαινόμενο αυτό»[6].
Αφού, λοιπόν, επί πολλά χρόνια ακολουθούν την πολιτική απαξίωσης και περιθωριοποίησης των λαϊκών και νεολαιίστικων μαζικών οργανώσεων, αφού με πολλή προσπάθεια κατάφεραν, εκ των έσω, να τις χτυπήσουν αποκτώντας την πλειοψηφία σε πολλές από αυτές, οι πολιτικοί εκφραστές και απολογητές της ΕΕ, έρχονται τώρα να τις χαρακτηρίσουν «παλιές δομές» και επομένως ξεπερασμένες και αναχρονιστικές. Είναι όμως η ίδια η σοσιαλδημοκρατία (σε αγαστή συνεργασία με το νεοφιλελευθερισμό) η οποία πέτυχε να αποστρέφονται πολλοί νέοι την πολιτική, υπονομεύοντας τα συνδικάτα, τα σωματεία και τους συλλόγους, χτυπώντας τη μαζικότητά τους, αμφισβητώντας τη δύναμη και την αποτελεσματικότητα των αγώνων τους, καλλιεργώντας κλίμα ηττοπάθειας, υποταγής και συναίνεσης. Και σήμερα η σοσιαλδημοκρατία ως πλειοψηφία στην ΕΕ (η πλειονότητα των Ευρωπαϊκών κυβερνήσεων είναι σοσιαλδημοκρατικές), επιχειρεί να δώσει το τελειωτικό χτύπημα στις μαζικές οργανώσεις.
Ετσι, λοιπόν, μακριά από τις μαζικές οργανώσεις, που παρά την επίθεση που δέχονται εκφράζουν τα συμφέροντα των νέων ανθρώπων, αναζήτησαν οργανώσεις που θα έχουν δύο στοιχεία: θα είναι «καλοί κοινωνικοί εταίροι» και θα υπάρχει η πεποίθηση στη νεολαία ότι την εκφράζουν.
Οσον αφορά το πρώτο στοιχείο «ιδανικοί εταίροι», βρέθηκαν στο πρόσωπο των λεγόμενων Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων (ΜΚΟ). «…το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει αναγνωρίσει τον ουσιαστικό ρόλο που διαδραματίζουν οι μη κερδοσκοπικές οργανώσεις στην υλοποίηση της κοινωνικής πολιτικής και των προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Ενωσης και έχει ζητήσει να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα για να ενισχυθούν οι δυνατότητες των οργανώσεων αυτών»[7]. Ως ΜΚΟ (ή μη κερδοσκοπικές οργανώσεις) εννοούν τις οργανώσεις τύπου SCI Hellas (παράρτημα της Διεθνούς SCI: Εθελοντική οργάνωση), AEGEE Αθήνας, παράρτημα της ευρωπαϊκής AEGEE (Κίνηση Φοιτητών για την Ενωση της Ευρώπης) κ.ά., που οι περισσότερες συμμετέχουν στο λεγόμενο «Ευρωπαϊκό Φόρουμ Νεολαίας» το οποίο στην ουσία δρα σαν εκτελεστικό όργανο της ΕΕ.
Στο δεύτερο στοιχείο, ωστόσο, τα πράγματα δεν είναι και τόσο εύκολα. «Στο θέμα της συμμετοχής, για παράδειγμα, παρουσιάζεται το πρόβλημα ότι, για να διασφαλιστεί η διαρκής συμμετοχή των νέων, οι οργανώσεις νεολαίας αποτελούν τον καλύτερο εταίρο επικοινωνίας, αυτές όμως εκπροσωπούν ένα μέρος μόνο της νεολαίας»[8]. Ως «οργανώσεις νεολαίας» εδώ εννοούν τόσο τις προαναφερθείσες ΜΚΟ όσο και πολιτικές νεολαίες και οργανώσεις που δραστηριοποιούνται σε εθνικό επίπεδο και συμμετείχαν στις διαβουλεύσεις για τη σύνταξη του Λευκού Βιβλίου για τη νεολαία. Αυτές έχουν ένα κοινό στοιχείο: όλες αποδέχονται την ευρωπαϊκή καπιταλιστική ενοποίηση. Το πρόβλημά τους λοιπόν έγκειται στο γεγονός ότι η νεολαία ούτε αναγνωρίζει ούτε και αποδέχεται τις οργανώσεις αυτές ως εκπροσώπους της.
