Ρήγας: Η επανάσταση είναι δικαίωμα και χρέος

Απόσπασμα από το επαναστατικό κείμενο του Ρήγα Φεραίου «Δίκαια του Ανθρώπου», που περιλαμβάνεται στο κείμενο που εκδόθηκε στη Βιέννη στα 1797 με τίτλο «Νέα Πολιτική Διοίκηση των κατοίκων της Ρούμελης, της Μικράς Ασίας, των Μεσογείων Νήσων και της Βλαχομπογδανίας». Η επιμέλεια και η γλωσσική προσαρμογή έγινε από τον Γιώργο Πρίμπα. 

Άρθρον 1. Ο σκοπός όπου απ’ αρχής κόσμου οι άνθρωποι συμμαζώχτηκαν από τα δάση την πρώτη φορά, δια να κατοικήσουν όλοι μαζί κτίζοντας χώρες και πόλεις, ήταν για να αλληλοβοηθιούνται και να ζούνε ευτυχισμένοι, και όχι να αλληλοτρώγονται ή να ρουφά το αίμα τους ένας. Τότε έκαμαν βασιλέα για να αγρυπνεί για τα συμφέροντά τους, για να είναι βέβαιοι στην απόλαυση των φυσικών δικαίων, τα όποια δεν έχει την άδεια να τους τα αφαιρέσει κανένας επί της γης.
Άρθρον 2. Αυτά τα φυσικά δίκαια είναι: πρώτον το να είμαστε όλοι ίσοι και όχι ο ένας ανώτερος από τον άλλο˙ δεύτερο να είμαστε ελεύθεροι, και όχι ο ένας σκλάβος του άλλου˙ τρίτο να είμαστε σίγουροι στη ζωή μας και κανένας να μη μπορεί να μας την πάρει άδικα και κατά τη φαντασία του˙ και τέταρτον την περιουσία που κατέχουμε κανένας να μη μπορεί να μας την αγγίξει, αλλά να είναι δική μας και των κληρονόμων μας.
Άρθρον 3. Όλοι οι άνθρωποι, Χριστιανοί και Τούρκοι, κατά φυσικό λόγο είναι ίσοι. Όταν φταίξει κάποιος, οποιασδήποτε θρησκείας και αν είναι, οποιασδήποτε κατάστασης, ο νόμος είναι ο αυτός για το πταίσμα και αμετάβλητος˙ ήτοι δεν τιμωρείται ο πλούσιος λιγότερο και ο πτωχός περισσότερο για το αυτό σφάλμα, άλλα ίσια ίσια.
Άρθρον 4. Ο νόμος είναι εκείνη η ελεύθερη απόφαση που συντάχθηκε με την συγκατάθεση όλου του λαού˙ ήτοι όλοι θέλουμε ότι ο φονιάς να φονεύεται, αυτός λέγεται νόμος, και είναι ο ίδιος για όλους μας στην απόδοση δικαιοσύνης˙ και πάλι άλλος που υπερασπίζεται, ήτοι όλοι θέλουμε να εξουσιάζουμε την περιουσία μας, κανένας λοιπόν δεν έχει την άδεια να μας πάρει δυναστικά τίποτα. Αυτός είναι νόμος, επειδή μονάχοι μας το δεχόμαστε και το θέλουμε. Ο νόμος υπάρχει έτσι ώστε πάντοτε να προστάζει ό,τι πράγμα είναι δίκαιο και ωφέλιμο στη «συγκοινωνία» της ζωής μας και να εμποδίζει εκείνο που μας βλάπτει.
Άρθρον 5. Όλοι οι συμπολίτες να δύνανται να έχουν πρόσβαση στις αξίες και τα δημόσια αξιώματα. Τα ελεύθερα γένη δε γνωρίζουν καμίαν αιτία προτίμησης στις εκλογές τους, παρά τη φρόνηση και την προκοπή˙ δηλαδή ο καθένας, όταν είναι άξιος και προκομμένος για μία δημόσια εργασία, να μπορεί να την αποκτήσει˙ απεναντίας δε, μη όντας άξιος αλλά χυδαίος, δεν πρέπει να του δίδεται γιατί, μη ξέροντας πως να την εκτελέσει, προσκρούει και βλάπτει το κοινό με την αμάθεια και την ανεπιδεξιότητά του.
Άρθρον 6. Η ελευθερία είναι εκείνη η δύναμη που έχει ο άνθρωπος στο να κάμνει όλα εκείνα ώστε να μη βλάπτει τα δίκαια του γείτονά του. Αυτή έχει ως θεμέλιο τη φύση, γιατί φυσικά αγαπάμε να είμαστε ελεύθεροι˙ έχει ως κανόνα τη δικαιοσύνη, γιατί η δίκαιη ελευθερία είναι καλή˙ έχει ως φύλακα το νόμο, γιατί αυτός προσδιορίζει έως πού πρέπει να είμαστε ελεύθεροι. Το ηθικό σύνορο της ελευθερίας είναι τούτο το ρητό: Μην κάμνεις στον άλλο εκείνο που δεν θέλεις να σου κάμνουν.
Άρθρον 7. Το δίκαιο του να φανερώνουμε τη γνώμη μας και τους συλλογισμούς μας, τόσον με την τυπογραφία, όσο και με άλλον τρόπον˙ το δίκαιον του να συναθροιζόμαστε ειρηνικά˙ η ελευθερία κάθε είδους θρησκείας, Χριστιανισμού, Τουρκισμού, Ιουδαϊσμού, και τα λοιπά, δεν εμποδίζονται με την παρούσα (σ.σ προτεινόμενη) διοίκηση. Όταν εμποδίζονται αυτά τα δίκαια, είναι φανερό πως αυτό προέρχεται από τυραννία, ή πως είναι ακόμη ενθύμηση του εξοστρακισθέντα δεσποτισμού τον οποίο αποδιώξαμε.
Άρθρον 8. Η ασφάλεια είναι εκείνη η προστασία η οποία δίνεται απ’ όλο το έθνος και το λαό στον κάθε άνθρωπο για τη φύλαξη του υποκειμένου του, των δίκαιών του και των υποστατικών του˙ δηλαδή, όταν βλάψει ένα μόνον άνθρωπο, ή πάρει άδικα τίποτε απ’ αυτόν, όλος ο λαός πρέπει να σηκωθεί κατ’ επάνω εκείνου του δυνάστη και να τον αποδιώξει.
Άρθρον 9. Ο νόμος έχει χρέος να διαφεντεύει την κοινή ελευθερία όλου του έθνους και εκείνη του κάθε ανθρώπου, κάτοικου σε τούτη την αυτοκρατορία, εναντίον της καταπίεσης και της καταδυνάστευσης των διοικητών. Όταν αυτοί διοικούν δίκαια, να τους διαφεντεύει˙ αν δε άδικα, να τους αποβάλλει.
Άρθρον 10. Κανένας άνθρωπος να μην εγκαλείται σε απολογία, να μη συλλαμβάνεται από τους ανθρώπους της δικαιοσύνης και να μη φυλακίζεται με άλλο τρόπον, παρά καθώς ορίζει ο νόμος˙ δηλαδή, όταν αποδειχτεί φταίχτης ο άνθρωπος και όχι κατά την φαντασία και τη θέληση του κριτή. Κάθε κάτοικος όμως, όταν κλιθεί στην κρίση, ή νόμιμα συλληφθεί από τους υπηρέτες της δικαιοσύνης, πρέπει να υποταχτεί αμέσως και να πηγαίνει να κριθεί˙ γιατί, αν αντισταθεί και δεν θέλει να πηγαίνει στη δικαιοσύνη, γίνεται φταίχτης˙ και είναι μεγάλο σφάλμα όταν ο νόμος καλεί κάποιον άνθρωπο, και εκείνος αντιστέκεται με το κακό και δεν υπακούει να πηγαίνει, όντας σίγουρος ότι δεν τιμωρείται, αν είναι αθώος.
Άρθρον 11. Κάθε επιχείρημα δυνάστη το οποίο ήθελε κάμνει εναντίον ενός ανθρώπου ο οποίος δεν έφταιξε, και χωρίς προσταγή του νόμου να θέλουν να τον καταδικάσουν, εκείνο φαίνεται πως είναι μόνον από το κεφάλι του κριτή και έργο τυραννικό˙ ο άνθρωπος λοιπόν τον οποίον θέλουν να καταδυναστεύσουν με αυτόν τον τρόπον, έχει δίκιο και άδεια να αντισταθεί με όλη του τη δύναμη, να το αποβάλλει με βία και να μην υποταχθεί.
Άρθρον 12. Εκείνοι οι οποίοι εκδίδουν προσταγές, ή τυχόν θα τις υπογράψουν, ή τυχόν θα τις εκτελέσουν, ή τυχόν θα βάλουν άλλους να τις τελειώσουν, λέγοντας τους πως είναι πράγματα αναγκαία, χωρίς να έχει γνώση η διοίκηση, είναι φταίχτες και πρέπει να τιμωρούνται αυστηρά.
Άρθρον 13. Κάθε άνθρωπος ο οποίος φαίνεται πως είναι αθώος, αν τον συκοφαντήσουν πως έφταιξε, μέχρι να βεβαιωθεί πως είναι φταίχτης, και είναι ανάγκη να συλληφθεί από τούς ανθρώπους της δικαιοσύνης, κάθε αυστηρότητα, όπως δέσιμο, ύβρεις, ξυλοδαρμοί, οι οποίοι δεν είναι αναγκαίοι δια την κατακράτηση του ανθρώπου εκείνου, μέχρι να κριθεί, να απαγορεύονται, και μόνον αφού αποδειχτεί φταίχτης, τότε να του εφαρμόζεται η τιμωρία, κατά πως προβλέπει ο νόμος.
Άρθρον 14. Κανένας άνθρωπος να μην κρίνεται και να μην τιμωρείται αλλιώς, παρά αφού ομολογήσει όλα του τα επιχειρήματα και αφού κατά τούς νόμους κλιθεί στην κρίση˙ και τιμωρείται τότε μόνον, όταν είναι ένας νόμος καμωμένος προτού να έχει κάμνει εκείνος το πταίσμα. Ο νόμος μάλιστα ο οποίος φτιάχτηκε να τιμωρήσει εγκλήματα τα οποία είχαν γίνει κατά τον καιρό όπου αυτός δεν είχε συσταθεί, λέγεται τυραννία˙ και το να τιμωρεί ένας νέος νόμος παλαιά εγκλήματα λέγεται ανομία. Λοιπόν ένας άνθρωπος πήρε το βόδι ενός άλλου, και μέχρι τη στιγμή κατά την οποία το πήρε δεν υπήρχε κανένας νόμος που να εμπόδιζε αυτήν την αρπαγή, εκδόθηκε έπειτα νόμος να μην αρπάζει ένας του άλλου πράγματα˙ ο άρπαγας δίνει πίσω το βόδι, μα όχι γιατί υποχρεώθηκε από το νόμο, επειδή αυτός δεν ήξερε πως η αρπαγή ήταν κακή.
Άρθρον 15. Ο νόμος πρέπει να προσδιορίζει σωφρονισμούς ακριβώς και αποδεικτικά αναγκαίους˙ οι σωφρονισμοί αυτοί να είναι ανάλογοι με το έγκλημα και ωφέλιμοι στην κοινή διαβίωση (“συγκοινωνία”) των πολιτών. Ήτοι, αν έδειρε κάποιον άλλο, να δαρθεί μα όχι να αποκεφαλιστεί.
Άρθρον 16. Το δίκαιο του να εξουσιάζει καθένας ειρηνικά τα υποστατικά του είναι εκείνο το όποιον ανήκει σε κάθε κάτοικο˙ συνεπώς να τα χαίρεται, να τα μεταχειρίζεται κατά την θέλησή του, να απολαμβάνει τα εισοδήματά του, τον καρπό της τέχνης του, της εργασίας του και της φιλοπονίας του, χωρίς να μπορέσει ποτέ κανένας να του πάρει με τη βία ούτε ένα λεπτό.
Άρθρον 17. Να μην είναι εμποδισμένο στους κατοίκους κανένα είδος εργασίας, τέχνης, γεωργίας, εμπόριο, ή οποιονδήποτε επιχείρημα ωφέλιμο στην κοινή διαβίωση˙ η φιλοπονία όλων των πολιτών μπορεί να εκτείνεται σε όλες τις τέχνες και τις μαθήσεις.
Άρθρον 18. Κάθε άνθρωπος να μπορεί να δουλεύσει σε έναν άλλον ως υπηρέτης, προσφέροντας τον καιρόν του στη χρήση εκείνου, δεν μπορεί όμως να πωλήσει τον εαυτόν του, μήτε άλλος να τον πωλήσει, επειδή και το υποκείμενό του δεν είναι σε μόνη την εξουσία του εαυτού του, άλλα και της πατρίδος. Ο νόμος δε γνωρίζει καμίαν υποδούλωση μήτε σκλαβιά και στους ίδιους τους δούλους˙ σώζεται μόνο μία υπόσχεση, να φροντίζει ο υπηρέτης για την εργασία του, και να είναι ευγνώμων προς εκείνον ο οποίος τον πληρώνει μισθό, ο οποίος δεν επιτρέπεται ούτε να τον βρίσει, ούτε να τον δείρει˙ αναιρεί όμως την συμφωνία, τον πληρώνει έως εκείνη τη στιγμή και τον αποβάλλει.
Άρθρον 19. Κανένας δε θα στερηθεί το παραμικρότερο μέρος των κτημάτων του χωρίς τη θέλησή του˙ αν όμως πρόκειται για δημόσια ανάγκη, όπως όταν ζητάει η πατρίδα τον κήπο του για να κάμνει αγορά ή άλλο κανένα κτήριο, τότε να αποτιμάται ο κήπος, να πληρώνεται ο ιδιοκτήτης, και έτσι να γίνεται η αγορά ή το κτήριο.
Άρθρον 20. Κάθε δόσιμο έχει να γίνεται μόνο για το δημόσιο όφελος και όχι για αρπαγές του ενός και του άλλου. Όλοι οι υπήκοοι έχουν το δίκαιο να συντρέξουν στη φορολογία (στο ρίψιμο του τεφτεριού), να αγρυπνούν στο σύναγμα των δοσιμάτων και να παίρνουν λογαριασμό απ’ εκείνον όπου τα σύναξε.
Άρθρον 21. Οι δημόσιες συνδρομές και ανταμοιβές είναι ένα ιερό χρέος της πατρίδας. Το κοινό χρωστά μία βοήθεια προς τους δυστυχείς συμπολίτες, τόσον στο να τους προμηθεύει να έχουν να εργάζονται, όσο και να δώσει τρόπον ζωής σ’ εκείνους οι οποίοι δεν μπορούν πλέον να δουλεύουν˙ όπως, ένας γεωργός μην έχοντας βόδια κάθεται αργός˙ η πατρίδα έχει χρέος να του δώσει και να τον συντρέχει, ώστε να τα πληρώσει˙ ένας σακατεύτηκε εις τον υπέρ πατρίδας πόλεμο˙ αυτή πρέπει να τον ανταμείψει και να τον θρέφει όσο ζει.
Άρθρον 22. Όλοι χωρίς εξαίρεση έχουν χρέος να γνωρίζουν γράμματα˙ η πατρίδα πρέπει να ιδρύσει σχολεία σε όλα τα χωριά για τα αρσενικά και τα θηλυκά παιδιά. Από τα γράμματα γεννιέται η προκοπή, με την οποίαν λάμπουν τα ελεύθερα έθνη. Να εξηγούνται οι παλαιοί ιστορικοί συγγραφείς, εις δε τις μεγάλες πόλεις να διδάσκεται η γαλλική και η ιταλική γλώσσα, η δε αρχαία ελληνική να είναι απαραίτητη.

