Το αμελητέο βεληνεκές της «υψηλής» διανόησης

Χρήστος Μιάμης

Η τέχνη για την τέχνη. Η πολιτική για την πολιτική. Η θεωρία για την θεωρία. Μια εξόχως βολική ταυτολογία που εντός της ευρείας κενότητας που αποπνέει, γεμίζει κατά καιρούς τις τσέπες αλλά όχι τα μυαλά των κατ’ ευφημισμόν διανοητών, που θέτουν την πεπερασμένη διανοητική τους επάρκεια, απόρροια του μικροαστικού περιβάλλοντός του οποίου αποτελούν ευτελές προϊόν, στην υπηρεσία διαιώνισης της υφιστάμενης πραγματικότητας εις το διηνεκές.

Με αυτόν τον τρόπο κατασκευάζεται μια τέχνη αποκομμένη από τις ανάγκες και τα αιτήματα της ανθρωπότητας αλλά άρρηκτα δεμένη με τις επιδιώξεις και τις επιθυμίες της αγοράς. Η πολιτική συνεπακόλουθα γίνεται προσοδοφόρα επαγγελματική δραστηριότητα για εντεταλμένους επαΐοντες εργοδηγούς της λειτουργίας του μηχανισμού του καθεστώτος. Η θεωρία τελικά, μετουσιώνεται σε αέναο αν και πομπώδη μηρυκασμό των όσων έχουν ήδη ειπωθεί, τα οποία αμπαλάρονται σε σχετικά καινοφανή συσκευασία ώστε να προσιδιάζουν προς τις ανάγκες τους καθεστώτος.

Σε αυτό το πεδίο αναφύεται και η εξόχως χαριτωμένη φιγούρα του μικροαστού διανοούμενου, με εξειδίκευση σε μια συγκεκριμένη θεματική που κινείται συνήθως άτσαλα και αποσπασματικά, στα υψίπεδα του αφαιρετικού, όσο πιο μακριά γίνεται δηλαδή, από την πραγματική ζωή των πραγματικών ανθρώπων, καθώς ο κίνδυνος να καταρρεύσει το θεωρητικό σχήμα από το βάρος της πραγματικότητας καραδοκεί, υπενθυμίζοντας τα πεπερασμένα όρια του θεωρητικού ανοσιουργήματος όπως και την κραυγάζουσα αν και σχετικά συμπαθή ανεπάρκεια του εκφωνητή αυτού.

Στην Ελλάδα η δεξαμενή της μικροαστικής διανόησης είναι αστείρευτη πηγή θεωρητικών φληναφημάτων που η χρησιμότητά τους εξαντλείται είτε στην συγκέντρωση σωρείας όμοιων δημοσιεύσεων που φιλοτεχνούν βαρετά όμοια, ακαδημαϊκά βιογραφικά, είτε με την κατάκτηση μιας θεσούλας επαγγελματία διανοούμενου στις παρυφές του καθεστώτος, αρκετά κοντά στις ποικίλες επιχορηγήσεις, ωστόσο αρκετά μακριά από το καθεστώς, για να μην θίγεται η περιβόητη ανεξαρτησία της «μαχόμενης» διανόησης. Με αυτόν τον τρόπο κατασκευάζεται ο κίβδηλος ιδεότυπος του προοδευτικού διανοούμενου που στις μέρες μας συναγελάζεται με την «πρώτη φορά αριστερά», τσαλαβουτάει βιαστικά στις ρήσεις του Χέγκελ, του Καντ, του Γκράμσι, του Φουκώ ή ακόμη και του Μαρξ, σταχυολογεί μια φράση που του φαντάζει δύσκολη και πνευματώδης, και εξαντλεί τα διανοητικά του όρια όπως και την υπομονή μας, επαναλαμβάνοντας τα ίδια συνεχώς, με ελαφρώς –πως αλλιώς- παραλλαγμένη φρασεολογία.

Οι θεματικές ενασχόλησης του εγχώριου μικροαστικού διανοητή που απαθανατίζει συγκινημένος με το smart phone ένα «ευφυές» σύνθημα στα Εξάρχεια, αλλά περνάει αδιάφορος δίπλα από τις εκατοντάδες αστέγων στο κέντρο της μητρόπολης χαμένος στις αφαιρετικές του σκέψεις, είναι με τέτοιο τρόπο δομημένες ώστε να αποσπάσουν μια ενδιαφέρουσα χορηγία από τα «Θεωρητικά ιδρύματα» της «πρώτης φοράς αριστεράς» με την αντίστοιχη μέριμνα ταυτόχρονα, να ακούγονται ευχάριστα στο έντεχνο κοινό της θεωρητικής αναζήτησης, που καταβροχθίζει με βουλιμία οτιδήποτε δεν ασχολείται με την δυσωδία του πραγματικού.

Ο εγχώριος μικροαστός διανοούμενος λοιπόν, είτε κινείται στα πλαίσια της τέχνης, της πολιτικής ή της πολιτικής φιλοσοφίας, είτε σε όλα αυτά μαζί, προκειμένου να διαστέλλεται και το κοινό απεύθυνσης του, δεν συνιστά παρά μια ιλαρή μαριονέτα που εκτιμά ψευδώς ότι κινείται με ρυθμούς φρενήρεις ενώ παραμένει πρόδηλα ακίνητος. Η ακινησία ωστόσο στον καπιταλισμό, όπως επίσης και η έωλη φλυαρία που δεν αμφισβητεί τα απαράβατα όρια του καθεστώτος, αμείβεται αδρά και επιβραβεύεται με μια θέση στην εγχώρια κακοφωτισμένη μαρκίζα της μικροαστικής διανόησης.

Πρόκειται ουσιαστικά για χάμστερ με λογοδιάρροια, που ταυτίζουν τον ενδεή κύκλο της διανοητικής τους αυτοεκπλήρωσης με την μακροημέρευση του «αριστερού» πολιτικού θιάσου που έλκει τους μικροαστικούς διανοούμενους της χώρας, όπως το φως τις πυγολαμπίδες. Όλα βαίνουν καλώς λοιπόν στην έρημο της εγχώριας μικροαστικής διανόησης. Όσο το αφόρητο της πραγματικότητας δεν μολύνει την θεωρία, για όσο η θεωρία θα παραμένει ατάκτως ειρημένες φράσεις σε διάρρηξη με αυτό που πραγματικά συμβαίνει, τόσο αυτό μοντέλο διανόησης θα χαρίζει απείρου κάλλους στιγμές ηδονής και ευφορίας, στους έντεχνους χειροκροτητές του.

Καλώς ήρθατε στην εγχώρια έρημο του κανονικού. Εδώ η εργατική τάξη πεθαίνει δύο φορές. Πρώτα από ανία και μετά από φτώχεια. Αλλά μην ανησυχείτε. Η εγχώρια μικροαστική διανόηση θα είναι παρούσα για να καταγράψει ποσοτικά, όπως και να αναλύσει ποιοτικά το φαινόμενο.

Όλα βαίνουν καλώς λοιπόν, όταν τίποτε δεν κινείται, και όταν έχεις φροντίσει να βρίσκεσαι στην σωστή πλευρά της όχθης ώστε να ατενίζεις από απόστασης ασφαλείας την πραγματικότητα.

Η ανάθεση έγινε, η αμοιβή κατεβλήθη, η συγγραφή συνεχίζεται

Έχουν και κότερο, πάμε μια βόλτα;

Κατιούσα

Άτιμη κοινωνία, που άλλους τους ανεβάζεις κι άλλους τους κατεβάζεις. Άλλοι είναι με κότερα και φουσκωτά κι άλλοι στο άγνωστο με βάρκα την ελπίδα “που έρχεται”, αλλά τσακίστηκε στα βράχια, σαν αυταπάτη.
Κι αν είσαι αριστερός, θεωρητικά είσαι με τους τελευταίους, υπέρ των αδυνάτων. Μέχρι να γίνεις κυβέρνηση και να προβάλλεις τους πρώτους, την ανάπτυξη που έρχεται -όπως η ελπίδα, αλλά το μυστικό είναι να μη λες για ποιον, τον πλούτο και την ευημερία γύρω μας, που είναι ένα είδος κοινωνικής αριστείας και σαξές στορί -για να θυμηθούμε την ορολογία των προηγούμενων, που δεν έκαναν τίποτα διαφορετικό από τους επόμενους.
Μες στο Σαββατοκύριακο, ο Κουρουμπλής έκανε τα εγκαίνια μιας έκθεσης πολυτελών σκαφών. Κι όπως σημειώνει η τοπική οργάνωση των κομμουνιστών στην ανακοίνωσή της, πίσω από τα μεγάλα λόγια για τον τουρισμό και τη… βαριά βιομηχανία της Ελλάδας, είναι οι συνθήκες-γαλέρα για τους εργαζόμενους, η φτώχια, η ανεργία, η κατάργηση της κυριακάτικης αργίας κοκ.
Άλλοι έχουν κότερα, πάνε βόλτες, κι άλλοι βουλιάζουν κάθε νύχτα στη στεριά. Η κοινωνία μας δεν είναι άτιμη, είναι ταξική. Και θα συνεχίσει να παράγει μαζικά αδικία κι εκμετάλλευση, μέχρι να την αλλάξουμε…

Μπιζνες ας γιουσουαλ

Στις περιόδους παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης εντείνονται τα οικονομικά αδιέξοδα του καπιταλιστικού δρόμου ανάπτυξης και τα πολιτικά αδιέξοδα των αστικών κομμάτων που υπηρετούν αυτό το δρόμο, με αποτέλεσμα την ένταση της ιμπεριαλιστικής επιθετικότητας και των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων.

Οι στρατιωτικές επεμβάσεις των ιμπεριαλιστών που γίνονται με διάφορα προσχήματα είτε την καταπολέμηση της "τρομοκρατίας", είτε την παροχή "ανθρωπιστικής" βοήθειας, είτε την αποκατάσταση της "δημοκρατίας" δημιουργούν ερειπωμένες πόλεις, δεκάδες χιλιάδες νεκρούς και εκατοντάδες χιλιάδες ξεσπιτωμένους πρόσφυγες.
Προκειμένου να δημιουργούν τα προσχήματα επέμβασης εξοπλίζουν, χρηματοδοτούν και στηρίζουν τρομοκρατικές ομάδες αντιφρονούντων είτε με την μάσκα θρησκευτικών αιρέσεων, είτε με την μάσκα πολιτικά αντιπάλων κομμάτων που όμως στην πραγματικότητα εκφράζουν διαφορετικά συμφέροντα της αστικής τάξης στις χώρες αυτές.

Ο στόχος των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων είναι η τοποθέτηση πειθήνιων κυβερνήσεων μαριονετών που θα αποδεχτούν τους όρους των πολυεθνικών μονοπωλίων για την καταλήστευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών και την εκμετάλλευση της εργατικής τάξης των χωρών αυτών καθώς και την δημιουργία σφαιρών επιρροής που θα εγγυάται την απρόσκοπτη ροή των ενεργειακών αποθεμάτων.
Οι ενδοϊμπεριαλιστικές διαμάχες έχουν αυτό ακριβώς το περιεχόμενο, δηλαδή το ποια ιμπεριαλιστική δύναμη θα έχει την μεγαλύτερη επιρροή στις μετέπειτα κυβερνήσεις ανδρείκελα, θα ελέγχει τις πλουτοπαραγωγικές πηγές και τους διαύλους μεταφοράς των ενεργειακών αποθεμάτων, ενώ παράλληλα θα έχει και την μερίδα του λέοντος στην ληστρική ανοικοδόμηση της ερειπωμένης και εξαρτημένης πλέον οικονομικά χώρας.

Πολύ εύστοχα ο Καρλ Λίμπκνεχτ ο ηγέτης των Σπαρτακιστών και του μετέπειτα Γερμανικού Κομμουνιστικού Κόμματος, αυτός ο ήρωας της παγκόσμιας Εργατικής Τάξης που αντιτάχθηκε σθεναρά στον ιμπεριαλιστικό Α! παγκόσμιο πόλεμο και δολοφονήθηκε από την προδοτική γερμανική σοσιαλδημοκρατία μαζί με την ηρωίδα Ρόζα Λούξεμπουργκ, είπε ότι : "Για τον καπιταλισμό, ο πόλεμος και η ειρήνη είναι μπίζνες και τίποτα άλλο εκτός από μπίζνες."

ΛΕΝΙΝ: H ΘΕΣΗ ΤΩΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΑΣΤΙΚΑ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΑ k ΤΟΝ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΣΜΟ !!

