Τα παιδιά του εμφυλίου πολέμου 87

Τα παιδιά του εμφυλίου πολέμου

Ξεχωριστή σελίδα στην ιστορία του εμφυλίου πολέμου καταλαμβάνει αναμφισβήτητα το παιδί. Οχι βέβαια γιατί έπαιξε κάποιο ρόλο στα πολεμικά γεγονότα, αλλά γιατί - όπως συμβαίνει σε κάθε πόλεμο - ήταν το ανυποψίαστο θύμα των πολεμικών συγκρούσεων. Απ' όποια πλευρά κι αν εξετάσει κανείς το θέμα, τα παιδιά εκείνης της περιόδου υπέστησαν όσο κανείς τις συνέπειες του πολέμου, χάνοντας από πολύ νωρίς το παιδικό τους χαμόγελο, αφού οι συνθήκες που έζησαν τους αφαίρεσαν την παιδική αγνότητα και αφέλεια, στράγγισαν τη φαντασία τους, υποτάσσοντάς τη στην πραγματικότητα, έκαναν σκληρούς - μονότονους τους χτύπους της καρδιά τους και την ψυχή τους τραχιά - απλησίαστη. Αλλα σκοτώθηκαν ή έμειναν ανάπηρα, άλλα πέθαναν από αρρώστιες, άλλα έμειναν χωρίς σπίτι και οικογένεια, άλλα έχασαν τις ρίζες τους, αφού στην κυριολεξία πουλήθηκαν σε οικογένειες αλλοδαπών, στα πλαίσια ενός ατέλειωτου παζαριού, τις διαστάσεις του οποίου ακόμη δε γνωρίζουμε, άλλα κατέληξαν στα περιβόητα αναμορφωτήρια - φυλακές του μετεμφυλιακού καθεστώτος και στις "παιδουπόλεις" της βασίλισσας Φρειδερίκης, πληρώνοντας γιατί είχαν γονείς κομμουνιστές, άλλα βρέθηκαν στους δρόμους των μεγάλων πόλεων κι έμειναν γνωστά στις θύμησες των ανθρώπων ως οι "αλητοεπαίτες", τροφοδοτώντας με το πέρασμα του χρόνου την εγκληματικότητα, την πορνεία, γενικά το κοινωνικό περιθώριο, άλλα γνώρισαν την πιο σκληρή εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο μπαίνοντας στα σκλαβοπάζαρα της παιδικής εργασίας.
Μια κατηγορία των παιδιών της Ελλάδας εκείνης της περιόδου, με όλα τα τραύματα που μπορεί να δημιουργήσει ένας πόλεμος, ακολούθησε το δρόμο της πολιτικής προσφυγιάς. Είναι εκείνα τα παιδιά που αναγκάστηκαν να μεγαλώσουν μακριά από τον τόπο τους, στις σοσιαλιστικές χώρες, γιατί έτσι ήθελαν οι νικητές του εμφυλίου και ξαναεπέστρεψαν - όσα επέστρεψαν - στην πατρική τους γη σε μεγάλη ηλικία. Είναι εκείνα τα παιδιά - που αν και βρήκαν στοργή και φιλοξενία στις νέες τους εστίες, αν και δεν τους έλειψε η φροντίδα, η προσοχή και ο σεβασμός των μεγαλυτέρων στις ανάγκες τους - χρησιμοποιήθηκαν από την ντόπια αντίδραση ως αντικείμενο της πιο αισχρής αντικομμουνιστικής προπαγάνδας. Είναι τα παιδιά του λεγόμενου παιδομαζώματος, που όλοι τα έχουμε γνωρίσει μέσα από τα φρικιαστικά παραμύθια του μετεμφυλιακού καθεστώτος.
Εκ των πραγμάτων δεν είμαστε σε θέση να αναφερθούμε σε όλες τις πτυχές του θέματος που αφορούν τη ζωή και τη μοίρα των παιδιών του εμφυλίου. Για το θέμα αυτό υπάρχει πολύ ανεξερεύνητο υλικό, ικανό για τη συγγραφή πλήθους βιβλίων. Αντικειμενικά, λοιπόν, δεν μπορούμε να ανταποκριθούμε σε κάτι τέτοιο. Ετσι θα περιοριστούμε σε ορισμένες βασικές πλευρές του ζητήματος και συγκεκριμένα στις πιο πολυσυζητημένες, φιλοδοξώντας να δώσουμε μια όσο το δυνατό περιεκτική και ουσιαστική εικόνα. 

---

Στις σοσιαλιστικές χώρες, αμέσως μετά τις πρώτες αποστολές παιδιών από την Ελλάδα, ιδρύθηκαν και τα πρώτα προσφυγικά σχολεία και παιδικοί σταθμοί

Οι καταστάσεις και οι κίνδυνοι που βιώνει ένα παιδί στον πόλεμο δεν είναι δύσκολο να γίνουν αντιληπτές. Ειδικά, όμως, στον ελληνικό Εμφύλιο υπάρχουν ορισμένες πλευρές που αξίζει να σημειωθούν, έτσι ώστε να είναι δυνατή η κατανόηση του θέματος στην ευρύτερη διάστασή του.
Μια πλευρά είναι ο μονόπλευρος εμφύλιος πόλεμος, η μοναρχοφασιστική τρομοκρατία, που άσκησε το μεταβαρκιζιανό καθεστώς, με σκοπό να καθυποτάξει και να εξοντώσει το ΕΑΜικό κίνημα. Σε κείνες τις συνθήκες, όπως είναι γνωστό, δολοφονήθηκαν χιλιάδες αγωνιστές, άλλοι ξυλοκοπήθηκαν, φυλακίστηκαν και διώχτηκαν, κάηκαν περιουσίες, σπίτια, διαλύθηκαν οικογένειες, ενώ δεν ήταν λίγοι αυτοί που ξαναβγήκαν στα βουνά μη μπορώντας να σταθούν σε χλωρό κλαρί. Θύματα αυτής της κατάστασης ήταν και χιλιάδες παιδιά, που βρέθηκαν στους δρόμους, που έχασαν τη ζωή τους, που υπέστησαν πλήθος συνεπειών. Ορισμένα από αυτά, όπου έγινε κατορθωτό, πήραν από νωρίς το δρόμο της προσφυγιάς, ακολουθώντας τους γονείς τους και τη μόνη διέξοδο σωτηρίας που είχαν. Τέτοιος προσφυγικός τόπος για τους καταδιωκόμενους αγωνιστές με τις οικογένειές τους αμέσως μετά τη Βάρκιζα ήταν το Μπούλκες της Γιουγκοσλαβίας, όπου δημιουργήθηκε αυτοδιοικούμενη ελληνική κοινότητα. Εκεί ιδρύθηκαν τα πρώτα προσφυγικά σχολεία και παιδικοί σταθμοί. Το 1947, π.χ., λειτουργούσαν τρία δημοτικά σχολεία, δύο νηπιαγωγεία κι ένας βρεφικός σταθμός.
Μια δεύτερη αξιοσημείωτη πλευρά του Εμφυλίου είναι το άδειασμα των αγροτικών περιοχών που πραγματοποίησε ο κυβερνητικός στρατός, με σκοπό να στερήσει τους αντάρτες από τη βοήθεια και την ενίσχυση του λαού. Γύρω στις 800.000 υπολογίζονται αυτοί που ξεσπιτώθηκαν από την ύπαιθρο με τη βία και στοιβάχτηκαν στις πόλεις για να ζήσουν σε ελεεινές συνθήκες. Ανάμεσά τους και χιλιάδες παιδιά (υπολογίζεται ότι ήταν γύρω στις 150.000), που ακολούθησαν τη μοίρα των γονιών ή των κηδεμόνων τους, χωρίς να τους παρέχεται καμιά φροντίδα και καμιά προστασία. Αυτή η πολιτική αδειάσματος της υπαίθρου, βίαιου ξεριζωμού των αγροτών και στοιβάγματός τους στις πόλεις, είχε και μια ειδική ξεχωριστή πλευρά, η οποία αφορά στις γνωστές "παιδουπόλεις της Φρειδερίκης". Οι "παιδουπόλεις" δημιουργήθηκαν στα 1947 (στα πλαίσια του Οργανισμού Βασιλικής Πρόνοιας, που συγκροτήθηκε τον Ιούλη του ίδιου έτους) με πρωτοβουλία της τότε βασίλισσας και άλλων κυριών της υψηλής κοινωνίας. Σκοπός αυτής της κίνησης ήταν η συγκέντρωση παιδιών - κυρίως ανταρτόπαιδων - που αρπάζονταν από τις εμπόλεμες περιοχές και η διαπαιδαγώγησή τους σύμφωνα με την εθνικόφρονη αντικομμουνιστική ιδεολογία. Η ίδια η Φρειδερίκη περιγράφει το σκοπό του εγχειρήματος ως εξής: "Στην αρχή το κύριο σχέδιο ήταν να σώσουμε τα παιδιά μας των βορείων επαρχιών από την απαγωγή πέρα από τα σύνορα και τη διαπαιδαγώγησή τους σε εχθρούς της πατρίδας". Αναφέρει επίσης ότι σ' αυτές τις παιδουπόλεις συγκεντρώθηκαν 25.000 παιδιά. (Βλέπε: Βασίλισσα Φρειδερίκη: "Μέτρον κατανοήσεως" σελ. 176 - 177). Η Φρειδερίκη, όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, επιχειρεί να δικαιολογήσει τη δημιουργία των "παιδουπόλεων" επικαλούμενη δήθεν γεγονότα, που, έστω ως θέμα, δεν υπήρχαν το 1947. Συγκεκριμένα, κάνοντας λόγο για "απαγωγή παιδιών πέρα από τα σύνορα" αναφέρεται σ' αυτό που η ντόπια αντίδραση - κατηγορώντας το ΔΣΕ και το ΚΚΕ - ονόμασε "παιδομάζωμα". Ομως, το 1947 τέτοιο θέμα δεν υπήρχε. Οσο για τα υπόλοιπα που αναφέρει - περί διαπαιδαγώγησης των παιδιών και διαμόρφωσής τους σε εχθρούς της πατρίδας - είναι άκρως χρήσιμα για να καταλάβει κανείς και τους σκοπούς των "παιδουπόλεων" και τη διαπαιδαγώγηση που παρείχαν. Για αντικομμουνιστικά αναμορφωτήρια - φυλακές επρόκειτο και για τίποτε άλλο.
Τους μεγαλύτερους κινδύνους στον Εμφύλιο αντιμετώπιζαν τα παιδιά των εμπόλεμων περιοχών, ιδιαίτερα αυτά που βρίσκονταν σε ανταρτοκρατούμενες περιοχές. Ζούσαν καθημερινά με τον κίνδυνο του θανάτου, αντιμετώπιζαν οξύ πρόβλημα διατροφής και δεν ήταν λίγα αυτά που έχαναν αναίτια τη ζωή τους. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι ο κυβερνητικός στρατός βομβάρδιζε με την αεροπορία του κατοικημένες περιοχές σπέρνοντας τον αφανισμό. Τεράστιες ήταν οι απώλειες σε έμψυχο και άψυχο υλικό από τη ρίψη βομβών Ναπάλμ.

