Βγαίνουμε μωρό μου βγαίνουμε

 Βγαίνουμε μωρό μου βγαίνουμε

Χτες στήθηκε ένα παράλληλο show με τις ομιλίες των αρχηγών του νέου διπολισμού στις κοινοβουλευτικές τους ομάδες, αμφιβάλλω όμως αν υπάρχει κάτι άξιο σοβαρού σχολιασμού. Το βασικό συμπέρασμα από το λόγο του Τσίπρα είναι πως του έμεινε κουσούρι η αμερικάνικη προφορά στα "ρω του έρωτα" (για τον Ομπάμα) και ο λογογrάφος του πrέπει να αrχίσει να τα αποφεύγει, αλλιώς η φάση θα θυμίζει σκηνή από το Life of Brian.



Κατά τα άλλα, παρακολουθήσαμε ζωντανά ένα ωραίο μασαζάκι εν όψει των ανατροπών που έρχονται στα εργασιακά, με πάρα πολλές αναφορές στη ΝΔ, που είναι το βασικό επιχείρημα για να (ξανα)ψηφίσει κανείς ΣΥΡΙΖΑ -ή μάλλον το βασικό πρόσχημα, όπως μπορεί να δει κανείς πχ σε αυτήν τη συνέντευξη του μικρού (από κάθε άποψη) Μπελογιάννη, που θα το ρίξει με βαριά καρδιά στο Σύριζα, για να μην έρθει ο Κούλης. Ε ναι, φαντάζεσαι να έρθει στα πράγματα η Δεξιά και να ψηφίσει κανένα (δεξιό) μνημόνιο; Ούτε να το σκέφτομαι...

Το 'πε κι ο Αλέξης άλλωστε, πως η στρατηγική της ΝΔ είναι το 4ο μνημόνιο. Ενώ για το Σύριζα προφανώς θα προκύψει τυχαία, παρά κι ενάντια στην πολιτική του βούληση. Άλλο αν το ψηφίζουν μετά όλοι μαζί. Είναι αυτή η "διαλεκτική" της αστικής ενότητας κι η θαυμαστή τακτική "μαζί να χτυπάμε-ψηφίζουμε, χωρίστά να βαδίζουμε", για να εγκλωβίζουν περισσότερες συνειδήσεις.

Είχε "ενδιαφέρον" πάντως, από μια άποψη, η αισιόδοξη κατακλείδα του Τσίπρα: εμείς θα γίνουμε η κυβέρνηση που θα βγάλουμε τη χώρα από την κρίση. Που ειπώθηκε μάλλον συνθηματολογικά, γιατί κάτι έπρεπε να ειπωθεί, για να ανεβάσει τους τόνους και το ηθικό, παράλληλα όμως δείχνει και μια ορισμένη αντίληψη για την κρίση και το χαρακτήρα της: οι κυβερνήσεις είναι αυτές που φέρνουν ή απομακρύνουν μια κρίση. Με άλλα λόγια η κρίση δεν απορρέει αντικειμενικά αλλά ως αποτέλεσμα μιας κακής διακυβέρνησης, υποκειμενικών λαθών, κτλ. Και σε κάθε περίπτωση, αντιμετωπίζεται ως ένα είδος συλλογικής τιμωρίας του λαού μας για τον πρότερο ανέντιμο ή μάλλον σπάταλο βίο του, λογική που συμπυκνώνει άριστα η φράση "όλοι μαζί τα φάγαμε" κι ο μύθος του Έλληνα τζίτζικα, που ζει εις βάρος των ευρωπαϊκών μυρμηγκιών και του μόχθου τους.

Με την εκδήλωση της κρίσης και την έλευση των μνημονίων, εντάθηκε η προπαγάνδιση αυτών των ιδεολογημάτων, παράλληλα όμως οξύνθηκε κι η ενδοαστική αντιπαράθεση για το καλύτερο μείγμα διαχείρισης της κρίσης.

Η (σχηματικά μιλώντας) κεϊνσιανή πλευρά κριτικάρει τη μνημονιακή λιτότητα, γιατί στοχεύει σε χαμηλά, μηδενικά ελλείμματα και σε πρωτογενή πλεονάσματα, βάζοντας εμπόδια στη χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό και τη συνεπακόλουθη αναθέρμανση της αγοράς-οικονομίας. Προβάλλει δηλ μια συγκεκριμένη ειδική πτυχή, που "τεκμηριώνει" την ορθότητα της δικής της συνταγής: απομείωση χρέους, χαλαρά ελλείμματα, κτλ.

Στον αντίποδα, το μνημονιακό στρατόπεδο επιδιώκει τη νομιμοποίηση της στρατηγικής του ως μονόδρομου χωρίς εναλλακτικές, κι απαντάει πως δεν είναι τα μνημόνια που έφεραν την κρίση, αλλά αντιστρόφως, η κρίση είναι που κατέστησε αναγκαία κι επέβαλε τα μνημόνια, που έπρεπε να είχαν εφαρμοστεί καιρό τώρα (ακόμα κι ο Βαρουφάκης που διεκδικεί δάφνες αντιπολίτευσης θεωρούσε το 70% του μνημονιακού πυρήνα θετικό κι αναπόφευκτο).

Λένε δηλ κι αυτοί τη μισή αλήθεια -κι ούτε καν- καθώς δε θεωρούν αντικειμενική και νομοτελειακή την εμφάνιση της καπιταλιστικής κρίσης, σε αυτό το πλαίσιο, αλλά εντοπίζουν τις αιτίες της στο ότι ζούσαμε πάνω από τις δυνατότητές μας και καταναλώναμε περισσότερα απ' όσα παράγουμε. Κι αυτό τη στιγμή που η κρίση καταδεικνύει ακριβώς το αντίθετο -ότι υπάρχουν δηλ εμπορεύματα που δεν μπορούν να πωληθούν και βασικά κεφάλαια που "περισσεύουν" και δεν μπορούν να επενδυθούν κερδοφόρα.

Αυτό που καμία πλευρά δε λέει, είτε γιατί δεν έχει τα θεωρητικά εργαλεία να το δει είτε βασικά γιατί δεν ευνοεί τα ταξικά συμφέροντα που υπηρετεί, είναι πως η κρίση εμφανίζεται αντικειμενικά, έχει τις ρίζες της στον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής και δε θεραπεύεται στα στενά του όρια. Κάθε βήμα για την υπέρβασή του από αστική σκοπιά, σημαίνει νέα επώδυνα αντιλαϊκά μέτρα. Κι ο λαός οφείλει να φιλτράρει ταξικά τις έννοιες και τα όμορφα, αταξικά λογάκια που του πλασάρουν "έξοδος από την κρίση κι ανάπτυξη για ποιον;".

Μακάρι να μπορούσαμε να τους ανταποδώσουμε την υπόσχεση και να πούμε πως εμείς θα γίνουμε αυτοί που θα βάλουν τη χώρα σε "επαναστατική κρίση", προσφέροντας στο καπιταλιστικό σύστημα τον επιθανάτιο ρόγχο του. Κάτι που δεν περνάει όμως εξ ολοκλήρου από τα χέρια μας, καθώς η επαναστατική κρίση -όπως και η οικονομική, καπιταλιστική- εμφανίζεται αντικειμενικά. Συν Αθηνά και χείρα κίνει όμως, για να μη γίνουμε στο ίδιο έργο θεατές.

Η εμπορευματοποίηση των γιορτών και οι γιορτές της εμπορευματοποίησης

   Η εμπορευματοποίηση των γιορτών και οι γιορτές της εμπορευματοποίησης

Δεν θα έλεγα ότι είμαι σε θέση να κάνω μια ιστορική αναδρομή στο φαινόμενο της εμπορευματοποίησης διαφόρων εορταστικών εκδηλώσεων και εθίμων της ανθρώπινης κοινωνίας, θα στοιχημάτιζα όμως ότι η σχέση αυτή είναι τόσο αρχαία όσο το ίδιο το εμπόριο. Σκεφτείτε, για παράδειγμα, πόσο παλιός είναι ο θεσμός της εμποροπανήγυρης, αλλά και πόσο διαδεδομένη ήταν τον μεσαίωνα η εμπορική εκμετάλλευση –από την πλευρά της εκκλησίας και των μοναστηριών(και λοιπών παρατρεχάμενων)- διαφόρων λειψάνων αγίων, κομματιών τιμίου ξύλου, ευλογημένων φυλαχτών, κ.α.