 

,,το  καθήκον της εργατικής τάξης είναι ν' αρπάξει τους οργανισμούς αυτούς απ' τα χέρια των τάξεων που διοικούνε, να τους τσακίσει, να τους καταστρέψει και στη θέση τους να δημιουργήσει όργανα της προλεταριακής εξουσίας,,

V.I. Lenin

ΤΑ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΑ ΚΟΜΜΑΤΑ ΚΑΙ Ο ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΣΜΟΣ

1. Η νέα εποχή και ο νέος κοινοβουλευτισμός

Στην αρχή (στην εποχή της Πρώτης Διεθνούς), η στάση των σοσιαλιστικών κομμάτων σχετικά με τον κοινοβουλευτισμό συνίστατο στο να χρησιμοποιούν τα αστικά κοινοβούλια για την προπαγάνδα. Τη συμμετοχή στο κοινοβουλευτικό έργο την έβλεπαν από την άποψη της ανάπτυξης της συνείδησης της τάξης, δηλαδή του ξυπνήματος της εχθρότητας των προλεταριακών τάξεων εναντίον των τάξεων που κατέχουν την εξουσία. Ο τρόπος αυτός της αντιμετώπισης των τάξεων υπάρχει όχι υπό την επίδραση μιας θεωρίας, αλλά υπό την επίδραση της πολιτικής προόδου. Χάρη στην αδιάκοπη αύξηση των παραγωγικών δυνάμεων και στην επέκταση του επιπέδου της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης, ο καπιταλισμός στερεώθηκε παρά πολύ, το ίδιο έγινε και για τα κοινοβουλευτικά κράτη.

Απ' αυτό προέρχονται η προσαρμογή της κοινοβουλευτικής τακτικής των σοσιαλιστικών κομμάτων προς τη νομοθετική δράση των αστικών Κοινοβουλίων, η διαρκώς αυξάνουσα σημασία του αγώνα για την εισαγωγή μεταρρυθμίσεων μέσα στο περιθώριο του καπιταλισμού, η επικράτηση του λεγόμενου «μίνιμουμ» προγράμματος των σοσιαλιστικών κομμάτων και η χρησιμοποίηση ενός «μάξιμουμ» προγράμματος που απέβλεπε σ' έναν απομακρυσμένο «τελικό σκοπό». Πάνω σ' αυτή τη βάση αναπτύχθηκαν έπειτα τα συμπτώματα του κοινοβουλευτικού ανταγωνισμού, της διαφθοράς, της φανερής ή κρυφής προδοσίας των πιο στοιχειωδών συμφερόντων της εργατικής τάξης.

Η Τρίτη Διεθνής εξετάζει τον κοινοβουλευτισμό όχι από την άποψη μιας νέας θεωρίας, αλλά σχετικά με τη μεταβολή που πρέπει να γίνει στο ρόλο του κοινοβουλευτισμού. Στην προηγούμενη εποχή, το κοινοβούλιο, ως πράκτορας του αναπτυσσόμενου καπιταλισμού, έπαιξε, οπωσδήποτε, σπουδαίο ιστορικό ρόλο, σημείωσε μια πρόοδο. Αλλά στους σημερινούς όρους του αχαλίνωτου ιμπεριαλισμού, το Κοινοβούλιο έγινε όργανο ψευτιάς, κατεργαριάς, βίας και εκνευριστικής φλυαρίας. Αν έχουμε υπόψη μας τους εξοπλισμούς, τις κλεψιές, τις βίες, τις καταστροφές, τις ληστείες που προκάλεσε ο ιμπεριαλισμός, οι κοινοβουλευτικές μεταρρυθμίσεις του σημερινού συστήματος δεν έχουν καμιά σταθερότητα και λογική βάση κι έχουν χάσει κάθε πρακτική σημασία.

Οπως ολόκληρη η αστική κοινωνία, έτσι κι ο κοινοβουλευτισμός έχασε όλη του τη σταθερότητα. Η ξαφνική μετάβαση από την οργανική στην κριτική περίοδο δημιουργεί καινούρια βάση για την τακτική του προλεταριάτου όσον αφορά τον κοινοβουλευτισμό. Ετσι, το ρωσικό εργατικό Κόμμα (οι μπολσεβίκοι) είχε ήδη από πριν καθορίσει τις βάσεις του επαναστατικού κοινοβουλευτισμού, γιατί από το 1905, η Ρωσία είχε χάσει την πολιτική και την κοινωνική της ισορροπία και είχε μπει σε μια περίοδο καταιγίδων και ανατροπών.

Οταν μερικοί σοσιαλιστές, αρνούμενοι τον κομμουνισμό, επιμένουν ότι για τις χώρες τους δεν έφτασε ακόμη η στιγμή της κοινωνικής επανάστασης και δε θέλουν, προς το παρόν, να χωριστούν από τους οπορτουνιστές κοινοβουλευτικούς, ξεκινάνε από μια συνειδητή ή ασυνείδητη εκτίμηση της σημερινής εποχής, που τη θεωρούν ως περίοδο σχετικής στερεότητας της ιμπεριαλιστικής κοινωνίας και γι' αυτό το λόγο υποθέτουν ότι ο συνασπισμός με τον Τουράτι και με τον Λονγκέ θα μπορούσε να 'χει κάποια πρακτικά αποτελέσματα στον αγώνα τους για τις μεταρρυθμίσεις.

Μόλις φανεί, ο κομμουνισμός πρέπει ν' αρχίσει να εξηγεί θεωρητικώς το χαρακτήρα της εποχής του (ζενίθ του καπιταλισμού, τάσεις του ιμπεριαλισμού ν' αρνείται τον εαυτό του και να καταστρέφεται μόνος του, ακράτητη αύξηση της έντασης του εμφύλιου πολέμου κλπ.). Οι πολιτικές μορφές, σχηματισμοί και καταστάσεις μπορεί να διαφέρουν στις διάφορες χώρες, αλλά, στο βάθος, η κατάσταση των πραγμάτων είναι παντού η ίδια. Εμείς πρέπει να προετοιμάσουμε αμέσως τους πολιτικούς και τεχνικούς όρους της επανάστασης που θα κάνει το προλεταριάτο για να καταστρέψει την αστική εξουσία και για να δημιουργήσει την προλεταριακή εξουσία.

Σήμερα, για τους κομμουνιστές, το Κοινοβούλιο δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να είναι θέατρο ενός αγώνα για τις μεταρρυθμίσεις, για την καλυτέρευση της κατάστασης της εργατικής τάξης, όπως έγινε μερικές φορές στην προηγούμενη εποχή. Το κέντρο του βάρους της σημερινής πολιτικής ζωής έχει ξεπεράσει οριστικά τα κοινοβουλευτικά όρια. Εξάλλου, η αστική τάξη είναι υποχρεωμένη, όχι μόνο από τις σχέσεις που έχει με την εργαζόμενη τάξη, αλλά και με τα ίδια τα στοιχεία της, να περνάει όλες τις επιχειρήσεις κατά τον ένα ή τον άλλο τρόπο από το Κοινοβούλιο, όπου διάφορες συμμορίες τσακώνονται για την εξουσία, ξεσκεπάζοντας έτσι τη δύναμή τους, προδίδοντας τις αδυναμίες τους, σκοντάφτοντας κλπ.

Επομένως, το άμεσο ιστορικό καθήκον της εργατικής τάξης είναι ν' αρπάξει τους οργανισμούς αυτούς απ' τα χέρια των τάξεων που διοικούνε, να τους τσακίσει, να τους καταστρέψει και στη θέση τους να δημιουργήσει όργανα της προλεταριακής εξουσίας. Το επαναστατικό επιτελείο της εργατικής τάξης ενδιαφέρεται επίσης να έχει τους φωστήρες του μέσα στα αστικά κοινοβουλευτικά σώματα, για να ευκολύνει το καταστρεπτικό του έργο.

Ετσι θα δουν όλοι την ουσιώδη διαφορά που υπάρχει μεταξύ της τακτικής των κομμουνιστών, που μπαίνουν στο Κοινοβούλιο με σκοπό επαναστατικό και της τακτικής του κοινοβουλευτικού σοσιαλιστή. Ο κοινοβουλευτικός σοσιαλιστής αναγνωρίζει τη σχετική σταθερότητα του σημερινού συστήματος. Εργάζεται για να πετύχει με κάθε θυσία μεταρρυθμίσεις, ενδιαφέρεται οι κατακτήσεις των μαζών να περαστούν στο λογαριασμό του σοσιαλιστικού κοινοβουλευτισμού και να θεωρηθούν ως υπηρεσίες που αυτός προσέφερε (Τουράτι, Λονγκέ και Σία). Ο παλιός κοινοβουλευτισμός αντικαταστάθηκε από τον καινούριο, που είναι όργανο προορισμένο να καταστρέψει γενικώς τον κοινοβουλευτισμό. Τα αντιφατικά στοιχεία της παλιάς κοινοβουλευτικής τακτικής σπρώχνουν μερικά επαναστατικά στοιχεία στο στρατόπεδο εκείνων που είναι αντίπαλοι του κοινοβουλευτισμού (Βιομηχανικοί Εργάτες του Κόσμου, επαναστάτες συνδικαλιστές, Κομμουνιστικό Εργατικό Κόμμα της Γερμανίας).

Οι θέσεις, που δέχτηκε για το ζήτημα αυτό το Β' Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς, είναι οι ακόλουθες:

2. Ο κομμουνισμός, ο αγώνας για τη δικτατορία του προλεταριάτου και η χρησιμοποίηση του αστικού κοινοβουλίου

1. Ο κοινοβουλευτισμός, ως κυβερνητικό σύστημα, είναι δημοκρατική μορφή της κυριαρχίας της αστικής τάξης. Σε μια ορισμένη στιγμή της ανάπτυξής του έχει ανάγκη από μια ψευτολαϊκή αντιπροσωπεία, που, μολονότι παρουσιάζεται σαν οργάνωση της κοινωνικής θέλησης ανεξαρτήτως τάξεων, στην πραγματικότητα δεν είναι παρά μηχανή καταναγκασμού και καταπίεσης στα χέρια του κυρίαρχου κεφαλαίου.

2. Ο κοινοβουλευτισμός είναι ορισμένη μορφή του κυβερνητικού συστήματος. Γι' αυτό ποτέ δεν ταιριάζει στην κομμουνιστική κοινωνία, που δεν ξέρει ούτε τάξεις ούτε πάλη τάξεων ούτε κανένα είδος κυβερνητικής εξουσίας.

3. Ο κοινοβουλευτισμός δεν μπορεί να 'ναι ούτε η μορφή της κυβέρνησης του προλεταριακού κράτους στη μεταβατική περίοδο που πάει από τη δικτατορία της αστικής τάξης στη δικτατορία του προλεταριάτου. Στο πιο οξύ σημείο της πάλης των τάξεων, όταν η πάλη αυτή μεταβάλλεται σε εμφύλιο πόλεμο, το προλεταριάτο πρέπει κατ' ανάγκη να δημιουργήσει την κυβερνητική του οργάνωση ως οργάνωση «μάχης», στην οποία δε θ' αφήσει να χωθεί κανένας αντιπρόσωπος των παλιών κυρίαρχων τάξεων, κάθε δήθεν λαϊκή θέληση, κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης, είναι βλαβερή για το προλεταριάτο, το προλεταριάτο δεν έχει ανάγκη από τον κοινοβουλευτικό χωρισμό των εξουσιών, που μπορεί να είναι ολέθριος. Η σοβιετική δημοκρατία είναι η μορφή της δικτατορίας του προλεταριάτου.

4. Τα αστικά κοινοβούλια, που αποτελούν ένα από τα κυριότερα ελατήρια της κυβερνητικής μηχανής της αστικής τάξης, δεν μπορούν να κατακτηθούν, όπως γενικά το αστικό κράτος δεν μπορεί να κατακτηθεί από το προλεταριάτο. Το καθήκον του προλεταριάτου είναι να σπάσει και να καταστρέψει την αστική κυβερνητική μηχανή, στην οποία περιλαμβάνονται και τα κοινοβουλευτικά σώματα, είτε είναι δημοκρατικά είτε συνταγματικά μοναρχικά.

5. Το ίδιο θα γίνει και για τους δημοτικούς και κοινοτικούς οργανισμούς που δεν είναι σωστό να τους θεωρούμε αντίθετους θεωρητικώς προς τα κυβερνητικά όργανα. Πράγματι, ο μηχανισμός τους είναι απαράλλακτος με τον κυβερνητικό μηχανισμό της αστικής τάξης και οι οργανισμοί αυτοί πρέπει να καταστραφούν από το προλεταριάτο και ν' αντικατασταθούν από τα τοπικά Σοβιέτ αντιπροσώπων εργατών.

6. Ο κομμουνισμός, λοιπόν, αρνείται κάθε μέλλον στον κοινοβουλευτισμό, δεν τον δέχεται ως μορφή της δικτατορίας της τάξης του προλεταριάτου, δεν παραδέχεται πως είναι δυνατό να κατακτηθούν τα Κοινοβούλια, έχει ως σκοπό την κατάργηση του κοινοβουλευτισμού. Γι' αυτό δεν μπορεί να υπάρξει ζήτημα χρησιμοποίησης των αστικών κυβερνητικών οργανισμών παρά μόνο με το σκοπό της καταστροφής τους. Μ' αυτή, και μόνο μ' αυτή την έννοια μπορεί να τεθεί το ζήτημα.

7. Κάθε αγώνας τάξεων είναι αγώνας πολιτικός, γιατί στο τέλος είναι αγώνας για την εξουσία. Κάθε απεργία που απλώνεται σε μια ολόκληρη χώρα, γίνεται απειλή για την αστική κυβέρνηση, και γι' αυτό ακριβώς αποκτάει πολιτικό χαρακτήρα. Η προσπάθεια για την ανατροπή της αστικής τάξης και το τσάκισμα του κράτους με κάθε μέσο είναι υποστήριξη πολιτικού αγώνα. Η δημιουργία ενός κυβερνητικού μηχανισμού καταναγκασμού «τάξης» εναντίον της ανυπότακτης αστικής τάξης, οποιοσδήποτε και αν είναι ο μηχανισμός αυτός, είναι κατάκτηση της πολιτικής εξουσίας.

