Ο ΔΣΕ ΔΕΝ ΑΝΗΚΕΙ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
Σήμερα σε αυτή την αίθουσα βρίσκονται μαχητές και μαχήτριες του ηρωικού ΔΣΕ, οι απόγονοί τους. Εμείς που δε ζήσαμε από πρώτο χέρι τον ηρωικό αγώνα του ΔΣΕ, δικαιολογημένα αισθανόμαστε δέος και περηφάνια για τα τρία χρόνια 1946 - 1949, για όσα έχουμε μάθει αλλά και γι' αυτά που μπορούμε να γνωρίσουμε ακόμα περισσότερο.
Τιμάμε τους αξιωματικούς και υπαξιωματικούς άνδρες και γυναίκες, τους απλούς μαχητές και τις μαχήτριες του ΔΣΕ, όλους αυτούς που πολέμησαν ηρωικά στο Γράμμο και στο Βίτσι, στα Αγραφα και στο Πήλιο, στη Ρούμελη και την Πελοπόννησο, στα νησιά. Τιμάμε αυτούς που έχασαν τη ζωή τους, έμειναν ανάπηροι. Τιμάμε τις οικογένειές τους που τους συμπαραστάθηκαν. Ολους αυτούς που συνέχισαν την παράνομη δράση τους για την ενίσχυση του ΔΣΕ. Αυτούς που πήγαν στη Μακρόνησο και τα άλλα ξερονήσια. Τους πολιτικούς πρόσφυγες που με τον δικό τους τρόπο στήριζαν το Κόμμα, έδωσαν τη δική τους συμβολή στην οικοδόμηση του σοσιαλισμού στις χώρες που τους φιλοξένησαν. Ολους εκείνους, γυναίκες και άνδρες, που κρατούν ως σήμερα ψηλά την τιμή, τη σημαία του Κόμματος.
ΚΝίτες και ΚΝίτισσες έχετε πολλά να κερδίσετε μελετώντας την ιστορία και τα συμπεράσματα της δράσης του ΔΣΕ. Ο ΔΣΕ δεν ανήκει στο μουσείο της Ιστορίας, εμπνέει και διαπαιδαγωγεί σήμερα. Παρέχει σημαντικά πολιτικά συμπεράσματα που έχουν γενικότερη αξία πέρα και από τις συγκεκριμένες συνθήκες που αυτός ιδρύθηκε, έδρασε.
Δε θα ήθελα να κλέψω τον πολύτιμο χρόνο από αυτό που πρόκειται να ζήσετε βλέποντας την ταινία, το ντοκιμαντέρ που ακολουθεί. Ο,τι θέλουμε να πούμε και να εκφράσουμε, σ' αυτό το ντοκιμαντέρ θα το βρείτε, μια ομιλία δεν μπορεί να το πετύχει με τον ίδιο τρόπο.
Επιτρέψατέ μου όμως να σταθώ αποσπασματικά σε ορισμένες πλευρές της δράσης και της προσφοράς του ΔΣΕ. Αφορούν απολύτως επίκαιρα ζητήματα.
1. Αναμφισβήτητα και δίκαια η ελληνική Εθνική Αντίσταση με το ΕΑΜ, τον ΕΛΑΣ, την ΕΠΟΝ, με την καθοδήγηση και την αιμοδοσία του ΚΚΕ αναγορεύτηκε σε πανευρωπαϊκής σημασίας αγώνα, δίπλα στον ηρωικό και αναντικατάστατο αγώνα του σοβιετικού λαού, των άλλων λαών της Ευρώπης. Είχε συμβολή και θετικές επιπτώσεις στα μέτωπα του πολέμου εκτός Ελλάδας.
Ο αγώνας του ΔΣΕ όμως είχε ένα νέο στοιχείο, ανεξάρτητα από την έκβασή του λόγω του συσχετισμού των δυνάμεων. Αποτέλεσε και αποτελεί ως σήμερα την κορυφαία στιγμή της ταξικής πάλης στην Ελλάδα κατά τον 20ό αιώνα. Το αστικό κράτος, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η Διακήρυξη της ΚΕ της 3ης Ιουνίου του 2006, γνώρισε τον πιο μεγάλο μέχρι σήμερα κίνδυνο για την ίδια την ύπαρξή του.