Η αλήθεια για το λεγόμενο παιδομάζωμα

Προς το τέλος του 1947 ο εμφύλιος πόλεμος φούντωσε για τα καλά και η ανάγκη για να υπάρξει ειδική μέριμνα για τα παιδιά - ούτως ώστε να μην υποστούν με τη ζωή τους τις συνέπειες - ήταν κάτι παραπάνω από φανερή. Στις περιοχές που έλεγχαν οι αντάρτες αυτή η ανάγκη έπαιρνε καθημερινά επιτακτικό χαρακτήρα. Ευθύς εξαρχής υπήρχε το ζήτημα της εξασφάλισης των παιδιών ανταρτών - από την κατεχόμενη Ελλάδα - που είχαν μεταφερθεί στις ανταρτοκρατούμενες περιοχές από τους γονείς τους για να προστατευτούν. Ομως, η ένταση του πολέμου, σιγά σιγά, γενίκευσε το πρόβλημα και ο εκκλήσεις των κατοίκων της Ελεύθερης Ελλάδας προς την Προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση να πάρει μέτρα, έλαβαν μαζικό χαρακτήρα. Η μόνη διέξοδος για τη λύση του προβλήματος ήταν η μεταφορά αυτών των παιδιών στις Λαϊκές Δημοκρατίες, όπως και έγινε. Τόσο οι λαϊκές οργανώσεις των ανταρτοκρατούμενων περιοχών, όσο και η ΠΔΚ απηύθυναν σχετικό αίτημα στις χώρες αυτές και η μεταφορά των παιδιών άρχισε να πραγματοποιείται - με μαζικό και οργανωμένο τρόπο - από το Μάρτη του 1948. Για το θέμα αυτό, μάλιστα, σχετικές ανακοινώσεις έκανε ο ραδιοσταθμός "Ελεύθερη Ελλάδα" (Βλέπε: "Δελτίο ειδήσεων ΔΣΕ", 3/3/1948), ενώ το υπουργείο Εσωτερικών της Προσωρινής Δημοκρατικής Κυβέρνησης στις 7/3/1948 έδωσε στη δημοσιότητα την εξής ανακοίνωση:
"Λαϊκές και άλλες οργανώσεις πρόνοιας και προστασίας του παιδιού της Ελεύθερης Ελλάδας, καθώς και χιλιάδες γονείς και κηδεμόνες απευθύνθηκαν προ καιρού με εκκλήσεις στις φιλανθρωπικές οργανώσεις των Λαϊκοδημοκρατικών Χωρών και ζήτησαν απ' αυτές να περιθάλψουν και να προστατέψουν την ελληνική παιδική νεολαία που κινδύνευε από τον υποσιτισμό και τη βαρβαρότητα του μοναρχοφασισμού.
Οι φιλανθρωπικές και οργανώσεις προστασίας της παιδικής ηλικίας, καθώς και διάφορες οργανώσεις της νεολαίας των χωρών αυτών, με εξαιρετική χαρά και ευχαρίστηση, αποδέχτηκαν τις εκκλήσεις αυτές και ανέλαβαν να περιθάλψουν τα Ελληνόπουλα για όσο διάστημα θα χρειαστεί.
Η Προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση, βλέποντας πως με την καταστροφική πολιτική, που από το 1945 εφαρμόστηκε στην Ελλάδα από ξένους και ντόπιους εκμεταλλευτές, με τις συνεχείς καταστροφές και λεηλασίες που συστηματικά εφάρμοζε και εφαρμόζει ο μοναρχοφασισμός σε βάρος του λαού και της περιουσίας του, ελαττώθηκαν οι δυνατότητες ανάλογης διατροφής που έχει ανάγκη η παιδική ηλικία. Με το εγκληματικό πέταμα στους δρόμους των πόλεων 150.000 και πάνω παιδιών, που καθημερινά δεκάδες απ' αυτά πεθαίνουν. Με την τελευταία διαταγή της Φρειδερίκης, που διέταξε τους υποτακτικούς της να συγκεντρώσουν όλα ανεξαιρέτως τα παιδιά στα αστικά κέντρα για να τα μετατρέψουν σε γενίτσαρους και να τα βάλουν αναγκαστικά στις αγαπητές της χιτλερικές οργανώσεις νεολαίας. Ακόμα δε και με τους άνανδρους βομβαρδισμούς των ανυπεράσπιστων γυναικόπαιδων, από τους οποίους τον τελευταίο καιρό σκοτώθηκαν 120 παιδάκια, αποφάσισε να κάνει αποδεκτές τις αιτήσεις των λαϊκών οργανώσεων και των γονιών και να εγκρίνει την αποστολή και παραμονή των παιδιών, μέχρις ότου οι συνθήκες στη χώρα μας θα επιτρέψουν την επιστροφή τους.
Η ψευτοκυβέρνηση της Αθήνας και οι πάτρωνές της σηκώνουν καπνούς συκοφαντίας για να σκεπάσουν τις συνεχείς ήττες και διαλύσεις μονάδων του στρατού τους, που υφίστανται από επιχειρήσεις του ΔΣΕ, ιδίως τις τελευταίες μέρες στην Πελοπόννησο, Θεσσαλία και Ηπειρο. Απάντηση στις συκοφαντίες της δίνουν τα ευχαριστήρια τηλεγραφήματα, που κατά εκατοντάδες κατακλύζουν τη Δημοκρατική Κυβέρνηση σ' όλες τις γωνιές της Ελλάδας, ελεύθερης και σκλαβωμένης" (Βλέπε: Δελτίο Ειδήσεων ΔΣΕ, 8/3/1948 και εφημερίδα "Εξόρμηση" 15/3/1948).

Η μεταφορά και η εγκατάσταση των παιδιών στις ΛΔ

Η αποστολή των παιδιών στις Λαϊκές Δημοκρατίες έγινε με τη σύμφωνη γνώμη των γονιών τους, κι όπου δεν υπήρχαν γονείς, με τη σύμφωνη γνώμη των στενών τους συγγενών. Επρόκειτο για παιδιά που στη μεγάλη τους πλειοψηφία ήταν παιδιά ανταρτών ή συγγενείς τους. Προέρχονταν κυρίως από τις βόρειες περιοχές της χώρας, αν και ανάμεσά τους υπήρχαν ανταρτόπαιδα από τη Νότια Ελλάδα, τη Θεσσαλία και τη Ρούμελη. (βλέπε: Θ. Μητσόπουλου: "Μείναμε Ελληνες", σελ. 15 - 20). Η αποστολή ήταν οργανωμένη τόσο από μέρους των ανταρτών όσο και από τις χώρες υποδοχής. Τα παιδιά καταγράφονταν σε ειδικές καταστάσεις και συνοδεύονταν στη χώρα υποδοχής από άνθρωπο που είχε εκλεγεί από τα συμβούλια γονέων της Ελεύθερης Ελλάδας. Ανά 25 παιδιά υπήρχε κι ένας τέτοιος συνοδός (Βλέπε: "Δελτίο Ειδήσεων ΔΣΕ" 3/3/1948). Οι χώρες υποδοχής, σε συνεργασία με την ΠΔΚ, είχαν φροντίσει για τη μεταφορά και την εγκατάσταση των παιδιών από τη στιγμή που περνούσαν τα σύνορα, για τη διατροφή τους και την ιατροφαρμακευτική τους περίθαλψη, για τη δημιουργία σε γενικές γραμμές όλων εκείνων των συνθηκών άνετης διαβίωσης και μόρφωσής τους. Χώρες που δέχτηκαν παιδιά ήταν η Γιουγκοσλαβία, η Ρουμανία, η Ουγγαρία, η Τσεχοσλοβακία, η Πολωνία, η Ανατολική Γερμανία (ΓΛΔ), η Βουλγαρία. Επίσης, παιδιά δέχτηκε και η Αλβανία, τα οποία προωθήθηκαν στις άλλες Λαϊκές Δημοκρατίες, καθώς και η ΕΣΣΔ μετά την ήττα του ΔΣΕ και το πέρασμα των ανταρτών στην πολιτική προσφυγιά. Για την παρακολούθηση, τη φροντίδα και τη μόρφωση των παιδιών το ΚΚΕ και η ΠΔΚ από το Μάη του 1948 ίδρυσαν την Επιτροπή Βοήθειας στο Παιδί (ΕΒΟΠ), την οποία στελέχωσαν εξαίρετοι επιστήμονες και παιδαγωγοί όπως ο Π. Κόκκαλης (επικεφαλής), η γνωστή λογοτέχνης Ελλη Αλεξίου, ο παιδαγωγός Γ. Αθανασιάδης, οι εκπαιδευτικοί Στρ, Τσιαραντζίδης, ο Θ. Μητσόπουλος, η Μ. Μινεέμη κ.ο.κ. Η ανάγκη μεταφοράς των παιδιών μπορεί να διαπιστωθεί από πολλές πλευρές. Αναφέρουμε ενδεικτικά: Από το σύνολο των παιδιών που στάλθηκαν στις Λαϊκές Δημοκρατίες έπασχαν: το 26% από πνευμονικές παθήσεις, το 17,5% από βρογχικά, το 10,5% από νευρικές παθήσεις, το 14% από ψώρα, το 21,5% από ρευματικά και άλλες αρρώστιες. Υγιή ήταν μόνο το 10,5%. Επίσης, από το σύνολο αυτών που ήταν σχολικής ηλικίας το 60% ήταν τελείως αγράμματα, το 17,5% είχε πάει μέχρι την Α` δημοτικού, το 14% μέχρι τη Β` τάξη, το 5% μέχρι τη Γ` και πάνω από τη Γ` τάξη μόνο το 4% (Βλέπε: Θ. Μητσόπουλου, στο ίδιο, σελ. 46 και 62).