Στα πλαίσια της πολιτικής ενσωμάτωσης της νεολαίας εντάσσεται και η διαδικασία διαβουλεύσεων που ξεκίνησε «με τους νέους» για τη σύνταξη του «Λευκού Βιβλίου: μια άλλη πνοή για την ευρωπαϊκή νεολαία». Ωστόσο όμως πέρα από την παραπάνω διαπίστωση, πόσους δηλαδή νέους εκπροσωπούν οι οργανώσεις που συμμετείχαν, προβληματισμός και αντιδράσεις φαίνεται να προκλήθηκαν και από το γεγονός ότι «…η επιτροπή προσήλθε στη διαδικασία με προκατασκευασμένες αντιλήψεις και τη διαμόρφωσε κατά τέτιο τρόπο ώστε τα αποτελέσματα να αντικατοπτρίζουν αυτές τις αντιλήψεις[9]». Με άλλα λόγια ακόμη και τις οργανώσεις που αποτελούν «τον καλύτερο εταίρο επικοινωνίας» από την πλευρά της νεολαίας, δεν πήραν υπόψη στην εκπόνηση του πολιτικού σχεδίου της ΕΕ για τη νεολαία.
ΙΔΕΟΛΟΓΗΜΑΤΑ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗΣ
Τα τελευταία χρόνια φαίνεται να πιστεύουν ότι ανακάλυψαν τη λύση του προβλήματος της ψευδεπίγραφης συμμετοχής των νέων «στα κοινά», χωρίς ωστόσο να κινδυνεύει το ίδιο το σύστημα. Είναι η προώθηση του λεγόμενου «εθελοντισμού» με συγκεκριμένα προγράμματα και πολιτικές καθώς και της «νεανικής επιχειρηματικότητας», σε συνδυασμό με άλλες δράσεις που ως κύριο στόχο έχουν να καλλιεργήσουν την έννοια του «Ευρωπαίου πολίτη» στους νέους (βλέπε για παράδειγμα «κινητικότητα»).
Ετσι λοιπόν, προσδοκούν ότι ο «εθελοντισμός», ως κύριος άξονας και κατεύθυνση στην πολιτική της ΕΕ για τη νεολαία, μπορεί να φέρει πολλαπλά αποτελέσματα. Καταρχήν, στο βαθμό που θα διεισδύσει στη νεολαία, θα δώσει την αίσθηση της «συμμετοχής στα κοινά». Ετσι, με βάση τις χρηματοδοτούμενες από την ΕΕ και τις κυβερνήσεις των κρατών-μελών ΜΚΟ, οι νέοι που θα συμμετέχουν σε αυτές τις δραστηριότητες θα αναλαμβάνουν δράσεις για ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού και γενικότερα για αρνητικές επιπτώσεις που το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα γεννά καθημερινά (π.χ. περιβαλλοντικές καταστροφές). Δηλαδή θα αναλάβουν τη «χορήγηση ασπιρίνης σε έναν άρρωστο που πεθαίνει».
Θα αναλάβουν ευθύνες για τα αποτελέσματα της πολιτικής που ακολουθείται σήμερα τόσο από την ΕΕ όσο και από τις εθνικές κυβερνήσεις. «Η σπατάλη πόρων σε ατελέσφορους γραφειοκρατικούς μηχανισμούς, αντικαθίσταται από την ενίσχυση των εθελοντικών οργανώσεων που συμπληρώνουν δημιουργικά τις παρεχόμενες υπηρεσίες του κοινωνικού κράτους»[10]. Με αυτόν τον τρόπο θα πετύχουν όχι μόνο να αποποιηθούν τις ευθύνες τους, αλλά να χρησιμοποιήσουν τον «εθελοντισμό» και ως «Δούρειο Ιππο» για την κατεδάφιση των όποιων κοινωνικών παροχών υπήρχαν μέχρι σήμερα. Θα μετατρέψουν τα κοινωνικά δικαιώματα σε ελεημοσύνη, που θα προσφέρεται από τους εθελοντές.