2. Οι ποικιλώνυμοι αντίπαλοί μας, αλλά και οι κάθε λογής παλαιότεροι και κυρίως σύγχρονοι οπορτουνιστές, προσπαθούν να μειώσουν τη σημασία του αγώνα αυτού, κρίνοντάς τον από το αποτέλεσμα και τις θυσίες που καταβλήθηκαν. Δε διστάζουν μάλιστα ανενδοίαστα να θεωρούν ότι ο αγώνας του ΔΣΕ οδήγησε στο χάος και στην οικονομική καταστροφή, αντιστρέφοντας όπως πάντα τη σχέση αιτίας και αποτελέσματος.
Κι όμως, ο αγώνας αυτός, παρά την αρνητική του έκβαση, είχε τη δική του γενικότερη συνεισφορά. Οπως αναφέρει η Διακήρυξη της ΚΕ, είχε το δικό του βάρος υπέρ του αγώνα των λαών, σε μια περίοδο που ο ιμπεριαλισμός είχε ξεκινήσει τον λεγόμενο «ψυχρό πόλεμο». Ο ΔΣΕ απέπνευσε μόνο δίκαιο και ακατάβλητη ηθική, όπως και κάθε σύγχρονος ταξικός αγώνας, ανεξάρτητα της μορφής πάλης, είτε φέρνει νίκες είτε ήττες.
Βεβαίως χρειάζεται, παίρνοντας υπόψη και τις συγκεκριμένες συνθήκες, να τον μελετήσουμε βαθύτερα, ψύχραιμα και αντικειμενικά, με την απόσταση χρόνου που μας χωρίζει. Να διδαχτούμε από τη θετική πείρα, να μελετήσουμε, για να γίνουμε πιο μαχητικοί και δημιουργικοί σήμερα, από την όποια αρνητική πείρα προκύπτει, ιδιαίτερα σε θέματα στρατηγικής.
3. Ο αγώνας του ΔΣΕ αναδεικνύει περίτρανα, αποδεικτικά και πειστικά, για όποιον θέλει χωρίς προκαταλήψεις να τον μελετήσει, τον ταξικό χαρακτήρα του πατριωτισμού, τα ταξικά χαρακτηριστικά της έννοιας πατρίδα.
Η πάλη του ΔΣΕ, ως ταξικός αγώνας με αντιιμπεριαλιστικό και διεθνιστικό χαρακτήρα, απέδειξε ότι ο πατριωτισμός της εργατικής τάξης, των εργαζομένων γενικότερα, έχει μεγάλη διαφορά, αντιδιαμετρική, με τον όποιο λεγόμενο πατριωτισμό της αστικής τάξης και των συμμάχων της, κατά συνέπεια και των πολιτικών της εκπροσώπων.