Η υποκρισία της αντίδρασης

Οι "παιδουπόλεις" που δημιουργήθηκαν το 1947 στα πλαίσια του Οργανισμού Βασιλικής Πρόνοιας, που συγκροτήθηκε τον Ιούλη του ίδιου χρόνου, δεν ήταν παρά η συγκέντρωση παιδιών - κυρίως ανταρτόπαιδων - που αρπάζονταν από τις εμπόλεμες περιοχές και στοιβάζονταν στα "τολ", για να διαπαιδαγωγηθούν σύμφωνα με την εθνικόφρονη αντικομμουνιστική ιδεολογίαί

Η κυβέρνηση των Αθηνών από την πρώτη στιγμή που η ΠΔΚ ανακοίνωσε την αποστολή των παιδιών στις Λαϊκές Δημοκρατίες επιχείρησε να χρησιμοποιήσει το θέμα για προπαγανδιστικούς αντικομμουνιστικούς σκοπούς, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Στόχος της ήταν από τη μια μεριά να συκοφαντήσει τον αγώνα του ΔΣΕ και το ΚΚΕ και από την άλλη να κρύψει το γεγονός ότι πραγματικό παιδομάζωμα και επιχείρηση γενιτσαρισμού πραγματοποιούσε η ίδια. Η διεθνής της καμπάνια κράτησε έως το 1952, αλλά στο εσωτερικό της χώρας το θέμα διατηρήθηκε για αρκετές δεκαετίες. Στην όλη υπόθεση, όπως ήταν αναμενόμενο, ανακατεύθηκαν και οι Αμερικανοί, οι οποίοι αρχικά εκτίμησαν ότι ήταν ένα καλό χαρτί αντικομμουνιστικής προπαγάνδας. Στη συνέχεια όμως άρχισαν να αναρωτιούνται μήπως η όλη ιστορία γύριζε μπούμερανγκ. Ο Επικεφαλής της Αμερικανικής Επιτροπής Βοήθειας Ντ. Γκρίσγουόλντ, με τηλεγράφημά του προς την Ουάσιγκτον στις 23/3/1948, εκτιμούσε πως η βασίλισσα Φρειδερίκη είχε "αντιδράσει με υπερβολικό τρόπο" στην αποστολή παιδιών στις ΛΔ από τους αντάρτες και τόνιζε "πως η εκτόπιση από την ίδια την κυβέρνηση χιλιάδων παιδιών, κάποτε με τη βία από ανταρτοκρατούμενα εδάφη, θα μπορούσε να αμαυρώσει το σκοπό για τον οποίο αγωνίζεται η κυβέρνηση" ("Μελέτες για τον εμφύλιο πόλεμο 1945-1949", Εκδόσεις ΟΛΚΟΣ, σελ. 151). Στις συνέχεια οι υπηρεσίες των ΗΠΑ, εξετάζοντας το θέμα, κατέληξαν στο συμπέρασμα πως ήταν ανεπαρκής η τεκμηρίωση των ισχυρισμών της ελληνικής κυβέρνησης πως τα παιδιά είχαν απαχθεί με τη βία. Ο ίδιος ο Μάρσαλ είχε καταλήξει σ' αυτές τις εκτιμήσεις, αφού η κυβέρνηση των Αθηνών δεν είχε καταφέρει να στοιχειοθετήσει αξιόπιστα τις καταγγελίες της (στο ίδιο, σελ. 152). Πάντως οι Αμερικανοί βοήθησαν τους ντόπιους υποτακτικούς τους στη δημιουργία διεθνούς θορύβου. Ετσι μέσω του ΟΗΕ και του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού ξεκίνησε μια καμπάνια για την επιστροφή των παιδιών από τις Λαϊκές Δημοκρατίες. Τόση δε ήταν η πρεμούρα της κυβέρνησης των Αθηνών που στους διεθνείς οργανισμούς απαιτούσε την επιστροφή όλων ανεξαιρέτως, μη λογαριάζοντας το γεγονός ότι μια τέτοια απαίτηση ήταν το λιγότερο παράλογη, αφού στην πράξη θα σήμαινε την αφαίρεση πολλών παιδιών από τους γονείς τους. Φυσικά η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών δεν μπορούσε να δεχτεί αυτό τον παραλογισμό και συνέστησε την επιστροφή παιδιών που τα ζητούσαν οι γονείς τους ή εφόσον αυτοί δεν υπήρχαν ο πλησιέστερος συγγενής τους. Αλλά και πάλι η ντόπια αντίδραση δεν κάμφθηκε. Δημιουργήθηκε στη χώρα ολόκληρη βιομηχανία πλαστών ή αστήριχτων αιτήσεων με τις οποίες ζητούνταν η επιστροφή παιδιών. Να τι κατήγγειλε η Ε. ΒΟ. Π. με υπόμνημά της στους διεθνείς οργανισμούς, στις 20/8/1951:
Μέσω του Διεθνούς ερυθρού Σταυρού διαβιβάστηκαν στις Λαϊκές Δημοκρατίες κατάλογοι αιτήσεων μέσω των οποίων εζητείτο η επιστροφή 9.838 παιδιών. Από τον έλεγχο που έγινε αποδείχτηκε: 552 από αυτά τα παιδιά ζούσαν και με τους δύο γονείς τους στις Λαϊκές Δημοκρατίες. 1.496 ζούσαν στις ΛΔ με τον ένα γονέα τους. 2.223 παιδιά δεν ήταν στην πραγματικότητα παιδιά, αλλά ενήλικα άτομα που ζούσαν στις Λαϊκές Δημοκρατίες και κατά τη διάρκεια του εμφυλίου είχαν αγωνιστεί μέσα από τις τάξεις του ΔΣΕ. 2.484 παιδιά δε βρίσκονταν στα μητρώα των παιδιών που φιλοξενούνταν στις χώρες της ΛΔ. 188 αιτήσεις ήταν γραμμένες δυο φορές για τα ίδια πρόσωπα. 213 αιτήσεις πλαστές για διάφορους λόγους. 2.650 αιτήσεις με ανεπαρκή στοιχεία για εξακρίβωση ("Η Αλήθεια για τα παιδιά της Ελλάδας", Εκδοση της Ε. ΒΟ. Π., Απρίλης 1952. Το υπόμνημα υπογράφει η Ελλη Αλεξίου).
Το θέμα των αιτήσεων για επιστροφή των παιδιών στην Ελλάδα - όπως προαναφέραμε - συντηρήθηκε στους διεθνείς οργανισμούς ως τα 1952. Από κει και μετά διατηρήθηκε ως θέμα στο εσωτερικό της χώρας για να θρέφει τον μπαμπούλα του κομμουνισμού.