Φυσικά, ο εθελοντισμός από μόνος του στις σημερινές συνθήκες (που η φτώχεια αυξάνεται, η ανεργία διογκώνεται, τα ναρκωτικά θερίζουν κλπ.) είναι αρκετά δύσκολο να λειτουργήσει όπως τουλάχιστον θέλουν και επιδιώκουν. Ολα τα προβλήματα που βιώνουν σήμερα οι νέοι, αντικειμενικά τους εμποδίζουν να αναλάβουν εθελοντική δράση. Φροντίζουν λοιπόν να τον συνδέσουν με δράσεις σε άλλα μέτωπα όπου οι νέοι αντιμετωπίζουν αδιέξοδα, συνδέοντάς τον με διάφορα ανταλλάγματα. Παρουσιάζεται λοιπόν ως προϋπηρεσία για απασχόληση, πιστοποιητικό βεβαίωσης γνώσεων στο χώρο της μόρφωσης, ως ταξίδια σε άλλες χώρες στον τομέα της ψυχαγωγίας κλπ. «Ο εθελοντής νέος αναλαμβάνει, ως ενεργός πολίτης, να ασκήσει μια συγκεκριμένη δραστηριότητα αλληλεγγύης που θα τον βοηθήσει να αποκτήσει κοινωνικά και ατομικά προσόντα και δεξιότητες, θέτοντας έτσι τις βάσεις του μελλοντικού προσανατολισμού του και συμβάλλοντας ταυτοχρόνως στη συλλογική ευημερία». Φυσικά γι’ αυτά τα «προσόντα και δεξιότητες» υπάρχει η υπόσχεση ότι θα δίδεται «βεβαίωση». Ενώ στα πλαίσια της ωμής πια εξαγοράς εθελοντών φθάνουν στο εξής σημείο: «Ο εθελοντής νέος λαμβάνει για τη συμμετοχή του μια αποζημίωση-«χαρτζιλίκι»[11].
Ταυτόχρονα και σε σύνδεση με τον εθελοντισμό προωθείται η έννοια της κινητικότητας εντός, αλλά και εκτός ΕΕ. Τα προγράμματα κινητικότητας αναφέρονται σε εθελοντές νέους, σε μαθητές, σπουδαστές και φοιτητές, αλλά και άλλους νέους ηλικίας 15 - 25 χρονών. Η δράση αυτή φαίνεται να έχει το στόχο που σημειώσαμε και στην αρχή, να εξοικειώσει δηλαδή τους νέους στην έννοια του «Ευρωπαίου πολίτη», να αποκτήσουν «ευρωπαϊκή συνείδηση».
Από την άλλη πλευρά ένας άνθρωπος που έχει μεγαλώσει μέσα σε συνεχή κινητικότητα είναι πιο εύκολο να προσαρμοστεί στο ζοφερό εργασιακό μέλλον που ετοιμάζουν για τους εργαζόμενους, όπου η συνεχής υποχρεωτική εναλλαγή εργασίας και ανεργίας, μορφής εργασιακής σχέσης, χώρου και τόπου εργασίας θα είναι καθεστώς για πολύ μεγαλύτερο τμήμα της εργατικής τάξης απ’ ό,τι σήμερα. Προσπαθούν να εξοικειώσουν με αυτή την προοπτική πρώτα τους νέους ανθρώπους που ακόμη ο χαρακτήρας τους διαμορφώνεται. Στην επιδίωξη αυτή φυσικά εκμεταλλεύονται τη διάθεση των νέων να ταξιδέψουν και να γνωρίσουν νέες χώρες και λαούς, διαφορετικούς πολιτισμούς.