Στην καπιταλιστική εποχή, που το εμπόριο έχει μπει χωρίς αμφιβολία στο προσκήνιο, πέρα από την αύξηση της σε όγκο, η εν λόγω σχέση έχει συσφιχθεί σε τέτοιο βαθμό που θα λέγαμε ότι το εμπόριο και οι διάφοροι επετειακοί εορτασμοί έχουν αποκτήσει αλληλεξάρτηση συμβιωτική. Οι πολυεθνικές θεωρούν την περίοδο των Χριστουγέννων ως χρυσοφόρα, και στα πλαίσια αυτής επενδύουν στην διαφήμιση, σε ειδικές κυκλοφορίες προϊόντων, σε εφοδιασμό των καταστημάτων, σε αύξηση του πλάνου παραγωγής, κλπ. Αντίστοιχες τέτοιου είδους επέτειοι είναι η γιορτή του αγίου Βαλεντίνου, το Χάλοουιν, η μέρα της γυναίκας, η πρωτομαγιά[1] κ.α.

Έχουν περάσει μόλις τρείς μέρες από το προηγούμενο μου άρθρο που μιλούσε για τον πολιτισμικό ιμπεριαλισμό, και το πως, στη χώρα μας αλλά και αλλού αντιγράφονται τα αμερικάνικα έθιμα. Χθες λοιπόν, σε μια παρέα φίλων, έπεσε στο τραπέζι το ζήτημα της «Μαύρης Παρασκευής», για το οποίο κάτι είχε πάρει το αυτί μου αλλά δεν του είχα δώσει και πολύ σημασία. Η «Μαύρη Παρασκευή» είναι ένα ακόμη εισαγόμενο από την Αμερική έθιμο, το οποίο σηματοδοτεί την έναρξη των χριστουγεννιάτικων αγορών. Στα πλαίσια αυτής, κάποια καταστήματα –κυρίως αλυσίδες ή συγκροτήματα πολυκαταστημάτων- ανοίγουν από τα αχάραχτα κάνοντας ειδικές προσφορές στους πελάτες μέχρι εξαντλήσεως των αποθεμάτων τους. Στο αμέρικα παρατηρείται το φαινόμενο να στοιβάζονται πλήθη κόσμου έξω από τα καταστήματα, περιμένοντας τα να ανοίξουν, προκειμένου να προλάβουν να αγοράσουν σε προσφορά το προϊόν που επιθυμούν. Η εικόνα που παρουσιάζει ο κόσμος που στοιβάζεται έξω από τα μαγαζιά, είναι τέτοια, που ομοιάζει με τη ταινία τρόμου του George Romero “Dawn of the dead”, η οποία είχε φτιαχτεί ακριβώς για να σατιρίσει το φαινόμενο του υπερκαταναλωτισμού παρομοιάζοντας τους ανθρώπους με ζόμπι που κάνουν επιδρομή στα διάφορα mall.

Πάνω η πραγματικότητα, κάτω η ταινία. Η μόνη διαφορά που υπάρχει είναι ότι σε αυτήν την περίπτωση η πραγματικότητα ξεπερνά τη φαντασία του καλλιτέχνη.



Τα βήματα προς την απελευθέρωση του ωραρίου των καταστημάτων και του ωραρίου εργασίας, άνοιξαν το δρόμο για την υιοθέτηση τέτοιων εθίμων και στη χώρα μας. Και δεν είναι μόνο οι «μαύρες παρασκευές» αλλά και η Κυριακάτικη λειτουργία των καταστημάτων, και οι «λευκές νύχτες», που και σε αυτές το ωράριο γίνεται λάστιχο, με αποτέλεσμα οι εργαζόμενοι να αναγκάζονται να κάνουν ολονυχτίες πίσω από τις ταμειακές και ανάμεσα στα ράφια. Δεν γνωρίζω άμα οι «λευκές νύχτες» είναι και αυτές εισαγόμενο έθιμο, πάντως στη χώρα μας παίρνουν χαρακτήρα πανηγυριού, αφού οι δήμοι καλούν συγκροτήματα, στολίζουν τους εμπορικούς δρόμους, διαφημίζουν το γεγονός κ.α. Το αποτέλεσμα είναι να έχουμε φτάσει πλέον στο τρελό σημείο όχι να εμπορευματοποιούνται οι γιορτές αλλά να γιορτάζονται οι εμπορευματοποιήσεις! Δηλαδή πίσω από τις «λευκές νύχτες» για παράδειγμα, δεν υπάρχει κάποιο πολιτισμικό ή θρησκευτικό έθιμο, αλλά τείνει να γίνει έθιμο προς εορτασμό, η εμπορευματοποίηση αυτή καθ’ αυτή(εμπορευματοποίηση για την εμπορευματοποίηση, πως λέμε τέχνη για την τέχνη). Δεν θα αναλύσω περαιτέρω τις φιλοσοφικές προεκτάσεις όλου αυτού του φαινομένου, θα αναφερθώ όμως σε κάποιες αμιγώς πρακτικές.

Καταρχήν, αν για κάποιο ΚΎΡΙΟ λόγο γίνεται όλο αυτό στην Ελλάδα, είναι για να αναπτυχθεί και στη χώρα μας –ή τέλοσπάντων να προωθηθεί ακόμη περισσότερο- η κουλτούρα να ψωνίζει ο κόσμος από πολυκαταστήματα τύπου mall και από αλυσίδες καταστημάτων γενικότερα. Πολλοί μικρομαγαζάτορες, παγιδευμένοι από τις συνέπειες της κρίσης, των κυβερνητικών μέτρων, και του ανταγωνισμού από τα μεγάλα μονοπώλια, ψάχνουν να πιαστούν από τα μαλλιά τους και μη μπορώντας να καταλάβουν ότι όλο αυτό θα τους γυρίσει μπούμερανγκ, ελπίζουν ότι υποστηρίζοντας τέτοιες δράσεις –και ξεζουμίζοντας τους υπαλλήλους τους και τον εαυτό τους- όλο και κάτι θα καταφέρουν. Στην πραγματικότητα η μοίρα τους είναι προδιαγεγραμμένη, και με το να υποστηρίζουν όλες αυτού του τύπου τις δράσεις το μόνο που καταφέρνουν είναι να τραβούν κουπί στη γαλέρα του αφανισμού τους. Τα δικά τους ταμεία και πάλι δεν γεμίζουν. Αλλά ακόμη και αν γεμίσουν πόση ανάσα να τους δώσει μια μέρα, όταν έχουν να τα βάλλουν με κολοσσούς οι οποίοι έχουν τεράστια ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, και ειδικότερα αυτό της δυνατότητας να πουλούν φτηνότερα σε μια κοινωνία που μαστίζεται από την κρίση.

Για τους εργαζόμενους αυτό σημαίνει τέντωμα ωραρίου, εργασία τις Κυριακές, χωρίς αυτό τις περισσότερες φορές να έχει ανάλογη αύξηση, ή να μην έχει και καθόλου αύξηση στις αποδοχές τους. Πέρα όμως από τις άμεσες επιπτώσεις, υπάρχουν και η μακροχρόνιες που είναι και πιο επικίνδυνες. Δηλαδή το ότι οι εργαζόμενοι συνηθίζουν να αποδέχονται ένα ωράριο λάστιχο, χωρίς κάποιο πραγματικό αντίκρισμα, αλλά και το ότι όλο αυτό γίνεται στο ευρύτερο πλαίσιο ενός επιταχυνόμενου ξηλώματος των όποιων κεκτημένων τους δικαιωμάτων.

Για τους τελικούς καταναλωτές, τέτοιου είδους «φιέστες» ίσως αποτελούν μια ευκαιρία να «ξεσπάσουν» ξοδεύοντας τα τελευταία του χρήματα σε τιμή ευκαιρίας. Όμως και αυτοί θα πρέπει να αντιληφθούν ότι για αυτήν τους την κατάσταση της φτωχοποίησης, συνυπεύθυνες είναι αυτές ακριβώς οι πολυεθνικές, αλλά και οι τράπεζες των πιστωτικών και των δανείων. Αυτός είναι και ο λόγος που τόσο οι μικρομαγαζάτορες, όσο και οι «τελικοί καταναλωτές», πρέπει να συνταχθούν με το οργανωμένο εργατικό κίνημα το οποίο από την αρχή αυτών των φαινομένων κινητοποιείται και προσπαθεί να εμποδίσει αυτήν την κουλτούρα –και τα όποια νομοθετήματα και θεσμούς την συνοδεύουν- από το να κατακτήσει τη συνείδηση του λαού μας.





Λαγωνικάκης Φραγκίσκος(Poexania)








[1] Ασφαλώς, τόσο η μέρα της γυναίκας, όσο και η πρωτομαγιά, έχουν άλλο νόημα για το εργατικό λαϊκό κίνημα, όμως ο καπιταλιστικός κόσμος δεν χάνει την ευκαιρία να τους διαστρεβλώσει το νόημα, αφενός για να εκμεταλλευθεί εμπορικά, και αφετέρου για να υποβαθμίσει τη σημασία τους ως επετείους συνδεδεμένες με τους αγώνες για την ανθρώπινη χειραφέτηση.