8. Ο πολιτικός, λοιπόν, αγώνας δε συνοψίζεται καθόλου στο ζήτημα της στάσης μας έναντι του κοινοβουλευτισμού. Περιλαμβάνει ολόκληρο τον αγώνα της τάξης του προλεταριάτου, εφόσον ο αγώνας αυτός παύει να είναι τοπικός και μερικός, και τείνει στην ανατροπή του καπιταλιστικού καθεστώτος.

9. Η βασική μέθοδος της πάλης του προλεταριάτου εναντίον της αστικής τάξης, δηλαδή εναντίον της κυβερνητικής της εξουσίας, είναι πρώτα πρώτα η μέθοδος της δράσης κατά μάζες. Η δράση αυτή οργανώνεται και διευθύνεται από τις οργανώσεις των μαζών του προλεταριάτου (Σωματεία, Κόμματα, Σοβιέτ) υπό τη γενική οδηγία του στέρεα ενωμένου, πειθαρχικού και συγκεντρωτικού Κομμουνιστικού Κόμματος. Ο εμφύλιος πόλεμος είναι πόλεμος. Στον πόλεμο αυτό, το προλεταριάτο πρέπει να 'χει ένα σώμα πολιτικών αξιωματικών, ένα καλό πολιτικό επιτελείο, που διευθύνει όλες τις επιχειρήσεις σ' όλους τους κλάδους της δράσης.

10. Ο αγώνας των μαζών αντιπροσωπεύει ολόκληρο σύστημα ενεργειών, που αναπτύσσονται, ζωογονούνται από την ίδια τη μορφή τους και οδηγούν λογικά στην επανάσταση κατά του καπιταλιστικού κράτους. Στον αγώνα αυτό των μαζών, που μοιραίως μεταβάλλεται σε εμφύλιο πόλεμο, το Κόμμα που διευθύνει το προλεταριάτο πρέπει, κατά γενικό κανόνα, να ενισχύει πίσω του όλες τις νόμιμες θέσεις, να τις κάνει στέρεα στηρίγματα της επαναστατικής του δράσης και να τις υποτάσσει στο κύριο σχέδιο της εκστρατείας, δηλαδή στον αγώνα των μαζών.

11. Ενα τέτοιο στέρεο στήριγμα είναι το βήμα του αστικού Κοινοβουλίου. Δεν πρέπει να προβάλλουμε εναντίον της συμμετοχής στην κοινοβουλευτική δράση την αστική ιδιότητα του κυβερνητικού οργανισμού. Το Κομμουνιστικό Κόμμα μπαίνει μέσα στη Βουλή, όχι να κάνει δράση οργανωτική, αλλά να υποσκάψει από μέσα την κυβερνητική μηχανή και την ίδια τη Βουλή. (Παραδείγματα: η δράση του Λίμπκνεχτ στη Γερμανία, των μπολσεβίκων στην τσαρική Δούμα, στη «Δημοκρατική Συνέλευση», στο «προκοινοβούλιο του Κερένσκι» και, τέλος, στη «Συντακτική Εθνοσυνέλευση» καθώς και στους δήμους).

12. Η κοινοβουλευτική αυτή δράση, που κυρίως συνίσταται στη χρησιμοποίηση του κοινοβουλευτικού βήματος για το σκοπό της επαναστατικής προπαγάνδας για την καταγγελία των στρατηγημάτων του αντιπάλου, για την πολιτική συγκέντρωση των μαζών κλπ., πρέπει να υποτάσσεται τελείως στους σκοπούς και στα έργα του ομαδικού αγώνα που γίνεται έξω από το Κοινοβούλιο.

13. Αν οι κομμουνιστές πάρουν την πλειοψηφία στους κοινοτικούς οργανισμούς, πρέπει: α) να αντιπολιτεύονται την κεντρική αστική εξουσία, β) να κάνουν ό,τι μπορούν για να εξυπηρετούν το φτωχότερο μέρος του πληθυσμού (οικονομικά μέτρα, εισαγωγή ή προσπάθεια εισαγωγής οπλισμένης εργατικής εθνοφρουράς κλπ.), γ) να δείχνουν σε κάθε ευκαιρία τα εμπόδια που βάζει το αστικό κράτος για τις ριζικές μεταρρυθμίσεις, δ) πάνω σ' αυτή τη βάση να αναπτύξουν επαναστατική προπαγάνδα όσο το δυνατό έντονη, χωρίς να φοβηθούν τη σύγκρουση με την κυβερνητική εξουσία, ε) ν' αντικαταστήσουν, σ' ορισμένες περιπτώσεις, τα κοινοτικά όργανα με τοπικά εργατικά Σοβιέτ. Ολη, λοιπόν, η δράση των κομμουνιστών πρέπει ν' αποτελεί μέρος του γενικού έργου της καταστροφής του καπιταλιστικού συστήματος.

14. Και η προεκλογική δράση πρέπει να γίνεται όχι με το πνεύμα της επιτυχίας όσο το δυνατό περισσότερων βουλευτικών θέσεων, αλλά με το πνεύμα της κινητοποίησης των μαζών με τα συνθήματα της προλεταριακής επανάστασης. Η προεκλογική δράση δεν πρέπει να γίνεται μόνο από τους κορυφαίους του Κόμματος, αλλά από το σύνολο των μελών του Κόμματος. Κάθε κίνημα των μαζών πρέπει να χρησιμοποιείται (απεργίες, διαδηλώσεις, ταραχές μέσα στους στρατιώτες και τους ναύτες κλπ.). Ολες οι προλεταριακές οργανώσεις πρέπει να σπρώχνονται σε μια ζωηρή δράση.

15. Υπό τέτοιους όρους, η κοινοβουλευτική δράση βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με τη σιχαμένη κοινοβουλευτική δράση που κάνουν τα σοσιαλιστικά κόμματα όλων των χωρών, των οποίων οι βουλευτές μπαίνουν στη Βουλή για να υποστηρίζουν ένα «δημοκρατικό» Σύνταγμα, ή το πολύ πολύ για να το «κατακτήσουν». Το Κομμουνιστικό Κόμμα δεν μπορεί να δεχτεί παρά μόνο την επαναστατική χρησιμοποίηση του κοινοβουλευτισμού, όπως μας την έδειξαν ο Καρλ Λίμπκνεχτ και οι μπολσεβίκοι.

16. Ο καταρχήν, λοιπόν, αντικοινοβουλευτισμός, δηλαδή η απόλυτη και κατηγορηματική άρνηση της συμμετοχής στις εκλογές και στην επαναστατική κοινοβουλευτική δράση, είναι παιδιακίστικη και απλοϊκή αντίληψη, που δεν μπορεί να αντισταθεί στην κριτική. Προέρχεται από μια βαθιά αποστροφή για τους κοινοβουλευτικούς πολιτευόμενους, αποστροφή που δημιουργείται γιατί υποθέτουν ότι δεν μπορεί να υπάρξει επαναστατικός κοινοβουλευτισμός. Εκτός τούτου, η γνώμη αυτή βασίζεται πάνω σε μια εντελώς εσφαλμένη αντίληψη για το ρόλο του Κόμματος, που στην περίπτωση αυτή δε θεωρείται ως η συγκεντρωτική εργατική πρωτοπορία στον αγώνα, αλλά ως μια αποκεντρωτική οργάνωση αποτελούμενη από επαναστατικά τμήματα που δε συνδέονται καλά μεταξύ τους.

17. Εξάλλου, η ανάγκη της πραγματικής συμμετοχής στις κοινοβουλευτικές συνελεύσεις δεν προέρχεται καθόλου από την καταρχήν αναγνώριση της επαναστατικής δράσης στο Κοινοβούλιο. Στο ζήτημα αυτό, όλα εξαρτώνται από ένα σωρό ειδικούς όρους. Σε μια ορισμένη στιγμή μπορεί να είναι ανάγκη να φύγουν οι κομμουνιστές από τη Βουλή. Αυτό κάνανε οι μπολσεβίκοι όταν άφησαν το προκοινοβούλιο του Κερένσκι, για να το καταστρέψουν, για να του αφαιρέσουν κάθε δύναμη και να του αντιτάξουν πιο ζωηρά το Σοβιέτ της Πετρούπολης μια μέρα πριν τεθούν επικεφαλής της επανάστασης, το ίδιο κάνανε στη Συντακτική Εθνοσυνέλευση την ημέρα της διάλυσής της, φεύγοντας απ' αυτή και πηγαίνοντας στο Τρίτο Συνέδριο των Σοβιέτ. Σ' άλλες περιπτώσεις, μπορεί να 'ναι ανάγκη να μποϊκοταριστούν οι εκλογές ή να γίνει αμέσως επίθεση εναντίον της αστικής κοινοβουλευτικής κλίκας ή να λάβουμε μέρος στις εκλογές, αλλά να μην πάμε στη Βουλή κλπ.

18. Ετσι, μολονότι αναγνωρίζει κατά γενικό κανόνα την ανάγκη της συμμετοχής στις εκλογές, τόσο για τη Βουλή όσο και για τα όργανα της τοπικής εξουσίας, καθώς και την ανάγκη να κάνει κομμουνιστική δράση μέσα σ' αυτά τα σώματα, το Κομμουνιστικό Κόμμα πρέπει να παίρνει το ζήτημα αυτό συγκεκριμένα και να λαβαίνει υπόψη του τους ιδιαιτέρους όρους κάθε στιγμής. Το μποϊκοτάζ των εκλογών ή της Βουλής καθώς και η αποχώρηση από τη Βουλή είναι μέσα στα οποία μπορεί να 'ναι χρήσιμο να καταφύγουμε, προπάντων όταν βρισκόμαστε μπροστά σ' ένα σύνολο όρων που μας επιτρέπουν ν' αρχίσουμε αμέσως τον ένοπλο αγώνα για την κατάκτηση της εξουσίας.

19. Είναι απαραίτητο να έχουμε σταθερά υπόψη μας τη μικρή σχετική σημασία του ζητήματος αυτού. Αν το κέντρο του βάρους βρίσκεται στον αγώνα για την κυβερνητική εξουσία που γίνεται έξω από το Κοινοβούλιο, είναι φανερό ότι η προλεταριακή δικτατορία και ο αγώνας των μαζών για την πραγματοποίηση της δικτατορίας αυτής δεν έχουν τίποτα να κάνουν με το ιδιαίτερο ζήτημα της χρησιμοποίησης του κοινοβουλευτισμού.

20. Γι' αυτό η Κομμουνιστική Διεθνής βεβαιώνει με τον κατηγορηματικότερο τρόπο ότι θεωρεί έγκλημα προς το εργατικό κίνημα κάθε σχίσμα ή απόπειρα σχίσματος μέσα στα κομμουνιστικά κόμματα που ακολουθούν αυτό το δρόμο. Το Συνέδριο κάνει έκκληση σ' όλους εκείνους που παραδέχονται τον αγώνα των μαζών υπέρ της δικτατορίας του συγκεντρωτικά οργανωμένου επαναστατικού προλεταριάτου, που θα χρησιμοποιήσει όλη του την επιρροή μέσα σ' όλες τις οργανώσεις της εργατικής τάξης, για να πραγματοποιήσει την τέλεια ενότητα των κομμουνιστικών στοιχείων, παρ' όλες τις ασυμφωνίες που μπορούν να υπάρξουν για το ζήτημα του κοινοβουλευτισμού.

3. Για την επαναστατική κοινοβουλευτική τακτική

Είναι ανάγκη:

1. Το Κομμουνιστικό Κόμμα στο σύνολό του και η Κεντρική του Επιτροπή να εξασφαλιστούν γενικώς στην προεκλογική περίοδο για την ειλικρίνεια και την αξία του υποψηφίου. Η Κεντρική Επιτροπή πρέπει να 'ναι υπεύθυνη για όλες τις πράξεις της κοινοβουλευτικής ομάδας. Πρέπει να έχει το αναμφισβήτητο δικαίωμα να απομακρύνει οποιονδήποτε υποψήφιο υποδεικνυόμενο από οποιαδήποτε οργάνωση, αν νομίζει ότι ο υποψήφιος αυτός δε θα μπορούσε να εκπληρώσει την κομμουνιστική του εντολή.

Τα κομμουνιστικά κόμματα πρέπει ν' αφήσουν τη συνήθεια να εκλέγουν για βουλευτές προπάντων εκείνους που αντιπροσωπεύουν ελεύθερα επαγγέλματα, δηλαδή δικηγόρους κλπ. Κατά κανόνα πρέπει να παίρνουν τους υποψήφιους μέσα από τους εργάτες, χωρίς να φοβούνται την κομμουνιστική τους απειρία.