Ο αριθμός των παιδιών

Ενα ερώτημα που προκύπτει είναι "πόσα παιδιά στάλθηκαν στις Λαϊκές Δημοκρατίες; ". Η κυβέρνηση των Αθηνών έκανε λόγο για 28.000. Από μέρους του ΚΚΕ, από στελέχη του που γνώριζαν την κατάσταση και δούλεψαν στην ΕΒΟΠ, γίνεται λόγος για 25.000 κατά προσέγγιση. Αυτόν τον αριθμό δίνει ο Θ. Μητσόπουλος στο προαναφερόμενο βιβλίο του αλλά και ο Β. Μπαρτζιώτας στο βιβλίο του "Ο αγώνας του ΔΣΕ" (σελ. 130). Με απόλυτη ακρίβεια δεν έχει προσδιοριστεί ο αριθμός γιατί δεν έχει γίνει δυνατή, ως αυτή τη στιγμή, η σχετική αρχειακή έρευνα που χρειάζεται. Επίσης δεν είναι γνωστοί οι ακριβείς αριθμοί των παιδιών, όπως κατανεμήθηκαν στις χώρες της Λαϊκής Δημοκρατίας. Ο Θ. Μητσόπουλος δίνει ορισμένα στοιχεία κατά προσέγγιση που απ' ό,τι φαίνεται εγγίζουν την πραγματικότητα. Ορισμένα επίσης στοιχεία - όχι ολοκληρωμένα - δόθηκαν και στην 3η Συνδιάσκεψη του ΚΚΕ στην εισήγηση που παρουσίασε ο Β. Μπαρτζιώτας.
Το πρόβλημα του ακριβούς προσδιορισμού του αριθμού των παιδιών σαν σύνολο και κατά χώρα, παρουσιάζει τις εξής δυσκολίες: Τα πρώτα χρόνια της πολιτικής προσφυγιάς η κατάσταση παρουσίαζε ρευστότητα. Πολλά παιδιά (γύρω στις 11.000) στάλθηκαν αρχικά στη Γιουγκοσλαβία. Στη συνέχεια ορισμένος αριθμός από αυτά μετακινήθηκε στις άλλες Λαϊκές Δημοκρατίες κι από τη στιγμή που το ΚΚΕ και το ΚΚΓ ήρθαν σε σύγκρουση, η ΕΒΟΠ και οι Ελληνες κομμουνιστές δεν μπορούσαν να έχουν καμιά άμεση σχέση με το θέμα. Επίσης πολλά παιδιά που στάλθηκαν στις άλλες Λαϊκές Δημοκρατίες δεν παρέμειναν στην αρχική χώρα υποδοχής τους αλλά μετακινήθηκαν σε κάποια άλλη όπου βρίσκονταν οι γονείς ή οι συγγενείς τους. Ακόμη ορισμένα από τα παιδιά έφυγαν από την Ελλάδα σε μεγάλη ηλικία, 16 - 17 ετών και πολύ σύντομα έπαψαν να καταγράφονται στους καταλόγους, δεν υπολογίζονταν σαν παιδιά και συνεπώς το γεγονός αυτό τροποποιεί την εικόνα των αριθμών από χρόνο σε χρόνο. Τέλος γύρω στα 5.000 παιδιά, μέχρι το 1954, επιστράφηκαν στους γονείς τους που τα ζήτησαν αφού είχαν μείνει πίσω στην Ελλάδα ή βρίσκονταν σε κάποια χώρα του εξωτερικού, όπως στον Καναδά ή την Αυστραλία.
Οι διευκρινίσεις αυτές είναι απαραίτητες για να κατανοηθεί ότι δεν είναι μόνιμος και σταθερός ο αριθμός των παιδιών - τόσο ο συνολικός όσο και αυτός που αναφέρεται σε κάθε μία χώρα ξεχωριστά - από τη στιγμή που άρχισαν οι αποστολές και σ' όλο το μετέπειτα χρονικό διάστημα. Ετσι θα ήταν πλάνη π. χ. να πει κανείς ότι έχει τον ακριβή αριθμό των παιδιών, σαν σύνολο ή σε κάθε χώρα ξεχωριστά, βασισμένος στην απογραφή μιας χρονικής περιόδου που έκανε η ΕΒΟΠ. Στην 3η Συνδιάσκεψη π. χ., με βάση στοιχεία που είχε δώσει η ΕΒΟΠ, αναφέρεται ότι τα παιδιά που ζούσαν στις Λαϊκές Δημοκρατίες - πλην της Γιουγκοσλαβίας - ήταν 17.902. Αναμφίβολα αυτό το νούμερο υπολείπεται του πραγματικού αν ληφθεί υπόψη και μόνο το γεγονός ότι δεν καταγράφεται ο αριθμός των παιδιών σε γιουγκοσλαβικό έδαφος.

Οι φωτογραφίες είναι από το αρχείο του "Ρ"

Οι φαντάροι του κυβερνητικού στρατού είναι αδέλφια μας! 86

Οι φαντάροι του κυβερνητικού στρατού είναι αδέλφια μας!

Απ' τη "χαράδρα" και τα μαρτύρια της Μακρονήσου, "παρέλαση" στο Στάδιο κι αμέσως μετά στο σφαγείο του Γράμμου

"Ο ΑΓΩΝΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΕΙΝΑΙ ΦΑΣΗ ΤΟΥ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΑΓΩΝΑ ΜΕΤΑΞΥ ΗΠΑ ΚΑΙ ΣΟΒΙΕΤΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ" Το αφιέρωμα του "Ρ" στα 50χρονα του ΔΣΕ δίνει την αφορμή να έρθουν στο φως για πρώτη φορά αδιάψευστα στοιχεία, που εδραιώνουν απόλυτα το ιστορικό πια γεγονός, ότι ο Εμφύλιος στην Ελλάδα ήταν αποκλειστικά δημιούργημα του αγγλοαμερικανικού ιμπεριαλισμού και της ελληνικής αντιδραστικής κλίκας, προκειμένου να υποτάξουν το λαό μας, όχι μόνο πολιτικά, αλλά και οικονομικά. Παράλληλα, να μετατρέψουν την Ελλάδα σε στρατιωτική βάση και ορμητήριο για τις επεκτατικές τους βλέψεις στις πρώην σοσιαλιστικές βαλκανικές χώρες, με απώτερη προοπτική την επίτευξη του κύριου στόχου τους, δηλαδή τον έλεγχο με οποιονδήποτε τρόπο της Σοβιετικής Ενωσης.

Αποκαλυπτικές ομολογίες

Το Μακρονησιώτικο 596 ΤΠ, με όπλα χωρίς σφαίρες, παρελαύνει στο Στάδιο παρουσία δημοσίων υπαλλήλων και μαθητών των Σχολείων της Αθήνας και του Πειραιά, που είχαν μεταφερθεί υποχρεωτικά για να ...χειροκροτούν

Αλλωστε, τα επεκτατικά αυτά σχέδια των στρατοκρατών ιμπεριαλιστών αποκαλύπτονται κι από ομολογίες επώνυμων ανώτατων αξιωματούχων της ελληνικής στρατιωτικής ηγεσίας.
Συγκεκριμένα, ο στρατηγός Μερεντίτης σε άρθρο του στο "Βήμα" της 17.2.1952 γράφει:
"Η Ελλάδα να θέση από τούδε εις την διάθεσιν των συμμαχικών αναγκών υπό τα όπλα, όσας δυνάμεις το Ανώτατον Συμμαχικόν Στρατηγείον κρίνει αναγκαίας. Εις περίπτωσιν ευνοϊκών συνθηκών να προελάσουν οι δυνάμεις της μετά των άλλων, συμπεριλαμβανομένων και των ιταλικών, βορειότερον των συνόρων της... ".
Σ' αυτή την κατεύθυνση άλλωστε "διαπαιδαγωγούσαν" τους Ελληνες φαντάρους, καλλιεργώντας το μίσος ενάντια στους βόρειους γείτονές μας και κύρια στη Βουλγαρία, προετοιμάζοντας το στρατό και το λαό ψυχολογικά για τη μελλοντική εισβολή. Πέρα απ' τις ομιλίες στις στρατιωτικές μονάδες από τους κατηχητές αξιωματικούς "Ηθικής Αγωγής" με θέμα "Οι προαιώνιοι εχθροί μας", οι παλιότεροι θα θυμούνται και το εμβατήριο που ανάγκαζαν τους φαντάρους να τραγουδάνε:

"...Σόφια, Μόσχα
είναι τ' όνειρό μας...
Εξω Βουλγαριά, ουστ
Θράκη και Μακεδονία
δε θα δείτε πια..."

Μετά την απαραίτητη αυτή παρένθεση πρέπει να πούμε ότι η επέμβαση των Αγγλοαμερικανών και των αντιδραστικών κύκλων της Αθήνας, για να χτυπηθεί το προοδευτικό κίνημα, συμπίπτει με το "φούντωμα" των αγώνων του λαού μας, που είχε αρχίσει στη χώρα μας, στη διάρκεια της τριπλής φασιστικής κατοχής, με μπροστάρη το ΕΑΜ, που δυναμικά καθοδηγούνταν από το ΚΚΕ.

"Συνωμοσίες" και "ύποπτοι"

Στο κέντρο της φωτογραφίας ο Αμερικανός στρατηγός, με κρεμασμένη στο λαιμό τη φωτογραφική μηχανή, για ν' απαθανατίσει το μακελειό, παρακολουθεί - από μακριά βέβαια - τις μάχες στην οροσειρά του Γράμμου. Δίπλα του οι επιτελικοί αξιωματικοί Βεντήρης, Μπαλοδήμος, Ζα`ϊμης και ο ανθυπολοχαγός διερμηνέας

