ΑΠΑΛΛΑΣΣΕΤΑΙ, ΑΠΑΛΛΑΣΣΕΤΑΙ... ΔΕΙΤΕ ΤΙΣ ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ ΑΠΟ ΤΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΠΟΥ ΑΠΟΛΑΜΒΑΝΕΙ ΤΟ ΕΦΟΠΛΙΣΤΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΑΠΑΛΛΑΣΣΕΤΑΙ, ΑΠΑΛΛΑΣΣΕΤΑΙ... ΔΕΙΤΕ ΤΙΣ ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ ΑΠΟ ΤΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΠΟΥ ΑΠΟΛΑΜΒΑΝΕΙ ΤΟ ΕΦΟΠΛΙΣΤΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 
Απολαμβάνει καθεστώς φορολογικής ασυλίας
«Για 5 Ελληνες εφοπλιστές δουλεύει η κορεατική ναυπηγική βιομηχανία», αναφωνεί έμπλεα πατριωτισμού και εθνικής υπερηφάνειας γνωστή οικονομική ιστοσελίδα («capital»), σπεύδοντας να παραθέσει και τα αδιάσειστα στοιχεία που επιβεβαιώνουν τον παραπάνω τίτλο. Όπως αναφέρει, στα ναυπηγεία της Νότιας Κορέας «τη στιγμή αυτή κατασκευάζονται ή πρόκειται να κατασκευαστούν 31 ποντοπόρα δεξαμενόπλοια μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου ή liquefied natural gas carriers (LNGC)». Τα δεξαμενόπλοια αυτά - η αξία του καθενός εξ αυτών ανέρχεται στα 205 εκατομμύρια δολάρια - αποτελούν τον πιο «καυτό» κλάδο των ναυλαγορών, καθώς η μεγάλη ζήτηση για φυσικό αέριο και ο μικρός αριθμός του παγκόσμιου στόλου συντηρούν τα επίπεδα των ημερήσιων ναύλων κοντά στα 150.000 δολάρια. Αναφέρεται ακόμα ότι «τα 31 πλοία LNGC που έχουν παραγγελθεί στη Νότια Κορέα ανήκουν στους Ελληνες εφοπλιστές Γ. Αγγελικούση, Γ. Προκοπίου, Π. Λιβανό, Γ. Οικονόμου και Μαρτίνο». Συνεχίζοντας στον ίδιο πατριωτικό τόνο το ρεπορτάζ αποφαίνεται ότι «η ψυχορραγούσα ελληνική ναυπηγική βιομηχανία ποτέ δεν μπορούσε να κατασκευάσει τόσο σύνθετα τεχνολογικά πλοία, για τη ναυπήγηση των οποίων απαιτείται μεγάλη τεχνογνωσία». Βέβαια παρακάτω ομολογεί ότι «εξακολουθεί να υπάρχει κάποια ζήτηση για ελληνικά χέρια εξαιτίας της υψηλής τεχνογνωσίας και ποιοτικής δουλειάς που μπορούν να κάνουν» (!), αλλά το... πρόβλημα είναι «οι συνεχείς απεργίες που τα συνδικάτα επιβάλλουν»... Την «οπτική γωνία» και τα συμφέροντα των εφοπλιστών φυσικά εκφράζει, αλλά οι εργαζόμενοι δεν μπορούν να υιοθετήσουν τη θέση τους «φτηνά μεροκάματα μήπως έρθει δουλειά».
Επίσης σύμφωνα με τη λίστα που καταρτίζει η εταιρεία «Golden Destiny», νέες παραγγελίες πλοίων, αξίας 1,6 δισ. δολαρίων, έκαναν το α' τρίμηνο του 2012 οι ντόπιοι εφοπλιστές, σε «ανταγωνιστικά», φτηνού εργατικού κόστους, ναυπηγεία του εξωτερικού, κυρίως στην ασιατική αγορά. Πρόκειται για μια ακόμη απόδειξη για το μελλοντικό ύψος της κερδοφορίας τους, για τις αστρονομικές αποδόσεις των υπερσυσσωρευμένων κεφαλαίων και κερδών που «επενδύουν» στην ποντοπόρο ναυτιλία για τη διακίνηση εμπορευμάτων ξηρού φορτίου, πετρελαίου, υγροποιημένου αερίου. Οι νέες παραγγελίες των Ελλήνων εφοπλιστών φτάνουν στο 7,4% των παγκόσμιων παραγγελιών που υπογράφτηκαν στο διάστημα Γενάρη - Απρίλη του 2012. Το ίδιο διάστημα αγόρασαν και 32 μεταχειρισμένα πλοία αξίας 600 εκατ. δολαρίων. Μάλιστα, το ελληνικό εφοπλιστικό κεφάλαιο, σύμφωνα με τα στοιχεία που καταρτίζει η «loyds List», ελέγχει το ένα πέμπτο του παγκόσμιου στόλου μεταφοράς υγροποιημένου αερίου.
Την ίδια ώρα εκατοντάδες εκατομμύρια έχει χάσει και χάνει το Δημόσιο, από το τεράστιο πλέγμα των φορολογικών απαλλαγών και ελαφρύνσεων που έχουν προσφέρει ειδικά προς το εφοπλιστικό κεφάλαιο οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ. Την ώρα που τα δύο κόμματα του δικομματισμού έχουν εξαπολύσει έναν πρωτοφανή πόλεμο φορολογικής εξόντωσης των μισθωτών και συνταξιούχων και των λαϊκών στρωμάτων, διατηρούν και διευρύνουν ακόμα περισσότερο τα προνόμια που παρέχουν προς τους κεφαλαιοκράτες. Παροχές που αντιστοιχούν σε ζεστό χρήμα και οι οποίες δίνονται στο όνομα των δήθεν επενδύσεων, το μόνο που κάνουν όμως είναι να συμβάλουν στην αύξηση των κερδών των μεγάλων επιχειρηματικών ομάδων και των εφοπλιστών.
Από τη σχετική έκδοση του υπουργείου Οικονομικών που αναφέρεται στις φοροαπαλλαγές συνολικά, ο «Ρ» επιλέγει και δημοσιεύει λέξη προς λέξη τις απαλλαγές που αναφέρονται στο εφοπλιστικό κεφάλαιο:
Απαλλάσσονται από οποιοδήποτε φόρο εισοδήματος τα κέρδη που προκύπτουν από την εκμετάλλευση πλοίων. Να σημειώσουμε ότι σύμφωνα με τη νέα φορολογική κλίμακα οι μισθωτοί και συνταξιούχοι πληρώνουν φόρο εισοδήματος για κάθε εισόδημα που είναι πάνω από 357 ευρώ το μήνα. 
Απαλλάσσεται από κάθε φορολογία η υπεραξία που μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε από την πώληση κάποιου πλοίου, είτε από την είσπραξη ασφαλιστικής αποζημίωσης είτε από άλλη αιτία. Σύμφωνα με το φορολογικό σύστημα όσοι αποφασίσουν να πουλήσουν κάποιο ακίνητο, πληρώνουν φόρο υπερτιμήματος. 
Απαλλάσσεται από το φόρο εισοδήματος το ποσό των καθαρών κερδών ή μερισμάτων κάθε ημεδαπής ή αλλοδαπής εταιρείας που εκτός από την εκμετάλλευση πλοίων έχει και άλλες εκμεταλλεύσεις. Με τον τρόπο αυτό ενισχύεται η τάση δημιουργίας επιχειρήσεων - μαϊμού στον κλάδο, μόνο και μόνο για να κερδίζουν φοροαπαλλαγές για δραστηριότητες σε άλλους κλάδους. 
Απαλλάσσονται από το φόρο πλοία α' κατηγορίας, ναυπηγούμενα στην Ελλάδα. 
Μείωση του φόρου κατά 50% σε πλοία και κρουαζιερόπλοια α' κατηγορίας. 
Απαλλάσσονται από το φόρο πλοία α' κατηγορίας που υφίστανται επισκευές και οι δαπάνες για αυτές καλύπτονται με εισαγωγή συναλλάγματος. 
Μείωση του φόρου κατά 60% σε επιβατηγά πλοία, μηχανοκίνητα και ιστιοφόρα, ανεξαρτήτου υλικού αυτών. 
Μείωση του φόρου κατά 75% στα αλιευτικά πλοία. 
Απαλλάσσονται από το φόρο φορτηγά πλοία εφόσον έχουν ηλικία μικρότερη των 30 ετών. 
Απαλλάσσεται από κάθε φόρο, τέλος ή εισφορά ή κρατήσεις υπέρ του Δημοσίου ή κάποιου τρίτου το εισόδημα που αποκτάται από γραφεία ή υποκαταστήματα αλλοδαπών ναυτιλιακών επιχειρήσεων που εγκαθίστανται στην Ελλάδα. 
Απαλλάσσεται από κάθε φόρο, τέλος, εισφορά ή κράτηση το εισόδημα που δημιουργείται από την εκμετάλλευση πλοίου στο εξωτερικό. 
Απαλλάσσονται από κάθε τέλος, τα έγγραφα που συντάσσονται για την εφαρμογή του Ν. 27/1975. 
Μειώνεται η εισφορά προς το Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο (ΝΑΤ) για τα πλοία που αποδεδειγμένα αργούν λόγω επισκευών, ελλείψεως εργασίας ή άλλης αιτίας. Η μείωση είναι ανάλογη με το χρόνο της αργίας. 
Απαλλάσσονται από το φόρο κύκλου εργασιών τα τουριστικά επαγγελματικά πλοία ή πλοιάρια. 
Απαλλάσσονται από τα τέλη κυκλοφορίας και από το εφάπαξ πρόσθετο ειδικό τέλος τα τουριστικά πλοία και πλοιάρια και οι βενζινάκατοι επαγγελματικής ή ιδιωτικής χρήσης. 
Απαλλάσσονται από τα τέλη κυκλοφορίας και από το εφάπαξ πρόσθετο ειδικό τέλος τα υπό ξένη σημαία τουριστικά πλοία και πλοιάρια επαγγελματικής ή ιδιωτικής χρήσης. 
Απαλλάσσονται από το φόρο κύκλου εργασιών και από τους δασμούς τα ναυταθλητικά σκάφη κάθε τύπου που ανήκουν σε αναγνωρισμένους ναυτικούς ομίλους ή ναυτικά σωματεία ή μέλη αυτών. 
Απαλλάσσεται από κάθε φόρο, τέλος ή εισφορά το εισόδημα που αποκτάται από εταιρείες χαρτοφυλακίου που κατέχουν αποκλειστικά μετοχές εταιρειών πλοιοκτητριών που βρίσκονται υπό ελληνική σημαία. 
Απαλλάσσονται από κάθε τέλος ή άλλη επιβάρυνση υπέρ του Δημοσίου ή τρίτο η διανομή κερδών και το καθαρό προϊόν της εκκαθαρίσεως αυτής, η ανάληψη κεφαλαίου και οι σχετικές εξοφλητικές αποδείξεις, οι εγγραφές στα βιβλία της εταιρείας και τα δικαιολογητικά καθώς και άλλα έγγραφα που αφορούν πράξη που ενεργεί η εταιρεία στο εξωτερικό κατέρχονται στην Ελλάδα, οι καταθέσεις και τα δάνεια των μετόχων, η κεφαλαιοποίηση των κερδών και η μη ανάληψη των κερδών από τους μετόχους. 
Απαλλάσσονται από το ΦΠΑ οι παραδόσεις και εισαγωγές πλοίων ή άλλων πλωτών μέσων για εμπορική ή άλλη εκμετάλλευση. 
Απαλλάσσονται από το ΦΠΑ οι προμηθευτές καυσίμων για τη ναυσιπλοΐα αλλά και της επαγγελματικής αλιείας.


Όλα τα παραπάνω είναι ένα μικρό δείγμα για το βαθιά αντιλαϊκό, τον απόλυτα ταξικό και καθόλα αντιδραστικό χαρακτήρα του φορολογικού συστήματος. Ένα φορολογικό σύστημα που λειτουργεί ως ένα πρόσθετο εργαλέιο αναδιανομής υπέρ του μεγάλου κεφαλαίου και των εφοπλιστών. Είναι όμως και μια απάντηση αποστομωτική για όλους εκείνους που θρηνούν για τα μεγάλα δεινά που αντιμετωπίζει το εφοπλιστικό κεφάλαιο, από τους αγώνες των ναυτεργατών.
 Αναρτήθηκε από Aristera sti Mitilini  στις 1:00 μ.μ. 
 Ετικέτες ΕΦΟΠΛΙΣΤΕΣ, ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ, ΝΑΥΤΙΛΙΑ, ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ 
 0 σχόλια: 

Πανστρατιά στη μάχη για υπερψήφιση του ΚΚΕ

ΕΚΛΟΓΕΣ ΣΤΙΣ 6 ΜΑΗ

Πανστρατιά στη μάχη για υπερψήφιση του ΚΚΕ

Τώρα είναι η ώρα ο λαός να κάνει το βήμα: Να στηρίξει μαζικά και αποφασιστικά τα ψηφοδέλτια του ΚΚΕ στις εκλογές της 6ης Μάη. Να τρομοκρατήσει τους εκβιαστές του, τα μονοπώλια, την ΕΕ και τα κόμματά τους. Να βγει από τις κάλπες πιο δυνατό το ΚΚΕ, που σημαίνει να βγει την επόμενη μέρα πιο δυνατός ο ίδιος ο λαός: Πιο δυνατός, γιατί θα δείξει ότι σταμάτησε να «πατάει τις μπανανόφλουδες» των τρομοκρατικών διλημμάτων. Πιο ισχυρός, γιατί θα έχει δώσει ένα πρώτο χαστούκι στο κρεσέντο αντικομμουνισμού και συκοφάντησης του εργατικού κινήματος και των αγώνων του, στη συντονισμένη επιχείρηση εγκλωβισμού του λαού σε λύσεις που με το ένα ή το άλλο μείγμα, με τη μια ή την άλλη κάλπικη πρόταση επιχειρούν να διαμορφώσουν μια «λαϊκή ετυμηγορία» που θα προσυπογράφει τη σφαγή του λαού.

Η 6η Μάη μπορεί να αποτελέσει την ευκαιρία για τους εργαζόμενους και τα λαϊκά στρώματα να κάνουν το μεγάλο άλμα: Να γυρίσουν την πλάτη στα κόμματα της πλουτοκρατίας και του ευρωμονόδρομου, να αλλάξουν επιλογή, να στηρίξουν με την ψήφο τους το ΚΚΕ, το δικό τους κόμμα. Να γίνει αυτό το εκλογικό βήμα εφαλτήριο για να πάρουν οι εργαζόμενοι και τα λαϊκά στρώματα τη ζωή στα χέρια τους, να σηκώσουν το ανάστημά τους κόντρα στη σφαγή των δικαιωμάτων τους.

Αυτό είναι το νέο που μπορούν να φέρουν αυτές οι εκλογές: Να σημάνουν την απόφαση των εργαζομένων, των λαϊκών στρωμάτων της πόλης και της υπαίθρου, της νεολαίας, των ανέργων να γυρίσουν την πλάτη στα κόμματα του κεφαλαίου, στους εκβιασμούς και τα τρομοκρατικά τους διλήμματα. Να ξεσηκωθούν, αλλάζοντας επιλογή μπροστά στην κάλπη και στηρίζοντας το Κόμμα τους, το ΚΚΕ, για να γίνει την επόμενη μέρα πανίσχυρη η λαϊκή πρωτοβουλία, η λαϊκή αυτενέργεια και πάλη.

Ο λαός πρέπει να κρίνει με βάση την πείρα του. Να μετατρέψει την οργή του σε μαχητική διεκδίκηση και όχι σε υποταγή και απελπισία. Να μη γίνει ζητιάνος και επαίτης. Να μη δεχθεί να σέρνεται στις ουρές των συσσιτίων και των «κοινωνικών παντοπωλείων», να μην ικανοποιείται με το ξεροκόμματο. Οι εργαζόμενοι δικαιούνται να καρπώνονται οι ίδιοι τον πλούτο που παράγουν, δικαιούνται να έχουν μισθούς και συντάξεις που να ικανοποιούν όλες τις ανάγκες τους, τη μόρφωση για τα παιδιά τους, την υγεία για την οικογένειά τους κ.ά.

Σε αυτές τις εκλογές οι εργαζόμενοι πρέπει να βγουν νικητές απέναντι στα τρομοκρατικά διλήμματα που έχουν στόχο να τους στείλουν πάλι στην αγκαλιά των κομμάτων της πλουτοκρατίας. Κάθε επιλογή ανάμεσα σε αυτά τα κόμματα είναι επιλογή ανάμεσα σε εκβιαστές και τρομοκράτες του λαού, ανάμεσα σε δήμιους του λαϊκού εισοδήματος, εκτελεστές όλων των δικαιωμάτων και των κατακτήσεων των εργαζομένων.

Η ίδια η ζωή απέδειξε ότι μόλις οι εκβιαστές διακρίνουν υποχώρηση, όχι μόνο δε σταματούν, αλλά επανέρχονται με ακόμα πιο σφοδρή επίθεση. Ξεκίνησαν από τις περικοπές στους υπαλλήλους του δημόσιου τομέα δήθεν για την αποπληρωμή του χρέους και έφτασαν να μειώσουν δραστικά μισθούς, συντάξεις και δικαιώματα, να επιβάλλουν άγρια φοροεπιδρομή και χαράτσια, για όλους τους εργαζόμενους, σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, προς όφελος της ανταγωνιστικότητας των μονοπωλίων. Ξεκίνησαν να μιλούν για «θυσίες» μέχρι το 2013 και έφτασαν να υποθηκεύουν το μέλλον των παιδιών μας μέχρι το 2042. Και τώρα λένε ξεκάθαρα πως ό,τι απέμεινε θα σαρωθεί χωρίς δεύτερη κουβέντα αμέσως μετά τις εκλογές, τον Ιούνη.

Η τιμωρία του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ που κυβέρνησαν μέχρι σήμερα και φέρουν την κύρια ευθύνη για την εφαρμογή της αντιλαϊκής πολιτικής, η καταψήφισή τους δεν αποτελεί από μόνη της μήνυμα αντίστασης και αντεπίθεσης του λαού. Να μη σκορπίσει η λαϊκή ψήφος σε επιλογές που προβάλλουν ότι η διαχωριστική γραμμή στις εκλογές είναι ανάμεσα στις μνημονιακές και αντιμνημονιακές δυνάμεις. Δεν είναι το μνημόνιο που ευθύνεται για τα δεινά που ζει ο λαός και τα χειρότερα που είναι ήδη δρομολογημένα. Η αιτία βρίσκεται στον ίδιο τον κεφαλαιοκρατικό τρόπο παραγωγής, που είτε στη φάση της ανάκαμψης είτε στη φάση της κρίσης όπως σήμερα, ζει όσο και για όσο εκμεταλλεύεται και τσακίζει τους εργαζόμενους.

Ο λαός πρέπει να γυρίσει την πλάτη στις παραπλανητικές προτάσεις των λεγόμενων «αντιμνημονιακών» δυνάμεων, που παριστάνουν ότι δήθεν μπορεί να εφαρμοστεί φιλολαϊκή πολιτική με την εξουσία των μονοπωλίων άθικτη και το κυνήγι του μεγαλύτερου κέρδους του κεφαλαίου να αποτελεί το κίνητρο της οικονομίας, που σημαίνει ολοένα αυξανόμενη εκμετάλλευση. Η ενίσχυση τέτοιων δυνάμεων, που τελικά θα εφαρμόσουν την ίδια αντιλαϊκή πολιτική, μόνο απογοήτευση μπορεί να φέρει στο λαό, αφού σ' αυτές τις συνθήκες, καμιά κυβέρνηση δεν μπορεί να πάει, ακόμη και αν θέλει, κόντρα στα μονοπώλια, στην ΕΕ, την οποία αυτές οι δυνάμεις δεν αμφισβητούν.

Η πραγματική διαχωριστική γραμμή βρίσκεται ανάμεσα στο κεφάλαιο και στην εργατική τάξη με τα φτωχά λαϊκά στρώματα, στο ποιος έχει την εξουσία, υπέρ των συμφερόντων ποιου εφαρμόζεται ποια πολιτική. Το ΚΚΕ είναι το μόνο κόμμα που απαντά σε αυτό το δίλημμα υπέρ των λαϊκών συμφερόντων, που έχει πρόταση διακυβέρνησης και εξουσίας με γνώμονα τα συμφέροντα των εργαζομένων και των λαϊκών στρωμάτων.

Μπροστά στην εκλογική μάχη της 6ης Μάη, όλα τα μέλη, οι οπαδοί και οι φίλοι του ΚΚΕ και της ΚΝΕ, όλοι οι άνθρωποι του μόχθου που συμπορεύτηκαν με το ΚΚΕ στους δρόμους του αγώνα, στους τόπους δουλειάς και στις γειτονιές, πρέπει να δώσουμε όλες μας τις δυνάμεις για να φτάσει παντού η εναλλακτική πρόταση του ΚΚΕ για διέξοδο από την κρίση υπέρ του λαού. Γνωρίζοντας ότι όσο πλησιάζουν οι εκλογές οι εργαζόμενοι και τα λαϊκά στρώματα θα βομβαρδίζονται με τρομοκρατικά και εκβιαστικά διλήμματα από τα κόμματα της πλουτοκρατίας και τα αστικά ΜΜΕ, που παράλληλα θα συκοφαντούν και θα διαστρεβλώνουν τις θέσεις του ΚΚΕ, πρέπει όλοι να εντείνουμε τη δράση μας.

Η ενίσχυση του ΚΚΕ περνάει μέσα από τη δράση του κάθε μέλους και φίλου του Κόμματος και της ΚΝΕ. Για να μη μείνει ούτε ένας εργαζόμενος και λαϊκός άνθρωπος που θέλει να κάνει ένα διαφορετικό βήμα στις εκλογές, που αναζητά λύση στα οξυμένα του προβλήματα, ο οποίος να παραπλανηθεί, να φοβηθεί, να αποπροσανατολιστεί ή να εγκλωβιστεί σε λύσεις - «μια από τα ίδια»... Η λύση για το λαό δεν είναι η απελπισία, αλλά η αισιοδοξία και η μαχητικότητα, ο δρόμος της οργανωμένης πάλης, της λαϊκής συμμαχίας και αντεπίθεσης για την εργατική, λαϊκή εξουσία. Εύκολες λύσεις για το λαό δεν υπάρχουν. Η λύση όμως που προτείνει το ΚΚΕ είναι η μόνη που συμφέρει πραγματικά το λαό και εξαρτάται από τον ίδιο να γίνει πραγματικότητα.

Ε. Χ.

    

Ο πολιτικός - οικονομικός «Μενγκελισμός»

Tώρα που προκηρύχτηκαν κι επίσημα οι εκλογές και τέλειωσαν τα άλλοθι κι οι φιοριτούρες της συναλλακτικής ευπρέπειας των λύκων, που κρύβουν πίσω από γαυγίσματα το γρύλισμα του πεινασμένου σαρκοβόρου, τώρα μπήκαν μπροστά οι επιστημονικές μηχανές και τα κονκλάβια των υπερεξειδικευμένων στον ψυχολογικό πόλεμο και τη χειραγώγηση των μαζών.

Ο κεντρικός πολιτικός λόγος των κομμάτων που κατείχαν τη διακυβέρνηση και εξ αυτής την εξουσία για λογαριασμό του κεφαλαίου, αλλά κι ο ενίοτε πύρινος αντιμνημονιακός, αλλά όχι και συνάμα αντικαπιταλιστικός λόγος των αμοιβαδικών τους εκφάνσεων, έχει τα εξής χαρακτηριστικά:

Είναι προφητολογικά δήθεν εκφοβιστικός. Αναγγέλλει επικείμενες καταστροφές σε περίπτωση μη υπακοής των ψηφοφόρων στα τοις κείνων ρήμασι εκβιαστικά και προαπαντημένα διλήμματα.

Είναι εκβιαστικός καθώς υπερπροβάλλει τις συνέπειες της...ανυπακοής με την ωμότητα του δημίου που εξηγεί τι ακριβώς συμβαίνει με την κεφαλή πριν καλά καλά αποκοπεί από το σώμα καθώς τη σχίζει ο μπαλτάς.