Τα Κομμουνιστικά Κόμματα πρέπει να διώχνουν με αλύπητη περιφρόνηση τα συμφεροντολογικά στοιχεία που γλιστράνε μέσα στο Κόμμα την παραμονή των εκλογών, μόνο και μόνο για να μπούνε στη Βουλή. Οι Κεντρικές Επιτροπές πρέπει να εγκρίνουν τις υποψηφιότητες εκείνων μόνο που το παρελθόν τους δίνει αναμφισβήτητες αποδείξεις για την αφοσίωσή τους προς την εργατική τάξη.

2. Μόλις τελειώσουν οι εκλογές, η οργάνωση της κοινοβουλευτικής ομάδας πρέπει να βρεθεί τελείως στα χέρια της Κεντρικής Επιτροπής του Κόμματος, αδιάφορο αν η Κεντρική Επιτροπή είναι νόμιμη ή παράνομη. Η εκλογή των μελών της διοίκησης της κοινοβουλευτικής ομάδας πρέπει να επικυρώνεται από την Κεντρική Επιτροπή. Η Κεντρική Επιτροπή του Κόμματος πρέπει να 'χει μέσα στην κοινοβουλευτική ομάδα αντιπρόσωπο με δικαίωμα ψήφου. Για όλα τα σπουδαία πολιτικά ζητήματα, η κοινοβουλευτική ομάδα πρέπει να ζητάει προηγουμένως οδηγίες από την Κεντρική Επιτροπή.

Η Κεντρική Επιτροπή έχει το δικαίωμα και την υποχρέωση να ορίζει ή να αλλάζει τους ρήτορες που πρόκειται να μιλήσουν στα σπουδαία ζητήματα. Οι ρήτορες υποβάλλουν στην έγκρισή της τις βάσεις πάνω στις οποίες θα μιλήσουν ή και ολόκληρο το κείμενο του λόγου τους.

Κάθε υποψήφιος του κομμουνιστικού συνδυασμού πρέπει να είναι υποχρεωμένος να παραιτείται μόλις το ζητήσει η Κεντρική Επιτροπή, για να μπορεί το Κόμμα να τον αντικαταστήσει σε κάθε στιγμή.

3. Στις χώρες όπου τα μεταρρυθμιστικά, μισομεταρρυθμιστικά ή απλώς συμφεροντολογικά στοιχεία έχουν χωθεί μέσα στην κομμουνιστική κοινοβουλευτική ομάδα (όπως έχει γίνει σε κάμποσες χώρες), οι Κεντρικές Επιτροπές των Κομμουνιστικών Κομμάτων πρέπει να τα διώξουν χωρίς έλεος. Μια μικρή, αλλά αληθινά κομμουνιστική κοινοβουλευτική ομάδα εξυπηρετεί τα συμφέροντα της εργατικής τάξης καλύτερα από μια ομάδα μεγάλη, αλλά χωρίς σταθερές κομμουνιστικές αρχές.

4. Κάθε κομμουνιστής βουλευτής πρέπει, κατά την απόφαση της Κεντρικής Επιτροπής, να συνδυάζει την παράνομη με τη νόμιμη δράση. Στις χώρες όπου οι κομμουνιστές βουλευτές έχουν ακόμα, σύμφωνα με τους αστικούς νόμους, τη βουλευτική ασυλία, πρέπει να χρησιμοποιούν την ασυλία αυτή για την παράνομη οργάνωση και δράση του Κόμματος.

5. Οι παραμικρότερες πράξεις των κομμουνιστών βουλευτών μέσα στη Βουλή πρέπει να υποτάσσονται στη μη κοινοβουλευτική εργασία του Κόμματος. Νομοσχέδια καθαρά επιδεικτικά και καμωμένα όχι για να γίνουν δεκτά από την αστική τάξη, αλλά για προπαγάνδα και δημιουργία κίνησης, μπορούν να υποβάλλονται σύμφωνα με οδηγίες της Κεντρικής Επιτροπής.

6. Στις διαδηλώσεις που οργανώνουν οι εργάτες στους δρόμους και σε οποιαδήποτε άλλη επαναστατική εκδήλωση, οι βουλευτές έχουν υποχρέωση να βρίσκονται επικεφαλής των εργατικών μαζών και να τις οδηγούνε.

7. Οι κομμουνιστές βουλευτές πρέπει με κάθε μέσο να βρίσκονται σε επαφή (υπό τον έλεγχο του Κόμματος) με τους εργάτες, τους χωρικούς και κάθε είδους εργαζόμενους ανθρώπους, ποτέ δεν πρέπει να ενεργούν σαν τους σοσιαλιστές βουλευτές που φροντίζουν να βρίσκονται σε ρουσφετολογικές σχέσεις με τους εκλογείς τους. Πρέπει πάντα να βρίσκονται στη διάθεση των κομμουνιστικών οργάνων για το έργο της προπαγάνδας στη χώρα.

8. Κάθε κομμουνιστής βουλευτής πρέπει να καταλάβει καλά ότι δεν είναι νομοθέτης που πρέπει να συνεννοηθεί με άλλους νομοθέτες, αλλά προπαγανδιστής του Κόμματος. Ο κομμουνιστής βουλευτής είναι υπεύθυνος όχι μπροστά στην ανώνυμη μάζα των εκλογέων, αλλά μπροστά στο Κομμουνιστικό Κόμμα, νόμιμο ή παράνομο.

9. Οι κομμουνιστές βουλευτές πρέπει μέσα στη Βουλή να μιλάνε σε γλώσσα που να την καταλαβαίνει κάθε εργάτης, κάθε τσοπάνης, κάθε πλύστρα, ώστε το Κόμμα να μπορεί να τυπώνει τους λόγους του σε φυλλάδια και να τα σκορπάει και στις πιο μακρινές γωνιές του τόπου.

10. Οι απλοί κομμουνιστές εργάτες πρέπει δίχως φόβο ν' ανεβαίνουν στο βήμα των αστικών Κοινοβουλίων, χωρίς ποτέ να παραχωρούν τη θέση τους σε καλύτερους κοινοβουλευτικούς ρήτορες - και αν ακόμη οι εργάτες αυτοί βρίσκονται στην αρχή του κοινοβουλευτικού τους σταδίου. Εν ανάγκη, οι εργάτες βουλευτές διαβάζουν απλώς τους λόγους τους, που προορίζονται να δημοσιευτούν από τον Τύπο ή σε χωριστά φυλλάδια.

11. Οι κομμουνιστές βουλευτές πρέπει να χρησιμοποιούν το κοινοβουλευτικό βήμα για να ξεσκεπάζουν όχι μόνο την αστική τάξη και τους επίσημους υπηρέτες της, αλλά τους σοσιαλπατριώτες, τους μεταρρυθμιστές πολιτευόμενους του κέντρου και, εν γένει, κάθε αντίπαλο του κομμουνισμού και για να κάνουν πλατιά προπαγάνδα των ιδεών της Τρίτης Διεθνούς.

12. Οι κομμουνιστές βουλευτές, ακόμα και όταν είναι πολύ λίγοι, πρέπει να προκαλούν την αστική κοινωνία και να μην ξεχνάνε ποτέ ότι άξιος του ονόματος κομμουνιστής είναι μονάχα εκείνος, που όχι με λόγια, αλλά με έργα, δείχνει πως είναι θανάσιμος εχθρός της αστικής κοινωνίας και των σοσιαλπατριωτών υπηρετών της.

Πηγή: Ριζοσπάστης

Αλιεύτηκε από leninReloaded

ΟΠΑΠ: Η μεθόδευση του ξεπουλήματος (6)

Λένε πολλοί ότι ο διαγωνισμός για την πώληση του ΟΠΑΠ μεθοδεύτηκε με τέτοιον τρόπο ώστε να τον κερδίσει ο Μελισσανίδης. Η εξέλιξη των πραγμάτων φαίνεται να τους δικαιώνει αν και τέτοια συμπεράσματα ενέχουν -λιγώτερο ή περισσότερο- αυθαιρεσία και σνωμοσιολογία. Πάντως, είναι γεγονός ότι σε ένα τόσο χοντρό παιχνίδι δεν χύθηκε πολύ αίμα, όπως λογικά θα περίμενε κανείς. Ίσως επειδή οι πρωταγωνιστές τής παράστασης πήραν έγκαιρα χαμπάρι ότι το έργο είχε γραφτεί για έναν ρόλο.

Η προκήρυξη του διαγωνισμού βγήκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2012, ορίζοντας ως τελική ημερομηνία κατάθεσης εκδήλωσης ενδιαφέροντος την 19η Οκτωβρίου 2012. Εκεί εμφανίστηκαν ως υποψήφιοι αγοραστές οι εταιρείες:
- Emma Delta Hellenic Holdings Ltd. Ανήκει κατά 100% στην Emma Delta Ltd, εταιρεία που έχει συσταθεί και εδρεύει στην Κύπρο. Τις μετοχές της διαχειρίζεται στο σύνολό τους η Emma Delta Management Ltd, η οποία ανήκει κατά τα 2/3 στην Emma Delta Capital Ltd (συμφερόντων τού τσέχου επενδυτή Γίρι Σμέιτς) και κατά το 1/3 στην Georgiella Holdings Co Ltd (συμφερόντων Γιώργου Μελισσανίδη). Στην εταιρεία συμμετέχουν χωρίς δικαίωμα ψήφου και οι εταιρείες Yeonama Holdings Co Ltd (Δημήτρης και Γιώργος Μελισσανίδης), MEF Holdings Ltd (Γίρι Σμέιτς), Vitalpeak LtD (Αλεξάντερ Νέσις), Rubidium Holdings Ltd (ρωσσικό fund), Helixor Ltd (σλοβακικό fund) και Helvason Ltd (Δημήτρης Κοπελούζος).
- Third Point LLC. Πρόκειται για το hedge fund που έστησε το 1995 στις Βερμούδες ο πολύς Ντάνιελ Λεμπ, το οποίο το 2012 κέρδισε μισό δισ. ευρώ επειδή στοιχημάτισε υπέρ της παραμονής τής χώρας μας στην ευρωζώνη. Δεν κατάφερα να διασταυρώσω την πληροφορία σύμφωνα με την οποία στην Third Point είχε συμφέροντα και η Intralot του Σωκράτη Κόκκαλη.
- BC Partners. Βρεττανική επενδυτική εταιρεία, με δραστηριότητα σε όλον τον κόσμο. Επί κεφαλής της βρίσκεται ο έλληνας Νίκος Σταθόπουλος, ο οποίος έχει επενδύσει κατά καιρούς πάνω από τρία δισ. ευρώ στην Ελλάδα (TIM Hellas, Hyatt Regency, Pharmathen κλπ).
- Κοινοπραξία Gauselmann AG (55%), Playtech Ltd (41%) και Helvason Ltd (4%). Γερμανοί, εβραίοι (με έδρα στα βρεττανικά νησιά Μαν, βέβαια) και ο Δημήτρης Κοπελούζος.
- Κοινοπραξία Intralot Investments Ltd (66%) και Intralot Holdings Luxemburg S.A. (34%). Φυσικά, συμφερόντων Σωκράτη Κόκκαλη και οι δυο.
- Primrose Treasure Ltd. Θυγατρική της εταιρείας Fosun Ιnternational, μεγάλης εταιρείας από την Σαγκάη. Η Fosun είναι κλασσική περίπτωση conglomerate, δηλαδή μέσω των πολλών θυγατρικών της δραστηριοποιείται σε πολλούς και ετερόκλητους τομείς (φαρμακευτικά προϊόντα, τουρισμός, ορυχεία, υψηλή τεχνολογία, ασφάλειες κλπ) αλλά ασχολείται και με επενδύσεις.
- Texas Pacific Group Capital. Μια από τις μεγαλύτερες επενδυτικές εταιρείες του κόσμου (πάνω από 75 δισ. δολλάρια), με ιδιαίτερη αδυναμία στις επενδύσεις σε προβληματικές επιχειρήσεις και σε αποκρατικοποιήσεις.
- Triple Five Worldwide Group Properties Ltd. Περίπτωση παρόμοια με της Primrose. Εδώ έχουμε μια θυγατρική τού καναδικού conglomerate Triple Five.

12/8/2013: Οι υπογραφές μπήκαν, η δουλειά τελείωσε. Γιάννης Στουρνάρας, Στέλιος Σταυρίδης
και Δημήτρης Μελισσανίδης δίνουν τα χέρια ποζάροντας όλο χαμόγελα.

Κάπου εδώ αρχίζουν οι καθυστερήσεις και οι συνεχείς αναβολές τής επόμενης φάσης, δηλαδή της υποβολής δεσμευτικών προσφορών. Ο ένας μετά τον άλλον, οι υποψήφιοι αγοραστές αρχίζουν να αποσύρουν το ενδιαφέρον τους, ώσπου στο τέλος απομένουν μόνο οι δυο πρώτοι τής παραπάνω λίστας. Στις 23 Απριλίου 2013 το Δ.Σ. του ΤΑΙΠΕΔ ανακοινώνει ότι "αποφασίστηκε ομόφωνα η μη αποσφράγιση της οικονομικής προσφοράς της Third Point, καθώς υπέβαλε προσφορά υπό αίρεση, γεγονός που όπως επεσήμαναν οι χρηματοοικονομικοί και νομικοί σύμβουλοι του ΤΑΙΠΕΔ δεν επιτρεπόταν από τη διαδικασία του διαγωνισμού". Έτσι, αποσφραγίζεται μόνο η προσφορά τής Emma Delta.