Το χτύπημα ήταν σκληρό για το λαό μας. Σκληρότερο για την ελληνική επαρχία, που το πλήρωσε πολύ ακριβά. Αυτός είναι ο βασικός λόγος που η μεγάλη πλειοψηφία των κυνηγημένων και στη συνέχεια μαχητών του ΔΣΕ ήταν απ' την ελληνική επαρχία. Ηταν, δηλαδή, αγρότες, κάτοικοι ορεινών χωριών και κωμοπόλεων. Αντίθετα, το ποσοστό των στελεχών και μαχητών, που προέρχονταν απ' τα μεγάλα αστικά κέντρα, ήταν σχετικά μικρό. Εδώ βέβαια δε θ' αναλυθεί το σοβαρό κι ενδιαφέρον αυτό κεφάλαιο της ένδοξης ιστορίας του ΔΣΕ, ούτε θα γίνει αναφορά στις δικαιολογημένες ή αδικαιολόγητες αιτίες αυτού του γεγονότος. Εμείς να πούμε μόνο ότι εκείνοι που μπορούσαν ν' αποτελέσουν τις εφεδρείες του ΔΣΕ και ασφαλώς θα 'ταν πολύτιμο έμψυχο δυναμικό, ήταν οι χιλιάδες έγκλειστοι στις φυλακές, στα ξερονήσια και τα στρατόπεδα κομμουνιστές, προοδευτικοί αριστεροί πολίτες, που είχε προλάβει να τους πιάσει έγκαιρα το αντιδραστικό κράτος της Δεξιάς με βάση τον Α. Ν. 509/1947, που πρόβλεπε την ποινή του θανάτου για "διάδοσιν ιδεών εχουσών σκοπόν την ανατροπήν του κρατούντος κοινωνικού συστήματος", το περιώνυμο Γ` Ψήφισμα του Ιούνη 1946, που τιμωρούσε με ισόβια κάθειρξη "την απόπειρα συνωμοσίας" και με θάνατο την "εφαρμογή συνωμοσίας", και το Μεταξικό Α. Ν. 375/18.12.1936, που ίσχυσε και στις δεκαετίες 1950 και 1960. Επίσης, είχε "επιστρατευτεί" όλη η σχετική προπολεμική νομοθεσία, που "καταδίκαζε τη σκέψη", παρέτεινε επ' αόριστον το χρόνο εκτόπισης των "υπόπτων", ενώ επεξέτεινε τις διώξεις σε συγγενείς των "υπόπτων" α`, β`, και γ` βαθμού!
Την έννοια "συνωμοσία" και "ύποπτος" έδιναν οι μακελάρηδες των 25 Στρατοδικείων, που λειτουργούσαν στη χώρα τα χρόνια εκείνα, σε κάθε ενέργεια που εκφραζόταν με την υπεράσπιση της ειρήνης, της συμφιλίωσης του λαού και που αποτελούσε τη συνισταμένη του πολιτικού αγώνα που έκανε τότε το ΚΚΕ. Ετσι, λοιπόν, με βάση τον Α. Ν. 509/1947 έβγαλαν εκτός νόμου το ΚΚΕ και τις Οργανώσεις του, καθώς κι άλλους μαζικούς φορείς, συλλόγους ή πολιτικές κινήσεις που βρίσκονταν κάτω απ' την επιρροή του. Παράλληλα, δόθηκαν τέτοιες αρμοδιότητες στις διωκτικές αρχές, που οδήγησαν με αποφάσεις των "Επιτροπών" Ασφαλείας 40.000 κομμουνιστές και προοδευτικούς πολίτες στην εξορία, ενώ στις φυλακές - Απρίλης 1950 - βρίσκονταν 17.000 καταδικασμένοι και πάνω από 5.000 υπόδικοι, ενώ αρκετές χιλιάδες μεταφέρονταν στο Τρίκκερι, στην Ικαρία και τ' άλλα νησιά, που είχαν μετατραπεί σε τόπους εξορίας. Το Νοέμβρη του 1945 είχαν εκδοθεί 80.000 εντάλματα σύλληψης για ισάριθμους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης. Δυο χρόνια μετά το 1947 "ανοίγει" η Μακρόνησος, το ελληνικό Νταχάου, εκεί που έγιναν τα πιο φρικιαστικά εγκλήματα. Αυτά νομιμοποίησε η Βουλή τον Οκτώβρη του 1949 με ειδικό ψήφισμα που κατέθεσε ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, υπουργός Στρατιωτικών τότε, με γενικό εισηγητή τον βουλευτή Παναγή Παπαληγούρα.

"Ευτυχείς" και "υπερήφανοι"

Στις αρχές του καλοκαιριού του 1949 με το αμερικανικό αεροπλανοφόρο "Σικελία" μεταφέρονται στο Φάληρο 49 "Χελ Ντάιβερ" καθέτου εφορμήσεως, για να χρησιμοποιηθούν στις επιχειρήσεις του Γράμμου και του Βίτσι. Στη φωτογραφία περιχαρείς ο Κ. Καραμανλής, ο Παναγ. Κανελλόπουλος και οι Αμερικανοί αξιωματούχοι Γκρέιντ και Χόφμαν υποδέχονται τους Αμερικανούς πιλότους

Στο σημείο αυτό θα 'ταν χρήσιμο να δημοσιεύσουμε ένα ντοκουμέντο. Οσοι το διαβάσουν ας βγάλουν τα συμπεράσματά τους... Είναι απόσπασμα απ' το "Βιβλίο επισκεπτών" που υπήρχε στο γραφείο του Γ. Μπαϊρακτάρη, διοικητή - γενικού στρατοπεδάρχη Μακρονήσου. Δυστυχώς, σ' όλο το περιεχόμενο του βιβλίου αυτού, όπως και σ' άλλα έγγραφα της περιόδου εκείνης, δεν είναι δυνατή η πρόσβαση, ενώ έχει συμπληρωθεί 50ετία, δεδομένου ότι έχουν χαρακτηριστεί "άκρως απόρρητα και εμπιστευτικά".
Το πρωί, λοιπόν, της 23.3.1949 πάνε στη Μακρόνησο ο βασιλιάς Παύλος Γλύξμπουργκ, η Φρειδερίκη, ο πρίγκιπας Γεώργιος, ο υπουργός Δικαιοσύνης, Γ. Μελάς, ο αρχηγός της Αμερικανικής Στρατιωτικής Αποστολής, στρατηγός Βαν Φλιτ, ο υπουργός Στρατιωτικών, Παναγιώτης Κανελλόπουλος, κι η γυναίκα του Νίτσα.
Διαβάστε τι έγραψαν "για την ηθική και εθνική αγωγή" των κρατουμένων. Τα κείμενα δεν επιδέχονται αμφισβήτηση γιατί έχει διαπιστωθεί η γνησιότητα του γραφικού χαρακτήρα του καθένα απ' τους προαναφερόμενους.
"Η σημερινή επίσκεψη εις Μακρόνησον υπήρξε δι' εμέ μια από τις ευτυχέστερες ημέρες της ζωής μου. Αληθινόν εθνικόν βάπτισμα. Ολαι αι ευχαί μου απευθύνονται διά παλληκάρια της Μακρονήσου. Βαν Φλιτ".
"Είμαι υπερήφανος που Σας αντίκρυσα, άνδρες του Β` Τάγματος Σκαπανέων. Σας συγχαίρω και Σας υπόσχομαι να μείνω ψυχικά πάντοτε κοντά Σας. Παναγιώτης Κανελλόπουλος".
Οι αντοχές στα φριχτά βασανιστήρια στο Μακρονήσι δεν ήταν ίδιες για όλες τις χιλιάδες των κρατουμένων. Ετσι, υπήρξαν φαντάροι που προτίμησαν - για ν' αποφύγουν τα μεσαιωνικά βασανιστήρια απ' τον Σούλη, τον Κοθρή, τον Καραφώτη, τον Τσιμπλή, τον Βα`ϊτσα, τον Φοίφα - να υποκύψουν και να πάνε στο μακελειό του Γράμμου. Στην Αθήνα συγκροτήθηκε το 596 Τάγμα Πεζικού, που το 'ριξαν αμέσως στις φονικές μάχες με το ΔΣΕ στο Γράμμο και που αργότερα, αφού αντικατέστησε τον αγγλικό οπλισμό του με αμερικανικό στον Τύρναβο, χρησιμοποιήθηκε στον εμφύλιο της Κορέας.
Χαρακτηριστικό είναι ότι όταν συγκροτήθηκε το 596 ΤΠ και έκανε παρέλαση στους κεντρικούς δρόμους της Αθήνας και στο Παναθηναϊκό Στάδιο, οι φαντάροι είχαν κρεμασμένα στους ώμους όπλα που όμως ήταν άδεια. Σε κανέναν δεν είχαν δώσει σφαίρες! Ο φόβος ότι οι Μακρονησιώτες φαντάροι μπορεί να στρέψουν τα όπλα ενάντια σ' αυτούς που είχαν διατάξει το βασανισμό τους, ήταν φανερός. Και πραγματικά, δεν έπεσαν έξω.

Μη λυπάστε το αίμα τους!

Περήφανοι για την κατάκτηση του "λαφύρου" - είναι η σημαία της 16ης ταξιαρχίας του ΔΣΕ - που περιφέρεται από τον Αμερικανό στρατηγό Βαν Φλιτ (στο κέντρο), τον στρατηγό Θρ. Τσακαλώτο (δεξιά) και τον αντιστράτηγο Π. Καραδήμα

Στις επιχειρήσεις λοιπόν στο Λιόκο, στο Τσάρνο, στο Σκύρτση, στο Πάτωμα, στο Ταμπούρι, στη Φούρκα, στον Κλέφτη, το Τάγμα αυτό, που είχε την ονομασία "Τάγμα Ανανηψάντων", είχε τρομερές απώλειες, που βασικά οφείλονταν στην άρνηση των φαντάρων να χτυπήσουν τ' αδέλφια τους. Στις επιχειρήσεις με το ΔΣΕ, Μακρονησιώτες φαντάροι "αυτομολούσαν" με κάθε ευκαιρία που τους δινόταν. Μάλιστα, ο διοικητής της 1ης Μεραρχίας του κυβερνητικού στρατού, με έδρα την Κόνιτσα, είχε δώσει αυστηρή διαταγή να πυροβολούνται επιτόπου απ' τους διοικητές των μονάδων όσοι έδειχναν τέτοιες διαθέσεις.
Σ' όλες τις πολεμικές ενέργειες από την πλευρά του κυβερνητικού στρατού προηγούνταν αεροπορικός βομβαρδισμός των θέσεων των μαχητών του ΔΣΕ και βολές πυροβολικού. Δεν είναι τυχαίο ότι η τακτική αυτή στη διάρκεια του Εμφύλιου δεν εφαρμοζόταν μόνο όταν στις επιχειρήσεις συμμετείχε το 596 ΤΠ. Αυτό έγινε και στις 18 - 20 Αυγούστου στη μάχη για την κατάληψη του υψώματος Σκύρτση, που σήμαινε την κυριαρχία του αντικειμενικού σκοπού, δηλαδή του υψώματος "2520" του τριγωνομετρικού του Γράμμου. Τρεις απόπειρες έγιναν για την κατάληψη του υψώματος και οι τρεις χωρίς αποτέλεσμα. Τα νεκρά κορμιά των Μακρονησιωτών γιόμιζαν τα νεροφαγώματα και τα χαντάκια του υψώματος.
Το αίμα των φαντάρων της Μακρονήσου χυνόταν άφθονο, γιατί ανήκε σε αριστερούς φαντάρους και γι' αυτό ήταν φτηνό. Μια συνομιλία, που καταγράφηκε τα χρόνια εκείνα, είναι χαρακτηριστική. Υστερα από αναφορά του διοικητή του 596 ΤΠ προς τον Θεμ. Κετσέα για τα πυρά που δέχτηκαν απ' το ΔΣΕ και που θέριζαν τις εμπροσθοφυλακές του τάγματος, που είχε ξεκινήσει απ' το χωριό Πληκάτι για να "πιάσει" το Γράμμο, ο Θ. Κετσέας τού δήλωσε απ' τον ασύρματο: "Μη λυπάσθε το αίμα τους. Η Μακρόνησος βγάζει συνέχεια...".
Κι αυτό το αίμα ανταλλάχτηκε για λόγους σκοπιμότητας μ' ένα σηματάκι από τσίγκο που κρέμασαν στο μανίκι του χιτωνίου όσοι υπηρέτησαν στο 596 ΤΠ, καθώς και στην 5η Μοίρα των ΛΟΚ. Ηταν το Διακριτικό Αγώνος Διασώσεως Ιερών Οσίων Φυλής (ΔΑΔΙΟΦ), που το απένειμε μάλιστα η Γερμανίδα Φρειδερίκη. Μια βαρύγδουπη ονομασία, που έκρυβε υποκρισία, αλλά και την αιτία του μακελειού. Γιατί ο Εμφύλιος έγινε για τα ξένα συμφέροντα, εξυπηρέτησε τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό και την ελληνική αντιδραστική κλίκα...

"Πίστη ακλόνητη, πνεύμα αυτοθυσίας"

Το αεροπλανοφόρο "Φόρεσταλ", η ναυαρχίδα του 6ου Αμερικανικού Στόλου της Μεσογείου, κατέπλεε τακτικά στο Φάληρο για πολλούς και διαφόρους λόγους....

Μια άλλη ομολογία, αυτή τη φορά απ' τον στρατηγό Θρ. Τσακαλώτο στο βιβλίο του "40 χρόνια στρατιώτης", Τόμος 2ος, σελ. 541, είναι χαρακτηριστική της πίστης των μαχητών του ΔΣΕ:
"Μια αντικειμενική κρίσις θα μας δώσει την εντύπωσιν ότι 8 οπλοπολυβόλα, ίσως και 2 όλμοι, εσταμάτησαν δύο ταξιαρχίας, 26 πυροβόλα και ανάλογον αεροπορίαν...".
Ο Ευάγγ. Αβέρωφ στο βιβλίο του "Φωτιά και τσεκούρι", σελ. 470 - 471 δεν μπορεί παρά την προσπάθειά του να αποφύγει τελικά να ομολογήσει:
"Αυτοί που βγήκαν στο βουνό επέδειξαν πίστη ακλόνητη και εξαιρετικό πνεύμα αυτοθυσίας...".
Ο αγώνας του ΔΣΕ είχε παλικαριά. Και το σημαντικότερο, οι μαχητές του ένιωθαν αδελφοσύνη για τους φαντάρους του κυβερνητικού στρατού, γιατί ακριβώς ήταν κι αυτοί σπλάχνα του ίδιου λαού. Κι αυτό το συναίσθημα έγινε τραγούδι στα χείλια των μαχητών του ΔΣΕ. Οι στίχοι είναι του Νίκου Τριανταφύλλου:
"...Αδέλφια μου φαντάροι είναι κρίμα
για τους ξένους να πέσεις νεκρός...
όσο σίδερο οι ξένοι κι αν ρίξουν
νικητής θα 'ναι πάντα ο λαός...".
Τα ίδια αισθήματα έτρεφαν οι μαχητές του ΔΣΕ απέναντι και στους επιστρατευμένους ΜΑΥδες, τους αγρότες, που υποχρεώνονταν όταν τέλειωναν τις δουλιές τους στα χωράφια να παίρνουν τα όπλα και κάθε βράδυ να φυλάνε σκοπιά στις παρυφές των χωριών τους. Αυτή η συμπεριφορά του ΔΣΕ απέναντι τους άντρες των ΜΑΥ είχε τον αντίκτυπό της. Τον αποκαλύπτει με τη χαρακτηριστική του φράση ο στρατηγός Ζαφειρόπουλος:
"...Με όσην απροθυμίαν εδέχθησαν τα όπλα, με τόσην ευκολίαν και τα παρέδιδαν εις τους αντάρτας... Και απετέλεσαν την καλυτέραν πηγήν εξοπλισμού των συμμοριακών ομάδων...".

Ανάμειξη των Αμερικανών παντού

Για πρώτη φορά στα Γραμμοχώρια δοκιμάστηκαν οι βόμβες Ναπάλμ, οι καυστικές χημικές ουσίες και τα βαρέλια με πετρέλαιο, που έριχναν τα αεροπλάνα. Το σπίτι στο χωριό κάηκε, ο κόσμος κατέφυγε στο δάσος. Σώθηκε η μάνα, τα τρία παιδιά και το γαϊδουράκι τους...

Οταν τα "γεράκια" του αμερικανικού Πενταγώνου πήραν τη σκυτάλη απ' τους Αγγλους ανέλαβαν να εξοπλίσουν τον κυβερνητικό στρατό με σύγχρονα όπλα. Στο λιμάνι του Πειραιά καταπλέουν αμερικανικά οχηματαγωγά που μεταφέρουν πολεμικό υλικό κατάλληλο για "ορεινές επιχειρήσεις" και κυρίως όλμους των 60 και 81, ορεινά πυροβόλα, ημιαυτόματα τηλεβόλα, εκτοξευτές ρουκετών, μέχρι και βόμβες ναπάλμ, που χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά στα χωριά μας κι ήταν η πρόβα - όπως ομολόγησαν οι Αμερικανοί αξιωματούχοι - για το λαό του Βιετνάμ. Η Ελλάδα είχε ενταχθεί στο Δόγμα Τρούμαν, που αλυσόδεσε το λαό μας και στρεφόταν ενάντια στα δικαιώματα και τις κοινωνικές κατακτήσεις του. Οι Αμερικανοί, με το στόμα του Τρούμαν, το λένε ξεκάθαρα:
"Διαλέξαμε την Ελλάδα και την Τουρκία, όχι γιατί χρειάζονται βοήθεια ή γιατί είναι λαμπρά υποδείγματα δημοκρατίας και ύπαρξης των τεσσάρων ελευθεριών, αλλά γιατί αποτελούν για μας τις στρατηγικές πύλες της Μαύρης Θάλασσας και της καρδιάς της Σοβιετικής Ενωσης". (Εφημερίδα "Νιου Γιορκ Χέραλντ Τρίμπιουν" της 6 Απρίλη 1947).
Σύμφωνα με όσα έχουν αποκαλυφθεί, οι Αμερικανοί ήταν αποφασισμένοι να χτυπήσουν το ΔΣΕ, και εκτός απ' την αμέριστη βοήθεια στον κυβερνητικό στρατό με πολεμικό υλικό, να μεταφέρουν στην Ελλάδα και μάχιμα αμερικανικά τμήματα "...υποστηρίζοντας ότι η επιτυχία της αμερικανικής πολιτικής στην Ευρώπη, καθώς και του ευρωπαϊκού προγράμματος οικονομικής βοήθειας, απαιτούσε μια πολύ σταθερή στάση στην Ελλάδα". (Γιάννης Ο. Ιατρίδης, καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής στο S. C. ST. COLLEGE).

Πιο καθαρά ο αρχιστράτηγος S. J. CHAMBERLIN αναφέρει σε έκθεσή του:

"...Ουσιαστικά ο αγώνας στην Ελλάδα είναι απλώς μια φάση σημαντική, ωστόσο, στον παγκόσμιο αγώνα μεταξύ ΗΠΑ και Σοβιετικής Ενωσης".
Ο στρατηγός Ζαφειρόπουλος στο βιβλίο του "Ο αντισυμμοριακός αγών", αναφερόμενος στο Δόγμα Τρούμαν, επαληθεύει τις προθέσεις των Αμερικανών με την ομολογία του:
"...Δεν ήτο μόνο απλή ηθική ενίσχυσις, αλλά ενείχε την έννοιαν της προωθημένης προπομπού του αμερικανικού στρατού εις την Βαλκανικήν".
Η ανάμειξη των Αμερικανών υπάρχει παντού. Τις επιχειρήσεις στη Μουργκάνα τις κατεύθυνε προσωπικά ο επιστήθιος φίλος και έμπιστος της Φρειδερίκης στρατηγός Βαν Φλιτ, στις επιχειρήσεις το 1948 (Σχέδιο "Κορωνίς") και το 1949 (Σχέδιο "Πυρσός Α` και Β`") συμμετέχουν ανώτεροι Αμερικανοί αξιωματικοί του στρατού. Ακόμη και στα γραφεία της Ασφάλειας Αθηνών εγκαθίσταται ο Αμερικανός αξιωματούχος Ρόμπερτ Ντρίσκαλ, που κατευθύνει τις συλλήψεις δημοκρατικών πολιτών, ενώ ουσιαστικά τις μάχες ανάμεσα στο ΔΣΕ και τις υπέρτερες δυνάμεις του κυβερνητικού στρατού τις διευθύνανε Αμερικανοί αξιωματικοί που είχαν τοποθετηθεί στις διοικήσεις των Μεραρχιών κι αργότερα των Ταξιαρχιών. Οι εξουσίες στους Αμερικανούς δόθηκαν απ' την ελληνική κυβέρνηση, όταν έφτασαν, τον Οκτώβρη 1948, στην Αθήνα, γι' αυτόν ακριβώς το λόγο ο υπουργός Στρατιωτικών Ρόαγιαλ μαζί με τον υπουργό Εξωτερικών, στρατηγό Μάρσαλ.
Τα πλέον γνωστά ονόματα απ' το σύνολο των Αμερικανών αξιωματικών ήταν ο αρχηγός της αμερικανικής στρατιωτικής αποστολής, στρατηγός Γουίλιαμ Λισβέι, που αντικαταστάθηκε αργότερα απ' τον σκληροτράχηλο στρατηγό Βαν Φλιτ, ο αντισυνταγματάρχης Τζέκινς κι άλλοι.

Ευτυχείς και υπερήφανοι δηλώνουν οι Βαν Φλιτ και Παναγιώτης Κανελλόπουλος κατά την επίσκεψή τους στη Μακρόνησο στις 23.3.49

Στη Ρούμελη το σχέδιο "Χαραυγή" για τις "εκκαθαριστικές" επιχειρήσεις τον Ιούλη 1948, το κατάστρωσε ο Αμερικανός ταξίαρχος Τρούμαν Θίρσον, ενώ στη λεγόμενη "εκστρατεία Ρούμελης" συμμετείχαν ο Αγγλος συνταγματάρχης Κρουκ και ο Αμερικανός Πεντικόρ. Επίσης, στο στρατιωτικό αεροπλάνο τύπου "Χάρβαντ" που καταρρίφθηκε στις παρυφές του Καρπενησίου στις 21 Γενάρη 1949, επέβαινε και ο Αμερικανός αντισυνταγματάρχης Εντνερ.

Να μάθει ο λαός την πραγματική αλήθεια

Η μεγάλη οικονομική βοήθεια απ' τους Αμερικανούς δίνει τη δυνατότητα στην ελληνική κυβέρνηση (όπου συμμετέχουν οι Γ. Παπανδρέου και Κ. Καραμανλής) να δημιουργήσει ένα πανίσχυρο στρατό που συνολικά αποτελούνταν από 150.000 άντρες, 51.000 εθνοφύλακες, 26.000 χωροφύλακες, 7.000 αστυνομικούς, 14.000 πληρώματα πολεμικών πλοίων, 6.500 πληρώματα πολεμικών αεροπλάνων και προσωπικό αεροδρομίου. Στους αριθμούς αυτούς πρέπει να προστεθούν οι ΜΑΥδες και χιλιάδες αστυνομικοί ένστολοι και με πολιτικά.
Δυστυχώς, σιδερένιες ντουλάπες που ανοίγουν με κωδικούς αριθμούς κρύβουν τους φακέλους με τα στοιχεία αυτά. Κι έχει περάσει, το ξαναλέμε, πάνω από μισός αιώνας από τότε. Σκόπιμα αποκρύβονται όλα αυτά τα σοβαρά και πολύτιμα στοιχεία, που συνθέτουν την ιστορία της άλλης πλευράς του Εμφύλιου. Οταν ζήτησα να έχω πληροφόρηση, οι αρμόδιες υπηρεσίες, πολιτικές και κυρίως στρατιωτικές, αρνήθηκαν. Κι όμως είναι ανάγκη, εθνική ανάγκη, να μάθει ο λαός μας την αλήθεια, την πραγματική αλήθεια κι όχι την ιστορία του Εμφύλιου όπως την έχουν σερβίρει γιατί έτσι τους συμφέρει...
Το σημερινό αφιέρωμα έγραψε και επιμελήθηκε ο δημοσιογράφος Δημήτρης ΣΕΡΒΟΣ.

Οι φωτογραφίες είναι από το προσωπικό του αρχείο και από τα φωτογραφικά τμήματα του Μουσείου Μπενάκη, του Πολεμικού Μουσείου και της ΓΓΤΠ.

Η εμπιστοσύνη στο ΚΚΕ σημαίνει πίστη στη δύναμη της λαϊκής οργάνωσης και συμμαχίας

Η εμπιστοσύνη στο ΚΚΕ σημαίνει πίστη στη δύναμη της λαϊκής οργάνωσης και συμμαχίας

Η συνέντευξη του ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ στην εφημερίδα «Θεσσαλία»

ΦΡΑΓΚΟΣ

Ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας, παραχώρησε συνέντευξη στην εφημερίδα «Θεσσαλία». Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη.***
-- Συνεχίζει η ελληνική κυβέρνηση να διαμηνύει προς όλες τις κατευθύνσεις ότι το 2014 θα είναι έτος ανάκαμψης και ότι δεν θα επιβληθούν άλλα επώδυνα μέτρα. Η διαβεβαίωση αυτή πιστεύετε είναι ικανή να δημιουργήσει εικόνα σταθερότητας στο πολιτικό σκηνικό ή θα έχουμε τέτοιες εξελίξεις, που μπορούν να οδηγήσουν σε πρόωρες εκλογές;
-- Οι μόνες κυβερνητικές διαβεβαιώσεις που ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα είναι αυτές προς το μεγάλο κεφάλαιο και αφορούν στην ανάκαμψη της κερδοφορίας του, που θα συνοδεύεται από μόνιμα επώδυνα αντιλαϊκά μέτρα. Αυτός είναι ο βασικός στόχος της σημερινής, αλλά και κάθε κυβέρνησης που κινείται εντός των τειχών της ΕΕ και του καπιταλιστικού δρόμου ανάπτυξης. Γι' αυτό ακριβώς επιδιώκουν σταθερότητα στο πολιτικό σκηνικό με ή χωρίς πρόωρες εκλογές. Οι θετικές, για το λαό, εξελίξεις θα προκύψουν μόνο από μια μαχητική εργατική - λαϊκή αντιπολίτευση, που σήμερα αποτελεσματικά μπορεί να κάνει μόνο το ΚΚΕ, πολύ περισσότερο αν η ίδια η εργατική τάξη, ο λαός του δώσουν αυτή τη δύναμη, για να βάζει εμπόδια και να ανοίγει δρόμους ριζικής ανατροπής του σάπιου συστήματος.
-- Η κοινωνία στενάζει από τα οικονομικά αδιέξοδα, αναζητά πολιτικές λύσεις, ωστόσο όμως διαπιστώνεται ότι τα ποσοστά του ΚΚΕ παραμένουν χαμηλά. Αυτό σημαίνει ότι οι πολίτες δεν εμπιστεύονται τις προτάσεις του ΚΚΕ για έξοδο από την κρίση;
-- Οι εργαζόμενοι, οι άνεργοι, οι άνθρωποι των λαϊκών στρωμάτων δεν έχουν αποκτήσει ακόμα πίστη κυρίως στη δική τους δύναμη, τη δύναμη της λαϊκής οργάνωσης και συμμαχίας. Γι' αυτό αποδέχονται εκβιαστικά διλήμματα, δέχονται να τους πλασάρουν ψεύτικες ελπίδες, προσδοκούν φιλολαϊκές λύσεις από το πολιτικό κατεστημένο, που δεν θα έρθουν ούτε στη Δευτέρα Παρουσία. Η εμπιστοσύνη στο ΚΚΕ προϋποθέτει εμπιστοσύνη στο εργατικό - λαϊκό κίνημα, που πρέπει να ανασυντάξει τις δυνάμεις του, γιατί τότε θα μπορεί να εμποδίσει, να καθυστερήσει τα αντιλαϊκά μέτρα, ακόμα και να επιβάλει επείγοντα μέτρα ανακούφισης της λαϊκής οικογένειας. Θα μπορεί να ανοίξει το δρόμο όχι μόνο της εξόδου από την κρίση, αλλά συνολικά για τη λαϊκή ευημερία. Δεν θεωρούμε ότι είναι εύκολα όσα προτείνουμε, αλλά αποτελούν και τη μόνη ρεαλιστική διέξοδο σε όφελος του λαού. Αλλωστε, μήπως αυτή η βαρβαρότητα που βιώνουν σήμερα είναι εύκολη; Οδηγεί σε διέξοδο; Κάθε άλλο.

Η πρόταση του ΚΚΕ δεν δίνει φιλί ζωής στο σάπιο σύστημα

-- Το θέμα ανασύνθεσης της κεντροαριστεράς βρίσκεται εδώ και καιρό στο προσκήνιο. Ποια συμπεράσματα έχετε βγάλει για τις έως τώρα ζυμώσεις και αναφορές που γίνονται;
-- Ηδη, στο προσκήνιο βρίσκεται η συνολική αναμόρφωση του πολιτικού σκηνικού προκειμένου να ξεπεραστεί η υπαρκτή δυσκολία για αυτοδύναμες σταθερές κυβερνήσεις που θα εναλλάσσονται για να παγιδεύουν τη δυσαρέσκεια του λαού. Το σύστημα χρειάζεται να προετοιμάζει και άλλες εναλλακτικές λύσεις για να επιβιώσει. Προωθεί αυτή τη στιγμή το δίπολο ΝΔ - ΣΥΡΙΖΑ, ως βασικούς κορμούς, αλλά προετοιμάζει και άλλα σχήματα, κεντροαριστερά με ολίγον από ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ και 58 διαθέσιμους, που «μαγειρεύεται» από τα ίδια παλιά και φθαρμένα υλικά της ίδιας αντιλαϊκής συνταγής.
-- Ο ΣΥΡΙΖΑ επιμένει στην πρόσκληση συνεργασίας με το ΚΚΕ και άλλες δυνάμεις για τη δημιουργία ενός Ενιαίου Λαϊκού Μετώπου...
-- Το ΚΚΕ έχει πρόταση πολιτικής συμμαχιών, με τη διαφορά ότι η πρότασή του για τη Λαϊκή Συμμαχία δεν αποθεώνει τη δήθεν υγιή επιχειρηματικότητα, δε σφιχταγκαλιάζεται με τον ΣΕΒ, δεν προσκυνά την ΕΕ, δεν ξεπλένει το σύστημα και τους εκπροσώπους του και τελικά δεν επιδιώκει να δώσει φιλί ζωής στο σάπιο σύστημα και το διεφθαρμένο κράτος του. Η Λαϊκή Συμμαχία συσπειρώνει την πλειοψηφία, δηλαδή τον εργάτη που δίνει μάχη για το μεροκάματο, τον άνεργο που πρέπει να επιβιώσει από την πείνα, τον αγρότη που ξεκληρίζεται, τον αυτοαπασχολούμενο που παλεύει με τα χρέη και το λουκέτο. Θα έχει κατεύθυνση τη λαϊκή εξουσία με κοινωνικοποίηση των μονοπωλίων, αποδέσμευση από την ΕΕ συνολικά, άρα και από το ευρώ, μονομερή διαγραφή του χρέους. Η Λαϊκή Συμμαχία μπορεί να παλέψει σήμερα για τα επείγοντα προβλήματα κάθε λαϊκής οικογένειας, αλλά κυρίως μπορεί να ανοίξει δρόμους γιατί η πάλη της έχει κατεύθυνση και προοπτική την αλλαγή τάξης στην εξουσία.
-- Ενόψει δημοτικών εκλογών τι είδους συμμαχίες είναι αποφασισμένο το ΚΚΕ ν' αναζητήσει; Με τι κριτήρια θα κινηθεί;
-- Το ΚΚΕ, σε κάθε μάχη, όπως είναι κι αυτή των εκλογών - δημοτικών, περιφερειακών αλλά και ευρωεκλογών - απευθύνεται σε όλους τους εργαζόμενους, τους αγρότες, τους αυτοαπασχολούμενους, τους αγωνιστές της ζωής, σε όσους έχουμε συναντηθεί μαζί στους αγώνες μέσα στην οικονομική κρίση, σε όσους δεν εμπιστεύονται τόσο τις δυνάμεις που έχουν μέχρι σήμερα κυβερνήσει όσο και όσους ετοιμάζονται να τον κοροϊδέψουν για να αρπάξουν την ψήφο του και μετά να κινηθούν σε ίδιους αντιλαϊκούς, αδιέξοδους για το λαό δρόμους.

Η στρατηγική του ΚΚΕ θα οδηγήσει το λαό σε νίκη

-- Ως προς τις εξελίξεις στα εθνικά θέματα υπάρχουν τομείς που κρύβουν άμεσα κινδύνους;
-- Οι εξελίξεις στα Ελληνοτουρκικά, αλλά και στο Κυπριακό, που είναι φυσικά διεθνές πρόβλημα εισβολής και κατοχής ανεξάρτητου κράτους, είναι ανησυχητικές. Η ανησυχία μας μεγαλώνει παρακολουθώντας τους οξυμένους ανταγωνισμούς ανάμεσα στους ιμπεριαλιστές για να βάλουν στο χέρι τον πλούτο της ευρύτερης περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου - Μέσης Ανατολής. Αυτός ο πλούτος ενώ θα μπορούσε - στο πλαίσιο μιας άλλης εξουσίας - να είναι παράγοντας ευημερίας και συνεργασίας των λαών, στον καπιταλισμό μετατρέπεται στο αντίθετο. Η ανησυχία μας μεγαλώνει γιατί η Ιστορία διδάσκει ότι πόλεμοι παγκόσμιοι και περιφερειακοί ήρθαν μετά από βαθιά οικονομική καπιταλιστική κρίση, όπου μ' αυτόν τον τρόπο βρήκαν διέξοδο τα κεφάλαια, το σύστημα. Ο λαός, η εργατική τάξη πρέπει να προετοιμαστούν ιδεολογικά, πολιτικά και οργανωτικά γιατί δεν έχουν κανένα συμφέρον να μπουν ανάμεσα σ' αυτούς τους ανταγωνισμούς, να επιλέξουν μακελάρη, να χύσουν το αίμα τους για τα συμφέροντα της κερδοφορίας του κεφαλαίου.
-- Πολλά και σοβαρά τα προβλήματα του αγροτικού κόσμου ειδικά στη Θεσσαλία. Με ποιο τρόπο θα πρέπει να αντιμετωπιστούν;
-- Υπάρχουν βασικά προϊόντα που είμαστε ελλειμματικοί ως χώρα εξαιτίας της ΚΑΠ, των πολιτικών της ΕΕ και των κυβερνήσεων: Μαλακό σιτάρι από το οποίο παράγεται το ψωμί, γαλακτοκομικά και κρέας, βασικά για τη διατροφή του λαού. Υπάρχει έντονο πρόβλημα στην περιοχή με την ξηρασία και παράλληλα δεν έχουν ολοκληρωθεί τα έργα της εκτροπής του Αχελώου. Το βαμβάκι, που αποτελεί βασικό προϊόν για τη Θεσσαλία, δέχεται καταλυτικό χτύπημα με τη νέα ΚΑΠ και θα συρρικνωθεί δραστικά η παραγωγή του, άρα και το εισόδημα των αγροτών. Το εργοστάσιο ζάχαρης στη Λάρισα έκλεισε και μάλιστα επιδοτήθηκαν από την ΕΕ για να καταστρέψουν τις εγκαταστάσεις του και την ίδια ώρα εισάγουμε ζάχαρη και χάνεται αγροτικό εισόδημα και θέσεις εργασίας. Εισάγονται ομοειδή προϊόντα και αμφίβολης ποιότητας και τα ελληνικά πετιούνται ή πωλούνται σε εξευτελιστικές τιμές.
Χρειάζεται να αξιοποιήσουμε τις τεράστιες παραγωγικές δυνατότητες που υπάρχουν, ειδικά στη Θεσσαλία, και αυτό μπορεί να γίνει μόνο με ανατροπή αυτών των πολιτικών, αποδέσμευση από την ΚΑΠ και συνολικά την ΕΕ. Μόνη λύση είναι ο σχεδιασμός, προγραμματισμός και υλοποίηση με βάση ό,τι συμφέρει τις διατροφικές ανάγκες του λαού, αξιοποιώντας τα εδαφοκλιματικά πλεονεκτήματα της χώρας. Με τον κεντρικό σχεδιασμό και την κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής και την ανάπτυξη του παραγωγικού συνεταιρισμού των μικροκληρούχων, καθώς και στήριξη με τις κρατικές δομές, με παραγωγή μέσων και εφοδίων και έργα βελτίωσης. Ετσι θα μειωθεί το κόστος παραγωγής και θα εξασφαλιστεί η διατροφική επάρκεια του λαού μας, με φθηνά και ποιοτικά προϊόντα και πρώτες ύλες, για την ανάπτυξη της βιομηχανίας και δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
-- Το ΚΚΕ συμπλήρωσε 95 χρόνια ζωής με αγώνες και σημαντική παρουσία στην πολιτική ζωή της χώρας. Από την άλλη πλευρά - και σύμφωνα με δημοσιεύματα - επιχειρείται μια διαφοροποίηση απέναντι σε πολιτικές αποφάσεις και δράσεις του πρόσφατου παρελθόντος. Οπως, π.χ., για τα πεπραγμένα της περιόδου 1989-1991, περίοδο που συνδέεται με την πολιτική του Χαρίλαου Φλωράκη. Πώς ακριβώς έχουν τα πράγματα;
-- Το ΚΚΕ είναι το μοναδικό κόμμα που τολμά να μελετά το παρελθόν του, να διδάσκεται από την Ιστορία του. Βγάζει πολύτιμα συμπεράσματα, επεξεργάζεται τη στρατηγική του μέσα από συλλογικές διαδικασίες, μακριά από ωραιοποιήσεις και μηδενισμό. Οι αντίπαλοί μας δεν πρόκειται ποτέ να συμβιβαστούν με το ότι το ΚΚΕ και μαζί με αυτό και ηγέτες του, όπως ο Χαρίλαος Φλωράκης, άντεξαν σε όλες τις καμπές της ταξικής πάλης. Το ΚΚΕ και τα στελέχη του άντεξαν, δεν υπέγραψαν ποτέ δήλωση μετανοίας στον καπιταλισμό. Παρά επιμέρους δυσκολίες, αδυναμίες, πάντα είχε σκοπό του να υπηρετήσει το λαό και τα συμφέροντά του. Σήμερα, πλέον, απ' όλη αυτήν την ιστορική πείρα και μελέτη, το αδιαμφισβήτητο κέρδος για το Κόμμα μας είναι η ωρίμανση της συλλογικής σκέψης του Κόμματος, η επεξεργασία από το ΚΚΕ σύγχρονης στρατηγικής, που θα οδηγήσει το λαό μας σε νίκες και επιτυχίες.