Είναι λόγος εξειδικευμένα ασαφής, σχεδόν κακέκτυπο φθηνών σειρών τρόμου, οπότε σκιές και μάσκες εναλλασσόμενες, αφήνουν τη φαντασία του ακροατή θεατή να οργιάζει και να πυροδοτεί αυτοματισμούς απελπισμένης άμυνας.

Είναι έμμεσα και πομπωδώς σωτηριολογικός, αλλά ταυτόχρονα γεμάτος προαπαιτούμενα και αιρέσεις χρονικές, ποιοτικές και λογικές ακόμη. Παρατάσσει τα αν και τα εφ' όσον των προϋποθέσεων της εξουσίας τους ωσάν να πρόκειται για βήματα νηπίων που πρέπει να διδαχτούν άμεσα οι πολίτες ψηφοφόροι.

Είναι χυδαία απολογητικός λόγος γιατί σέρνεται ανάμεσα στην εμπειρία και τη δοκιμασία, ανάμεσα στα ολοφάνερα βάσανα των φτωχών και φτωχοποιούμενων ταχύτατα Ελλήνων, σα φίδι κολοβό που αυτοβαφτίστηκε αζημίωτη συγγνώμη και δαγκώνει τους έντιμους για να τους ακινητοποιήσει την οργή.

Είναι ο κυρίαρχος πολιτικός λόγος των πρωταγωνιστών και δευτεραγωνιστών της προεκλογικής σκηνής, λόγος καλλιεργημένης συνενοχής και σχεδόν σεμνότυφος, καθώς καλεί σε μια κόλαση το λαό όπως ο πορνοβοσκός τις πόρνες με την υπόσχεση της μελλοντικής αποκατάστασης της τιμής τους.

Είναι μια κήρυξη πολέμου εντέλει ανοιχτή. Κατάμουτρα στον καθένα και την καθεμιά εκτοξευμένη με την ελευθεριότητα της αγοράς των λέξεων και του παζαριού των εννοιών. Ακούγονται σαν Κασσάνδρες που διαφημίζουν τους ίππους μιας Τροίας ως αναγκαίο και μοιραίο κακό κι όχι ως λάθος επιλογή σε λάθος μάχη.

Σ' αυτήν την εκλογική παρτίδα, με αποκεφαλισμένα πιόνια, μισογκρεμισμένους πύργους, γελωτοποιούς βασιλιάδες, αργυρώνητους αξιωματικούς, πεθαμένη βασίλισσα και κουτσά μουλάρια στη θέση των αλόγων, οι σκακιστές του ξεπεσμένου αστικού ονείρου θέλουν ματ με μια δυο κινήσεις. Εφαρμόζοντας έναν ιδιότυπο πολιτικό και οικονομικό μενγκελισμό, κάτι σαν ευγονική διαδικασία παραγωγής σύγχρονων και συναινετικών δούλων, οι Μένγκελε καπιταλιστές παίρνουν και αναλύουν μέτρα με μαθηματικές, οικονομικές και πολιτικές αναλύσεις, κυρίως όμως με μια μεθοδολογία που παραπέμπει σε μια άρια φυλή κερδοσκόπων που θα επιζήσει και θα συνεχίσει να πλουτίζει χάρη στην τεχνητή καταστροφή κάθε μορφής αξίας της εργασίας πλην της καταναγκαστικής.

Οι μέρες έχασαν το νόημά τους γιατί οι Μένγκελε φοβούνται μήπως εγκλωβιστούν κι εντέλει εξαφανιστούν μέσα στο ευρωγκέτο της δημοσιονομικής πειθαρχίας. Καθώς ούτε εξοντώθηκαν ούτε πέθαναν απ' το δηλητήριο όλοι οι λαοί οι συντεθειμένοι από νεκρούς και ζώντες εργάτες, ποιητές, μανάδες κι επιστήμονες, ξωμάχοι και πολεμιστές με παράδοση αγώνων και κινήματα με ιστορία. Από το αναστάσιμο της συνείδησης των ημερών άλλωστε, προκύπτει και το επαναστάσιμο άγγελμα όσων δε ζουν χωρίς να αντιστέκονται. Με σφυρί και με δρεπάνι στη σκακιέρα αλλάζει και ο ρους της παρτίδας και το παιχνίδι. Το ξέρουν και φοβούνται και βιάζονται και λάθος θα κάνουν να υποτιμήσουν τους παίκτες σε πιόνια... Καλή ανάσταση.

Καμιά λαϊκή ψήφος σε εφοπλιστές και βιομήχανους

Καμιά λαϊκή ψήφος σε εφοπλιστές και βιομήχανους

Σε πρόσφατη συνέντευξή της, η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ ζήτησε από το λαό να υπερψηφίσει το ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ στις εκλογές, λέγοντας: «Οι εκλογές είναι η στιγμή που τα υπεύθυνα πολιτικά κόμματα πρέπει να δείξουν θάρρος και να πουν στον κόσμο την αλήθεια. Η στροφή προς τα ακραία κόμματα που είναι επιδεικτικά φιλολαϊκά δεν θα είναι σωστή επιλογή απ' την πλευρά των Ελλήνων πολιτών». Πολλοί ήταν εκείνοι που έσπευσαν να μιλήσουν για παρέμβαση του «εξωτερικού παράγοντα» υπέρ της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, χρεώνοντας στα δυο κόμματα «υποτέλεια» στο ΔΝΤ και στην τρόικα. Στην πραγματικότητα, η δήλωση Λαγκάρντ δεν είναι τίποτα περισσότερο από παροχή στήριξης στην ντόπια αστική τάξη, που είναι μέρος της ευρωπαϊκής αστικής τάξης και πασχίζει να σωθεί από την κρίση, σέρνοντας σε χρεοκοπία το λαό. Για να στηρίξουν τους αστούς, η ΕΕ, η ΕΚΤ και το ΔΝΤ στηρίζουν τα κόμματά τους, αφού στις εκλογές δεν κατεβάζει ψηφοδέλτιο η αστική τάξη. Δεν κατεβάζουν ψηφοδέλτιο άμεσα οι βιομήχανοι, οι εφοπλιστές, αλλά κατεβαίνουν τα κόμματά τους, που είναι κύρια το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ. Η Λαγκάρντ και όσοι λένε αυτά είναι σύμμαχοι της αστικής τάξης της Ελλάδας και των κομμάτων της. Και μόνο η ένταξη της Ελλάδας στη λυκοσυμμαχία της ΕΕ, τους επιβάλλει να ενισχύσουν το κεφάλαιο στην Ελλάδα. Αρα, αυτός που θα πάει να ψηφίσει, που έχει προβλήματα οξυμένα, που είναι εργάτης, υπάλληλος, είτε στο δημόσιο, είτε στον ιδιωτικό τομέα, που έχει φτωχομάγαζο, που είναι φτωχός αγρότης, πρέπει να σκεφτεί ότι την ώρα που ψηφίζει ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, ψηφίζει υπέρ των βιομηχάνων, των τραπεζιτών, των εφοπλιστών, των μεγαλεμπόρων, των μεγαλοεξαγωγέων. Συμφέρον του είναι να συντρίψει αυτά τα κόμματα και να βγάλει πανίσχυρο το ΚΚΕ. Τότε είναι που θα χάσουν τον ύπνο τους οι αστοί συνολικά και στην Ελλάδα και στην ΕΕ και η κάθε Λαγκάρντ, επειδή από ένα τέτοιο αποτέλεσμα θα τρομοκρατηθούν όλοι μαζί.

Να μη σκορπίσει στα αναχώματα η λαϊκή ψήφος

Να μη σκορπίσει στα αναχώματα η λαϊκή ψήφος

Παρουσιάζοντας τις προάλλες τα ψηφοδέλτια του κόμματός του, ο Ευ. Βενιζέλος θριαμβολογούσε ότι η «ανανέωση υπερβαίνει το 60%». Η ΝΔ παρουσιάζει σαν δική της επιτυχία τη «μετεγγραφή» μιας πρώην βουλευτή του ΠΑΣΟΚ, όπως και των δύο υπουργών που είχε ο ΛΑ.Ο.Σ. στη συγκυβέρνηση Παπαδήμου, πριν αποχωρήσει. Ο ΛΑ.Ο.Σ., κάθε τρεις και λίγο ανακοινώνει και μια καινούρια εκλογική συνεργασία, με πρώην τοπικά στελέχη της ΝΔ και άλλους, προβάλλοντας κι αυτός τις μετεγγραφές του σαν απόδειξη ότι διεμβολίζει άλλους πολιτικούς χώρους.

Η ΔΗΜΑΡ έχει στεγάσει όλο το πρώην «εκσυγχρονιστικό» ΠΑΣΟΚ, ενώ και ο ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ έχει γίνει υποδοχέας πρώην βουλευτών του ΠΑΣΟΚ που εκλέχτηκαν με το αντιλαϊκό του πρόγραμμα και στη συνέχεια παραιτήθηκαν. Η Μπακογιάννη δημιούργησε ένα κόμμα με πυρήνα πρώην βουλευτές της ΝΔ, όπως και ο Καμμένος. Με πρώην στελέχη του ΠΑΣΟΚ στελέχωσαν το κόμμα τους και οι Κατσέλη - Καστανίδης.

Ολοι τους προπαγανδίζουν το «νέο» και το μόνο που έχουν να προβάλουν είναι ανακυκλωμένα παλιά υλικά, τα οποία μάλιστα, κάνουν περατζάδες από το ένα κόμμα στο άλλο, περιφέροντας τον εαυτό τους, ενδεχόμενα και τη στενή εκλογική τους πελατεία, χωρίς αυτή η κινητικότητα να αντιστοιχείται σε ανάλογη κίνηση στις μάζες. Η «ανανέωση» που διαφημίζουν αστικά και οπορτουνιστικά κόμματα είναι αλλαγή βιτρίνας και όχι αλλαγή πολιτικής.

Ο λαός έχει πείρα και πρέπει να την αξιοποιήσει. Με το σύνθημα της «ανανέωσης», το ΠΑΣΟΚ εκλέχτηκε κυβέρνηση το 2009. Στην προπαγάνδα του κυριάρχησαν τότε τα «νέα» τάχα πρόσωπα που στελέχωσαν τον κρατικό μηχανισμό. Γρήγορα όμως, η φούσκα έσκασε. Υπουργοί όπως ο Δρούτσας, ο Γερουλάνος, ο Πεταλωτής και άλλοι αποδείχτηκαν ικανότατοι διαχειριστές και προπαγανδιστές της αντιλαϊκής πολιτικής του ΠΑΣΟΚ, που σάρωσε στην κυριολεξία μισθούς και δικαιώματα.

Αλλο παράδειγμα είναι ο Καμίνης. Με την ιδιότητα του «Συνήγορου του Πολίτη», συμμετείχε στο πρώτο Υπουργικό Συμβούλιο και αξιοποιήθηκε από το ΠΑΣΟΚ σαν πειστήριο για την πρόθεσή του να επιβάλει διαφάνεια στο αστικό σύστημα. Αποδείχτηκε όμως ο πιο φανατικός πολέμιος των εργασιακών και λαϊκών δικαιωμάτων, από τη θέση του δημάρχου Αθηναίων, όπου τον εξέλεξαν από κοινού ΠΑΣΟΚ και ΝΔ.

Ακόμα και ο Γ. Παπανδρέου, ο οποίος παρουσιάστηκε από το αστικό σύστημα σαν λυτρωτής του λαού από το «φαύλο σύστημα» της ΝΔ, μέσα σε δυόμισι χρόνια πετάχτηκε στην κυριολεξία σαν στυμμένη λεμονόκουπα από εκείνους που τον ανέδειξαν και τώρα προσπαθούν ξανά να κοροϊδέψουν το λαό με ψευτιές για «ανανέωση». Το 2009, την ίδια πορεία είχε ακολουθήσει και ο Κ. Καραμανλής.

Προσαρμογή στη νέα κατάσταση

Στην πραγματικότητα, το αστικό πολιτικό σύστημα επιχειρεί την προσαρμογή του στη νέα κατάσταση που γέννησε η βαθιά καπιταλιστική κρίση και ο αντίκτυπός της στα παραδοσιακά αστικά κόμματα. Στόχος της ανακαίνισης στη βιτρίνα είναι να γίνει αποτελεσματική η διαχείριση της αστικής εξουσίας, γεγονός που προϋποθέτει να ανακοπεί η τάση ριζοσπαστικοποίησης που δείχνουν ο λαός και το κίνημα.

Η κυρίαρχη τάξη, η αστική τάξη, που μέχρι τις προηγούμενες εκλογές στηριζόταν στη δικομματική εναλλαγή για να ασκεί εξουσία στο επίπεδο της πολιτικής διαχείρισης (στο επίπεδο της οικονομίας εξουσιάζει άμεσα, χωρίς διαμεσολαβητές, αφού κατέχει τα μέσα παραγωγής και εκμεταλλεύεται «νόμιμα» τους εργάτες), τώρα αδυνατεί να το κάνει και ψάχνει νέους τρόπους. Αυτό εξυπηρετούν τα «νέα» κόμματα που συγκροτήθηκαν τα τελευταία χρόνια ή μήνες, και τα οποία δε διαφοροποιούνται στρατηγικά από τα «μητρικά» τους κόμματα.

Επιβεβαίωση αυτού είναι και η ευκολία, με την οποία τα στελέχη του ενός γίνονται μέσα σε μια νύχτα στελέχη του άλλου. Το φαινόμενο αυτό ενισχύθηκε μετά το σχηματισμό της συγκυβέρνησης ανάμεσα στο ΠΑΣΟΚ, τη ΝΔ και τον ΛΑ.Ο.Σ., η οποία έριξε και τους τελευταίους μύθους για τις μεταξύ τους διαφορές, που είναι στα επιμέρους. Γι' αυτό μπορούν να συνεργάζονται ακόμα και στο επίπεδο της διακυβέρνησης, αν αυτό επιβάλει το συμφέρον της αστικής τάξης, το οποίο όλοι τους υπηρετούν.

Τι διαφορετικό στρατηγικά κομίζει το κόμμα του Καμμένου, σε σχέση με τη ΝΔ, πέρα από την αντιμνημονιακή φρασεολογία, την οποία μέχρι πρότινος αναμασούσε και ο Α. Σαμαράς; Τίποτα απολύτως. Ο Καμμένος υπήρξε στέλεχος και υπουργός στις κυβερνήσεις Καραμανλή, υπηρέτησε όλες τις αντεργατικές αντιλαϊκές ανατροπές. Με την εκλογή Σαμαρά, υπερψήφισε μαζί με όλους τους άλλους βουλευτές, που τώρα μεταπήδησαν στο κόμμα του, το 60% των νομοσχεδίων που περιελάμβανε το 1ο μνημόνιο (το οποίο κατά τα άλλα καταψήφισαν).

Ο Καμμένος προπαγάνδισε φανατικά το «Ζάππειο 2» του Σαμαρά, που περιλαμβάνει ένα κάρο φιλομονοπωλιακά μέτρα, πρόσθετα στα όσα προωθούσε τότε το ΠΑΣΟΚ με το μνημόνιο. Ο ίδιος έχει συμβολή στον αποπροσανατολισμό του λαού για την πραγματική αιτία της κρίσης και των μέτρων, παρουσιάζοντας λίγο έως πολύ τα μέτρα εξόντωσης της εργατικής λαϊκής οικογένειας, σαν αποτέλεσμα της εμμονής συγκεκριμένων προσώπων να εξυπηρετήσουν συμφέροντα που κερδοσκοπούν με την ελληνική χρεοκοπία.

Τέτοιες αναλύσεις, όπως και αυτές που τώρα ασπάζεται ο Καμμένος και το κόμμα του, για «κατοχή» της Ελλάδας από τη Γερμανία και άλλα παρόμοια, το μόνο που κάνουν είναι να θολώνουν την ουσία για τον ταξικό χαρακτήρα των μέτρων και τη μόνη διέξοδο που συμφέρει το λαό. Γι' αυτό η πλουτοκρατία τρίβει τα χέρια της με το κόμμα Καμμένου, ξέροντας ότι μετεκλογικά μπορεί και αυτός να αποτελέσει ικανή εφεδρεία στη διαχείριση της κρίσης υπέρ των συμφερόντων της.

Συγκοινωνούντα δοχεία

Παρόμοια περίπτωση από τη μεριά του ΠΑΣΟΚ, είναι το κόμμα της Κατσέλη και του Καστανίδη. Υπηρέτησαν σαν υπουργοί την κυβέρνηση Παπανδρέου και το σύνολο των βάρβαρων μέτρων και κάτω από την πίεση της λαϊκής δυσαρέσκειας για την πολιτική του ΠΑΣΟΚ αποχώρησαν, συσπειρώνοντας και αυτοί στελέχη από τον κομματικό μηχανισμό, δοκιμασμένους στυλοβάτες της πολιτικής εξαπάτησης και εξαθλίωσης του λαού.

Στο θερμοκήπιο της στρατηγικής που ενιαία υπηρετούν, φύονται και οι μετεγγραφές της ΔΗΜΑΡ από το ΠΑΣΟΚ, ή ακόμα και του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ. Για παράδειγμα, η ΔΗΜΑΡ, στις πρόσφατες τοπικές εκλογές, είχε συνεργαστεί σε 57 δήμους με το ΠΑΣΟΚ, ανάμεσά τους και οι μεγαλύτεροι της χώρας, όπου κατοικεί και ψηφίζει το μισό και πλέον εκλογικό σώμα της Ελλάδας. Η ίδια δηλώνει ότι επιδιώκει «προγραμματικές συμφωνίες» για συγκυβέρνηση, και εξαρτά τις όποιες εξελίξεις από το εκλογικό της ποσοστό.

Επίσης, τα στελέχη της διαβεβαιώνουν κάθε ενδιαφερόμενο εντός και εκτός Ελλάδας ότι η δανειακή σύμβαση, άπαξ και υπογράφτηκε, τελείωσε, άρα αναπόφευκτα τα αντιλαϊκά μέτρα. Με δεδομένα τα παραπάνω, μπορεί κανείς να εξηγήσει την ευκολία με την οποία πρώην στελέχη του ΠΑΣΟΚ μεταπηδούν στη ΔΗΜΑΡ και αναβαπτίζονται στην κολυμβήθρα της πολιτικής διαχείρισης.

Το ίδιο ισχύει και για τον ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος συμπίπτει στρατηγικά σε πολλά ζητήματα με το ΠΑΣΟΚ και τα άλλα αστικά κόμματα (παραμονή στην ΕΕ, διαχείριση του χρέους, αστική νομιμότητα, κοινοβουλευτισμός κ.ά.) έχει συνεργαστεί μαζί τους στην Τοπική Διοίκηση, σε σωματεία, Ομοσπονδίες και φορείς του λαϊκού κινήματος, πάντα ενάντια στον κοινό τους αντίπαλο, το ΚΚΕ.

Οι δυνάμεις του συμμετέχουν πρόθυμα και πρωταγωνιστικά σε αταξικούς διαχωρισμούς εντός του πολιτικού συστήματος, όπως «συντηρητικοί - προοδευτικοί», «μνημονιακοί - αντιμνημονιακοί» και πάει λέγοντας. Με τέτοια και άλλα τερτίπια κρύβει την ουσία, που είναι η στρατηγική την οποία υπηρετεί το κάθε κόμμα. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι η «λύση» που προτείνουν αυτές οι δυνάμεις, «κουμπώνει» με την πολιτική που υπηρετούν τα παραδοσιακά αστικά κόμματα, είναι διαχειριστική και δεν αμφισβητεί στο ελάχιστο την εξουσία των μονοπωλίων, στην Ελλάδα και την ΕΕ.

Περιφέρουν την αυταπάτη ότι μια καλύτερη δήθεν διαχείριση μπορεί να φέρει αποτέλεσμα υπέρ του λαού και έτσι επιδρούν σε συνειδήσεις που είτε προσδοκούν μάταια την επιστροφή στην προ μνημονίου κατάσταση, είτε απομακρύνονται από το ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ, δεν έχει όμως ακόμα ωριμάσει στη συνείδησή τους η ανάγκη να συγκρουστούν και με την τάξη που αυτά τα κόμματα υπηρετούν.

Μόνη εγγύηση το ΚΚΕ

Κάθε κόμμα κρίνεται από τη στρατηγική την οποία υπηρετεί και εδώ τα πράγματα είναι ή άσπρο ή μαύρο. Τα περισσότερα από τα κόμματα που σήμερα δηλώνουν «αντιμνημονιακά», είναι έτοιμα την επόμενη μέρα να συμμετέχουν σε μια κυβέρνηση συνεργασίας με το ΠΑΣΟΚ, τη ΝΔ ή και τους δυο, αν αυτό απαντάει στο άμεσο συμφέρον της αστικής τάξης. Ακόμα κι αν σήμερα λένε πως δεν έχουν τέτοια πρόθεση, καμιά εμπιστοσύνη δεν πρέπει να τους δείξει ο λαός.

Ενάντια σε κάθε μορφή συγκυβέρνησης ήταν και ο Σαμαράς επί δυόμισι σχεδόν χρόνια, αλλά τελικά, κάτω από την ανάγκη από κοινού με το ΠΑΣΟΚ να τσακίσουν το λαό και να συγκεράσουν αντιπαλότητες στο εσωτερικό της αστικής τάξης, φτιάχτηκε η συγκυβέρνηση Παπαδήμου. Το ίδιο θα κάνουν μετεκλογικά και όσοι τώρα δηλώνουν έτοιμοι να αναβαθμιστούν στην αστική διαχείριση, ξορκίζουν όμως τη συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ ή τη ΝΔ.

Η αστική τάξη είναι αυτή που κρατάει το πεπόνι και το μαχαίρι σε ό,τι αφορά τη συμπεριφορά των κομμάτων της. Και είναι αυτονόητο ότι - σε ό,τι αφορά το γενικό της συμφέρον - δε θα αφήσει τις «ιδιαιτερότητες» και τις φιλοδοξίες του καθενός να βάλουν σε κίνδυνο το προχώρημα των προαποφασισμένων μέτρων, με επόμενο σταθμό τον Ιούνη.

Μόνο το ΚΚΕ, με την πείρα και τη στρατηγική του, μπορεί σήμερα να εγγυηθεί ότι δε θα εγκαταλείψει μετεκλογικά το λαό. Οτι θα μεταγγίσει κάθε ψήφο που θα πάρει στους αγώνες των εργαζομένων και του λαού για την απόκρουση της βάρβαρης επίθεσης, για την ανατροπή της εξουσίας των αστών, για τη λαϊκή εξουσία, που είναι ο μόνος δρόμος για τη λαϊκή ευημερία.

Ο ρόλος και ο χαρακτήρας της «Χρυσής Αυγής»

Ο ρόλος και ο χαρακτήρας της «Χρυσής Αυγής»

Τα φασιστοειδή κάνουν δολοφονικές επιθέσεις εναντίον μεταναστών. Το Μάη του 2011 Χρυσαυγίτες κυνηγούσαν μετανάστες στο κέντρο της Αθήνας με πρόσχημα τη δολοφονία 44χρονου στον Αγ. Παντελεήμονα. Από τύχη και μόνο δεν υπήρξαν θύματα.

«

Μην τολμήσετε να απεργήσετε. Κάντε ό,τι σας ζητάει ο εργοδότης. Αλλιώς θα χάσετε τη δουλειά σας. Η πρόταση της "Ελληνικής Χαλυβουργίας" προς τους εργαζόμενους (σ.σ. για μείωση ωρών εργασίας και μισθών) ήταν λογική υπό τις δύσκολες συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί στην αγορά». Το παραπάνω είναι απόσπασμα από ανακοίνωση της «Χρυσής Αυγής» στη Μαγνησία που απευθυνόταν προς τους εργάτες της Χαλυβουργίας. Και είναι χαρακτηριστικό του τι πρεσβεύει ο συγκεκριμένος χώρος, που τον τελευταίο καιρό εμφανίζεται ως μία εναλλακτική λύση ενόψει των εκλογών της 6ης Μάη.

