Τι «κατάλαβαν» από τον Ιμπεριαλισμό του Λένιν – Μέρος 2ο

Άρθρο του Βασίλη Όψιμου*:
Τι «κατάλαβαν» από τον Ιμπεριαλισμό του Λένιν – Μέρος 2ο

Διαβάστε εδώ το 1ο Μέρος

Η Σχηματικότητα της Οπορτουνιστικής Αντίληψης για τον Ιμπεριαλισμό

Είναι συχνές οι αναφορές δημοσιολόγων της αστικής τάξης και του οπορτουνισμού στον «ιμπεριαλισμό» και στην «ιμπεριαλιστική πολιτική», όροι που χρησιμοποιούνται από αυτούς για να περιγράψουν μια μορφή επιθετικής εξωτερικής πολιτικής των καπιταλιστικών κρατών, κύρια των ισχυρών δυνάμεων και διεθνών οργανισμών (ΝΑΤΟ, ΕΕ κτλ.).

Ένας τέτοιος ορισμός του ιμπεριαλισμού είναι μονόπλευρος, αποσπά την πολιτική των καπιταλιστικών κρατών από την οικονομική βάση του μονοπωλιακού καπιταλισμού.

Καλλιεργεί αυταπάτες ότι στο πλαίσιο του σταδίου αυτού του καπιταλισμού μπορεί να υπάρξει κάποια άλλη (μη επιθετική, ειρηνική) εξωτερική πολιτική.

Αθωώνει τα καπιταλιστικά κράτη που δε βρίσκονται στην κορυφή της ιμπεριαλιστικής πυραμίδας για τη συμμετοχή τους στην επεξεργασία και υλοποίηση της επιθετικής εξωτερικής πολιτικής.

Τέτοιες αντιλήψεις περιορίζουν τα καθήκοντα του επαναστατικού κινήματος, αποσπούν την πάλη ενάντια στους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς από την πάλη ενάντια στην ίδια την αστική εξουσία σε κάθε χώρα.

Μια σειρά οπορτουνιστικές αντιλήψεις, προφασιζόμενες ότι αποδέχονται τα γνωρίσματα του μονοπωλιακού καπιταλισμού που θέτει ο Λένιν, εξαιρούν ταυτόχρονα μια μεγάλη ομάδα χωρών (ακόμα και την πλειοψηφία των χωρών) από το μοίρασμα των αγορών, παραγνωρίζοντας την ανάπτυξη σε αυτές του μονοπωλιακού καπιταλισμού, στο όνομα του ότι οι συγκεκριμένες χώρες δε βρίσκονται στην κορυφή της πυραμίδας («στα κορυφαία επιτελεία»), άρα δεν αποτελούν θύτη, αλλά θύμα. [14]

Η σύγχυση εδώ σχετικά με τον ίδιο τον ορισμό
του ιμπεριαλισμού είναι προφανής.

Είναι ο ιμπεριαλισμός το μονοπωλιακό στάδιο του καπιταλισμού ή ταυτίζεται απλά με την «ιμπεριαλιστική πολιτική», νοούμενη ως η ικανότητα ενός αστικού κράτους, στη βάση της ισχύος του (οικονομικής, πολιτικής, στρατιωτικής), να προβάλλει με κυριαρχικό τρόπο στην παγκόσμια αγορά τα συμφέροντα των δικών του μονοπωλίων;

Στη δεύτερη περίπτωση η έννοια «ιμπεριαλισμός» πάντα θα περιορίζεται σε έναν πυρήνα κρατών – πιθανά διευρυνόμενο και διαφοροποιούμενο – που βρίσκονται στην κορυφή της πυραμίδας.

Οι οπορτουνιστικές φλυαρίες που δήθεν αποδέχονται τον ιμπεριαλισμό ως νέο στάδιο του καπιταλισμού, αλλά διακρίνουν στο «σύστημα» του ιμπεριαλισμού «ιμπεριαλιστικές» και μη χώρες (κατ’ επέκταση κι επιθετικές και μη), δεν μπορούν να προσπεράσουν το παραπάνω ερώτημα δίχως να βρεθούν σε τραγικά αδιέξοδα.

Νομίζουμε ότι η ίδια η ιστορική εξέλιξη του καπιταλισμού επιβεβαιώνει την ανάγκη να κατανοούμε πρώτα απ’ όλα τις οικονομικές ρίζες του φαινομένου του ιμπεριαλισμού.

Στο διάβα αυτής της εξέλιξης το μονοπώλιο γεννιέται σε όλες τις καπιταλιστικές χώρες, με ταχύτερους ή βραδύτερους ρυθμούς, σε ορισμένες περιπτώσεις με βασανιστικό τρόπο ως προς την εσωτερική συσσώρευση ή και με την κυριαρχική, αρχικά, διείσδυση ξένων μονοπωλίων.

Στο επίπεδο της παγκόσμιας αγοράς (που, σημειωτέον, ο Μαρξ εντοπίζει τη διαμόρφωσή της από την εποχή ακόμα του προμονοπωλιακού καπιταλισμού το 1848 στο «Κομμουνιστικό Μανιφέστο»), η εξέλιξη της διεθνοποίησης έχει διευρύνει σημαντικά την πολυεθνική σύνθεση των κεφαλαίων των μονοπωλιακών ομίλων.

Είναι προφανές ότι τα διαφορετικά επίπεδα ανάπτυξης του μονοπωλιακού καπιταλισμού στις διάφορες χώρες προσδίδουν στη μια ή στην άλλη χώρα διαφορετική ισχύ στο παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό σύστημα (σε συνδυασμό και με την πολιτική και στρατιωτική της ισχύ), άρα και διαφορετικές δυνατότητες πολιτικής παρέμβασης και προώθησης των συμφερόντων των μονοπωλιακών της ομίλων.

Η διαφορετική ισχύς της κάθε χώρας, στη βάση και της ανισόμετρης ανάπτυξης του καπιταλισμού, καθορίζει το βαθμό στον οποίο η κάθε χώρα συμμετέχει στο μοίρασμα της λείας.

Η λεία που μοιράζεται αποτελείται από το σύνολο της υπεραξίας που παράγεται από την εργατική τάξη όπου Γης, το «θύμα» είναι συνολικά η παγκόσμια εργατική τάξη.

Εδώ πρέπει να επισημάνουμε την αναλογία με ό,τι συμβαίνει στο εσωτερικό της κάθε καπιταλιστικής χώρας.

Εκεί ο κεφαλαιοκρατικός ανταγωνισμός κι η διαμόρφωση του μέσου ποσοστού κέρδους κατανέμουν τη συνολικά παραγμένη από την εργατική τάξη υπεραξία στους διάφορους καπιταλιστές με βάση το μέγεθος του κεφαλαίου τους κι όχι με βάση την υπεραξία που παράγουν πραγματικά οι εργάτες του ενός ή του άλλου καπιταλιστή.

Και κανείς από τους κλασικούς του μαρξισμού – λενινισμού δε σκέφτηκε φυσικά, εξαιτίας αυτής της ανακατανομής της υπεραξίας, να χαρακτηρίσει τους καπιταλιστές που «χάνουν» σ’ αυτήν τη μοιρασιά της υπεραξίας ως «θύματα».

Για μια ακόμα φορά «θύτης» είναι η αστική τάξη στο σύνολό της και «θύμα» η εργατική τάξη στο σύνολό της.

Τα ενιαία χαρακτηριστικά όλων των χωρών του μονοπωλιακού καπιταλισμού, που προκύπτουν στη βάση της οικονομικής ουσίας του ιμπεριαλισμού, που είναι το μονοπώλιο (και συμπυκνώνονται στα λενινιστικά γνωρίσματα του ιμπεριαλισμού),

δεν αναιρούν τις ποιοτικές διαφορές μεταξύ τους στη βάση της διαφορετικής κατάταξής τους στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα. Συνυπάρχουν διαλεκτικά και ποσοτικές και ποιοτικές διαφορές.

Οι χώρες που βρίσκονται στην κορυφή της ιμπεριαλιστικής πυραμίδας μπορεί να γίνονται περισσότερες και να διαφοροποιούνται στην πορεία ανάπτυξης του μονοπωλιακού καπιταλισμού.

Να σημειώσουμε εδώ ότι το ίδιο το σχήμα της ιμπεριαλιστικής πυραμίδας είναι εξαιρετικά χρήσιμο, γιατί ενέχει το στοιχείο της ποιοτικής διαφοροποίησης (κορυφή – ενδιάμεση βαθμίδα – βάση της πυραμίδας).

Τα ίδια τα στοιχεία της σημερινής πραγματικότητας δείχνουν ότι η θέση του πυρήνα των μεγάλων δυνάμεων του παρελθόντος (π.χ. G7), με όρους παγκόσμιου ΑΕΠ (και όχι ΑΕΠ ανά κάτοικο, δείκτης που έχει νόημα κυρίως για την εσωτερική ανισομετρία), έχει αδυνατίσει σε σχέση με κάποιες ανερχόμενες δυνάμεις. [15]

Η ίδια η δημιουργία των G20 το 1999, αλλά και διάφορων νέων διακρατικών ενώσεων και συμφωνιών (BRICS, Οργανισμός Συνεργασίας της Σαγκάης, Ασιατική Επενδυτική Τράπεζα Υποδομών, «Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος» κτλ.), με πρωτοβουλία ανερχόμενων καπιταλιστικών δυνάμεων, φανερώνουν τις σοβαρές ανακατατάξεις που έχουν επέλθει στον παγκόσμιο καπιταλισμό.

Η Κίνα, για παράδειγμα, παρουσιάζει σήμερα όλα τα χαρακτηριστικά ενός κράτους στην κορυφή της ιμπεριαλιστικής πυραμίδας.

Το ΑΕΠ της εκτινάχτηκε από το 3,6% στο 13,4% του παγκόσμιου ΑΕΠ μεταξύ 2000 και 2014 και μετατράπηκε σε κράτος-πιστωτή.

Εξετάζοντας κανείς τα επίπεδα της βιομηχανικής παραγωγής για το διάστημα 2008-2015, βλέπει ανάλογα ότι, ενώ στην Κίνα σημειώνεται αύξηση 82% στην Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία στη βιομηχανία, στις ΗΠΑ η αύξηση είναι μόλις 3%, ενώ στην Ευρωζώνη παρατηρείται μείωση 6%. [16]

Σημειώνουμε ακόμα ότι το 2014 οι επενδύσεις στο εξωτερικό από κινεζικά μονοπώλια (περιλαμβανομένων και αυτών με έδρα το κινεζικό Χονγκ Κονγκ) έφτασαν τα 259 δισ. δολάρια, φέρνοντάς τα στη δεύτερη θέση μετά από τις πολυεθνικές των ΗΠΑ με επενδύσεις 337 δισ. δολαρίων.  [17]

Όλα τα παραπάνω στοιχεία για την καπιταλιστική ανάπτυξη στην Κίνα δίνουν μια αποστομωτική απάντηση και στις απόψεις οπορτουνιστών δημοσιολόγων που, χρησιμοποιώντας επιλεκτικά στοιχεία από τη δραστηριότητα πολυεθνικών εταιριών στη χώρα αυτή,

υποστηρίζουν ότι οι κινεζικοί μονοπωλιακοί όμιλοι παίζουν δευτερεύοντα, συμπληρωματικό ρόλο στη «συναρμολόγηση προϊόντων, τα κύρια τεχνολογικά μέρη των οποίων κατασκευάζονται αλλού και εισάγονται στην Κίνα για τελική συναρμολόγηση», ενώ «οι μεγάλοι κερδισμένοι είναι οι πολυεθνικές εταιρίες.»  [18]

Το ότι η αυξανόμενη ισχύς της κινεζικής οικονομίας δεν είναι ένα «αδειανό πουκάμισο» αποδεικνύεται και από το ότι οι ανταγωνιστές της, πρώτα και κύρια οι ΗΠΑ, προωθούν εναλλακτικά σχέδια στην περιοχή του Ειρηνικού, επιχειρώντας να αποστερήσουν την Κίνα από πιθανούς συμμάχους.

Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσονται και η διπλωματική και στρατιωτική αντιπαράθεση στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, που φαίνεται να αποκτάει νέα ένταση μετά την εκλογή Τραμπ στις ΗΠΑ, αλλά και η πιθανολογούμενη προσέγγιση ΗΠΑ – Ρωσίας, ως σφήνα απέναντι στην Κίνα.  [19]

Φυσικά η καπιταλιστική ανάπτυξη στην Κίνα, παρόλο που παραμένει ακόμα σε υψηλά επίπεδα (6,9%), δεν είναι απαλλαγμένη από τις αντιφάσεις του συστήματος και την πιθανότητα εκδήλωσης μιας μελλοντικής κρίσης.

Ο ρυθμός ανάπτυξής της βρίσκεται στο κατώτερο σημείο της εικοσαετίας, με τάση νέας μείωσης.

«Αυτό το γεγονός προκαλεί γενικότερη ανησυχία στα κέντρα του διεθνούς καπιταλισμού, λόγω των μεγάλων ενδεχόμενων επιπτώσεων που θα είχε για την παγκόσμια καπιταλιστική οικονομία μια σημαντική υποχώρηση των ρυθμών ανάπτυξης της κινεζικής οικονομίας.»  [20]

Οι ανακατατάξεις των χωρών στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα καθορίζονται από την αυξημένη ανισομετρία που χαρακτηρίζει το μονοπωλιακό καπιταλισμό και επηρεάζονται και από τη φάση του οικονομικού κύκλου.

Ιδιαίτερα για τις μικρότερες σε μέγεθος οικονομίες οι επιδράσεις της οικονομικής κρίσης στην κατάταξή τους μπορεί να είναι πιο ριζικές, ανάλογα με το βάθος και τη διάρκεια της κρίσης, τη σχετική θέση που είχε η χώρα αυτή πριν την κρίση και την επίδραση της κρίσης στις χώρες που βρίσκονταν σε ανάλογες θέσεις της πυραμίδας κτλ.

Μια σημαντική αλλαγή της κατάταξης δε σηματοδοτεί ότι η συγκεκριμένη χώρα δε βρίσκεται στο ιμπεριαλιστικό στάδιο της ανάπτυξής της, όπως προφασίζονται κάποιοι για την Ελλάδα των χρόνων της κρίσης. [21]

Αναρωτιούνται όμως οι δήθεν υπερασπιστές της λενινιστικής κληρονομιάς: Δεν έλεγε άραγε ο Λένιν ότι χαρακτηριστικές για την εποχή του ιμπεριαλισμού

«Δεν είναι μόνο οι δυο βασικές ομάδες χωρών: Οι χώρες που κατέχουν αποικίες κι οι αποικιακές χώρες, αλλά κι οι ποικίλες μορφές των εξαρτημένων χωρών, που πολιτικά, τυπικά είναι ανεξάρτητες, στη πράξη όμως είναι μπλεγμένες στα δίχτυα της χρηματιστικής και διπλωματικής εξάρτησης. Έχουμε, ήδη, αναφέρει προηγούμενα μια από αυτές τις μορφές, τις μισοαποικίες. Δείγμα μιας άλλης μορφής είναι, λόγου χάρη, η Αργεντινή»;

Άρα (βγαίνει το «αυτονόητο» συμπέρασμα, που ο ντροπαλός οπορτουνιστής μας δεν το γράφει ρητά) και σήμερα πρέπει να μιλάμε με ανάλογους όρους βαθιάς και μόνιμης εξάρτησης των περισσότερων χωρών του πλανήτη από τις χώρες στην κορυφή της πυραμίδας.

Η στρεψοδικία σε όλο της το μεγαλείο!

Προφανώς κι ο Λένιν, μελετώντας συγκεκριμένα την ανάπτυξη του μονοπωλιακού καπιταλισμού στην εποχή του, δε θα μπορούσε να μην αναδείξει την πραγματικότητα των ισχυρών αποικιακών χωρών που έβαζαν το στίγμα τους στην παγκόσμια αγορά.

Αναδεικνύει ως βασικό στοιχείο, πλάι στη συγχώνευση βιομηχανικού και τραπεζικού κεφαλαίου, και

«το πέρασμα από την αποικιακή πολιτική που επεκτείνεται ανεμπόδιστα πάνω σε περιοχές που δεν τις έχει αρπάξει καμιά καπιταλιστική δύναμη, στην αποικιακή πολιτική της μονοπωλιακής κατοχής των εδαφών της Γης, που έχει ολότελα μοιραστεί.»  [22]

Πρόκειται για ουσιαστικό γνώρισμα του ιμπεριαλισμού της εποχής του Λένιν, γνώρισμα που η εσωτερική λογική του οδήγησε στους δύο παγκόσμιους ιμπεριαλιστικούς πολέμους του προηγούμενου αιώνα.

Έχει επίσης απόλυτο δίκιο όταν εντοπίζει ότι στην πορεία επέκτασης του μονοπωλιακού καπιταλισμού στη γήινη σφαίρα εμφανίζονται διάφορες «μεταβατικές μορφές κρατικής εξάρτησης», από τις αποικίες και τις μισοαποικίες έως τις πολιτικο-οικονομικά εξαρτημένες χώρες.

Θα πρέπει όμως να αναρωτηθεί κανείς:

«Μεταβατικές» προς τι, αν όχι προς τη μείωση της άμεσης πολιτικο-οικονομικής εξάρτησης μέσα από την ανάπτυξη του μονοπωλιακού καπιταλισμού στις διάφορες χώρες;

Θα αναφερθούμε αναλυτικά παρακάτω στη διαστρέβλωση της λενινιστικής έννοιας της εξάρτησης από τους οπορτουνιστές.

Έχει όμως σημασία να αποκαλυφθεί εδώ η λαθροχειρία στη χρησιμοποίηση των κειμένων του Λένιν.

Η ζωντανή και ρευστή πραγματικότητα του μονοπωλιακού καπιταλισμού που περιγράφει ο Λένιν εμφανίζεται από τους οπορτουνιστές ως ένα παγωμένο και άκαμπτο σχήμα, που δεν επιδέχεται μεταβολές στον ιστορικό χρόνο.

Κάτι τέτοιο βρίσκεται παρασάγγας μακριά από την αντίληψη του ίδιου του μεγάλου επαναστάτη.

Αντικρίζοντας με διαλεκτικό τρόπο τα κοινωνικά φαινόμενα, ο Λένιν τόνιζε από τότε ότι ο ιμπεριαλισμός με την εξαγωγή κεφαλαίου μεταφυτεύει γοργά σε όλες τις χώρες (και στις αποικίες) την καπιταλιστική παραγωγή [23] και ότι:

«θα ήταν μέγιστο λάθος να θεωρηθεί το μονοπώλιο των τραστ οικονομικά απραγματοποίητο με μεθόδους πάλης καθαρά οικονομικές»,

δίχως δηλαδή την πολιτική προσάρτηση με τη μορφή των αποικιών.  [24]

Τι κομβικό όμως προέκυψε από τότε που ο Λένιν μελετά τον ιμπεριαλισμό
και που οι δήθεν λενινιστές μας φαίνεται να το προσπερνούν;

Η εργατική τάξη έβαλε βαριά τη σφραγίδα της στις παγκόσμιες εξελίξεις με τη νίκη της Οκτωβριανής Επανάστασης, με το ξεκίνημα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης και με τον παγκόσμιο συντονισμό της πάλης της μέσα από τις γραμμές της Κομμουνιστικής Διεθνούς.

Αυτό δεν μπορούσε παρά να τραντάξει συθέμελα όλες τις αστικές τάξεις, όλες τις χώρες του καπιταλισμού, να κλονίσει σε αρκετά σημεία το ίδιο το οικοδόμημα της παγκόσμιας αγοράς.

Το παγκόσμιο αποικιακό οικοδόμημα κατέρρευσε με πάταγο μετά από το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, με την καθοριστική συμβολή της Σοβιετικής Ένωσης και των άλλων χωρών του σοσιαλισμού.

Η πολύπλευρη στήριξη της Σοβιετικής Ένωσης στο άγουρο προλεταριάτο των αποικιακών και εξαρτημένων χωρών, αλλά και στα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα, έσπρωξε ορισμένες χώρες που έσπασαν τα αποικιακά τους δεσμά και απέκτησαν πολιτική ανεξαρτησία σε διαφορετικά μονοπάτια από αυτά που εντόπιζε ως κύρια ο Λένιν στην εποχή του, σε μια πορεία μερικής απεμπλοκής από το παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό σύστημα.

Αξίζει βέβαια να αναφέρουμε ότι ο Λένιν είχε ήδη ψηλαφίσει τέτοιες δυνατότητες, γράφοντας ότι η απελευθέρωση των αποικιών (άρα και η απαλλαγή πολιτικά ανεξάρτητων κρατών από τα δεσμά της «οικονομικής προσάρτησης») «είναι πραγματοποιήσιμη σε συνδυασμό με τη σοσιαλιστική επανάσταση στην Ευρώπη.»  [25]

Σε άλλες πάλι χώρες, που επίσης έμπαιναν στα μονοπάτια της πολιτικής ανεξαρτησίας, οι ντόπιες αστικές τάξεις, που ανδρώθηκαν μέσα από την ανάπτυξη των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής, πήραν τα ηνία, πολύ συχνά σε άμεση συνεργασία με το κεφάλαιο των ισχυρών καπιταλιστικών δυνάμεων.

Οικοδομήθηκε ένα πολυπλόκαμο δίκτυο οικονομικών – πολιτικών – στρατιωτικών εξαρτήσεων αυτών των κρατών από τις ισχυρότερες οικονομίες. Επιβεβαιώθηκε η εκτίμηση του Λένιν ότι:

«κάποτε είναι και άμεσα συμφερτικό για τα τραστ, για την ιμπεριαλιστική τους πολιτική, για τον ιμπεριαλιστικό τους πόλεμο, να δώσουν […] μέχρι και κρατική ανεξαρτησία σε ορισμένα μικρά έθνη…».  [26]

Βέβαια οι όποιοι συμβιβασμοί και παραχωρήσεις γίνονταν προς το ξένο κεφάλαιο αντανακλούσαν την ανισομετρία της καπιταλιστικής ανάπτυξης σε παγκόσμιο επίπεδο και τις ίδιες τις αναγκαιότητες του εγχώριου κεφαλαίου για αμοιβαία επωφελείς συνεργασίες.