    Ο Τράμπ, ο φασισμός και η απατηλή αποτίμηση των αμερικανικών εκλογών

H εκλογή του Τράμπ  στις ΗΠΑ πριν από λίγες μέρες ήρθε, σαν απροσδόκητη εξέλιξη, να κυριαρχήσει στην πολιτική συζήτηση. Είναι μια εξέλιξη χαρακτηριστική για το πού πηγαίνουν τα πράγματα. Μετά την άνοδο των ακροδεξιών και φασιστικών κομμάτων στην Ευρώπη, τώρα έρχεται και η εκλογή ενός ακροδεξιού προέδρου στην μεγαλύτερη καπιταλιστική δύναμη στον κόσμο, στις ΗΠΑ. Εκλογή που έγινε ακριβώς με την ίδια πολιτική γραμμή που οι αντίστοιχες αστικές εφεδρείες ακροδεξιού τύπου ανεβαίνουν σε όλο τον ανεπτυγμένο καπιταλιστικό κόσμο: προνόμια στο κεφάλαιο (δήθεν για λύση της ανεργίας), εθνικισμός, ρατσισμός, καταστολή, δημαγωγίες για το «σύστημα», δηλαδή όλη η τυπική ακροδεξιά-φασιστική ατζέντα.

Η εκλογική μάχη στις ΗΠΑ φανέρωσε την ταξική πραγματικότητα και σε αυτή τη χώρα, πραγματικότητα που δεν μπόρεσε να κρυφτεί από τα καθημερινά happenings του απερχόμενου προέδρου στον Λευκό Οίκο με τα οποία μας τροφοδοτούσαν καθημερινά τα εγχώρια ΜΜΕ. Η κρίση του 2008 και οι πολιτικές πριν από αυτήν άφησαν ερείπια για την αμερικάνικη εργατική τάξη και τα κατεστραμμένα μικροαστικά στρώματα:  55 εκατομμύρια Αμερικανοί ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, εκ των οποίων 15,5 εκατομμύρια είναι παιδιά. Με το μέσο όρο των εσόδων των ανώτερων εισοδηματικά τάξεων στις ΗΠΑ να είναι κατά 400 φορές μεγαλύτερος από το μέσο όρο των αποδοχών των εργαζόμενων στρωμάτων, οι ΗΠΑ κατατάσσονται σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ τέταρτες στον κόσμο στην εισοδηματική ανισότητα, μετά από Μεξικό, Χιλή και Τουρκία, αλλά πρώτες σε ρυθμό αύξησης αυτής της ανισότητας. Και εδώ θα πρέπει να προστεθούν και μια σειρά άλλες ανισότητες που διαπλέκονται άμεσα με το κοινωνικό ζήτημα στις ΗΠΑ (έγχρωμοι, μετανάστες κ.α.)

Σε αυτές τις συνθήκες, οι εξελίξεις στις ΗΠΑ, ακολούθησαν μια πορεία που είχε πολλά κοινά με τις καπιταλιστικές χώρες στην Ευρώπη, χωρίς να παραγνωρίζει κανείς και τις ιδιομορφίες κάθε χώρας. Στο ξέσπασμα της κρίσης, βγήκε στο προσκήνιο μια αριστερή διακυβέρνηση-αμερικανικού τύπου- με τον πιο δυνατό συμβολισμό, τον πρώτο μη λευκό πρόεδρο των ΗΠΑ -και με διακηρύξεις για κοινωνική πολιτική, ελέγχους των τραπεζών, λιγότερους πολέμους κλπ.

Πολύ σύντομα αποδείχθηκε και στις ΗΠΑ ότι όλα αυτά σε συνθήκες κρίσης, επέλασης του καπιταλισμού που είχε προχωρήσει ήταν η αναμονή της δευτέρας παρουσίας: Οι ανισότητες διογκώθηκαν, οι επεμβάσεις αυξήθηκαν, τα κέρδη των καπιταλιστών ανέβηκαν, ενώ οι εργάτες και πολλοί μικροαστοί που τους πήρε η κατηφόρα της κρίσης παραμένουν στην φτώχεια και την ανέχεια, παγιδευμένοι σε ένα παρόν δίχως αύριο.

Όλα τα παραπάνω καθόρισαν τελικά και τα χαρακτηριστικά της εκλογικής αναμέτρησης: Μεγάλο μέρος της  εκλογικής βάσης των Δημοκρατικών, που στην μεγάλη πλειοψηφία της ανήκει στην εργατική τάξη, ήξερε πολύ καλά ότι η Κλίντον δεν ήταν τίποτα άλλο από ένα επιχορηγούμενο τσιράκι των πολυεθνικών (όπως και όλοι οι υποψήφιοι στις προεδρικές). Και συνδεόταν με μια πολιτική και οικογενειακή παράδοση της προ της κρίσης περιόδου, όταν οι πολιτικές του Κλίντον (απελευθέρωση των αγορών και διάλυση ακόμα και των τυπικών κανόνων για το χρηματοπιστωτικό σύστημα) οδήγησαν στην καταστροφή του 2008 και τα κοινωνικά της αποτελέσματα, τα οποία εκατομμύρια Αμερικανοί βιώνουν εδώ και χρόνια.

Ούτε τα προκλητικά φούμαρα περί υπεράσπισης των μειονοτήτων, των γυναικών κ.λπ. με τα οποία προσπάθησε να παίξει το επιτελείο των Δημοκρατικών έπιασαν τόπο. Οι μειονότητες στις ΗΠΑ και ειδικά οι έγχρωμοι βιώνουν καθημερινά τον ίδιο ρατσισμό και καταστολή, με τις ρατσιστικές δολοφονίες από αστυνομικούς στις ΗΠΑ να είναι θέμα που σχεδόν κάθε μήνα βρίσκεται στο προσκήνιο.

Όσο για τα περί γυναικών θα αρκούσε η δήλωση της -στρατευμένης στο Δημοκρατικό κόμμα και όχι καμιάς επαναστάτριας- ηθοποιού Σούζαν Σάραντον «Για μένα σημασία έχουν οι θέσεις και όχι το φύλο. Δεν ψηφίζω τη Χίλαρι, γιατί δεν ψηφίζω με το αιδοίο μου». Οι φαρισαϊσμοί περί «αντισεξισμού», την ώρα που η Μαντόνα έκανε παγκόσμια εκστρατεία υπέρ της Χίλαρι υποσχόμενη….. στοματικό έρωτα στους ψηφοφόρους των Dημοκρατικών και γενικότερα όλη η χορωδία των πολυεκατομμυριούχων καλλιτεχνών και των «ανοιχτόμυαλων» στελεχών των πολυεθνικών που έκαναν καμπάνια υπέρ της Χίλαρι, αποξένωσαν παραπέρα, αν δεν εξόργισαν κιόλας την εργατική βάση των Δημοκρατικών.

Σε αυτές τις συνθήκες και καθώς δεν υπήρχε άλλη εναλλακτική (ακόμα και ο σοσιαλδημοκράτης Σάντερς που προσπάθησε να υιοθετήσει μια πιο «ευρωπαϊκού» τύπου αριστερή ρητορική πετάχτηκε έξω μετά από πόλεμο και τερτίπια), όλοι αυτοί οι ψηφοφόροι έφτυσαν την ίδια την διαδικασία των εκλογών, την στημένη ρητορική του «μικρότερου κακού» και γύρισαν την πλάτη τους σε όλους τους μηχανισμούς εξουσίας που τον κορόιδευαν εκτιμώντας-και πολύ σωστά-ότι κανένας από τους δύο υποψηφίους δεν θα άλλαζε κάτι στην κοινωνική του κατάσταση.

Αν και τα επίσημα αποτελέσματα των προεδρικών εκλογών δεν έχουν ανακοινωθεί ακόμα από το Γραφείο Στατιστικής, οι περίπου 120 εκατομμύρια ψηφοφόροι που φέρεται να ψήφισαν στις εκλογές της περασμένης Τρίτης ισοδυναμούν με το 54% περίπου των 227 εκατομμυρίων Αμερικανών πολιτών άνω των 18 ετών, ηλικία που τους καθιστά ικανούς να ψηφίσουν. Το ποσοστό αυτό είναι μακριά από τα ποσοστά συμμετοχής στις προεδρικές εκλογές τόσο του 2008 (63.6%) όσο και του 2012 (61.8%), που κέρδισε ο Ομπάμα.