Μπορούμε να καταγράψουμε πολλά από τη σχετικά πρόσφατη τραμπούκικη δράση τους όπως οι δολοφονικές επιθέσεις σε βάρος μεταναστών στο κέντρο της Αθήνας το Μάη του 2011, με πρόσχημα τη δολοφονία του 44χρονου, στον Αγιο Παντελεήμονα από τις οποίες μόνο από τύχη δεν υπήρξαν θύματα. Τότε που είχαν βγει στους δρόμους και τσάκιζαν στο ξύλο όποιον μετανάστη έβρισκαν μπροστά τους. Ακόμα, η στήριξή τους στα σχέδια του δημάρχου Αθήνας, των μεγαλοξενοδόχων, μεγαλεμπόρων να απαγορευτούν στο κέντρο της Αθήνας οι διαδηλώσεις των εργατών, να μπουν στο γύψο οι εργατικές λαϊκές κινητοποιήσεις.

Ας δούμε όμως λίγο πιο συγκεκριμένα κάποιες θέσεις της «Χρυσής Αυγής».

Η ιδεολογία της «Χρυσής Αυγής» είναι φασιστική, πολιτική οντότητα δημιούργημα του αστικού πολιτικού συστήματος.

-- Μιλάνε για «καταγγελία του Μνημονίου και όλων των δανειακών συμβάσεων».

Ο γενικόλογος αυτός καταγγελτικός λόγος για το Μνημόνιο και τα δάνεια αποφεύγει την οποιαδήποτε αναφορά στους στόχους που εξυπηρετούν οι αντεργατικές μεταρρυθμίσεις που προωθούνται (μέσα και από το μνημόνιο) και στο ζήτημα της άρνησης πληρωμής του χρέους. Σε συσχέτιση με τις προτάσεις για αναπροσανατολισμό των διεθνών συμμαχιών (δες παρακάτω) γίνεται καθαρό ότι η αντίθεση της «Χρυσής Αυγής» δεν αφορά ούτε την ουσία των συγκεκριμένων πολιτικών, ούτε το δανειακό δέσιμο της χώρας από τα ιμπεριαλιστικά κέντρα γενικά.

-- Λένε για«αποδέσμευση από διεθνείς οργανισμούς που δεν εξυπηρετούν τα εθνικά μας συμφέροντα».

Σε μια τέτοια φαινομενικά σοβαρή πρόταση θα περίμενε κανένας να αναφέρονται οι διεθνείς εκείνοι οργανισμοί που η «Χρυσή Αυγή» θεωρεί επιζήμιους για τα εθνικά συμφέροντα. Η σκόπιμη ασάφεια στο παραπάνω σημείο, η έλλειψη ρητής αναφοράς σε ΕΕ και NATO, καταδεικνύει από μια ακόμα πλευρά το ότι ψαρεύει σε θολά νερά και επιχειρεί μέσα από έναν κάλπικο αντιιμπεριαλισμό (ή καλύτερα αντι-δυτική ρητορεία) να αποκρύψει τη στήριξή της στην αναγκαιότητα διεθνών συμμαχιών της μιας ή της άλλης μορφής του ελληνικού μονοπωλιακού κεφαλαίου. Εξάλλου, η υπεράσπιση της εθνικής (καπιταλιστικής) αγοράς δεν αντιβαίνει στην οικοδόμηση διεθνών συμμαχιών της αστικής τάξης, ο προσανατολισμός και το βάθος των οποίων καθορίζεται από τις κάθε φορά αναγκαιότητες αναπαραγωγής του συνολικού κοινωνικού κεφαλαίου και από τη θέση της εγχώριας αστικής τάξης στη διεθνή πυραμίδα.

-- Ενα από τα συνθήματά τους είναι: «Ναι στην Ευρώπη των Εθνών, όχι στην Ευρώπη του κεφαλαίου και των τοκογλύφων».

Εχει εξαιρετικό ενδιαφέρον ότι τόσο οι οπορτουνιστές, όσο και οι εθνικιστές, αποφεύγουν να ονοματίζουν την Ευρωπαϊκή Ενωση όταν εμφανίζονται να της ασκούν κριτική. Μόνο που στον καπιταλισμό που οι αστοί μιλούν για έθνος εννοούν την τάξη τους και απαιτούν την υποταγή των εργατών, των φτωχών λαϊκών στρωμάτων σ' αυτήν και στις πολιτικές επιλογές τους. Στην προκειμένη περίπτωση, η «Χρυσή Αυγή» αποδέχεται και προωθεί τη συμμετοχή στη λυκοσυμμαχία της ΕΕ.

-- Στις θέσεις τους αναφέρουν ότι θα επιδιώξουν: «Νέες στρατηγικές συμμαχίες, γεωπολιτικά και ιστορικά αποδεκτές».

Πρόκειται για κεντρικό στοιχείο της πολιτικής πρότασης της «Χρυσής Αυγής», στοιχείο που όλο και περισσότερο τονίζεται στα κείμενά της και στην αρθρογραφία της ηγεσίας της. Είναι ενδεικτικά εδώ παλιότερο άρθρο του Μιχαλολιάκου με τον τίτλο «Ελλάς, Ρωσία και εθνική ανεξαρτησία» και το πρόσφατο άρθρο του Κασιδιάρη: «Ανάλυση: στροφή προς τη Ρωσία». Η συλλογιστική αυτής της πρότασης βλέπει τον Πούτιν ως πιθανό εκφραστή των «εθνικών δυνάμεων» της Ρωσίας, ενάντια στους Εβραίους ολιγάρχες της Ρωσίας και το διεθνές σύστημα της παγκοσμιοποίησης. Για την Ελλάδα που είναι (ήδη από το 2007, κατά τον Μιχαλολιάκο) «προτεκτοράτο» των ΗΠΑ και στην οποία «ο από Βορρά κίνδυνος είναι πολύ αμφίβολος, σε σχέση με τον από Ανατολάς», η στροφή προς τη Ρωσία αποτελεί μια ευκαιρία.

Στις σημερινές συνθήκες, η πολιτική αυτή πρόταση της «Χρυσής Αυγής» μοιάζει να διευρύνεται παραπέρα και να περιλαμβάνει: α) σύναψη δανειακής σύμβασης με τη Ρωσία, β) κοινή εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών της Ελλάδας, πρώτα και κύρια των ενεργειακών, γ) συμβολή της Ρωσίας στην προάσπιση των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων και δ) άνοιγμα των ελληνικών εξαγωγών στη Ρωσική αγορά.

Η ρητορική αυτή για την ανάγκη διευρυμένων σχέσεων με τη Ρωσία αποτελεί κοινό τόπο και με ορισμένα τμήματα από το ευρύτερο «αντι-μνημονιακό» στρατόπεδο: από δυνάμεις όπως ΣΠΙΘΑ - Θεοδωράκης, έως δημοσιολόγους (Τράγκας, κ.τ.λ), αλλά και γραφικούς, με μαζική όμως απήχηση σε λαϊκά στρώματα, τηλεσχολιαστές (Λιακόπουλος).

Η πρότασή τους περιέχει το εξής: «Ανάπτυξη με ανάταση της εθνικής παραγωγής για αυτάρκεια και ισχυρή Ελλάδα».

Για μια ακόμα φορά, οι γενικόλογες αναφορές της «Χρυσής Αυγής» σε «εθνική παραγωγή» και «ισχυρή Ελλάδα» αποδεικνύουν ότι επιχειρεί να αντλήσει υποστήριξη ανθρώπων με διαφορετική ταξική ένταξη και διαφορετικές ιδεολογικοπολιτικές ή κομματικές καταβολές, από «ανεξαρτησιακούς» έως «εκσυγχρονιστές» και «λαϊκούς δεξιούς». Παρά τους φραστικούς βερμπαλισμούς, παραμένει μία η σταθερά: η υπεράσπιση, αλλά και η παραπέρα στήριξη της καπιταλιστικής επιχειρηματικής δραστηριότητας, που καλλωπίζεται πίσω από φράσεις για «απελευθέρωση όλων των δημιουργικών δυνάμεων του τόπου» και για ειδικά προγράμματα για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις.

-- Λένε: «Το τραπεζικό σύστημα επαναπροσδιορίζεται, σε αναπτυξιακό και κοινωνικό... Η αγροτική τράπεζα αποσύρεται από το χρηματιστήριο, γίνεται 100% κρατική και μετατρέπεται σε ουσιαστικό μοχλό ανάπτυξης της αγροτικής παραγωγής».

Πρόκειται για άλλο ένα σημείο εντυπωσιακής συνταύτισης της πρότασης της «Χρυσής Αυγής» με την κυρίαρχη αντι-μνημονιακή ρητορική. Συγκαλύπτει βέβαια, όπως και η τελευταία, τον κεντρικό ρόλο των τραπεζών στο σύστημα της καπιταλιστικής παραγωγής και της ανάπτυξής της, το αξεχώριστο της ύπαρξης του πλασματικού κεφαλαίου και του χρηματιστηριακού παρασιτισμού από τη λειτουργία του χρηματιστικού κεφαλαίου. Εχει ενδιαφέρον η ειδική αναφορά σε μια πλήρως κρατική αγροτική τράπεζα - δένει με τις διαπιστώσεις της για την αγροτική παραγωγή που σημειώθηκαν παραπάνω και εκφράζει το ειδικό βάρος που επιζητεί να αποκτήσει στα μικροαστικά στρώματα της υπαίθρου.

-- Ενα από τα ζητήματα που προτείνουν είναι: «Ελάχιστο όριο αξιοπρεπούς διαβίωσης και εξασφάλιση της κύριας κατοικίας. Διαγραφή χρεών προς ανακούφιση χαμηλών στρωμάτων και αναγκαστική για τις τράπεζες επαναδιαπραγμάτευση όλων των δανείων».

Σημειώνουμε τα παραπάνω από μια σειρά προτάσεων που αφορούν το βιοτικό επίπεδο, γιατί αποκαλύπτουν την εξαιρετικά στοχευμένη προσπάθεια της «Χρυσής Αυγής» να αποκτήσει ένα μαζικό ακροατήριο σε εργατικά και μικροαστικά στρώματα, προσφέροντας βερμπαλιστικές υποσχέσεις με αόριστο περιεχόμενο. Είναι ενδεικτική η χρήση των εννοιών «εξασφάλιση», «ελάχιστο όριο» και «επαναδιαπραγμάτευση».

Οι της «Χρυσής Αυγής» σε προπαγανδιστικά τρικάκια που κυκλοφορούν λένε: «Γύρισε την πλάτη σου στο κατεστημένο». Θέλουν να θολώσουν τα νερά και να παγιδέψουν, αφού κάποιος μπορεί να προσλάβει ότι εννοούν το αστικό πολιτικό σύστημα. Αυτό είναι μια απάτη. Οταν λένε κατεστημένο εννοούν: «τους πολιτικούς της διαφθοράς», τους «ψευτοπατριώτες», τους «νταβατζήδες», τους «διεθνείς τοκογλύφους», «τη φαυλοκρατία» και την «οικογενειοκρατία». Αυτό είναι για τη «Χρυσή Αυγή» το κατεστημένο. Στην πραγματικότητα, δε θίγουν το ζήτημα της ιδιοκτησίας στα Μέσα Παραγωγής, την άγρια εκμετάλλευση των καπιταλιστών, ντόπιων και ξένων. Η ιδεολογία τους είναι φασιστική, (ο φασισμός είναι γέννημα του καπιταλισμού άρα και η ιδεολογία αυτή μια παραλλαγή της αστικής ιδεολογίας), η πολιτική οντότητα είναι δημιούργημα του αστικού πολιτικού συστήματος. Προτείνουν και θέλουν αλλαγές που μεγάλο μέρος του αστικού πολιτικού συστήματος επιδιώκει. Αλλωστε, η ρατσιστική αντιδραστική τους δράση σε γειτονιές αλλά και άλλους χώρους, πατά πάνω σε νόμους του αστικού κράτους (εθελοντής αστυνόμος, αστυνόμος της γειτονιάς κ.ά.) Και γι' αυτό ακριβώς είναι εχθροί των εργαζομένων και των λαϊκών στρωμάτων. Και ας μην ξεχνάμε ότι ο αντικομμουνισμός της εκφράζεται πολύμορφα αλλά και με τακτική που να μην φαίνεται ως τέτοια. Πασχίζει να παρουσιάσει και «κοινωνικό έργο προστασίας των κατατρεγμένων» με αστυνομικό στιλ την ίδια ώρα που η δράση της σε ορισμένες περιπτώσεις ειδικά μεταναστών, αλλά όχι μόνο, γιατί στόχος της είναι το οργανωμένο κίνημα και οι προβοκάτσιες ενάντιά του, ενώ προπαγανδίζει ανοιχτά: «Δε θα χαρίσουμε τους εργάτες στο ΚΚΕ», να ο πραγματικός εχθρός της.

Τα ζόρια των αστών με την κρίση

Τα ζόρια των αστών με την κρίση

Η καπιταλιστική οικονομική κρίση στην Ευρώπη συνεχίζεται χωρίς διαφαινόμενο τερματισμό. Μαζί της συνεχίζεται η αντιφατική αγωνία της ευρωπαϊκής μεγαλοαστικής τάξης για το ατέρμονο κι άγνωστο φινάλε της. Ο καπιταλισμός μπορεί σε μια χώρα, σχετικά να αυξάνει τον έλεγχο της κρίσης και των επιπτώσεών της. Η επιβολή ακραίων αντεργατικών κι αντιλαϊκών νόμων γίνεται λαιμητόμος στα χέρια της αστικής τάξης. Οι ακραίες αντιλαϊκές μορφές οργάνωσης του αστικού κράτους συνοδεύουν τα μέτρα. Δημιουργούνται επιπλέον παρακρατικοί σχηματισμοί πολλαπλών αποχρώσεων που συνδέουν το μαστίγιο με το καρότο. Ολα αυτά είναι τα συνήθη δεδομένα σε κάθε ιστορική περίοδο βαθιάς συνεχιζόμενης κρίσης.

Το πρόβλημα για τον αστικό έλεγχο αρχίζει να δημιουργείται αυξανόμενο από τη στιγμή που η κρίση μεταδίδεται σε περισσότερες της μιας χώρες. Η αστική τάξη γνωρίζει ότι η μετάγγιση της κρίσης περιορίζει την ευκολία επιβολής κι ελέγχου. Μοιάζει σαν τον ιστό της αράχνης που θέλει να αγκαλιάσει κάθε χώρο. Η παρατεινόμενη χρονικά και ποσοτικά κρίση δημιουργεί αντιφατικές συνθήκες που από τη μια βραχυκυκλώνουν την αγωνία ελέγχου της αστικής τάξης. Από την άλλη αφυπνίζει εργατικές και λαϊκές συνειδήσεις για τον χαρακτήρα του αστικού οικονομικού συστήματος. Είναι η φύση του καπιταλισμού που τον ωθεί σε μια τέτοια αρνητική εξέλιξη. Η εξέλιξη αυτή δεν υπόκειται στον περιορισμό του χρόνου. Οσο παρατείνεται χρονικά τόσο εξαπλώνεται και γίνεται περισσότερο ανεξέλεγκτη. Αντίθετα υπόκειται στην φθορά του χρόνου που κάνει την αστική εξουσία πιο αποκρουστική σε όλες τις λειτουργίες της.

Η σήψη απλώνεται απειλώντας να μεταβάλει την κοινωνία πλέον σε τυμπανιαίο πτώμα. Η ανάγκη ανατροπής αυτής της κατάστασης γίνεται εξόφθαλμη. Η αλλαγή του αστικού κοινωνικού καθεστώτος παύει να παρουσιάζεται ως ιδεολογικό ευφυολόγημα από τους απολογητές της αστικής εξουσίας. Αδυνατούν πλέον να την παρουσιάζουν σαν ένα καπρίτσιο κάποιων που είτε έχουν ιδεολογική τρέλα ή πολιτικό συμφέρον. Τότε επιστρατεύουν τη χυδαιότητα του ψέματος και την πολιτική τρομοκράτηση του λαού. Στο βούρκο τους ανακατεύουν αξίες όπως την πατριωτική συνείδηση με το χυδαίο εθνικισμό, την ταξική ιδεολογική συγκρότηση με τις αναρχούμενες κραυγές επαγγελματιών προβοκατόρων, τον οργανωμένο αγώνα με χυδαίες πράξεις φθοράς της ανθρώπινης εργασίας. Συνολικά ανακατεύουν ξεδιάντροπα τη συγκροτημένη ταξική βία του εργατολαϊκού κινήματος με το δικό τους ελεγχόμενο και μισθοδοτούμενο τερορισμό στην πιο χυδαία μορφή. Η θεαματικά αυξανόμενη ανεργία στον πυρήνα της ΕΕ σε συνδυασμό με τις έκτακτες όπως λένε συνθήκες στον εταιρικό ευρωπαϊκό περίγυρο (Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία) δείχνει τον κλοιό να σφίγγει γύρω από την οικονομική καρδιά του ευρωενωσιακού καπιταλισμού. Το σύντομο μέλλον δείχνει ότι «ο σώζων εαυτόν σωθήτω»...

ΡΟΥΜΑΝΙΑ Ολο και περισσότεροι εργάτες στην εξαθλίωση

ΡΟΥΜΑΝΙΑ

Ολο και περισσότεροι εργάτες στην εξαθλίωση

Από φετινή διαδήλωση στο Βουκουρέστι ενάντια στα μέτρα λιτότητας

Το 25% των εργαζομένων της Ρουμανίας, σύμφωνα με τελευταία στοιχεία που δίνουν συνδικαλιστικές οργανώσεις, λαμβάνει τον κατώτατο μισθό, δηλαδή 700 λέι μεικτά (160 ευρώ μεικτά, με γύρω στο 16% να είναι οι κρατήσεις). Η κατάσταση αυτή εκτιμάται ότι επιδεινώθηκε μετά την έγκριση του νέου Κώδικα Εργασίας, που τέθηκε σε ισχύ το 2011 και ανέβασε στη διάρκεια του περασμένου χρόνου σε 200.000 τις θέσεις εργασίας που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό.

Και όμως αυτές οι χιλιάδες θέσεις εργασίας με κατώτατο μισθό δεν αφορούν σε νέες θέσεις, αλλά προέκυψαν όταν οι εργοδότες επωφελήθηκαν από τη νέα εργασιακή νομοθεσία, που τους ευνοεί υπέρ του δέοντος, για να μειώσουν τους μισθούς, γεγονός που χωρίς αμφιβολία αύξησε ακόμα περισσότερο τα παχυλά τους κέρδη, μειώνοντας δραστικά το βιοτικό επίπεδο του εργαζόμενου λαού. Οι νέοι νόμοι, που υιοθέτησε η ρουμάνικη κυβέρνηση με το πρόσχημα της καπιταλιστικής κρίσης, επιδεινώνουν τις συνθήκες ζωής του ρουμάνικου λαού.

Ταυτόχρονα οι τιμές των βασικών αγαθών αυξάνονται με γοργούς ρυθμούς, όπως και οι δημόσιες υπηρεσίες γίνονται ανταποδοτικές. Ετσι, δεν είναι καθόλου περίεργο που το 80% των Ρουμάνων δεν μπορεί να συνεχίζει να πληρώνει τα χρέη του. Ωστόσο, είναι απορίας άξιο πώς μια χώρα που το Μάρτη του 1989 σημείωνε μηδενικό εξωτερικό χρέος, σήμερα να θεωρείται, σύμφωνα με τα συμπεράσματα μιας μελέτης που δημοσιεύτηκε πρόσφατα, ως η χώρα με τους πιο χρεωμένους πολίτες σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Σύμφωνα με την παραπάνω μελέτη, το 66% των Ρουμάνων έχει συνήθως καταναλωτικά δάνεια, ενώ ένα 15% έχει πάρει καινούριο δάνειο για να μπορέσει να πληρώσει παλιά χρέη.

Από το 2008, αλλά κυρίως από το 2009 όταν έγινε πλέον ολοφάνερη η καπιταλιστική κρίση, η ρουμάνικη κυβέρνηση προχώρησε κατ' αρχήν στη λήψη δανείου πολλών εκατομμυρίων από το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα που συνδυάστηκαν με μια σειρά βάρβαρων αντιλαϊκών μέτρων λιτότητας για να ενισχυθεί η κερδοφορία των επιχειρηματικών ομίλων. Τα μέτρα συμπεριλάμβαναν μια μείωση ύψους 25% στους μισθούς του δημόσιου τομέα, άλλο ένα 15% μείωση των παροχών της Κοινωνικής Ασφάλισης.

Τώρα, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Ερευνας για την Ποιότητα Ζωής, αυτή εμφανιζόταν το 2010 πολύ κατώτερη απ' ό,τι το 1989 (!) καθώς όπως αναφέρουν δημοσκοπήσεις η ευημερία ήταν για την πλειοψηφία των Ρουμάνων ανώτερη στην περίοδο πριν το 1989, δηλαδή την περίοδο του σοσιαλισμού παρά τις διαστρεβλώσεις και τις αποκλίσεις της περιόδου.

Με το νέο Κώδικα Εργασίας, που εγκρίθηκε το 2011, καταργήθηκε επίσης το δικαίωμα στη συλλογική διαπραγμάτευση και συνεπώς αυξήθηκε η ευκολία από πλευράς εργοδοσίας της μείωσης, αδιακρίτως, των μισθολογικών δικαιωμάτων, λόγω της δυνατότητας να επικαλούνται οι εργοδότες οικονομικές και λειτουργικές δυσκολίες των εταιρειών και να τις δικαιολογούν έξω από τα πλαίσια των συλλογικών συμβάσεων. Οι εργοδότες μπορούν να επεκτείνουν την εργάσιμη ημέρα από 8 σε 12 ώρες, μειώνονται οι ημέρες αδείας από 15 σε 10 συνεχόμενες και οι εργοδότες θα μπορούν να μειώνουν την άδεια αν θεωρούν πως ο εργαζόμενος έχει λάβει πολλές ημέρες αναρρωτικής άδειας. Ταυτόχρονα, ενισχύεται η ευελιξία του εργοδότη στις απολύσεις.

Η ζωή του ρουμάνικου λαού, λοιπόν, επιδεινώνεται μέρα με τη μέρα εδώ και 22 χρόνια, μετά την παλινόρθωση του καπιταλισμού, όταν η αστική προπαγάνδα προσέφερε, με την ανατροπή του σοσιαλισμού, έναν «παράδεισο ευημερίας», που τελικά δε σήμανε τίποτε άλλο από την έναρξη μιας εποχής μαζικής ανεργίας, ιδιωτικοποιήσεων, μαζικής μετανάστευσης, αφού πάνω από 3 εκατομμύρια Ρουμάνοι εγκατέλειψαν τη χώρα, καθώς και λεηλασίας χωρίς προηγούμενο του εθνικού πλούτου, ενώ ο ρουμανικός λαός καλείται να σφίγγει όλο και περισσότερο το ζωνάρι του. Και βέβαια η ανυπαρξία ισχυρού ταξικού κινήματος και πολιτικού φορέα, Κομμουνιστικού Κόμματος, με επαναστατική στρατηγική φέρνει ακόμα μεγαλύτερες δυσκολίες για την εργατική τάξη και τα άλλα εκμεταλλευόμενα λαϊκά στρώματα.

Γ. Καρ.

    

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ

2/10/2011

 -- Η ζοφερή εικόνα του καπιταλισμού

3/4/2011

 -- Πόλεμος κατά του λαού - συμμετοχή στη σφαγή στη Λιβύη

12/12/2010

 -- Ο λαός πληρώνει την καπιταλιστική παλινόρθωση

11/9/2010

 -- Συνέχεια αντιλαϊκών μέτρων

24/1/2010

 -- Νέα μέτρα λιτότητας με δεκάδες χιλιάδες απολύσεις

ΗΠΑ Ανησυχεί η αύξηση της ανεργίας

ΗΠΑ

Ανησυχεί η αύξηση της ανεργίας

Οι επιπτώσεις της καπιταλιστικής κρίσης δεν μπορούν να κρυφτούν με τα «στρογγυλεμένα» στοιχεία του υπουργείου Εργασίας και την «εξαφάνιση» εκατομμυρίων ανέργων

Εκατομμύρια άνθρωποι ψάχνουν για δουλειά ενώ το πραγματικό ποσοστό της ανεργίας και της υποαπασχόλησης εκτιμάται ότι φτάνει το 19,9%

Η «ανεργία» και η «δημιουργία θέσεων εργασίας», θα μονοπωλήσουν τους επόμενους μήνες το ενδιαφέρον στις Ηνωμένες Πολιτείες καθώς η κατάσταση των Αμερικανών εργαζομένων συνεχώς επιδεινώνεται ενώ στις 6 Νοέμβρη πραγματοποιούνται προεδρικές εκλογές.

