ΑΣΤΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ
Και παραπάνω από τετρακόσια πρόσωπα της Επιστήμης,
Πολιτισμού και Τέχνης έβαλαν την υπογραφή τους σε κείμενο στήριξης. του
συγκροτήματος του ΔΟΛ, καλώντας «Κυβέρνηση και όλη την Αντιπολίτευση, τις
Τράπεζες και τη Δικαιοσύνη να δείξουν την επιβαλλόμενη ευαισθησία απέναντι σε
έναν ιστορικό Δημοσιογραφικό Οργανισμό και να στηρίξουν - για όσον χρόνο
απαιτεί η ρύθμιση των χρεών και των όποιων εκκρεμοτήτων» τη συνέχιση των
εκδόσεων των εφημερίδων και περιοδικών, της λειτουργίας του ραδιοφωνικού
σταθμού και των ιστοσελίδων του.
Σύμφωνα πάλι με
ανακοίνωση του ΔΟΛ, ο πρόεδρος του Δ.Σ. της «Αυγής» Βασίλης Μουλόπουλος απεδέχθη πρόταση της διοίκησης «να
συμβάλει στην επίλυση των διαρθρωτικών και οικονομικών προβλημάτων» του
οργανισμού. Ενώ από τη μεριά της αξιωματικής αντιπολίτευσης καταγγέλθηκαν οι μεθοδεύσεις εκ μέρους της
κυβέρνησης για έλεγχο των ΜΜΕ, γιατί ακριβώς υπερασπίζεται όπως διακηρύττει τον πλουραλισμό και πολυφωνία της
δημοκρατίας.
Κι όλα
αυτά μοιάζουν με προσπάθειες για να προκληθεί κάποια αξιόλογη αναζωπύρωση της
προβληματικής για την κρίση του τύπου, ενώ φαίνεται πως οι ανακατατάξεις στο
χώρο των ΜΜΕ είναι ο ώριμος καρπός μιας πορείας που ολοκληρώνεται μέσα στην
γενική λαϊκή αδιαφορία, σαν συνέπεια των προβλημάτων της κυρίαρχης τάξης που η κρίση αποκάλυψε. Γιατί τι άλλο έκαναν τα ΜΜΕ όλα αυτά τα χρόνια παρά να επωμίζονται ενεργά τη διαμόρφωση μιας
ευρείας συναίνεσης αστικής τάξης και διανοουμένων γύρω από στρατηγικούς και
τακτικούς στόχους;
Αν ο
τύπος, και στις μέρες μας τα ΜΜΕ, θεωρείται ο τέταρτος πυλώνας της αστικής
εξουσίας έχει χάσει προ πολλού όμως την αυτονομία του, αγωνιστικότητα και
εγκυρότητα, χαρακτηριστικά που απέκτησε σε περιόδους που ήταν όργανο της αστικής
τάξης, όταν αυτή πάλευε να πάρει την
εξουσία. Από τον ΙΖ αιώνα οι εφημερίδες στην Ευρώπη είχαν τεθεί στην υπηρεσία του
φιλελεύθερου κινήματος που είχε ήδη αρχίσει να αναπτύσσεται και εκείνου του
αγώνα για την κατάλυση των απολύτων μοναρχιών και της φεουδαρχίας. Ήταν από τις εφημερίδες που εξυπηρετήθηκε η πρόδρομος της
γαλλικής επανάστασης κίνηση κατά τον ΙΗ αιών κι ήταν οι αγώνες των εφημερίδων
για άρση των περιορισμών της ελευθερίας τους που συμβάλανε σε λαϊκές κατακτήσεις ελευθεριών, παροχής ψήφου
κλπ.
Μόνο που πια η αστική τάξη δεν
συμμετέχει σε επαναστατικά κινήματα για να κατακτήσει την εξουσία υποσχόμενη
διεύρυνση των ελευθεριών στα λαϊκά στρώματα με τη βοήθεια των οποίων κυριαρχεί
και πολιτικοκοινωνικά. Όλη της η προσπάθεια πια είναι να διατηρήσει την
κυριαρχία της και διαδίδοντας τις αστικές αξίες και πεποιθήσεις και ο πιο εύκολος τρόπος είναι να αποσπάσει τη συναίνεση της εργατικής τάξης.
Δεν είναι βέβαια η εφημερίδα ο μόνος θεσμός που επωμίζεται κάτι τέτοιο: επιχειρεί όμως να
το κάνει μέσα από την παρουσίαση της καθημερινής επιλεγμένης ειδησεογραφίας και
σε μεγάλο βαθμό με το σχολιασμό της και χρειάζεται γι’ αυτό, όσο κι αν είναι αστική εφημερίδα, να διαπερνάται από μια κριτική στάση απέναντι
στα όσα συμβαίνουν, για να γίνεται πιο πειστική με τον μεταρρυθμιστικό της προσανατολισμό.