Άρθρον 23. Η κοινή επιβεβαίωση και σιγουριά του κάθε πολίτη συνίσταται στην ενέργεια όλων των πολιτών. Ήτοι να στοχαζόμαστε πως, όταν πάθει ένας τίποτα κακό, να αγγίζονται όλοι, και προς τούτο πρέπει να βεβαιώσουμε στον καθένα την μεταχείριση και την προφύλαξη των δικαίων του. Αυτή η σιγουριάς θεμελιώνεται πάνω στην αυτεξουσιότητα τού έθνους, ήτοι όλο το έθνος αδικείται, όταν αδικείται ένας μόνος πολίτης.
Άρθρον 24. Αυτή η αυτεξουσιότητα δεν έχει το κύρος, αν τα όρια των δημοσίων αξιωμάτων δεν είναι φανερά προσδιορισμένα από το νόμο και αν δεν είναι αποφασισμένο ρητά το να δίδουν λογαριασμό όλοι οι αξιωματούχοι.
Άρθρον 25. Η αυτοκρατορία είναι θεμελιωμένη στο λαό. Αυτή είναι μία, αδιαίρετη, απροσδιόριστη και αναφαίρετη. Δηλαδή ο λαός μόνον μπορεί να προστάζει, και όχι ένα μέρος ανθρώπων ή μία πόλη˙ και μπορεί να προστάζει για όλα χωρίς κανένα εμπόδιο.
Άρθρον 26. Κανένα μέρος του λαού δε μπορεί να ενεργήσει τη δύναμη όλου του έθνους˙ κάθε μέλος όμως του αυτοκράτορα λαού, συναγόμενο, έχει δίκαιον να πει το θέλημά του με μία σωστή ελευθερία.
Άρθρον 27. Κάθε άνθρωπος ο οποίος ήθελε αρπάξει την αυτοκρατορία και την εξουσία του έθνους ευθύς να φυλακίζεται από τούς ελεύθερους άνδρες, να κρίνεται και να τιμωρείται κατά το νόμο.
Άρθρον 28. Ένα έθνος έχει το δίκαιο πάντοτε να μετασχηματίσει και να μεταλλάξει τη νομοθεσία του˙ τα πρόσωπα μιας γενιάς δεν δικαιούνται να καθυποτάξουν στους νόμους τους τα πρόσωπα τα οποία θα γεννηθούν μετά από αυτά.
Άρθρον 29. Κάθε πολίτης έχει ένα ίσο δίκαιο με τους άλλους στο να συντρέχει να γίνεται ένας νόμος, ή να ονοματίσει τους αξιωματούχους, τους βουλευτές, τους στρατηγούς και τους επιτρόπους του έθνους.
Άρθρον 30. Τα δημόσια αξιώματα υφίστανται για τόσο καιρό όσο θέλει και κρίνει εύλογο η διοίκηση. Αυτά δεν πρέπει να θεωρούνται ως ξεχωριστές τιμές, μήτε ως ανταμοιβές, αλλά ως χρέη απαραίτητα των πολιτών στο να δουλεύσουν για την πατρίδα τους.
Άρθρον 31. Τα εγκλήματα των επιτρόπων τού έθνους και των αξιωματούχων ποτέ δεν πρέπει να μένουν ατιμώρητα. Κανένας δεν έχει το δίκαιο να στοχάζεται τον εαυτόν του απαραβίαστο περισσότερο από τους άλλους. Ήτοι, όταν σφάλει μεγάλος ή μικρός, ο νόμος τον αντιμετωπίζει άφευκτα κατά το σφάλμα του, ας είναι και ο πρώτος αξιωματούχος.
Άρθρον 32. Το δίκαιο του να υποβάλει ο κάθε πολίτης έγγραφη αναφορά και να διαμαρτύρεται για καμίαν ενόχληση η οποία του γίνεται προς εκείνους όπου έχουν την εξουσία του έθνους στο χέρι τους, δεν επιτρέπεται να εμποδίζεται κατά οποιονδήποτε τρόπο , ούτε να του ισχυριστούν πως δεν είναι καιρός ή τόπος, αλλά οποία ώρα και αν προσέρχεται ο παραπονούμενος πολίτης να γίνεται δεκτή η αναφορά του.
Άρθρον 33. Το να αντιστέκεται ο κάθε πολίτης, όταν τον καταθλίβουν και τον αδικούν, είναι αποτέλεσμα των ανωτέρω αναφερθέντων δικαίων του, γιατί κανένας δεν αντιστέκεται όταν ξέρει πως θα δικαιωθεί με τη συνδρομή του νόμου.
Άρθρον 34. Όταν ένας μόνος κάτοικος του βασιλείου τούτου αδικηθεί, αδικείται όλο το βασίλειο˙ και πάλι όταν το βασίλειο αδικείται ή πολεμείται, αδικείται και πολεμείται ο κάθε πολίτης. Γι’ αυτό δεν μπορεί ποτέ κανείς να πει ότι ή τάδε χώρα πολεμείται, δε με μέλει, γιατί εγώ ησυχάζω στην δικήν μου˙ αλλά εγώ πολεμούμαι, όταν η τάδε χώρα πάσχει ως μέρος του όλου όπου είμαι. Ο Βούλγαρος πρέπει να κινείται, όταν πάσχει ο Έλληνας, και τούτος πάλιν για εκείνον, και αμφότεροι για τον Αλβανό ή το Βλάχο.

Άρθρον 35. Όταν η διοίκηση βιάζει, αθετεί, καταφρονεί τα δίκαια του λαού και δεν εισακούει τα παράπονά του, το να κάμνει τότε ο λαός, ή κάθε μέρος του λαού, επανάσταση, ν’ αρπάξει τ’ άρματα και να τιμωρήσει τους τυράννους του, είναι το πλέον ιερόν απ’ όλα τα δίκαιά του και το πλέον απαραίτητο απ’ όλα τα χρέη του. Αν βρίσκονται όμως σε τόπο όπου είναι περισσότεροι τύραννοι, οι πλέον ανδρείοι πατριώτες και φιλελεύθεροι πρέπει να πιάσουν τα περάσματα των δρόμων και τα ύψη των βουνών, μέχρι να ανταμωθούν πολλοί, να πληθύνει ο αριθμός τους, και τότε ν’ αρχίσουν την επιδρομή κατά των τυράννων, ορίζοντες για κάθε δέκα ανθρώπους ένα δέκαρχο, για κάθε πενήντα πεντηκόνταρχο, για κάθε εκατό εκατόνταρχο˙ ο χιλίαρχος να έχει δέκα εκατοντάρχους και ο στρατηγός τρεις χιλίαρχους˙ ο δε αρχιστράτηγος πολλούς στρατηγούς. Τα χρέη των πόλεων, των πολιτειών, των χωρών και των κατά μέρος πολιτών τα οποία χρωστούνε ληφθέντα προ πέντε χρόνων, και σε αυτό το διάστημα πληρωνόταν ο τόκος στους δανειστές, η παρούσα διοίκηση τα αναιρεί, και οι δανειστές δεν έχουν να ζητούν εις το έξης ούτε κεφάλαιο ούτε υπόλοιπα από τους οφειλέτες, ωσάν να εξοφλήθηκαν τα δάνεια τους, γιατί αυτοί διπλασιάζουν τα κεφάλαια τους μες σε πέντε χρόνια.

Αιδώς Ηλείοι

 Αιδώς Ηλείοι

Βασικά αιδώς Συριζαίοι. Δε μας φταίνε σε τίποτα οι συμπαθείς Πελοποννήσιοι, παρά τα στερεότυπα για τους καταυλακιώτες. Η Ηλεία εξάλλου και πιο ειδικά η Αμαλιάδα έβγαλε έναν Μπελογιάννη. Αν και το ΚΚΕ είναι που γεννά Μπελογιάννηδες, κι ας βγαίνουν ενίοτε και Δραγασάκηδες ή Αλέξηδες από τις γραμμές μας, που το εγκατέλειψαν, όταν απέτυχαν να το διαλύσουν από μέσα. Ενώ ο Σύριζα στην καλύτερη να γεννήσει Πλαστήρες, που δε διαφέρουν ουσιαστικά από τους Παπάγους. Κι όπως λέει ο Γιάννης Α-γιάννης στο τουίτα, αν πρέπει ο Τσίπρας να τιμήσει κάποιον μεθαύριο, στα εγκαίνια του μουσείου Μπελογιάννη στην Αμαλιάδα, δεν είναι ο κομμουνιστής ήρωας, αλλά ο Πλαστήρας. Που δε λύγισε στις πιέσεις και το λαϊκισμό της εποχής και προχώρησε θαρραλέα στην εκτέλεση του Μπελογιάννη και των συντρόφων του...

Στον Αλέξη ταιριάζει ο ρόλος που έπαιξε ο Κατράκης στην ταινία "ο άνθρωπος με το γαρίφαλο", με τον Πλαστήρα που "ήταν καλός και δημοκράτης" αλλά σκόνταφτε διαρκώς σε τοίχο και βυθιζόταν σε απόγνωση, ήθελε να βοηθήσει, αλλά δεν τον άφηναν οι κακοί, το παρακράτος και οι ξένες δυνάμεις, που ήταν όμως σύμμαχοι και εταίροι και μας έδιναν οικονομικά πακέτα. Λες και ο Πλαστήρας να 'χε βγάλει έρπη το Μάρτη του 52' από τις πιέσεις και τη στενοχώρια του;

Τι να πει εξάλλου για το τιμώμενο πρόσωπο ο Τσίπρας; Να παρουσιάσει πχ μια λίστα με τα πεπραγμένα της κυβέρνησής του (τρίτο μνημόνιο, πάμε για το τέταρτο, διάλυση ασφαλιστικού, χημικά στους συνταξιούχους, κοκ) και να πει στο τέλος: "έτσι αγαπάμε εμείς την Ελλάδα. Με το αίμα και τον ιδρώτα της 17ωρης διαπραγμάτευσής μας...";

Η μόνη σχέση που έχει ο Σύριζα με το όνομα Νίκος Μπελογιάννης είναι ο συνονόματος γιος του, που λέει ότι θα τον ψηφίσει ξανά με βαριά καρδιά, για να μην έρθει ο Κούλης, αλλά απογοητεύτηκε από αυτόν. Ενώ εμείς οι υπόλοιποι, ως γνωστόν, χτυπάμε το Σύριζα γιατί θέλουμε να έρθει ο Κούλης

Ποιος έχασε όμως την τσίπα για να τη βρει ο Τσίπρας, που δεν ορρωδεί προ ουδενός; Και πήρε έναν άλλο συντοπίτη Νίκο, τσιτάροντας -λέει- αποσπάσματα από το βιβλίο του Μπογιόπουλου για τον καπιταλισμό. Είναι ο οπορτουνιστικός παχυδερμισμός, ανόητε, που όλα τα σφάζει, όλα τα μαχαιρώνει για να βγάλει εκλογική υπεραξία. Ακόμα και το Ναζίμ Χικμέτ, με μια μπλε λωρίδα στα μάτια, πιθανότατα για να μη βλέπει τη σκύλευση -όπως λέει ο Ζάχαρης.