Το θέμα της αποχής είναι σημαντικό γιατί δείχνει και την απάτη της θεωρίας ότι ο Τράμπ κέρδισε την εργατική τάξη, ή ακόμα χειρότερα ότι εξέφρασε γενικά τα «θύματα της παγκοσμιοποίησης» όπως υποστηρίζουν διάφοροι δεξιοί και αριστεροί (όλων των εκδοχών) διανοούμενοι. Οι μισοί Αμερικανοί δεν πήγαν να ψηφίσουν και εκεί βρίσκονται τα περισσότερα «θύματα της παγκοσμιοποίησης». Αν εδώ προσθέσουμε και το μεγάλο τμήμα της εργατικής βάσης των Δημοκρατικών που πήγε με βαριά καρδιά στην κάλπη, με την λογική του μικρότερου κακού, θα δούμε ότι η πραγματική εικόνα βρίσκεται πολύ μακριά από το μήνυμα που -καθόλου αθώα-προσπαθούν να περάσουν τα ΜΜΕ-εγχώρια και ξένα-.

Και ενώ η εργατική τάξη των ΗΠΑ γύρισε την πλάτη στους Δημοκρατικούς (από ότι φαίνεται ούτε οι υποστηρικτές του Σάντερς πήγαν στην κάλπη) ή πήγαινε με τα χίλια ζόρια να ψηφίσει, ο Τράμπ με την ακροδεξιά και φασιστική γραμμή του συσπείρωσε όσο χρειαζόταν τις  δυνάμεις του Ρεπουμπλικανικού κόμματος. Πρόκειται για  συντηρητικές -μέχρι και φασίσουζες δυνάμεις- που, (όπως και σε όλες τις καπιταλιστικές χώρες) έχουν  βαθιές ρίζες στην ιστορία, διασυνδέσεις με τον κρατικό κατασταλτικό νομικό μηχανισμό και το στρατιωτικό-βιομηχανικό σύμπλεγμα -βλέπε και κινητοποίηση του FBI  ενάντια στην Κλίντον-, υλική υποστήριξη από το μεγάλο κεφάλαιο και διακλάδωση μέσα από τα πολυάριθμα ακροδεξιά φασιστικά λόμπι στις ΗΠΑ (οπλοκατοχή, θρησκευτικός φονταμενταλισμός, παραστρατιωτικές οργανώσεις και υπηρεσίες ασφαλείας κ.α.) τα οποία ταυτόχρονα διαπλέκονται με ισχυρά οικονομικά συμφέροντα. Πρόκειται δηλαδή ξεκάθαρα για ένα αντιδραστικό αστικό πολιτικό ρεύμα ακροδεξιού-φασιστικού τύπου που καμία σχέση δεν έχει με «αντισυστημικές ψήφους» όπως πονηρά γράφουν οι αστοί και μικροαστοί ιδεολόγοι για να στήνουν βολικές για αυτούς «εναλλακτικές».

Όλα αυτά δεν αποκλείουν την πιθανότητα μέσα στην εκλογική μάχη να υπήρξαν μετατοπίσεις εργαζομένων κάτω από μια διάθεση αποδοκιμασίας των Δημοκρατικών και της Κλίντον συγκεκριμένα. Όμως όπου υπήρξαν αυτές οι μετατοπίσεις αφορούσαν τα πιο συντηρητικά τμήματα της λευκής εργατικής τάξης και μικροαστικών στρωμάτων και δεν καθόρισαν το αποτέλεσμα.

Αυτό φαίνεται και από ένα άλλο στοιχείο: Η νίκη του Τραμπ, δεν είναι τόσο μεγάλη όσο εμφανίζεται, καθώς οι ψήφοι που πήρε ήταν τελικά γύρω στις 200.000 λιγότερες από αυτές της Κλίντον. Το ποσοστό του Τραμπ (47,5%) ήταν ελαφρώς μικρότερο από αυτό της Κλίντον (47.7%). Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι το ποσοστό του είναι σχεδόν ίδιο με αυτό του Μπούς στις εκλογές του 2000, πριν την 11^η Σεπτέμβρη (47,9%, με μικρότερη συμμετοχή). Όσο για τους ψήφους ο Τράμπ πήρε περίπου όσους ψήφους πήρε και ο Μακ Κέιν (60.000.000 και 45,7%) στην πρώτη αναμέτρηση με τον Ομπάμα το 2008, όταν οι Ρεπουμπλικάνοι βρίσκονταν σε καθοδική πορεία μετά την κρίση και την δεύτερη τετραετία Μπούς. Σε εκείνες της εκλογές μάλιστα υπήρχε πολύ μεγαλύτερη συμμετοχή την οποία καρπώθηκε σχεδόν ολόκληρη ο Ομπάμα (περίπου 70 εκατομμύρια ψήφους).

Πουθενά λοιπόν δεν φαίνεται κάποιο ρεύμα, κάποια σημαντική μετατόπιση μπρος τους Ρεπουμπλικάνους.Στην πραγματικότητα οι  εκλογές και η προεκλογική εκστρατεία έδειξαν-μέσω των ΜΜΕ- σε όλο τον κόσμο την βαθιά απαξίωση και των δύο κομμάτων και γενικότερα του πολιτικού συστήματος στην Αμερική, απαξίωση που προφανώς εκμεταλλεύτηκε ο Τράμπ για να εκλεγεί.

Αφού αυτή είναι η πραγματική εικόνα τότε γιατί όλοι οι δεξιοί και αριστεροί μηχανισμοί προσπαθούν να μας παρουσιάσουν τον Τράμπ-συχνά ασκώντας του και κριτική για ξεκάρφωμα-σαν εκφραστή των «θυμάτων της παγκοσμιοποίησης» και «αντισυστημικό»;. Γιατί ο Τράμπ και όλα τα ακροδεξιά και φασιστικά μορφώματα στην Ευρώπη, αποτελούν μια βολικότατη εναλλακτική και η ανάδειξη τους με αυτόν τον τρόπο διαμορφώνει καλύτερους όρους για να εγκλωβιστούν προκαταβολικά οι όποιες αντιδράσεις στα δίπολα τύπου Τράμπ-Κλίντον. Αυτό φυσικά βολεύει και την αριστερά για τις επόμενες εκδοχές του «μικρότερου κακού».

Είναι χαρακτηριστικό ότι από την επομένη των εκλογών άρχισαν και στην Ελλάδα οι αριστερές αναλύσεις για την «αντισυστημική» ψήφο, όπως είχε γίνει και παλιότερα και με άλλα αποκαλούμενα «αντισυστημικά» φαινόμενα τύπου Γκρίλο στην Ιταλία. Tο γεγονός ότι σε αυτές τις αναλύσεις συναντιούνται διάφορες εκδοχές της αριστεράς  είναι θέμα συνολικής αντίληψης και όχι μόνο αποτέλεσμα πολιτικού τυχοδιωκτισμού ή αυταπατών για δήθεν «παρέμβαση» στα ακροδεξιά ρεύματα. Ούτε πρέπει να αποτελεί έκπληξη ότι π.χ  η διεύθυνση της εφημερίδας ΠΡΙΝ, της εφημερίδας της εκδοχής της «αντικαπιταλιστικής» αριστεράς (της αυτοαποκαλούμενης ως «πραγματικής» σε αντίθεση με τον ΣΥΡΙΖΑ που είναι η «ψεύτικη»), σε σημερινό της άρθρο, ουσιαστικά σιγοντάρει και νομιμοποιεί τις φασιστικές απόψεις του Τράμπ: “Δεν μπορεί όμως η Αριστερά των ΗΠΑ, της Ευρώπης ή της Ελλάδας να αφήνει αναπάντητους τους φόβους της εργατικής τάξης ότι οι μετανάστες θα της φάνε τις δουλειές, επειδή δέχονται να παίρνουν χαμηλότερους ή και πολύ χαμηλότερους μισθούς”.  Δεν έχουν εξάλλου περάσει πολλά χρόνια εξάλλου που από αντίστοιχες σελίδες και χώρους ακουγόντουσαν ύμνοι για τον ακροδεξιό Ορμπάν επειδή δήθεν τα…. έβαλε με το ΔΝΤ.

