21 Μαρ 2019

Εργατική εκπροσώπηση και εργατική αριστοκρατία (με αφορμή το 37ο Συνέδριο της ΓΣΕΕ)




Αν η κοινωνική (πολιτική) συνείδηση αντανακλά τις συνθήκες εργασίας και ζωής (ταξική συνθήκη), η ομάδα των συνδικαλιστών που ελέγχουν τη ΓΣΕΕ έχουν αλλάξει ταξική κατάσταση. Εχουν αλλάξει κοινωνική θέση. Σε ένα βαθμό αυτό οφείλεται στις αμοιβές και χορηγίες (υλικές και συμβολικές) που αποσπούν που μπορεί να υπερβαίνουν κατά πολύ το μισθό ή τη συνδικαλιστική αποζημίωση («εργατική αριστοκρατία»). Αυτό οφείλεται επίσης στη γραφειοκρατικοποίηση της εργατικής εκπροσώπησης (εξάρτηση από το κράτος, κυβερνητικός συνδικαλισμός, παράτυπες διαδικασίες εκπροσώπησης κ.λπ.). Ιστορικά η εργατική αριστοκρατία εμφανίζεται όταν η ανάπτυξη του καπιταλιστικού καταμερισμού εργασίας διαμορφώνει μια νέα «διαστρωμάτωση» στο εσωτερικό της εργατικής τάξης (μισθολογική, εργασιακή, πολιτισμική κ.λπ.) που επιτηδευμένα εργαλειοποιείται από το κεφάλαιο (βλ. εργάτες «μπλε» και «λευκού κολάρου»), ώστε να υπονομεύεται η ενιαία συνδικαλιστική έκφραση της εργατικής τάξης. Σε μεγάλο βαθμό αυτή η περίοδος συμπίπτει, όπως έχει δείξει ο Λένιν, με τον μονοπωλιακό καπιταλισμό και τον ιμπεριαλισμό, και τη δυνατότητα των μονοπωλίων να «εξαγοράζουν» μέρος των εκπροσώπων των εργατών.
***
Ωστόσο, η σύνθεση των αντιπροσώπων για το 37ο Συνέδριο της ΓΣΕΕ υπερβαίνει κατά πολύ μια τυπική διαφοροποίηση στο εσωτερικό της εργατικής τάξης, όσον αφορά εργασιακά καθήκοντα και μισθούς, καθώς μεγάλο μέρος εξ αυτών είναι διευθυντικά στελέχη, μέλη διοικητικών συμβουλίων ΑΕ, προϊστάμενοι κ.ο.κ. Αυτοί φέρουν λειτουργίες του κεφαλαίου (διαχείριση εργασιακών πόρων, εποπτεία στην εργασιακή διαδικασία κ.λπ.). Αντικειμενικά πλέον αυτό το τμήμα της εργατικής εκπροσώπησης θα βλέπει το κεφάλαιο και τις μερίδες του (εφοπλιστές, βιομήχανοι, ξενοδόχοι κ.ά.) σε μια αμοιβαία σχέση εμπιστοσύνης και κατανόησης, σε μια σχέση «win - win», ως «κοινωνικό εταίρο». Οχι όμως ως ταξικό αντίπαλο, γεγονός που φαλκιδεύει την εργατική εκπροσώπηση, υπονομεύοντας τον συνδικαλιστικό αγώνα. Εξάλλου, από την ιστορία του εργατικού κινήματος γνωρίζουμε πως οι πρώτοι που εναντιώνονταν στους απεργιακούς αγώνες ήταν η εργατική αριστοκρατία (βλ. D. Geary, «Το ευρωπαϊκό εργατικό κίνημα, 1848 - 1939»).
***
Εκ των πραγμάτων λοιπόν αυτές οι ομάδες συνδικαλιστών που ελέγχουν μέσω γραφειοκρατικών και πατερναλιστικών δικτύων σημαντικό μέρος της ελληνικής εργατικής τάξης («εργατοπατέρες») έχουν αποξενωθεί πλέον από την εργατική τάξη, συγκροτούν ένα διακριτό στρώμα, την εργατική αριστοκρατία, όπως φαίνεται εξάλλου και από τους τρόπους ζωής που ακολουθούν (συνεδριακός τουρισμός κ.λπ.). Με αυτήν την έννοια πρόκειται για οιονεί εκπροσώπους των εργοδοτών μέσα στο συνδικαλιστικό κίνημα, πόσο μάλλον όταν, όπως καταδείχθηκε, ένα μεγάλο μέρος των «αντιπροσώπων» για το 37ο Συνέδριο της ΓΣΕΕ (πάνω από πενήντα) προέρχονται από νόθες και παράτυπες διαδικασίες (σωματεία - σφραγίδες, κίτρινα - εργοδοτικά σωματεία, διαλυμένα Εργατικά Κέντρα κ.λπ.). Μάλιστα η ΠΝΟ (Πανελλήνια Ναυτική Ομοσπονδία) αποστέλλει ως αντιπροσώπους διευθυντές εφοπλιστικών και ναυτιλιακών γραφείων, με βάση τον χουντικό νόμο 330. Να υπενθυμίσουμε πως μια αντίστοιχη κατάσταση δημιουργήθηκε επίσης στο συνέδριο της ΟΙΥΕ (ιδιωτικοί υπάλληλοι), πριν από δυο βδομάδες, που επίσης αναβλήθηκε.
***
Επομένως το αίτημα του ταξικού κινήματος για τη νομιμοποίηση των αντιπροσώπων - συνέδρων, ώστε να αποκλειστούν οι νόθοι, υπερβαίνει τη συγκυρία, καθώς τίθεται το κρίσιμο ζήτημα ποιος θα εκπροσωπεί τον κόσμο της εργασίας. Με αυτήν την έννοια το ΠΑΜΕ, που πρωτοστατεί, αναδεικνύεται σε δυνάμει καθολικό εκφραστή του συνδικαλιστικού κινήματος της ελληνικής εργατικής τάξης.