Δε θέλω να μου δέσετε τα μάτια...

Αλλά τη μεγαλύτερη ξεφτίλα, την πιο χυδαία πασοκιά, δεν την έχουμε δει ακόμα.
Και για να παραφράσω τους Ιταλούς συντρόφους, όποιος πουλάει το λαό του, δεν έχει πρόβλημα να λερώσει και τους ήρωές του. Άσεμνη υπογραφή πάνω στα λαϊκά σύμβολα του αγώνα για να τα φέρει στα μέτρα του και να τα σπιλώσει.

Τους βαράς ή δεν τους (β)αράς κύριε πρόεδρε, κ. ΓΓ;
Είχε δίκιο η Ελληνοφρένεια, που το έθεσε σε σωστή βάση, για τον πολυμήχανο λαό που μπορεί να σκαρφιστεί κάτι, για να χαλάσει τη μόστρα και τη λεζάντα του Τσίπρα. (Δεν είναι εύκολο να το πει και να το κάνει όμως αυτό το ΚΚΕ και τα μέλη του, γιατί ουσιαστικά είναι άτυπος διοργανωτής των εγκαινίων του μουσείου που θα φιλοξενεί κυρίως δικό του αρχειακό υλικό κι η θέση του είναι αρκετά λεπτή).

Για αυτό η Ελληνοφρένεια μπήκε στο στόχαστρο του Left, που λέει ότι οι συντελεστές της έκαναν κάλεσμα σε βίαιες ενέργειες, θυμήθηκε και την πρόσφατη ιστορία περί σεξισμού του τσολιά και τα έβαλε όλα μαζί στο μπλέντερ, μαζί με τα μυαλά μας. Αν όλοι όσοι δεν ψηφίζουν Σύριζα είναι με τον Κούλη, τότε με το ίδιο σκεπτικό δεν τους είναι τίποτα να τσουβαλιάσουν κάθε πιθανή αντίδραση με τα φασιστοειδή και τους φραουλάδες που ευδοκιμούν στην περιοχή και την αντι-συγκέντρωση όσων έχουν αλλεργία στον κομμουνισμό και δε θέλουν το μουσείο στην πόλη (εντάξει δεν είναι κι όλοι οι Ηλείοι για μύρισμα). Μόνο αυτοί εξάλλου μπορούν να μπερδέψουν τον Τσίπρα με τον Μπελογιάννη και τους κομμουνιστές, οπότε είναι βολικοί από κάθε άποψη.

* * *

Χέρι-χέρι με την κυβέρνηση, πηγαίνει κι η εφημερίδα της κυβερνήσεως -κατά κόσμον ΕφΣυν- που ανήμερα Πρωταπριλιά -καθώς μοιάζει με ψέμα- κυκλοφορεί με υλικό από το φάκελο του Μπελογιάννη στην ασφάλεια. Πάνω-κάτω δηλ κάτι παρόμοιο με αυτό που έχει και ο σημερινός, σαββατοκυριακάτικος Ρίζος, αξιοποιώντας το κομματικό αρχείο.

Το οποίο αρχείο ή ένα τμήμα του τουλάχιστον, δεν ξέρω αν βρίσκεται μόνο στην κατοχή του κόμματος ή το έχουν οικειοποιηθεί και άλλοι, κατά το πρόσφατο παρελθόν, φωτοτυπώντας πχ ένα μεγάλο μέρος του, σημαντικά έγγραφα, στοιχεία, κτλ, που τα παρουσιάζουν για δικά τους, ως μέρος του... προσωπικού τους αρχείου. Και αυτό το σημειώνω γενικά, όχι απαραίτητα για τη συγκεκριμένη περίπτωση.
Λέω εγώ τώρα κι ο νοών νοείτω...

* * * 

Στο τελευταίο φύλλο της ίδιας εφημερίδας, υπάρχει άρθρο του ΓΓ εν όψει των εργασιών του συνεδρίου, όπου σημειώνει μεταξύ άλλων.

Τα αδιέξοδα αυτά οξύνουν και τους υπαρκτούς ανταγωνισμούς και αντιθέσεις ανάμεσα στα κράτη, δημιουργούν προβλήματα συνοχής, ακόμη και σε παραδοσιακές συμμαχίες, όπως είναι η ΕΕ.
Δεν αποκλείουμε μέσα σε αυτό πλαίσιο να δυναμώσει η συζήτηση για αποπομπή χωρών από την Ευρωζώνη, την ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας. Ή ακόμη να επικρατήσουν, στις κυρίαρχες τάξεις κρατών, απόψεις ότι η έξοδος από αυτές τις συμμαχίες, η αναζήτηση ίσως άλλων συμμαχιών υπηρετεί καλύτερα τα δικά τους συμφέροντα. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο το ΚΚΕ ούτε θα αιφνιδιαστεί ούτε θα σοκαριστεί, θα δώσει αποφασιστικά τη μάχη με το μέρος των καταπιεσμένων, υπέρ των εργατικών - λαϊκών συμφερόντων. Θα υπερασπιστεί το λαό από την αντιλαϊκή πολιτική που θα συνεχιστεί. Στην περίπτωση υποτίμησης του νομίσματος, μιας ανεξέλεγκτης χρεοκοπίας ή της επιδίωξης τμημάτων του κεφαλαίου να φορτώσουν την όποια ζημιά τους στο λαό, θα δώσει τη μάχη ενάντια σε πιθανά σε τέτοιες περιπτώσεις φαινόμενα, όπως της αισχροκέρδειας, ακόμα και τεχνητής έλλειψης τροφίμων και φαρμάκων. Θα αξιοποιήσει ρωγμές που ενδεχομένως υπάρξουν μέσα στην αστική τάξη, όμως ταυτόχρονα θα καλέσει το λαό να μην επιλέξει αν θα χρεοκοπήσει με ευρώ ή δραχμή, αλλά να έρθει σε ρήξη συνολικά με την εξουσία του κεφαλαίου, που όσο υπάρχει θα οδηγεί σε τέτοιες αντιλαϊκές πολιτικές και συμμαχίες, να κατευθύνει την πάλη του για να έρθει επιτέλους πραγματικά ο λαός στην εξουσία. 

Αυτή είναι και η θεμελιακή διαφορά του ΚΚΕ από τις δυνάμεις του λεγόμενου ευρωσκεπτικισμού στην Ευρώπη και την Ελλάδα, που μιλάνε για έξοδο από το ευρώ ή και την ΕΕ, ως στοιχείο ενίσχυσης της καπιταλιστικής ανταγωνιστικότητας. Και έτσι ουσιαστικά βάζουν εμπόδια στο ριζοσπαστισμό, την αντικαπιταλιστική πάλη, παίζουν το παιχνίδι τμημάτων του κεφαλαίου και πάνω από όλα καλλιεργούν την αυταπάτη ότι μπορεί ένας καπιταλισμός με εθνικό νόμισμα να είναι λιγότερο βάρβαρος και «πιο δίκαιος» από τον σημερινό.

Το πιο σημαντικό είναι ότι σε συνθήκες σαν τις σημερινές, μεγάλης οικονομικής κρίσης, οξυμένων ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, μεγαλώνουν και οι κίνδυνοι για ένταση των πολεμικών συγκρούσεων.
Γι' αυτό χρειάζεται να δυναμώσει ο αγώνας για αποδέσμευση της Ελλάδας από το ΝΑΤΟ και τους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς, για κλείσιμο των ξένων βάσεων στην Ελλάδα, για να φύγει το ΝΑΤΟ από το Αιγαίο.

Αντίστοιχα καθαρή είναι κι η ανακοίνωση του ΠΓ της κετουκε, για τα 60χρονα της ΕΚΑΧ, που έγινε ΕΟΚ και μετά ΕΕ, αν και τελευταία δεν είναι ακριβώς ενωμένη, αλλά ανέκαθεν ήταν λυκοσυμμαχία και λάκκος των λεόντων, για τους λαούς της Ευρώπης. Όχι βέβαια πως αυτό αρκεί για να πείσει τους διάφορους καλοθελητές, που έχουν έτοιμα συμπεράσματα -και αν δε συμφωνούν στοιχειωδώς με τα γεγονότα, τόσο το χειρότερο για αυτά. Εξάλλου, η τελευταία λέξη τους είναι να τα εξηγούν όλα αυτά με την ανακάλυψη της "διγλωσσίας" και να καθαρίζουν.

Υγ: είχα σκεφτεί και μια αναφορά σε ένα "antifa" φύλλο του Έθνους, μεσοβδόμαδα (που είχε ένα αφιέρωμα για τα 100 χρόνια του ΣΕΗ, αναφορά σε μια καλλιτεχνική έκθεση στη Θεσσαλονίκη για την Οχτωβριανή Επανάσταση κι ένα άρθρο σε καθαρά ευρωσκεπτικιστική λογική, ενάντια στην ΕΕ και την εξάρτηση της χώρας (κι όχι δεν έβαζε μόνο θέμα νομίσματος).
Τα στρίμωξα όμως σε ένα υστερόγραφο, για την οικονομία της ανάρτησης.

Η κορυφαία βρώμικη Ανατροπή στην Ιστορία

 Η κορυφαία βρώμικη Ανατροπή στην Ιστορία

26 χρόνια μετά την πραξικοπηματική διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης.
Ένα χρονικό των αντεπαναστατικών Ανατροπών την περίοδο 1990-93.
Βγάζουμε συμπεράσματα... Σπάζοντας την αστική προπαγάνδα!

Για την Επανάσταση του 1821

Για την Επανάσταση του 1821

Ο Θ. Κολοκοτρώνης με τα παλικάρια του σε μια ανάπαυλα μετά τη μάχη στα Δερβενάκια

Η 25η Μάρτη καταγράφηκε από την αστική ιστοριογραφία ως ημερομηνία έναρξης της ελληνικής εθνικοαπελευθερωτικής Επανάστασης των Ελλήνων στα 1821 . Μέρα σαν τη σημερινή είναι χρήσιμη στην κυρίαρχη τάξη, στην εξουσία της, στους κάθε λογής θεσμούς του εποικοδομήματός της, από την «επίσημη εκπαίδευση», έως την εκκλησία, αλλά και τους φύλακες του κράτους, από το στρατό έως τους άλλους κατασταλτικούς μηχανισμούς, να παιανίζουν θριάμβους για μιαν επανάσταση με κυρίαρχη μορφή την ένοπλη πάλη, με την οποία πλέον καμιά σχέση δεν έχουν και ας την οικειοποιούνται. Πολλές θα είναι οι παράτες των «επισήμων», των μηχανισμών της εξουσίας του κεφαλαίου, αλλά και οι λόγοι που θα εκφωνηθούν για τους ένδοξους προγόνους. Ολοι αυτοί, που τους αγώνες και ιδιαίτερα την ένοπλη μαζική πάλη την αποκαλούν τρομοκρατία, αυτοί που στέλνουν στρατό, συμμετέχοντας σε ιμπεριαλιστικούς, άδικους, πολέμους σε ξένα εδάφη για την υποδούλωση άλλων λαών, προκειμένου να αυξάνεται το μέγεθος του κεφαλαίου, παίρνοντας κάτι ψίχουλα από το μοίρασμα του πλούτου άλλων λαών και κρατών, θα μιλήσουν για ελευθερία. Το ψέμα και η υποκρισία, σ' όλο τους το μεγαλείο, θα θριαμβεύσουν σήμερα, προκειμένου να προβάλουν το νόημα της Επανάστασης κομμένο και ραμμένο στα μέτρα της καπιταλιστικής τάξης πραγμάτων. Για απελευθέρωση του έθνους θα μιλούν και ας συμμετέχουν στο μακελειό για την υποδούλωση λαών. Να διαφυλάξουμε τα «ιερά και τα όσια» θα πουν και ας κρύβουν τα «ιερά και τα όσια» των επαναστατημένων Ελλήνων για να διαφυλάξουν τη δική τους εξουσία. Γιατί η εξέγερση του 1821 είχε εχθρό την κυρίαρχη εξουσία, που εμπόδιζε το πέρασμα από τη φεουδαρχία στον καπιταλισμό, δηλαδή την κίνηση της ιστορίας, για τη συγκεκριμένη εποχή, προς τα μπρος. Οι Ελληνες με τα όπλα τέτοιον αγώνα έκαναν. Για να ανατρέψουν την εξουσία των Οθωμανών, που τη διαχειρίζονταν μαζί με τους Ελληνες κοτζαμπάσηδες και Φαναριώτες, μαζί και η Εκκλησία.

Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης

Η ηγεσία της επίσημης Εκκλησίας και στον ελλαδικό χώρο, όπως και το Φανάρι, ήταν εχθρός της Επανάστασης. Ο συγγραφέας της «Ελληνικής Νομαρχίας», «Ανώνυμος Ελλην», «ξεσκεπάζει και μαστιγώνει αλύπητα τους εχθρούς της Επανάστασης, τους εκμεταλλευτές του λαού, τον κλήρο, τους Φαναριώτες, τους κοτζαμπάσηδες», (Νίκου Μπελογιάννη, «Κείμενα από την απομόνωση»). Είναι επίσης χαρακτηριστικοί οι διάλογοι του Παπαφλέσα με τους κοτζαμπάσηδες και τον Παλαιών Πατρών Γερμανό στο Αίγιο (τότε Βοστίτσα), στις 26 Γενάρη 1821 , όταν, ως πληρεξούσιος του Αλέξανδρου Υψηλάντη, τους συνάντησε στο σπίτι του Αντρέα Λόντου, προκειμένου να τους πείσει να συμμετάσχουν στην Επανάσταση. Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός αρνιόταν την επανάσταση, ρωτώντας: «Πού πολεμοφόδια; Πού όπλα; Πού χρήματα πολυάριθμα; Πού στρατός πεπαιδευμένος; Πού στόλος εφοδιασμένος;». Για να καταλήξει: «...Αλλ' εις την εποχήν ταύτην οποία δείγματα θετικότητας έχομεν, διά να πιστεύσωμεν όσα λέει ο Δικαίος και όσα γράφει ο Υψηλάντης;». Ενώ ο Σωτήρης Χαραλάμπης είπε: «...πιστεύω πως η Ρωσία, όπου έχει την ίδια θρησκεία μ' εμάς, θα συντροφέψει τον Υψηλάντη με στρατεύματα... Μα εμείς εδώ, αφού ξεκάνουμε τους Τούρκους, σε ποιον θα παραδοθούμε; Ποιον θα 'χουμε ανώτερο; Ο ραγιάς, αφού πάρει τα όπλα, δε θα μας ακούει πια και δε θα μας σέβεται και θα πέσουμε στα χέρια εκείνου, που δεν μπορεί να κρατήσει το πιρούνι να φάει! (σ.σ. αυτός ήταν ο Νικήτας Φλέσας, αδελφός του Παπαφλέσα). Κάλλιο οι Τούρκοι κι ο ραγιάς υπόδουλος, παρά λεύτερο έθνος με το λαό να 'χει δικαιώματα»! Αυτό ήταν το πραγματικό τους πρόβλημα. Ο επαναστατημένος λαός, με τα όπλα, θα αφαιρούσε τα προνόμια των κοτζαμπάσηδων, θα αποκτούσε ο ίδιος δικαιώματα.

Η Εξοδος του Μεσολογγίου

Αλλά ο Παπαφλέσας, τους δίνει την πρέπουσα απάντηση: «Η επανάσταση είτε θέτε, είτε όχι θα γίνει! Πάρτε το απόφαση. Αν εσείς γυρεύετε να την εμποδίσετε, εγώ πήρα προσταγή από την Αρχή να ξεσηκώσω το λαό και να την κάνω. Και τότες όποιον βρουν ξαρμάτωτο οι Τούρκοι, ας τον κόψουν...». Για να του ανταπαντήσει ο Παλαιών Πατρών Γερμανός: «Είσαι απατεώνας, άρπαγας, εξωλέστατος!» (Αμβρόσιος Φραντζής «Επιτομή της ιστορίας της αναγεννηθείσης Ελλάδας, τ. α`, σελ. 98).

Ο χαρακτήρας της

Η αστική ιστοριογραφία χαρακτηρίζει την επανάσταση ως εθνικοαπελευθερωτική. Ο χαρακτηρισμός της επανάστασης μόνον ως εθνικοαπελευθερωτικής δεν είναι ολόκληρα σωστός. Αλλωστε, ο χαρακτήρας και οι σκοποί κάθε κοινωνικής επανάστασης καθορίζονται από την εποχή της, η οποία επίσης καθορίζεται από τον κοινωνικοοικονομικό σχηματισμό στους κόλπους του οποίου ξεσπά, δηλαδή ποιες ήταν οι σχέσεις παραγωγής στην οθωμανική αυτοκρατορία, ποιες ήταν οι κινητήριες κοινωνικές δυνάμεις που παίρνουν μέρος στην επανάσταση, ποιες ηγούνται και την καθοδηγούν και ποιο το αποτέλεσμά της, ποιες σχέσεις παραγωγής εγκαθιδρύθηκαν με την επικράτησή της.
Ο ιστορικός υλισμός μας δίνει το «κλειδί» της μελέτης και ερμηνείας τέτοιων, τεράστιας σημασίας ιστορικών γεγονότων, που σε τελευταία ανάλυση αποτελούν μοχλούς της κοινωνικής εξέλιξης. «Σε μια ορισμένη βαθμίδα της εξέλιξής τους, γράφει ο Μαρξ, οι υλικές παραγωγικές δυνάμεις έρχονται σε αντίφαση με τις υπάρχουσες σχέσεις παραγωγής ή - πράγμα που αποτελεί μονάχα τη νομική γι' αυτό έκφραση - με τις σχέσεις ιδιοκτησίας, μέσα στις οποίες είχαν κινηθεί ως τώρα. Από μορφές ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων οι σχέσεις αυτές μεταβάλλονται σε δεσμά τους. Τότε έρχεται μια εποχή κοινωνικής επανάστασης. Με την αλλαγή της οικονομικής βάσης ανατρέπεται, αργότερα ή γοργότερα, ολόκληρο το τεράστιο εποικοδόμημα. Οταν εξετάζουμε τέτοιες ανατροπές, πρέπει να κάνουμε πάντα τη διάκριση ανάμεσα στην υλική ανατροπή, στους οικονομικούς όρους της παραγωγής, που μπορούμε να τους διαπιστώσουμε με ακρίβεια φυσικών επιστημών και στις νομικές, πολιτικές, θρησκευτικές, καλλιτεχνικές ή φιλοσοφικές, κοντολογίς τις ιδεολογικές μορφές μέσα στις οποίες οι άνθρωποι συνειδητοποιούν αυτή τη σύγκρουση και παλεύουν ως τη λύση της» (Καρλ Μαρξ, «Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας», πρόλογος).

Η Επανάσταση του 1821 εναντιώθηκε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και την εξουσία της, διεκδικώντας την απελευθέρωση του ελληνικού έθνους. Στην Οθωμανική Αυτοκρατορία επικρατούσαν σχέσεις παραγωγής φεουδαρχικές και στη συγκεκριμένη εποχή ήταν ιστορικά ξεπερασμένες. Αλλωστε, αστικές επαναστάσεις και εγκαθίδρυση καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής είχαν ήδη επιβληθεί σε πολλές χώρες της Δυτικής Ευρώπης. Υπήρχε επομένως ανάγκη αντικατάστασης της φεουδαρχίας από την ανώτερη κοινωνική βαθμίδα, τον καπιταλισμό. Στους κόλπους της αναπτύσσονταν νέες κοινωνικές δυνάμεις, που αντιμετώπιζαν το φρενάρισμα της ανάπτυξής τους τόσο από την εξουσία των Οθωμανών, όσο και των κοτζαμπάσηδων, αλλά και της επίσημης ηγεσίας της Εκκλησίας και του Φαναρίου, που τους βόλευε το παλιό καθεστώς, λόγω των προνομίων που τους παρείχε. Αυτοί αναγκάστηκαν να μπουν στην Επανάσταση, όταν συνειδητοποίησαν ότι, παρά τα δικά τους εμπόδια, είναι αναπόφευκτη και δεν ήθελαν να μείνουν εκτός των τειχών της νέας εξουσίας.
Αλλωστε, ο εθνικοαπελευθερωτικός και ο ταξικός χαρακτήρας της επανάστασης του '21 όχι μόνο δεν αντιπαρατίθενται και δεν αλληλοαναιρούνται, αλλά προϋποθέτουν και συνεπάγονται ο ένας τον άλλο.
Το έθνος είναι προϊόν της διαμόρφωσης του καπιταλισμού. Η διαμορφούμενη μέσα στα πλαίσια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ελληνική αστική τάξη, για να επιβάλει τις δικές της σχέσεις παραγωγής, χρειαζόταν ως προϋπόθεση τη δημιουργία δικού της εθνικού αστικού κράτους.

Οι κινητήριες δυνάμεις

Ποιες είναι, όμως, οι κινητήριες δυνάμεις της ελληνικής επανάστασης; Ποιες είναι οι οικονομικές τους δραστηριότητες μέσα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και ποια τα ταξικά τους χαρακτηριστικά;
Ο πρώτος βιομηχανικός κλάδος που αναπτύσσεται στον ελλαδικό χώρο είναι η ναυτιλία και, σε άμεση συνάρτηση με αυτήν, η ναυπηγική. Ηταν το αποτέλεσμα της ανάπτυξης του εμπορίου στα πλαίσια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, στο οποίο οι Ελληνες διαδραματίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο. Εμπόριο που για να πραγματοποιείται απαιτεί ανάπτυξη της ναυτιλίας. Αλλωστε, στο 18ο αιώνα, οι Ελληνες έμποροι συναγωνίζονται τους Γάλλους, που ήταν έως τότε οι κυρίαρχοι των εμπορικών δρόμων της ανατολικής Μεσογείου.
Μεγάλη ναυτιλιακή ανάπτυξη υπήρχε στη Δυτική Ελλάδα, στα παράλια της Αιτωλοακαρνανίας και της Ηπείρου. Το Μεσολόγγι ήταν πρωτοπόρο στη ναυπήγηση πλοίων και στα θαλασσινά ταξίδια, όπως και το Γαλαξίδι και το Αιτωλικό. Αντίστοιχα, αναπτύσσεται ναυτιλιακή δραστηριότητα και στα νησιά του Αιγαίου και του Σαρωνικού. Οι Ελληνες καραβοκυραίοι ασχολούνται ταυτόχρονα και με το εμπόριο. Εμπορεύονται τόσο ξένα προϊόντα, όσο και δικά τους. Πρέπει, επίσης, να αναφέρουμε ότι στα τότε αστικά κέντρα που σχεδόν ταυτίζονταν με τα λιμάνια επενδύουν μεγάλοι εμπορικοί οίκοι της Ελλάδας.
Εκτός από τη ναυτιλία, φαίνεται ότι, κατά το 18ο και στις αρχές του 19ου αιώνα, υπάρχει και μια σημαντική ανάπτυξη στη βιοτεχνία. Περιπτώσεις όπως ο συνεταιρισμός στα Αμπελάκια, καθώς και η αστική ανάπτυξη των Ιωαννίνων, επί Αλί Πασά, είναι αρκετά γνωστές. Η βιοτεχνική - βιομηχανική παραγωγή στον ελλαδικό χώρο εκείνης της εποχής καλύπτει το 30% της συνολικής παραγωγής με κύριες βιοτεχνικές - βιομηχανικές δραστηριότητες τη ναυτιλία, την υφαντουργία - νηματουργία και τη σαπωνοποιία.
Βεβαίως η Οθωμανική Αυτοκρατορία, από τη μια συνέβαλε αντικειμενικά στη διαμόρφωση της ελληνικής αστικής τάξης γιατί την είχε ανάγκη για τη διεξαγωγή του εμπορίου και της ναυτιλίας, από την άλλη, όμως, οι φεουδαρχικές σχέσεις παραγωγής φρενάριζαν την ανάπτυξή της. Οι Ελληνες, για να μπορέσουν να αναπτύξουν την επιχειρηματική τους δράση στις συγκεκριμένες συνθήκες, ιδρύουν παροικίες σε ολόκληρη σχεδόν την Ευρώπη. Στο βαλκανικό και κεντροευρωπαϊκό χώρο, οι Ελληνες ελέγχουν τις χερσαίες μεταφορές, όπως ελέγχουν και ένα μεγάλο μέρος των θαλάσσιων μεταφορών στην ανατολική Μεσόγειο. Υπάρχουν και οι περιπτώσεις Ελλήνων επιχειρηματιών, των οποίων η έδρα των επιχειρήσεων βρίσκεται μέσα στον οθωμανικό χώρο, αλλά οι επιχειρηματικές τους δραστηριότητες εκτείνονται και στο εξωτερικό.
Οι Ελληνες των παροικιών, ζώντας σε κέντρα του εξωτερικού, έρχονται περισσότερο σε επαφή με το Διαφωτισμό και τα «γαλλικά γράμματα» και συντελούν πολύ ουσιαστικά στη διαμόρφωση ιδεολογίας και πολιτικών στόχων για ολόκληρη την τάξη.