Στις ΗΠΑ λοιπόν έγινε ότι και στην υπόλοιπη Ευρώπη: Ο καπιταλισμός κράτησε το ξεπέρασμα της κρίσης για αυτούς που είναι φτιαγμένος να εξυπηρετεί: Τους αστούς, ορισμένα μικροαστικά στρώματα και το πολυάριθμο πολιτικό, οικονομικό, κρατικό και ιδεολογικό τους προσωπικό. Οι υπόλοιποι που έμειναν απέξω έμειναν στο 2008 χωρίς μέλλον. Καθώς τα καύσιμα από το δεξιό και αριστερό δούλεμα εξαντλήθηκαν, η εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα γυρνάν την πλάτη στις εκλογικές διαδικασίες και ξεπροβάλλουν οι ακροδεξιοί και οι φασίστες. Δεν πρόκειται για μια εξέλιξη «μία από τα ίδια»: για παράδειγμα η εκλογή Τράμπ δεν θα αφήσει ανεπηρέαστο ούτε το εσωτερικό, ούτε το εξωτερικό, θα οξύνει ακόμα περισσότερο όλες τις αντιθέσεις και θα επιταχύνει πολλές αντιδραστικές εξελίξεις που έτσι και αλλιώς προχωρούσαν και με τους Δημοκρατικούς.

Όσο και αν η λύση της αποχής που επέλεξαν μεγάλα τμήματα της εργατικής τάξης στην Αμερική (αλλά και σε άλλες χώρες) είναι απολύτως λογική (και σίγουρα πιο λογική από το να ψήφιζαν Κλίντον που πήρε 500 εκατομμύρια-πόσο ρεκόρ-από τις πολυεθνικές για να κάνει προεκλογική εκστρατεία την ώρα που 50 εκατομμύρια άνθρωποι στην Αμερική-στην Αμερική των Δημοκρατικών-έχουν πρόβλημα σίτισης-) δεν αποτελεί πραγματική λύση.

Η αποχή δεν βγάζει άλλη πρόταση εξουσίας. Η ανάγκη για πραγματική εναλλακτική-σε όλο τον καπιταλιστικό κόσμο-προβάλλει περισσότερο αναγκαία από ποτέ. Και πια ξέρουμε ότι αυτή η εναλλακτική, αν έρθει, δεν θα έρθει από την αριστερά η οποία συγκροτήθηκε γύρω από σοσιαλδημοκρατικές στρατηγικές όλων των εκδοχών είτε στην θεωρία είτε/και στην πράξη τον 20^οαιώνα. Στρατηγικές που οι κοινωνικές και πολιτικές τους βάσεις η οι διεθνείς συνθήκες στις οποίες δημιουργήθηκαν (μεταπολεμική ισορροπία, ψυχρός πόλεμος) κ.λπ. έχουν εκλείψει προ πολλού. Για αυτό εξάλλου όπου αναλαμβάνουν την εξουσία ταχύτατα εκφυλίζονται σε αριστερά γραφεία τύπου της εκάστοτε αστικής τάξης.

Σήμερα, τόσο στην δική μας χώρα αλλά και διεθνώς,  χρειαζόμαστε ένα νέο αφήγημα. Και αυτό δεν θα πρέπει να αναπαράγει ούτε τις αυταπάτες αλλά ούτε και τα λάθη προηγούμενων εποχών. Αφήγημα που θα απευθύνεται ενωτικά, πρώτα και κύρια σε όλους όσους έχουν πραγματικό ταξικό συμφέρον να αγωνιστούν για να τελειώνει οριστικά ο εφιάλτης του κοινωνικού μεσαίωνα που ζούμε. Και αυτό το αφήγημα , αν υπάρξει, για να απαντήσει στα σημερινά προβλήματα θα πρέπει να δει πιο πέρα, στην συγκρότηση μιας άλλης πρότασης για την οργάνωση της οικονομίας και της κοινωνίας. Αξιοποιώντας και όλη την αρνητική και θετική πείρα του παρελθόντος. Εδώ βρίσκεται η επικαιρότητα της Κομμουνιστικής πολιτικής, με την εργατική τάξη μπροστά, σαν τον μόνο δρόμο που μπορεί σήμερα να ενώσει τους εργαζόμενους στην προοπτική ενός καλύτερου αύριο και στον αγώνα ενάντια στον φασισμό που είναι εδώ.

Αγορές και ηθική

 Αγορές και ηθική

Υπάρχουν μερικά πράγματα που δεν μπορεί να τα αγοράσει το χρήμα, αλλά στις μέρες μας δεν είναι και πολλά. Σήμερα, σχεδόν τα πάντα είναι προς πώληση. Μερικά παραδείγματα:

• Αναβάθμιση κελιού: 82 δολάρια τη νύχτα. Στη Σάντα Άνα της Καλιφόρνιας, και σε μερικές ακόμη πόλεις, όσοι δεν έχουν καταδικαστεί για βίαια εγκλήματα μπορούν να πληρώσουν για μια καλύτερη διαμονή - ένα καθαρό και ήσυχο κελί, μακριά από τα κελιά των κρατουμένων που δεν πληρώνουν.
• Πρόσβαση στη λωρίδα που προορίζεται για οχήματα υψηλής πληρότητας, παρόλο που οδηγείτε μόνος: 8 δολάρια τις ώρες αιχμής. Η Μινεάπολη και άλλες πόλεις προσπαθούν να μειώσουν την κυκλοφοριακή συμφόρηση επιτρέποντας σε όσους οδηγούν μόνοι να χρησιμοποιούν τη λωρίδα που προορίζεται για οχήματα υψηλής πληρότητας [car pool]. Το αντίτιμο εξαρτάται από την ώρα.
• Οι υπηρεσίες μιας ινδής φέρουσας μητέρας: 6.250 δολάρια. Ζευγάρια στη Δύση, που αναζητούν φέρουσες μητέρες, καταφεύγουν όλο και συχνότερα στην Ινδία, όπου αυτή η πρακτική είναι νόμιμη, και η τιμή κάτω από το 1/3 της τρέχουσας τιμής στις Ηνωμένες Πολιτείες.
• Το δικαίωμα μετανάστευσης στις Ηνωμένες Πολιτείες: 500.000 δολάρια. Ξένοι που επενδύουν 500.000 δολάρια και δημιουργούν τουλάχιστον δέκα θέσεις απασχόλησης σε μια περιοχή με υψηλή ανεργία δικαιούνται πράσινη κάρτα που τους εξασφαλίζει μόνιμη διαμονή.
• Το δικαίωμα κυνηγιού ενός μαύρου ρινόκερου, που αποτελεί προστατευόμενο είδος: 150.000 δολάρια. Η Νότια Αφρική επιτρέπει στους κτηματίες να πουλούν σε κυνηγούς το δικαίωμα να σκοτώσουν έναν περιορισμένο αριθμό ρινόκερων. Έτσι, οι κτηματίες αποκτούν ένα κίνητρο για να εκτρέφουν και να προστατεύουν τα είδη που κινδυνεύουν να εκλείψουν.
• Ο αριθμός του κινητού τηλεφώνου του γιατρού σας: τουλάχιστον 1.500 δολάρια τον χρόνο. Όλο και περισσότεροι γιατροί προσφέρουν πρόσβαση στο κινητό τους τηλέφωνο, καθώς και ραντεβού αυθημερόν, σε ασθενείς που είναι διατεθειμένοι να πληρώνουν από 1.500 έως 25.000 δολάρια τον χρόνο. Η υπηρεσία αυτή αποκαλείται "συνδρομητική ιατρική".
• Το δικαίωμα εκπομπής ενός τόνου άνθρακα στην ατμόσφαιρα: 13 ευρώ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση διαχειρίζεται μια αγορά εκπομπών άνθρακα που επιτρέπει στις εταιρείες να αγοράζουν και να πωλούν το δικαίωμα στη ρύπανση.
• Εγγραφή του παιδιού σας σε ένα πανεπιστήμιο κύρους: ; Παρόλο που η τιμή δεν αναφέρεται, διοικητικά στελέχη κορυφαίων πανεπιστημίων είπαν στη Wall Street Journal ότι δέχονται φοιτητές που δεν είναι ακριβώς αστέρια, αρκεί οι γονείς τους να είναι εύποροι και διατεθειμένοι να κάνουν σημαντικές χρηματικές δωρεές.

Σεούλ, 2/6/2012: Ο Μάικλ Σαντέλ δίνει διάλεξη για το "Τι δεν μπορεί να αγοράσει το χρήμα".