Στην πορεία ανάπτυξης του μονοπωλιακού καπιταλισμού στην κάθε χώρα, οι τέτοιες ανισότιμες σχέσεις και εξαρτήσεις γνώριζαν διαφοροποιήσεις στην έκταση και το βάθος τους. Μακροπρόθεσμα όμως η εσωτερική συσσώρευση του κεφαλαίου αποτέλεσε τον κινητήριο μοχλό της καπιταλιστικής ανάπτυξης.

Η επικέντρωση από τους οπορτουνιστές στην έννοια της «ιμπεριαλιστικής πολιτικής» παραγνωρίζει ότι αρκετές χώρες του μονοπωλιακού καπιταλισμού που δε βρίσκονται στην κορυφή της ιμπεριαλιστικής πυραμίδας ήδη συμμετέχουν στη «μοιρασιά της λείας» (δηλαδή ασκούν ιμπεριαλιστική πολιτική), όχι μόνο περιφερειακά, αλλά και παγκόσμια, μέσα από τη συμμετοχή τους σε ιμπεριαλιστικές συμμαχίες και ενώσεις.

Στις συμμαχίες αυτές οι αστικές τάξεις των πιο αδύναμων καπιταλιστικά χωρών δεν λειτουργούν ως μαριονέτες – συναποφασίζουν και συνδιαμορφώνουν τις πολιτικές κατευθύνσεις – στη βάση φυσικά της ισχύος της κάθε χώρας και των ενδοκαπιταλιστικών ανταγωνισμών, προωθώντας τα συμφέροντα των «δικών τους» μονοπωλιακών ομίλων.

Σε πολιτικό επίπεδο, η οπορτουνιστική αυτή αντίληψη για τον ιμπεριαλισμό οδηγεί το εργατικό κίνημα σε ολέθρια μονοπάτια ταξικού συμβιβασμού, σε μια πολιτική ουράς απέναντι στην αστική τάξη.

Αθωώνει ουσιαστικά τις αστικές τάξεις των λιγότερο ισχυρών χωρών του μονοπωλιακού καπιταλισμού, οι οποίες τείνουν να εμφανίζονται ως θύματα και αυτές των ξένων μονοπωλιακών ομίλων.

Μεταθέτει την ταξική διαχωριστική γραμμή από το εσωτερικό της χώρας στο εξωτερικό (στα «διευθυντήρια», στο ΔΝΤ, στους Γερμανούς κτλ.).

Σε τελική ανάλυση, καλλιεργεί κι αυταπάτες για τη δυνατότητα περιορισμού της επιθετικότητας του ιμπεριαλισμού μέσα από τη συντονισμένη δράση της μεγάλης πλειοψηφίας των χωρών που δεν είναι «ιμπεριαλιστικές».

Ο Λένιν από την εποχή του είχε ήδη αντιπαρατεθεί με μια τέτοια οπορτουνιστική διαστρέβλωση της επιστημονικής έννοιας του ιμπεριαλισμού που, στην ουσία της, εστιάζει στην επιθετική εξωτερική πολιτική του ενός ή του άλλου κράτους.

Σημειώνει χαρακτηριστικά ότι η αποικιακή πολιτική κι ο ιμπεριαλισμός (με την έννοια της επιθετικής εξωτερικής πολιτικής)

«υπήρχαν και πριν από το νεότατο στάδιο του καπιταλισμού και μάλιστα πριν από τον καπιταλισμό» (το παράδειγμα της αρχαίας Ρώμης). [27]

Η έλλειψη ακριβολογίας από τους οπορτουνιστές στη χρήση της έννοιας «ιμπεριαλισμός» δεν οφείλεται σε κάποια στιγμιαία σύγχυση ή παράλειψη, αλλά σε μια συνειδητή προσπάθεια να θολώσουν τα νερά, να αποτρέψουν το εργατικό κίνημα από το να σταθμίσει με επιστημονικό τρόπο τις αντικειμενικές συνθήκες ανάπτυξης του καπιταλισμού στην κάθε χώρα και να χαράξει τα αναγκαία στρατηγικά καθήκοντα ενάντια στην αστική τάξη και την εξουσία της.

Συνεχίζεται…

* Ο Βασίλης Όψιμος είναι μέλος της Ιδεολογικής Επιτροπής της ΚΕ του ΚΚΕ.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην ΚΟΜΕΠ (Κομμουνιστική Επιθεώρηση – 2ο τεύχος 2017)
με τίτλο: «Η Θεωρία του Λένιν για τον Ιμπεριαλισμό και οι διαστρεβλώσεις της».

Σημειώσεις:

[14]. «…δεν έχουν όλες οι χώρες το ίδιο ισχυρά μονοπώλια … στο μοίρασμα των αγορών δε συμμετέχουν όλες οι χώρες … για να μοιράζεται λεία σημαίνει ότι δεν υπάρχει μόνο ο θύτης, αλλά και το θύμα (…) το οικονομικό μοίρασμα του κόσμου, η χάραξη ζωνών επιρροής, ο οικονομικός σχεδιασμός στα κορυφαία επιτελεία του κεφαλαίου (…) δεν αφορά σε όλα τα μονοπώλια και σε όλα τα κράτη», Β. Λιόση: «Η διόρθωση του “οπορτουνιστή” Λένιν (ή πώς η ηγεσία του ΚΚΕ αναθεωρεί το λενινισμό)», 1ο μέρος.
[15]. Μ. Παπαδόπουλου: «Η επικαιρότητα της λενινιστικής θεωρίας του ιμπεριαλισμού», ΚΟΜΕΠ, τ. 4/2016, Πίνακας 1, σελ. 57.
[16]. Κείμενο του Τμήματος Οικονομίας της ΚΕ του ΚΚΕ: «Εκτιμήσεις για την πορεία της εγχώριας και διεθνούς οικονομίας», ΚΟΠΕΜ, τ. 6/2016, σελ.18.
[17]. UNCTAD, «World Investment Report 2015», σελ. 5.
[18]. Β. Λιόση: «Η διόρθωση του “οπορτουνιστή” Λένιν (ή πώς η ηγεσία του ΚΚΕ αναθεωρεί το λενινισμό», 1ο μέρος.
[19]. Δες δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Rex Tillerson στην επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων της αμερικανικής Γερουσίας, 11 Γενάρη 2017.
[20]. Θέσεις της ΚΕ του ΚΚΕ για το 20ό Συνέδριο.
[21]. «Οι όποιες ιμπεριαλιστικές, ασθενείς έτσι κι αλλιώς, τάσεις του ελληνικού κεφαλαίου ανακόπτονται μέσω του τελευταίου μνημονίου», Β. Λιόση, ό.π., 2ο μέρος.
[22]. Β. Ι. Λένιν: «Ο ιμπεριαλισμός, ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού», «Άπαντα», τ. 27, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», σελ. 392.
[23]. Β. Ι. Λένιν: «Τα αποτελέσματα της συζήτησης για την αυτοδιάθεση», «Άπαντα», τ. 30, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», σελ. 35.
[24]. Β. Ι. Λένιν: «Σχετικά με τη γελοιογραφία του μαρξισμού και τον ιμπεριαλιστικό οικονομισμό», «Άπαντα», τ. 30, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», σελ. 94.
[25]. Ό.π., σελ. 119.
[26]. Ό.π., σελ. 102.
[27]. Β. Ι. Λένιν: «Ο ιμπεριαλισμός, ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού», «Άπαντα», τ. 27, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», σελ. 385.

Το χρονικό της σφαγής των διαδηλωτών του Δεκέμβρη – μια μαρτυρία

Κατιούσα

Αντιγράφουμε τη μαρτυρία ενός αξιωματούχου της Αμερικανικής αποστολής, για την έναρξη των Δεκεμβριανών, όπως την βρήκαμε στο βιβλίο του Νίκανδρου Κεπέση “Ο Δεκέμβρης του 1944” (σ. 174-179, εκδ. Σύγχρονη Εποχή, 4η έκδοση).

Θα προσπαθήσω να σας μεταφέρω στις κρίσιμες εκείνες στιγμές, όπως τις έζησα και όπως μου διηγήθηκαν ή και διάβασα, για όσα δεν είχα προσωπική αντίληψη. (…)
Σαν ώρα συγκέντρωσης είχε οριστεί η 11η πρωινή.
Στην πλατεία Συντάγματος βασικά θα έμπαιναν από τη λεωφόρο Αμαλίας και μια δεύτερη φάλαγγα από τη Μητροπόλεως και τις γύρω παρόδους της Φιλελλήνων και Ερμού. Από τη Μητροπόλεως θα έμπαιναν και οι Πειραιώτες.
Ο κόσμος προχωρούσε με τα πλακάτ και τα λάβαρά του σα να πήγαινε σε κάποιο πανηγύρι, τραγουδώντας:
“Το ‘χουμε βάλει βαθιά μες στην καρδιά μας
Λαοκρατία και όχι βασιλιά”.
Κι άλλα τραγούδια και συνθήματα.
Γύρω στις 10.30 είχε μαζευτεί αρκετός κόσμος στην πλατεία Συντάγματος χωρίς ωστόσο να έχουν φτάσει ακόμη οι φάλαγγες που προχωρούσαν από τις κατευθύνσεις που ανάφερα.
Στις 10.45’ η φάλαγγα της Καλλιθέας κτλ. που βάδιζε στη λεωφόρο Αμαλίας πλησίαζε στο χώρο του Άγνωστου Στρατιώτη.
Προχωρούσε σαν ένα ήρεμο ποτάμι. Οι πρωτοπόροι της φάλαγγας κρατούσαν ένα τεράστιο πανώ με το σύνθημα:
“ΟΤΑΝ Ο ΛΑΟΣ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΟΝ ΚΙΝΔΥΝΟ ΤΗΣ ΤΥΡΑΝΝΙΑΣ ΔΙΑΛΕΓΕΙ Ή ΤΙΣ ΑΛΥΣΙΔΕΣ Ή ΤΑ ΟΠΛΑ” – ΕΑΜ
Αυτό το πλήθος συγκέντρωσε όλο το μίσος των δολοφόνων του λαού, που, ταμπουρωμένοι στα παλιά ανάκτορα και τη Διεύθυνση της Αστυνομίας (Μέγαρο Γιαννούλη), περίμεναν πότε θα δοθεί το σύνθημα για να χτυπήσουν.
Η μαρτυρία του Κ. Κουβαρά
Ωστόσο το πλήθος προχωρούσε αμέριμνο. Εντελώς ανυποψίαστο για τον κίνδυνο που το παραμόνευε. Για τα δολοφονικά βόλια που ρίχτηκαν καταπάνω του.
Υπάρχουν πολλές αυθεντικές μαρτυρίες που περιγράφουν εκείνη τη δραματική σκηνή. Θ’ αρχίσω μ’ ένα απόσπασμα από το βιβλίο του ελληνοαμερικανού Κώστα Κουβαρά (Αρχηγός Μυστικής Αμερικανικής Αποστολής “Περικλής” στην κατεχόμενη Ελλάδα) που παρακολούθησε από τον εξώστη του πρώτου ορόφου της “Μεγάλης Βρετανίας”.

Είδα τον κόσμο να έρχεται σε παράταξη, με τις σημαίες του -ελληνική, αμερικάνικη, βρετανική και ρωσική- μπροστά. Ήταν μία γιγάντια φάλαγγα, αλλά οι διαδηλωτές προχωρούσαν με τάξη τραγουδώντας αντάρτικα τραγούδια και φωνάζοντας συνθήματα. Έρχονταν δυτικά από την οδό Πανεπιστημίου και προσπάθησαν να μπουν στην πλατεία Συντάγματος στρίβοντας αριστερά στην οδό Όθωνος. Η αστυνομία τους σταμάτησε. Η πελώρια φάλαγγα άρχισε πάλι να κινείται για να μπει στην πλατεία, κατεβαίνοντας τα σκαλιά που οδηγούν από το Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη. Η αστυνομία και πάλι τους σταμάτησε κι η φάλαγγα άρχισε πάλι να κινείται. Ήμασταν στον εξώστη του πρώτου πατώματος του ξενοδοχείου της Μεγάλης Βρετανίας.
Η αστυνομία είχε κινητοποιηθεί ολόκληρη επιδείχνοντας τα καινούργια βρετανικά ντουφέκια και τόμμυγκαν για πρώτη φορά. Υπήρχαν επίσης ολόγυρα βρετανικά τανκς και θωρακισμένα αυτοκίνητα. Στο πρώτο τανκς στη γωνία, μπροστά μας, ένας άντρας στεκόταν στον ανοιχτό πυργίσκο και βρισκόταν σε συνεχή τηλεφωνική επικοινωνία με το αρχηγείο του, αναφέροντας τα συμβαίνοντα.
Το μπροστινό τμήμα του συλλαλητήριου είχε φτάσει στην άκρη της πλατείας όπου βρισκόμασταν και, καθώς παρατηρούσα προσεχτικά, άκουσα τους επικεφαλής να συζητούν με την αστυνομία μόλις δέκα μέτρα από κει που στεκόμασταν. Προσπαθήσαμε να παρακολουθήσουμε τη συζήτηση που διεξαγόταν σε υψηλό τόνο, αλλά, δεδομένων των περιστάσεων, το πράγμα δε φαινόταν εξαιρετικό. Οι διαδηλωτές σπρώχνανε για να μπουν στην πλατεία, αλλά δε γινόταν καμιά συμπλοκή.
Ξαφνικά ένα παράγγελμα “τραβηχτείτε πίσω!’ δόθηκε με μια στριγκιά, στρατιωτική φωνή και όλοι οι αστυνομικοί υποχώρησαν κάπου είκοσι μέτρα, γονάτισαν κι άρχισαν να πυροβολούν. Τα πυρά ήταν πυκνά (την ευθύνη για τη διαταγή της δολοφονικής εκείνης επίθεσης ανάλαβε ύστερα από 14 ολόκληρα χρόνια ο Άγγελος Έβερτ, διευθυντής Αστυνομίας Πόλεων της Αθήνας στην κρίσιμη εκείνη περίοδο με δηλώσεις του στην Εφημερίδα “Ακρόπολις”, 3 Δεκέβρη 1958). Διακόσιοι αστυνομικοί έβαλλαν ταυτόχρονα, οι περισσότεροι με αυτόματα. Ένας όμως από μας παρατήρησε τον αστυνομικό που γονάτισε λίγα μέτρα από το μέρος μας, και μας φώναξε… “αυτός βαράει στο ψαχνό”. Κοιτάξαμε με προσοχή στο πλήθος και είδαμε αίμα… Ένα αγόρι ως δεκαπέντε χρονών είχε πέσει ακριβώς μπροστά μας μέσα σε μια κόκκινη λίμνη. Ένα εικοσάχρονο κορίτσι ήταν γεμάτο αίματα λίγο πιο κάτω.
Όταν άρχισαν οι πυροβολισμοί, το πλήθος έμεινε ακίνητο για μια στιγμή, σα ζαλισμένο από το χτύπημα, ύστερα έπεσε μπρούμυτα χάμω. Σε ορισμένα σημεία το πλήθος ήταν πυκνό, οι άνθρωποι έπεφταν σωρός ο ένας πάνω στον άλλο. Καθώς τα πυρά συνεχίστηκαν και αντιλαμβανόμενοι πως ανάμεσά τους υπήρχαν λαβωμένοι, οι διαδηλωτές άρχισαν να σκορπάνε. Η πλατεία όμως ήταν πολύ ανοιχτή και ήταν δύσκολο να βρουν κάλυμμα. Μερικοί έτρεξαν πίσω από τους μεγάλους πέτρινους όγκους του Μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη, άλλοι προσπαθώντας πέσανε χάμω και πληγώθηκαν. Άλλοι πάλι δοκίμασαν να πηδήξουν μέσα στον κήπο των Νυμφών της πλατείας Συντάγματος, που είναι τρία μέτρα ψηλά σε κείνο το μέρος και πρέπει πρώτα να περάσεις μέσα από ένα σιδερένιο κιγκλίδωμα. Οι περισσότεροι όμως από το πλήθος στάθηκαν εκεί που βρίσκονταν ακόμα κι όταν αραίωσαν οι πυροβολισμοί. Τελικά τα πυκνά πυρά σταμάτησαν ύστερα από είκοσι σχεδόν λεπτά και το πλήθος έτρεξε να καλυφθεί. Μερικοί πολεμόχαροι αστυνομικοί δεν μπόρεσαν ούτε τότε να πάψουν να πυροβολούν από κοντά τον κόσμο που έτρεχε να κρυφτεί.
Όταν η Πανεπιστημίου άδειασε, μπορέσαμε να δούμε μόνο τους νεκρούς και τους πληγωμένους. Πτώματα ήταν σκόρπια παντού και σ’ άλλα σημεία λίμενς από αίμα που άφησαν μερικοί λαβωμένοι τους οποίους φίλοι μετέφεραν αλλού. Οι διαδηλωτές ξαναγύριζαν τρέχοντας στην πλατιά λεωφόρο σαν τρελλοί, γυρεύοντας τους δικούς τους, που τους είχαν χάσει μέσα στην αναμπουμπούλα, αλλά κι αυτούς οι αστυνομικοί τους πυροβόλησαν. Μια νεαρή κοπέλα ανέβηκε τα μαρμάρινα σκαλοπάτια της πλατείας Συντάγματος και σταμάτησε στο μέσο της Πανεπιστημίου πλάι στο σώμα ενός νέου που δεν κουνιόταν πια. Έμεινε εκεί αρκετό διάστημα, αγκαλιάζοντας και φιλώντας το άψυχο σώμα. Αίμα και λάσπη είχαν λερώσει την ανοιχτόχρωμα φούστα της.
Μια ώρα είχε περάσει από τους πρώτους πυροβολισμούς* και το πλήθος δεν άφηνε τη σκηνή του δράματος. Οι διαδηλωτές είχαν αδειάσει την Πανεπιστημίου, αλλά κυκλοφορούσαν στους γύρω δρόμους και στην πλατεία Συντάγματος. Οι βρετανοί στρατιώτες έμεναν στα τανκς τους, δίνοντας αναφορά στο στρατηγείο τους για την κατάσταση: αλλά δεν πήραν μέρος στη συμπλοκή. Όταν οι πυροβολισμοί σταμάτησαν, τα τανκς άρχισαν να κινούνται. Άφησαν τη γωνιά που βρισκόμασταν και κατευθύνθηκαν στην πλατεία. Ο κόσμος για μια άγνωστη αιτία, ίσως για να εκδηλώσουν την αποδοκιμασία τους προς τη συμπεριφορά της αστυνομίας, άρχισε να χειροκροτεί τους βρετανούς στρατιώτες και ο ήχος των χειροκροτημάτων γέμισε τον αέρα καθώς τα τανκς κινήθηκαν προς την πλατεία με ανοιχτούς τους πυργίσκους τους.

{*Για την ιστορική αλήθεια πρέπει να αναφέρω εδώ ότι τα πρώτα πυρά δεν ήταν εκείνα που έπεσαν στο χώρο γύρω στον Άγνωστο Στρατιώτη. Λίγη ώρα πριν, πλήθη της αριστεράς που κατέβαιναν από την Καισαριανή και το Βύρωνα και περνούσαν έξω από το σπίτι του Γ. Παπανδρέου, Βασ. Σοφίας 6, δέχτηκαν τα πυρά της προσωπικής φρουράς του, με επικεφαλής τον αστυνομικό Κανελλάκη. Ο Μακ Βη, πρεσβευτής των ΕΠΑ στην Αθήνα, και ο στρατιωτικός ακόλουθος της αμερικανικής πρεσβείας, αυτόπτες μάρτυρες, διαψεύδουν τον ισχυρισμό της κυβερνητικής ανακοίνωσης της 5.12.44, που αναφέρεται σε πυροβολισμούς και χειροβομβίδες από μέρους των διαδηλωτών (Σόλωνα Γρηγοριάδη σ. 170).
Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο αστυνόμος Κανελλάκης επικεφαλής της προσωπικής φρουράς του Γ. Παπανδρέου με το πρόσχημα ότι υπήρχε τάχα κίδνυνος να επιτεθούν ενάντια στο σπίτι του Παπανδρέου διάταξε να βάλουν.}

Τα χειροκροτήματα προς τη μεριά μας ήταν δυνατά και παρατεταμένα. Όλοι μας νιώσαμε κάποια ντροπή, που ο κόσμος μας φερνόταν μ’ αυτό τον τρόπο σε μια τόσο φοβερή περίσταση και δεν ξέραμε τι να κάνουμε.
Στην πλατεία, στην πλατεία! άρχισαν να φωνάζουν οι επικεφαλής των διαδηλωτών. Πυροβολισμοί δεν ακούγονταν πια κι ο κόσμος ξεκίνησε για την πλατεία Συντάγματος με μεγάλη τάξη. Καθώς οι διαδηλωτές προχωρούσαν συγκινητικές στιγμές αγάπης κι αφοσίωσης ξετυλίγοντας μπρος στα μάτια μας. Οι νεκροί κι οι λαβωμένοι είχαν μεταφερθεί και μόνο μικρές λίμνες αίματος έμεναν εδώ κι εκεί για να θυμίζουν τι είχε συμβεί λίγα λεπτά πρωτύτερα. Ομάδες νέων σταματούσαν μπροστά στις λίμνες αυτές κι οι αντιδράσεις ποικίλλανε ανάλογα με τα συναισθήματα του καθενός. Μερικοί κλαίγανε, άλλοι έκαναν το σταυρό τους κι άλλοι ορκίζονταν εκδίκηση. Πολλοί μαζεύτηκαν γύρω από μιαν αιμάτινη λίμνη κοντά στον εξώστη μας όπου ένα κορίτσι έκλαιγε από αρκετή ώρα και προσπαθούσε να προφυλάξει το χυμένο αίμα μιας φίλης της. Γνωστοί της δοκίμασαν να την απομακρύνουν, αλλά αρνήθηκε να κουνηθεί. Στο τέλος μερικοί άρχισαν να κόβουν κλαριά από τα γύρω δέντρα και να τα στοιβάζουν πάνω στο αίμα. Ύστερα έφτιαξαν ένα πρόχειρο σταυρό με δυο χοντρότερα κλαριά και τον έστησαν πάνω στη στοίβα, έτσι που σχημάτισαν έναν αυτοσχέδιο τάφο. Όταν ξαναπέρασα από το ίδιο μέρος δυο ώρες αργότερα τα κλαριά που σκέπαζαν το αίμα καθώς κι ο σταυρός βρίσκονταν ακόμα εκεί για να θυμίζουν το αδικοσκοτωμένο κορίτσι.

Σε θέση μάχης μπροστά στις εξελίξεις, με όπλο την πρόταση του ΚΚΕ

Μονάδα παραγωγής της ΔΕΗ

Βρισκόμαστε μπροστά σ' ένα νέο βήμα στην πορεία ιδιωτικοποίησης της ΔΕΗ ΑΕ, στο πλαίσιο της «απελευθέρωσης» της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, όπως επιβάλλει η στρατηγική ΕΕ - κεφαλαίου και ο στόχος για ανάκαμψη της ελληνικής καπιταλιστικής οικονομίας. Το νέο αυτό βήμα πραγματοποιείται σε μια περίοδο που οξύνονται οι ανταγωνισμοί ιμπεριαλιστικών δυνάμεων και μονοπωλιακών ομίλων στην ευρύτερη περιοχή, με επίκεντρο την προσπάθεια ελέγχου ενεργειακών πηγών και δρόμων.
Μέσα σε αυτό το σύνθετο περιβάλλον, η παραπέρα ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ ΑΕ συμπίπτει και με την υλοποίηση του σχεδιασμού για περιορισμό του λιγνίτη στην παραγωγή Ενέργειας, που για δεκαετίες αποτέλεσε κυρίαρχη δραστηριότητα στους νομούς Κοζάνης και Φλώρινας. Οι εξελίξεις, πέρα από τα όσα αρνητικά επιφυλάσσουν συνολικά για τα εργατικά - λαϊκά νοικοκυριά της χώρας, θα έχουν μεγάλες και σε πολλά επίπεδα συνέπειες στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας.
Ενα επιπλέον στοιχείο που πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι ότι βρισκόμαστε σε διαδικασία εκσυχρονισμού των μέσων παραγωγής, με την απόσυρση παλιών ΑΗΣ (ατμοηλεκτρικοί σταθμοί), που αντικαθίστανται από νέους, υψηλής τεχνολογίας. Η «Μελίτη 1», που είναι η πιο σύγχρονη μονάδα της ΔΕΗ στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας και εντάσσεται στο πακέτο πώλησης, αλλά και η υπό κατασκευή μονάδα «Πτολεμαΐδα 5», που θα είναι από τις πιο σύγχρονες στην Ευρώπη, απαιτούν μικρότερο αριθμό εργαζομένων για τη λειτουργία τους, περίπου το μισό για την ίδια παραγωγή Ενέργειας.
Η συμφωνία για τη λεγόμενη «αποεπένδυση» του λιγνιτικού δυναμικού της ΔΕΗ περιλαμβάνει την πρώτη μονάδα της Μελίτης (Φλώρινα) και την άδεια κατασκευής της δεύτερης, καθώς και δυο μονάδες της Μεγαλόπολης. Αυτό που απομένει είναι να διευκρινιστούν το χρονοδιάγραμμα και ο «οδικός χάρτης» για την πώληση, ενώ παραμένει σε ισχύ το χρονικό ορόσημο για ολοκλήρωση της πώλησης την 1η Ιούνη 2018.
Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς της κυβέρνησης, στη συζήτηση έχει θέσει θέμα «αντισταθμιστικών». Και μόνο η αναφορά του υπουργού Ενέργειας ότι «η συμφωνία θα διασφαλίζει τις θέσεις εργασίας στους λιγνιτικούς σταθμούς» θα πρέπει να κάνει τους εργαζόμενους να ανησυχούν, μιας και στην ουσία αποτελεί παραδοχή ότι οι θέσεις είναι υπό διαπραγμάτευση.
Η συζήτηση για τα «αντισταθμιστικά» αφορά και την παράταση λειτουργίας των ΑΗΣ Αμύνταιου και Καρδιάς, που είναι παλιάς τεχνολογίας και προβλέπεται να κλείσουν βάσει Οδηγιών της ΕΕ, καθώς και τη χορήγηση της δυνατότητας στη ΔΕΗ ΑΕ να πραγματοποιήσει επένδυση για την αναβάθμιση του ΑΗΣ Αμύνταιου. Πρόκειται για τους ατμοηλεκτρικούς σταθμούς που τροφοδοτούν την κεντρική θέρμανση (τηλεθέρμανση) της Πτολεμαΐδας, του Αμύνταιου και δύο ακόμα οικισμών.

Υπάρχει εμπειρία

Οι καινούργιες εξελίξεις στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας βρίσκουν την εργατική τάξη, τα λαϊκά στρώματα πιο έμπειρα απ' ό,τι στο παρελθόν. Δεν μπορούν με ευκολία να τους ξεγελάσουν για μια ακόμα φορά με τα ίδια επιχειρήματα. Την προώθηση της ιδιωτικοποίησης από τα μέσα της δεκαετίας του '90 την έζησαν στο πετσί τους οι εργαζόμενοι στον κλάδο, συνολικά η εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα.
Επεκτάθηκαν οι ελαστικές σχέσεις εργασίας (οκτάμηνα, εργολαβικοί), οι μισθοί μειώθηκαν, η εντατικοποίηση της εργασίας αυξήθηκε, το ίδιο και τα «ατυχήματα». Τα τιμολόγια της ηλεκτρικής ενέργειας εκτινάχθηκαν, με αποτέλεσμα το 30% του λαού να ζει σε συνθήκες ενεργειακής φτώχειας, υπήρξε μεγάλη επιβάρυνση του περιβάλλοντος και καθυστερήσεις στις μετεγκαταστάσεις πληττόμενων οικισμών. Κι αυτά είναι μέρος μόνο των συνεπειών.
Τι έλεγαν τα αστικά κόμματα και οι εκπρόσωποί τους στην Τοπική Διοίκηση και τα συνδικάτα για όλα αυτά; Οτι «ο ανταγωνισμός θα φέρει μειώσεις στα τιμολόγια για τα εργατικά - λαϊκά νοικοκυριά», ότι «ο ιδιώτης θα βάλει τάξη, οι άξιοι θα πληρώνονται ανάλογα» κ.ο.κ. Σήμερα πλασάρουν τη λογική του «μικρότερου κακού», ισχυρίζονται ότι δίνουν τάχα μάχη «για να σωθεί ό,τι μπορεί να σωθεί» κι ότι αν ήταν «οι άλλοι» στην κυβέρνηση «θα πουλούσαν περισσότερα» κ.λπ.
Ποιο είναι όμως το «λιγότερο κακό» που μας περιμένει; Η παραπέρα ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ ΑΕ θα οξύνει τον ανταγωνισμό και στη νέα κατάσταση που θα προκύψει, η Επιχείρηση δεν πρόκειται να μείνει με σταυρωμένα χέρια. Ηδη παίρνει τα μέτρα της.
Σε μια περίοδο που η εργατική - λαϊκή οικογένεια στενάζει από τα χρέη, κλιμακώνει την επίθεση στο λαϊκό εισόδημα, αναθέτοντας σε εισπρακτικές εταιρείες την είσπραξη των ληξιπρόθεσμων λογαριασμών. Προχωράει επίσης σε απολύσεις εργαζομένων, που τις ονομάζει «εθελούσιες εξόδους». Τιμωρεί και απολύει εργαζόμενους με ελαστικές σχέσεις εργασίας, προχωρά στην «αξιολόγηση» του προσωπικού με στόχο την τρομοκράτηση και τις μειώσεις μισθών.
Επιπρόσθετα στην επίθεση της εργοδοσίας, η ανεργία θα αυξηθεί σε μια περιοχή που έχει ήδη ένα από τα μεγαλύτερα ποσοστά πανελλαδικά. Χιλιάδες είναι οι θέσεις εργασίας που θα χαθούν, θα χειροτερέψουν οι όροι δουλειάς για όσους απομείνουν να δουλεύουν.
Θα δυσκολέψει ακόμα περισσότερο η πρόσβαση χιλιάδων λαϊκών νοικοκυριών στην ηλεκτρική ενέργεια. Η επικείμενη μείωση των δικαιούχων του κοινωνικού τιμολογίου δίνει μια πρώτη γεύση. Οι κάτοικοι της περιοχής, που είχαν σχετικά φθηνότερη θέρμανση, θα δουν τις τιμές να ανεβαίνουν, είτε λόγω αλλαγής καυσίμου (βιοκαύσιμο στο Αμύνταιο), είτε λόγω ιδιώτη παρόχου (Μελίτη στη Φλώρινα). Αυτό είναι λοιπόν το «μικρότερο κακό» που μας περιμένει...

Η Τοπική Διοίκηση και ο εργοδοτικός συνδικαλισμός

Διαχρονικά οι αστικές κυβερνήσεις, στην προσπάθειά τους να κάμψουν τις όποιες αντιδράσεις, είχαν τη στήριξη των εκλεγμένων στην Τοπική Διοίκηση, με στόχο να εκτονώνουν αντιδράσεις που αναπτύσσονταν κατά καιρούς από εργαζόμενους της επιχείρησης και κατοίκους της περιοχής, με ημερίδες για διαφήμιση της «μεταλιγνιτικής» περιόδου, των ΑΠΕ κ.ά.
Σήμερα, η περιφερειακή αρχή (πρόσκειται στον ΣΥΡΙΖΑ) καλλιεργεί κι αυτή τη λογική του «μικρότερου κακού», λέγοντας με θράσος ότι «τα άλλα κόμματα ζητάνε να πουλήσουμε περισσότερα», οπότε πρέπει να είμαστε και ευχαριστημένοι! Αυτό το διάστημα ακούγονται και φωνές που μιλάνε για «εταιρείες λαϊκής βάσης» (ειπώθηκε από τον επικεφαλής της αντιπολίτευσης στο Περιφερειακό Συμβούλιο, που πρόσκειται στη ΝΔ), ή για «ενεργειακούς συνεταιρισμούς», στο πλαίσιο πάντα της «απελευθερωμένης» αγοράς.
Από την άλλη, ο εργοδοτικός - κυβερνητικός συνδικαλισμός, που παλιότερα διαφήμιζε τη μετοχοποίηση και στη συνέχεια υπέγραψε τον διαχωρισμό σε ΑΔΜΗΕ, ΔΕΔΔΗΕ κ.ά., τώρα επιβεβαιώνει το ρόλο του, κινούμενος στη γραμμή του «μικρότερου κακού» και της υπεράσπισης του εργοδότη που λέγεται ΔΕΗ ΑΕ, στο όνομα μιας «κρατικής» ΔΕΗ, που μπορεί τάχα να λειτουργεί με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια στην «απελευθερωμένη» αγορά και ταυτόχρονα να υπηρετεί τις λαϊκές ανάγκες.
Το «συντονιστικό» που έχουν στήσει εκλεγμένοι στην Τοπική Διοίκηση και εργοδοτικοί - κυβερνητικοί συνδικαλιστές σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να εκφράσει τις αγωνίες και τις ανάγκες των εργατικών - λαϊκών στρωμάτων. Ολοι τους εμφανίζονται με σύνθημα «Οχι στην πώληση μονάδων», αφήνοντας στο απυρόβλητο τη στρατηγική της «απελευθέρωσης» και της ανταγωνιστικότητας της ΔΕΗ ΑΕ, που έχουν οδηγήσει την κατάσταση εδώ που βρισκόμαστε σήμερα.
Οι εργαζόμενοι είναι πιο έμπειροι και μπορούν καλύτερα να δουν το ρόλο που παίζουν αυτές οι δυνάμεις. Να θυμηθούν τη στάση της συνδικαλιστικής πλειοψηφίας πριν λίγα χρόνια, αλλά και των εκλεγμένων του ΣΥΡΙΖΑ στην Τοπική και Περιφερειακή Διοίκηση, μπροστά στο σχέδιο για τη «μικρή ΔΕΗ», που ενώ εναντιώνονταν στην πώληση, αρνούνταν πεισματικά να συμπεριλάβουν στα αιτήματα την αντίθεση στο σύνολο της «απελευθέρωσης» και όχι μόνο στο συγκεκριμένο σχεδιασμό. Στόχος τους ήταν η συμβολή στην κυβερνητική εναλλαγή και η προώθηση, στην ουσία, ενός παραπλήσιου σχεδίου.

Ο δρόμος που συμφέρει τους εργαζόμενους και το λαό

Για το ΚΚΕ, η Ενέργεια είναι κοινωνικό αγαθό και όχι εμπόρευμα. Το δικό μας «όχι» στην πώληση των μονάδων της ΔΕΗ ΑΕ δεν έχει να κάνει με την υπεράσπιση του ενός ή του άλλου σχεδίου ιδιωτικοποίησης. Η υπεράσπιση του λιγνίτη εδράζεται στο γεγονός ότι αποτελεί ένα φθηνό και καλής ποιότητας εγχώριο ορυκτό, που κάτω από άλλες προϋποθέσεις και σε συνδυασμό με άλλες μορφές μπορεί να εξασφαλίσει ενεργειακή επάρκεια στη χώρα.
Το δικό μας «όχι» δεν λέγεται με το βλέμμα στραμμένο στο παρελθόν, δεν υπερασπιζόμαστε το κρατικό μονοπώλιο ενάντια στο ιδιωτικό. Το δικό μας «όχι» έχει το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον. Στη δυνατότητα που αντικειμενικά υπάρχει σήμερα να ζήσουν τα εργατικά - λαϊκά νοικοκυριά ανθρώπινα, να ικανοποιήσουν όλες τις σύγχρονες ανάγκες τους. Κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί μόνο καταργώντας την ιδιοκτησία των καπιταλιστών στα μέσα παραγωγής, κοινωνικοποιώντας τα και οργανώνοντας την οικονομία με κεντρικό σχεδιασμό και εργατικό - κοινωνικό έλεγχο.
Δίνουμε τη μάχη ενάντια στα σχέδια για παραπέρα ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ, έχοντας γνώση των δυσκολιών, των αυταπατών, του φόβου που κυριεύει μεγάλα τμήματα των εργαζομένων και του λαού. Δίνουμε μάχη για την προώθηση της πρότασής μας, να εξοπλιστούμε καλύτερα, όλο το δυναμικό του Κόμματος και ο περίγυρος. Να συμβάλουμε στην πλατιά ενημέρωση του λαού για τις συνέπειες της ιδιωτικοποίησης και της «απελευθέρωσης» της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Με τις δυνάμεις μας στο κίνημα επεξεργαζόμαστε αιτήματα για τη ΣΣΕ των εργαζομένων στον όμιλο της ΔΕΗ ΑΕ και ταυτόχρονα για την ανακούφιση και την ουσιαστική προστασία των λαϊκών στρωμάτων, με μείωση των τιμολογίων ηλεκτρικής ενέργειας, μετεγκατάσταση όσων πλήττονται από τα ορυχεία, την επαναπόδοση των εδαφών. Με επόμενο σταθμό την πανελλαδική - πανεργατική απεργία στις 14 Δεκέμβρη, είμαστε στην πρώτη γραμμή για το ζωντάνεμα της λειτουργίας των σωματείων, με συλλογικές διαδικασίες, με τη συμμετοχή στον αγώνα όσο γίνεται περισσότερων εργαζομένων.

Του
Νώντα ΣΤΟΛΤΙΔΗ*
* Ο Νώντας Στολτίδης είναι μέλος του Γραφείου Περιοχής Δυτικής Μακεδονίας του ΚΚΕ και Γραμματέας της ΤΕ Ενέργειας

Η 3η «αξιολόγηση» δείχνει την πραγματικότητα της επόμενης μέρας

Motion Team

Τους τελευταίους μήνες, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ «τζογάρει» την πολιτική της επιβίωση στην επερχόμενη «μεγάλη έξοδο του Αυγούστου από τα μνημόνια» και τη «δίκαιη ανάπτυξη» που θα έρθει μετά απ' αυτή, και στην οποία όλοι θα βρουν ένα «αποκούμπι».
Οσο όμως και αν η κυβέρνηση και τα υπόλοιπα αστικά επιτελεία προσπαθούν να εμφανίσουν τις αρετές της καπιταλιστικής ανάπτυξης, τα νέα σκληρά μέτρα της 3ης «αξιολόγησης» του μνημονίου ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, οι λεπτομέρειες της οποίας εμφανίζονται σταδιακά στην επικαιρότητα, θρυμματίζουν κάθε τέτοια προσπάθεια.
Η 3η «αξιολόγηση» είναι μια ακόμα φωτογραφία του ζοφερού μέλλοντος της καπιταλιστικής ανάπτυξης που ετοιμάζουν η άρχουσα τάξη και οι πολιτικοί υπηρέτες της.

Τα νέα σκληρά μέτρα

Το νέο πακέτο μέτρων που συνδιαμορφώνει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ με τους δανειστές έρχεται να κλιμακώσει την αντιλαϊκή επίθεση σε κάθε πλευρά της ζωής σχεδόν του συνόλου των εργαζομένων.
Στο Ασφαλιστικό, ξεδιπλώνονται τα μέτρα που θα υλοποιήσουν τις νέες περικοπές ύψους άνω των 2 δισ. ευρώ από τις αρχές του 2019 που φόρτωσαν ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ στις πλάτες των εργαζομένων, μέσα στα οποία περιλαμβάνονται η μείωση του συνόλου των υφιστάμενων συντάξεων, η ολοκληρωτική κατάργηση του ΕΚΑΣ και ο υπολογισμός των νέων συντάξεων με νέους αντιλαϊκούς, πιο επώδυνους όρους. Ειδική αναφορά αξίζει να γίνει στη νομοθετική κατοχύρωση της ουσιαστικής κατάργησης της έννοιας του ασφαλιστικού ταμείου, που προωθείται μέσα στο νέο πακέτο. Προβλέπονται, συγκεκριμένα, η συνένωση ασφαλιστικών εισφορών με τη φορολογία και η καταβολή όλων μέσα από την πλατφόρμα της εφορίας. Πρόκειται για το επόμενο βήμα στο κρατικό ασφαλιστικό σύστημα αφού καταργείται οριστικά η έννοια «ασφαλιστικό ταμείο», και οι εισφορές πλέον στον «κρατικό κορβανά» κατευθύνονται στο να χρηματοδοτηθούν οι καπιταλιστές και να αποπληρωθούν τα δάνεια. Η σύνταξη που «εγγυάται» το κράτος είναι ελάχιστη και όποιος θέλει μια στοιχειώδη εξασφάλιση εξαναγκάζεται να στραφεί στον ιδιωτικό τομέα. Ετσι, οι καπιταλιστές πετυχαίνουν «με ένα σμπάρο δυο τρυγόνια». Καταργούν την κρατική ασφάλιση προς όφελος της ιδιωτικής, αυξάνοντας παράλληλα τη φορολογία με τη μορφή των εισφορών.
Στη φορολογία, ξεδιπλώνονται μέτρα που αξιοποιούν τη γνωστή ατζέντα της «καταπολέμησης της φοροδιαφυγής» ως εργαλείου αύξησης της φορολογικής συμμόρφωσης, με αυστηρό χρονοδιάγραμμα προώθησης του ηλεκτρονικού χρήματος και αύξησης των κατασταλτικών αρμοδιοτήτων του κράτους και της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων. Τα αστικά παπαγαλάκια δεν κουράζονται να επαναλαμβάνουν πως το τέρας της φοροδιαφυγής είναι η αιτία των προβλημάτων της χώρας. Ξεχνούν να μας πουν πως η πραγματική πρόκληση είναι η φορολογική ασυλία των εφοπλιστών που δεν πληρώνουν καθόλου φόρους, τα φορολογικά προνόμια των μονοπωλιακών ομίλων, που τελικά καταβάλλουν λιγότερο από 5% του κρατικού προϋπολογισμού. Ξεχνούν να μας πουν πως ο αστικός προϋπολογισμός δεν είναι ένας κορβανάς απ' τον οποίο «τρώμε όλοι», αλλά ένα ακόμα εργαλείο με το οποίο ο κοινωνικός πλούτος αναδιανέμεται απ' τους πολλούς στους λίγους, απ' το λαό στα μονοπώλια. Ετσι, η «φορολογική συμμόρφωση» σημαίνει απλά περισσότερα βάρη για μισθωτούς, αυτοαπασχολούμενους, φτωχούς αγρότες, για να ελαφρυνθεί η φορολογία των βιομηχάνων «για να έρθει η ανάπτυξη». Παράλληλα, οι αλλαγές στον ΕΝΦΙΑ που θα γίνουν «χωρίς δημοσιονομικό αποτύπωμα» απαιτούν «διεύρυνση της φορολογικής του βάσης». Με απλά λόγια, η μεγάλη μάζα θα πληρώσει περισσότερο ΕΝΦΙΑ, είτε επειδή θα φορολογηθούν τα αγροτεμάχια των αγροτών είτε επειδή θα υπολογίζεται σε οικογενειακή βάση.
Ειδικό βάρος τα νέα μέτρα ρίχνουν στην προστασία των τραπεζών. Για μια ακόμα φορά, με πρόσχημα την «οικονομική σταθεροποίηση», η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ τσακίζει τα εργατικά - λαϊκά δικαιώματα για να στηριχθεί το τραπεζικό σύστημα. Τα νέα μέτρα προβλέπουν τη δραστική επέκταση των πλειστηριασμών της λαϊκής κατοικίας, με την αλλαγή του πτωχευτικού δικαίου, τη διαμόρφωση ενός σιδερένιου νομικού πλαισίου που να εγγυάται τη διενέργεια πλειστηριασμών κ.ά. Διακηρυγμένος στόχος είναι να υποχρεώσουν οι τράπεζες τα λαϊκά στρώματα να καταβάλλουν ό,τι έχουν και δεν έχουν για να ξεπληρώσουν τα τοκογλυφικά δάνεια τα οποία εξαναγκάστηκαν να συνάψουν τα προηγούμενα χρόνια. Οι πλειστηριασμοί που ήδη ξεκίνησαν, με την κυβέρνηση να αξιοποιεί και τη φυσική κρατική βία για να προωθήσει τη θέληση των πολιτικών αφεντικών της, θα εκτιναχθούν το επόμενο διάστημα για να πιαστούν οι στόχοι των χιλιάδων πλειστηριασμών μέσα στους επόμενους μήνες.
Το νέο πακέτο των αντιλαϊκών μέτρων της «δίκαιης ανάπτυξης» δεν αφήνει στο απυρόβλητο το συνδικαλιστικό κίνημα. Η αύξηση του ποσοστού των εργαζομένων που απαιτούνται για να προκηρυχθεί μια απεργία από ένα πρωτοβάθμιο σωματείο στο 50% των εγγεγραμμένων, που ειρωνικά νομοθετείται από μια κυβέρνηση που έχει ψηφιστεί από περίπου 20% του εκλογικού σώματος..., έχει ως στόχο το ίδιο το συνδικαλιστικό κίνημα και το, κυριολεκτικά κατακτημένο με αίμα, δικαίωμα των εργαζομένων να παλεύουν συλλογικά απέναντι στον πραγματικό τους αντίπαλο, τον εργοδότη τους και την αστική τάξη στο σύνολό της. Ακόμα πιο «ύπουλα», στην ίδια κατεύθυνση στοχεύει η άλλη «δέσμευση» της κυβέρνησης στο νέο πακέτο για ένα σύστημα που θα ελέγχει την «αντιπροσωπευτικότητα» των σωματείων. Η αστική εξουσία δεν θέλει ταξικά συνδικάτα που να μπορούν να δράσουν αγωνιστικά. Στο παρελθόν διόριζε προέδρους και διοικήσεις. Τώρα, αξιοποιώντας διάφορες νόρμες, θα προσπαθήσει να «ακυρώσει» το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα χαρακτηρίζοντάς το «μη αντιπροσωπευτικό».
Η προσπάθεια της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, ενός πολιτικού χώρου που ιστορικά έχει πραγματική αλλεργία στον ταξικό συνδικαλισμό, να ικανοποιήσει τους μύχιους πόθους της αστικής τάξης και να ξεμπερδέψει με τον ταξικό συνδικαλισμό δεν πρέπει να περάσει.
Η νέα κυβερνητική επίθεση ακουμπά και άλλες πλευρές της ζωής των εργατικών λαϊκών - στρωμάτων. Τα νέα μέτρα περιλαμβάνουν, ανάμεσα σε πολλά άλλα, αύξηση εισφορών, νέες μειώσεις του «κοινωνικού κράτους» μέσα από τον λεγόμενο «εξορθολογισμό των δαπανών» για την Υγεία, που τελικά θα γδύσουν ακόμα περισσότερο τα νοσοκομεία, και φυσικά περιλαμβάνουν την επιτακτική προώθηση του συνόλου των εκκρεμών ιδιωτικοποιήσεων (ηλεκτρική ενέργεια, μεταφορές, τηλεπικοινωνίες, Ελληνικό κ.ά.) που θα οδηγήσουν σε νέα επιδείνωση της ζωής της εργατικής - λαϊκής οικογένειας, ενώ και ο «δημόσιος» τομέας δεν μένει εκτός, αφού μια σειρά από νέες πρόσθετες μεταρρυθμίσεις πίσω απ' τον «εκμοντερνισμό του κράτους» κρύβουν την προώθηση της κινητικότητας, τις «αξιολογήσεις», τη μείωση του μισθολογικού κόστους.

Θα ξεμπερδέψουμε άραγε με τους «κακούς δανειστές» μετά τον Αύγουστο;

Η πλήρης ανάληψη από τον πρωθυπουργό της «ιδιοκτησίας του προγράμματος» και η δέσμευση της κυβέρνησης πως θα συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις και μετά τη λήξη του τυπικού προγράμματος αποδεικνύουν πως τα προωθούμενα μέτρα δεν επιβάλλονται στη χώρα από τους δανειστές.
Τα σημεία που αναφέρει ο ΣΕΒ ως προϋποθέσεις για την καπιταλιστική ανάπτυξη ουσιαστικά ταυτίζονται με την πολιτική που τάχα «επιβάλλουν» τα μνημόνια. Ο ΣΕΒ ζητά μείωση του μη μισθολογικού κόστους και ο ΣΥΡΙΖΑ φέρνει με τη νέα «αξιολόγηση» μειώσεις σε συντάξεις, κοινωνικές παροχές και παροχές Υγείας. Ο ΣΕΒ ζητά αδειοδοτική απλοποίηση και ο ΣΥΡΙΖΑ φέρνει με τη νέα «αξιολόγηση» αντίστοιχες αλλαγές στη Δικαιοσύνη, στην περιβαλλοντική αδειοδότηση και στη χωροταξία. Ο ΣΕΒ ζητά νέες ρυθμίσεις στην αγορά και αλλαγές στην Επαγγελματική Εκπαίδευση και ο ΣΥΡΙΖΑ φέρνει με τη νέα «αξιολόγηση» την προώθηση ολόκληρης της «εργαλειοθήκης» του ΟΟΣΑ και την περαιτέρω υποταγή της Εκπαίδευσης στις ανάγκες της καπιταλιστικής ανάπτυξης.
Αποδεικνύουν πως «θεσμοί», εγχώρια αστική τάξη και οι κυβερνήσεις της συνδιαμορφώνουν και επιβάλλουν, όταν χρειάζεται με την κρατική βία, εκείνη την πολιτική που έχει ανάγκη η καπιταλιστική ανάπτυξη της χώρας.
Τα προωθούμενα μέτρα δεν θίγουν τους πάντες. Θίγουν τους εργαζόμενους προς όφελος της καπιταλιστικής κερδοφορίας.
Στην πραγματικότητα, η κυβέρνηση αποδεικνύεται «βασιλικότερη του βασιλέως» αναφορικά με τα προωθούμενα μέτρα για την προώθηση της ανάπτυξης, της κερδοφορίας του κεφαλαίου. Η νέα «αξιολόγηση» προβλέπει πως η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα προωθήσει μια μεταρρυθμιστική αναπτυξιακή ατζέντα που «υπερβαίνει τις δεσμεύσεις» και «ακολουθεί τις βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές», μια ατζέντα που θα συνεχίζει να υλοποιείται για πολλά χρόνια μετά τη λήξη του προγράμματος.
Αλλωστε, εύκολα αποδεικνύεται πως η λεγόμενη εποπτεία, είτε μέσα από τους ίδιους τους γενικούς ευρωπαϊκούς θεσμούς είτε μέσα από μια σειρά ειδικές ρυθμίσεις που έχουν προωθηθεί και που προβλέπουν εποπτικά συμβούλια με επενδυτές από το εξωτερικό, συμμετοχή των δανειστών στη διοίκηση των ταμείων ιδιωτικοποιήσεων, θα συνεχίζεται για πολλά χρόνια.
Η διαμόρφωση δημοσιονομικών στόχων με πλεόνασμα ύψους 3,5% για 5 χρόνια και υψηλότατων πλεονασμάτων στη συνέχεια αποδεικνύει πως το δρομολόγιο που θα ακολουθήσει η καπιταλιστική οικονομία είναι συγκεκριμένο και πως οι παρεκκλίσεις από αυτό είναι ανύπαρκτες.
Αυτό το δρομολόγιο είναι το δρομολόγιο της καπιταλιστικής ανάπτυξης. Μιας ανάπτυξης που για την κερδοφορία των μονοπωλιακών ομίλων απαιτεί θρυμματισμό των εργατικών δικαιωμάτων των εργαζομένων, η πλειοψηφία των οποίων ήδη εργάζεται με ελαστικές σχέσεις εργασίας, τσακισμένο συνδικαλιστικό κίνημα, αποπνιχτική φορολογία, με ανύπαρκτα συνταξιοδοτικά δικαιώματα και με στοιχειώδη, για τα δεδομένα της εποχής, πρόσβαση σε Υγεία, κοινωνική περίθαλψη, Εκπαίδευση.
Και η συνέχιση της εποπτείας στην ουσία αποτελεί μια διεθνή στήριξη και εγγύηση για την εγχώρια αστική τάξη πως οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις θα συνεχιστούν χωρίς παρεκκλίσεις.

Να πούμε ΟΧΙ στην ανάπτυξή τους...

Η «εθνική» αναπτυξιακή στρατηγική που ετοιμάζει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, για λογαριασμό των εφοπλιστών, των βιομηχάνων, των τραπεζιτών, και προσπαθεί να κάνει «κτήμα» του κόσμου διοργανώνοντας «αναπτυξιακές» φιέστες σε κάθε περιφέρεια, και θα παρουσιάσει το ερχόμενο διάστημα, φωτογραφίζει αυτήν την κατάσταση.
Φωτογραφίζει μια ανάπτυξη για λογαριασμό των μονοπωλίων, που δεν χωράει τα δικαιώματα των εργατικών - λαϊκών στρωμάτων, τα όνειρα των εκατοντάδων χιλιάδων νέων που σαπίζουν στην ανεργία, τις ανάγκες των συνταξιούχων που μετά από δεκαετίες δουλειάς σήμερα αντιμετωπίζονται ως «δημοσιονομικό βάρος».
Η καπιταλιστική ανάπτυξη δεν πρόκειται να βελτιώσει την κατάσταση για τους εργαζόμενους. Τα πράγματα θα γίνουν χειρότερα για τη μεγάλη πλειοψηφία μισθωτών, αυτοαπασχολούμενων, φτωχών αγροτών.
Αντιλαϊκά μέτρα και καπιταλιστική ανάπτυξη πάνε πακέτο. Γι' αυτό και η υπεράσπιση των δικαιωμάτων μας απέναντι στην επίθεση και η σύγκρουση με τους μονοπωλιακούς ομίλους, η ύπαρξη των οποίων απαιτεί αυτήν την επίθεση, είναι επίσης πακέτο.
Γι' αυτό και τα εργατικά - λαϊκά στρώματα πρέπει σήμερα να βγουν στο δρόμο. Οργανωμένα να αντισταθούν σε παλιά και νέα μέτρα, να μην επιτρέψουν να περπατήσουν οι ιδιωτικοποιήσεις, οι μειώσεις στις συντάξεις, οι πλειστηριασμοί, οι κυβερνητικές φιέστες για την «ανάπτυξη», να συγκρουστούν με τα «αναπτυξιακά» σχέδια της αστικής τάξης για μεγάλες επενδύσεις, φωτίζοντας τον ριζικά διαφορετικό δρόμο της εργατικής εξουσίας, της κοινωνικής ιδιοκτησίας των συγκεντρωμένων μέσων παραγωγής και του επιστημονικού κεντρικού σχεδιασμού που μπορεί και θα ικανοποιήσει τις συνδυασμένες ανάγκες του λαού.

Του
Γρηγόρη ΛΙΟΝΗ*
* Ο Γρ. Λιονής είναι μέλος της ΚΕ και υπεύθυνος του Τμήματος Οικονομίας της ΚΕ του ΚΚΕ

Το μέλλον μας δεν είναι ο σάπιος κόσμος του καπιταλισμού

Μια μεγαλειώδης, αποφασιστική, μυριόστομη «δήλωση» ήταν η συμμετοχή χιλιάδων λαού, εργατών, ανέργων, αυτοαπασχολούμενων, νέων στη μεγάλη εκδήλωση της ΚΕ του ΚΚΕ την περασμένη Κυριακή στο ΣΕΦ, για το κορυφαίο κοσμοϊστορικό γεγονός του 20ού αιώνα, την Οκτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση που έσπασε τον πάγο, χάραξε το δρόμο που έως και σήμερα βαδίζουμε: Ο σοσιαλισμός - κομμουνισμός είναι το σύγχρονο, το νέο, το μέλλον!
Η απάντηση στην καπιταλιστική βαρβαρότητα, στη φτώχεια και εξαθλίωση, στις κρίσεις, στους πολέμους και την προσφυγιά, στα αδιέξοδα που γεννάει σε κάθε του βήμα το σάπιο, ιστορικά ξεπερασμένο, καπιταλιστικό σύστημα, που δεν παίρνει από γιατρειά.
Είναι ανάγκη των καιρών. Γέννημα της κοινωνικής εξέλιξης, των σύγχρονων, τεράστιων δυνατοτήτων της παραγωγής, της επιστήμης, της τεχνολογίας, που θα απελευθερωθούν μπαίνοντας στην υπηρεσία των εργατικών - λαϊκών αναγκών όταν η εργατική τάξη πάρει ξανά την εξουσία, οργανώσει τις νέες σοσιαλιστικές - κομμουνιστικές σχέσεις παραγωγής, βγάζοντας από τη μέση το βασικό εμπόδιο, την ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής και την εξουσία των καπιταλιστών.
Το προσωρινό πισωγύρισμα, οι τόνοι λάσπης και συκοφαντίας, η αντικομμουνιστική χολή δεν σταματάνε την κοινωνική εξέλιξη, την κίνηση της Ιστορίας προς τα μπρος.
Στο δρόμο αυτό, το ΚΚΕ, τα χιλιάδες μέλη και φίλοι, στεκόμαστε περήφανοι, πιο έμπειροι, πιο αποφασισμένοι. Περήφανοι για την 100χρονη διαδρομή του Κόμματός μας, την πολύτιμη σκυτάλη που παίρνουμε, περήφανοι που το Κόμμα μας κράτησε ψηλά τη σημαία της επαναστατικής πάλης. Πιο έμπειροι, εξοπλισμένοι με τα διδάγματα και την πείρα του πρώτου εργατικού κράτους στον κόσμο.
Πιο αποφασισμένοι να αναμετρηθούμε με τα μεγάλα καθήκοντα που μπαίνουν σήμερα μπροστά στο Κόμμα μας για την ολόπλευρη ισχυροποίησή του, την οικοδόμηση στους χώρους δουλειάς και σε κλάδους στρατηγικής σημασίας, την ιδεολογικοπολιτική ενίσχυση, ανοίγοντας πλατιά τη συζήτηση με τους εργαζόμενους και τα λαϊκά στρώματα για την πολιτική πρόταση του ΚΚΕ.
Κατακτώντας στην πράξη την ικανότητα να συγκεντρώνουμε δυνάμεις για την επαναστατική ανατροπή, δουλεύοντας σταθερά για την ανασύνταξη του εργατικού κινήματος, για την προώθηση της Κοινωνικής Συμμαχίας σε αντιμονοπωλιακή - αντικαπιταλιστική κατεύθυνση.

Πολλές οι επιβεβαιώσεις

Μόνο τη βδομάδα που πέρασε, εξάλλου, ο λαός μας πήρε πολλά ακόμα δείγματα για το τι σημαίνει το «νέο» που επικαλείται η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, κι από κοντά όλα τα υπόλοιπα αστικά κόμματα:
-- Με τις «κοκορομαχίες» και τα «άπλυτα» που κρέμασαν στη Βουλή με αφορμή την υπόθεση της πώλησης βλημάτων στη Σ. Αραβία, το διαγκωνισμό για το ποιος είναι πιο διαπλεκόμενος με τους «μεσάζοντες», για να κρύψουν το μεγαλύτερο σκάνδαλο, την ίδια την πώληση σε κράτος που δολοφονεί στην Υεμένη, πραγματοποιεί ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και πολέμους. Μα, πιο πολύ για να κρύψουν κάτω από τα «πυροτεχνήματα» τις τεράστιες ευθύνες τους για την όλο και πιο βαθιά εμπλοκή της χώρας στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και σχεδιασμούς, για τη διεκδίκηση του ρόλου του αμερικανοΝΑΤΟικού «σημαιοφόρου» στην περιοχή, την «ομόθυμη» μετατροπή της Ελλάδας σε βάση για το ξεδίπλωμα των σχεδιασμών ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ, σχέδια που γεννάνε τεράστιους κινδύνους για το λαό μας και τους λαούς της περιοχής.
-- Με τις «χαρές» για τους ρυθμούς πολυβόλου με τους οποίους κλείνουν τα 95 προαπαιτούμενα της 3ης «αξιολόγησης», για να συζητηθούν στο αυριανό Γιούρογκρουπ και να «πακεταριστούν» προς ψήφιση τις επόμενες μέρες. Αντιλαϊκά μέτρα που βάζουν στο στόχαστρο τα συνδικαλιστικά δικαιώματα, τις όποιες κοινωνικές παροχές, την ασφάλιση. Μέτρα που σε αντίθεση με τα ψέματα της κυβέρνησης ότι αποτελούν τις τελευταίες τάχα θυσίες των λαϊκών στρωμάτων, πριν γευτούν τα καλά της καπιταλιστικής ανάκαμψης, αποτελούν απλά τη «γέφυρα» και για τα επόμενα, όπως αποκάλυψε μέσα στη βδομάδα ο «Ριζοσπάστης», δημοσιεύοντας όσα προβλέπονται στο «συμπληρωματικό μνημόνιο» κυβέρνησης - Ευρωζώνης και αφορούν το περαιτέρω τσεκούρι στα προνοιακά επιδόματα, την παγίωση και επέκταση της εργασιακής ζούγκλας, τους «κόφτες» στην Υγεία, τη συνέχιση της φοροληστείας στο λαό, τις αναδιαρθρώσεις για τη στήριξη των επιχειρηματικών ομίλων, πέρα και από τα όσα μέχρι τώρα έχουν συμφωνηθεί για τα επόμενα χρόνια, πέρα και από τους «αυτόματους κόφτες» και τη δημοσιονομική πειθαρχία που προβλέπουν τα μνημόνια διαρκείας της ΕΕ.
-- Με την «προετοιμασία εδάφους» για την κατάργηση του δικαιώματος της απεργίας, που η κυβέρνηση έχει ήδη συμφωνήσει στο πλαίσιο της 3ης «αξιολόγησης» και ετοιμάζεται να φέρει στη Βουλή, με στόχο να χτυπήσει τη συλλογική οργάνωση και δράση των εργαζομένων, να πάρει από τα χέρια τους το «όπλο» της απεργίας και μάλιστα στο επίπεδο του ομίλου και της επιχείρησης, εκεί που η αντιπαράθεση με την εργοδοσία παίρνει την πιο οξυμένη μορφή. Οι συλλήψεις συνδικαλιστών μέσα στα σπίτια τους στα Γιάννενα, αλλά και στην περιφρούρηση της απεργίας στα «Market In», μόνο ως «πρόβα τζενεράλε» μπορεί να θεωρηθούν, επιβεβαιώνοντας ότι η κυβέρνηση των βρώμικων αποστολών για το κεφάλαιο, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ δεν θα διστάσει να βάλει υποψηφιότητα για τα εύσημα του κεφαλαίου όχι μόνο για το «καρότο» της εξαπάτησης, αλλά και για το «μαστίγιο» της καταστολής.
-- Το ίδιο, άλλωστε, επιβεβαιώθηκε την ίδια μέρα και στα ειρηνοδικεία, με την έναρξη των πλειστηριασμών, διαδικασία που οδηγεί στο σφυρί λαϊκά σπίτια, σφίγγει κι άλλο τη θηλιά σε λαϊκές οικογένειες και επαγγελματίες. Η βρώμικη προπαγάνδα κυβέρνησης και αστικών επιτελείων ότι τάχα όσοι διαδηλώνουν υπερασπίζονται τους «βιλάτους», οι εκβιασμοί ότι αν δεν προχωρήσουν οι πλειστηριασμοί τότε ο λαός θα πληρώσει με ανακεφαλαιοποίηση τα «σπασμένα» των τραπεζών, οι κυβερνητικές «διαβεβαιώσεις» - παραμύθια χωρίς κανένα αντίκρισμα - για την υποτιθέμενη προστασία της πρώτης κατοικίας, τα μέτρα καταστολής ενάντια σε όσους διαδηλώνουν, όλα μα όλα επιστρατεύονται ώστε να υπηρετήσουν το στόχο του κεφαλαίου: Το πώς οι τραπεζικοί όμιλοι θα τροφοδοτήσουν χωρίς «βαρίδια» το νέο γύρο δανεισμού των επιχειρηματικών ομίλων.
-- Αλλά και με τα ΜΑΤ και τα χημικά στο υπουργείο Παιδείας απέναντι στα «μαξιμαλιστικά» προφανώς αιτήματα των εστιακών φοιτητών να έχουν ένα πιάτο φαΐ, ζεστό νερό και θέρμανση, αφού όλα αυτά έχουν κοπεί στις λίγες και ανεπαρκείς εστίες της χώρας.

Με όλες μας τις δυνάμεις για την απεργία

Να τι έχει να περιμένει από την ανάκαμψη του κεφαλαίου ο λαός: Θυσίες χωρίς τέλος για την ανάκαμψη των ομίλων, αντεργατική επίθεση χωρίς ημερομηνία λήξης, νέους μεγάλους κινδύνους. Το κλίμα αναμονής και οι αυταπάτες που προσπαθεί να καλλιεργήσει η κυβέρνηση για τα «οφέλη» που τάχα θα έχει η ανάπτυξη για λογαριασμό του κεφαλαίου πρέπει να πάρουν απάντηση.
Η απόφαση για πανελλαδική πανεργατική απεργία στις 14 Δεκέμβρη, όπως ήταν η πρόταση του ΠΑΜΕ προς τα συνδικάτα, αποκτά μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο μεγάλη σημασία και η επιτυχία της χρειάζεται να γίνει υπόθεση κάθε συνδικαλιστικής οργάνωσης, συνολικά των εργαζομένων.
Πιάνοντας το «νήμα» από τις μαχητικές κινητοποιήσεις σε μια σειρά από χώρους δουλειάς και κλάδους του προηγούμενου διαστήματος, ενάντια στην απληρωσιά και τις απολύσεις, για την υπογραφή Συλλογικών Συμβάσεων, την έμπρακτη αλληλεγγύη των ταξικών σωματείων στο λαό της Μάνδρας. Αξιοποιώντας την προετοιμασία που έχει γίνει σε δεκάδες συνδικάτα, που έχουν ήδη συζητήσει τη συμμετοχή και την οργάνωση απεργίας, ανταποκρινόμενα στο κάλεσμα των 9 Ομοσπονδιών εργαζομένων και συνταξιούχων για υπεράσπιση του απεργιακού δικαιώματος, απέναντι στα σχέδια κυβέρνησης - κεφαλαίου - ΕΕ - ΔΝΤ, τις δέκα μέρες που απομένουν έως την απεργία κάνουμε τη νύχτα μέρα για να δυναμώσουν οι εστίες αντίστασης, να δημιουργηθούν κλίμα απεργίας και προϋποθέσεις συμμετοχής ακόμα περισσότερων εργαζομένων στην πανεργατική απεργία. Για να ανοίξει η συζήτηση για την ανασύνταξη του εργατικού κινήματος, για το μόνο ρεαλιστικό δρόμο που έχουν μπροστά τους οι εργαζόμενοι για την ικανοποίηση των αναγκών τους.