Οι ιδεολογικές επιδράσεις

Η ιδεολογία αυτή είναι εθνική ιδεολογία: Η ανάγκη διαμόρφωσης ενιαίας εσωτερικής αγοράς οδηγεί στη διατύπωση του αιτήματος για συγκρότηση εθνικού κράτους. Είναι γνωστό ότι το συνειδησιακό υπόβαθρο που διαμορφώθηκε και ώθησε στην Επανάσταση του 1821 ήταν η Γαλλική αστική Επανάσταση του 1789 και το μεταλαμπάδιασμα των ιδεών της (ελευθερία - ισότητα - αδελφότητα), κυρίως από τον Κοραή, τον «Ανώνυμο Ελληνα» με την «Ελληνική Νομαρχία» και τον Ρήγα. Ο Ρήγας, μάλιστα, είχε συλλάβει την ιδέα της επανάστασης σ' όλα τα Βαλκάνια, γιατί θεωρούσε ότι η απελευθερωτική δύναμη όλων των Βαλκάνιων μαζί ήταν πολλαπλάσια μεγαλύτερη, ενάντια στη φεουδαρχία των Οθωμανών, από τον ξεσηκωμό ενός ενός έθνους ξεχωριστά. Αλλά φαίνεται ότι δεν ήταν σ' όλα τα Βαλκάνια ώριμες οι υποκειμενικές προϋποθέσεις για τον κοινό επαναστατικό ξεσηκωμό, σε συνδυασμό με τα εμπόδια από τα αστικά κράτη της Δυτικής Ευρώπης, που δεν καλόβλεπαν την επανάσταση ενάντια στους Οθωμανούς, με τους οποίους είχαν αναπτύξει οικονομικές σχέσεις με μεγάλα οφέλη και τα οποία σε μιαν ενδεχόμενη επανάσταση δε θεωρούνταν διασφαλισμένα.
Βέβαια, δεν είναι μόνον η αστική τάξη που πήρε μέρος στην επανάσταση του '21, αλλά και η αγροτιά. Στις περιοχές όπου επικράτησε η επανάσταση, κυρίαρχη παραγωγική μονάδα ήταν ο μικρός ελεύθερος κλήρος. Υπήρχαν, ωστόσο, και όχι λίγοι ακτήμονες αγρότες. Απ' αυτούς κυρίως προέρχονταν τα ένοπλα τμήματα της επανάστασης. Ακριβώς επειδή πλήρωνε βαρείς φόρους στους Οθωμανούς, είδε στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα ένα βασικό όρο για την επιβίωσή της. Υπερασπίστηκε τον κλήρο της με τα όπλα και διεκδίκησε έντονα τη διανομή των κτημάτων που άφησαν πίσω τους οι Οθωμανοί.

Το σύγχρονο νόημα

Το κύριο, που σαν αποτέλεσμα του ένοπλου ξεσηκωμού κατακτήθηκε στην Ελλάδα με την Επανάσταση, είναι η δημιουργία του πρώτου ανεξάρτητου ελληνικού εθνικού κράτους. Ηταν ένα άλμα μπροστά στην ιστορική εξέλιξη, που συνέβαλε επίσης στην αποσύνθεση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Αυτό το συμπέρασμα έχει διπλή σημασία για τις σύγχρονες συνθήκες: Η μία είναι η ίδια η Επανάσταση σαν πράξη, το αναπόφευκτό της, όταν οι παλιές σχέσεις φρενάρουν τις νέες δυνάμεις. Η δράση των καταπιεσμένων λαϊκών μαζών ενάντια στην παλιά εξουσία και την ξεπερασμένη ιστορικά κοινωνία, για την ανατροπή της και την εγκαθίδρυση της νέας εξουσίας και την οργάνωση της νέας ανώτερης κοινωνικής βαθμίδας. Οταν οι λαοί συνειδητοποιήσουν την αναγκαιότητα της δικής τους απελευθέρωσης, τότε η δύναμη της δράσης τους γίνεται ακατανίκητη και καμιά εξουσία δεν μπορεί να σταθεί εμπόδιο στην επαναστατική τους πάλη. Η Επανάσταση του 1821 ήταν επανάσταση που σαν αποτέλεσμα, μαζί με την απελευθέρωση του έθνους, άνοιξε την πρώτη σελίδα της νέας κοινωνίας, του καπιταλισμού. Αυτή είναι η δεύτερη μεγάλη σημασία της, το γεγονός, δηλαδή, ότι ως αποτέλεσμα της νικηφόρας επανάστασης είναι το πέρασμα από μια κατώτερη κοινωνική βαθμίδα στην ανώτερη.
Στις σημερινές συνθήκες, το μήνυμα και το νόημά της έχουν επίσης το δικό τους περιεχόμενο. Μόνο που αυτό έχει σχέση με τη σκοπιά που κάθε κοινωνική δύναμη προσεγγίζει και τα τότε ιστορικά γεγονότα και τη σύγχρονη πραγματικότητα. Σήμερα ο καπιταλισμός ιστορικά είναι ξεπερασμένος. Βρίσκεται στο ιμπεριαλιστικό του στάδιο, το στάδιο της αντίδρασης και αυτό το αισθάνεται καθημερινά η εργατική τάξη και τ' άλλα λαϊκά στρώματα ως την πιο αβάσταχτη κοινωνική καταπίεση και εκμετάλλευση, τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, την κρίση και την καταστολή. Είναι καπιταλισμός που σαπίζει και παρασάπισε και ως τέτοιος πρέπει να αντικατασταθεί από την επόμενη κοινωνική βαθμίδα.
Η πολιτική, των αντιδραστικών, σε βάρος της εργατικής τάξης, και του λαού, αναδιαρθρώσεων εντείνει την εκμετάλλευση, τη φτώχεια, την ανεργία, την εξαθλίωση, αυξάνει τις κοινωνικές ανισότητες, συγκεντρώνει ολοένα και μεγαλύτερο πλούτο στα χέρια των λίγων ισχυρών επιχειρηματιών, κλέβοντάς τον από τους άμεσους παραγωγούς του, τους ανθρώπους του μόχθου.
Επομένως σήμερα η ανάγκη της κατάργησης της εκμετάλλευσης συνδέεται με την αντικατάσταση της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας με την κοινωνική, το πέρασμα από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό.
Η πολιτική του αντιιμπεριαλιστικού αντιμονοπωλιακού δημοκρατικού μετώπου πάλης για τη λαϊκή εξουσία, που θα οργανώσει τη λαϊκή οικονομία, αποτελούν το σύγχρονο νόημα του 1821 .
Αλλά χωρίς τον επαναστατικό ξεσηκωμό όλων των τότε καταπιεσμένων δε θα υπήρχε αυτό το ιστορικό γεγονός και το αποτέλεσμά του. Ετσι και τώρα η εργατική τάξη, τ' άλλα λαϊκά στρώματα της πόλης και του χωριού, η νεολαία, οι εργαζόμενες γυναίκες, συγκροτώντας το δικό τους αντίπαλο δέος, το αντιιμπεριαλιστικό, αντιπολεμικό δημοκρατικό μέτωπο πάλης, μπορούν να οργανώσουν τη δική τους αντεπίθεση για τη δική τους εξουσία. Και τότε οι λαϊκές δυνάμεις με επικεφαλής την εργατική τάξη θα 'ναι υπερήφανες, γιατί, ως συνεχιστές της ιστορίας, θα δημιουργούν το δικό τους μέλλον.

Εκλογές στον Ισημερινό: Ο μύθος των «προοδευτικών» κυβερνήσεων

Εκλογές στον Ισημερινό: Ο μύθος των «προοδευτικών» κυβερνήσεων

Copyright 2017 The Associated

Ο σοσιαλδημοκράτης υποψήφιος Λ. Μορένο, είναι μπροστά στην πλειοψηφία των δημοσκοπήσεων έναντι του φιλελεύθερου Γκ. Λάσο

Με αφορμή τις εκλογές στον Ισημερινό (ο δεύτερος γύρος γίνεται στις 2 Απρίλη) ήρθε στην επιφάνεια πάλι η γνωστή μυθολογία περί των δήθεν «φιλολαϊκών» «προοδευτικών κυβερνήσεων» στη Λατινική Αμερική. Μάλιστα, η διακυβέρνηση Κορέα στον Ισημερινό συγκεντρώνει τα εύσημα ενός ευρέος φάσματος του οπορτουνιστικού χώρου.

Πολιτικό προσωπικό: Σόι πάει το βασίλειο

Ο Ραφαέλ Κορέα κυβερνά τη χώρα από το 2007, έχοντας κερδίσει 3 εκλογικές αναμετρήσεις. Πριν αναδειχθεί Πρόεδρος, υπήρξε υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησης Παλάσιο. Ο Παλάσιο, με τη σειρά του, είχε διατελέσει υπουργός, και αργότερα αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γκουτιέρες (2003 - 2005), του Προέδρου που έγινε γνωστός για τη φυγάδευσή του από τη χώρα με...ελικόπτερο εν μέσω λαϊκών διαμαρτυριών. Τον Παλάσιο διαδέχτηκε στον προεδρικό θώκο ο Κορέα, ενώ στις φετινές προεδρικές εκλογές, υποψήφιος Πρόεδρος της πολιτικής του παράταξης είναι ο τωρινός αντιπρόεδρος Λένιν Μορένο.
Δηλαδή, πίσω από τα μεγάλα λόγια περί της «επανάστασης των πολιτών», στην ουσία έχουμε μια ανακύκλωση του κατεστημένου, διεφθαρμένου και δοκιμασμένου στην καπιταλιστική διαχείριση πολιτικού προσωπικού.

Καλώς ήρθε το δολάριο...

Μια ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια, την οποία «πνίγουν» οι υπερθεματιστές της σοσιαλδημοκρατικής διαχείρισης Κορέα, είναι ότι και επί των ημερών του νόμισμα της χώρας συνεχίζει να είναι το... δολάριο των ΗΠΑ. Στην ίδια κατηγορία εντάσσονται ακόμα ο Παναμάς και το Ελ Σαλβαδόρ. Μάλιστα, η σχέση αυτή συνεχίζεται παρά το γεγονός ότι από το 2008 βασικός δανειστής του Ισημερινού είναι η Κίνα.

Εργα και ημέρες

Στα έργα και ημέρες της «προοδευτικής» διακυβέρνησης Κορέα συγκαταλέγονται: Αθέτηση υποσχέσεων (λ.χ. αγροτική μεταρρύθμιση), επέκταση της δραστηριότητας των εξορυκτικών μονοπωλίων, ιδιαίτερα των κινεζικών, σε βάρος των αυτόχθονων πληθυσμών και κοινοτήτων, χτύπημα των συνδικαλιστικών και εργατικών δικαιωμάτων (λ.χ. με τις αλλαγές στο σύνταγμα οι δημόσιοι υπάλληλοι εξαιρούνται από τις γενικές διατάξεις του εργατικού κώδικα), ένταση της καταστολής, ποινικοποίηση της κοινωνικής διαμαρτυρίας και μάλιστα με τον χαρακτηρισμό της τρομοκρατίας, επέκταση της ευθύνης του στρατού σε θέματα εσωτερικής κρατικής ασφάλειας.
Χαρακτηριστικά είναι τα όσα έγιναν το 2010 κατά τη Σύνοδο Κορυφής της ALBA στον Ισημερινό. Η μεγαλύτερη ιθαγένικη οργάνωση της χώρας (CONAIE), που ήταν από τους αρχικούς υποστηρικτές του Κορέα, αντιδρά στον αποκλεισμό της από τις συζητήσεις για τα ζητήματα των ιθαγένικων πληθυσμών και οργανώνει εκδηλώσεις, οι οποίες καταστέλλονται άγρια από την αστυνομία. Δεκάδες διαδηλωτές, μεταξύ αυτών και ο πρόεδρός της, συλλαμβάνονται με κατηγορίες για σαμποτάζ και τρομοκρατία (!).
Οι λαϊκές κινητοποιήσεις συνεχίστηκαν αμείωτες όλα αυτά τα χρόνια. Στις 3 Δεκέμβρη 2015 νέα λαϊκή κινητοποίηση καταστέλλεται με αγριότητα από την αστυνομία. Αυτήν τη φορά συλλαμβάνεται ο κομμουνιστής πρόεδρος της Συνομοσπονδίας Εργατών Εντγκαρ Σαράνγκο.