Αυτά τα πράγματα δεν μπορεί να τα αγοράσει ο καθένας. Σήμερα, όμως, υπάρχουν πολλοί νέοι τρόποι για να βγάλετε λεφτά. Αν λοιπόν χρειάζεστε λίγα παραπάνω χρήματα στο χέρι, να μερικοί πρωτότυποι τρόποι να τα κερδίσετε:

• Νοικιάστε χώρο στο μέτωπό σας (ή σε άλλα σημεία του σώματός σας) για διαφημιστικές καταχωρίσεις: 777 δολάρια. Η Air New Zealand προσέλαβε τριάντα άτομα που ξύρισαν το κεφάλι τους και "χτύπησαν" προσωρινά τατουάζ στο κρανίο τους με το σύνθημα: "Χρειάζεσαι μια αλλαγή; Η Νέα Ζηλανδία σε περιμένει".
• Γίνετε πειραματόζωο μιας φαρμακευτικής εταιρείας και δοκιμάστε την ασφάλεια ενός φαρμάκου: 7.500 δολάρια. Η αμοιβή μπορεί να είναι υψηλότερη ή χαμηλότερη, ανάλογα με τον επεμβατικό χαρακτήρα της διαδικασίας που χρησιμοποιείται και την ταλαιπωρία που συνεπάγεται.
• Πολεμήστε στη Σομαλία ή στο Αφγανιστάν για μια ιδιωτική στρατιωτική εταιρεία: 250 δολάρια τον μήνα έως 1.000 δολάρια την ημέρα. Η αμοιβή ποικίλλει ανάλογα με τα προσόντα, την πείρα και την εθνικότητα.
• Καθίστε στην ουρά όλη τη νύχτα έξω από το Καπιτώλιο, για να κρατήσετε θέση για ένα λομπίστα που θέλει να παρακολουθήσει μια συνεδρίαση του Κογκρέσου: 15 με 20 δολάρια την ώρα. Οι λομπίστες πληρώνουν εταιρείες που ειδικεύονται στην αναμονή στην ουρά [line-standing companies], και οι οποίες προσλαμβάνουν άστεγους και άλλους για να κάνουν αυτή τη δουλειά.
• Αν είστε μαθητής Β' Δημοτικού σε ένα υποβαθμισμένο σχολείο του Ντάλας, διαβάστε ένα βιβλίο: 2 δολάρια. Για να ενθαρρύνουν το διάβασμα, πολλά σχολεία αμείβουν τα παιδιά για κάθε βιβλίο που διαβάζουν.
• Αν είστε παχύσαρκος, χάστε επτά κιλά σε τέσσερις μήνες: 378 δολάρια. Επιχειρήσεις και ασφαλιστικές εταιρείες προσφέρουν οικονομικά κίνητρα για απώλεια βάρους και άλλες μορφές υγιεινής συμπεριφοράς.
• Αγοράστε την ασφάλεια ζωής ενός ασθενούς ή ηλικιωμένου, πληρώστε τα ετήσια ασφάλιστρα για όσο ζει και εισπράξτε την αποζημίωση όταν πεθάνει: έως και πολλά εκατομμύρια (ανάλογα με την ασφαλιστική κάλυψη). Αυτή η μορφή επένδυσης στη ζωή αγνώστων έχει μετατραπεί σε μια βιομηχανία 30 δισ. δολαρίων. Όσο πιο γρήγορα πεθάνει ο άγνωστος, τόσο περισσότερα βγάζει ο επενδυτής.

Χάρβαρντ. Ο καθηγητής Μάικλ Σαντέλ επί το έργον.

Ζούμε σε μια εποχή όπoυ σχεδόν τα πάντα μπορούν να αγοραστούν και να πουληθούν. Τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, οι αγορές -και οι αξίες που διέπονται από τους νόμους της αγοράς- έχουν φτάσει να εξουσιάζουν τη ζωή μας όσο ποτέ άλλοτε. Η κατάσταση αυτή δεν αποτελεί εκούσια επιλογή μας. Σχεδόν μας επιβλήθηκε.

Όσο ο Ψυχρός Πόλεμος έφτανε στο τέλος του, τόσο μεγαλύτερο κύρος αποκτούσαν οι αγορές και ο τρόπος σκέψης που επηρεάζεται από αυτές. Είναι λογικό: κανένας άλλος μηχανισμός οργάνωσης της παραγωγής και κατανομής των αγαθών δεν σημείωσε τόση επιτυχία στη δημιουργία αφθονίας και ευημερίας. Ενώ όμως όλο και περισσότερες χώρες σε όλο τον κόσμο υιοθετούσαν τους μηχανισμούς της αγοράς για τη λειτουργία των οικονομιών τους, συνέβαινε και κάτι άλλο. Οι αξίες της αγοράς διαδραμάτιζαν όλο και σημαντικότερο ρόλο στην κοινωνική ζωή. Τα οικονομικά έγιναν η κυρίαρχη επιστήμη. Σήμερα η λογική της αγοραπωλησίας δεν ισχύει μόνο για τα υλικά αγαθά, αλλά εξουσιάζει όλο και περισσότερο το σύνολο της ζωής μας. Είναι καιρός να αναρωτηθούμε αν θέλουμε να ζούμε έτσι.


[Το παραπάνω κείμενο αποτελεί το πρώτο κεφάλαιο της εισαγωγής τού -ενδιαφέροντος μεν αλλά ως εκεί, αφού εξαντλείται σε διαπιστώσεις και ηθικολογίες δίχως να προτείνει διέξοδο ή λύση- βιβλίου τού καθηγητή πολιτικής φιλοσοφίας του Χάρβαρντ Μάικλ Σαντέλ (Michael J. Sandel) "Τι δεν μπορεί να αγοράσει το χρήμα", το οποίο μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Πόλις (σελίδες 314, τιμή εκδότη 18 ευρώ). Ο τίτλος του κειμένου είναι αυτός της εισαγωγής. Τηρήθηκαν πιστά η ορθογραφία και η στίξη τού βιβλίου.]

Κλιμακώνει την επιθετική ρητορική της η Τουρκία

Κλιμακώνει την επιθετική ρητορική της η Τουρκία

Νέες δηλώσεις Ερντογάν για τη Συνθήκη της Λοζάνης, ενώ συνεχίζονται οι τριβές με την Ευρωπαϊκή Ενωση

Με κάθε αφορμή, ο Τούρκος Πρόεδρος κλιμακώνει την επιθετική ρητορική σε βάρος της Ελλάδας

ΑΓΚΥΡΑ.--
Η τουρκική αστική τάξη κλιμακώνει τις προκλήσεις, διακηρύσσοντας την ετοιμότητά της να υπερασπιστεί με όλα τα μέσα τα στρατηγικά της συμφέροντα, σε μια περίοδο και μια περιοχή έντονων ανακατατάξεων. Αυτό βεβαιώνουν οι προχτεσινές δηλώσεις που έκανε ο Πρόεδρος της χώρας, Ρ. Τ. Ερντογάν, ανασύροντας πάλι συνοριακά ζητήματα.
«Οταν το έθνος μας άρχισε τον Πόλεμο της Ανεξαρτησίας, τέθηκε ένας στόχος, το Εθνικό Συμβόλαιο (σ.σ. απόφαση της οθωμανικής Βουλής το 1920, λίγο πριν από τη διάλυσή της, που όριζε ότι τα σύνορα του εθνικού κράτους που θα συγκροτούνταν θα ήταν στα σύνορα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μετά τη συνθηκολόγησή της στο τέλος του Α' Παγκόσμιου Πολέμου). Εμείς, φυσικά, εκτιμάμε και καλωσορίζουμε όσα κερδίσαμε με τη Συνθήκη της Λοζάνης (1923), αλλά αυτό δε μας εμποδίζει να διεκδικούμε τα δικαιώματά μας που συμπεριλαμβάνονταν στο Εθνικό Συμβόλαιο, αλλά από τα οποία έπρεπε να παραιτηθούμε με τη Συνθήκη της Λοζάνης».
Μεταξύ άλλων, ο Ερντογάν είπε πως η Συνθήκη της Λοζάνης «σε καμία περίπτωση δεν είναι ένα ιερό κείμενο, δεν είναι ιερό βιβλίο. Και φυσικά θα την συζητήσουμε (...) Θα εργαστούμε για να εξασφαλίσουμε κάτι καλύτερο. Ακόμη επιχειρούν να μας εγκλωβίσουν στη Λοζάνη. Να μας συγχωρέσουν, ο λαός μας έχει δικαίωμα λόγου. Θα καταβάλουμε κάθε είδους προσπάθεια για να εξασφαλίσουμε τους στόχους του 2023. Γνωρίζουμε ότι θα πατήσουμε το πόδι πολλών πλευρών. Θα αγγίξουμε πολλά συμφέροντα. Αυτό θα το πράξουμε μαζί σε κάθε περίπτωση. Είμαστε αποφασισμένοι να οδηγήσουμε την Τουρκία πιο πέρα».
Παράλληλα, διαμήνυσε ότι το τουρκικό κεφάλαιο θα συνεχίσει να διεκδικεί πρωταγωνιστικό ρόλο στις «αντιτρομοκρατικές» επιχειρήσεις, που αξιοποιούνται για ευρύτερους σχεδιασμούς και διεργασίες στην περιοχή, λέγοντας: «Δε θα περιμένουμε άλλο τις απειλές να μας χτυπήσουν την πόρτα. Θα τις αντιμετωπίσουμε κατευθείαν στη ρίζα. (Αυτό) αφορά όχι μόνο ζητήματα δημόσιας τάξης και φύλαξης των συνόρων, αλλά και άμυνας... οικονομίας... Ενέργειας...».
Επιβεβαιώνοντας, τέλος, ότι η «τρομοκρατία» θα συνεχίσει να αξιοποιείται στο φόντο των οξυνόμενων ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, υπογράμμισε ότι «η μάχη κατά της τρομοκρατίας αποτελεί βασική μας προτεραιότητα και δεν περιορίζεται στα εδάφη μας» και επισήμανε πως οι εξελίξεις σε Συρία και Ιράκ «είναι ζήτημα επιβίωσης για την Τουρκία».