Θανάσης ΑΛΕΞΙΟΥ
Καθηγητής Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου

Εργο σε επανάληψη


Κάθε όριο πρόκλησης ξεπερνάει η προσπάθεια της κυβέρνησης να πείσει ότι δίνει τάχα τον «μεγάλο αγώνα» για την προστασία της λαϊκής κατοικίας και ότι αυτός είναι ο λόγος που οι «διαβουλεύσεις» με τους «θεσμούς» για τα «κόκκινα» δάνεια τραβάνε σε μάκρος. Τα επιτελεία της δηλώνουν μάλιστα «αποφασισμένα» να φέρουν ακόμα και «μονομερώς» στη Βουλή το νέο πλαίσιο, αν δεν υπάρξει συμφωνία!
Το «έργο» της υποτιθέμενης «σκληρής διαπραγμάτευσης» το έχει δει πολλές φορές σε επανάληψη ο λαός, κάθε φορά που η κυβέρνηση έφερνε ένα ακόμα πακέτο με αντιλαϊκά μέτρα.
Τέτοιο άθλιο έργο είναι κι αυτό που ξαναβλέπει τώρα. Γιατί «θεσμοί», κυβέρνηση, τραπεζίτες και επιχειρηματικοί όμιλοι έχουν ήδη συμφωνήσει στο παραπέρα τσεκούρωμα της όποιας προστασίας είχε απομείνει για την πρώτη κατοικία.
Μαζί εντείνουν τους εκβιασμούς στο λαό, ζητώντας του είτε να αποδεχτεί τους πλειστηριασμούς είτε να φορτωθεί μια ακόμα «ανακεφαλαιοποίηση», για τη «σταθεροποίηση» του τραπεζικού συστήματος.
Μαζί έχουν καταστρώσει το σχέδιο των μαζικών πλειστηριασμών και εκβιασμών στα λαϊκά στρώματα για να προσέλθουν στα γκισέ των τραπεζών.
Σχέδιο που - σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά - προβλέπει πρόσκαιρη 12μηνη «προστασία» για όσους «επιβιώσουν» από τους νέους διαδοχικούς «κόφτες» και κριτήρια όπως: Το υπόλοιπο του στεγαστικού δανείου (μέχρι 130.000 ευρώ, μαζί με πανωτόκια και προσαυξήσεις), τα εισοδηματικά κριτήρια (έως 12.500 ευρώ το χρόνο για μονοπρόσωπο νοικοκυριό), το ύψος των καταθέσεων του δανειολήπτη, που αναμένεται να συμπιεστεί παραπέρα, το συνολικό ύψος της ακίνητης περιουσίας ως προς το υπόλοιπο του δανείου και πάει λέγοντας.
Μάλιστα, η κυβέρνηση παρουσιάζει αυτά τα όρια ως την «καλή εκδοχή» του σχεδίου, συγκριτικά με την πρόταση των «θεσμών», θέλοντας να εθίσει το λαό στη λογική του «μικρότερου κακού», για να δεχτεί αδιαμαρτύρητα την άρση της όποιας προστασίας υπήρχε μέχρι σήμερα.