Ο φερετζές της «κοινωνικής πολιτικής»

Οπως γίνεται συνήθως, η σοσιαλδημοκρατική διαχείριση προσπαθεί να κρύψει τον ταξικό της χαρακτήρα με το προσωπείο της κοινωνικής πολιτικής. Λένε οι θιασώτες των «προοδευτικών» κυβερνήσεων και του «σοσιαλισμού του 21ου αιώνα»: «Αυξήθηκε ο κατώτατος μισθός και οι κοινωνικές δαπάνες», «μειώθηκε η φτώχεια από 37,6% το 2006 στο 22,5% το 2014». Αν υπολογίσουμε με κάποιο διεθνές κριτήριο (λ.χ. πληθυσμός που ζει με λιγότερο από 3,1 δολ. τη μέρα) βλέπουμε ότι η εξέλιξη και τα ποσοστά πλησιάζουν αυτά του Μεξικού. Σε κάθε περίπτωση, το πλουσιότερο 20% κατέχει πάνω από το 51% του πλούτου, ενώ το φτωχότερο 20% δεν αγγίζει το 5%, ενώ από το 2014 με την εκδήλωση της ύφεσης η απόλυτη και σχετική φτώχεια ξαναπαίρνουν την ανιούσα.
Η απλή αλήθεια είναι ότι, όπως και σε πολλές άλλες χώρες, μειώθηκε η απόλυτη εξαθλίωση σε συνθήκες γοργής καπιταλιστικής ανάπτυξης, που «έτρεχε» με μέσο ρυθμό άνω του 4% επί μια δεκαετία. Ανάπτυξη που βασίστηκε στην ένταση της εκμετάλλευσης, στην παροχή προνομίων και προκλητικών φοροαπαλλαγών στα μονοπώλια, τη στιγμή που τα λαϊκά στρώματα πληρώνουν μέχρι και το 75% των φόρων, προωθούνταν η ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων και το χτύπημα της σταθερής δουλειάς.
Ο ίδιος ο Κορέα έχει περιγράψει τα αποτελέσματα της διακυβέρνησής του ως εξής: «Ολοι ωφελήθηκαν στην κερδισμένη δεκαετία: οι εργαζόμενοι υπερδιπλασίασαν τους μισθούς τους, οι επιχειρηματίες τριπλασίασαν τα κέρδη τους»!
Πράγματι, οι κεφαλαιοκράτες τρίβουν τα χέρια τους. Μόνο οι τράπεζες μεταξύ 2007 και 2013 - οπότε πέφτουν οι διεθνείς τιμές του πετρελαίου - είδαν τα καθαρά κέρδη να ξεπερνούν τα 1,9 δισ. δολ., καταγράφοντας ιστορικό ρεκόρ. Χαράς ευαγγέλια και για τις ξένες επιχειρήσεις στο πετρέλαιο και τις τηλεπικοινωνίες που είδαν κι αυτές τα κέρδη τους να εκτοξεύονται, ενώ το μερίδιο της «πίτας» για τους εργαζόμενους σε αυτούς τους τομείς έπεφτε από 15% σε 3%. Με την έλευση της ύφεσης το 2014 η επίθεση οξύνεται με περικοπές δημόσιων δαπανών και άλλα γνωστά μέτρα.
Οι εξελίξεις στον Ισημερινό πρέπει να ιδωθούν υπό το πρίσμα μιας γενικότερης τάσης αναπροσανατολισμού του μείγματος οικονομικής πολιτικής στη Λατινική Αμερική προς περιοριστικά μέτρα και προσαρμογής της αστικής διαχείρισης σε συνθήκες επιβράδυνσης και ύφεσης, αλλά και της διαπάλης στις αστικές τάξεις της περιοχής αναφορικά με τις διεθνείς συμμαχίες και προσανατολισμούς. Η αυξανόμενη παρουσία κυρίως της Κίνας, αλλά και της Ρωσίας, στη Λατινική Αμερική τα τελευταία χρόνια έχει γεωπολιτικές προεκτάσεις και προκαλεί την αντίδραση των ΗΠΑ. Η κινητικότητα και οι ανταγωνισμοί ιμπεριαλιστικών κέντρων και καπιταλιστικών δυνάμεων στην περιοχή αντανακλώνται και στο στρατιωτικό επίπεδο, αποτελούν το έδαφος για ανακατατάξεις που σημειώνονται (συμφωνίες, στρατιωτική παρουσία, επέκταση ή απομάκρυνση στρατιωτικών βάσεων).
Σε κάθε περίπτωση, οι κυβερνήσεις Κορέα αφήνουν στους επόμενους - όποιοι κι αν είναι - σημαντική προίκα: Προώθησαν τις συμπράξεις ιδιωτικού - δημοσίου τομέα, εντάχθηκαν στην εμπορική συμφωνία της ΕΕ με Περού - Κολομβία, εκτίναξαν το μόνο μέρος του πλούτου που «ανήκει» στο λαό, το δημόσιο χρέος. Αφησαν εκσυγχρονισμένο αντεργατικό οπλοστάσιο, διαμόρφωσαν πλαίσιο για την ένταση της κρατικής καταστολής.

ΚΟΣΜΟΛΟΓΙΑ Διάτρητη η πληθωριστική θεωρία της «Μεγάλης Εκρηξης»

ΚΟΣΜΟΛΟΓΙΑ

Διάτρητη η πληθωριστική θεωρία της «Μεγάλης Εκρηξης»

Ασύμβατη με τα πειραματικά δεδομένα από τον δορυφόρο Πλανκ. Προβλέπει τα πάντα, άρα τίποτα. Οταν η επιστήμη εισβάλλει στο χώρο της φιλοσοφίας το ιδεαλιστικό «καπέλο» τη μετατρέπει σε θεολογία

Σε άρθρο τους στο επιστημονικό περιοδικό «Scientific American», τρεις κορυφαίοι επιστήμονες, η Ανα Ιτζας, του Κέντρου Θεωρητικής Φυσικής του πανεπιστημίου Πρίνστον, ο κάτοχος της έδρας Αλμπερτ Αϊνστάιν του ίδιου πανεπιστημίου, Πολ Στάινχαρντ και ο Αβραάμ Λόεμπ, πρόεδρος του τμήματος αστρονομίας του πανεπιστημίου Χάρβαρντ, παίρνοντας υπόψη και τα νέα δεδομένα που έδωσε ο δορυφόρος Πλανκ του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA), αμφισβητούν την εδώ και 35 χρόνια καθιερωμένη θεωρία της «Μεγάλης Εκρηξης», τόσο με την πληθωριστική της εκδοχή, όσο και γενικότερα. Να σημειωθεί ότι ο Στάινχαρντ, είχε συμβάλει σημαντικά στην ανάπτυξη της πληθωριστικής θεωρίας της «Μεγάλης Εκρηξης».
Η θεωρία της «Μεγάλης Εκρηξης » («Big Bang») είναι μια κοσμολογική θεωρία που διατυπώθηκε για να εξηγήσει πώς προέκυψε η σημερινή όψη του ορατού σύμπαντος. Οπως κάθε φυσική θεωρία πρέπει να στηρίζεται στους φυσικούς νόμους, στη φυσική πραγματικότητα. Ομως, η θεωρία αυτή πάσχει εξαρχής, καθώς δέχεται ως αρχή του παρατηρούμενου σήμερα σύμπαντος μια σημειακή ανωμαλία μηδαμινού μεγέθους και άπειρης πυκνότητας. Πρόκειται για θεωρητικό κατασκεύασμα το οποίο δεν έχει παρατηρηθεί ποτέ και πουθενά στη φύση και στο οποίο εξ ορισμού δεν ισχύουν οι φυσικοί νόμοι. Πέρα από κάθε επιστημονικό δεδομένο είναι και η αντίληψη για ύπαρξη του χώρου και του χρόνου σε μια σφαίρα, έξω από την οποία, σύμφωνα με τη θεωρία, επίσης δεν ίσχυαν - και δεν ισχύουν - οι φυσικοί νόμοι. Οπως ήταν αναμενόμενο, σε συνθήκες κυριαρχίας της αστικής τάξης και της ιδεολογίας της, η θεωρία της «Μεγάλης Εκρηξης» στρεβλώθηκε, παίρνοντας μορφή θεολογίας. Η «αρχή», που υποθέτει, παρουσιάζεται ως η στιγμή της Δημιουργίας, ενώ η προέκταση της θεωρίας στο χρόνο από ορισμένους επιστήμονες καταλήγει στο θάνατο του σύμπαντος, στην κατάργηση της κίνησης της ύλης.

Χρησμός

Οι τρεις επιστήμονες υπενθυμίζουν στο άρθρο τους ότι στη διεθνή συνέντευξη Τύπου που είχε δώσει ο ESA το 2013 για να ανακοινώσει τα αποτελέσματα από την επεξεργασία των παρατηρήσεων του δορυφόρου Πλανκ, είχε υποστηρίξει ότι τα δεδομένα επιβεβαιώνουν πλήρως τις προβλέψεις των απλούστερων πληθωριστικών μοντέλων. Στην πραγματικότητα, συνέβαινε το αντίθετο και μάλιστα οι μετρήσεις αναδείκνυαν ακόμη περισσότερο τις θεμελιώδεις αδυναμίες της θεωρίας της «Μεγάλης Εκρηξης». Τα δεδομένα που συνέλεξε ο δορυφόρος Πλανκ στα χρόνια που μεσολάβησαν, ενίσχυσαν περαιτέρω την αμφισβήτηση της θεωρίας. Κατά τους Ιτζας, Στάινχαρντ και Λόεμπ, οι κοσμολόγοι στην πλειοψηφία τους αγνόησαν τα νέα στοιχεία, θεωρώντας εξ ορισμού ορθή την πληθωριστική θεωρία, επειδή προσφέρει τάχα τη μόνη απλή εξήγηση για τα παρατηρούμενα χαρακτηριστικά του (σ.σ. ορατού) σύμπαντος.
Ας υποθέσουμε, λένε, ότι κάποιο μαντείο μας είχε πει με βεβαιότητα ότι η πληθωριστική θεωρία ισχύει. Τότε θα περίμενε κανείς αυτή η θεωρία να μας εξηγεί πολλά από αυτά που παρατήρησε η διαστημική αποστολή Πλανκ. Καταρχάς, θα πρέπει να υπήρξε ένα μικροσκοπικό τμήμα χώρου γεμάτο με μια εξωτική μορφή Ενέργειας με απωθητική δράση, που να οδήγησε στην απότομη διόγκωση του σύμπαντος (όλες οι γνωστές στη φυσική μορφές Ενέργειας έχουν ελκτική δράση). Αυτή η πληθωριστική Ενέργεια είναι πλήρως υποθετική και δεν υπάρχει καμία απόδειξη για την ύπαρξή της. Επιστήμονες έχουν κάνει εκατοντάδες διαφορετικές προτάσεις για τη φύση της και κάθε πρόταση οδηγεί σε διαφορετικούς ρυθμούς διόγκωσης (πληθωρισμού). Είναι σαφές ότι η πληθωριστική θεωρία δεν είναι ακριβής θεωρία, αλλά ένα εξαιρετικά ευέλικτο πλαίσιο που περικλείει πολλές πιθανότητες.

Διά πάσαν νόσον

Αλλά, αν ο χρησμός του μαντείου ήταν αληθής για όλα τα μοντέλα, ανεξάρτητα από τον τύπο πληθωριστικής Ενέργειας, τότε με βάση την κβαντική φυσική η θερμοκρασία και η πυκνότητα της ύλης στο σύμπαν μετά την πληθωριστική φάση, θα έπρεπε να είχε διακυμάνσεις ανάλογες με τις διακυμάνσεις κατανομής που θα είχε η πληθωριστική Ενέργεια, τη στιγμή που μετατράπηκε σε κανονική ύλη και ακτινοβολία. Αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα να υπάρχουν άλλα σημεία με υψηλότερη και άλλα με χαμηλότερη κοσμική ακτινοβολία μικροκυμάτων υποβάθρου (CMB) (βλ. κειμενολεζάντα). Μοιάζει μια καλή αρχή για πειραματικό έλεγχο, αν και κάπως ακαθόριστη. Θα μπορούσαμε να προβλέψουμε τον αριθμό και τη διάταξη των γαλαξιών στο χώρο; Την ποσότητα της ύλης και Ενέργειας (σ.σ. ύλης και πάλι), που υπάρχει στο σύμπαν; Η απάντηση είναι όχι. Η πληθωριστική θεωρία είναι τόσο ευέλικτη, που είναι δυνατό οποιοδήποτε αποτέλεσμα. Μήπως η θεωρία αυτή μάς λέει γιατί συνέβη η «Μεγάλη Εκρηξη» ή πώς προέκυψε ο μικροσκοπικός αρχικός χώρος που διογκώθηκε στο σύμπαν που παρατηρούμε σήμερα; Η απάντηση είναι και πάλι όχι.
Ακόμη κι αν ξέραμε κάπως ότι η πληθωριστική θεωρία ισχύει, δεν θα μπορούσαμε να προβλέψουμε πολλά για τα θερμά και ψυχρά σημεία που παρατήρησε ο δορυφόρος Πλανκ. Ο χάρτης του Πλανκ, όπως και προηγούμενοι ανάλογοι για τη CMB, δείχνουν ότι το μοτίβο θερμών και ψυχρών σημείων είναι σχεδόν το ίδιο όσο και αν «ζουμάρουμε» τα δεδομένα, μια ιδιότητα που επιστημονικά ονομάζεται «αναλλοίωτο κλίμακας». Η απόκλιση των λεπτομερέστερων δεδομένων του Πλανκ από το αναλλοίωτο κλίμακας είναι λίγες μονάδες επί τοις εκατό και η μέση διακύμανση θερμοκρασίας μεταξύ των διαφόρων σημείων είναι περίπου 0,01%. Οι οπαδοί της πληθωριστικής θεωρίας λένε ότι μπορεί να προβλέψει ένα μοτίβο με τέτοιες ιδιότητες. Κρύβουν, όμως, ότι μπορεί να προβλέψει και πολλά άλλα μοτίβα, όπου υπάρχει μεγάλη απόκλιση από το αναλλοίωτο κλίμακας και η διακύμανση θερμοκρασιών απέχει πολύ περισσότερο από την παρατηρούμενη. Αρα οι παρατηρήσεις του Πλανκ δεν επιβεβαιώνουν τη θεωρία της «Μεγάλης Εκρηξης».