Ο νυν Πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα προηγείται σε όλες τις δημοσκοπήσεις του αντιπάλου του όπως διαφαίνεται και υποψήφιου των Ρεπουμπλικανών Μιτ Ρόμνι, ωστόσο «υπολείπεται» όσον αφορά την ...οικονομική στήριξη. Δεν είναι μόνο οι χορηγίες των πολυεθνικών και της «Γουόλ Στριτ» που συρρέουν στα ταμεία του Ρόμνι, δεν είναι μόνο ότι ο πρώην κυβερνήτης της Μασαχουσέτης είναι «σαρξ εκ της σαρκός τους», είναι και το γεγονός ότι οι εκατοντάδες χιλιάδες νέοι κατά κύριο λόγο, που ψήφισαν για πρώτη φορά και έκριναν το αποτέλεσμα των προηγούμενων εκλογών, διαπιστώνουν να χειροτερεύει η ζωή τους.

Ο Πρόεδρος Ομπάμα, ο εκλεκτός τότε του κεφαλαίου διέλυσε όποιες αυταπάτες υπήρχαν (και στην χώρα μας δεν ήταν λίγες από σοσιαλδημοκρατικές και οπορτουνιστικές δυνάμεις) περί φιλολαϊκής πολιτικής για να μην μιλήσουμε για την στάση στους ιμπεριαλιστικούς πολέμους που συνεχίστηκε απρόσκοπτα. Η κρίση στις ΗΠΑ είναι κλασική κρίση υπερσυσσώρευσης και υπερπαραγωγής, και η κατάσταση επιδεινώνεται καθώς η κρίση εκδηλώνεται συγχρονισμένα σε πολλές καπιταλιστικές χώρες. Επίσης όλες οι εκτιμήσεις αστών οικονομολόγων προβλέπουν ότι η όποια ανάκαμψη έλθει θα είναι αναιμική και συνοδευόμενη με υψηλή ανεργία.

Ακόμα και ο πρώην οικονομικός σύμβουλος του Προέδρου Ομπάμα Λόρενς Σάμερς με άρθρο του στην εφημερίδα «Financial Times», τον κατ' εξοχήν εκφραστή της οικονομικής ολιγαρχίας, τον περασμένο Γενάρη σημείωνε: «Ελάχιστοι στοιχηματίζουν ότι οι ΗΠΑ και η Ευρώπη θα επιστρέψουν σε επίπεδα πλήρους απασχόλησης τα επόμενα πέντε χρόνια. Και στις δύο οικονομίες πιθανότατα θα εκδηλωθούν πιέσεις στη ζήτηση για μεγάλο χρονικό διάστημα».

Το γνωρίζει και ο ίδιος ο Πρόεδρος Ομπάμα και για το λόγο αυτό με απολύτως υπολογισμένες αντιδράσεις και ίσες δόσεις «αισιοδοξίας» και «ρεαλισμού» αντιμετώπισε τις προηγούμενες μέρες τα μηνιαία στοιχεία του υπουργείου Εργασίας για την απασχόληση το μήνα Μάρτιο που αναφέρουν τη δημιουργία 120.000 επιπλέον θέσεων εργασίας και τη μείωση του ποσοστού ανεργίας στο 8,2%. Το «χαμηλότερο» από τον Ιανουάριο του 2009. Η ανεργία που αποτελεί γάγγραινα ενδέχεται να γίνει και η «ταφόπλακα» για τις βλέψεις του, όσον αφορά την ανανέωση της θητείας του.

Ωστόσο επειδή το φαινόμενο είναι σύμφυτο με το καπιταλιστικό σύστημα δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί, αλλά βέβαια για προεκλογικούς λόγους πρέπει να φανούν ...κάποια βήματα. Ετσι εφαρμόζεται η γνωστή μέθοδος της ...κάλυψης και εξαφάνισης, αφού φυσικά κανείς δεν θέλει να αγγίξει την πραγματικότητα, που αποκαλύπτεται από μια προσεκτικότερη ματιά των ίδιων των στοιχείων του υπουργείου Εργασίας. Μια εικόνα διόλου «αισιόδοξη».

Εκτιμήσεις για ανεργία στο 20%

Ο επίσημος δείκτης ανεργίας υποχώρησε μεν στο 8,2% από 8,3%, πτώση όμως που αποδίδεται στη μείωση του αριθμού των ανέργων που αναζητούν εργασία.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η δημιουργία θέσεων εργασίας ήταν πολύ μικρότερη από τις εκτιμήσεις των οικονομολόγων που ανέμεναν ότι θα δημιουργηθούν 3.203.000 θέσεις εργασίας με την ανεργία παρόλα αυτά να διατηρείται στο 8,3%. Κάτι «μαγικό» έγινε και ενώ δημιουργήθηκαν σχεδόν οι μισές θέσεις εργασίας, το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε! Παράλληλα οι θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν από το Δεκέμβριο ήταν 858.000, «το καλύτερο τετράμηνο» της τελευταίας διετίας σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας. Πρόκειται για την ίδια κυβερνητική υπηρεσία που τον Ιανουάριο είχε ανακοινώσει ότι 2,3 εκατομμύρια εργαζόμενοι τον Ιανουάριο είχαν χάσει τη δουλειά τους ή πραγματοποίησαν «έξοδο» από την αγορά εργασίας, ο μεγαλύτερος αριθμός από την έναρξη της καπιταλιστικής κρίσης, ενώ την ίδια στιγμή ανακοίνωνε και τη μείωση του ποσοστού ανεργίας από το 8,5% στο 8,3%!

«Πρόκειται για χειρισμό των στοιχείων από την κυβέρνηση» όπως τονίζει ο οικονομολόγος και ειδικός σε θέματα ανεργίας Ντανιέλ Ρ. Αμερμαν καθώς διατείνεται ότι το σύνολο του εργατικού δυναμικού μειώθηκε αφού «μεγάλος αριθμός συνταξιοδοτήθηκε». Κατά τον Αμερμαν περίπου 9 εκατομμύρια εργαζόμενοι «εξαφανίστηκαν» από τις επίσημες στατιστικές παρά το γεγονός ότι το 74% αυτών είναι ηλικίας μεταξύ 16 έως 54 ετών. Παράλληλα όπως τονίζει, η μείωση του ποσοστού ανεργίας από το 2009 που είχε φτάσει στο 10% αποδίδεται αποκλειστικά στη «μείωση του ενεργού εργασιακά πληθυσμού» και ότι στην πραγματικότητα το ποσοστό ανεργίας έχει αυξηθεί στο 19,9% από 18,9% το 2011. Ενα ποσοστό που προκύπτει από τα ίδια τα στοιχεία του υπουργείου Εργασίας και συνυπολογίζοντας και τους έξι δείκτες μέτρησης της ανεργίας μαζί με τον αριθμό των μακροχρόνια ανέργων, των ακούσια υποαπασχολούμενων και των νέων ανέργων.

Επιπροσθέτως, οι εργαζόμενοι μπορούν να αποχαιρετήσουν μάλλον οριστικά ένα αξιοπρεπές βιοτικό επίπεδο καθώς ναι μεν οι θέσεις εργασίας επιστρέφουν ωστόσο στην εντελώς αντίθετη κατεύθυνση κινούνται οι αποδοχές.

Παρά το γεγονός ότι η δημιουργία θέσεων είναι τέτοια που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ώστε να χειραγωγηθούν οι στατιστικές όσον αφορά την ανεργία, ωστόσο «με το σημερινό ρυθμό αύξησης της απασχόλησης θα χρειαστεί τουλάχιστον μία πενταετία ώστε να καλυφθούν τα εκατομμύρια θέσεων εργασίας που χάθηκαν τα προηγούμενα χρόνια και ταυτόχρονα να δημιουργηθούν και θέσεις για τους νέους που εισέρχονται στην αγορά εργασίας» θα σημειώσει ο πρώην υπουργός Εργασίας Ρόμπερτ Ράιχ.

Ευέλικτη αγορά, εξαθλιωμένοι εργαζόμενοι

Οσο για τις αποδοχές των νεοεισερχόμενων είναι πολύ χαμηλές.

Σύμφωνα με έκθεση του «Economic Policy Institute», οι αποδοχές για τους νεοπροσλαμβανόμενους μειώθηκαν σημαντικά κατά τη δεκαετία 2000-2011, μία πτώση που ήταν ακόμη μεγαλύτερη κατά την πενταετία 2002-2007 που υποτίθεται ήταν πενταετία ανάπτυξης της οικονομίας. Για τους άντρες με βασική εκπαίδευση, οι μισθοί με τιμαριθμική αναπροσαρμογή, είναι κατά 25% μειωμένοι σε σχέση με το 1973.

Οι προοπτικές για τους νέους εργαζόμενους, εκατομμύρια εξ αυτών ήδη επιβαρυνόμενοι με φοιτητικά δάνεια δεκάδων ή και περισσότερο χιλιάδων δολαρίων, είναι ζοφερές. Ωστόσο όλη η εργατική τάξη είναι αντιμέτωπη με την μείωση των πραγματικών αποδοχών, είτε εξαιτίας του παγώματος εδώ και χρόνια είτε εξαιτίας των μηδαμινών αυξήσεων είτε πολύ περισσότερο από την οριστική μείωσή τους.

«Πρόκειται μόνο για την εντατικοποίηση μιας τάσης που είναι μακροπρόθεσμη» τονίζει ο οικονομολόγος Ντανκ Χένγουντ επισημαίνοντας ότι κατά την τελευταία δεκαετία το «κόστος εργασίας» στις ΗΠΑ έχει μειωθεί κατά 13% ενώ η κατάσταση των εργαζομένων επιδεινώνεται. Η ανεργία έχει μετατραπεί στον κύριο μοχλό πίεσης για τη συμπίεση των μισθών προς τα κάτω ενώ από το 2009 σχεδόν το σύνολο της παραγωγής πλούτου κατευθύνεται μόνο στα κέρδη του κεφαλαίου σύμφωνα με ερευνητές του Πανεπιστημίου Northeastern.

Ακόμη και εάν ο Μπαράκ Ομπάμα κερδίσει μια δεύτερη θητεία στο Λευκό Οίκο και παρά τις περί αντιθέτου διακηρύξεις του, ένα ομοσπονδιακό πρόγραμμα δημιουργίας θέσεων εργασίας είναι εξαιρετικά απίθανο.

Η Οικονομική Εκθεση του Προέδρου, για την ακρίβεια το οικονομικό πρόγραμμα της κυβέρνησης Ομπάμα, προτείνει ένα κράμα της επιμήκυνσης των φοιτητικών δανείων και της στήριξης της παραμονής στα Πανεπιστήμια ώστε να αυξηθούν τα ποσοστά αποφοίτησης ως κίνητρο και διαβατήριο για βελτιωμένες «αποδοχές» των αποφοίτων. Στο μεταξύ, τα παιδιά της εργατικής τάξης που αποφοιτούν από τα Λύκεια θα πρέπει να διοχετεύονται προς τα Κοινοτικά Κολέγια, ώστε τα χρήματα των φορολογουμένων αλλά και των ίδιων των φοιτητών να καλύψουν τα έξοδα της επαγγελματικής τους κατάρτισης.

Επιπροσθέτως, η κυβέρνηση προτείνει φορολογικές ελαφρύνσεις για τις κατασκευαστικές, ένας τομέας που έχει επωφεληθεί τα μάλα από τη μείωση του εργατικού κόστους, τάση που το πρόγραμμα την περιγράφει «ως μετατόπιση του εργατικού κόστους ανά μονάδα προϊόντος, που ευνοεί την επιχειρηματική δραστηριότητα στις ΗΠΑ σε σχέση με άλλες προηγμένες χώρες».

Εκτός αυτών, στο πρόγραμμα που ανακοινώθηκε: «Επενδύοντας στις ΗΠΑ: Οικοδομώντας μια Οικονομία με διάρκεια», ο πυρήνας του συνοψίζεται στην αναφορά και σύγκρισή του με τις άλλες ανεπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες και απευθύνεται σε εταιρείες που προτίθενται να επενδύσουν στις ΗΠΑ τονίζοντας: «μόνο μία από τις 19 προηγμένες χώρες κατόρθωσαν να μειώσουν το εργατικό κόστος περισσότερο από τις ΗΠΑ στο διάστημα μεταξύ του 2002-2010». Βεβαίως αυτό που παρουσιάζεται ως κόστος από τους καπιταλιστές, είναι η τιμή πώλησης της εργατικής δύναμης. Ετσι οι μηνιαίες αποδοχές στις ΗΠΑ έχουν φτάσει σε πολύ χαμηλό επίπεδο, τέτοιο μάλιστα που καθιστούν τις ΗΠΑ ανταγωνιστικές ακόμη και έναντι της Κίνας, εάν λαμβανόταν υπόψη και το κόστος μεταφοράς. Κάτι που θεωρούνταν αδιανόητο μέχρι πριν από λίγα χρόνια. Ωστόσο η συμπίεση των μισθών προς τα κάτω στις ΗΠΑ, οι διεκδικήσεις στην Κίνα για αύξηση των αποδοχών των εργαζομένων, οι σε πολλές περιπτώσεις απάνθρωπες και βάρβαρες συνθήκες εργασίας στη χώρα αυτή, που αποτελούν αποτρεπτικό παράγοντα για αρκετές επιχειρήσεις και το συνεχώς αυξανόμενο κόστος μεταφοράς για τα κινεζικά προϊόντα, έχουν συντελέσει στη μείωση του χάσματος.

Χριστίνα ΜΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ

    

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ

7/4/2012

 -- Πώς κρύβεται η ανεργία

15/6/2011

 -- 25 εκατομμύρια άνεργοι και υποαπασχολούμενοι

11/2/2011

 -- Τα αδιέξοδα της καπιταλιστικής ανάπτυξης

6/2/2011

 -- Δίχως δουλειά και δίχως μέλλον

4/12/2009

 -- Θερίζει η ανεργία

Το εργατικό κίνημα στην Ελλάδα στα χρόνια πριν την ίδρυση του ΚΚΕ

Το εργατικό κίνημα στην Ελλάδα στα χρόνια πριν την ίδρυση του ΚΚΕ

Οι πρώτες σοσιαλιστικές ιδέες στην Ελλάδα άρχισαν να εμφανίζονται από Γάλλους πολιτικούς πρόσφυγες, οπαδούς του ουτοπικού σοσιαλιστή Σαιν Σιμόν, την εποχή του Οθωνα, με πιο σημαντικό τον Γουσταύο Εϊτχάλ. Ο Βασίλης Λάζαρης, στο έργο του «Οι ρίζες του Ελληνικού Κομμουνιστικού Κινήματος», αναφέρει σχετικά για τους «σαινσιμονιστές», όπως τους ονομάζει:

Μέσα στο ιδιαίτερα δυσμενές για την Αντιβασιλεία (σ.σ. ο Οθωνας, που τον έφεραν στην Ελλάδα μετά τη δολοφονία του Καποδίστρια στις 27 Σεπτέμβρη 1931, ως ανήλικος ήταν τυπικά βασιλιάς, την εξουσία ασκούσαν οι τρεις αντιβασιλείς, Αρμανσμπεργκ, Μάουρερ και Εϊντεκ, έως τις 20 Μάη του 1935 που ενηλικιώθηκε) κλίμα που είχε τότε δημιουργηθεί στην Ελλάδα, άρχισαν την πολιτική δράση τους στο Ναύπλιο και σε άλλες περιοχές της χώρας ορισμένοι Γάλλοι πρόσφυγες, προσκαλεσμένοι από τον Ιωάν. Κωλέττη και κυνηγημένοι από τη γαλλική κυβέρνηση, εξαιτίας της ιδεολογίας τους. Επρόκειτο συγκεκριμένα για οπαδούς του σαινσιμονισμού (σ.σ. Σαιν Σιμόν, Γάλλος ουτοπικός σοσιαλιστής), ο οποίος προωθούσε τότε τις βασικές αρχές της γαλλικής αστικής Επανάστασης από αριστερότερες θέσεις, προπαγανδίζοντας την πλήρη εξαφάνιση κάθε ιδιοκτησίας που δεν αποτελούσε προϊόν εργασίας και επιζητώντας τη μετατροπή του κράτους, από μέσο κυριαρχίας και διοίκησης προσώπων, σε οργανωτή της παραγωγής και ρυθμιστή των πολιτικών και κοινωνικών πραγμάτων.

Ο πιο σημαντικός από τους Γάλλους σαινσιμονιστές, που έδρασαν εκείνη την εποχή στην Ελλάδα, υπήρξε ο Γουσταύος Εϊχτάλ, ο οποίος είχε φτάσει στη χώρα τον Οκτώβρη του 1833, εννιά μήνες μετά την άφιξη του Οθωνα, με σκοπό να προσπαθήσει να οικοδομήσει μια βιομηχανική κοινωνία «με επάρκεια αγαθών, φωτισμένη από την επιστήμη, όπου η αγάπη θα εμπόδιζε τον κοινωνικό αγώνα και τον πόλεμο και όπου κυρίαρχο θα ήταν το πνεύμα» (Γκ. Εϊτχάλ, «Οικονομική και κοινωνική κατάσταση στην Ελλάδα μετά την Επανάσταση», επιμέλεια Θ. Χ. Παπαδόπουλου, Αθήνα 1974, σελ. 9).

Μαζί με τον Φρ. Γκραλιάρ, οργανωτή της χωροφυλακής, και μερικούς άλλους σαινσιμονιστές, επιχείρησε να οργανώσει την Ελλάδα πάνω σε βάσεις που θεωρούσε ότι θα την καταστούσαν πραγματικά ανεξάρτητη χώρα, ενώ παράλληλα ανέπτυσσε μαζί με τους ομοϊδεάτες του μυστική πολιτική δράση μέσα από τη Σαινσιμονιστική Εταιρεία, της οποίας υπήρξε ηγέτης.

Τη μυστική, ωστόσο, δραστηριότητα του Εϊχτάλ και των συντρόφων του την πληροφορήθηκε ο Αρμανσμπεργκ, που ζήτησε στις 19 του Σεπτέμβρη 1834 από τον Κωλέττη, με το παρακάτω έγγραφο, τη λήψη μέτρων, αναφορικά με το θέμα που είχε προκύψει:

«Πληροφορούμεθα ότι πολλά μέλη της Σαινσιμονικής Εταιρείας συνέρχονται άνευ αδείας εις μυστικάς συνεδριάσεις. Η Γραμματεία οφείλει διά παντός τρόπου να εξιχνιάση το ατόπημα τούτο και να καταδιώξη τους ενόχους και τους συνενόχους αυτών κατά τα άρθρα 212, 216, 218, 220 (221 και 222) του Ποινικού Νόμου. Το αποτέλεσμα των ερευνών και χρείας τυχούσης των καταδιώξεων πρέπει να κοινοποιηθή εις ημάς εντός εξ ημερών από σήμερον.

Επειδή αι τάσεις της σαινσιμονικής αιρέσεως ταύτης ουδόλως συμφωνούν προς τας αρχάς του δικαίου και της νομιμότητος, κατά τας οποίας η ημετέρα πατρική στοργή θέλει να διέπωνται οι πιστοί ημών υπήκοοι, ουδέποτε ωφέλη να δοθή εις τους αιρετιστάς τούτους η άδεια τού να εξασκούν τα μηχανήματά των, ανάγκη δε να επιβλέπωνται αυστηρώς. Οι (δε) παραβάντες το άρθρον 12 του Ποινικού Νόμου, καθ' ην περίπτωσιν είναι ξένοι υπήκοοι, πρέπει να εξωσθούν αμέσως του ημετέρου κράτους» (στο ίδιο, σελ. 104). Η διάδοση λοιπόν των ιδεών του ουτοπικού σοσιαλισμού και η ανάλογη βεβαίως δράση ανησύχησαν την άρχουσα τάξη της Ελλάδας.

Ετσι, το πρόγραμμα του Εϊχτάλ δεν εφαρμόστηκε, ενώ, μετά την ενηλικίωση του Οθωνα και το διορισμό του Αρμανσμπεργκ ως πρωθυπουργού, ο Εϊχτάλ παραιτήθηκε από τη θέση του και επέστρεψε στη Γαλλία. Η επίδραση, όμως, του σαινσιμονισμού διατηρήθηκε σε έναν αρκετά πλατύ κύκλο διανοουμένων στην Ελλάδα, αλλά χωρίς να επηρεάσει τα λαϊκά στρώματα.

Μετά το 1860, μεγάλα ιστορικά και επαναστατικά γεγονότα, που αναδεικνύουν την εργατική τάξη στην αυτοτελή πολιτική ταξική δράση της, η οποία βάζει τη σφραγίδα της στις κοινωνικές εξελίξεις, όπως η δράση της «Διεθνούς Ενωσης Εργατών» που ιδρύθηκε από τους Μαρξ - Ενγκελς το 1864, η Παρισινή Κομμούνα το 1871, αλλά και οι μεγάλοι εργατικοί αγώνες στη Δυτική Ευρώπη και στην Αμερική (απεργία εργατών Σικάγου για το 8ωρο) επηρεάζουν τμήματα της εργατικής τάξης στην Ελλάδα, αλλά και ένα τμήμα αστών δημοκρατών διανοουμένων. Αποτέλεσμα αυτής της επίδρασης ήταν η έκδοση πολλών εφημερίδων και ταυτόχρονα η εμφάνιση των πρώτων σοσιαλιστικών ομίλων σε διάφορα μέρη της Ελλάδας. Ετσι ιδρύονται σοσιαλιστικοί όμιλοι στη Μυτιλήνη, στο Λαύριο, στη Σύρο, στην Κεφαλονιά, στην Πάτρα, στο Αίγιο, στην Αθήνα και τον Πειραιά. Πιο οργανωμένη και ανεπτυγμένη δραστηριότητα γύρω από τις σοσιαλιστικές ιδέες αναπτύσσεται το 1890, όταν ο Σταύρος Καλλέργης ιδρύει τον «Κεντρικό Σοσιαλιστικό Σύλλογο» στην Αθήνα, με παραρτήματα και σε άλλες πόλεις.

Ας δούμε όλες αυτές τις εξελίξεις, όπως περιγράφονται από τον Μ. Μ. Παπαϊωάννου στο έργο του «Η Παρισινή Κομμούνα και η Ελλάδα», εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή»:

Από την εποχή των επιγόνων του Σαιν Σιμόν κάνει την εμφάνισή της στην Αθήνα η εφημερίδα με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Η Πρόοδος», που σημαίνει κατά κύριο λόγο βιομηχανία, για να προπαγανδίσει τις ιδέες του ουτοπικού σοσιαλισμού. Εισηγητής του ο Παναγιώτης Σοφιανόπουλος (1786-1856), γιατρός, σπουδαγμένος στην Ιταλία και μετεκπαιδευμένος στο Παρίσι, αγωνιστής του 1821 και στέλεχος του λεγόμενου «γαλλικού» κόμματος του Ιωάν. Κωλέττη, γνωστός για τις στενές σχέσεις του με τον Λουδοβίκο Φίλιππο και τον Γκιζώ. Αργότερα στα 1848, ο Σοφιανόπουλος θα εκδώσει την άλλη εφημερίδα του «Νέοι Καιροί», τίτλος που εκφράζει την αποδοχή από τον εκδότη της των αρχών της «κοινωνικής δημοκρατίας» τωναστικοδημοκρατικών ευρωπαϊκών επαναστάσεων του 1848.