Η έννοια πατρίδα, για την εργατική τάξη και τον ελληνικό λαό, δεν ταυτίζεται μόνο με τα γεωγραφικά και τα εθνικά σύνορα, τα κυριαρχικά δικαιώματα. Βεβαίως, αυτά είναι στοιχεία που αξίζουν τον αγώνα και με το παραπάνω. Η πραγματική υπεράσπισή τους αναπόφευκτα συνδέεται με την πάλη κατά της αστικής εξουσίας και ιδιοκτησίας, της ταξικής εκμετάλλευσης και κοινωνικής καταπίεσης, κατά της ιμπεριαλιστικής εξάρτησης και συμμαχίας, κατά του ιμπεριαλιστικού πολέμου. Η εργατική τάξη δεν έχει κοινά συμφέροντα στον αγώνα κατά του ξένου κατακτητή, με την αστική τάξη της χώρας της. Ακόμα και αν αυτή στο σύνολό της ή σε ένα μέρος της θέλει να απαλλαγεί από την ξενική κατοχή. Οι μεν έχουν συμφέρουν να κερδίσουν μια πατρίδα χωρίς εκμετάλλευση και καταπίεση, που συμβάλλει στη διεθνιστική πάλη των λαών κατά του ιμπεριαλισμού. Οι άλλοι ενδιαφέρονται να κρατήσουν και να ενισχύσουν την καπιταλιστική ιδιοκτησία και εξουσία στο εθνικό επίπεδο, να διεκδικήσουν μια καλύτερη θέση στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα. Η αστική τάξη, όταν βρεθεί ανάμεσα στο εργατικό κίνημα και στις κοινωνικοπολιτικές του συμμαχίες, στο επαναστατικό κίνημα και στον ξένο παράγοντα που διεκδικεί μερίδιό της, τότε δεν ταλαντεύεται. Εκχωρεί κυριαρχικά δικαιώματα, παραιτείται και από μερίδιά της στα πλαίσια του διεθνούς ιμπεριαλιστικού συστήματος. Συμμορφώνεται με τις διεθνείς εντολές ακόμα και με τον βασικό ανταγωνιστή της μπροστά στον κίνδυνο ο απελευθερωτικός, ο αντιιμπεριαλιστικός, ο κοινωνικός αγώνας να οδηγήσει στην αμφισβήτηση της αστικής εξουσίας. Και αν χάνει ένα μερίδιο από τα κέρδη της, αν ακόμα έχει απώλειες το γόητρό της, αντισταθμίζει τη ζημιά, καθώς επωφελείται από την πολιτική και στρατιωτική στήριξη του ξένου ιμπεριαλιστικού παράγοντα, άρα μπορεί να ελπίζει και σε αύξηση των κερδών της στην πορεία.
4. Ο αγώνας του ΔΣΕ παρέχει κορυφαίες αποδείξεις για το περιεχόμενο του προλεταριακού διεθνισμού και το περιεχόμενο του ιμπεριαλιστικού διεθνισμού. Η ουσία δεν αλλάζει παρά τις εξελίξεις και τα νέα στοιχεία που υπάρχουν σήμερα. Πάνω απ' όλα, μας διδάσκει ότι θεμελιακό γνώρισμα και κριτήριο της ικανότητας του Κομμουνιστικού Κόμματος είναι να εντάσσει, να υποτάσσει την καθημερινή του πάλη στην πάλη για το σοσιαλισμό. Αυτό το γνώρισμα κάνει πιο ικανό το Κόμμα να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις του αγώνα για τα καθημερινά οξυμένα προβλήματα, ανεβάζει την αποτελεσματικότητα. Ο αγώνας, επίσης, του ΔΣΕ δίνει διδάγματα για τη στρατηγική σημασία που έχει η πολιτική συμμαχιών, για τη νικηφόρα έκβαση της πάλης.
5. Δικαιολογημένα ασκεί μεγάλη γοητεία η στάση αρχών, το πνεύμα και η ετοιμότητα της θυσίας ως το θάνατο των μαχητών και των μαχητριών του ΔΣΕ. Η ηθική ατμόσφαιρα που καλλιεργείται στον αντιιμπεριαλιστικό, στον επαναστατικό αγώνα είναι το υπόβαθρο που καλλιεργεί τέτοιες συμπεριφορές. Αναδείχτηκε η ανεξάντλητη σωματική, ηθική και πνευματική δύναμη του μαχητή. Η οργανωτική και πολεμική πείρα που διέθεταν οι μαχητές, η οποία βεβαίως διαμορφώθηκε και κάτω από την αντίστοιχη πείρα του ΕΛΑΣίτικου αγώνα του '42 - '45.
6. Ο ΔΣΕ ανέδειξε, επίσης, τη μεγάλη σημασία που έχει στην αύξηση της επαναστατικής ικανότητας η συμμετοχή των γυναικών. Την περίοδο αυτή αδυνάτισαν, περιθωριοποιήθηκαν καθυστερημένες αντιλήψεις και προκαταλήψεις ότι η μάχη, ο ένοπλος αγώνας είναι υπόθεση κυρίως ανδρική. Το ένα τρίτο της δύναμης του ΔΣΕ ήταν γυναίκες που δε διακρίθηκαν μόνο σε κλασικούς τομείς, όπως είναι η περίθαλψη των τραυματιών, άλλες υπηρεσίες επιμελητείας. Διακρίθηκαν ως μαχήτριες με το όπλο στο χέρι, ανέδειξαν πολιτικές και οργανωτικές ικανότητες.
Η αστική προπαγάνδα οργιάζει μέχρι σήμερα κατά του ΔΣΕ. Ενοχλεί ο ταξικός αντιιμπεριαλιστικός και διεθνιστικός χαρακτήρας του αγώνα, σε μια στιγμή που το αστικό πολιτικό σύστημα δεν είχε αποκτήσει την απαιτούμενη σταθερότητα. Εκείνο που ως σήμερα επίσης ενοχλεί, είναι ότι ο αγώνας του ΔΣΕ επιβεβαιώνει ότι η βία των όπλων και κάθε μέσου καταστολής είναι βασικό και αναντικατάστατο όπλο της αστικής τάξης, όταν νιώθει ότι απειλείται η εξουσία και η ιδιοκτησία της, στο άμεσο μέλλον ή και πιο μακροπρόθεσμα. Το λαϊκό κίνημα πρέπει να έχει πλήρη ετοιμότητα, ανάλογα με τις συνθήκες, να χρησιμοποιεί όλες τις μορφές πάλης, προκειμένου να αντιμετωπίσει τη βία της αστικής τάξης. Η εργατική τάξη δεν αρκεί να διεκδικεί και να κερδίζει το δίκιο της, αλλά πάνω απ' όλα να ξέρει να υπερασπίζεται τις κατακτήσεις της, την εξουσία της.
Σήμερα έχουμε ακόμα περισσότερες δυνατότητες να σκύψουμε πάνω στην πολύτιμη πείρα του Κόμματός μας. Αποτελεί μια από τις βασικές μας διαφορές με τους κάθε λογής συμβιβαστές και οπορτουνιστές. Ακόμα και όταν ένας αγώνας οδηγεί σε μια πικρή ήττα, εμείς προσπαθούμε τα συμπεράσματά του να τα μετατρέψουμε σε όπλο αντεπίθεσης.
Αγαπητοί σύντροφοι και συντρόφισσες,
Η δικαίωση του αγώνα και της θυσίας του ΔΣΕ είναι το σύγχρονο δικό μας καθήκον, όχι ως μια τυπική μεταφορά του παρελθόντος στο σήμερα, άλλωστε η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Επί της ουσίας όμως το βασικό καθήκον είναι, σε τελευταία ανάλυση, ένα: Στο έδαφος της πάλης για τα οξυμένα λαϊκά προβλήματα, να συμβάλουμε στην ανάπτυξη της πολιτικής συνείδησης της εργατικής τάξης, των συμμάχων της, δηλαδή να δυναμώσει η συνείδηση και η ετοιμότητα για θυσία, για την αλλαγή στο επίπεδο της εξουσίας, για το σοσιαλισμό.
Ενας άλλος κόσμος είναι εφικτός, αυτός ο κόσμος είναι μόνο ο σοσιαλιστικός. Με την ενότητα θεωρίας και πράξης να αποδείξουμε ότι είμαστε άξιοι συνεχιστές του ηρωικού ΚΚΕ, των ηρωικών αγώνων της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων.
Τιμή και δόξα στον ΔΣΕ. Εμείς συνεχίζουμε. Με έμπνευση και σεβασμό στο παρελθόν του Κόμματος, του κινήματος, του λαού μας, αντιμετωπίζουμε με μεγαλύτερη απαιτητικότητα από τον εαυτό μας το σήμερα και αισιοδοξία το αύριο.
Ομιλία της ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Αλέκας Παπαρήγα στις 10 Δεκεμβρίου 2006 στην έδρα της ΚΕ του ΚΚΕ, στον Περισσό, στην εκδήλωση τιμής στους μαχητές και τις μαχήτριες του ΔΣΕ με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 60 χρόνων από την ίδρυσή του.