Αιώνιο παλλόμενο σύμπαν

Αν όμως ίσχυε η θεωρία αυτή, τότε στις παρατηρήσεις του Πλανκ θα έπρεπε να εντοπίζονται και στρεβλώσεις του χωροχρόνου, που προήλθαν από τις κβαντικές διακυμάνσεις της πληθωριστικής Ενέργειας και θα εμφανίζονταν ως βαρυτικά κύματα, που θα διέτρεχαν το σύμπαν. Αν και οι επιστήμονες πρόσφατα εντόπισαν βαρυτικά κύματα προερχόμενα από συνένωση μαύρων τρυπών, τα προβλεπόμενα από την πληθωριστική θεωρία βαρυτικά κύματα δεν εντοπίστηκαν, ούτε από τον δορυφόρο COBE το 1992, ούτε από τον Πλανκ, ούτε από το πείραμα BICEP2 στο Νότιο Πόλο. Η απάντηση σ' αυτό, των υποστηρικτών της πληθωριστικής θεωρίας, ήταν νέα θεωρητικά «μπαλώματα», που απαιτούν πολύ συγκεκριμένες αρχικές συνθήκες, σχεδόν κατά παραγγελία. Τελικά, η πληθωριστική θεωρία δεν προσφέρει μια απλή ερμηνεία των αστρονομικών παρατηρήσεων.
Στο άρθρο των τριών επιστημόνων εντοπίζεται πλειάδα άλλων αδυναμιών της πληθωριστικής θεωρίας, που εστιάζονται στο γεγονός ότι προβλέπει σύμπαντα που μπορεί να έχουν πολύ διαφορετικές ιδιότητες από το παρατηρούμενο σύμπαν. Ομως μια καλή επιστημονική θεωρία υποτίθεται ότι εξηγεί γιατί συμβαίνει εκείνο που συμβαίνει και δεν συμβαίνει κάτι άλλο. Εκτιμούν ότι υπάρχουν δύο λογικές πιθανότητες. Είτε το σύμπαν είχε μια αρχή, που ονομάζουμε «Μεγάλη Εκρηξη», είτε υπήρχε πάντα και αυτό που αποκαλούμε «Μεγάλη Εκρηξη» είναι στην πραγματικότητα «Μεγάλη Αναπήδηση», μια μετάβαση από κάποια προηγούμενη κοσμολογική φάση στη σημερινή φάση του εκτατικού σύμπαντος. Αν και οι περισσότεροι κοσμολόγοι υποθέτουν έκρηξη, δεν υπάρχει καμία απόδειξη - απολύτως καμία - για το αν το γεγονός που συνέβη πριν 13,7 δισ. χρόνια ήταν έκρηξη ή αναπήδηση. Μια αναπήδηση, σε αντίθεση με την έκρηξη, δεν απαιτεί καμία παρεπόμενη πληθωριστική περίοδο για το σχηματισμό ενός σύμπαντος όπως το παρατηρούμενο. Επιπλέον, στο παλλόμενο σύμπαν ισχύει συνεχώς η γενική θεωρία της σχετικότητας του Αϊνστάιν και το σύμπαν μπορεί να αρχίσει να διαστέλλεται και πάλι πριν η συστολή το οδηγήσει σε μέγεθος, που να κυριαρχούν τα κβαντικά φαινόμενα.

Αποκαλυπτήρια

Θα περίμενε κανείς να ξεκινήσει μια ζωηρή επιστημονική αντιπαράθεση και προσπάθεια ελέγχου κατά το δυνατό των εναλλακτικών θεωριών. Ομως, η πληθωριστική θεωρία της «Μεγάλης Εκρηξης» δεν μπορεί να ελεγχθεί με βάση την επιστημονική μέθοδο. Αλλάζοντας ελαφρώς τις αρχικές συνθήκες και κάποιες άλλες παραμέτρους μπορεί να προκύψει οποιοδήποτε αποτέλεσμα. Κανένα πείραμα δεν μπορεί να την αποδείξει ούτε αληθή, ούτε ψευδή. Μερικοί επιστήμονες που, για ιδεολογικούς λόγους, επιμένουν σε αυτήν, έφτασαν να προτείνουν την απόρριψη μιας βασικής πλευράς της επιστημονικής μεθόδου: της συμφωνίας της θεωρίας με την πράξη! Αποκαλυπτήρια...
Μια κοσμολογική θεωρία μπορεί να «μπαλώνεται» πάλι και πάλι, ώστε να αποφεύγει τις περί του αντιθέτου παρατηρήσεις. Ετσι όμως, χάνει διαρκώς σε ερμηνευτική ισχύ, μέχρι του σημείου που παύει να έχει οποιαδήποτε αξία. Η ερμηνευτική ισχύς μιας θεωρίας είναι ανάλογη με το μέγεθος του συνόλου των πιθανοτήτων που εξαιρεί. Μια θεωρία που προβλέπει τα πάντα, που δεν εξαιρεί τίποτα, δεν προβλέπει τίποτα, έχει μηδενική ερμηνευτική ισχύ.
Η προσπάθεια να διαμορφωθούν επιστημονικές θεωρίες για την προέλευση της ίδιας της φυσικής πραγματικότητας, όπου εξ ορισμού η επιστήμη της φυσικής (και όλες οι επιστήμες) δεν έχει εφαρμογή, μπορεί να οδηγήσει σε παραδοξότητες, αντιεπιστημονικές παραδοχές και τελικά να ανοίξει το δρόμο για προβολή θεολογικών αξιωμάτων στη φυσική πραγματικότητα. Το πεπερασμένο του χώρου ή του χρόνου, η ανυπαρξία κίνησης της ύλης δεν έχουν επιβεβαιωθεί ποτέ και σε κανέναν τομέα της αντικειμενικής πραγματικότητας. Η αυθαίρετη παραδοχή τους ως γεγονός και τελικά η κατάργηση των φυσικών νόμων στο όνομα των ίδιων των φυσικών νόμων, είναι μη επιλύσιμη αντίφαση και δεν έχει να κάνει με την επιστήμη. Η ύπαρξη της φυσικής πραγματικότητας είναι αντικείμενο κοσμοθεωρίας όχι επιστήμης.

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: «Scientific American»

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΘΕΟΤΟΚΗΣ Ενας από τους πρόδρομους της σοσιαλιστικής λογοτεχνίας

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΘΕΟΤΟΚΗΣ

Ενας από τους πρόδρομους της σοσιαλιστικής λογοτεχνίας

145 χρόνια συμπληρώθηκαν, στις 13 Μάρτη, από τη γέννηση του λογοτέχνη Κωνσταντίνου Θεοτόκη (1872 - 1923). Ο Κ. Θεοτόκης είναι ένας από τους πρόδρομους της σοσιαλιστικής λογοτεχνίας. Με αφορμή αυτή την επέτειο, ο «Ριζοσπάστης» ρίχνει σήμερα ματιές στο σπουδαίο έργο του.

***

Η λογοτεχνία στην Ελλάδα στις αρχές του 20ού αιώνα παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς σ' αυτήν αντικατοπτρίζονται, άλλοτε άμεσα κι άλλοτε έμμεσα, οι κοινωνικοοικονομικές και πολιτικές εξελίξεις, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, αλλά και διάφορα νέα λογοτεχνικά ρεύματα (νατουραλισμός, κριτικός ρεαλισμός, παρνασσισμός, συμβολισμός κ.ά.). Η γέννηση και η ανάπτυξη του εργατικού καθώς και του σοσιαλιστικού και πρώιμου κομμουνιστικού κινήματος στην Ελλάδα, ο πόλεμος του 1897, οι Βαλκανικοί Πόλεμοι, ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος και φυσικά η μεγάλη Οχτωβριανή Επανάσταση δεν θα μπορούσαν να αφήσουν ανεπηρέαστους σπουδαίους λογοτέχνες.
Μια τέτοια περίπτωση είναι και ο Κωνσταντίνος Θεοτόκης, ο οποίος μάλιστα πέρα από το έργο του, ήταν και ο ιδρυτής μιας σοσιαλιστικής κίνησης στην Κέρκυρα, το 1911. Ο Κωνσταντίνος Θεοτόκης πρωτοπαρουσιάστηκε στα ελληνικά γράμματα το 1898, μέσα από τις στήλες του περιοδικού «Τέχνη», του Κ. Χατζόπουλου. Στη συνέχεια, δημοσίευσε διηγήματα στο «Διόνυσο» και στο «Νουμά», που είναι εμπνευσμένα από τη ζωή στην Κέρκυρα και από διάφορα ιστορικά γεγονότα.
Γενικότερα, η Κέρκυρα, τόπος γέννησης του ποιητή, είναι σχεδόν πάντα το φόντο στα έργα του. Οπως αναφέρει ο Τάκης Αδάμος, στόχος του Θεοτόκη ήταν να δώσει τον άνθρωπο στις κοινωνικές του σχέσεις και με το έργο του να ξεσκεπάσει τις αιτίες της ανθρώπινης δυστυχίας, που δεν ήταν άλλες από την οικονομική ανισότητα και τη σκληρή εκμετάλλευση που κυριαρχεί στην ταξική κοινωνία. «Κι από την άποψη αυτή, η κοινωνική σύνθεση της Κέρκυρας ήταν εξαιρετικά πρόσφορη. Στην Κέρκυρα υπήρχε ακόμα το φεουδαρχικό αρχοντολόι, που στην πλειοψηφία του ζούσε με την ανάμνηση των περασμένων μεγαλείων του και που έφθινε καθημερινά, ανίκανο να συλλάβει την ιστορική εξέλιξη και να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες. Δίπλα τους, υπήρχε η αστική τάξη, που διαμορφώνονταν στην πόλη και στο χωριό, παραμέριζε όλο και πιο πολύ το αρχοντολόγι από την οικονομική και κοινωνική ζωή κι εκμεταλλεύονταν το ίδιο σκληρά το μόχθο των εργατών στις φάμπρικες των αγροτών στον κάμπο, με τη βοήθεια του αντιλαϊκού, διεφθαρμένου κι ανήθικου κράτους και των πολιτικών εκπροσώπων της. Κι ανάμεσα σ' αυτούς ο εργαζόμενος λαός βουτηγμένος στην αθλιότητα, τη φτώχεια, την αμορφωσιά, την καθυστέρηση...». Παράλληλα, όμως, με το έργο του αναδείκνυε και περιπτώσεις λαϊκών ανθρώπων με ολοφάνερη τη θέληση να παλέψουν, για να ανοίξουν καινούργιους δρόμους στη ζωή της κοινωνίας...

«Η τιμή της αγάπης» και «Οι σκλάβοι στα δεσμά τους»

Ο Κ. Θεοτόκης δημοσιεύει το 1912, στο «Νουμά», το πρώτο του μεγάλο διήγημα, «Η τιμή της αγάπης». Είναι το διήγημα όπου φαίνονται αρκετά ξεκάθαρα οι σοσιαλιστικές αντιλήψεις του συγγραφέα. Γράφει το 1914, όταν εκδίδεται πια και σε βιβλίο, «είταν η τύχη του φαίνεται, το ειρηνικό διήγημά μου να προβάλλει μέσα σε τέτοιες κοσμοϊστορικές ταραχές, όταν ποτάμια αίματος βάφουν τη μητέρα γη, σα μια δειλή διαμαρτυρία ενάντια σ' ένα τόσο άτοπο καθεστώς που για να υπάρχει χρειάζεται τον παράλογο φόνο και την ατυχία τόσων πλασμάτων».
Το διήγημα ξετυλίγεται στο Μαντούκι, εργατικό προάστιο της Κέρκυρας. Επίκεντρο της ιστορίας είναι το αίσθημα ανάμεσα στον πολιτικό παράγοντα και ξεπεσμένο οικονομικά Αντρέα με τη νεαρή εργάτρια Ρήνη. Εμπόδιο στην αγάπη τους θα σταθούν τα χρήματα, αλλά και η νοοτροπία του Αντρέα, που λογαριάζει να μπορέσει να ξανασταθεί οικονομικά μέσα από το γάμο και την προίκα. Παράλληλα, μέσα στο έργο αναδεικνύονται κι άλλες πλευρές, όπως η διαφθορά, που είναι σύμφυτη με το καπιταλιστικό σύστημα, που κίνητρό του έχει το κέρδος. «Μωρέ καμία κυβέρνηση δεν το κυνηάει το λαθρεμπόριο... Εμπόριο είναι κι αυτό, τόσο τίμιο όσο και τ' άλλο». Σημαντική πλευρά του έργου είναι και η αναφορά στη θέση της γυναίκας, που άλλωστε ήταν κοινό θέμα σε πολλούς λογοτέχνες της περιόδου, και η συνειδητή προσπάθειά της για χειραφέτηση. Το κυριότερο, όμως, είναι η τελική απόφαση της Ρήνης στο τέλος του έργου... «"Οχι!", του 'πε μ' απόφαση, "εδώ είναι ο χωρισμός μας. Θα πάω σε ξένα μέρη, σε ξένον κόσμο, σ' άλλους τόπους. Θα δουλέψω για με και για να κουναρήσω το παιδί που θα γεννηθεί. Θα μου δώσει η μάνα γράμματα για να βρω αλλού εργασία. Θα τα πάρει από τες κυράδες της. Οχι δεν έρχομαι! Είμαι δουλεύτρα. Ποιόνε έχω ανάγκη;"». Μια απόφαση συνειδητή, που φανερώνει και τη νέα τάξη που ανατέλλει, με διαφορετική ηθική, την ηθική της εργατικής τάξης.