Ταυτόχρονα με την έννοια του «εθελοντισμού», δηλαδή της «αλληλεγγύης» και της «κοινωνικής συνοχής», συμβαίνει το «παράδοξο» να προωθείται και η ιδέα της νεανικής επιχειρηματικότητας στην οποία εμπεριέχεται ο ανταγωνισμός. Το «παράδοξο» βέβαια δεν είναι καθόλου παράδοξο, αν αναλογιστεί κανείς ότι θέλουν να πετύχουν ταξική συνεργασία από τη μία, δηλαδή ενότητα στην υποταγή στην αντιλαϊκή πολιτική, ενώ από την άλλη να διασπάσουν την αγωνιστική ενότητα και τη συλλογικότητα της εργατικής τάξης και της νεολαίας, εισάγοντας τον ανταγωνισμό ως ιδεολογία αφού, όπως προπαγανδίζουν, ο καθένας με έξυπνες ιδέες μπορεί να γίνει επιτυχημένος επιχειρηματίας, δηλαδή καπιταλιστής. Μέσω της «επιχειρηματικότητας» επιδιώκουν την ενσωμάτωση των νέων ανθρώπων στον καπιταλισμό ή όπως αλλιώς λένε στην «οικονομία της αγοράς», να θεωρηθεί δηλαδή ότι η αύξηση της ανεργίας, της υποαπασχόλησης, της εκμετάλλευσης είναι φυσιολογικά και επιπλέον ότι ευθύνονται οι ίδιοι οι νέοι που «δεν είχαν ιδέες» και γι’ αυτό δεν πέτυχαν. Φτάνουν δε στο σημείο να ζητούν την προώθηση επιχειρηματικού πνεύματος ακόμη και μέσα στο σχολείο. «Η διάδοση του επιχειρηματικού πνεύματος μεταξύ των νέων στην καθημερινή ζωή (σχολείο, σπίτι, εργασία κλπ.) μπορεί να βοηθήσει τα νεαρά άτομα να υπερβούν τα εμπόδια και να αναπτύξουν αυτοπεποίθηση»[12]. Τα παραπάνω δεν είναι απλοί σχεδιασμοί, αλλά έχουν ήδη αρχίσει να υλοποιούνται. Αποκαλυπτικό είναι το πρόγραμμα που υλοποιεί το 12ο Γυμνάσιο Περιστερίου σε ώρες εκτός διδασκαλίας με θέμα: «Πλευρές της οικονομικής - επιχειρηματικής ζωής του Περιστερίου». Ο στόχος προφανής: στην πιο ευάλωτη και ευαίσθητη ηλικία για την διαμόρφωση της προσωπικότητας, να ενσταλάξουν και να αποτυπώσουν τις κίβδηλες καπιταλιστικές αξίες.
ΜΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΗΣ «ΝΕΟΛΑΙΑ»
Το πρόγραμμα «ΝΕΟΛΑΙΑ» φαίνεται ότι κατέχει κεντρική θέση στην εφαρμογή της πολιτικής της ΕΕ για τη νεολαία. Διαρκεί από 1.1.2000 έως τις 31.12.2004 και προβλέπεται να απορροφήσει 600 εκατομμύρια ΕCU (άρθρο 8, σελ. 20). Αποτελείται από 5 σκέλη.
Το πρώτο σκέλος ονομάζεται «Ευρωπαϊκή Εθελοντική Υπηρεσία» και συνδέει τον εθελοντισμό με την κινητικότητα.