Η προσφορά φτάνει τα 622 εκατομμύρια ευρώ, με την αποτίμηση των συμβούλων του ΤΑΙΠΕΔ να δίνουν τιμή εκκίνησης τα 610 εκατ. και τον ανεξάρτητο αποτιμητή Duff & Phelps να βάζει ως κατώφλι τα 650 εκατομμύρια. Έτσι, το Δ.Σ. του ΤΑΙΠΕΔ "αφού έλαβε υπόψη το προσφερόμενο ποσό, την εισήγηση των χρηματοοικονομικών του συμβούλων Deutsche Bank και NBG Securities, την αποτίμηση που διενήργησε ο ανεξάρτητος αποτιμητής Duff & Phelps και τη γνώμη του Συμβουλίου Εμπειρογνωμόνων, ζήτησε από την Emma Delta να υποβάλει βελτιωμένη προσφορά". Ακολουθούν "σκληρές διαπραγματεύσεις", όπου η Emma Delta "αναγκάζεται" να βάλει ακόμα 30 εκατομμύρια και η δουλειά κλείνει στα 652 εκατ. ευρώ.

Παρένθεση. Η όλη μεθόδευση εκνευρίζει τον Δημήτρη Κοντομηνά, ο οποίος έχει αποχωρήσει από την διοίκηση του Alpha και θέλει να μπει στον χώρο τού στοιχήματος, σε συνεργασία με την William Hill. Παράλληλα με τις επιθέσεις του κατά πάντων για όσα γίνονται με τον ΟΠΑΠ, ο Κοντομηνάς αφήνει να διαρρεύσει ότι θα φτιάξει ολόκληρο όμιλο μέσων, που θα ασχολούνται αποκλειστικά με το στοίχημα: ιστότοποι, ραδιόφωνο, εφημερίδα και κανάλι. Μάλιστα δε, αντίθετα με ό,τι συνηθίζεται στο εξωτερικό, το συγκεκριμένο μονοθεματικό κανάλι δεν θα είναι συνδρομητικό. Όσο κι αν ο Κοντομηνάς δεν ενδιαφέρεται να αγοράσει τον ΟΠΑΠ, η απειλή να σπάσει το μονοπώλιο είναι υπαρκτή και δημιουργεί εκνευρισμό. Κλείνει η παρένθεση.

Στο μεταξύ, με τις διαδικασίες πώλησης να έχουν μπει στην τελική ευθεία, ο ΟΠΑΠ αβγαταίνει τα προικιά του. Το ΤΑΙΠΕΔ παραχωρεί για 12 χρόνια την εκμετάλλευση των κρατικών λαχείων στην εταιρεία Ελληνικά Λαχεία, στην οποία συμμετέχουν ο ΟΠΑΠ κατά 67%, η Intralot κατά 16,5% και η πολιτειακή Scientific Games με 16,5% επίσης. Για δώδεκα χρόνια, η Ελληνικά Λαχεία πλήρωσε 190 εκατομμύρια. Μόνο το 2015, το ξυστό της λαχείο "Σκρατς" έκανε τζίρο πάνω από 290 εκατομμύρια.

Και κάπως έτσι, μέσα σ' αυτή την ωραία ατμόσφαιρα και εν μέσω πανηγυρισμών και θριαμβολογιών, στις 12 Αυγούστου 2013 ο υπουργός οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας με τον πρόεδρο του ΤΑΙΠΕΔ Στέλιο Σταυρίδη ως πωλητές υπογράφουν, για λογαριασμό τού ελληνικού δημοσίου, την πώληση του 33% του ΟΠΑΠ στην Εmma Delta, εκ μέρους της οποίας υπογράφει ο Δημήτρης Μελισσανίδης. Περιχαρής ο Στουρνάρας, δηλώνει αμέσως μετά:

Με επιτυχία ολοκληρώθηκε σήμερα η πρώτη μεγάλη αποκρατικοποίηση που πραγματοποιήθηκε στη χώρα μας. Τα οφέλη για το ελληνικό δημόσιο είναι πολλαπλά, αφού αποδεικνύεται η εμπιστοσύνη των επενδυτικών κεφαλαίων στην ελληνική οικονομία και ταυτόχρονα εξασφαλίζονται για πρώτη φορά, πέραν του τιμήματος, και έσοδα από φόρους 30% επί των μεικτών κερδών που θα μπαίνουν κάθε χρόνο στο δημόσιο ταμείο. 

Εννοείται ότι ακόμη και τούτη, την ύστατη στιγμή, ο υπουργός οικονομικών επιμένει να κοροϊδεύει τον κόσμο. Το κράτος θα είχε ακριβώς τα ίδια φορολογικά έσοδα από τον ΟΠΑΠ ακόμη και στην περίπτωση που δεν τον πούλαγε.

12/6/2013: Ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς βραβεύει τον Δημήτρη Μελισσανίδη ως επιχειρηματία
της χρονιάς (λόγω Aegean). Ανάμεσά τους ο πρόεδρος του ΕΒΕΑ Κωνσταντίνος Μίχαλος

Ας κλείσουμε για σήμερα με ένα κερασάκι. Για να βάλει την υπογραφή του, ο Σταυρίδης ήρθε από την Κεφαλλονιά, όπου παραθέριζε. Το τι ακολούθησε είναι γνωστό αλλά ας αφήσουμε τον ίδιο να μας το διηγηθεί:

Είχα έρθει για μία ημέρα στην Αθήνα προκειμένου να υπογράψω την πώληση και θα έφευγα την επομένη τα ξημερώματα με μια πτήση που είχε στις 5.20, δηλαδή θα ξυπνούσα στις 4 τα χαράματα. Ο κ. Μελισσανίδης όμως, ο οποίος πήγαινε στη Γαλλία, μου πρότεινε να με πάρει μαζί του για να με διευκολύνει. Είχε την καλοσύνη να με αφήσει στην Κεφαλλονιά, όπου και έκανε ανεφοδιασμό και έτσι δεν ταλαιπωρήθηκα και γλίτωσα και μια μέρα. Κατά την πτήση μιλήσαμε για την πώληση του ΟΠΑΠ, όπως μιλάμε συνέχεια με τον κ. Μελισσανίδη γι’ αυτό το θέμα. Παραμένει πάρα πολύ δυσαρεστημένος για το θέμα των λαχείων, διότι θεωρεί ότι η συμφωνία δεν έπρεπε να γίνει έτσι. Εμείς δεν συμφωνούμε καθόλου με αυτό που υποστηρίζει. Αν και διαφωνούμε πολλούς μήνες, έχουμε διατηρήσει μαζί του ένα επίπεδο σχέσεων εξαιρετικό. 

Για κακή του τύχη, οι δημοσιογράφοι πήραν χαμπάρι τον Σταυρίδη να κατεβαίνει από το τζετ τού Μελισσανίδη και η δημοσίευση της σχετικής φωτογραφίας δημιούργησε σκάνδαλο, το οποίο κατέληξε στην αποπομπή του από το ΤΑΙΠΕΔ. Όμως, όσο κι αν ο Σταυρίδης έβαλε το χεράκι του στην πώληση, η πραγματικότητα είναι πως όλα είχαν σχεδιαστεί από πιο ψηλά. Όπως λέγαμε τις προάλλες, ο Μελισσανίδης δεν δίστασε ποτέ να διατυμπανίσει την φιλική του σχέση με τον Σαμαρά. Άλλωστε, ήταν ο ίδιος ο πρωθυπουργός που, δυο μήνες νωρίτερα, τον είχε βραβεύσει σε εκδήλωση του Εμπορικού και Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Αθηνών ως έναν εκ των πλέον επιτυχημένων επιχειρηματιών τής χρονιάς (λόγω Aegean). Συμπτωματικά, ο Μελισσανίδης καθόταν δίπλα στον Σαμαρά στην πρώτη σειρά και ήταν ο πρώτος που βραβεύτηκε...

Επιταχυντής ροής φασιστών

Στην πλατεία Σαπφούς στη Λέσβο τραβήχτηκε, για την ακρίβεια σκίστηκε, η κουρτίνα της υποκρισίας των «αριστερών», η απλωμένη ιμπεριαλιστικά απ' τον Εβρο και το Καστελόριζο έως τη Λαμπεντούζα και το Γιβραλτάρ. Στην αναδιάταξη κι επαναχωροθέτηση των μονοπωλιακών, στρατιωτικά θωρακισμένων συμφερόντων, οι πρόσφυγες γίνονται χειροβομβίδες επικοινωνιακού κρότου - λάμψης. Αν συνεχιστεί, που θα συνεχιστεί δυστυχώς, κυριολεκτικά το πέταγμα με κάθε μέσο κι από κάθε χερσαία ή υδάτινη οδό, με τη σέσουλα, προσφύγων στην άθλια ευρωΝΑΤΟική σκακιέρα, τότε υπάρχει σοβαρή πιθανότητα τα hot spots να μετατραπούν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης του εικοστού πρώτου αιώνα...

 

Η διαβόητη συμφωνία Ευρωπαϊκής Ενωσης - Τουρκίας, που λειτούργησε ως πολιτικό placebo για τις εκλογές σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες την τελευταία χρονιά, όχι μόνο απέτυχε, αλλά χρησιμοποιείται πλέον ανοιχτά σαν το τέλειο άλλοθι ταχέος εκφασισμού των τοπικών κοινωνιών, με στόχο την εξοικείωση του συνόλου των πολιτών με τις ανθρωποθυσίες ως πολιτικό εργαλείο. Ετσι η προεκλογική Τουρκία βιομηχανοποιεί σταδιακά τη ροή κατατρεγμένων, γεφυρώνοντας με απελπισία και πτώματα το οικονομικό χάσμα των παζαριών της με τη Δύση. Με κάθε φουρνιά προσφύγων σκάει μύτη κι ένας καλά κρυμμένος μες στο πλήθος μαύρος όχλος - μοχλός, που σιγά σιγά μετατρέπεται σε ακροδεξιά φασιστική ομάδα με πολλαπλές στολές κοινωνικής παραλλαγής. Ετσι, το άσυλο πρώτα εξασφαλίζεται για τα ρατσιστικά ναζιστικά μορφώματα κι ύστερα συζητιέται ως εκβιαστική παροχή δικαιωμάτων στους κατατρεγμένους και ξεριζωμένους.

 

Θυμάμαι πριν από πολλά χρόνια στη Ρουάντα (εκεί όπου σε λίγες μέρες μακελεύτηκαν με ματσέτες μισό εκατομμύριο άνθρωποι και μετακινήθηκαν από χώρα σε χώρα 1,7 εκατομμύρια πρόσφυγες σε ένα τριήμερο, το μεγαλύτερο προσφυγικό κύμα από καταβολής κόσμου) να επιβάλλουν τα ΝΑΤΟικά στρατεύματα στέρηση τροφής και νερού για εικοσιτέσσερις ώρες, επειδή μαχαιρώθηκαν δυο απελπισμένοι, που περίμεναν στην ουρά υπό τον αφρικάνικο ήλιο, όρθια ανθρώπινα φαντάσματα, επί πέντε μέρες να φτάσουν στο σημείο διανομής ενός πεντόκιλου νερού και μιας σακούλας φυτάλευρου. Τους μίσησα. 

Τώρα βλέπω το νομοσχέδιο για το άσυλο, που συζητιέται στην ελληνική Βουλή, να προβλέπει διακοπή παροχής των λεγόμενων υλικών συνθηκών υποδοχής, σε περίπτωση που κάποιος επαίτης ασύλου παραβιάζει το γεωγραφικό περιορισμό του. Τους σιχάθηκα. Ιδια όψη στο ιμπεριαλιστικό τους νόμισμα, κι απ' τις δυο πλευρές.

 

Πολιτισμός που τιμωρεί τους τρόφιμους των στρατοπέδων συγκέντρωσης, τα οποία ο ίδιος κατασκεύασε, προώρισται να χαθεί και θα χαθεί μόνο αν ριχτούν στην πυρά η ιδεολογία, η εργαλειοθήκη, η μέθοδος και η δράση των πολιτισμένων βαρβάρων. Στο ερώτημα τι θ' απογίνουμε χωρίς αυτούς, η απάντηση είναι άνθρωποι.

Της
Λιάνας ΚΑΝΕΛΛΗ

Οι κομμουνιστές προειδοποίησαν και οργάνωσαν τη λαϊκή πάλη

Ο Γκαίμπελς, υπουργός Προπαγάνδας του Χίτλερ, δίπλα στον Μεταξά, όταν επισκέφθηκε την Ελλάδα, μετά από πρόσκληση του δικτάτορα. Η παραίνεσή του προς τα Σώματα Ασφαλείας ήταν μονολεκτική: «Βασανίστε...»