Τα βιβλία με έργα του που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή»

Το μοναδικό μυθιστόρημα που πρόλαβε να γράψει είναι «Οι σκλάβοι στα δεσμά τους». Πρωτοκυκλοφόρησε το 1922 και γράφτηκε κάτω από την άμεση επίδραση της Οχτωβριανής Επανάστασης. Με την κυκλοφορία του προκάλεσε πολλές αντιδράσεις, στην «καλή» κοινωνία της Κέρκυρας, που πίσω από τους ήρωες του Θεοτόκη φανερώνονταν γεγονότα και λεπτομέρειες από τη ζωή τους. Παράλληλα, δέχεται τα πυρά της αστικής κριτικής, που υποστηρίζει ότι είναι το πιο αδύνατο και σχηματικό έργο του, που «έπαψε να είναι αντικειμενικός»...
Στην πραγματικότητα, με το έργο αυτό ο Θεοτόκης μετουσιώνει καλλιτεχνικά το νομοτελειακό ιστορικά φαινόμενο της εξέλιξης της κοινωνίας, το πέρασμά της από ένα κατώτερο σ' ένα ανώτερο κοινωνικό σύστημα. Με επίκεντρο την οικογένεια του ξεπεσμένου αριστοκράτη Αλέξανδρου Οφιομάχου, περιγράφεται η κατάρρευση της φεουδαρχίας, η αμείλικτη εκτόπισή της από την αστική τάξη σε όλους τους τομείς της ζωής: οικονομικό, πολιτικό, κοινωνικό. Μα, την ίδια στιγμή που η τάξη αυτή ανεβαίνει στο προσκήνιο, προδιαγράφεται κιόλας στο βάθος ο αναπότρεπτος χαμός της... «Τόσο οπίσω ο τόπος τούτος δεν ημπορεί να μένει για πάντα κι ούτε μπορεί να περιμένει το φυσικό και αργό ξετύλιγμα για τούτο το ξύπνημα. Πρέπει να 'ναι σύντομο και γρήγορο... Σε μια στιγμή σαν τούτη, όταν σύγνεφα τρικυμίας σηκώνονται σ' όλα τα μέρη, πάνωθε από έναν γερασμένο κόσμο, πώς θα μπορέσει να μείνει ο τόπος τούτος αδιάφορος;»...

Στο έργο του προβάλλει την ανάγκη μιας νέας κοινωνίας

Ο Κωνσταντίνος Θεοτόκης, μαζί με τον Κώστα Παρορίτη, με το έργο τους ανοίγουν το δρόμο στο σοσιαλιστικό ρεαλισμό, πολύ πριν ακόμα την καθιέρωση του όρου. Χαρακτηριστικά είναι αυτά που γράφει ο Τ. Αδάμος:
«Μπόρεσε να συλλάβει και να εκφράσει το βαθύτερο νόημα της εποχής, την ουσία των κοινωνικών σχέσεων και των φαινομένων της ελληνικής ζωής. Δεν στέκεται στην επιφάνεια... Πίσω από την ηθογραφική μορφή υπάρχει το κοινωνικό υπόβαθρο. Η επίμονη αναζήτηση των νόμων που ρυθμίζουν τις σχέσεις των ανθρώπων, των αιτιών που προκαλούν την κοινωνική ανισότητα, τις κοινωνικές συγκρούσεις.
Ο Θεοτόκης δεν σταματάει στις θέσεις του κριτικού ρεαλισμού. Δεν τον φτάνει να επισημάνει και να στιγματίσει μόνο την κοινωνική αδικία και ανισότητα. Προχωρεί πολύ περισσότερο. Στο έργο του προβάλλει μια κοινωνία καινούργια, ανώτερη, πιο δίκαιη και ανθρώπινη. Γενική είναι η εκτίμηση ότι με το έργο του η ελληνική πεζογραφία ανεβαίνει στο σκαλοπάτι της ωριμότητάς της κι ο ρεαλισμός στη βαθιά κι ουσιαστική του έννοια, αποχτάει τις πρώτες λογοτεχνικές περγαμηνές ελληνικής ιθαγένειας».

ΜΟΥΝΤΙΑΛ 2018 - ΡΩΣΙΑ Η πανάκριβη επίδειξη της αστικής τάξης και η πραγματικότητα για το λαό

ΜΟΥΝΤΙΑΛ 2018 - ΡΩΣΙΑ

Η πανάκριβη επίδειξη της αστικής τάξης και η πραγματικότητα για το λαό

Την ώρα που η προκριματική φάση (τουλάχιστον στην Ευρώπη), που θα δώσει τα εισιτήρια πρόκρισης για το Μουντιάλ της Ρωσίας το 2018, φθάνει στα μισά (με τη διεξαγωγή της 5ης αγωνιστικής των ομίλων αυτές τις μέρες), η διοργάνωση ετοιμάζεται το επόμενο δίμηνο να μπει σε φάση αντίστροφης μέτρησης. Από τον Ιούνη του 2017 μέχρι τον Ιούνη του 2018 οι Ρώσοι διοργανωτές αναμένεται να μπουν στην τελική ευθεία της ολοκλήρωσης των υποδομών που απαιτούνται προκειμένου να διεξαχθεί το Μουντιάλ.
Σημειώνεται πως τόσο η συγκεκριμένη διοργάνωση όσο και η επόμενη, το 2022, εξ αρχής βρέθηκαν στο προσκήνιο για λόγους διαφθοράς αφού και οι δύο διοργανώτριες χώρες κατηγορήθηκαν για χρηματισμό παραγόντων της FIFA προκειμένου να μεροληπτήσουν υπέρ τους. Μάλιστα, οι αποκαλύψεις άνοιξαν τον ασκό του Αιόλου στις τάξεις της Παγκόσμιας Συνομοσπονδίας Ποδοσφαίρου με αποτέλεσμα σαρωτικές αλλαγές που άγγιξαν την κορυφή της πυραμίδας. Ωστόσο, μπορεί τα λεγόμενα «σκάνδαλα» που αφορούν τα Μουντιάλ Ρωσίας και Κατάρ να αποτέλεσαν την αφορμή για ένα ξεκαθάρισμα λογαριασμών στη διοίκηση του παγκόσμιου ποδοσφαίρου και αλλαγές στο «στάτους κβο» που υπήρχε στη FIFA, αλλά από κει και πέρα δεν άλλαξε κάτι. Παρά τις αρχικές απειλές για αφαίρεση των διοργανώσεων από τις δύο χώρες, τελικά δεν άλλαξε κάτι, κι έτσι τα πλάνα τους συνεχίζονται κανονικά.
Στην περίπτωση του Κατάρ ακόμα και τώρα υπάρχουν πολλά προβλήματα που αφορούν τη διοργάνωση με κυριότερο εξ αυτών τις άθλιες συνθήκες εργασίας στα έργα, που έχουν οδηγήσει σε δεκάδες θανάτους, πολλούς τραυματισμούς και διαβίωση που θυμίζει σκλαβιά.
Για την περίπτωση της Ρωσίας τουλάχιστον επιφανειακά τα πράγματα φαίνεται, μετά τις αποκαλύψεις πριν από τρία χρόνια για τη διαφθορά, να βαδίζουν βάσει προγράμματος και να μην υπάρχουν παρόμοια προβλήματα. Από την άλλη, όμως, πίσω από τη βιτρίνα κρύβονται σημεία που χρήζουν ιδιαίτερης αναφοράς.

Με αρωγό τα κρατικά ταμεία η επίδειξη δύναμης της αστικής τάξης

Associated Press

Την ώρα που ξοδεύονται δισ. προς όφελος των πολυεθνικών και των ντόπιων επιχειρήσεων, αυξάνονται συνεχώς οι φτωχοί και οι άστεγοι στη Ρωσία

Τέσσερα χρόνια μετά τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του Σότσι, που αποτέλεσαν μια καλή αφορμή για επίδειξη δύναμης της ρωσικής αστικής τάξης σε όλους τους τομείς (οικονομικό, υποδομές, ασφάλεια, στρατιωτική ισχύ), η διοργάνωση του Μουντιάλ 2018 αποτελεί ευκαιρία για κάτι αντίστοιχο. Πολύ περισσότερο που η συγκεκριμένη διοργάνωση τυγχάνει μεγαλύτερου παγκόσμιου ενδιαφέροντος απ' ό,τι οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες. Πολλοί αναλυτές θεωρούν ότι η φιλοξενία μεγάλων αθλητικών γεγονότων είναι ένας τρόπος να αναδειχθεί η δύναμη της χώρας. Και για να συμβεί αυτό θα πρέπει να ξοδευτεί πακτωλός δισ. Ετσι, μετά τα περίπου 50 δισεκατομμύρια ευρώ που ξοδεύτηκαν για τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες στο Σότσι, εκτιμάται ότι η Ρωσία μέχρι το Μουντιάλ του 2018 θα έχει δαπανήσει 30 δισεκατομμύρια ευρώ για ό,τι σχετίζεται είτε άμεσα είτε έμμεσα με τη διοργάνωση. Είναι χαρακτηριστικό ότι το προηγούμενο διάστημα υπήρξαν εξαγγελίες των κυβερνητικών παραγόντων για μείωση του κόστους, κάτι που έδωσε αρκετή τροφή για σχόλια και φήμες περί οικονομικών προβλημάτων. Αντίθετα, όμως, με όλα αυτά, πριν από δύο μήνες με κυβερνητική εντολή αποφασίστηκε η αύξηση κατά 301.800.000 ευρώ (19.100.000.000 ρούβλια) του προϋπολογισμού για τη διοργάνωση. Κάτι που ανεβάζει το κόστος μέχρι τώρα ειδικά για τα όσα απαιτούνται για το Μουντιάλ στα 10.090.000.000 ευρώ, με το 55% να καλύπτεται από τα κρατικά ταμεία. Ρωσικές πολυεθνικές και ντόπιες ιδιωτικές επιχειρήσεις είναι αυτές που θα βάλουν στο χέρι το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων που θα δαπανηθούν. Την ίδια στιγμή, αποκαλύψεις και έρευνες που μιλούν για αρκετά σκάνδαλα διαφθοράς όσον αφορά στις υποδομές της διοργάνωσης θέλουν παρασκηνιακά να τζιράρονται αρκετά εκατομμύρια ευρώ. Μάλιστα, αρκετοί είναι αυτοί που θεωρούν την πρόσφατη αύξηση του προϋπολογισμού προϊόν πίεσης από ιδιωτικές κατασκευαστικές εταιρείες, οι οποίες απαιτούν περισσότερα χρήματα προκειμένου να ολοκληρώσουν την κατασκευή των 10 νέων σταδίων και την ανακατασκευή άλλων 2 από τα 12 που χρειάζονται για τη διεξαγωγή της διοργάνωσης.

Και η στυγνή πραγματικότητα για το λαό

Την ίδια ώρα που η αστική τάξη της Ρωσίας εμφανίζεται γαλαντόμα προκειμένου να κάνει τα δικά της παιχνίδια επίδειξης με στόχο την αύξηση των κερδών, εντελώς διαφορετική είναι η πραγματικότητα που βιώνει ο ρωσικός λαός. Σύμφωνα με τα στοιχεία, το 2015 ο αριθμός των Ρώσων που ζούσαν κάτω από το όριο της φτώχειας ανήλθε σε 19,2 εκατομμύρια, ο μεγαλύτερος των τελευταίων 9 ετών. Μάλιστα, εκτιμάται πως την ίδια χρονιά περίπου 2,5 εκατομμύρια άνθρωποι πέρασαν στην κατηγορία των νεόπτωχων.
Επίσης, σε μια άλλη έρευνα που αφορά τους αστέγους στη χώρα τα στοιχεία μαρτυρούν τη στυγνή πραγματικότητα. Σύμφωνα με αυτά, υπάρχουν 5.000.000 άστεγοι στη Ρωσία και μεταξύ αυτών 1.000.000 είναι παιδιά. Η Μόσχα έχει το μεγαλύτερο μερίδιο αστέγων με τον αριθμό τους να φθάνει ή και να ξεπερνάει τους 50.000. Μέχρι τώρα από πλευράς κρατικής παρέμβασης δεν έχει γίνει κάτι ουσιαστικό για το ζήτημα.
Επίσης, λόγω των περικοπών, οι κοινωνικές δαπάνες έχουν καταστεί υποτυπώδεις, με τα στοιχεία να θέλουν το 20% του πληθυσμού της Ρωσίας να μην έχει καν πρόσβαση σε υπηρεσίες Υγείας.