Κι έτσι τέτοιες εφημερίδες έχουν κι ενδιαφέρον και εγκυρότητα. Είναι και όργανα
της αστικής εξουσίας αλλά και εργαλεία στη διαμόρφωση της αστικής πολιτικής.
Αυτόν τον ρόλο για χρόνια είχαν οι εφημερίδες
του συγκροτήματος του ΔΟΛ, με μεγάλη αποτελεσματικότητα. Κι αν φάνηκε ο ξεκάθαρος ρόλος τους στα χρόνια
της κρίσης είναι ακριβώς γιατί οξύνθηκαν οι ταξικοί ανταγωνισμοί αλλά και οι
ενδοαστικές έριδες, αφού το διακύβευμα ήταν
οι δανειοδοτήσεις.
Η στενή σύνδεση της
δημοσιογραφίας με τις τρέχουσες και βραχυπρόθεσμες πολιτικές σκοπιμότητες της κυρίαρχης
εξουσίας και τα συμφέροντα του εργοδότη και η αδυναμία της να κρατήσει έστω
κάποιες αποστάσεις, δρομολόγησε στην πραγματικότητα τη διαδικασία
που οδήγησε στην οριστική εγκατάλειψη
της εγκυρότητας και της διαμόρφωσης ενός πολιτικού λόγου έστω με συνέπεια –κι αυτό
έγινε φανερό ήδη από την εποχή της σύλληψης των μελών της οργάνωσης της 17ης Νοέμβρη.
Γι’ αυτό και αμφισβητήθηκε η εγκυρότητα και των εφημερίδων –στο
σύνολό τους- εξίσου με τα ηλεκτρονικά μέσα, γιατί διαπιστώθηκε ακόμη και στα
καθημερινά ρεπορτάζ η στενή εμπλοκή με τις σκοπιμότητες της κρατικής
διαχείρισης και της διαμόρφωσης των πολιτικών συσχετισμών. Κι ούτε βέβαια τις τελευταίες δεκαετίες επειδή η χρηματοδότηση των εντύπων γίνεται από
επιχειρηματίες που είναι άσχετοι με τον
τύπο εξασφαλίζεται η ανεξαρτησία τους, επειδή δήθεν μειώνεται ο παρεμβατικός
ρόλος της κρατικής εξουσίας, εφόσον η τελευταία συμφέροντα δικά τους εξυπηρετεί. Απλά αποδεσμεύεται
ένα μεγάλο τμήμα της πληροφόρησης και διαμόρφωσης της κοινής γνώμης που
αποδίδεται κατευθείαν στην κυρίαρχη τάξη χωρίς μεσάζοντες. Κι έτσι και πιο ανεξάρτητος δημοσιογράφος πια είναι συνηθισμένος και αναγκασμένος να εγκλωβίζεται στη σκοπιμότητα των χειρισμών του ιδιοκτήτη της εφημερίδας και στα
συμφέροντά του.
Δεν είναι καινούργιο: Πρωταρχική
σημασία για τα ΜΜΕ είναι η διάσπαση και διαστρέβλωση της ίδιας της αντίληψης
των ανθρώπων για την κοινωνία και συνεπώς η έλλειψη πληροφοριών αλλά και η επιλεκτική χρησιμοποίησή τους για
ιδεολογική κάλυψη πολιτικών αντιπαραθέσεων είναι ένα τεράστιας σημασίας όπλο
στα χέρια της εξουσίας που την ασκεί η κυρίαρχη τάξη.
Γι’ αυτό και διαβάζοντας αιτήματα
ανθρώπων της διανόησης για σωτηρία των ιστορικών εφημερίδων του συγκροτήματος
ΔΟΛ που δεν ξεχνούν να επικαλεστούν και τον κίνδυνο της ανεργίας για τους εργαζόμενους,
βλέποντας τις υπογραφές τους σε αντίστοιχα κείμενα αναρωτιέται κανείς για τη
σκοπιμότητα της …αποστασιοποίησης τους όλα
αυτά τα χρόνια της κρίσης από τα αιτήματα ενός εξαθλιωμένου λαού. Γι’ αυτό και
ακούγοντας τις κοκορομαχίες κυβέρνησης και αξιωματικής αντιπολίτευσης σχετικά
με τη διαπλοκή και την ανεξαρτησία των
ΜΜΕ αναρωτιέται κανείς μέχρι πότε θα αναζητούμε τις λύσεις των προβλημάτων στην ηθικοποίηση
αυτών, δηλ. της ιδιοκτησίας και του κέρδους, που τα
τροφοδοτούν.