Με διάφορες αφορμές οι εκπρόσωποι του αστικού πολιτικού συστήματος, για να υπερασπίσουν την με κοινοβουλευτικό μανδύα δικτατορία των μονοπωλίων, σπεύδουν να «καταγγείλουν» τις εκτροπές από την κοινοβουλευτική δημοκρατία που σημειώθηκαν στο πέρασμα του χρόνου. Αποκρύβουν το γεγονός ότι αυτές οι εκτροπές δεν ήταν τίποτα άλλο παρά η έκφραση των συμφερόντων της αστικής τάξης στη συγκεκριμένη στιγμή. Επιχειρούν να δείξουν πόσο σημαντικές είναι οι διαφορές ανάμεσα στα αστικά πολιτικά κόμματα, ορισμένα εκ των οποίων υποτίθεται πως είναι πιο δημοκρατικά απο τα άλλα. Η Ιστορία αποδεικνύει πως οι διαφορές αυτές είναι ασήμαντες από τη σκοπιά των συμφερόντων των εργαζομένων και πως η αστική τάξη δε διστάζει να καταργεί τον κοινοβουλευτικό μανδύα, κάθε που τα συμφέροντά της το απαιτούν. Η αφορμή της 4ης Αυγούστου, επέτειος της ομώνυμης δικτατορίας (του Μεταξά) προσφέρεται για να επισημανθούν ορισμένα στοιχεία, που αποδεικνύουν πως η αστική τάξη παραμέριζε πάντα τις διαφορές της όταν επρόκειτο να αντιμετωπίσει τον κοινό εχθρό, το εργατικό κίνημα, για να ενισχύσει τη δική της εξουσία. Δεν είναι τυχαίο ότι και στην 4η Αυγούστου ο αστικός πολιτικός κόσμος παρέδωσε ουσιαστικά την εξουσία στον Μεταξά και ήταν το ΚΚΕ μόνο που προειδοποίησε και στη συνέχεια οργάνωσε τη λαϊκή πάλη.

Ο περίγυρος

Ο Μεταξάς, εν μέσω υποτακτικών του

Ο κίνδυνος φασιστικής εκτροπής και της επιβολής δικτατορίας δεν προέκυψε ξαφνικά στα 1936 . Προετοιμαζόταν χρόνια πριν, και το ΚΚΕ, σε σχέση με τα άλλα κόμματα και κυρίως τα κόμματα της πλουτοκρατίας, ήταν το μόνο που επιδίωκε, με την οργάνωση της πάλης της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων, να αποτρέψει αυτήν την προοπτική, που τη διαμόρφωναν οι διεθνείς εξελίξεις και κυρίως η άνοδος του φασισμού στην Ευρώπη, η παγκόσμια οικονομική κρίση στα 1929 - 1933 και η προσπάθεια σταθεροποίησης του καπιταλισμού και των μονοπωλίων στην Ελλάδα.
Οι συνθήκες για το εργατικό και το κομμουνιστικό κίνημα στην Ελλάδα είχαν δυσκολέψει από τα σκληρά αντιδραστικά κατασταλτικά μέτρα της κυβέρνησης Βενιζέλου, ειδικά ενάντια στο ΚΚΕ, κυρίως μετά το διαβόητο νόμο για το «Ιδιώνυμο». Η διεθνής οικονομική κρίση χτύπησε και την ελληνική οικονομία. Η βιομηχανική παραγωγή, σε σύγκριση με το 1928, μειώθηκε το 1931 κατά 14,8%. Η αξία της αγροτικής παραγωγής, από 11 δισ. δρχ. το 1929, έπεσε στα 5 δισ. δρχ. το 1931. Οι εξαγωγές σταφίδας και καπνού μειώθηκαν κατά 30% την ίδια περίοδο, ενώ οι άνεργοι, από 50.000 το 1929, έφτασαν τις 200.000 το 1931. Η άρχουσα τάξη σ' αυτές τις συνθήκες ενισχύει τη διαπλοκή της με το ξένο κεφάλαιο και έχουμε ένταση της διείσδυσής του στην Ελλάδα.

Η δράση του ΚΚΕ

Εξώφυλλο του «Ρ» με την απόφαση της ΚΕ του Κόμματος, που καταδίκαζε τη δικτατορία του Μεταξά

Σ' αυτές τις συνθήκες, αναπτύσσεται πολύμορφη λαϊκή δράση, ξεσπούν αγώνες, με διεκδικήσεις για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κρίσης που έπεφταν ολόκληρες στις πλάτες του λαού, διαμορφώνοντας νέα κατάσταση για τη χώρα, σε συνδυασμό με την πάλη κατά της επιβολής φασιστικής δικτατορίας. Σ' αυτά τα πλαίσια, στις 6 Απρίλη του 1934, δημοσιεύτηκε στον «Ριζοσπάστη» Διακήρυξη με υπογραφές γνωστών προοδευτικών διανοουμένων καλλιτεχνών και άλλων παραγόντων του εργατικού κινήματος για τη σύγκληση «Πανελλαδικού Αντιφασιστικού Συνεδρίου». Η τότε κυβέρνηση Τσαλδάρη απαγόρευσε αυτό το συνέδριο, το οποίο, όμως, συνήλθε ως «Πανελλαδική Αντιφασιστική Συνδιάσκεψη» τον Ιούνη του 1934. Τον Οκτώβρη του 1934, με πρωτοβουλία του ΚΚΕ, υπογράφτηκε σύμφωνο κοινής δράσης για την αποτροπή του κινδύνου στρατιωτικοφασιστικής δικτατορίας, από το ΚΚΕ, το Αγροτικό Κόμμα, τη ΓΣΕΕ, την Ενωτική ΓΣΕΕ και τα Ανεξάρτητα Συνδικάτα.
Το Δεκέμβρη του 1935, το 6ο Συνέδριο του ΚΚΕ εκτίμησε ως άμεσο τον κίνδυνο του πολέμου κυρίως από τη φασιστική Ιταλία και καθόρισε ότι «το καθήκον τόσο της απόκρουσης της άμεσης απειλής του πολέμου, όσο και της υπεράσπισης της ανεξαρτησίας και της ακεραιότητας της χώρας από τους ξένους ιμπεριαλιστές... πέφτει πάνω στο κόμμα μας».
Το Κόμμα, αμέσως μετά το συνέδριο, το Γενάρη του 1936 , συγκρότησε, με το Αγροτικό Κόμμα Ελλάδας, το συνασπισμό του «Παλλαϊκού Μετώπου», που στις εκλογές, τον ίδιο μήνα, έβγαλε 15 βουλευτές.
Το επόμενο χρονικό διάστημα, εντείνονται οι απεργιακές κινητοποιήσεις, με κορυφαία αυτήν του Μάη στη Θεσσαλονίκη, που πέρασε στην Ιστορία, από τα γεγονότα στις 9 Μάη, με το δολοφονικό χτύπημα της Χωροφυλακής, τη συνέχιση τις επόμενες μέρες, τη συναδέλφωση λαού - στρατού στη Θεσσαλονίκη και την καταστολή της από στρατό που ήρθε από τη Λάρισα.

4 Αυγούστου 1936

Το ΚΚΕ συνεχίζει να προειδοποιεί για την επερχόμενη δικτατορία και να καλεί σε δράση για τη ματαίωσή της. Να, τι υπογράμμιζε η απόφαση της 2ης Ολομέλειας της ΚΕ του Ιούνη 1936 : «Μπροστά στο λυσσασμένο φασιστικό ξεφάντωμα και τις μαζικές εκτελέσεις εργαζομένων στη Θεσσαλονίκη και το Βόλο από τη μοναρχοπλουτοκρατική κυβέρνηση και τον άμεσο κίνδυνο εγκαθίδρυσης ανοιχτής φασιστικής δικτατορίας, το Κομμουνιστικό Κόμμα καλεί όλες τις οργανώσεις και όλο τον εργαζόμενο λαό στην πιο ανειρήνευτη πάλη για τη ματαίωση των καθημερινών φασιστικών μέτρων, για το χάλασμα των φασιστικών δικτατορικών σχεδίων των Μεταξά - Σκυλακάκη, εκπροσώπων της μοναρχίας, της ντόπιας πλουτοκρατίας και των ξένων ληστών».
Τον Ιούλη του ίδιου χρόνου η Ενωτική ΓΣΕΕ, μαζί με τη ΓΣΕΕ, καλούν σε απεργία ενάντια στο νομοσχέδιο του Μεταξά για δήμευση των κεφαλαίων των ασφαλιστικών ταμείων. Το κατεστημένο δεν ανεχόταν άλλο αυτήν την κατάσταση. Δεν είχε άλλο δρόμο αντιμετώπισης, από την επιβολή δικτατορίας, με την ανοχή και στήριξη του αστικού πολιτικού κόσμου.
Ο Νίκος Μπελογιάννης, στο βιβλίο του «ΤΟ ΞΕΝΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ στην ΕΛΛΑΔΑ», αναφέρεται χαρακτηριστικά στην εκτίμηση του Νίκου Ζαχαριάδη ότι «η μοναρχοφασιστική δικτατορία της 4ης Αυγούστου εκφράζει τη θέληση της αστοτσιφλικάδικης πλουτοκρατικής ολιγαρχίας, της μοναρχίας και του ξένου κεφαλαίου να πνίξουν τη λαϊκή θέληση που απειλούσε την κυριαρχία τους και να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντά τους» και σημειώνει: «Βασική αιτία που κατάφερε να επιβληθεί η δικτατορία στάθηκε η υποστήριξη που βρήκε - ενεργητική είτε παθητική - στα αστικά κόμματα (...) Οι πολιτικοί αρχηγοί των "Φιλελευθέρων", "Προοδευτικών", "Λαϊκών", "Εργατο- αγροτικών" κλπ. κομμάτων δώσανε ψήφο ανοχής στον Μεταξά κι όταν κηρύχτηκε η δικτατορία δεν αντέδρασαν καθόλου».

Ο αστικός πολιτικός κόσμος

Ο Ιωάννης Μεταξάς επιθεωρεί το στράτευμα

Η τεταρτοαυγουστιανή δικτατορία κηρύχτηκε στο διάστημα που οι δημοκρατικές ιμπεριαλιστικές χώρες έδιναν τα πάντα στη Γερμανία του Χίτλερ, προσπαθώντας να τη στρέψουν κατά της Σοβιετικής Ενωσης. Οι χώρες των Βαλκανίων - ιδιαίτερα η Ελλάδα, που είναι και μεσογειακή χώρα - τούς ήταν απαραίτητο ελεγχόμενο στήριγμα στα σχέδιά τους. Ηθελαν ένα λαό πλήρως αλυσοδεμένο. Και βεβαίως η προώθηση του στηρίγματος προϋπέθετε έντονο αντικομμουνισμό και αντισοβιετισμό, παράνομο ΚΚΕ, πλήρως ελεγχόμενα συνδικάτα και Τύπο. Αυτή η επιδίωξη, δεμένη στενά με τις εσωτερικές αντιθέσεις της ελληνικής κοινωνίας, την άνοδο της ταξικής πάλης, αποτέλεσαν τους λόγους που επιβλήθηκε η δικτατορία της 4ης Αυγούστου. Οι κοινοβουλευτικές και οι άλλες κατασταλτικές μέθοδοι για την καθυπόταξη και τον έλεγχο του λαού, είχαν γίνει ανεπαρκείς. Και η αστική τάξη τις παραμέρισε και επέλεξε τη σιδηρά δικτατορική μορφή διακυβέρνησης.
Με άλλα λόγια, η τεταρτοαυγουστιανή δικτατορία ήταν η πολιτική έκφραση των συμφερόντων της αστικής τάξης στο επίπεδο της διακυβέρνησης. Ηταν η αναγκαία δύναμη στήριξης και ενίσχυσης του ελληνικού καπιταλισμού - στα πλαίσια του ιμπεριαλιστικού συστήματος - σε συνθήκες προετοιμασίας του β? Παγκοσμίου Πολέμου. Αυτά αποδείχνονται ανάγλυφα, τόσο από την εσωτερική, όσο και από την εξωτερική πολιτική που εφάρμοσε.

Το μεταξικό καθεστώς σε δράση

Και ακριβώς επειδή αποτελούσε την πιο ακραία έκφραση του αντικομμουνισμού, ήταν υποχρεωμένη να αντιπαρατάξει μια «νέα» ιδεολογία, η οποία θα αντικαθιστούσε τη θεωρία της «Μεγάλης Ιδέας», που από τα χρόνια της μικρασιατικής καταστροφής και της Συνθήκης της Λωζάνης είχε συντριβεί και, μάλιστα, με τον πιο επονείδιστο για την αστική τάξη τρόπο. Αυτόν το ρόλο επεδίωξε να παίξει με το μανδύα της ιδεολογίας του «Γ? Ελληνικού Πολιτισμού». Και ενίσχυσε το αστικό κράτος και τους μηχανισμούς του σε τέτοιο βαθμό, που καμιά κοινοβουλευτική δικτατορία δε θα μπορούσε να εξασφαλίσει.
Στη σύμπλεξη εσωτερικών και εξωτερικών λόγων που επέβαλαν τη φασιστικού τύπου δικτατορία, μπορεί ίσως κανείς να δώσει μεγαλύτερο βάρος στους εξωτερικούς παράγοντες.
Οπως έχει σχετικώς υπογραμμιστεί, «εκρίθη, δηλαδή, ότι, ενόψει πολέμου, θα απετέλει υπερβολικήν πολυτέλειαν διά την Ελλάδα, η δημοκρατική διακυβέρνησίς της, η οποία, κατά τον Μεταξάν, θα παρημπόδιζε την πολεμικήν προπαρασκευήν» (Γρηγορίου Δαφνή, «Η Ελλάς μεταξύ δύο πολέμων», σελ. 423).
Αλλά και οι εσωτερικοί λόγοι δεν είναι αμελητέοι. «Η στάσις αυτή των δύο μεγάλων αστικών κομμάτων δεν ήτο ανεξήγητος. Ησθάνοντο, κατά βάθος, ότι ο Μεταξάς είχε δώσει την μόνην δυνατήν λύσιν διά την ένωσιν του αστικού κόσμου. Ησθάνοντο ότι το αστικόν καθεστώς, διά να υπερπηδήση την κρίσιν που είχε προκαλέσει ο από του 1916 μέχρι 1936 εμφύλιος πόλεμος, είχε ανάγκην να αναστείλη, επί τι χρονικόν διάστημα, τας δημοκρατικάς ελευθερίας» (Γρ. Δαφνή, ο.π., σελ. 467).