Τα παραπάνω έρχονται να προστεθούν σε όσα νομοθέτησε η κυβέρνηση μέχρι τώρα, για να διευκολύνει τις τράπεζες και τα άλλα «κοράκια» στη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων, όπως για παράδειγμα τους αποκλειστικά ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς, την ένταση της καταστολής σε όσους αγωνίζονται εναντίον τους, με το σχετικό «ιδιώνυμο», τη δυνατότητα μεταπώλησης σε funds των πακέτων με τα «κόκκινα» δάνεια κ.ο.κ.
Αλλά και εκείνα τα μέτρα που παρουσιάζονται ως «ανακούφιση» τάχα των δανειοληπτών, όπως η επιδότηση της δόσης του δανείου, στην πραγματικότητα αποτελούν έμμεση επιδότηση των ίδιων των τραπεζιτών, με χρήματα που θα κοπούν από άλλες κοινωνικές δαπάνες, ενώ εντείνονται παράλληλα οι εκβιασμοί προς τα λαϊκά στρώματα για να τηρήσουν «απαρέγκλιτα» τις «υποχρεώσεις» τους απέναντι στην τράπεζες.
Οι «διαβουλεύσεις» κυβέρνησης, «θεσμών» και τραπεζιτών για το τι και πώς θα γραφτεί στους ισολογισμούς των τραπεζών, για το πώς θα διευθετηθούν τα «κόκκινα» επιχειρηματικά δάνεια, που επίσης περιλαμβάνονται στη ρύθμιση, σε τίποτα δεν αλλάζουν το ασφυκτικό πλαίσιο που δημιουργείται για το λαό.
Επιβεβαιώνεται και μ' αυτόν τον τρόπο ότι οι στόχοι του κεφαλαίου για μείωση των «κόκκινων» δανείων, προκειμένου να τροφοδοτήσουν τον νέο γύρο καπιταλιστικής συσσώρευσης με φτηνό χρήμα και δανεισμό, σηματοδοτούν ένταση της αντιλαϊκής επίθεσης. Και ότι η «δίκαιη ανάπτυξη» προς όφελος του κεφαλαίου, που υπηρετεί η κυβέρνηση, εχθρεύεται τις λαϊκές ανάγκες παντού, και στο ζήτημα της στέγης.
Γι' αυτό η πάλη των εργαζομένων για πραγματική ανακούφιση από το βραχνά των χρεών, με μέτρα όπως αυτά που προβλέπει η σχετική πρόταση νόμου του ΚΚΕ (διαγραφή τόκων και ουσιαστικό «κούρεμα» του χρέους, απαγόρευση πλειστηριασμών κ.ά.), μπορεί να έχει ουσιαστικό αποτέλεσμα μόνο όταν βάλει στο στόχαστρο την πηγή του κακού: Την κατοικία - εμπόρευμα, τις τράπεζες, τους ομίλους στις κατασκευές, για τα κέρδη των οποίων θυσιάζονται τα δικαιώματα του λαού σε στέγη σύγχρονων προδιαγραφών, σε συνδυασμό με την αναμόρφωση των πόλεων, τη δημιουργία αναγκαίων υποδομών, την προστασία από τις φυσικές καταστροφές.

TOP READ