Χρηματοδοτούνται και διοργανώνονται προγράμματα κινητικότητας μεταξύ εθελοντών, όπου για ένα διάστημα έως 12 μήνες ο «εθελοντής» νέος «…συμμετέχει σε ένα άλλο κράτος μέλος από αυτό που διαμένει ή σε μια Τρίτη χώρα, σε μια μη κερδοσκοπική και μη μισθωτή δραστηριότητα…»[13]. Το θέμα της κινητικότητας στο συγκεκριμένο πρόγραμμα εξετάζεται και μόνο του υπό τον τίτλο: «Νεολαία για την Ευρώπη». Τα υπόλοιπα τρία σκέλη του προγράμματος «ΝΕΟΛΑΙΑ» περιλαμβάνουν την προώθηση της επιχειρηματικότητας (υπό τον τίτλο: «Μια ευκαιρία στους νέους»), «κοινές ενέργειες» που έχει να κάνει με σύνδεση των παραπάνω προγραμμάτων, τόσο μεταξύ τους όσο και με τους τομείς της εκπαίδευσης και της κατάρτισης και τέλος «Συνοδευτικά μέτρα» που αποσκοπούν σε διάφορες μελέτες και ανταλλαγές εμπειριών μεταξύ των κρατών-μελών.
Τις δραστηριότητες αυτές, τόσο ως προς τις στοχεύσεις όσο και ως προς πλευρές της εφαρμογής τους, τις αναλύσαμε παραπάνω. Αυτό που θα πρέπει να σημειώσουμε εδώ είναι ότι το ζητούμενο για τους σχεδιαστές του είναι να συνδυαστούν οι παραπάνω δραστηριότητες μεταξύ τους και κυρίως με τους τομείς εκπαίδευσης και κατάρτισης και να βρεθούν μέθοδοι επικοινωνίας, ώστε οι «θετικές εμπειρίες» να μπορούν να ανταλλάσσονται. Στο «παιχνίδι» αυτό μπαίνουν οι ΜΚΟ και γενικότερα οι οργανώσεις νεολαίας που συμμετείχαν στις διαβουλεύσεις για τη σύνταξη του Λευκού Βιβλίου για τη νεολαία, η καθεμιά από τις οποίες επιδιώκει το μεγαλύτερο μερίδιο, τόσο από τα κοινοτικά κονδύλια για τα διάφορα προγράμματα όσο και μεγαλύτερη συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων.
Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΜΑΣ
ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «Η ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΑ 30»
Τα μέτρα της ΕΕ για τη νεολαία αποφασίζονται και προωθούνται με βάση την αρχή της επικουρικότητας, δηλαδή κάθε κράτος-μέλος είναι υπεύθυνο για την εφαρμογή τους (όπως λένε απαιτούνται «εθνικά σχέδια δράσης»). Χρησιμοποιείται η «ανοιχτή μέθοδος συντονισμού» που έχει εφαρμοστεί και στο χώρο της παιδείας. Η ελληνική κυβέρνηση συμμετέχει ενεργά στη διαμόρφωση, επεξεργασία και υλοποίηση των μέτρων. Στα πλαίσια της πολιτικής της ΕΕ αποφάσισε να προωθήσει το πρόγραμμα «Η Ελλάδα κάτω από τα 30». Στους στόχους του προγράμματος συμπυκνώνονται οι επιδιώξεις: «Συμμετοχή των νέων στα κοινά. Ενίσχυση της συμμετοχής και της εκπροσώπησης των νέων στο πολιτικό σύστημα, ενίσχυση του εθελοντισμού, ανάδειξη της νέας γενιάς σε ισότιμο και δυναμικό κοινωνικό εταίρο»[14]. Βασικός στόχος λοιπόν είναι ο «εταιρισμός», η χειραγώγηση των νέων ώστε να αποδεχτούν το σημερινό σύστημα που τους εχθρεύεται. Λίγο παρακάτω μας ενημερώνει το σχετικό φυλλάδιο ότι «Η Πολιτεία είναι εδώ για να δώσει στους νέους, όχι άκριτες παροχές, αλλά περισσότερες ευκαιρίες»[15]. Φροντίζει βέβαια να διευκρινίσει, τι εννοεί με το «περισσότερες ευκαιρίες» δίνοντας ένα παράδειγμα, αυτό της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης. Αρα «ευκαιρία» σημαίνει οι νέοι άνθρωποι μαζικά να πετάγονται έξω από το λύκειο, να μη βρίσκουν εργασία, να πέφτουν στα ναρκωτικά κλπ. «Ακριτες παροχές» φαίνεται ότι χαρακτηρίζονται η δημόσια και δωρεάν εκπαίδευση για όλους τους νέους, το δικαίωμα για όλους στην υγεία, στην ασφάλιση στην εργασία, την ψυχαγωγία κλπ. Στο σημείο αυτό φαίνεται η ραγδαία μεταστροφή στην πολιτική της αστικής τάξης που αντικαθιστά την έννοια του «κοινωνικού κράτους» με την έννοια των «ευκαιριών». Τα δικαιώματα λοιπόν αντικαθίστανται από τις «ευκαιρίες» τις οποίες το κράτος είναι υποχρεωμένο να προσφέρει και όποιος δεν τις αξιοποιήσει, ευθύνεται ο ίδιος.
Το πρόγραμμα θέτει «13 τομείς προτεραιότητας» όπως τους ονομάζει «…στο πλαίσιο των οποίων αναπτύσσεται σύνολο ενεργειών και δράσεων που συνιστά μια ολοκληρωμένη πολιτική για τη νέα γενιά. Οι τομείς προτεραιότητας είναι: παιδεία, απασχόληση, νεανική επιχειρηματικότητα, νέοι στην περιφέρεια-νέοι αγρότες, υγεία, συμμετοχή των νέων στα κοινά, πληροφόρηση, ελεύθερος χρόνος- νεανική δημιουργία-πολιτισμός, δράση κατά του κοινωνικού αποκλεισμού, δικαιώματα των παιδιών και των νέων, αθλητισμός- ολυμπιάδα 2004, ποιότητα ζωής, η πολιτική για τη νέα γενιά στην Ευρώπη και τον κόσμο» (σελ. 11). Η ανάλυση της κυβερνητικής πολιτικής στους παραπάνω τομείς ξεφεύγει από τις επιδιώξεις του συγκεκριμένου άρθρου, αυτό όμως που πρέπει να σημειώσουμε είναι ότι σε όλους αυτούς τους τομείς η κυβερνητική πολιτική δε φαίνεται να ξεφεύγει πουθενά από τις κατευθύνσεις της ΕΕ που αναλύσαμε παραπάνω.
Η κυβέρνηση, στην επιδίωξή της να υλοποιήσει τα παραπάνω μέτρα, έχει βρει στήριγμα και βοηθό στο πρόσωπο του Εθνικού Συμβουλίου Νέων (ΕΣΥΝ). «Γι’ αυτό είναι έτοιμη (η κυβέρνηση) να θεσμοθετήσει αρμοδιότητες του ΕΣΥΝ, συμβουλευτικού, γνωμοδοτικού, αλλά και συνδιαχειριστικού χαρακτήρα σε ό,τι αφορά το σχεδιασμό και την εφαρμογή πολιτικών για τη νεολαία…»[16].
Φαίνεται καθαρά λοιπόν ότι η επίθεση στη ζωή και τη συνείδηση της νέας γενιάς εντείνεται, χτυπώντας από παντού τους νέους ανθρώπους. Κατά συνέπεια, από τη δική μας πλευρά πρέπει να ενταθεί η μάχη για το κέρδισμα της συνείδησης των νέων ανθρώπων από την επίδραση της αστικής ιδεολογίας, με οδηγό την ιδεολογία και την πολιτική του κόμματός μας.
Οπως αποφασίσαμε στο 8ο Συνέδριο της ΚΝΕ: «Επιδιώκουμε την ανάπτυξη σταθερής δράσης σε όλα τα μέτωπα πάλης όλων των τμημάτων του κινήματος της νεολαίας. Το κίνημα και οι φορείς του πρέπει να έχουν λόγο και δράση για όλα όσα απασχολούν - προβληματίζουν - ενδιαφέρουν τους νέους»[17].
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Λευκό Βιβλίο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής: μια νέα πνοή για την ευρωπαϊκή νεολαία. (21.11.2001).
2. Εκθεση σχετικά με το Λευκό Βιβλίο της Επιτροπής. Επιτροπή Πολιτισμού, Νεότητας, Παιδείας, Μέσων Ενημέρωσης και Αθλητισμού (19.4.2002).
3. Γνωμοδότηση της οικονομικής και κοινωνικής επιτροπής της ΕΕ με θέμα: «Λευκό βιβλίο: πολιτική νεολαίας» (29.11.2000).
4. Τροποποιημένη πρόταση απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση του προγράμματος κοινοτικής δράσης «Νεολαία» (27.11.1998).
5. Εκθεση σχετικά με την εφαρμογή του προγράμματος «ΝΕΟΛΑΙΑ». Επιτροπή Πολιτισμού, Νεότητας, Παιδείας, Μέσων Ενημέρωσης και Αθλητισμού (23.1.2002).
6. «Η Ελλάδα κάτω από τα 30». Πρόγραμμα δράσης. Διυπουργική επιτροπή για τη νεολαία (Δεκέμβριος 1998).
7. Ορισμένα ζητήματα για τον «εθελοντισμό». Εκδοση Ι.Ε. του ΚΣ της ΚΝΕ (Μάιος 2002).
8. Απόφαση της ΚΕ του ΚΚΕ, Δεκέμβρης 1998: «Οι εξελίξεις στην ΕΕ. ΟΝΕ και «ΑΤΖΕΝΤΑ 2000». Η μάχη των Ευρωεκλογών».
9. ΚΟΜΕΠ, τ. 6/1996: «Μια πρώτη προσέγγιση στα προγράμματα και τους θεσμούς της ΕΕ για τη νεολαία».
10. ΚΟΜΕΠ, τ. 3/2002: «Η θέση του ΚΚΕ για την κυβερνητική εκστρατεία υπέρ του εθελοντισμού». Απόφαση του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ.
11. 8ο Συνέδριο της ΚΝΕ. Ντοκουμέντα.
12. Θέματα Παιδείας, τ. 9 - Ανοιξη 2002. «Εκπαίδευση στην Επιχειρηματικότητα».
[1] «Λευκή Βίβλος», σελ.12.
[2] Γνωμοδότηση ΟΚΕ για «Λευκή Βίβλο», σελ. 2.
[3] Γνωμοδότηση ΟΚΕ για «Λευκή Βίβλο», σελ. 5.
[4] «Λευκή Βίβλος», σελ.12. (Η υπογράμμιση δική μας).
[5] «Λευκή Βίβλος», σελ.11.
[6] «Λευκή Βίβλος», σελ. 9. (Η υπογράμμιση δική μας).
[7] Πρόταση για πρόγραμμα κοινοτικής δράσης «ΝΕΟΛΑΙΑ», σελ. 7.
[8] Εκθεση σχετικά με το «Λευκό Βιβλίο» της Επιτροπής, σελ.14.
[9] Εκθεση σχετικά με το «Λευκό Βιβλίο» της Επιτροπής, σελ.14.
[10] «Η Ελλάδα κάτω από τα 30», σελ. 10.
[11] Εκθεση σχετικά με το «Λευκό Βιβλίο» της Επιτροπής, σελ.26.
[12] «Λευκή Βίβλος», σελ.47.
[13] ο.π.,ελ. 26.
[14] Η υπογράμμιση δεν είναι δική μας, (διαφημιστικό του προγράμματος, σελ. 8).
[15] Ο.π., σελ. 8.
[16] Διαφημιστικό του προγράμματος, σελ. 45. (Η υπογράμμιση δική μας).
[17] Ντοκουμέντα 8ου Συνεδρίου της ΚΝΕ, σελ. 51.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου