του Ρέι Λίος
Οι υπαινιγμοί για απάτη, διαφθορά και καθαρή κλεψιά εξακολουθούν να συσσωρεύονται σχεδόν καθημερινά, ενάντια στον πολιορκημένο ενεργειακό γίγαντα ENRON Corporation.
Οι περισσότεροι «ειδήμονες» των ΜΜΕ επικεντρώνουν στις οικονομικές διαστάσεις της κατάρρευσης της εταιρίας. Κατά τη γνώμη τους -μια γνώμη που αντικατοπτρίζει την κατεύθυνση που δίνει η κυβέρνηση Μπους- η πτώση του οίκου Ενρον δεν αποτελεί τίποτα παραπάνω από ένα απομονωμένο επιχειρηματικό σκάνδαλο. Η αποδοκιμασία εκ μέρους της μιντιοκρατίας, αλλά ακόμα και η περιστασιακή οργή για τις σκάρτες και αδυσώπητες επιχειρησιακές πρακτικές της Ενρον, καθώς και η μεταχείριση των υπαλλήλων της, προκύπτουν περισσότερο, καθώς φαίνεται, από αμηχανία παρά από μια γνήσια αμφισβήτηση του στάτους κβο της εταιρίας. Με τα λόγια ενός τηλεοπτικού δημοσιογράφου: «Αυτά τα χάλια της Ενρον σίγουρα έδοσαν ένα χαστούκι γερό στον κόσμο των επιχειρήσεων, αλλά η επιχειρηματική κοινότητα μπορεί να μάθει από αυτό και να κάνει το σύστημά μας, της ελεύθερης αγοράς, πιο δυνατό».
Ωστόσο, άλλοι έχουν αρχίσει να το βλέπουν πολύ διαφορετικά. Η υπόθεση Ενρον είναι κάτι πολύ παραπάνω από επιχειρηματικό σκάνδαλο. Μετατράπηκε σε πολιτικό σκάνδαλο, σ’ ένα παράδειγμα του πώς οι εταιρίες-γίγαντες καλλιεργούν την εύνοια στο Λευκό Οίκο και στις αίθουσες του Κογκρέσου με Ρεπουμπλικάνους και Δημοκράτες. Πρόσφατες αποκαλύψεις έχουν δείξει πως εκτελεστικοί διευθυντές της Ενρον έστρεψαν τα φώτα της δημοσιότητας σε διάφορες συναντήσεις στο Λευκό Οίκο και υπαγόρευσαν την ενεργειακή πολιτική της κυβέρνησης σε μια μυστική συνάντηση με τον αντιπρόεδρο Τσέινι για να καταρτιστεί το ενεργειακό σχέδιο του Μπους. Η Ενρον ήταν, επίσης, μια μεγάλη δύναμη στο Καπιτώλιο, που έμπασε την τελευταία δεκαετία εκατομμύρια δολάρια στα θησαυροφυλάκια των εκστρατειών πολλών μελών του Οίκου και της Γερουσίας.
Βεβαίως, η Ενρον δεν είναι η μόνη ένοχη. Πολλές άλλες εταιρίες έχουν ασκήσει για χρόνια την πολιτική και οικονομική τους επίδραση στο Λευκό Οίκο και στο Καπιτώλιο. Ωστόσο, ποτέ δεν ήταν τόσο μεγάλη η επίδραση των εταιριών στην κυβερνητική πολιτική απ’ ό,τι τώρα, με τον Μπους πρόεδρο και με εκατοντάδες από τους δεξιούς -φιλικούς προς τον επιχειρηματικό κόσμο- συμμάχους του στο Κογκρέσο. Την ώρα που πολύ σημασία έχει δοθεί πρόσφατα στην παρουσία της Ενρον στην κυβέρνηση Μπους, πολλά άλλα γκρουπ ενέργειας βρήκαν μια εύκολη πρόσβαση στο Λευκό Οίκο. Ποικίλλουν από τον πρώην εργοδότη του Τσέινι, το γίγαντα των υπηρεσιών πετρελαίου HALIBURTON Corporation, τη θυγατρική του BROWN & ROOT, καθώς και τις πολλές διασυνδέσεις της με το Πεντάγωνο, μέχρι την OCCIDENTAL PETROLEUM, που έχει τη βάση της στην Καλιφόρνια. Η τελευταία θα ωφεληθεί από ένα πρόσφατα προτεινόμενο σχέδιο Μπους των 98 εκατομμυρίων δολαρίων, για να εκπαιδεύσει και να εξοπλίσει μια ειδική ταξιαρχία του Κολομβιανού στρατού, μόνο και μόνο για να προστατεύσει τον κολομβιανό αγωγό πετρελαίου της OCCIDENTAL από τις δυνάμεις των ανταρτών.
Οι τεράστιες αυτές ενεργειακές εταιρίες κάνοντας χρήση της οικονομικής, πολιτικής και στρατιωτικής δύναμης τους ασκούν τη δική τους μοναδική μορφή του «ενεργειακού ιμπεριαλισμού» από τις μέρες της STANDARD OIL του Τζον Ντ. Ροκφέλλερ. Ολοι μας γνωρίζουμε τα αναρίθμητα παραδείγματα στον περασμένο αιώνα των εθνών και των λαών που τους εκμεταλλεύτηκαν, τους εξεβίασαν και τους καταπίεσαν, των κυβερνήσεων που τις ανέτρεψαν, των εθνικών κυριαρχιών που τις παραβίασαν, των αντιπάλων που τους δολοφόνησαν και όλα αυτά στο όνομα της «διατήρησης της δημοκρατίας» ή της «προστασίας των εθνικών συμφερόντων της ασφάλειας των ΗΠΑ».
Μπαίνοντας στον 21ο αιώνα, η δύναμη και η επιρροή αυτών των θηρίων της πολυεθνικής ενέργειας έγινε τεράστια, ξεπέρασε ακόμα και αυτό που θα μπορούσαν να είχαν φανταστεί ο Ροκφέλλερ και οι φίλοι του βαρώνοι ληστές. Οι επιπτώσεις της δύναμης και της επιρροής τους ξεπερνάνε τώρα κατά πολύ την οικονομική ληστεία ή τη μόνιμη απειλή για την παγκόσμια ειρήνη. Σαν αποτέλεσμα της κυριαρχίας τους μια άλλη απειλή έγινε πραγματικότητα στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα: η απειλή για τη φυσική ζωή στον πλανήτη.
Ο Σαμ Ουέμπ, Εθνικός Πρόεδρος του ΚΚ ΗΠΑ παρατήρησε σε πρόσφατη ομιλία του στην Εθνική Επιτροπή του ΚΚ ΗΠΑ: «Πριν από έναν αιώνα, ακόμα και πριν από 50 χρόνια, η εργατική τάξη και οι σύμμαχοί της αντιμετώπιζαν μεγάλες προκλήσεις. Ο καπιταλισμός τότε ήταν βάναυσος, ωμός και βίαιος και σαν συνέπεια αυτού, έδοσε αφορμή σ’ ένα δυναμικό κίνημα ενάντια στις αδικίες του. Κι όμως, όσο βάναυσος, ωμός και βίαιος και αν ήταν, δεν απειλούσε τη φύση του πλανήτη... Μερικοί άνθρωποι νομίζουν ότι η τεχνολογική μαγεία και η προσαρμοστικότητα του καπιταλισμού θα μας βγάλουν από την άβυσσο της κοινωνικής καταστροφής. Οι καπεταναίοι της βιομηχανίας και του χρήματος με τους αξιωματικούς τους στους διαδρόμους της πολιτικής εξουσίας, θα δουν την καταστροφή που φέρνει η συμπεριφορά τους και θα αντιστρέψουν τα πράγματα. Μην υπολογίζετε σ’ αυτό. Υπάρχει πληθώρα αποδείξεων για το γεγονός ότι το καπιταλιστικό σύστημα διαθέτει περισσότερες ισχυρές καταστροφικές τάσεις απ’ ό,τι νομίζουμε, πράγματι, τόσο ισχυρές και τόσο ενσωματωμένες στη διάρθρωση του συστήματος, ώστε να θέσουν σε κίνδυνο την αναπαραγωγή των ανθρώπων και της φύσης».
Η διαφθορά που ασκεί η βιομηχανία πετρελαίου, αερίου και άνθρακα στο Λευκό Οίκο του Μπους και στους συμμάχους του στο Κογκρέσο, βοήθησε στην υπόθαλψη ενός είδους πειρατικής νοοτροπίας στις εταιρίες ενέργειας. Αυτό πάλι δημιούργησε μια μυωπική, αδυσώπητη παράβλεψη της περιβαλλοντικής ασφάλειας, για να υπηρετήσει μια ακόρεστη όρεξη για περισσότερα κέρδη. Και το κύριο περιβαλλοντικό ζήτημα είναι η αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας, μια από τις μεγαλύτερες περιβαλλοντικές απειλές για τον πλανήτη.
Παρ’ όλες τις τεχνολογικές προόδους του περασμένου αιώνα, το μεγαλύτερο κομμάτι ηλεκτρική μας ενέργεια -και είναι δύσκολο να το πιστέψει κανείς- ακόμη προέρχεται από τους σταθμούς που κινούνται με άνθρακα και ρυπαίνουν σοβαρά. Τα σχεδόν 86% της χρήσης καυσίμων στις ΗΠΑ είναι τα ορυκτά καύσιμα -άνθρακας, πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Αυτοί οι ηλεκτρικοί σταθμοί εκπέμπουν κάθε χρόνο εκατοντάδες εκατομμυρίων τόννων ρύπων στον αέρα συμβάλλοντας στο νέφος και στην όξινη βροχή. Ομως, ο πιο επείγων περιβαλλοντικός κίνδυνος είναι η παραγωγή τους των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, πρώτον του διοξειδίου του άνθρακα που συμβάλλει στη θέρμανση της γήινης ατμόσφαιρας - το λεγόμενο «φαινόμενο θερμοκηπίου». Σύμφωνα με τη Λέσχη Σιέρα «όλοι οι ηλεκτρικοί σταθμοί στον κόσμο που κινούνται με ορυκτά καύσιμα παράγουν περίπου το 60% όλων των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου. Παρ’ όλο που παράγουν μεγάλες ποσότητες ηλεκτρικού ρεύματος, αυτοί οι σταθμοί λειτουργούν επίσης και σαν μηχανές παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας που σταθερά αλλοιώνουν το κλίμα του πλανήτη μας».
Ηδη, έχουν γίνει αισθητές οι επιπτώσεις της ρύπανσης των αερίων θερμοκηπίου. Σύμφωνα με πρόσφατες επιστημονικές μελέτες τα επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα, το πρωτεύον αέριο θερμοκηπίου, ανέβηκαν αλματωδώς κατά 30% τα τελευταία 100 χρόνια. Ερευνητές καταμέτρησαν μια ανησυχητικά γρήγορη άνοδο τα τελευταία 50 χρόνια στην καθολική παγκόσμια θερμοκρασία, πιο γρήγορη από οποιονδήποτε περίοδο τα τελευταία 10.000 χρόνια. Επίσης παρατήρησαν μια συρρίκνωση των πολικών παγοσκεπών κορυφών, που έχει σαν αποτέλεσμα μια ψηλότερη στάθμη των ωκεανών και τον αποδεκατισμό πλήθους ειδών άγριων ζώων στις πολικές περιοχές. Πολλοί εμπειρογνώμονες προβλέπουν ότι αν η άνοδος της θερμοκρασίας συνεχίσει αμείωτα, η Γη θα αρχίσει να παρουσιάζει ριζικές αλλαγές του κλίματος μέσα στα επόμενα 25 έως 50 χρόνια. Χιλιάδες φυτά και ζώα θα εξαφανίζονταν. Ελονοσία, κίτρινος πυρετός και ένα ευρύ φάσμα από ασθένειες που προέρχονται από τρωκτικά, θα γίνονταν και πάλι κοινές. Η αύξηση των πλημμυρών, οι θύελλες και οι αγροτικές απώλειες δε θα κατέστρεφαν μονάχα τις οικονομίες των υποανάπτυκτων χωρών, αλλά και εκβιομηχανισμένων χωρών.
Η άνοδος της θερμοκρασίας θα έχει σαν αποτέλεσμα μια αύξηση των ασθενειών και των θανάτων που σχετίζονται με τη ζέστη. Η έκθεση λέει ότι «οι επιπτώσεις ενός πιο ζεστού κλίματος μπορεί να αρχίσουν να έχουν ένα κόστος για τους ανθρώπους - ιδίως γι’ αυτούς που δεν μπορούν να πληρώσουν έναν κλιματισμό ή που έχουν λιγότερες φυσικές δυνάμεις - όπως τα μικρά παιδιά και οι γέροι». Οι κάτοικοι πολλών αστικών κέντρων ήδη παλεύουν για να αντιμετωπίσουν τους σοβαρούς καλοκαιρινούς καύσωνες, ιδιαίτερα όσοι ζουν στις πολυπληθείς κεντρικές αστικές περιοχές με στέγαση κατώτερων προδιαγραφών. Ισως, το πιο πρόσφατο παράδειγμα θανάσιμων επιπτώσεων ενός κύματος ζέστης στο κέντρο μιας πόλης, να ήταν η τραγωδία του καλοκαιριού του 1995 στο Σικάγο, όταν πάνω από 700 άνθρωποι πέθαναν από προβλήματα που είχαν σχέση με τη ζέστη.
Επίσης, η έκθεση επισημαίνει ότι η παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας και η διάδοση των ασθενειών που τη συνοδεύει, θα μπορούσε επίσης ν’ αποτελέσει απειλή για την ασφάλεια του πόσιμου νερού, ιδιαίτερα στις χαμηλού εισοδήματος περιοχές. Θα χειροτερέψει η ποιότητα του αέρα. Οταν ο αέρας γίνεται πιο ζεστός, ανακατεύεται με το φως του ήλιου και παράγει νέφος του όζοντος και αυτό με τη σειρά του αποτελεί μια πιο σοβαρή απειλή για τους ανθρώπινους πνεύμονες, για τα δένδρα και τη χλωρίδα απ’ ό,τι άλλες μορφές ρύπανσης του αέρα. Με την άνοδο της θερμοκρασίας έρχεται αναπόφευκτα η αύξηση στη χρήση ηλεκτρικού ρεύματος, ιδιαίτερα για τον κλιματισμό. Αυτό σημαίνει περισσότερες εκπομπές των ηλεκτρικών σταθμών και απελευθέρωση στην ατμόσφαιρα ακόμα πιο τοξικών ρύπων, κάτι το οποίο με τη σειρά του επιδεινώνει ακόμα μια ήδη θανάσιμη οικολογική κρίση.
Το πρωτόκολλο του Κιότο του 1997 αποτελεί μια διεθνή προσπάθεια αντιμετώπισης του προβλήματος της παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας. Η Συνθήκη αυτή που έγινε αποδεκτή από 178 χώρες, δεσμεύει 37 εκβιομηχανισμένα έθνη να ελαττώσουν σημαντικά τις εκπομπές των αερίων θερμοκηπίου μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια. Αυτό θα ζητούσε από τις ΗΠΑ -το μεγαλύτερο παραγωγό δηλαδή- να μειώσουν τις εκπομπές τους σε επίπεδα 7% χαμηλότερα από το 1990, με μια καθολική μείωση του 33% στα επόμενα δέκα χρόνια. Ωστόσο, η κυβέρνηση Μπους αρνήθηκε να υποστηρίξει τη Συνθήκη, αξιώνοντας ότι οι περιορισμοί της θα έβλαπταν σοβαρότατα την οικονομία των ΗΠΑ και θα είχε σαν αποτέλεσμα την απώλεια εκατομμυρίων θέσεων εργασίας.
Αλλά τι πραγματικά συμβαίνει εδώ;
Το σχέδιο ενέργειας Μπους δίνει πρωτίστως έμφαση στη μαζική επέκταση της παραγωγής πετρελαίου, αερίου και άνθρακα, ενώ κόβει τη χρηματοδότηση των ανανεώσιμων, καθαρών πηγών ενέργειας, όπως η ηλιακή και η αιολική ενέργεια, κατά 50%. Το Σχέδιο Νόμου Ενέργειας περιλάμβανε σχεδόν όλες τις προτάσεις του Μπους, συμπεριλαμβανομένων 36,3 δισ. δολαρίων φορολογικών ελαφρύνσεων και κυβερνητικών επιδοτήσεων για τις βιομηχανίες ηλεκτρικών χρήσεων, πετρελαίου, αερίου, άνθρακα και πυρηνικών. Μια έκθεση του ρεπουμπλικάνου Χένρι Ουάξμαν (Καλιφόρνια), λίγο μετά από την υιοθέτηση του νομοσχεδίου, έδειξε ότι οι βιομηχανίες αυτές συνέβαλαν με πάνω από 69,5 εκ. δολάρια συνολικά στην εκστρατεία του εκλογικού κύκλου του 2000. Με τη συντριπτικά μεγαλύτερη μερίδα του ποσού αυτού να πηγαίνει σε υποψήφιους των Ρεπουμπλικανών. Αν αυτά τα 69,5 εκ. δολάρια θεωρηθούν ένα είδος «επένδυσης» της βιομηχανίας ενέργειας στη νομοθετική διαδικασία, τότε τα 36,3 δισ. σε οφέλη που παραλήφθηκαν θα αποτελούσαν ένα «ποσοστό επιστροφής» των 52.200%, κατά προσέγγιση!!
Οι βιομηχανίες άνθρακα, πετρελαίου και αερίου που αποδεδειγμένα πια είναι η κύρια πηγή της ρύπανσης θερμοκηπίου, έδοσαν πάνω από 37 εκ. δολάρια για την προεκλογική εκστρατεία του 2000. Σύμφωνα με την έκθεση Ουάξμαν οι εταιρίες άνθρακα θα πάρουν πάνω από 5,8 δισ. δολάρια σε φορολογικές ελαφρύνσεις και σε επιδοτήσεις με βάση το Νομοσχέδιο Ενέργειας. Εδοσαν 3,8 εκ. δολάρια στη διάρκεια των εκλογών του 2000 και έτσι έκαναν το ποσοστό επιστροφής τους 153.700%, περίπου. Σχεδόν το 88% των εισφορών της πήγαν, πήγαν στους Ρεπουμπλικάνους.
Αλλά και οι εταιρίες πετρελαίου και αερίου -και δε θα εκπλαγεί κανείς- πήραν καλά λεφτά από το Νόμο αυτό. Πήραν καθαρά σχεδόν 22 δισ. δολάρια σε φορολογικές ελαφρύνσεις και σε επιδοτήσεις, κάνοντας το ποσοστό επιστροφής της 65.900%. Πάνω από τα 78% των συνεισφορών πήγαν στους Ρεπουμπλικάνους.
Στις βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις για τις εκπομπές των αερίων θερμοκηπίου των ορυκτών καυσίμων ανήκει η καθαρή, ανανεώσιμη ενέργεια από τον ήλιο και τον αέρα. Οι εναλλακτικές αυτές λύσεις παρέχουν μη-ρυπογόνες, οικονομικές, βιώσιμες μεθόδους παραγωγής ενέργειας...
... Σύμφωνα με πολλούς εμπειρογνώμονες στον τομέα της ενέργειας και του περιβάλλοντος, οι ανανεώσιμες τεχνολογίες δε χρησιμοποιούνται στο βαθμό που θα μπορούσε. Η Λέσχη Σιέρα εκτιμά ότι σήμερα η ηλιακή και αιολική ενέργεια αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το 3% όλου του παραχθέντος ηλεκτρισμού. Αν προχωρήσει και άλλο η χαλάρωση της νομοθεσίας για τη βιομηχανία ηλεκτρικής ενέργειας, αυτό το ποσοστό μπορεί να μειωθεί ακόμα. Παρ’ όλο που το κόστος των πόρων της εναλλακτικής ενέργειας έχει σταθερά μειωθεί τα τελευταία χρόνια, οι πηγές αυτές εξακολουθούν να είναι συγκριτικά πιο ακριβείς από τις φτηνές και βολικές πηγές ενέργειας από άνθρακα και αέριο.
Αφού οι εταιρίες ενέργειας εξακολουθούν να μεγιστοποιούν τα κέρδη τους σε αυτόν τον τομέα της χαλάρωσης της νομοθεσίας, δεν έχουν και πολύ κίνητρο να αλλάξουν την πολιτική τους. Η κυβέρνηση Μπους έχει ουσιαστικά αγνοήσει τις ηλιακές και αιολικές τεχνολογίες βάζοντας ένα στόχο του μόλις 2,8% παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με ανανεώσιμη ενέργεια μέχρι το 2020. Εχει καταργήσει σχεδόν όλες τις κυβερνητικές επιδοτήσεις για την ανανεώσιμη ενέργεια και αντί αυτού, επιλέγει να χρησιμοποιήσει τα δολάρια από τους φόρους για να αναπτύξει νέες τεχνολογίες εξόρυξης πετρελαίου και για να βρει νέους τρόπους καύσης άνθρακα...
... Αν κοιτάξεις με κάποια ειλικρίνεια όλη την εικόνα, θα συμπεράνεις ότι το πραγματικό σκάνδαλο δεν είναι οι ύποπτες συμφωνίες των εταιριών ή της μιας εταιρίας ενέργειας που είναι το «κάθαρμα». Ούτε η ουσία είναι η μαζική επιρροή των εταιριών στην πολιτική διαδικασία. Οχι, το σκάνδαλο είναι πολύ πιο βασικό. Το σκάνδαλο είναι ο ίδιος ο καπιταλισμός που απειλεί όχι μόνο να καταστρέψει την οικονομική μας ευημερία, αλλά και τη φυσική ύπαρξη στον πλανήτη μας. Συνεπώς, δε μας μένει άλλη επιλογή από το να ψάξουμε μια ανθρώπινη εναλλακτική λύση για το καπιταλιστικό σύστημα, που αφαιρεί από μας την ανθρώπινη ουσία και αποτελεί απειλή για τη ζωή. Οπως το λέει ο Σαμ Ουέμπ «πρέπει να υποστηρίξουμε όχι τόσο ότι ο σοσιαλισμός είναι νομοτέλεια, αλλά μάλλον ότι είναι αναγκαίος. Δηλαδή, μια ιστορική επιτακτική ανάγκη κάτω από το πρίσμα των καταστροφικών τάσεων του παρόντος συστήματος. Δεν πρέπει μονάχα να πούμε ότι προσφέρει ένα καλύτερο μέλλον για την ανθρωπότητα, αλλά επίσης ότι είναι απαραίτητος όρος για να έχουν η ανθρωπότητα και η φύση μέλλον ούτως ή άλλως.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου