Αγαπητοί σύντροφοι και συντρόφισσες
1) Κατανοώ ότι η συνειδητοποίηση των πραγματικών κοινωνικοπολιτικών δεδομένων από τους ίδιους τους εργαζόμενους και η προοπτική συσπείρωσης γύρω από τη δική μας πρόταση, δεν είναι απλή, ούτε εύκολη υπόθεση. Είμαι, όμως, βέβαιος ότι στο τετράχρονο που πέρασε οι συνθήκες ήταν ευνοϊκότερες από ό,τι στο παρελθόν, ενώ -δυστυχώς- στο μέλλον θα είναι πολύ πιο δυσμενείς.
Ενας από τους λόγους που, κατά τη γνώμη μου, το Κόμμα μας δεν κατάφερε να προσαρμόσει έγκαιρα τη δράση του στην πραγματικότητα που δημιούργησε η οικονομική κρίση, ήταν και οι προηγούμενες εκτιμήσεις για τις οικονομικές εξελίξεις.
Στην προσπάθειά μας να αποδείξουμε ότι η Ελλάδα είναι χώρα ιμπεριαλιστική, καταλήξαμε σε λάθος συμπεράσματα για την πορεία του ελληνικού καπιταλισμού. Ετσι, όταν οι αστοί ανακοίνωσαν ότι η χώρα βρίσκεται σε κατάσταση οικονομικής κρίσης, το Κόμμα αποδείχθηκε απροετοίμαστο να αναλάβει πρωτοβουλίες για την οργάνωση της λαϊκής αντίδρασης - αγανάκτησης, σε σωστή κατεύθυνση. Το μοναδικό, δηλαδή, κόμμα που, σωστά, έχει αναγάγει σε ιδεολογία του τη θεωρία των περιοδικών οικονομικών καπιταλιστικών κρίσεων, βρέθηκε, όπως φαίνεται και από τα ντοκουμέντα του 18ου Συνεδρίου, ανέτοιμο, μπροστά σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο..
Από την εποχή του προηγούμενου Συνεδρίου, διατύπωνα την άποψη ότι ο οικονομικός κύκλος, στις σύγχρονες συνθήκες, δεν εμφανίζεται με την κλασική του μορφή, αλλά καμουφλαρισμένος. Σε αυτό συνηγορεί, πρώτον η μείωση της παραγωγής στους κλάδους της υλικής παραγωγής και παράγοντες όπως η πρωτοφανής υπερσυσσώρευση κεφαλαίων, η απελευθέρωση των αγορών, η αύξηση των τραπεζικών δανείων, η μεταφορά της βάσης παραγωγής από τα ιμπεριαλιστικά κέντρα στην Ασία.
Στο Κόμμα όμως δε χωρούσε δεύτερη συζήτηση, πέρα από τη θετική αποτίμηση της πορείας του καπιταλισμού στη χώρα. Αναλύσαμε τα στοιχεία που είχαμε στη διάθεσή μας με μικροαστικά κριτήρια, κάναμε και μερικές στατιστικές αλχημείες και συμπεράναμε: Πρώτον, ότι έχουμε να κάνουμε με μια ιμπεριαλιστική χώρα σε φάση ανόδου. Δεύτερον, ότι υπάρχει βελτίωση της θέσης στα πλαίσια της ΕΕ. Και τρίτον προδικάζαμε νέες ανατροπές υπέρ της Ελλάδας στα πλαίσια της Ενωσης αυτής. Στις αιτιάσεις ότι ολόκληρη η βιομηχανία της χώρας καταστρέφεται, δινόταν η απάντηση ότι είναι λάθος να μιλάμε για «συρρίκνωση» της βιομηχανίας.
Τίποτα από όλα αυτά δεν ήταν σωστό. Το κακό είναι ότι, οι λανθασμένες εκτιμήσεις για την πορεία της οικονομίας συνέπεσαν με το ξέσπασμα της κρίσης.
Η εκδήλωση της κρίσης, που από την πρώτη στιγμή φάνηκε ότι έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά από κάθε προηγούμενη κρίση (με γνώμονα τη διάρκεια, το βάθος, τις προοπτικές αντιμετώπισής της, το μέγεθος των καταστροφών που προκαλεί, τη συμμετοχή της χώρας σε ενιαίο νόμισμα κλπ), θα έπρεπε να σημάνει τον επανακαθορισμό του συνόλου της πολιτικής δράσης και της καθημερινής παρέμβασης του Κόμματος.
Σε περίπτωση που θα είχαμε εκτιμήσει σωστά την πορεία των φάσεων του οικονομικού κύκλου, το ΚΚΕ θα μπορούσε από την πρώτη στιγμή, αντί να αντιπαλεύει μέτρο το μέτρο, να βγει με τη δική του συγκεκριμένη και ολοκληρωμένη πρόταση αντεπίθεσης. Την πρόταση, τα αιτήματα και τις πολιτικές που περιγράφονται στο κεφάλαιο «Βασικές προγραμματικές κατευθύνσεις και στόχοι πάλης» του Μετώπου, όπως αποτυπώνονται στο ισχύον Πρόγραμμα του Κόμματος.
Προσθετικά και με δεδομένο ότι το ζήτημα αιχμής που παρουσιάστηκε ήταν το θέμα της εξόφλησης του κρατικού χρέους, εμείς από την πρώτη στιγμή οφείλαμε να αναβαθμίσουμε σε σύνθημα λαϊκής συσπείρωσης, σε μέτωπο το «ούτε ένα ευρώ στους πιστωτές της οικονομικής ολιγαρχίας», πολύ περισσότερο που λόγος γίνεται για εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ.
Γύρω από έναν τέτοιο στόχο, θα μπορούσαμε να οικοδομήσουμε το σύνολο των αιτημάτων που περιγράφονται στις «προγραμματικές κατευθύνσεις», όπως αποδέσμευση από την ΕΕ, κοινωνικοποίηση των βασικών μέσων παραγωγής με έμφαση στην άμεση κοινωνικοποίηση των μονάδων που εγκαταλείπονται από τους εργοδότες, το πάγωμα κάθε μέτρου που χειροτερεύει την κατάσταση των εργαζομένων κοκ.
Οι ραγδαίες αλλαγές που σημειώνονται στην διάρθρωση των κοινωνικών στρωμάτων, επιδρούν καταλυτικά στη συμπεριφορά των μαζών, οι οποίες σε τέτοιες φάσεις είναι περισσότερο δεκτικές σε μετακινήσεις. Μόνο που αυτή η διαθεσιμότητα θα έπρεπε να συναντηθεί με το Κόμμα, να μπολιαστεί με την ταξική πάλη, να ενταχθεί στο μέτωπο αντίστασης και αντεπίθεσης. Κάτι τέτοιο δεν έγινε.
2) Δεν συμμερίζομαι τους πανηγυρισμούς που εμφανίζονται στον Προσυνεδριακό Διάλογο, επειδή επικράτησαν, λέει, τα επαναστατικά χαρακτηριστική του Κόμματος, σιγουρεύτηκε η στρατηγική του, δεν γίναμε τσόντα αστικής κυβέρνησης.
Κάποιοι σύντροφοι είδαν στο προτεινόμενο Πρόγραμμα το αναγκαίο «κλικ» προς τα αριστερά, άλλοι ανακάλυψαν ότι αυτό το Πρόγραμμα του ΚΚΕ αποτελεί αγκάθι στο μάτι των αστών.
Γιατί; Επειδή, υποστηρίζουν, φέρνει το σοσιαλισμό πιο κοντά.
Καλά είναι τα λόγια. Ομως μην ξεχνάμε ότι ο Χρουστσόφ έμεινε στην ιστορία, πέρα από το ότι ήταν δεξιός οπορτουνιστής, και επειδή στο 22ο Συνέδριο του ΚΚΣΕ, υποστήριζε στα λόγια ότι το 1981, θα είχε ολοκληρωθεί η οικοδόμηση του κομμουνισμού στην ΕΣΣΔ!
Οι δραματικοί τόνοι με τους οποίους εκθειάζεται μερικές φορές η σημασία του προτεινόμενου Προγράμματος, δίνουν την αίσθηση ότι μέχρι σήμερα το ΚΚΕ πορευόταν περίπου στα τυφλά, ήταν σχεδόν έρμαιο των εξελίξεων και των περιστάσεων.
Χωρίς να το αντιλαμβάνονται οι σύντροφοι που μιλούν με αυτόν τον τρόπο, στην ουσία μιλούν απορριπτικά για το ΚΚΕ, εμφανίζοντάς το να πηγαίνει με ασταθή πυξίδα, χωρίς ταξικά χαρακτηριστικά, χωρίς επαναστατική στρατηγική, ευάλωτο σε πιέσεις για (δεξιές πάντα) αποκλίσεις. Ενα ΚΚΕ που τώρα βάζει τέρμα στις αυταπάτες και κλείνει τις πόρτες του στον οπορτουνισμό.
Μα τόσο σκάρτο ήταν βρε σύντροφοι το Κόμμα μας; Τόσο οπορτουνισμό κουβάλαγε στα σπλάχνα του και ήμασταν γεμάτοι τρόμο, για το πού θα γείρει η πλάστιγγα; Και όλοι εμείς που βρεθήκαμε στρατευμένοι στο ΚΚΕ να παλεύουμε είκοσι και τριάντα και σαράντα χρόνια, δίνοντας μάχες και για την καθαρότητα της γραμμής του, κακώς πιστεύαμε ότι ήταν μάχες νικηφόρες; Κι αν είναι έτσι τα πράγματα, πότε είχαμε δίκαιο; Χτες ή σήμερα;
Βέβαια, το έναυσμα για τέτοιου είδους προσεγγίσεις το δίνει η ΚΕ. Κρίμα. Λέγοντας, όμως, ότι το προτεινόμενο Πρόγραμμα «ενσωματώνει» τα συμπεράσματα από τις συζητήσεις για το «Σοσιαλισμό» και την «Ιστορία», αφού κομβικό σημείο των εκτιμήσεων σε αυτά τα κείμενα είναι ο δεξιός οπορτουνισμός που κυριάρχησε στο ΚΚΣΕ και λίγο αργότερα στο ΚΚΕ, συμπερασματικά καταλήγεις ότι το νέο Πρόγραμμα, είναι το Πρόγραμμα που επαναφέρει το Κόμμα στο σωστό δρόμο.
Σωστός, ωστόσο, δρόμος δεν είναι να ισοπεδώνουμε το χτες και το προχτές στην προσπάθεια να στηριχτούν οι σύγχρονες επεξεργασίες. Ούτε οι μονοκονδυλιές που διαγράφουν επιλογές ζωής δεκάδων χιλιάδων μελών του Κόμματος. Γιατί, αγαπητοί μου σύντροφοι και συντρόφισσες, αμφισβήτηση επιλογών μιας ολόκληρης ζωής είναι να μου λέει σήμερα το Κόμμα μου, ότι τώρα θα αποκατασταθούν πλήρως τα κομμουνιστικά - επαναστατικά του χαρακτηριστικά.