Τα όργανα της μεταξικής δικτατορίας σε διατεταγμένη υπηρεσία κατά του λαού

Ο αντιλαϊκός φιλοδικτατορικός ρόλος των αστικών κομμάτων δε σταμάτησε στην παράδοση της εξουσίας στον Μεταξά και στην εγκαθίδρυση της δικτατορίας. Συνεχίστηκε και μετά την 4η Αυγούστου. Η «αντίδρασή» τους περιοριζόταν να κάνουν διαβήματα στον βασιλιά και να του ζητούν να πάρει πρωτοβουλίες κατά της δικτατορίας! Και τον Γενάρη 1937 τα αστικά πολιτικά κόμματα έκαναν συμφωνία στο πρόγραμμα που θα εφάρμοζαν, εφόσον εκαλούντο να διαδεχθούν τη δικτατορία! Τη συμφωνία υπέγραψαν όλοι οι αρχηγοί των πολιτικών κομμάτων (στο μεταξύ χιλιάδες κομμουνιστές και κομμουνίστριες βρίσκονταν στις φυλακές, στις εξορίες, στην παρανομία)! Σε ποιες αρχές στηρίχτηκε το πρόγραμμα των αστικών κομμάτων; Διαβάζουμε:
«Βασιλεύς, Βουλή, Κυβέρνησις: Ο Βασιλεύς θα έχει το δικαίωμα διαλύσεως της Βουλής και της αρνησικυρίας των νόμων. Ο Βασιλεύς θα είχεν αποφασιστικήν γνώμην διά την σύνθεσιν των ενόπλων δυνάμεων.
Αμυνα κατά της βίας: Ο κομμουνισμός και ο φασισμός θα ετίθεντο εκτός νόμου.
Κοινωνική ειρήνη: Προς παγίωσιν της κοινωνικής ειρήνης και προστασίαν της οικουμενικής ευημερίας, θα απηγορεύοντο η απεργία και το "λοκ - άουτ" και θα καθιερούτο η υποχρεωτική διαιτησία» (Γρ. Δαφνή, ο.π., σελ. 441).
Πολύ αργότερα άρχισαν να οργανώνουν ομάδες αντιδικτατορικής δράσης, «αλλά απέκλειαν τη δυναμικήν ανατροπήν της δικτατορίας»! (ο.π., σελ. 443)(μοναδική εξαίρεση υπήρξε το ένοπλο κίνημα της Κρήτης, το καλοκαίρι (τέλη Ιουνίου) του 1938, που απέτυχε, αφού χτυπήθηκε με τη συγκατάθεση και του βασιλιά, στον οποίον οι επικεφαλής του κινήματος είχαν απευθυνθεί, για να συμβάλει στην ανατροπή της κυβέρνησης Μεταξά!).

Μεταξική δικτατορία - Παράνομος «Ριζοσπάστης» 8-4-1937

Πέρασε αρκετός χρόνος από την ανακήρυξη της δικτατορίας, μέχρι που η κυβέρνηση Μεταξά συνέλαβε και πολλούς από αυτούς...

Είχαν παράδοση στα πραξικοπήματα

Η όλη προετοιμασία της δικτατορίας αποτελεί την καλύτερη απάντηση σε εκείνους που επικρίνουν το ΚΚΕ, επειδή δεν μπόρεσε να την αποτρέψει! Γιατί υπάρχουν και τέτοιοι, που ακόμη και σήμερα ισχυρίζονται ότι το ΚΚΕ θα είχε συμβάλει στην αποτροπή της, αν είχε επιμείνει περισσότερο στη σύμπραξη με αντιφασιστικές δυνάμεις!
Και, μάλιστα, υπάρχουν τέτοιοι ισχυρισμοί, όταν, στις 7 του Ιούνη 1936 , τότε που ο Μεταξάς όρισε υπουργό Εσωτερικών τον υποστηρικτή δικτατορικών λύσεων Θ. Σκυλακάκη και στον Τύπο υπήρχαν δημοσιεύματα για επικείμενη δικτατορία, ο Θ. Σοφούλης έλεγε: «Ο κ. πρωθυπουργός δε σκέπτεται τοιούτον τι. Περί αυτού είμαι πεπεισμένος και ο κόσμος πρέπει να ησυχάση και να μη δίδη πίστιν εις τοιαύτας σκοπίμους διαδόσεις» (Γρ. Δάφνη, «Η Ελλάς μεταξύ δύο πολέμων», τόμος Β', σελ. 430, εκδόσεις ΙΚΑΡΟΣ).
Στο ίδιο διάστημα, ο Σοφ. Βενιζέλος διαπραγματευόταν με τον Μεταξά την εγκαθίδρυση δικτατορικής διακυβέρνησης, όπου ο ίδιος θα ήταν αντιπρόεδρος της κυβέρνησης!
Πρέπει ακόμη να σημειωθεί το εξής ζήτημα, που αποτελεί ένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της 20ετίας που προηγήθηκε της τεταρτοαυγουστιανής δικτατορίας: Την επιβολή δικτατορικών (στρατιωτικού τύπου) «λύσεων» δεν την επιχειρούσαν και πραγματοποιούσαν μόνο οι λεγόμενες δεξιές ή ακροδεξιές δυνάμεις, αλλά και οι φιλελεύθερες.
Η δικτατορία, που εγκαθίδρυσε ο στρατηγός Θ. Πάγκαλος τον Ιούνη του 1925, ήταν δημιούργημα του «κεντρώου» χώρου.
Ο ίδιος ο Πάγκαλος είχε πρωτοστατήσει στην εκτέλεση των «6» (1922). Αλλά και την 1η του Μάρτη 1935, το κίνημα στρατιωτικών μονάδων, που ξεκίνησε από τη Θεσσαλονίκη, είχε την καθοδήγηση των Ελευθ. Βενιζέλου και Ν. Πλαστήρα.

Και τότε, θυσίες από το λαό για την εθνική αμυντική θωράκιση. Ενα μεροκάματο τη βδομάδα πήγαινε υπέρ της Αεροπορίας. Αγοράζοντας το πολεμικό λαχείο και το λαχείο του στόλου, βοηθούσες - έλεγαν - στην άμυνα της χώρας. Διαφημιστικό ταμπλό σε κεντρικό δρόμο της Αθήνας για δυο από τα πολλά λαχεία που κυκλοφορούσαν και την εποχή εκείνη

Ως προς τις δικτατορικές, στρατιωτικής μορφής, διαθέσεις και αντιδράσεις των «Κεντρώων» πολιτικών κομμάτων, είναι χαρακτηριστικό, ανάμεσα σε πολλά άλλα, και το εξής γεγονός: Ενώ έβγαιναν τα αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών της 5ης του Μάρτη 1933, ο Πλαστήρας είπε στον Βενιζέλο: «Χάνουμε τας Αθήνας! Θα γίνουν ταραχές, συλλήψεις βενιζελικών, δολοφονίες και Κύριος οίδε τι άλλο! Γι' αυτό εγώ σκέπτομαι να πάω στους συνοικισμούς, να εξεγείρω τους πρόσφυγας και να τους φέρω εις την πόλιν για να ζητήσουν την εγκαθίδρυσιν δικτατορίας. Θα κάμουμε ό,τι και στην Ιταλία, που χάρις στον φασισμό προοδεύει» (Γρηγορίου Δαφνή, ό.π., σελ. 183).
Και ο Βενιζέλος του απάντησε: «Η Ιταλία επήγαινε καλά διότι εκεί υπήρχε δικτάτωρ. Εγώ δε νομίζω, αγαπητέ φίλε στρατηγέ Πλαστήρα, ότι είσαι ικανός να κάμης τον δικτάτορα ως ο Μουσολίνι. Οχι μόνον δεν είσαι ικανός, αλλά δεν έχεις και την πλειάδα, τας εκατοντάδας των εκλεκτών συνεργατών του Μουσολίνι»! (ό.π.) Ο Πλαστήρας, ωστόσο, προχώρησε στο εγχείρημά του, αλλά το πραξικόπημά του απέτυχε...
Το ΚΚΕ έκανε πολύ σωστά, που κατάγγελνε κάθε απόπειρα στρατιωτικού πραξικοπήματος, από όποια πλευρά κι αν προερχόταν. Αυτή τη στάση κράτησε και στο αποτυχημένο κίνημα της 1ης Μαρτίου 1935. Και επικρίθηκε σε συνέχεια, από διάφορες πλευρές, επειδή ο «Ριζοσπάστης» δημοσίευσε πληροφορίες για το πραξικόπημα, προτού αυτό εκδηλωθεί! Επρεπε, σύμφωνα με τους επικριτές, να το υποστηρίξει, επειδή προερχόταν από το «κέντρο» και στρεφόταν κατά της «δεξιάς»!

Συνεργεία από φαλαγγίτες -ισσες, με ονομαστικές καταστάσεις στα χέρια, εξαναγκάζουν τους πολίτες να συνεισφέρουν για την ΕΟΝ. Για λόγους εντυπωσιασμού τα λάφυρα συγκεντρώνονταν σε κουβέρτες. Αργότερα, η λεία κατέληξε προς πώληση στο Μοναστηράκι και στο Βαρδάρη, σε όφελος των αξιωματικών της ΕΟΝ

Στρεφόταν κατά του λαού! Κατά της «δεξιάς» στρεφόταν μόνο στη βάση του ποιος θα διαχειρίζεται την εξουσία. Και, βεβαίως, ο καυγάς για τη διαχείριση της εξουσίας ουδέποτε αποτέλεσε αντικειμενικό κριτήριο για τις προθέσεις και το φιλολαϊκό χαρακτήρα της πολιτικής κάθε κόμματος.
Επιβεβαιώνεται αυτό από την πολιτική των «κεντρώων» κυβερνήσεων, που συναγωνίστηκαν και πολλές φορές ξε­πέρασαν τις «δεξιές» στην επίδειξη αγριότητας κατά του ερ­γατικού και λαϊκού κινήματος και του ΚΚΕ. «Και δεν είναι τυ­χαίο, ότι το σύνθημα για τη φυσική εξόντωση των κομμου­νιστών το έδωσε ο μεγαλύτερος ηγέτης του ελληνικού αστι­σμού, ο Βενιζέλος (...). Επί κυβερνήσεως Βενιζέλου, μετα­ξύ 1929 και 1932, έγιναν 11.400 συλλήψεις και 2.130 κατα­δίκες, ενώ από τις επιτροπές ασφαλείας εκτοπίστηκαν πά­νω από 200 άτομα. Στο ίδιο διάστημα κακοποιήθηκαν 1.355 άτομα, και 120 φαντάροι πέρασαν τη στρατιωτική τους θη­τεία στον πειθαρχικό ουλαμό του Καλπακίου. Δύο καταδι­κάστηκαν σε θάνατο στις 28 Νοεμβρίου 1930. Πρόκειται για τα στελέχη της ΟΚΝΕ Μαρκοβίτη και Πανούση, που η ποινή τους μετατράπηκε σε ισόβια ύστερα από τεράστια λαϊκή κι­νητοποίηση. Στην ίδια δίκη καταδικάστηκαν σε ισόβια οι Κ. Γαμβέτας και Δ. Βλαντάς, σε 7 χρόνια φυλακή οι Αδαμό­πουλος και Τσακίρης και σε δύο χρόνια ο Κορδέλης» (Αγγέλου Ελεφάντη «Η επαγγελία της αδύνατης επανάστασης», σελ. 281, εκδ. «Θεμέλιο»).
Ακόμα: Η κυβέρνηση Βενιζέλου ψήφισε στη Βουλή το Νόμο 4229/1929 «Περί μέτρων ασφαλείας του κοινωνικού καθεστώτος και προστασίας των ελευθεριών των πολιτών». Ηταν το περιβόητο «Ιδιώνυμο», με το οποίο: «Οστις επιδιώκει την εφαρμογήν ιδεών εχουσών ως έκδηλον σκοπόν την διά βίαιων μέσων ανατροπήν του κρα­τούντος κοινωνικού συστήματος ή την απόσπασιν μέρους εκ του όλου της Επικρατείας ή ενεργεί υπέρ της εφαρμογής αυτών προσηλυτισμόν, τιμωρείται με φυλάκισιν τουλάχι­στον έξι μηνών. Προς τούτοις, επιβάλλεται διά της αποφά­σεως και εκτοπισμός ενός μηνός έως δύο ετών, εις τόπον εν αυτή οριζόμενον».