Βολές κατά της ΕΕ

Ενόψει και της σημερινής συζήτησης που θα γίνει στο Ευρωκοινοβούλιο αναφορικά και με τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις για την Τουρκία, ο Τούρκος ηγέτης επέκρινε όσους ασκούν κριτική στη χώρα του, υποστηρίζοντας ότι «όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα, αυτή η ψηφοφορία δεν έχει αξία στα μάτια μας».
Σημειώνουμε ότι οι δύο μεγαλύτερες ευρωομάδες ζήτησαν ουσιαστικά «πάγωμα» των συνομιλιών. Ο μεν επικεφαλής της ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ), Μάνφρεντ Βέμπερ, δήλωσε ότι «οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις πρέπει να σταματήσουν αμέσως», ο δε επικεφαλής των ευρωσοσιαλιστών, Τζιάνι Πιτέλα, είπε πως «θέλουμε να παγώσουμε τις ενταξιακές συνομιλίες».
Πάντως, πρέπει να καταγραφεί ότι η Γερμανίδα καγκελάριος, Αγκελα Μέρκελ, ανέφερε στη διάρκεια χτεσινής Ολομέλειας της γερμανικής Βουλής ότι «θα συνεχίσω τις συνομιλίες με την Τουρκία», συμπληρώνοντας ωστόσο ότι «αυτό δεν αποκλείει την καθαρή απάντηση σε ό,τι φαίνεται ανησυχητικό».
Σε μια παράλληλη εξέλιξη, χτες, αξιωματούχοι του τουρκικού υπουργείου Ενέργειας ανακοίνωσαν ότι η Αγκυρα θα αναλάβει το επόμενο διάστημα την προεδρία του «Ενεργειακού Κλαμπ» της Οργάνωσης για τη Συνεργασία της Σαγκάης (πρόκειται για το επιτελείο ανάπτυξης και ανίχνευσης προνομιακών ενεργειακών συνεργασιών της συγκεκριμένης διακρατικής ένωσης όπου συμμετέχουν η Ρωσία και η Κίνα). Οι ίδιες πηγές υποστήριζαν ότι είναι η πρώτη φορά που χώρα - μη πλήρες μέλος της Οργάνωσης αναλαμβάνει αυτή τη θέση.

Να «διαβάζουμε» ταξικά τις εξελίξεις

Να «διαβάζουμε» ταξικά τις εξελίξεις

Οσο φουντώνει ο ανταγωνισμός στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου με τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο που μαίνεται σε Συρία - Ιράκ, τόσο έρχονται στο προσκήνιο οι επικίνδυνες επιδιώξεις των αστικών τάξεων, που θεωρούν ότι είναι ευκαιρία για να κερδίσουν από τη γενικότερη αναμπουμπούλα και το ενδεχόμενο νέων αναδιατάξεων ή επανακαθορισμού συνόρων. Υπ' αυτό το πρίσμα πρέπει να δούμε και τις εξελίξεις που αφορούν και τη χώρα μας, που είναι ενταγμένη μέχρι τα μπούνια σε όλους τους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς, παρότι η σημερινή συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ το παίζει «αθώα του αίματος» και «φάρος» σταθερότητας και ασφάλειας σε ένα περιβάλλον αστάθειας και αβεβαιότητας. Σε αυτό το πλαίσιο κλιμακώνεται η προκλητικότητα της Τουρκίας και του Προέδρου της, Ρ. Τ .Ερντογάν, με τα περιβόητα «σύνορα της καρδιάς μας», που δεν ταυτίζονται με τα σημερινά γεωγραφικά σύνορα της Τουρκίας, και τις παραβιάσεις στο Αιγαίο. Επίσης, οι δηλώσεις του Αλβανού πρωθυπουργού, Εντι Ράμα, που εμμέσως πλην σαφώς αμφισβητεί τη σημερινή κατάσταση, ανοίγουν το θέμα μιας συνολικής διαπραγμάτευσης. Την ίδια ώρα, το παζάρι συνεχίζεται στο Κυπριακό, που έχει ιδιαίτερη σημασία τόσο για τις μπίζνες των καπιταλιστών όσο και, από γεωστρατηγική σκοπιά, για το ρόλο που επιτελεί και μπορεί να επιτελέσει η Κύπρος στην Ανατολική Μεσόγειο.

***

Ας δούμε, όμως, λίγο πιο αναλυτικά τις σοβαρές αυτές εξελίξεις:

• Ο Τούρκος Πρόεδρος Ερντογάν με τις συχνές αναφορές του στην Οθωμανική Αυτοκρατορία ήδη από 2010, μετά το φετινό αποτυχημένο πραξικόπημα εναντίον του στις 15 Ιούλη, για πρώτη φορά στις 29 Σεπτέμβρη αμφισβήτησε ανοιχτά τις Συνθήκες που σύναψε η αυτοκρατορία αυτή, που διαμελίστηκε στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο ώστε να προκύψει το τουρκικό κράτος. Ειδικά, το ισχυρό εκείνο τμήμα της αστικής τάξης που στηρίζει τον Ερντογάν, αμφισβητεί τη Συνθήκη της Λοζάνης του 1923, η οποία καθόρισε τα σημερινά σύνορα της χώρας. Η Συνθήκη αυτή αντικατέστησε τη Συνθήκη των Σεβρών που ήταν πολύ χειρότερη για τα τουρκικά συμφέροντα. Οταν, λοιπόν, ο Ερντογάν βγαίνει την Τρίτη και όχι μόνο αμφισβητεί αλλά δηλώνει ότι θα αλλάξει την κατάσταση, δηλαδή τη Συνθήκη, έως το 2023, τα πράγματα είναι πολύ σοβαρά. Είπε εντελώς απροκάλυπτα για τη Συνθήκη αυτή: «Ακόμη επιχειρούν να μας εγκλωβίσουν στη Λοζάνη. Να μας συγχωρέσουν, ο λαός μας έχει δικαίωμα λόγου. Θα καταβάλουμε κάθε είδους προσπάθεια για να εξασφαλίσουμε τους στόχους το 2023 (...) Είμαστε αποφασισμένοι να οδηγήσουμε την Τουρκία πιο πέρα». Αυτό υπηρετείται με την όλο και μεγαλύτερη επέμβαση σε Συρία και Ιράκ, με το πρόσχημα της συμμετοχής στον «πόλεμο ενάντια στην τρομοκρατία» (παρόλο που διατηρεί σχέση με διάφορες ισλαμικές ομάδες) και για την αντιμετώπιση των Κούρδων και επιδίωξη την κατοχή εδαφών ειδικά σε στρατηγικής σημασίας περιοχές, όπως και η πετρελαιοφόρα Μοσούλη. Αυτό υπηρετείται με τις συνεχείς προκλήσεις στο Αιγαίο, με την ανοχή του ΝΑΤΟ.
• Ο Αλβανός πρωθυπουργός σε τηλεοπτική συνέντευξη στο «ΣΚΑΪ», που μεταδόθηκε την Τρίτη το βράδυ, με μειλίχιο ύφος απέδειξε ότι ο δικός του κοσμοπολιτισμός, του κεφαλαίου, είναι η άλλη όψη του εθνικισμού στο όνομα και πάλι των συμφερόντων του κεφαλαίου. Ο Ράμα, επί της ουσίας, είπε ότι η θέση της Αλβανίας στο ΝΑΤΟ (από το 2009) και την ΕΕ, με την οποία βρίσκεται σε διαδικασία σύνδεσης (στην «ευρωπαϊκή οικογένεια», όπως είπε) λύνει και τις όποιες διαφορές υπάρχουν με κύριο στόχο το κοινό συμφέρον. Σε αυτό το πλαίσιο, έθεσε έμμεσα θέμα «Τσαμουριάς» και «ηλικιωμένων ανθρώπων που δεν μπορούν να πάνε στην Ελλάδα να δουν τα σπίτια τους». Είπε, επίσης, ότι πρέπει να καθοριστούν οι Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες των δύο χωρών ώστε να αναπτυχθούν οι μπίζνες και από τις δύο πλευρές. Ταυτόχρονα, για τις σχέσεις με την Τουρκία αναφέρθηκε σε «στρατηγική σχέση». Η όλη ρητορεία του Αλβανού αστού πολιτικού τροφοδοτείται από τη ρευστή κατάσταση που υπάρχει στην ευρύτερη περιοχή και όπου η αλβανική αστική τάξη βλέπει ευκαιρίες να επωφεληθεί.
• Στο Κυπριακό προωθείται σταθερά το νέο διχοτομικό σχέδιο των δύο «συνιστώντων κρατών», που εμφανίζεται ως η μόνη δυνατή «λύση». Γίνεται όλο και πιο φανερό ότι ιμπεριαλιστικά κέντρα, ΗΠΑ και ΕΕ, και οι κυβερνήσεις Ελλάδας και Τουρκίας - αξιοποιώντας την ιδιότητα των «εγγυητριών δυνάμεων» - επιχειρούν, με δεδομένο το σχέδιο που χωρίζει, γκετοποιεί και δεν ενώνει τον κυπριακό λαό, να αναβαθμίσουν το ρόλο του νησιού στα ιμπεριαλιστικά σχέδια στην ευρύτερη περιοχή. Στο πλαίσιο αυτό γίνεται και η διαπάλη για το ποια μονοπώλια ποιων χωρών, ποιες «κολιγιές» καπιταλιστών θα κερδίζουν από την εκμετάλλευση ενεργειακών πόρων και δρόμων μεταφοράς τους. Αυτό που οι καπιταλιστές παρουσιάζουν ως νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες είναι η βαθύτερη εμπλοκή των λαών στη φαγωμάρα τους. Δηλαδή, όπως δείχνουν και άλλα παραδείγματα χωρών (π.χ. Ουκρανία) το ...προσόν του ενεργειακού κόμβου θα εκθέσει την εργατική τάξη της Κύπρου (Ελληνοκύπριους, Τουρκοκύπριους, Αρμένιους, Λατίνους, Μαρωνίτες) σε νέους κινδύνους.

***

Τα σοβαρά ζητήματα που περιγράψαμε δείχνουν ότι οι εργάτες και τα λαϊκά στρώματα της χώρας μας και των γειτονικών χωρών, όσο εγκλωβίζονται στα προτάγματα των αστών, στον κοσμοπολιτισμό της δήθεν ασφάλειας που παρέχουν οι ιμπεριαλιστικές ενώσεις και τους εθνικιστικούς αλυτρωτισμούς, θα βγαίνουν χαμένοι και θα κινδυνεύουν να μακελευτούν για άλλη μια φορά για τα συμφέροντα των εκμεταλλευτών τους. Το ταξικό αυτό κριτήριο, για το «διάβασμα» των εξελίξεων είναι και αυτό που δείχνει το δρόμο στους λαούς. Της πάλης σε κάθε χώρα και του συντονισμού της, ενάντια στην εξουσία του κεφαλαίου.

Μάχη για την απεργία

Μάχη για την απεργία

Σήμερα είναι μέρα απεργίας στο Δημόσιο. Δεμένα στα λιμάνια θα μείνουν και τα πλοία της ακτοπλοΐας σε όλη τη χώρα, καθώς οι ναυτεργάτες απεργούν για τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας και τα ασφαλιστικά τους δικαιώματα. Κινητοποιήσεις οργανώνουν επίσης Λαϊκές Επιτροπές, συνταξιουχικές οργανώσεις, φοιτητές - σπουδαστές και άλλοι φορείς του κινήματος.
Η σημερινή απεργία «πατάει» στα οξυμένα προβλήματα των εργαζομένων στο Δημόσιο, αλλά και στην ανάγκη να δοθεί απάντηση στο σύνολο της αντιλαϊκής πολιτικής, όπως αυτή εκφράζεται στους τομείς της Υγείας, της Πρόνοιας, της Παιδείας και αλλού, με συνέπειες στο σύνολο της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων.
Οι δημόσιοι υπάλληλοι, όπως και όλοι οι εργαζόμενοι, χτυπιούνται από παλιά και νέα μέτρα, ενώ βρίσκονται μπροστά και σε νέο γύρο επίθεσης, όπως δείχνει το νομοσχέδιο για την «κινητικότητα», που συζητιέται αυτές τις μέρες στη Βουλή.
Η επίθεση, που κλιμακώνεται σε μισθολογικά και εργασιακά δικαιώματα, υπηρετεί από τη μια το στόχο της «δημοσιονομικής σταθερότητας» ως προϋπόθεση για την καπιταλιστική ανάκαμψη και από την άλλη την αναδιοργάνωση του κράτους, ώστε να αναδειχτεί καλύτερα ο επιτελικός του ρόλος στη διευκόλυνση της επιχειρηματικής δράσης, στη βελτίωση της κερδοφορίας και της ανταγωνιστικότητας του κεφαλαίου.
Την ίδια στιγμή, αρκεί να ρίξει κανείς μια ματιά στα Νοσοκομεία και στα Κέντρα Υγείας, στα ιδρύματα Πρόνοιας, στις άλλες «κοινωνικές» υπηρεσίες του κράτους, για να διαπιστώσει την άθλια κατάσταση με την οποία έρχεται καθημερινά αντιμέτωπος ο λαός, είτε αναζητά θεραπεία ως ασθενής είτε το παιδί του πάει στο σχολείο είτε είναι άνθρωπος με αναπηρία και μάταια ζητάει τη στήριξη του κράτους.
Στο χώρο της Υγείας, οι ελλείψεις, η διάλυση των εργασιακών σχέσεων, προκειμένου γιατροί και νοσηλευτές να γίνουν φτηνότεροι για το κράτος, και οι μειωμένοι προϋπολογισμοί των νοσοκομείων πλήττουν εξίσου τους υγειονομικούς και τα λαϊκά στρώματα, που ταλαιπωρούνται και τελικά αναγκάζονται - όσοι μπορούν - να πληρώνουν μεγάλα ποσά από την τσέπη τους.
Αναδεικνύεται, επομένως, η ανάγκη για ενιαία πάλη των εργαζομένων, σε συμμαχία με τα άλλα λαϊκά στρώματα και, ταυτόχρονα, να δυναμώσει στο κίνημα το ρεύμα εκείνο που παλεύει για πιο βαθιές αλλαγές, σε σύγκρουση με το κεφάλαιο και τα κόμματά του.
Αυτό ακριβώς σηματοδοτεί η συμμετοχή των Λαϊκών Επιτροπών και των συνταξιουχικών οργανώσεων στις απεργιακές συγκεντρώσεις που καλεί σήμερα το ΠΑΜΕ, αλλά και οι κινητοποιήσεις, επίσης σήμερα, των φοιτητών και των σπουδαστών, με κάλεσμα των συλλόγων τους και του ΜΑΣ.
Ταυτόχρονα, η επιτυχία της σημερινής απεργιακής κινητοποίησης μπορεί να συμβάλει στην καλύτερη προετοιμασία της πανελλαδικής απεργίας που έχει κηρυχτεί για τις 8 Δεκέμβρη για όλους τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα, ενάντια στα αντεργατικά σχέδια κυβέρνησης - κεφαλαίου - ΕΕ - ΔΝΤ. Αλλά και ενάντια στον αντιλαϊκό προϋπολογισμό που κατατέθηκε στη Βουλή και εκείνες τις μέρες θα συζητιέται στην Ολομέλεια.
Οι επόμενες μέρες είναι καθοριστικές για την καλή προετοιμασία της απεργίας. Η ολοκλήρωση της «αξιολόγησης» στη βάση της διαπραγμάτευσης που κάνει η κυβέρνηση για λογαριασμό του κεφαλαίου και οι όποιες διεργασίες για τη διευθέτηση του χρέους είναι το υπόβαθρο για να κλιμακωθεί η αντεργατική επίθεση, να ενταθεί η εργασιακή εκμετάλλευση.
Από αυτήν τη σκοπιά, χρειάζεται να αυξηθεί ο βαθμός ετοιμότητας μπροστά στις εξελίξεις και απέναντι στους ελιγμούς της κυβέρνησης. Να εκφραστούν ακόμα πιο μαζικά, με τη συμμετοχή στις απεργίες και στις απεργιακές συγκεντρώσεις του ΠΑΜΕ, η απόρριψη αυτής της πολιτικής στο σύνολό της και ο διαχωρισμός των εργαζομένων και των άλλων λαϊκών στρωμάτων από τους στόχους και τα σχέδια του κεφαλαίου.