Ο όρος σοσιαλισμός χρησιμοποιείται για πρώτη φορά στην Ελλάδα από την «Εφημερίδα της Σμύρνης» και τους «Νέους Καιρούς» του Σοφιανόπουλου, στα 1849. Οι «Νέοι Καιροί» αναδημοσιεύουν από την «Εφημερίδα της Σμύρνης» του Σκυλίτση ένα άρθρο για τους σοσιαλιστές Φουριέ, Οουεν κλπ.

Οι όροι κομμουνιστής και κομμουνισμός χρησιμοποιούνται στα Εφτάνησα το 1858 για να χαρακτηρίσουν και κατηγορήσουν τον Ιωσήφ Μομφεράτο (1816-1888), από τους αρχηγούς του «Ριζοσπαστικού κόμματος»,δικηγόρο, σπουδαγμένο στα πανεπιστήμια της Ιταλίας και της Γαλλίας - είναι στο Παρίσι το 1843 - μέλος του Κερκυραϊκού Κοινοβουλίου επί αγγλικής κατοχής και της Ελληνικής Εθνοσυνέλευσης του 1864, μετά την παραχώρηση των Ιονίων νήσων στην Ελλάδα από την Αγγλία.

Κιόλας από τη δεκαετία 1840-1850 κυκλοφορούν στην Ελλάδα και στα Εφτάνησα οι ιδέες των Προυντόν, Μπλανκί, Μπακούνιν. Μάλιστα, καλλιεργείται παράλληλα και ο τρόμος για την κοινοκτημοσύνη. Το φθινόπωρο του 1848 έχει μεταφυτευτεί στην Ελλάδα ο τρόμος από τον κομμουνιστικό κίνδυνο της Ευρώπης.

Στα 1861 δημοσιεύεται στην αθηναϊκή εφημερίδα «Φως» του Σοφοκλή Καρύδη (εξαιρετική φυσιογνωμία της ελληνικής δημοσιογραφίας) κύριο άρθρο με τον τίτλο «Αναρχία». Το φύλλο κατασχέθηκε και ο αρθρογράφος Δήμος Παπαθανασίου φυλακίστηκε...

Στα 1870, που ξεσπάει ο γαλλο-γερμανικός πόλεμος, η Ελλάδα περνάει βαθιά πολιτική κρίση, οφειλόμενη στην αποτυχία της κρητικής επανάστασης (σ.σ. το 1866) και στην άσχημη πορεία των οικονομικών του κράτους...

Η Ελλάδα στα 1870 έχει πληθυσμό διπλάσιο από τον αρχικό (του 1830): 1.500.000. Διαθέτει η χώρα μια αστική τάξη του χωριού και της πόλης αρκετά δυναμική, που διεκδικεί να αναλάβει μόνη της την εξουσία. Πλάι της, η εργατική και υπαλληλική τάξη αυξάνει τον αριθμό. Τα ναυπηγεία και το λιμάνι της Σύρας στο Αιγαίο απασχολούν εκατοντάδες εργάτες. Το ίδιο συμβαίνει με την εμπορική ναυτιλία. Ο αριθμός των ναυτεργατών ξεπερνά τις 20.000. Από ερειπιώνας που ήταν η Ελλάδα μετά την επανάσταση, στα 1870, εκτός από την Αθήνα, έχει άλλα δέκα τουλάχιστον επαρχιακά κέντρα, σωστές πόλεις.

Στους παραπάνω δείκτες θα πρέπει να προστεθούν οι φοιτητές, οι δημοσιογράφοι, οι εκπαιδευτικοί και άλλοι κλάδοι. Τούτη την κοινωνία τη χαρακτηρίζει ορμή για πρόοδο, για ταχύτερο εξευρωπαϊσμό της ζωής σε όλους τους τομείς, τη βιομηχανία, τη γεωργία, το εμπόριο, την εκπαίδευση, τα γράμματα. Η εξόρμηση της αστικής κοινωνίας περνάει σε μια νέα περίοδο από τούτη τη δεκαετία του περασμένου αιώνα...

Αποκτά ιδιαίτερη σημασία το γεγονός ότι στην επανάσταση της Κρήτης (σ.σ. 1866) παίρνει μέρος ο μπλανκιστής Γκούσταβ Φλουράνς (οπαδός του Μπλανκί, Γάλλου εργάτη από τους αρχηγούς στα οδοφράγματα της επανάστασης του 1848 και μετά της Κομμούνας στα 1871)... Η ελληνική κυβέρνηση ενοχλήθηκε από το φιλελληνισμό του Φλουράνς και δε δίστασε να απαγορεύσει μια διάλεξή του σε δημόσια αίθουσα και ακόμα να τον απελάσει από την Ελλάδα...

Ο αθηναϊκός Τύπος αντιμετωπίζει τα γεγονότα του εμφυλίου πολέμου (σ.σ. στη Γαλλία το 1871, που οδήγησε στην ανακήρυξη της Κομμούνας) χωρίς πολιτικές προκαταλήψεις, αναγράφει τις ειδήσεις με αντικειμενικότητα. Αλλωστε δεν είναι καθόλου προϊδεασμένος για φαινόμενα τέτοια όπως η Κομμούνα. Ετσι, η Παρισινή Κομμούνα, η Διεθνής εταιρεία των εργατών, όταν αρχίζει η επανάσταση της 18 Μαρτίου, παρουσιάζεται με το αληθινό της πρόσωπο ή με τα στίγματα που οφείλονται στο γαλλικό και τον άλλο ξένο Τύπο. Η αλήθεια είναι πως αυτό δεν κρατάει πολύ. Οσο προχωρούν οι μέρες και το χάσμα ανάμεσα στους δύο κόσμους, του παρισινού προλεταριάτου από τη μια και από την άλλη της μεγαλοαστικής τάξης, που παραδίδεται στην κυβέρνηση των Βερσαλιών και προδίδει τη Γαλλία στους Γερμανούς καταχτητές, μεγαλώνει και βαθαίνει, τόσο και οι ελληνικές εφημερίδες τάσσονται καθαρότερα με την επανάσταση ή με την αντεπανάσταση. Τελικά, το σύνολο των εφημερίδων τάχθηκε εχθρικά στην Κομμούνα και μόνο μια ξεσπάθωσε και υπερασπίστηκε τις αρχές και τα πρόσωπα του πρώτου προλεταριακού κράτους στον κόσμο. Αυτή η εφημερίδα είναι το «Μέλλον» του Δήμου Παπαθανασίου...

Στα 1869 ο Γεώργιος Γλήνης (1831-1870) συμβάλλεται με το Δήμο Παπαθανασίου (1830-1878), δημοσιογράφο και εκδότη της εφημερίδας «Νέα Γενεά» (1862)... Από τις αρχές της δεκαετίας 1850-1860 αρχίζει να εργάζεται ως συντάκτης σε αθηναϊκές εφημερίδες και το 1859 εκδίδει δική του εφημερίδα, τον«Αγγελιαφόρο», με πρόγραμμα: «Πλήρης ισότης και πλήρης ελευθερία του ατόμου» (σ.σ. ο Παπαθανασίου).

Ο Παπαθανασίου, πριν ακόμα αποφασίσει να εκδώσει δική του εφημερίδα, είναι οπαδός του Προυντόν και γενικά του αναρχισμού. Στα 1861 δημοσίευσε το άρθρο με τον τίτλο «Αναρχία» στο «Φως» του Σοφ. Καρύδη.

Το 1869 κλείνει τη «Νέα Γενεά» και γίνεται συνιδιοκτήτης και συνδιευθυντής του «Μέλλοντος» του Γ. Γλήνη. Τον Οκτώβρη του 1870 πεθαίνει ο Γ. Γλήνης και ο Παπαθανασίου συνεχίζει μόνος του την έκδοση της εφημερίδας.

Ο Παπαθανασίου είναι γαλλόφιλος, αλλά και εχθρός του Ναπολέοντα του Γ' και γενικά της μοναρχίας και της απολυταρχίας. Χαιρετίζει την ανακήρυξη της δημοκρατίας στη Γαλλία, όμως δεν ανήκει στους οπαδούς της πρώτης κυβέρνησής της. Η έκρηξη της επανάστασης στο Παρίσι στις 18 Μαρτίου 1871 τον αιφνιδιάζει, είναι βέβαια περισσότερο από πολλούς άλλους έτοιμος να την επιδοκιμάσει...

Ενα μήνα ύστερα από την εγκαθίδρυση της Κομμούνας στο Παρίσι, το «Μέλλον» παίρνει θέση με το μέρος της επανάστασης και αρχίζει να την υπερασπίζεται από τις επιθέσεις και τις συκοφαντίες των αντιπάλων της με νευρώδη αρθρογραφία...

Η επανάσταση της Παρισινής Κομμούνας έδωσε την αφορμή να γνωριστούν μεταξύ τους οι οπαδοί του σοσιαλισμού και να σχηματίσουν κύκλους μαζί με άλλους, που η Κομμούνα τους έφερε κοντά στο σοσιαλιστικό κίνημα. Κάτι τέτοιο αποδείχνεται από την κυκλοφορία του «Μέλλοντος». Δεν επηρεάστηκε καθόλου από τις αστυνομικές επιθέσεις εναντίον του διευθυντή της και τις συκοφαντίες των άλλων εφημερίδων...

Με την πείρα από την ήττα της Κομμούνας και από τη χρόνια πολιτική κρίση της Ελλάδας, οι πρώτοι Ελληνες σοσιαλιστές κατέληξαν στην απόφαση να αναλάβουν πρωτοβουλία για να σχηματιστεί μια νέα πολιτική κίνηση, με συνεπείς δημοκρατικές αστικές αρχές, η οποία να προχωρήσει στην ίδρυση ενός δημοκρατικού κόμματος αρχών.

Αλλά δε θα φτάσει, ως το κλείσιμο του περασμένου αιώνα (σ.σ. του 20ού), στην ένωση σ' ένα πολιτικό κόμμα όλων των αριστερών δημοκρατικών και σοσιαλιστικών κινήσεων. Η σημαντικότερη κίνηση σ' αυτό το χώρο αντιπροσωπεύτηκε από τον πολυταξιδεμένο Κεφαλονίτη Παναγιώτη Πανά (1832-1894), οπαδό του Ιταλού αριστερού δημοκράτη Ματσίνι, που είχε πάρει μέρος και στις πρώτες συνεδριάσεις της Πρώτης Διεθνούς...

Οταν ξεσπά η Παρισινή Κομμούνα δεν αργεί να στείλει από τη Ρουμανία, όπου βρίσκεται, το μήνυμά του μέσα από την εφημερίδα «Μέλλον» του Δήμου Παπαθανασίου για τη σοσιαλιστική επανάσταση της Γαλλίας. Και στη Ρουμανία δεν έμενε αδρανής.

Για πρώτη φορά το 1865 στο Βελιγράδι καταστρώνονται σχέδια για τη συνεργασία των βαλκανικών λαών, για την εθνική και κοινωνική απελευθέρωσή τους. Ιδρύεται μυστική οργάνωση με το όνομα «Δημοκρατική Ανατολική Ομοσπονδία» (ΔΑΟ). Δημοσιογραφικό όργανό της η φιλελεύθερη σερβική εφημερίδα. Τα τμήματα της ΔΑΟ στις διάφορες χώρες ονομάζονταν «Κύκλοι». Στην Ελλάδα ιδρύθηκε μυστικός «Κύκλος» το 1868 από τον Παναγιώτη Πανά, που τότε είχε έρθει στην Ελλάδα. Είναι ο πρώτος στην Ελλάδα ρομαντικός σοσιαλιστής, εκδότης της πρώτης σοσιαλιστικής ελληνικής εφημερίδας «Εργάτης» της Κεφαλονιάς, το 1874. Ο παράνομος «Κύκλος» ιδρύει το 1876 το δημοκρατικό σύλλογο, που κάτω από τον τίτλο «Ρήγας» συγκεντρώνει την πλειοψηφία των αριστερών δημοκρατών. Η εφημερίδα «Εργάτης» έχει κιόλας πετύχει να φέρει στη Βουλή τονπρώτο σοσιαλιστή βουλευτή, τον Ρόκο Χοϊδά, που γρήγορα γίνεται ο πόλος για την πρώτη αριστερή κοινοβουλευτική ομάδα με τους Φιλάρετο, Τιμ. Φιλήμονα κ.λπ...

Ο σπουδαιότερος πολιτικός σύλλογος, ύστερα από το «Ρήγα» της Αθήνας, ήταν ο σύλλογος της Πάτρας, που την 1η Μάη 1877 εκδίδει την εφημερίδα «Ελληνική Δημοκρατία», που κατατρόμαξε την υψηλή κοινωνία της τότε συμπρωτεύουσας και ανάγκασε τις καταδιωκτικές αρχές να την κατασχέσουν και να συλλάβουν τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου του ομώνυμου συλλόγου. Ηταν ένα από τα πιο ηχηρά συμβάντα στην Ελλάδα της δεκαετίας της Κομμούνας. Εφερε το ζήτημα στη Βουλή ο Ρόκος Χοϊδάς, ανοίχτηκε ζωηρή συζήτηση κατά την οποία εκφράστηκαν ενδιαφέρουσες απόψεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Ελλάδα από τους αριστερούς δημοκράτες. Την κίνηση των αναρχικών της Πάτρας την υπερασπίστηκαν ο Χοϊδάς, ο Πανάς, ο Θόδωρος Κολοκοτρώνης, εγγονός του Γέρου του Μοριά, ο οποίος πλήρωσε και την εγγύηση για την αποφυλάκιση των κρατουμένων.

Η δεκαετία του 1870 υπήρξε αφετηρία γόνιμων εξελίξεων στην Ελλάδα. Αργότερα η κυριαρχία της αστικής ολιγαρχίας έριξε στη λησμονιά όλους αυτούς τους πρωτοπόρους της περιόδου, που φάνηκαν πριν από την αστική πνευματική αναγέννηση του 1880, αφού πρώτα τους διέλυσε και τους εξόντωσε με αστυνομικούς και δικαστικούς διωγμούς.

Το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα, στην Ελλάδα, η εργατική τάξη αρχίζει να συγκεντρώνεται στα πρώτα εργοστάσια που κάνουν την εμφάνισή τους μετά το 1870. Ετσι εμφανίζεται το βιομηχανικό προλεταριάτο. Μέχρι τότε, οι εργάτες ήταν διάσπαρτοι σε μαγαζιά, μικρές βιοτεχνίες, στα λιμάνια και τα εμπορικά πλοία και σε ελάχιστες εξορυκτικές μονάδες. Αυτή την εποχή οργανώνονται και τα πρώτα σωματεία και οι πρώτοι αξιόλογοι οργανωμένοι συνδικαλιστικοί εργατικοί αγώνες. Η πρώτη, βεβαίως, εργατική απεργία έγινε το 1826 από τους τυπογράφους του Ναυπλίου, αλλά σταθμός στην ιστορία του ελληνικού εργατικού κινήματος ήταν η μεγάλη απεργία των μεταλλωρύχων του Λαυρίου το 1896 που πήρε τη μορφή της εξέγερσης.

Την ίδια περίοδο προς το τέλος του 19ου αιώνα αναπτύσσεται και η σοσιαλιστική φιλολογία, κυρίως μέσω εφημερίδων με έργα όπως του Μπέμπελ «Γυνή και Κοινωνισμός» (Γυναίκα και Σοσιαλισμός), του Βέλγου Λεβαλιέ «Ιστορία και θεωρία του Σοσιαλισμού» και το έργο του Μαρξ «Μισθωτή Εργασία και Κεφάλαιο». Στις αρχές του 20ού αιώνα, το 1907, κυκλοφορεί το πρώτο θεωρητικό έργο της ελληνικής σοσιαλιστικής φιλολογίας, το βιβλίο του Γ. Σκληρού (Γ. Κωνσταντινίδης) με τίτλο «Το Κοινωνικό μας ζήτημα», που έκανε την πρώτη προσπάθεια διερεύνησης των προβλημάτων της ελληνικής κοινωνίας με βάση τον ιστορικό υλισμό, προπαγανδίζοντας το αναπόφευκτο της πάλης των τάξεων σαν το μοναδικό παράγοντα της κοινωνικής προόδου. Στη συνέχεια, ο Κώστας Χατζόπουλος, που ενστερνίστηκε τις σοσιαλιστικές ιδέες στη Γερμανία, μεταφράζει το κλασικό ιστορικό έργο «Το Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος» των Μαρξ - Ενγκελς, με τίτλο «Το Κοινωνιστικό Μανιφέστο» και αργότερα το έργο του Ενγκελς «Η εξέλιξη του σοσιαλισμού από ουτοπία σε επιστήμη», με τίτλο «Ο επιστημονικός και ουτοπικός σοσιαλισμός», ενώ αργότερα άρχισε να δημοσιεύει η εφημερίδα «Κοινωνισμός» αποσπάσματα από το «Κεφάλαιο» του Μαρξ. Το ελληνικό σοσιαλιστικό κίνημα μπαίνει πλέον στην περίοδο ωριμότητας, ανοίγοντας το δρόμο στο εργατικό κίνημα να γνωριστεί με την επιστημονική κοσμοθεωρία, πορεία την οποία διακόπτει βίαια ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος το 1914, στον οποίο παίρνει μέρος η Ελλάδα με την κυβέρνηση Ελ. Βενιζέλου, στο πλευρό των δυνάμεων της ΑΝΤΑΝΤ (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία κ.λπ.).

Την ίδια περίοδο το εργατικό κίνημα αναπτύσσεται, αφού γίνονται οι πρώτες προσπάθειες συνένωσης των σωματείων σε εργατικά κέντρα, ενώ το 1911 ιδρύεται η πρώτη Πανελλήνια Εργατική Ομοσπονδία. Είναι η πρώτη προσπάθεια συνένωσης της εργατικής τάξης σε ενιαία οργάνωση. Την ίδια περίοδο το αγροτικό κίνημα, κυρίως στη Θεσσαλία, αναπτύσσει τη δική του πάλη με τη συμβολή του Μαρίνου Αντύπα και με αίτημα την απαλλοτρίωση των τσιφλικιών.

Το 1911 συγκροτείται στην Αθήνα το Σοσιαλιστικό Κέντρο από τον Ν. Γιαννιό. Το Σοσιαλιστικό Κέντρο έχει δικό του πρόγραμμα και αρχές, με βάση τα διεθνή σοσιαλιστικά συνέδρια της Β' Διεθνούς. Σύμφωνα μ' αυτά, οι σκοποί και οι επιδιώξεις του είναι:

Η προώθηση των σοσιαλιστικών ιδεών στην Ελλάδα συνδυάζεται με την οργάνωση των εργατών σε συνδικάτα, τη διεκδίκηση σειράς μεταρρυθμίσεων που αφορούσαν την κατοχύρωση του δικαιώματος ψήφου και εκλογής σε άντρες και γυναίκες, την καθιέρωση του εκλογικού συστήματος της αναλογικής αντιπροσώπευσης, την αποχή από κάθε επιθετικό πόλεμο και την ένωση όλων των κρατών του Αίμου σε μια δημοκρατική Βαλκανική Ομοσπονδία. Την ίδια χρονιά (1911), με πρωτοβουλία πάλι του Γιαννιού, ιδρύθηκε το Σοσιαλιστικό Κέντρο Πειραιά.

Το 1912, στην Αθήνα ιδρύεται ο Σοσιαλιστικός Ομιλος της Ελληνικής Νεολαίας, από νέους εργάτες, και εκδίδει το δεκαπενθήμερο περιοδικό «Ανάστασις». Στόχος του ομίλου είναι η δημιουργία πανελλαδικού σοσιαλιστικού ομίλου νέων και η προετοιμασία προπαγανδιστών για το σοσιαλιστικό αγώνα. Ο όμιλος αυτός εντάχθηκε στο Σοσιαλιστικό Κέντρο της Αθήνας του Ν. Γιαννιού, ενώ συνδέθηκε και με τη Διεθνή Σοσιαλιστική Νεολαία. Το 1912 ιδρύεται και ο Σοσιαλιστικός Ομιλος της Κέρκυρας, ενώ μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους συγκροτείται η Σοσιαλιστική Νεολαία Καβάλας που αναπτύσσει έντονη σοσιαλιστική προπαγάνδα και δράση στους καπνεργάτες.

Το 1914, ο Π. Δημητράτος ίδρυσε στην Αθήνα τη Σοσιαλιστική Εργατική Ενωση και το 1916 ιδρύθηκε ηΣοσιαλιστική Νεολαία της Αθήνας, με πρωτοβουλία του Δημοσθένη Λιγδόπουλου και των συμφοιτητών του Σπ. Κομιώτη, Φρ. Τζουλάτη και αδελφών Δούμα. Αυτή η οργάνωση έδινε έμφαση στις αρχές του επιστημονικού σοσιαλισμού και στην ανάγκη της διαφώτισης και οργάνωσης της εργαζόμενης νεολαίας. Εξέδιδε δε και την εφημερίδα «Εργατικός Αγών» που διηύθυνε ο Λιγδόπουλος.

Η Φεντερασιόν, σοσιαλιστική οργάνωση που δρούσε στη Θεσσαλονίκη και συσπείρωνε στις γραμμές της εκπροσώπους από εργάτες όλων των εθνικοτήτων της πόλης (Ελληνες, Τούρκους, Εβραίους, Βούλγαρους) και είχε οργανώσει και καθοδηγήσει σημαντικούς εργατικούς αγώνες στη Μακεδονία, είχε συνειδητοποιήσει περισσότερο την ανάγκη οργάνωσης κόμματος της εργατικής τάξης της Ελλάδας. Ετσι πήρε την πρωτοβουλία της σύγκλησης, τον Απρίλη του 1915 στην Αθήνα, της πρώτης Πανελλαδικής Σοσιαλιστικής Συνδιάσκεψης,στην οποία συμμετείχαν αντιπρόσωποί της και αντιπρόσωποι της Σοσιαλιστικής Ενωσης, των Σοσιαλιστικών Κέντρων του Πειραιά, του Βόλου, της Κέρκυρας και της Μυτιλήνης, καθώς και των εφημερίδων «Αβάντι» (Θεσσαλονίκης) και «Οργάνωσις».

Η Συνδιάσκεψη κατέληξε σε μια σειρά διακηρύξεις για τα δικαιώματα της εργατικής τάξης και την ανάγκη ίδρυσης δικού της κόμματος, αλλά δεν πήρε καμιά άλλη αξιόλογη απόφαση. Ανέθεσε, όμως, στη Σοσιαλιστική Ενωση να συγκαλέσει το ιδρυτικό συνέδριο του Σοσιαλιστικού Κόμματος, στο οποίο έπρεπε να πάρουν μέρος όλες οι σοσιαλιστικές οργανώσεις της Ελλάδας.

Υπήρχαν, όμως, έντονες αντιπαραθέσεις μεταξύ σοσιαλιστικών οργανώσεων, οι οποίες και συνεχίστηκαν. Ο Γιαννιός, μάλιστα, δημοσίευσε πύρινα άρθρα κατά της Φεντερασιόν. Αλλά η εμπλοκή της Ελλάδας στον πόλεμο και η ανάγκη για την αποκατάσταση της ειρήνης, ιδιαίτερα μετά την αστικοδημοκρατική επανάσταση του Φλεβάρη του 1917 στη Ρωσία, επέδρασαν στο σχετικό ξεκαθάρισμα των απόψεων ανάμεσα στις σοσιαλιστικές οργανώσεις και στην παραπέρα πολιτική ωρίμανση πολλών απ' αυτές.

Τον Ιούνη του 1917 πραγματοποιήθηκε νέα Σοσιαλιστική Συνδιάσκεψη στην Αθήνα, η οποία αποφάσισε τη συγχώνευση του Σοσιαλιστικού Κέντρου και της Σοσιαλιστικής Ενωσης σε ενιαία οργάνωση με την ονομασία Σοσιαλιστικό Τμήμα των Αθηνών. Αποφάσισε, επίσης, τη σύγκληση, το Δεκέμβρη της ίδιας χρονιάς, συνεδρίου του πολιτικού κόμματος του ελληνικού προλεταριάτου. Οι διαφωνίες, όμως, εξακολουθούσαν να υπάρχουν, ιδιαίτερα ανάμεσα στο Σοσιαλιστικό Κέντρο και τη Φεντερασιόν. Εδώ πρέπει να τονίσουμε τις προσπάθειες της εφημερίδας «Εργατικός Αγών», με επικεφαλής τον Δημοσθένη Λιγδόπουλο, στην πάλη για την υπερνίκηση των διαφωνιών.

Η Οχτωβριανή Επανάσταση στη Ρωσία επιδρά αποφασιστικά στην επιτάχυνση των διαδικασιών και την ωρίμανση της ανάγκης ίδρυσης κόμματος του προλεταριάτου. Στα τέλη του 1918 επαναλήφθηκαν στην Αθήνα οι εργασίες της Δεύτερης Σοσιαλιστικής Συνδιάσκεψης, στην οποία πήραν μέρος, εκτός από τους αντιπροσώπους της Φεντερασιόν, της Σοσιαλιστικής Εργατικής Ενωσης της Αθήνας και της Σοσιαλιστικής Οργάνωσης του Πειραιά, οι Σοσιαλιστικές Ενώσεις του Βόλου και της Κέρκυρας. Το Σοσιαλιστικό Κέντρο του Γιαννιού δεν προσκλήθηκε να πάρει μέρος, γιατί, με τη συνεργασία του με την κυβέρνηση του Βενιζέλου, ακολούθησε ανοιχτά διασπαστική πολιτική.

Η Συνδιάσκεψη αποφάσισε να συνέλθει τον Οκτώβρη της ίδιας χρονιάς συνέδριο, με σκοπό την ίδρυση πολιτικού κόμματος της εργατικής τάξης.

Τον Αύγουστο του 1918 πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα εργατική Συνδιάσκεψη, με σκοπό την προετοιμασία της σύγκλησης Πανελλαδικού Εργατικού Συνεδρίου για τη συνένωση των συνδικαλιστικών οργανώσεων της εργατικής τάξης και την ίδρυση κεντρικού συνδικαλιστικού οργάνου.

Το Πανελλαδικό Εργατικό Συνέδριο άρχισε τις εργασίες του στην Αθήνα στις 21 του Οκτώβρη (3 του Νοέμβρη) του 1918 και τις συνέχισε στον Πειραιά με τη συμμετοχή 182 αντιπροσώπων που εκπροσωπούσαν τα 214 από τα 320 εργατικά σωματεία, με 65.000 μέλη από το συνολικό αριθμό των 80.000 οργανωμένων εργατών. Τον κύριο ρόλο στη διοργάνωση του Συνεδρίου έπαιξε το Εργατικό Κέντρο Θεσσαλονίκης. Τα Εργατικά Κέντρα της Αθήνας και του Πειραιά βρίσκονταν κάτω από την επιρροή του κόμματος των Φιλελευθέρων. Επιδίωξή τους ήταν να παρασύρουν το εργατικό κίνημα στο δρόμο του ρεφορμισμού και της ταξικής συνεργασίας.

Υστερα από έντονη και σκληρή ιδεολογική αντιπαράθεση, το Συνέδριο, με ψήφους 158 (σε σύνολο 180), 21 κατά και 1 λευκό, υιοθέτησε την αρχή της πάλης των τάξεων και του μαχητικού αγώνα των εργατών και υπαλλήλων - μακριά από κάθε αστική κηδεμονία - και τις δίκαιες διεκδικήσεις του.

Ηταν το αποφασιστικό βήμα για την ενότητα δράσης της εργατικής τάξης, προάγγελος της ίδρυσης πολιτικού κόμματος της εργατικής τάξης.

Λίγες μέρες μετά το εργατικό συνέδριο και την ίδρυση της ΓΣΕΕ, συνήλθε το 1ο Πανελλαδικό Σοσιαλιστικό Συνέδριο, το ιδρυτικό Συνέδριο του ΣΕΚΕ. Το ιδρυτικό Συνέδριο του ΣΕΚΕ (ΚΚΕ) ήταν το πιο σημαντικό ιστορικό γεγονός της εποχής, γιατί μπήκε το θεμέλιο της ανάπτυξης της συνειδητής ταξικής πάλης για την εκπλήρωση του ιστορικού ρόλου της εργατικής τάξης.

Πηγές:

1. «Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ, 1918-1949», τ. 1ος, εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή».

2. «Σαράντα χρόνια του ΚΚΕ, 1918-1958, επιλογή ντοκουμέντων», «Πολιτικές και Λογοτεχνικές Εκδόσεις».

3. Βασίλη Λάζαρη: «Οι ρίζες του Ελληνικού Κομμουνιστικού Κινήματος», εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή».

4. Μ. Μ. Παπαϊωάννου: «Η Παρισινή Κομμούνα και η Ελλάδα», εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή».

Οι μεγάλες απεργίες στα χρόνια 1908-1918

Μέσα στα δέκα χρόνια από το 1908 έως το 1918 ξέσπασαν σχεδόν σ' όλες τις πόλεις της χώρας μεγάλες εργατικές απεργίες.

Αν και η συνδικαλιστική οργάνωση ήταν ακόμα σε νηπιώδη κατάσταση, ωστόσο το προλεταριάτο μας, με το όπλο της απεργίας, αγωνίστηκε για να καλυτερέψει τους όρους της ζωής του.

Ας αρχίσουμε από τις απεργίες του Βόλου, που κάνανε τότε μεγάλη εντύπωση.

Οπως είπαμε, στο Βόλο πρώτοι οργανώθηκαν σε σωματεία, εξόν από τους τυπογράφους, οι καπνεργάτες και οι τσιγαράδες.

Οι καπνεργάτες μάλιστα, παρ' όλη τη βαριά δουλειά τους, δούλευαν για ένα κομμάτι ψωμί μέσα σε μπουντρούμια, έτσι που οι περισσότεροι καταντούσαν φθισικοί¹.

Γι' αυτό οι καπνεργάτες, από τις αρχές του 1909, άρχισαν να εκδηλώνουν την αγανάχτησή τους και να μιλούν για απεργία, μια που βλέπανε πως οι εργοδότες αδιαφορούσαν για την κατάστασή τους.

Υστερα από πολλά σούρτα φέρτα, μια που οι καπνέμποροι δεν ήθελαν ν' ακούσουν ούτε για αύξηση των μεροκάματων, ούτε για ελάττωση των ωρών δουλειάς, στις 23 του Φλεβάρη (1909) οι καπνεργάτες του Βόλου κήρυξαν απεργία.

Ισαμε τις 27 του μηνός η απεργία είχε ειρηνικό χαραχτήρα. Οι απεργοί ελπίζανε πως οι καπνέμποροι θα δέχονταν τα αιτήματά τους. Ομως οι συνεννοήσεις ναυάγησαν, γιατί οι εργοδότες δε θέλανε να κάνουν και την πιο μικρή υποχώρηση. Στις 2 του Μάρτη η απεργία εξελίχτηκε σ' επαναστατική διαμαρτυρία.

Για τα γεγονότα που επακολούθησαν και που προκάλεσαν ζωηρή εντύπωση σ' ολόκληρη την Ελλάδα, δίνουμε πιο κάτω μιαν αντικειμενική, όσο κι ενδιαφέρουσα εξιστόρησή τους από 'ναν παλιό καπνεργάτη του Βόλου, που δημοσιεύτηκε στην τοπική εφημερίδα «Ταχυδρόμος» του Βόλου (22 του Γενάρη 1952):

«Το πρωί της Δευτέρας, στις 2 του Μάρτη 1909, συγκεντρώνονται οι απεργοί καπνεργάται στο Εργατικό Κέντρο, όπου πληροφορούνται ότι ωρισμένοι καπνέμποροι αρνούνται να δεχθούν τα συμφωνηθέντα στην επί παρουσία του Νομάρχου σύσκεψι της προηγουμένης. Επί πλέον κυκλοφορεί η διάδοσις ότι οι καπνέμποροι ηύξησαν τα ημερομίσθια μερικών εργατών, οι οποίοι πήγαν από το πρωί στις αποθήκες.

Αγαναχτισμένοι οι απεργοί πηγαίνουν στην πλατεία Ελευθερίας, όπου η επιτροπή των καπνεργατών καταθέτει την εντολή.

Από την πλατεία Ελευθερίας οι καπνεργάται εξορμούν στις καπναποθήκες για να εξαναγκάσουν τους εργαζομένους σ' αυτές να εγκαταλείψουν τη δουλειά. Πηγαίνουν πρώτα στην αποθήκη Ζαρκάδου, που εργάζονταν περί τους 10 εργάτας και αρκετά παιδιά. Οι απεργοί αφού έβγαλαν έξω τους εργαζομένους, επιτίθενται με πέτρες κατά της αποθήκης και σπάζουν τα τζάμια.

Με φωνές διευθύνονται ύστερα στην αποθήκη Πανά, όπου επίσης σπάζουν τα τζάμια, όπως κάνουν το ίδιο και στις καπναποθήκες Γκιζίκη, Χαμσαραχή, Σαπόρτα και Πανταζοπούλου.

Εν τω μεταξύ φθάνουν στην αποθήκη Πανταζοπούλου ο εισαγγελεύς Γεωργόπουλος και άλλες Αρχές, οι οποίες διώχνουν τους απεργούς. Αυτοί διευθύνονται ύστερα στα Παληά, όπου σπάζουν τις πόρτες και τα παραθυρόφυλλα της αποθήκης Αδάμου.

Επιχειρούν έπειτα να επιστρέψουν στην πόλι. Αλλά, ενώ βρίσκονται στη Λαχαναγορά, καταφθάνουν οι χωροφύλακες και στρατιωτική δύναμις υπό τον υπολοχαγό Μακρόπουλο. Η σύρραξις επέρχεται. Οι αρχές συλλαμβάνουν μερικούς απεργούς και οι χωροφύλακες πυροβολούν στον αέρα για εκφοβισμό. Οι πυροβολισμοί συνεχίζονται, γιατί οι απεργοί δεν υποχωρούν και προσπαθούν να αποσπάσουν τους συναδέλφους των που συνελήφθησαν. Οι ανώτεροι αστυνομικοί Διοσκουρίδης και Πλαπούτας, καθώς και ο εισαγγελεύς Γεωργόπουλος είναι παρόντες. Η ταραχή συνεχίζεται. Οι πυροβολισμοί εξακολουθούν. Μερικές σφαίρες πέφτουν στο δικηγορικό γραφείο Μακροπούλου, χωρίς να τραυματίσουν κανέναν απ' όσους ήσαν μέσα. Αλλες σφαίρες όμως χτυπούν τους καπνεργάτας και τραυματίζουν τρεις απ' αυτούς. Χύνεται το πρώτο εργατικό αίμα...

Οι απεργοί αρχίζουν να διαλύωνται, ενώ μερικοί απ' αυτούς μεταφέρουν τους τραυματισθέντας στο φαρμακείο Καλτσωγιάννη, κοντά στο Δημοτικό θέατρο. Οι τραυματισθέντες καπνεργάται είναι οι : 1) Σεραφείμ Πιτσικάλης από τον Αγιο Ονούφριο. Φέρει τρία τραύματα στο τριχωτό της κεφαλής. 2) Βασίλειος Δήμας από την Αλλη Μεριά, 20 ετών, ο οποίος φέρει τραύμα στον μηρό και 3) Σπυρίδων Ράμας από τη Λαμία, ετών 36, ο οποίος φέρει ελαφρό τραύμα στο βραχίονα. Οι δυο πρώτοι μεταφέρονται από το φαρμακείο Καλτσογιάννη στο νοσοκομείο όπου ο ιατρός Σαράτσης εγχειρίζει τον Δήμα, του οποίου η κατάστασις είναι σοβαρή.

Αλλά οι καπνεργάται δεν αποθαρρύνονται. Μετά τις σκηνές των Παλαιών πηγαίνουν στην εκκλησία της Αναλήψεως, όπου, αγανακτισμένοι για τους τραυματισμούς, ορκίζονται μπροστά στις εικόνες ότι θα επιμείνουν μέχρι τέλους διεκδικούντες τα δίκαιά των και το αίμα των συντρόφων των.

Εν τω μεταξύ φθάνουν στην εκκλησία ο νομάρχης, ο διευθυντής της Αστυνομίας, ο εισαγγελεύς και ο ανακριτής, οι οποίοι δηλώνουν ότι οι συλληφθέντες, αφού τελειώσουν οι ανακρίσεις, θα απολυθούν. Εν συνεχεία φθάνει ο Δήμαρχος, ο οποίος ομιλεί προς τους εργάτας και προτείνει καταρτισμό επιτροπής για την επίλυσιν του όλου ζητήματος. Οι απεργοί διαλύονται για να επανέλθουν το απόγευμα.

Οι πρόεδροι των συντεχνιών της Φιλοπτώχου Αδελφότητος συνέρχονται εκτάκτως και αποφασίζουν να ενισχύσουν τους καπνεργάτας. Εκτάκτως επίσης συνέρχεται και η διοικητική επιτροπή του Εργατικού Κέντρου, η οποία συντάσσει και σχετικό ψήφισμα, υπογραφόμενο από τον προϊστάμενο της Επιτροπής Γ. Μούσιο και τον γραμματέα Κ. Χρυσικόπουλο.

Με κωδωνοκρουσίες το απόγευμα καλούνται οι καπνεργάτες στη συγκέντρωσι της Αναλήψεως, όπου φθάνουν και οι συλληφθέντες απεργοί, οι οποίοι απεφυλακίσθησαν και γίνονται δεκτοί με ενθουσιασμό και κραυγές χαράς. Προς τους συγκεντρωθέντας ομιλεί, όπως και το πρωί, ο Γ. Αλεξανδράκης, ο οποίος παροτρύνει τους απεργούς να συνεχίσουν τον αγώνα των. Εν συνεχεία ομιλεί ο πρόεδρος της επιτροπής των καπνεργατών Ζησόπουλος και εκλέγεται δωδεκαμελής επιτροπή, η οποία αποσύρεται για λίγο και συσκέπτεται. Οταν παρουσιάζεται ξανά και γίνεται δεκτή με ζητωκραυγές, τίθεται επί κεφαλής των καπνεργατών, οι οποίοι ξεκινούν από την εκκλησία και κατευθύνονται, πάλι με ζητωκραυγές, προς την οδό Δημητριάδος. Αφού παρήλασαν διά της οδού Δημητριάδος με τάξιν και ησυχία, αν και δεν εφαίνετο πουθενά ούτε σκιά χωροφύλακος, κατευθύνθηκαν στο κατάστημα του προέδρου της Φιλοπτώχου Αδελφότητος Κούτσικου, στην οδόν Ερμού. Ο πρόεδρος της Αδελφότητος δηλώνει ότι οι συντεχνίες θα ενισχύσουν τους καπνεργάτες, οι οποίοι ύστερα απ' αυτή τη δήλωσι ζητωκραυγάζουν και διά των οδών Ιωλκού, Δημητριάδος και Ορμηνίου διευθύνονται στη Νομαρχία. Εκεί ο Νομάρχης δηλώνει ότι οι καπνέμποροι δέχονται τα αιτήματα των καπνεργατών και παρακαλεί τους απεργούς να διαλυθούν ήσυχα.

Οι εργάται δικαιώνονται. Οι αγώνες καρποφορούν.

Μετά την δήλωσιν του νομάρχου, οι απεργοί κατευθύνονται στην πλατεία Ελευθερίας, όπου εκφωνείται νέος λόγος και ύστερα διαλύονται.

Την νύχτα φθάνουν από τα πέριξ πολλοί χωροφύλακες προς ενίσχυσιν της αστυνομίας.

Τα γεγονότα του Βόλου έγιναν γνωστά σ' ολόκληρη τη Θεσσαλία και την υπόλοιπη χώρα, προεκάλεσαν δε ευρείαν συζήτησιν και στη Βουλή.

Από το πρωί της επομένης, 3ηςΜαρτίου, οι καπνεργάται άρχισαν να συγκεντρώνονται στην πλατεία Ελευθερίας, και από εκεί κατευθύνονται στην εκκλησία της Αναλήψεως, όπου αναμένουν τις ανακοινώσεις της επιτροπής των.

Η επιτροπή καλεί τους απεργούς εντός του ναού και εκεί γνωστοποιεί το έγγραφο του Εμπορικού Συλλόγου, στο οποίο αναγράφονται τα προτεινόμενα υπό των καπνεμπόρων. Επί των προτεινομένων όρων επέρχονται ωρισμένες τροποποιήσεις και συντάσσεται υπόμνημα προς τον Εμπορικό Σύλλογο. Οι καπνεργάτες διαλύονται ύστερα από αυτό για να επανέλθουν το απόγευμα.

Εν τω μεταξύ οι πρόεδροι των διαφόρων συντεχνιών και σωματείων του Βόλου συνέρχονται σε σύσκεψι, στην οποία παρίσταται και η επιτροπή των καπνεργατών. Επειδή δε μεταξύ των μελών της επιτροπής είναι και ο Αλεξανδράκης, ωρισμένοι πρόεδροι δυσφορούν και ζητούν να μείνουν στη σύσκεψι μόνον οι καπνεργάται. Αλλ' αυτοί δηλώνουν ότι ο Αλεξανδράκης προΐσταται της επιτροπής και πρέπει οπωσδήποτε να παραμείνη. Και έτσι έγινε. Στη σύσκεψι αυτή, καθώς και σε αλλεπάλληλες εν συνεχεία συσκέψεις καπνεργατών, Αρχών και άλλων αρμοδίων, το όλον ζήτημα βρήκε τη σωστή του λύσι και υπεγράφησαν συμφωνητικά, με τα οποία γίνονται γνωστοί οι όροι των καπνεργατών.

Μετά τις συσκέψεις η επιτροπή των καπνεργατών κατευθύνεται στην Ανάληψι, όπου περιμένουν οι απεργοί, οι οποίοι μόλις πληροφορούνται τα αποτελέσματα, προχωρούν με ζητωκραυγές προς τον Αγιο Νικόλαο, όπου αρχίζουν τις κωδωνοκρουσίες - σημείον λήξεως της απεργίας. Προς τους συγκεντρωθέντας ομιλεί ο καπνέμπορος Γκιζίκης και εν συνεχεία οι καπνεργάτες παρελαύνουν διά των οδών Ερμού, Δημητριάδος και Ιωλκού και καταλήγουν στην πλατεία Ελευθερίας, όπου διαλύονται.

Τετάρτη, 4 Μαρτίου 1909. Οι καπνεργάται επαναλαμβάνουν τις εργασίες των. Η απεργία, η ιστορική απεργία, έληξε. Με ευχάριστα για τους εργάτες αποτελέσματα. Ας είναι σοβαρή η κατάστασις του ατυχούς Β. Δήμα και ας χρειάστηκε σήμερα να του κοπή το πόδι. Χωρίς αγώνες, χωρίς αίμα, χωρίς θυσίες, τίποτε δεν επιτυγχάνεται.

Το βράδυ συλλαμβάνεται και κρατείται στην αστυνομία ο Γ. Αλεξανδράκης.

Την 25ηΜαρτίου τελειώνουν οι ανακρίσεις για τα καπνεργατικά και υποβάλλεται το πόρισμα υπό του δικαστού Νικητοπούλου στον εισαγγελέα, ο οποίος γνωματεύει, ότι οι προφυλακισθέντες πρέπει να παραπεμφθούν στο Πλημμελειοδικείο και να διαταχθή η απόλυσίς των από τις φυλακές.

Το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών συνέρχεται την 26ησε σύσκεψι και παραδέχεται την πρότασι του εισαγγελέως. Ετσι, την Παρασκευή 27ηΜαρτίου του 1909, αποφυλακίζονται οι κρατούμενοι στο Βόλο δύο καπνεργάται, καθώς και ο προφυλακισμένος στα Τρίκαλα Γ. Αλεξανδράκης».

Ομως μέσα σ' ένα χρόνο οι καπνέμποροι σήκωσαν κεφάλι και θέλησαν να ξαναφέρουν το παλιό καθεστώς της δωδεκάωρης δουλειάς και του μεροκάματου της πείνας. Γι' αυτό, στις 10 του Φλεβάρη 1910, οι Βολιώτες καπνεργάτες κατεβαίνουν σε νέα απεργία. Τούτη η απεργία τους βαστάει τρεις βδομάδες και τελειώνει κι αυτή μ' επιτυχία.

Στις αρχές του Μάρτη 1911 τρίτη καπνεργατική απεργία ξέσπασε. Οι καπνεργάτες ζητούν τώρα οχτάωρο, εργοστάσια και μαγαζιά υγιεινά, καθίσματα, νιφτήρες, φαρμακευτική και ιατρική περίθαλψη, κατάργηση της κράτησης 1% που γινόταν στα μεροκάματά τους, αναγνώριση δικών τους αντιπροσώπων στο Εποπτικό Συμβούλιο κλπ. Η απεργία αυτή βάσταξε κοντά ένα μήνα, λύθηκε όμως με υποχώρηση των καπνεργατών.

Αυτό είναι το ιστορικό των μεγάλων καπνεργατικών απεργιών του Βόλου την εποχή εκείνη. Καπνεργατική απεργία είχε ξεσπάσει και στην Καρδίτσα, που κι αυτή λύθηκε στις 9 του Μάρτη (1909) με επιτυχία. Πριν ιστορήσω τις απεργίες της Αθήνας και του Πειραιά, ας κάνω λόγο και για μίαν άλλη απεργία, που έγινε στην Πάτρα ένα χρόνο νωρίτερα.

Στις 13 του Ιούνη 1908 απεργήσανε εκεί οι εργάτες της «Ελληνικής Εργατικής Ενωσης». Η απεργία αυτή έκανε τους Πατρινούς εργοδότες να τα χρειαστούν. Στην αρχή τρομοκρατήθηκαν και βλέπανε παντού «αναρχικούς δάκτυλους».

Η παλιά αναρχική κίνηση, που τόσο πολύ είχε τρομοκρατήσει τους Πατρινούς πλουσίους, δεν είχε ολότελα ξεχαστεί, αν κι είχανε περάσει κάμποσα χρόνια. Γι' αυτό ο εκεί εισαγγελέας, από την πίεση των Πατρινών εργοδοτών, όχι μονάχα έβαλε την αστυνομία να τρομοκρατήσει τους απεργούς, μα και ο ίδιος τους καταδίωξε, εφαρμόζοντας το άρθρο 167 του Ποινικού Νόμου².

Ερχόμαστε τώρα στον Πειραιά. Το Μάρτη του 1910 ξέσπασε εκεί η μεγάλη απεργία των ναυτοθερμαστών.

Ισαμε την εποχή εκείνη, παρ' όλη την ανάπτυξη της ελληνικής ναυτιλίας, τίποτα δεν έγινε για την καλυτέρευση της ζωής των εργατών που δούλευαν στα εμπορικά καράβια. Ολο το προσωπικό ζούσε μία ζωή σκυλίσια. Μεγάλη καταπίεση, λίγη τροφή, πολλές ώρες δουλειάς. Οι ναυτοθερμαστές ήρθε η ώρα να σηκώσουν κεφάλι, δε βαστούσαν πια. Στην αρχή με το καλό και παρακαλώντας, ζήτησαν να τους δοθεί λίγο ψωμί παραπανίσιο από εκείνο που παίρνανε και να λιγοστέψουν οι ώρες της δουλειάς. Μα οι εφοπλιστές ούτε ν' ακούσουν θέλανε τα παρακάλια των σκλάβων τους. Γι' αυτό ετοιμάστηκαν να κηρύξουν απεργία, ζητώντας τροφή καλή και κανονισμό δουλειάς (καθορισμό ωρών εργασίας). Τα αιτήματά τους αυτά γίνανε «κατ' αρχήν» δεκτά από τους εφοπλιστές μ' έναν όρο όμως: Να διαλύσουν το σωματείο τους. Οι ναυτεργάτες δεν το δέχτηκαν και η απεργία ξέσπασε.

Πρωθυπουργός την εποχή εκείνη ήταν ο Στέφανος Δραγούμης, ο ίδιος που στο Κιλελέρ της Λάρισας αιματοκύλισε τους αγρότες. Τόσο αυτός, όσο και οι άλλοι υπουργοί, θέλησαν να δείξουν πως στην Ελλάδα δε «χρειάζονται αναρχικά κινήματα και εργατικαί επιδείξεις». Αντίθετα, έπρεπε να «ενθαρρυνθή το νεαρόν ελληνικόν κεφάλαιον». Γι' αυτό, πήραν αμέσως τέτοια μέτρα που απέβλεπαν στο σπάσιμο της απεργίας. Μια όμως που δεν τα κατάφεραν να σπάσουν την απεργία, στείλανε στα δεμένα εμπορικά βαπόρια ναύτες από το Πολεμικό Ναυτικό. Οι απεργοί μπροστά στην κυβερνητική αυτή επέμβαση σκέφτηκαν ν' ανέβουν «εν σώματι» στην Αθήνα και να διαμαρτυρηθούν στον Δραγούμη (τέλος Μάρτη). Μα ο Δραγούμης, αν και τους έδωσε υποσχέσεις, εξακολουθούσε να ενισχύει τους εφοπλιστές. Τότε, αποφασίστηκε από τα εργατικά σωματεία της Αθήνας να γίνει κοινό συλλαλητήριο, για να ενισχυθεί η απεργία των ναυτοθερμαστών του Πειραιά.

Ετσι, στις 9 του Απρίλη (1910) ανέβηκαν στην Αθήνα κοντά δυο χιλιάδες απεργοί από τον Πειραιά. Η συγκέντρωση έγινε στο εργοστάσιο «Φιξ» (Λεωφόρος Συγγρού). Εκεί είχαν μαζευτεί και καμιά χιλιάδα Αθηναίοι εργάτες κι όλοι μαζί ξεκίνησαν για τους Στύλους του Ολυμπίου Διός.

Στη μεγάλη αυτή εργατική συγκέντρωση, μίλησε πρώτος ο κοινωνιολόγος Παν. Αραβαντινός. Ο λόγος του ήταν μαχητικότατος. Μίλησε για την πάλη των τάξεων, για την εργατική γροθιά, για το εργατικό δίκαιο, για την εκμετάλλευση, για την ανάγκη του εργατικού συνασπισμού. Και μαζί με άλλα είπε και τα παρακάτω:

«Μηχανικοί και θερμασταί απεργοί!

...Εις τα συνασπισθέντα υπέρ υμών Εργατικά Σωματεία των Αθηνών πρέπει να αντικρύσετε αδελφούς συμπάσχοντας μαζί σας, συνεργάτας ζώντας υπό τους αυτούς δυσμενείς όρους, υπό τους οποίους ζήτε και Σεις, αδελφούς δακρύοντας διά τας κακουχίας και καταπιέσεις τας οποίας υποφέρετε, συμπολεμιστάς, τέλος, διά τον μέλλοντα αγώνα υπέρ της ανυψώσεως του Εργάτου, της βελτιώσεως των όρων υπό τους οποίους ζη, υπέρ αυτού τούτου του ατομισμού αυτού.

...Οι μηχανικοί και θερμασταί του Πειραιώς επί είκοσι και πέντε όλας ημέρας τυραννούνται μακράν της εργασίας των, διότι οι μεν πρώτοι εζήτησαν από τους εφοπλιστάς να απομακρυνθώσιν των πλοίων οι Τούρκοι και οι Βούλγαροι, τους οποίους το Προξενείον Κωνσταντινουπόλεως επρομήθευσε εις αυτούς...»³.

Υστερα κι από τους λόγους του Π. Αθηναίου και του Νίκου Μώρου εγκρίθηκε ψήφισμα με την εντολή να επιδοθεί στην κυβέρνηση.

Η επιτροπή που βγήκε για να πάει να επιδώσει το ψήφισμα αποτελούνταν από δυο θερμαστές, δυο μηχανικούς κι από το δικηγόρο Σπύρο Θεοδωρόπουλο.

Οταν πήγε όμως στο σπίτι του πρωθυπουργού, ο γέρο - Δραγούμης «επιφυλάχτηκε» ν' απαντήσει.

«Αύριον, αύριον, θα μεριμνήσω... πηγαίνετε και θα μεριμνήσω...», απάντησε.

Η επιτροπή έφυγε και ανακοίνωσε στους συγκεντρωμένους έξω από το σπίτι του Δραγούμη απεργούς την απάντηση του πρωθυπουργού.

Οι απεργοί μανιάζουν, φωνάζουν, σφυρίζουν, διαμαρτύρονται, απειλούν. Η απάντηση αυτή τους εξαγρίωσε.

Ο διευθυντής της Αστυνομίας Δαμηλάτης στο αναμεταξύ έφερε στρατό και χωροφύλακες τάχα «προς τήρησιν της τάξεως», αλλά με σκοπό πραγματικό να διαλύσει με τη βία τους απεργούς.

Η εμφάνιση όμως των χωροφυλάκων ερεθίζει πιο πολύ τους εργάτες.

Ενας απεργός αρπάζει από τα χέρια ενός χωροφύλακα τον γκρα. Το ίδιο κάνουν κι άλλοι. Οι χωροφύλακες τα χρειάζονται. Ενας άλλος απεργός, με μια πέτρα, σπάζει ένα τζάμι σε κάποιο παράθυρο του σπιτιού του Δραγούμη. Ο γερο-πρωθυπουργός, βλέποντας το μανιασμένο πλήθος έτοιμο να τα κάνει γυαλιά καρφιά, κατεβαίνει από το σπίτι του και δηλώνει πως θα δεχτεί τα αιτήματα των απεργών και θα διατάξει αμέσως «να αποσυρθούν οι ναύται του πολεμικού ναυτικού από τα εμπορικά πλοία». Η εργατική γροθιά ανάγκασε τον πρωθυπουργό να υποχωρήσει.

Οι απεργοί, ικανοποιημένοι από τη νίκη τους, όλοι μαζί, κατεβαίνουν την οδό Σταδίου και περνώντας από την οδό Αιόλου μαζεύονται μπροστά στο Εργατικό Κέντρο, όπου τους μίλησε ο Σπ. Θεοδωρόπουλος, τονίζοντάς τους και τούτα τα λόγια του Γάλλου Βαβιανί:

«Παν ό,τι δίδεται εις τον εργάτην δεν είναι παροχή, είναι επιστροφή. Είναι μερική καταβολή απέναντι ολικού χρέους οφειλομένου εις αυτόν. Ο,τι και αν του κάμουν του εργάτη ουδέποτε θα μπορέσουν να τον εξοφλήσουν, έως ότου οργανωμένος και δυνατός θα πάρη πίσω το όλον που του ανήκει»⁴.

Λίγες μέρες πιο ύστερα, στις 10 του Μάη (1910), ξεσπάει στον Πειραιά άλλη μεγάλη απεργία, των τσιγαράδων. Η απεργία αυτή έγινε απ' αφορμή που ο Βάρκας κατάργησε τα χειροποίητα τσιγάρα, με τις σιγαροποιητικές μηχανές που έφερε, κι έτσι μείνανε αρκετοί εργάτες στο δρόμο και με τον καιρό θα μένανε κι άλλοι, γιατί όλοι οι καπνοβιομήχανοι σκέφτονταν να φέρουν μηχανές. Στις 17 του Μάη, μια που ο Βάρκας δεν έπαιρνε από λόγια, οι απεργοί τσιγαράδες του Πειραιά κάνανε έφοδο και σπάσανε τις μηχανές του εργοστασίου.

Η Αστυνομία και η κυβέρνηση τα χρειάστηκαν και για δυο τρεις μέρες ο Πειραιάς κι η Αθήνα στρατοκρατήθηκαν από φόβο μην τυχόν οι απεργοί κάνουν κι άλλες ζημιές και ταραχές. Οπως σε παρόμοιες περιστάσεις αλλού, έτσι και σε μας οι τσιγαράδες τα βάλανε με τις μηχανές, θαρρώντας πως σπάζοντας τα μηχανήματα θα μπορούσανε να ξαναφέρουν το παλιό καθεστώς δουλειάς. Ακολουθώντας τη διδασκαλία του Γκραβ κι άλλων αναρχικών, πιστεύανε πως ο εχθρός τους δεν είναι η καπιταλιστική τάξη μα τα άψυχα μηχανήματα. Γι' αυτό τα «απονενοημένα» κινήματά τους είχαν καθαρά αναρχική έμπνευση. Μα, οι τέτοιες αντιλήψεις ήταν καταδικασμένες να μη φέρουν κανένα θετικό αποτέλεσμα. Ο εργάτης ποτές δεν πρέπει να βλέπει τον εχθρό του ψωμιού του στη βιομηχανική τεχνική εξέλιξη. Εχθρός του είναι ο εκμεταλλευτής εργοδότης του, κι εχθρός της τάξης του ο καπιταλισμός.

Την ίδια χρονιά (Οχτώβρης 1910), απεργήσανε και οι σιδηροδρομικοί του ΣΑΠ, καθώς κι οι μεταλλωρύχοι του Λαυρίου, που δείξανε άλλη μια φορά τη μαζική τους δύναμη.

Στις αρχές του 1911, Γενάρη μήνα, απεργούν οι τραμβαγέρηδες της Αθήνας. Η απεργία αυτή παρουσιάζει μεγαλύτερο ενδιαφέρον και γι' αυτό θα κάνουμε ξεχωριστό λόγο για δαύτη και θα διηγηθούμε το ιστορικό της κάπως πιο πλατιά.

Αρχίζουμε από τις αιτίες που ανάγκασαν τους τραμβαγέρηδες ν' απεργήσουν.

Η Ηλεκτρική Εταιρεία είχε πάρει την απόφαση να διαλύσει το σωματείο τους. Εβλεπε πως οι εργάτες της όλο και σήκωναν κεφάλι και γι' αυτό θέλησε να τους κάνει έναν αιφνιδιασμό και να τους χτυπήσει εκεί που χρειαζόταν. Ετσι, η Εταιρεία έριξε το σύνθημα: Να διαλυθεί ο σύνδεσμος των τροχιοδρομικών⁵.

Οι τραμβαγέρηδες απάντησαν με απεργία, που δείχνει ολοφάνερα πως οι εργάτες - αν και την εποχή εκείνη ο θεοδωροπουλικός ρεφορμισμός ήταν στις δόξες του - με το ταξικό τους ένστιχτο, γράφουν μια από τις πιο λαμπρές σελίδες της Ιστορίας του εργατικού μας κινήματος.

Η απεργία κηρύχτηκε στις 21 του Γενάρη. Η κίνηση αμέσως σταμάτησε ολότελα. Οι απεργοσπάστες είναι πολύ λίγοι. Οι δύο πρώτες μέρες πέρασαν ήσυχα. Την τρίτη όμως μέρα η Εταιρεία γυρεύει να βάλει σε κίνηση μερικά τραμ, χρησιμοποιώντας απεργοσπάστες. Αυτό το είχαν αποβραδίς μάθει οι απεργοί και πρωί πρωί μπλοκάρουν το αμαξοστάσιο, φέρνουν μάλιστα μαζί τους και τις γυναίκες και τα παιδιά τους. Ετσι η απεργία παίρνει επαναστατικό χαραχτήρα. Το θέαμα της απεργιακής αυτής εξέγερσης δεν το ξανάδε η Αθήνα. Οι τραμβαγέρηδες, με την αποφασιστική τους στάση και τον ηρωισμό τους, δείξανε πως και στην Ελλάδα το εργατικό κίνημα έχει ζωντάνια. Η κυβέρνηση στέλνει στρατό και η συνοικία της Αγίας Τριάδας στρατοκρατείται. Η μάντρα της Λαχαναγοράς θαρρείς πως είναι στρατώνας. Οι απεργοί όμως δεν τρομοκρατούνται.

Είναι πρωί ακόμα (24 του Γενάρη) κι ακούονται φωνές και τραγούδια. Ερχεται μια ομάδα από τσιγαράδες κι αρβυλοεργάτες του Εργατικού Κέντρου. Μπροστά ανεμίζει το κόκκινο λάβαρο του Σοσιαλιστικού Ομίλου των τσιγαράδων, ενώ οι εργάτες σιγοτραγουδούν κάποιο σοσιαλιστικό μαρς.

Οι απεργοί βάζουν αφτί ν' ακούσουν το τραγούδι. Μερικοί, είναι αλήθεια, στραβομουτσουνιάζουν.

Ουφ! κι αυτοί οι σοσιαλιστάδες. Τι τα θέλουμ' εμείς αυτά...

Οι πιο πολλοί, όμως, ενθουσιάζονται. Ο ερχομός των τσιγαράδων και των αρβυλοεργατών τούς δίνει κουράγιο. Είναι, μπορούμε να πούμε, ο αρραβώνας της εργατικής, της ταξικής αλληλεγγύης.

Οι ώρες περνούν με συζητήσεις, φωνές, γέλια και λογής λογής σχόλια γύρω από την απεργία.

Πλησιάζει δέκα και μισή, όταν φτάνουν ο εισαγγελέας Σπηλιάδης, ο ανακριτής Φωκάς, ο διευθυντής της Αστυνομίας κι ο νομάρχης Παπαμιχαλόπουλος.

Τα πνεύματα ήταν ερεθισμένα. Η κυβέρνηση φαινόταν σαστισμένη. Η Εστία απειλούσε. Πρέπει να πάρει τέλος, έγραφε, αυτή η απεργία. Ο ένας ύστερα από τον άλλο οι πλουτοκράτες Στρατούλης, Νεγρεπόντης, Οικονομίδης, Μπενάκης πηγαίνουν στον Βενιζέλο και διαμαρτύρονται: Ακούς εκεί απεργίες; Πρέπει να τσακιστούν όσο είναι καιρός. Καλομάθανε. Μα, δεν υποφέρονται!.. Ο ιδιοκτήτης της Πατρίδος Σίμος, σαν τη λυσσασμένη μαϊμού, βγάζει σάλιατα και φοβερίζει το Βενιζέλο «διά την χλιαράν στάσιν του απέναντι της απεργίας».

Να μην τα πολυλογάμε, το σύνθημα της κεφαλαιοκρατίας ήταν: Βαράτε!

Ο Βενιζέλος, όμως, πιο πονηρός και πιο έμπειρος, τους καθησυχάζει. Δε βιάζεται. Στέλνει τον Θεοδωρόπουλο να δώσει στους απεργούς υποσχέσεις για να λύσουν την απεργία.

Η βενιζελική ταχτική πέτυχε. Οι απεργοί παρασύρθηκαν κι αναθέσανε στον Θεοδωρόπουλο να πάει στον Βενιζέλο να του ζητήσει να μεσολαβήσει η κυβέρνηση για να δεχτεί η Εταιρεία τα περισσότερα αιτήματά τους.

Ο Βενιζέλος αρχίζει να τρίβει τα χέρια από τη χαρά του.

Ετυχε να βρεθεί τότε στο υπουργείο των Εσωτερικών, μαζί με τον Ρέπουλη, και γυρίζοντας του λέει: «Τα βλέπεις; Η ταχτική μου έφερε αμέσως το αποτέλεσμα που περίμενα».

Και χωρίς να χάσει καιρό παίρνει ύφος θυμωμένου και λέει στον Θεοδωρόπουλο να πει στην επιτροπή των απεργών πως η κυβέρνηση «θ' αναλάβη να υποστηρίξη όλα τα αιτήματα των απεργών και θ' ασκήση όλην την προς τούτο επιρροήν της διά να γίνουν δεκτά παρά της Εταιρείας, υπό έναν και απαράβατον όρον, να αναλάβουν πρώτον οι απεργοί εργασίαν».

Ο Θεοδωρόπουλος κατέβηκε ν' ανακοινώσει στους απεργούς τις κυβερνητικές υποσχέσεις και με τρόπο άρχισε να κάνει προπαγάνδα για τη διάσπαση της απεργίας. Βρήκε όμως τους απεργούς ενωμένους⁶.

Σε λίγο ο ίδιος, μαζί με κοινωνιολόγους βουλευτές, πήγε να βρει τον Ρέπουλη για να σκεφτούν για νέα λύση, μια που οι απεργοί ήταν ερεθισμένοι.

Πριν ακόμα πάει η παραπάνω επιτροπή από τον Θεοδωρόπουλο και τους κοινωνιολόγους βουλευτές στο Βενιζέλο για να του ανακοινώσει πως αποφασίστηκε από δαύτους - όχι όμως κι από τη μάζα - να βρεθεί μια συμβιβαστική λύση για το σταμάτημα της απεργίας, η Αστυνομία και η Εισαγγελία βγάλανε πολλά εντάλματα για συλλήψεις.

Είχε πια νυχτώσει και οι ώρες περνούσαν. Κοντεύανε μεσάνυχτα. Εξω χιόνιζε. Μα οι απεργοί ήταν στις θέσεις τους. Ο αστυνόμος Μαρούδας με μια κουστωδία από χωροφύλακες πάει να πιάσει την απεργιακή επιτροπή, μα τα βρίσκει σκούρα. Οι απεργοί αντιστέκονται. Πέφτουν πυροβολισμοί. Ενας από τους απεργούς φρουρούς, ο Σκούτελας, κρατάει καλά τη θέση του. Οι δυο άλλοι, ο Αναστασίου και ο Γεωργίου, ξεφεύγουν με τρόπο και πάνε και χτυπάνε την καμπάνα. Σωστός συναγερμός. Η οδός Πειραιώς γεμίζει από κόσμο, φωνές, ποδοβολητά αλόγων, βρισιές, κακό μεγάλο. Η μάχη αρχίζει.

Ζήτω η απεργία, ακούεται μια φωνή, και μεμιάς χίλια στόματα φωνάζουν: Ζήτω η απεργία! Την απάντηση στη ζητωκραυγή αυτή τη δίνει ένας αξιωματικός με τη διαταγή:

Πυρ!

Το Πεζικό αρχίζει τις τουφεκιές και το Ιππικό κάνει επέλαση. Μάχη σωστή. Στήνονται οδοφράγματα. Οι απεργοί, καταμεσής του δρόμου, ταμπουρώνονται με ό,τι βρούνε μπροστά τους. Στο αναμεταξύ έρχεται κι άλλος στρατός. Οι απεργοί είναι περικυκλωμένοι από παντού. Αν και τα χέρια τους είναι ξυλιασμένα από την παγωνιά της νύχτας, ωστόσο κρατούν καλά τα πιστόλια τους. Σημαδεύουν και ρίχνουν.

Δε δειλιάζουν. Σπάζουν κιόλας τη στρατιωτική ζώνη και τραβούν για τα γραφεία του σωματείου τους. Το Ιππικό κάνει νέα επέλαση. Το τι έγινε δεν περιγράφεται. Φτάνουν, τέλος, μπροστά στα γραφεία κι αντιστέκονται όσο μπορούν στην επίθεση της κρατικής βίας. Οι πόρτες του γραφείου του σωματείου τους σπάζουν. Ο στρατός είναι πολύς κι έχει πιάσει όλα τα πόστα. Δε λιγοψυχούν, μα και δε βαστούν άλλο. Η αντίστασή τους κλονίζεται. Ομως, δε χάνουν το ηθικό τους. Υποχωρούν, μα δεν παραδίνονται. Αρχίζει τότες το κυνηγητό και οι συλλήψεις⁷.

Ετσι η απεργία λύθηκε την άλλη μέρα, στις 26 του Γενάρη, και η Εταιρεία αναγκάστηκε να ξαναπάρει όλους τους απεργούς.

Ποιος νίκησε; Κανένας. Ούτε οι απεργοί, ούτε η Εταιρεία.

Ωστόσο, κάποιο μεγάλο δίδαγμα για τους εργάτες βγήκε από την απεργία αυτή. Ηταν το βάφτισμά τους στους ταξικούς αγώνες.

Τον Αύγουστο του 1911 οι τραμβαγέρηδες άρχισαν να ετοιμάζονται για νέα απεργία, για να εξαναγκάσουν την Εταιρεία να πάψει τον αντεργάτη διευθυντή Μάτσα. Το ΣΚΑ, όμως, αντιτάχτηκε στην αντίληψη αυτή και τη χαρακτήρισε αντισοσιαλιστική!

Η Εταιρεία, όμως, αποθρασύνεται κι απαγορεύει τη λειτουργία του συνδέσμου των τραμβαγέρηδων. Ο σύνδεσμος φαινομενικά διαλύθηκε, μα μυστικά ξανασυστήθηκε. Η Εταιρεία σώνει και καλά δεν εννοεί να παραδεχτεί πως οι υπάλληλοί της είναι άνθρωποι, τους παίρνει για δούλους και σαν τέτοιους τους μεταχειρίζεται. Η υπομονή είχε πια ξεχειλίσει. Οι τραμβαγέρηδες δε βαστούσαν άλλο και στα 1913 ξεσπάει νέα απεργία. Μα, τη φορά αυτή, η Εταιρεία χρησιμοποιεί την προδοσία για να σπάσει την απεργία. Και τα καταφέρνει. Βρήκε κάμποσους εργάτες πρόθυμους να γίνουν όργανά της και προδότες για να πάρουν γαλόνια.

Στη σειρά των απεργιών αυτών⁸πρέπει ν' αναφέρω και τη μεγάλη απεργία των εργατών φωταερίου στην Κέρκυρα (αρχές Ιούλη 1912). Η απεργία αυτή μισοπήρε επαναστατικό χαραχτήρα και γι' αυτό άρχισαν και εκεί τις καταδιώξεις. Από την εφημερίδα Σοσιαλιστική Δημοκρατία (9 του Σεπτέμβρη 1912) μαθαίνουμε πως τον Τίτο Ρέγγη, υπεύθυνο συντάχτη της, τον κάλεσαν στην ανάκριση και του απαγγείλανε κατηγορία (παράβαση του άρθρου 204 του Κ.Π.Ν). Από ένα χρονογράφημά του στην ίδια εφημερίδα μεταφέρω τα παρακάτω, γιατί 'ναι χαρακτηριστικά και διαφωτιστικά:

«Δεν ήξερα πως υπάρχει άρθρο στον Π.Ν. (το 204) που τιμωρεί εκείνον που με γραψίματά του κινεί το μίσος των πολιτών μεταξύ τους και ούτε πως υπάρχει το άρθρο 167 του Π.Ν. που τιμωρεί την απεργία. Εμείς οι εργάτες, βλέπετε, έχουν απέραντες νομικές γνώσες! Ενόμιζα σαν κουτός εργάτης (!) πως όπως ο πλουτοκράτης έχει δικαίωμα να κλείση το εργοστάσιό του όποτε του καπνίση και να στέλνη τους εργάτες του να φάνε αέρα, έτσι και ο εργάτης, έλεγα, πως μπορεί, όταν θέλη, να πη δε δουλεύω. Κι έλεγα πως όπως όλη μέρα οι πλουτοκράτες μας πολεμάνε και συνεννοούνται μεταξύ τους για να μας εξολοθρεύσουν, έτσι και οι εργάτες μπορούν να ενώνονται και να εκφράζουν λόγια που κινούν το μίσος των συναδέλφων τους εργατών προς το πλουτοκρατικό καθεστώς.

Αυτά ενόμιζα, όταν προχτές που εκράχτηκα στην ανάκριση (σ' άλλη μεριά της εφημερίδας γράφω) έμαθα πως αυτή η ισότης που εγώ ενόμιζα πως υπάρχει μεταξύ των Ρωμιών είναι φανταστική και πως η ισότης είναι ένα πράγμα πολύ ελαστικό, που γίνεται όπως θέλουν οι πλουτοκράτες που διοικούν».

Παρακάτω ο Ρέγγης μας δίνει πληροφορίες σχετικές με την κατηγορία που διατυπώθηκε σε βάρος του και δημοσιεύει την αντρίκια απάντηση που έδωκε στον ανακριτή.

Το Μάρτη του 1914 ξεσπάει μια μεγάλη καπνεργατική απεργία στην Καβάλα. Τη διευθύνει ο πρόεδρος του καπνεργατικού σωματείου Γιονάς. Σε λίγο ξαπλώνεται και στη Θεσσαλονίκη και στην υπόλοιπη Μακεδονία. Ετσι η απεργία αυτή γίνεται παγκαπνεργατική. Βαστάει οχτώ μέρες. Οι απεργοί χτυπιούνται με τους έφιππους χωροφύλακες μέσα στους δρόμους κι απέξω από τις καπναποθήκες. Τα όργανα της εξουσίας τρίβουν τα μάτια τους από τη συνοχή και τη μαχητικότητα των απεργών. Και οι καπνέμποροι, θέλοντας και μη, υποχωρούν και δέχονται όλα τα αιτήματα των καπνεργατών. Η καπνεργατική μάζα γράφει ηρωικές σελίδες στην ιστορία του εργατικού μας κινήματος. Η επιτυχία της παραπάνω απεργίας είχε σαν αποτέλεσμα να ενωθούν τα δυο καπνεργατικά σωματεία που υπήρχαν τότε στη Θεσσαλονίκη και να δημιουργήσει στέρεους δεσμούς αλληλεγγύης ανάμεσα στους καπνεργάτες⁹.

Τα Σοσιαλιστικά Κέντρα της Αθήνας και του Πειραιά διαμαρτυρήθηκαν για τα τρομοκρατικά μέτρα που εφαρμόστηκαν ενάντια στους απεργούς καπνεργάτες. Στις εφημερίδες «Νέα Ελλάς» και «Πατρίς» (31 του Μάρτη 1914) διαβάζουμε:

«Κατόπιν των χθεσινών αγριοτήτων της Αστυνομίας Θεσσαλονίκης εναντίον των απεργών καπνεργατών, τα Σοσιαλιστικά Κέντρα Αθηνών - Πειραιώς, συνελθόντα, έλαβον τας εξής αποφάσεις: 1) Αποδοκιμάζουν την συκοφαντίαν, ότι οι απεργήσαντες υποκινούνται από πολιτικούς πράκτορας της Βουλγαρίας. 2) Εφιστούν την προσοχήν της Κυβερνήσεως εις το ότι οι εργοδόται και οι αστυνόμοι συκοφαντούν από σκοπού για να κτυπήσουν τον αγώνα της εργατικής τάξεως Θεσσαλονίκης, η οποία κατά το πλείστον είναι ισραηλιτική. 3) Δηλούν ότι οι απεργήσαντες ανήκουν εις τον "Σοσιαλιστικόν Σύλλογον", ο οποίος εργάζεται επί των ιδίων καθαρών σοσιαλιστικών βάσεων, καθώς και τα Σοσιαλιστικά Κέντρα Αθηνών - Πειραιώς. 4) Ψηφίζουν χρηματικά βοηθήματα διά τους απεργούς και αποστολήν 200 βιβλίων - μανιφέστων Μαρξ και Εγκελς. 5) Στέλνουν ψήφισμα διαμαρτυρίας στο Διεθνές Σοσιαλιστικόν Γραφείον και τας σοσιαλιστικάς εφημερίδας της Ευρώπης διά την αντεργατικήν διαγωγήν των Ελλήνων αστυνόμων. Αι Διοικητικαί Επιτροπαί».

Τον Ιούνη της ίδιας χρονιάς (1914) απεργούν οι σιδηροδρομικοί. Αιτία της απεργίας είναι η άρνηση των εταιρειών να εφαρμόσουν το νόμο 4028 «περί κανονισμού της υπηρεσίας των σιδηροδρομικών και τροχιοδρομικών υπαλλήλων». Η απεργία αυτή ανάγκασε την κυβέρνηση Βενιζέλου να δώσει καινούριες υποσχέσεις για το «φιλεργατισμό» της. Υστερα όμως από λίγους μήνες, στο τέλος του Σεπτέμβρη, πέρασε από τη Βουλή ένα νόμο, που έδινε το δικαίωμα στην κυβέρνηση να επιστρατεύει τους σιδηροδρομικούς όταν απεργούν. Τέτοιου είδους «φιλεργατισμό» άρχισε να εφαρμόζει ο Βενιζέλος όταν είδε πως οι εργάτες αποχτούσαν ολοένα και περισσότερο ταξική συνείδηση...

Αλλες μεγάλες απεργίες που να 'χουν σημασία είναι εκείνη των γαιανθρακεργατών του Πειραιά (1913), η γενική απεργία των τυπογράφων (20 του Γενάρη 1914), που προκάλεσε τόσο θόρυβο, η απεργία των εργατών φωταερίου (10 του Απρίλη 1914), η μεγάλη απεργία των ηλεκτροτεχνιτών¹⁰ (13-14 του Μάρτη 1917), η απεργία των σιδηροδρομικών Λαρισαϊκού (14 του Οχτώβρη 1916), των ναυτεργατών (20 του Οχτώβρη 1916), η απεργία των τσιγαράδων της Θεσσαλονίκης (1916), η απεργία των ραφτεργατών της Αθήνας (1 του Νοέμβρη 1916) και άλλες που γίνανε στο Βόλο, στη Σύρα, στην Πάτρα κ.α.

Την απεργία των τυπογράφων (1914), που αναφέραμε παραπάνω, το Σοσιαλιστικό Κέντρο Αθήνας (ΣΚΑ) προσπάθησε να την ποδηγετήσει με την παρακάτω προκήρυξη και μ' άλλες του ενέργειες. Δεν τα κατάφερε όμως. Εξάλλου η προκήρυξη που έβγαλε, σ' ένα-δυο σημεία της, αντίς να προπαγανδίζει τον ενθουσιασμό και τη βεβαιότητα στη νίκη, προεξοφλούσε την αποτυχία. Επειτα, καλούσε τους απεργούς να πάνε στα γραφεία του Κέντρου ...για να διαβάσουν βιβλία και να μάθουν πώς γίνονται και πώς οργανώνονται οι απεργίες! Δηλαδή το ΣΚΑ δεν έκανε καμιά πραχτική δράση ανάμεσα στους απεργούς για την επιτυχία της απεργίας, αλλά περιοριζόταν σε συμβουλές. Αντίς να προσκαλεί και να περιμένει να πάνε οι εργάτες στα γραφεία του, έπρεπε τα σοσιαλιστικά του στελέχη να πάνε αυτά στους απεργούς για να τους καθοδηγήσουν.

Δημοσιεύουμε εδώ ολόκληρη την προκήρυξη του ΣΚΑ προς τους απεργούς, γιατί 'ναι χαραχτηριστική της νοοτροπίας των σοσιαλιστών του Κέντρου:

«Συνάδελφοι Τυπογράφοι! Είσθε οι ήρωες μεταξύ των εργατών της Ελλάδος. Το ξαφνικόν κίνημά σας, η γενική απεργία σας είναι μέγα κατόρθωμα συνασπισμού και θελήσεως. Με το κίνημά σας γίνεσθε από σήμερα για μας όλους τους Ελληνας εργάτες οδηγοί και παράδειγμα. Ο νους μας, η ψυχή μας είναι στην απεργία σας, σε κάθε δύσκολη στιγμή της θα ευρεθώμεν αυθόρμητα στο πλευρό σας.

Επιμείνατε στα αιτήματά σας ως το τέλος. Εσείς που αισθανθήκατε ότι μόνον διά του εξαναγκασμού, μόνον διά της βίας γίνεται ο εργάτης σεβαστός από τον εργοδότη. Εσείς που εννοήσατε πως αι "κοινωνικαί πρόνοιαι", αι "εργατικαί νομοθεσίαι" και φιλανθρωπίαι δεν είναι παρά τεχνάσματα εναντίον μας των εχθρών μας και των κυβερνητικών οργάνων των.

Εσείς που βλέπετε ότι δεν είναι δυνατόν να υπάρξη αρμονία μεταξύ κεφαλαιούχων και εργατών, αφού τα συμφέροντά μας είναι αντίθετα. Εσείς λοιπόν που δεν πρέπει να υποχωρήσετε εις τους μεσίτας των συμβιβασμών, τους απεσταλμένους των εκμεταλλευτών μας, είτε υπουργοί είναι, είτε δικηγορίσκοι δημοκόποι. Θυσίαι θα χρειασθούν και εδώ, όπως χρειάζονται για κάθε απεργία. Επιμείνατε και θα νικήσετε. Κι αν ακόμη η απεργία σας ναυαγήση, επειδή της λείπει ίσως η προετοιμασία, που προέρχεται από την μόρφωσιν, δεν πρέπει να απελπισθήτε, αλλά να καταλάβετε πως επιτυχαίνουν μόνον απεργίες καμωμένες από εργάτας σοσιαλιστάς.

Μη νομίσετε πως δεν πρέπει να σχετισθή ο σοσιαλισμός με την απεργία σας. Κάθε εργάτης απεργός κατ' ανάγκην είναι και σοσιαλιστής. Γι' αυτό τις μέρες της απεργίας σας μην τις περάσετε στο καφενείον, αφιερώσατέ τας στην μόρφωσίν σας. Ιδού. Τα γραφεία του Σοσιαλιστικού Κέντρου είναι ορθάνοιχτα για όλους τους απεργούς. Ελάτε εκεί να διαβάσουμε τα βιβλία, που υπερασπίζουν τα συμφέροντά μας, ελάτε να συζητήσουμε τους τρόπους, με τους οποίους οργανώνονται και δρουν επιτυχώς οι συνάδελφοί μας της Ευρώπης. Το εργατικό μας κίνημα είναι ένα σ' όλον τον κόσμο.

Οι εργάται όλης της γης έχουν συμφέρον να ενώνωνται εναντίον των εκμεταλλευτών τους.

Ζήτω η ένωσις των εργατών. Ζήτω η απεργία».

Μια άλλη απεργία, για την οποία αξίζει να κάνουμε λόγο - αν και ανήκει στη σειρά εκείνων που τις χαραχτηρίζει ολότελα το αυθόρμητο ξέσπασμα και όχι η συνειδητή ταξική αντίληψη - είναι η απεργία των μεταλλωρύχων στη Σέριφο, που ξέσπασε τον Αύγουστο του 1916 και που μοιάζει με τις απεργίες του Λαυρίου την περίοδο 1885-1906.

Το ιστορικό της απεργίας αυτής είναι τούτο:

Οι εργάτες των μεταλλείων Μεγάλου Λιβαδιού στη Σέριφο¹¹ ίσαμε τα 1916 ήταν ολότελα ανοργάνωτοι. Κατά τα μέσα του Ιούνη της ίδιας χρονιάς οι ίδιοι εργάτες σκέφτηκαν πως έπρεπε να οργανωθούν και να ιδρύσουν επαγγελματικό σωματείο. Κάλεσαν λοιπόν από την Αθήνα τον εργάτη Κ. Σπέρα και του ανάθεσαν να τους βοηθήσει, για να φκιάσουν το σωματείο τους. Αμα γίνανε τα προκαταρχτικά, η οργανωτική επιτροπή κάλεσε τους εργάτες σε γενική συνέλευση στην αίθουσα του Δημαρχείου για να εγκρίνει το καταστατικό που είχε συντάξει.

Η ίδια γενική συνέλευση ανάθεσε στην προσωρινή επιτροπή να ζητήσει από την Εταιρεία να δεχτεί ορισμένα αιτήματα.

Η Εταιρεία όμως, αντίς ν' απαντήσει στο έγγραφο υπόμνημα, σταμάτησε τις δουλειές, με σκοπό να εξαναγκάσει τους εργάτες να υποκύψουν μπροστά στο φάσμα της πείνας.

Στο αναμεταξύ οι εργάτες βγάλανε μια επιτροπή από τρία μέλη και της δώσανε εντολή να πάει στην Αθήνα και να καταγγείλει στην κυβέρνηση πως η Εταιρεία δεν εφαρμόζει τους εργατικούς νόμους (μέσα του Αυγούστου 1916).

Υστερα από λίγες μέρες, στις 21 του μηνός, στάλθηκε στρατός στη Σέριφο «προς τήρησιν της τάξεως».

Την άλλη μέρα έφτασε στη Σέριφο κι ο υπομοίραρχος Χρυσάνθου με τριάντα άντρες.

Ο Χρυσάνθου κάλεσε την επιτροπή των απεργών στην αστυνομία κι άρχισε τις βρισιές και τις απειλές. Αφού τους έψαλε τον αναβαλλόμενο, σκέφτηκε να κλείσει την επιτροπή στο μπουντρούμι και να πάει ο ίδιος στους απεργούς για να τους τρομοκρατήσει.

Οι απεργοί όμως του δείξανε πως δε φοβούνται. Αν και δεν είχαν ηγεσία, αν και δεν ξέρανε από αγώνες, διαμαρτυρήθηκαν αντρίκια στα «μέτρα» που άρχισε να εφαρμόζει ο Χρυσάνθου.

Η προκλητική στάση του υπομοίραρχου αγρίεψε τους απεργούς. Το τι έγινε τότε δεν περιγράφεται. Από λόγο σε λόγο άρχισε σωστή μάχη ανάμεσα στους απεργούς και στους χωροφύλακες, μάχη φονική. Τριάντα τέσσερες απεργοί πληγώθηκαν και τέσσερες μείνανε στον τόπο. Από τους αστυνομικούς σκοτώθηκαν τρεις κι απ' αυτούς οι δυο ήταν βαθμοφόροι. Λαβώθηκαν όμως καμιά εικοσαριά¹².

Εδώ κλείνουμε το κεφάλαιο των απεργιών στα χρόνια 1908-1918.

Φυσικά γίνανε κι άλλες απεργίες, μα γράψαμε για κείνες μονάχα που έχουν ένα ιστορικό και διδαχτικό ενδιαφέρον.

*Από το έργο του Γιάννη Κορδάτου «ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ», Β' έκδοση, εκδόσεις «Πέτρος Δ. Καραβάκος», Αθήνα 1956, σελ. 184-205.

1. Τα μεροκάματα των καπνεργατών στην περίοδο 1908-1909 ήταν τιποτένια: Οι επιστάτες παίρνανε 6 δραχμές. Οι δέτες 3,50-4 δρχ. Οι καθαριστές 2-3,50 δρχ., ανάλογα με την ικανότητά τους. Οι μπασκετζήδες 0,80-1,50 δρχ. Και δούλεβαν παραπάνω από 12 ώρες την ημέρα. Το ΕΚΒ στις αρχές του Φλεβάρη 1909 ζήτησε οι ώρες της δουλειάς να λιγοστέψουν. Η δουλειά ν' αρχίζει από την ανατολή του ήλιου και να τελειώνει με τη δύση, με διάλειμμα το μεσημέρι κανονικό, δηλαδή από 15 Αυγούστου μέχρι 23 Απρίλη μιας ώρας και τους άλλους μήνες δυο ώρες. Ζήτησε ακόμα ανέβασμα των μεροκάματων. Για τους επιστάτες 6-7 δρχ. Για τους δέτες και καταχτές 5-5,50 δρχ. Για τους καθαριστές 3-4 δρχ. και για τους μπασκετζήδες 2-2,50 δρχ. Διπλάσια μεροκάματα όμως για τα εργοστάσια Χαμσαραχή, Μουτουσιάν και Λιβανού. Οι καπνέμποροι με κανέναν τρόπο δε δέχτηκαν τα παραπάνω αιτήματα των καπνεργατών. Προθυμοποιήθηκαν μόνο να τους πετάξουν κανένα κόκαλο.

2. Κοίτα περιοδ. «Κοινωνισμός» (τευχ. 2 Απρίλη 1910).

3. Κοίτα ολόκληρο το λόγο του Αραβαντινού στο περιοδικό «Κοινωνισμός» αριθ. 5, χρ. Α΄(1910).

4. Η εφ. «Πατρίς» του Σίμου την άλλη μέρα του εργατικού συλλαλητηρίου σε κύριο άρθρο στιγμάτιζε «την νέαν τροπήν που έπαιρνε το εργατικόν κίνημα» και κατηγορούσε τους ηγέτες του πως είναι «νέοι με νοσηράς φαντασίας και σκέψεις απαισιοδόξους». Ακόμα έγραφε πως πρέπει να γίνει «μια εργασία εθνική κατά πάσης προπαγάνδας, εχούσης ως σκοπόν την εισαγωγήν καινών δαιμονίων, τα οποία προώρισται να καταστρέψουν τους ιστούς του ελληνικού σώματος».

5. Το σωματείο των τραμβαγέρηδων (τροχιοδρομικών) ιδρύθηκε στα 1909. Στην αρχή μέλη του ήταν μονάχα οι εισπράχτορες, οι οδηγοί και οι επιθεωρητές, δηλαδή οι υπάλληλοι που είχαν ορισμένο μισθό το μήνα. Η πρώτη απεργία των τραμβαγέρηδων έγινε στις 6 του Ιούνη και η δεύτερη στις 10 του Σεπτέμβρη του 1909. Η πρώτη τους απεργία έγινε, γιατί: α) Η Eταιρεία έκανε ένα σωρό αυθαιρεσίες, έπαυε, διόριζε, έδιωχνε, έκανε ό,τι ήθελε. β) Τα μεροκάματα ήταν ξεπεσμένα και οι ώρες δουλειάς πολλές (πριν μάλιστα να φκιάσουν το σωματείο δούλευαν δεκαπέντε ώρες το μερόνυχτο και παραπάνω). γ) Οι υπάλληλοι θεωρούντανε δούλοι. Μάλιστα φτάνανε στο σημείο μερικοί μεγάλοι της Εταιρείας να παίρνουν τους υπαλλήλους στο σπίτι τους και να τους βάζουνε σε διάφορες αγγαρείες (να κουβαλάνε νερό, πέτρες, τούβλα κλπ.). Με την απεργία αυτή ζητούσανε 10ωρο και κανονισμό του μισθολογίου: 95 δραχ. για τους αρχάριους και 105 ύστερα από εξάμηνο. Την απεργία αυτή την κέρδισαν και γλυκάθηκαν. Είδαν ή μάλλον άρχισαν να καταλαβαίνουν - αν και οι περισσότεροι υπάλληλοι ήταν μωραΐτες και με παραδόσεις και προλήψεις αντιδραστικές και οπισθοδρομικές - τι σημασία έχει η οργάνωση. Υστερα από τρεις μήνες (στις 10 του Σεπτέμβρη 1909), επειδή η Εταιρεία θέλησε ν' αχρηστέψει τη συμφωνία που έγινε ύστερα από την πρώτη απεργία, ξέσπασε νέα απεργία. Η κυριότερη επιδίωξη στην απεργία αυτή ήταν να υποχρεωθεί η Εταιρεία να συστήσει ένα πειθαρχικό συμβούλιο, που να το απαρτίζουν εργάτες, κι αυτό ν' αποφασίζει για τις τιμωρίες κλπ. του προσωπικού. Με την απεργία πέτυχαν όλα τα αιτήματά τους και μόνο το παραπάνω αίτημα δεν έγινε δεχτό. Για την πρώτη απεργία των τραμβαγέρηδων η σοσιαλιστική εφημερίδα «Μέλλον» (7 Ιούνη 1909) γράφει σε κύριο άρθρο: «Επρεπε να χυθεί το αίμα του ατυχούς Σοφιάνογλου, για να καταδειχθεί σ' όλη την απαισιότητά της η μαύρη ψυχή της Εταιρείας των Τροχιοδρόμων... ελευθέρωσε από την δουλεία τα άλογα, δεν ήτο δυνατό να ελευθερώσει και τους ανθρώπους; Ο,τι της έλειπε εις κεφάλαιον έπρεπε να εξευρεθεί. Επρεπε το αίμα, τα νεύρα, η ψυχή των δυστυχισμένων υπαλλήλων να μεταβληθούν εις δύναμιν, να ρευστοποιηθούν εις χρήμα για να πάρουν το υψηλό τους μέρισμα οι μέτοχοι. Οι ώρες της εργασίας ανέβηκαν σε 16... εις τα δίκαια παράπονα των τραμβαγέρηδων η Εταιρεία απήντησε με ειρωνεία...».

6. Να πώς τα λέει σύντομα η εφ. «Ακρόπολις» (25 Γεν. 1911): «Ακολούθως ωμίλησαν οι βουλευταί κ.κ. Θεοδωρόπουλος, όστις είναι και νομικός σύμβουλος του Εργατικού Κέντρου, Α. Παπαναστασίου, Ηλιόπουλος, Πετιμεζάς, Αραβαντινός, οίτινες συνέστησαν, όπως διά την επίλυσιν της απεργίας εξευρεθή μία ειρηνική λύσις και μη δοθή εις τα πράγματα ωθήσις τοιαύτη, δυναμένη να έχη σοβαρά αποτελέσματα. Με την γνώμην των κ.κ. βουλευτών ετάχθησαν και οι περισσότεροι των Προέδρων των Σωματείων. Αλλ' οι ρήτορες εργάται, οι οποίοι έλαβον τον λόγον κατόπιν, υπεστήριξαν ότι πρέπει να επιζητηθή η υποχώρησις της Εταιρείας, εις τα δίκαια αιτήματα των απεργών και μη δεχθούν οι τελευταίοι να αναλάβουν εργασίαν προτού ικανοποιηθούν τελείως».

7. Πιάστηκαν ίσαμε 250. Τους δένανε δυο δυο και τους ρίχνανε στα μπουντρούμια. Τους πιο πολλούς τους απολύσανε, αφού τους κρατήσανε δυο μέρες. Προφυλακίστηκαν μόνο έντεκα, σαν πρωταίτιοι, που μείνανε στη φυλακή κοντά ένα χρόνο.

8. Στην Αθήνα και στον Πειραιά, στο τέλος του Νοέμβρη κι αρχές του Δεκέμβρη του 1911, απεργήσανε και οι γυαλάδες.

9. Ο Μπεναρόγιας γράφει για την απεργία αυτή τα εξής: «Εις Καβάλαν αποφασίζεται διά τας αρχάς Μαρτίου του 1914 κοινός παγκαπνεργατικός αγών διά την βελτίωσιν και εξίσωσιν των συνθηκών εργασίας εις όλην την Μακεδονίαν. Η γενική απεργία κηρύσσεται εις Καβάλαν, Δράμαν και τέλος εις Θεσσαλονίκην. Οι καπνεργάται Θεσ/νίκης, όλοι, εμπνευσμένοι και ποτισμένοι από σοσιαλιστικάς αρχάς, αγωνίζονται με θαυμαστήν αντοχήν και συνοχήν. Οι καπνέμποροι επιστρατεύουν κιτρίνους. (Σ.Σ. Κίτρινοι λέγονταν τότες οι εργάτες που δεν είχαν ταξική συνείδηση και παίρνανε εχθρική στάση στους εργατικούς αγώνες), ιδίως Τουρκάλες και Ατσιγγάνους, περαστικούς μετανάστας, υπό την προστασίαν της Χωροφυλακής. Οι απεργοί κάμνουν επανειλημμένας επιθέσεις κατά των καπναποθηκών προς παρεμπόδισιν της εργασίας και κατά των υπό συνοδείαν μεταβαινόντων εις τα εργοστάσια κιτρίνων. Η έφιππος Χωροφυλακή επίσης χρησιμοποιείται. Επί 8 ημέρας η Θεσσαλονίκη γίνεται θέατρον συγκινητικών περιπετειών με συγκρούσεις, τραυματισμούς, συλλήψεις. Τέλος επεμβαίνει η Διοίκησις και εν γενικόν συμβόλαιον εργασίας υπογράφεται μεταξύ των διαμαχομένων και αυτής της Διοικήσεως με πλείστας παραχωρήσεις προς τους εργάτας. Ετσι η απεργία λήγει θριαμβευτικώς».

10. Την απεργία από τα παρασκήνια τη διεύθυνε ο Γιαννιός, γι' αυτό και καταδιώχτηκε. Φυλακίστηκε μάλιστα σαράντα μέρες.

11. Ιδιοχτήτης των μεταλλείων ήταν ο Γερμανός Γρόμαν, εργοδότης από τους πιο αυταρχικούς. Στη Σέριφο την εποχή εκείνη ο λόγος του ήταν νόμος.

12. Βγήκε κι ένα φυλλάδιο για το ιστορικό της απεργίας αυτής με τον τίτλο «Η απεργία της Σερίφου», ήτοι αφήγησις των αιματηρών σκηνών της 21 Αυγούστου εις τα μεταλλωρυχεία του Μεγάλου Λειβαδίου της Σερίφου, υπό Κ. Σπέρα, Αθήναι 1919.