Η προετοιμασία

Πώς επιβλήθηκε η δικτατορία; Στις βουλευτικές εκλογές, το Γενάρη του 1936 , που έγιναν με απλή αναλογική, ήρθε πρώτο το κόμμα του Τσαλδάρη, που εξέλεξε 143 βουλευτές, ενώ το κόμμα του Σοφούλη εξέλεξε 142. Το «Παλλαϊκό Μέτωπο» έβγαλε 15 έδρες. Επρεπε να σχηματιστεί κυβέρνηση συνεργασίας. Ετσι, ο αρχηγός του «Κόμματος των Φιλελευθέρων», Σοφούλης, άρχισε επαφές με το «Λαϊκό Κόμμα» (Τσαλδάρης). Η συνεργασία δεν επετεύχθη.
Μπροστά σ' αυτήν την κατάσταση, ο Ι. Μεταξάς, σε συνεργασία με τον Εγγλέζο πρεσβευτή Ουάτερλοου, με τα Ανάκτορα, με αστούς πολιτικούς (των «Λαϊκών» και των «Φιλελευθέρων»), προετοιμάζουν το έδαφος για εγκαθίδρυση δικτατορίας. Ολες γενικά οι διεργασίες, για το σχηματισμό κυβέρνησης, προλείαιναν το έδαφος για μια τέτοια προοπτική. Είναι χαρακτηριστικό ότι μια από τις προτάσεις του «Κόμματος Φιλελευθέρων» για την πρωθυπουργία ήταν να την αναλάβει (στα πλαίσια συμμαχίας κομμάτων) ο Ι. Μεταξάς. Ο Τσαλδάρης ζητούσε από το ΚΚΕ την υποστήριξή του στη Βουλή, για να σχηματίσει αυτός κυβέρνηση και όχι ο Σοφούλης, έγιναν και ανάλογες κρούσεις χωρίς αποτέλεσμα. Από την άλλη, οι διαπραγματεύσεις «Παλλαϊκού Μετώπου» και «Κόμματος Φιλελευθέρων» κατέληξαν στο «Σύμφωνο Σοφούλη - Σκλάβαινα», το οποίο δεν τηρήθηκε όμως από τους «Φιλελεύθερους» και δημοσιοποιήθηκε από το «Παλλαϊκό Μέτωπο».
Με βάση το «Σύμφωνο Σοφούλη - Σκλάβαινα», το «Παλλαϊκό Μέτωπο» θα έδινε ψήφο ανοχής στην κυβέρνηση Σοφούλη και στο προεδρείο της Βουλής, ενώ η κυβέρνηση θα ακύρωνε αναδρομικά τη διάταξη του εκλογικού νόμου, που αφαιρούσε τα εκλογικά δικαιώματα όσων είχαν καταδικαστεί με το «Ιδιώνυμο», θα καταργούσε τις επιτροπές ασφάλειας, θα έδινε αμνηστία σ' όλους τους πολιτικούς κρατούμενους, τους εξόριστους, θα διέλυε τις φασιστικές οργανώσεις, θα καθιέρωνε πάγιο εκλογικό σύστημα την απλή αναλογική, θα μείωνε την τιμή του ψωμιού, θα απαγόρευε την προσωποκράτηση για οφειλές προς το δημόσιο μέχρι 3.000 δρχ., θα προχωρούσε στην εφαρμογή της Κοινωνικής Ασφάλισης και θα καθιέρωνε 5χρονο χρεοστάσιο χωρίς όρους για τα χρέη των αγροτών σε τράπεζες και ιδιώτες.
Ολο αυτό το χρονικό διάστημα, υπήρχε η υπηρεσιακή κυβέρνηση Δεμερτζή, που στις αρχές Μάρτη 1936 τοποθέτησε στο υπουργείο Στρατιωτικών τον Ι. Μεταξά. Στο μεταξύ, ο Βενιζέλος από το Παρίσι είχε στείλει επιστολή, που υποστήριζε δικτατορική λύση, σαν τη μόνη δυνατή λύση της πολιτικής κρίσης, δηλαδή των δυσκολιών για δημιουργία κυβέρνησης. Τελικά, η εντολή σχηματισμού κυβέρνησης ανατέθηκε από τον Γεώργιο το Β' στον Δεμερτζή, που στις 14 Μάρτη σχημάτισε τη δεύτερη κυβέρνησή του. Σ' αυτήν την κυβέρνηση ο Μεταξάς έγινε αντιπρόεδρος, ενώ παρέμεινε και υπουργός των Στρατιωτικών και της Αεροπορίας. Οταν κατέληξαν σε συμφωνία οι Σοφούλης - Θεοτόκης, δέχτηκαν να αναλάβει η νέα κυβέρνηση την 1η Οκτώβρη 1936 , με βάση τη θέση του βασιλιά.
Στις 13 Απρίλη πέθανε ο πρωθυπουργός Δεμερτζής. Ο βασιλιάς όρισε πρωθυπουργό τον Ι. Μεταξά. Τον όρκισε το ίδιο απόγευμα, δίχως να πάρει τη γνώμη της Βουλής! Στις 26 Απρίλη 1936 ο Δημ. Λαμπράκης, με κύριο άρθρο του «Ελευθέρου Βήματος», καλούσε τα κόμματα «να περιβάλουν την κυβέρνησιν ταύτην και διά της θετικής ψήφου εμπιστοσύνης των»!
Ετσι, το «Κόμμα των Φιλελευθέρων» έδωσε ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση Μεταξά! Το ίδιο και ο Γεώργιος Καφαντάρης! Το «Λαϊκό Κόμμα» έδωσε ψήφο ανοχής. Το ίδιο και ο Ι. Θεοτόκης. Την καταψήφισαν οι βουλευτές του «Παλλαϊκού Μετώπου» και οι Γ. Παπανδρέου, Κ. Βλαχοθανάσης και Ανδρ. Δενδρινός. Υπήρξαν και 4 αποχές. Τα «υπέρ» ήσαν 241 ψήφοι. Ετσι, όλα τα αστικά κόμματα άνοιξαν το δρόμο στη δικτατορία, δίνοντας την εξουσία στον Ι. Μεταξά.
Στις 30 Απρίλη η Βουλή ενέκρινε ψήφισμα, με το οποίο διέκοπτε τις εργασίες της για πέντε μήνες μέχρι τις 30 Σεπτέμβρη. Αλλά δεν τις ξανάρχισε, αφού στις 4 Αυγούστου 1936 κηρύχτηκε η βασιλομεταξική δικτατορία...
Το γιατί επιβλήθηκε η δικτατορία το έχει πει με δωρική σαφήνεια ο ίδιος ο Μεταξάς:
«Η αδιάκοπος φροντίς διά την στερέωσιν του αστικού κα­θεστώτος με όλας τας αναγκαίας θυσίας διά το σύνολον της κοινωνίας και ιδίως διά τας ενδεείς τάξεις» (Σπύρου Λιναρδάτου, 4η Αυγούστου, σελ. 112, εκδ. «Θεμέλιο»).
Βεβαίως, αποτελεί υπερβολή ο παραπάνω ισχυρισμός του Μεταξά, αφού η οργάνωση και η συνείδηση της εργατι­κής τάξης και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων δε βρισκόταν σε τέτοιο επίπεδο που να κινδυνεύει το αστικό καθεστώς. Ωστόσο, υπήρξαν σημαντικά γεγονότα, τα οποία δυσκό­λευαν τις κινήσεις και τους χειρισμούς της αστικής τάξης μπροστά στα νέα διεθνή δεδομένα. Στα γεγονότα αυτά σημαντική, αν όχι την πρώτη θέση, κατέχουν εκείνα της 9ης Μάη 1936 στη Θεσσαλονίκη, όπου τμήματα του στρατού ενώθηκαν με τους απεργούς καπνεργάτες και άλλους ερ­γάτες και υπήρξαν συγκρούσεις με τις αστυνομικές δυνά­μεις. Το αποτέλεσμα ήταν να υπάρχουν 9 νεκροί, 32 βαριά τραυματισμένοι και 250 τραυματισμένοι ελαφρά. -- Πηγές της εποχής ανεβάζουν τον αριθμό των νεκρών σε πάνω από 20. (Βλ. «Εκκληση της Εργατικής Βοήθειας της Ελλάδος»: Γιώργη Πικρού, «Οι ρίζες του λαϊκού μας κινήματος. 1912-1936 », σελ. 224, τόμ. 9, εκδ. «Καρανάσης»).Στην ου­σία, η λαϊκή κινητοποίηση πήρε τέτοιες διαστάσεις, που η Θεσσαλονίκη καταλήφθηκε από τους διαδηλωτές. Αλλά και στις 3 Ιούνη 1936 η Χωροφυλακή στο Βόλο, προκειμένου να διαλύσει συγκέντρωση των απεργών κλωστοϋφαντουργών, δολοφόνησε έναν και τραυμάτισε εφτά.
Αναφερόμενος τότε ο Θ. Σοφούλης στην επίκληση του κομμουνιστικού κινδύνου, από τη μια τον απέρριπτε ως μη πραγματικό, αλλά ταυτόχρονα έκανε μια ειλικρινή ταξική το­ποθέτηση. Στο υπόμνημά του προς το βασιλιά Γεώργιο Β' (Δεκέμβρης 1936 ) έγραψε:
«Αλλ' εάν ο κ. Πρωθυπουργός είχε στοιχεία, πείθοντα αυτόν, ότι ευρισκόμεθα προ ενός πραγματικού κινδύνου ανατροπής του καθεστώτος, είχε όλην την ευχέρειαν να αποτρέψει τον κίνδυνον διά μόνης της κηρύξεως του στρα­τιωτικού νόμου, παρεχομένης αναντιρρήτως και υπό της εθνικής αντιπροσωπείας της εγκρίσεως αυτής. Και λέγω αναντιρρήτως, διότι κατά τας συνεδριάσεις της συνταγμα­τικής επιτροπής είχε διατυπωθή η γνώμη, ότι συμφέρει να κατοχυρωθή και υπό του Συντάγματος το πολίτευμα της Χώ­ρας διά παντός μέτρου ασφαλείας κατά του κομμουνισμού, τιθεμένου εν ανάγκη εκτός νόμου!»(Κομνηνού Πυρομάγλου, «Ο Γεώργιος Καρτάλης και η εποχή του», τόμ. Α', σελ. 107, εκδ. «Ιστορική Ερευνα», 1965).
Τελικά, η δικτατορία της 4ης Αυγούστου, ενώ προσέφε­ρε πολλά στην αστική τάξη, από την άλλη προκάλεσε εξ αντικειμένου σημαντική ζημιά στα αστικά πολιτικά κόμματα. Αποτέλεσε μια από τις αιτίες - όχι την πιο σημαντική, αλλά ωστόσο μία από τις αιτίες - παραπέρα όξυνσης της κρίσης στην οποία περιήλθαν και της δυσκολίας να ανασυγκροτηθούν, γεγονός που επιδεινώθηκε στη συνέχεια, όταν η Ελ­λάδα βρέθηκε υπό το καθεστώς της γερμανοϊταλικής κατο­χής. Γιατί, όπως σωστά έχει επισημανθεί, με την οκταετία που ακολούθησε (μεταξική δικτατορία - γερμανική κατοχή) διακόπηκε η συνέχεια. «Η έλλειψις συνεχείας, εξ άλλου, ωδήγησεν εις εξάρθρωσιν των πολιτικών δυνάμεων του τό­που, υποβοηθήσασα παραλλήλως την άνδρωσιν του Κομ­μουνιστικού Κόμματος» (Γρηγορίου Δαφνή, «Η Ελλάς μεταξύ δύο πολέμων», τόμ. Β', σελ. 476, εκδ. «Ικαρος»).
Αυτό το τελευταίο, βεβαίως, δεν είναι καθόλου σωστό. Η έλλειψη συνέχειας έπαιξε ασφαλώς το ρόλο της, αλλά σε πο­λύ μεγαλύτερο βαθμό η κρίση των αστικών κομμάτων προ­κλήθηκε από το ρόλο τους στα χρόνια της Κατοχής, τότε που ολόκληρο το πολιτικό σύστημα και οι κρατικοί μηχανισμοί σμπαραλιάστηκαν. Γιατί και το ΚΚΕ βγήκε από τη δικτατορία βαρύτατα χτυπημένο, υπέφερε και έζησε σε φοβερές συν­θήκες και μάλιστα τέτοιες, που δε γνώρισε κανένα αστικό κόμμα. Ομως το ΚΚΕ έπαιξε άλλο ρόλο, ηγήθηκε της λαϊκής πάλης. Αντίθετα, τα αστικά κόμματα έκαναν ό,τι μπορούσαν, σε συνεργασία με την κυβέρνηση της Μ. Βρετανίας και άλλες δυνάμεις τους με τους Γερμανούς, για να τσακίσουν το λαό...
---------------------------------------
Πηγές:
«Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ», τόμος 1ος.
Μάκη Μαΐλη: «Από την 4η Αυγούστου ως τις μέρες μας, Η γενική πορεία της ταξικής πάλης» (ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ).