Κρατική τηλεόραση και ΜΜΕ
Η κυβερνητική απόφαση για το «λουκέτο στην ΕΡΤ» και σε άλλους δημόσιους οργανισμούς - στην πορεία - δεν είναι μια αποσπασματική ενέργεια, μια «ακραία» απόφαση, όπως την ονομάζουν ορισμένοι, όπως και οι κυβερνητικοί εταίροι, ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ, που επιδιώκουν το ίδιο αποτέλεσμα (αναδιάρθρωση ΕΡΤ) με άλλον τρόπο (με ανοιχτή ΕΡΤ). Είναι ένας ακόμη κρίκος στην αλυσίδα της αντιλαϊκής πολιτικής, της πολιτικής που επιδιώκει έξοδο από κρίση, ανάκαμψη προς όφελος του κεφαλαίου. Γι' αυτό και το κύριο σήμερα είναι να οργανωθεί η πάλη για να μην περάσουν τα μέτρα της κυβέρνησης, να καταργηθεί η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, η Υπουργική Απόφαση για την ΕΡΤ, να σταματήσουν οι απολύσεις.
Το ΚΚΕ από την πρώτη στιγμή δήλωσε «παρών», μπήκε μπροστά, κατέθεσε τροπολογίες στη Βουλή, συνέβαλε στην κινητοποίηση ταξικών σωματείων και άλλων αγωνιστικών συσπειρώσεων, διέθεσε το σταθμό και τις συχνότητες του «902», για να ακουστεί η φωνή των απεργών εργαζομένων της ΕΡΤ, αψήφησε τους εκβιασμούς και τις απειλές του κράτους και των μηχανισμών του, τις παρεμβάσεις της DIGEA για τη διακοπή του σήματος του «902». Ανοίγει αποφασιστικά το ζήτημα τι ΜΜΕ έχει ανάγκη ο λαός, ποιες είναι οι προϋποθέσεις για να γίνουν πράξη.
Άλλωστε, το τελευταίο διάστημα και με αφορμή τις εξελίξεις στην ΕΡΤ έχει ανοίξει μια ολόκληρη συζήτηση σχετικά με τη λεγόμενη «δημόσια» τηλεόραση και συνολικά τα ΜΜΕ. Από μερίδα δημοσιογράφων, συνδικαλιστικών ηγεσιών και δυνάμεων, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, ζυμώνεται η άποψη ότι το κλείσιμο της ΕΡΤ είναι «πλήγμα στη δημοκρατία, είναι εκτροπή, πραξικόπημα κλπ.», καθώς επίσης και ότι «πρέπει να ενωθούμε όλοι μαζί για υπερασπιστούμε το δημόσιο χαρακτήρα της ΕΡΤ από μια αντιδημοκρατική κυβέρνηση». Σε αυτήν τη συζήτηση ακόμη και οι χιλιάδες απολύσεις, τα δικαιώματα των εργαζομένων, οι εργασιακές σχέσεις, ο μισθός – που ούτως ή άλλως είχαν χτυπηθεί και στη σημερινή ΕΡΤ - έχει περάσει σε δεύτερη και τρίτη μοίρα από αυτές τις δυνάμεις. Προέχει για όλους αυτούς «η υπεράσπιση της δημοκρατίας».
Αυτός ο στόχος βολεύει αφάνταστα εκείνες τις δυνάμεις, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, που ενώ δεν αμφισβητούν τη σημερινή στρατηγική, δεν αμφισβητούν την ΕΕ και την κυριαρχία των μονοπωλίων στην κοινωνία (και στο χώρο των ΜΜΕ εννοείται), προσπαθούν να εγκλωβίσουν τη λαϊκή αγανάκτηση και δυσαρέσκεια σε ψεύτικα διλήμματα και διαχωριστικές γραμμές, για να παίξουν το παιχνίδι του νέου διπολισμού, για να γίνουν «χαλίφηδες στη θέση του χαλίφη». Δεν αποκλείεται και με δεδομένη την κωλοτούμπα του ΣΥΡΙΖΑ στο θέμα του μνημονίου, το δίλημμα του επόμενου διαστήματος και μοχλός για την αναμόρφωση του πολιτικού σκηνικού να γίνει το «δημοκρατία-φασισμός» καθώς ήδη καλεί σε νέο "ανένδοτο".
Τίθεται επομένως το ερώτημα: Και η σημερινή ΕΡΤ, αλλά και συνολικά τα ΜΜΕ, ποια δημοκρατία υπηρετούν; Υπηρετούν την αστική δημοκρατία, που είναι η δικτατορία των μονοπωλίων, είτε αυτή λειτουργεί με ένα πιο «δημοκρατικό» μανδύα, είτε με αυταρχικές μεθόδους και πρακτικές. Άλλωστε στις σημερινές συνθήκες, που η αντιλαϊκή πολιτική οξύνει τα λαϊκά προβλήματα όλο και περισσότερο, αυτή η πολιτική θα συνοδεύεται από τον αυταρχισμό, τις επιστρατεύσεις, το χτύπημα και αυτού του μηδαμινού δικαιώματος στην ενημέρωση.
Τα αστικά ΜΜΕ, συμπεριλαμβανομένων των ιδιωτικών καναλιών και της κρατικής ΕΡΤ – πέρα από καπιταλιστικές επιχειρήσεις, επιχειρήσεις που ανήκουν σε βιομήχανους, εφοπλιστές, τραπεζίτες κλπ. – είναι και κομμάτι του αστικού κράτους, συγκεκριμένα του εποικοδομήματος της καπιταλιστικής οικονομικής βάσης. Είναι μηχανισμοί ιδεολογικής και πολιτικής χειραγώγησης, αναπαραγωγής της κυρίαρχης ιδεολογίας, διάδοσης του αντικομμουνισμού, του κυρίαρχου πολιτισμού.
Ούτε στην κρατική ΕΡΤ είχαν θέση οι ειδήσεις και η ενημέρωση του λαού για τους εργατικούς - λαϊκούς αγώνες, για τις θέσεις κομμάτων, όπως το ΚΚΕ (που ήταν εξαφανισμένο από τις ενημερωτικές εκπομπές), ήταν παραγκωνισμένες πολιτιστικές και ψυχαγωγικές εκπομπές που μπορούν να ανεβάζουν το πολιτιστικό και μορφωτικό επίπεδο του λαού. Ενώ αντίθετα είχαν θέση η κυβερνητική προπαγάνδα, η συκοφάντηση των αγώνων, ο εξωραϊσμός της ΕΕ, τα αντικομουνιστικά ντοκιμαντέρ κλπ. Και όλα αυτά ανεξάρτητα από τις ειλικρινείς προσπάθειες δημοσιογράφων και άλλων εργαζομένων στην ΕΡΤ να υπηρετήσουν την πραγματική ενημέρωση του λαού, που όμως έβρισκε «τείχος» στο ασφυκτικό πλαίσιο λειτουργίας της ΕΡΤ και των άλλων καναλιών. Και αυτό το πλαίσιο λειτουργίας το συγκροτούσαν και το διοικούσαν και διάφοροι παρατρεχάμενοι, υψηλόμισθοι δημοσιογράφοι και αυλικοί των κυβερνήσεων που ήταν μέσα στην ΕΡΤ.
Φυσικά δεν ταυτίζονται στα πάντα τα ιδιωτικά ΜΜΕ με το κρατικό κανάλι. Τα ιδιωτικά ΜΜΕ υπηρετούν και τα ιδιαίτερα συμφέροντα των μετόχων τους. Και αυτά τα συμφέροντα δεν αποτυπώνονται μόνο στα κέρδη και τις ζημίες των εταιρικών ισολογισμών. Υπηρετούνται ποικιλοτρόπως, μέσα από τη διαπλοκή με αστικά κόμματα και το πολιτικό προσωπικό της πλουτοκρατίας, την προώθηση άλλων επιχειρηματικών σχεδίων (προμηθειών του Δημοσίου, εργολαβίες κλπ.). Σήμερα μάλιστα σε συνθήκες κρίσης, συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης του κεφαλαίου σε όλα τα επίπεδα, προωθείται και η αλλαγή του τοπίου στα ΜΜΕ, η αναδιάρθρωση της ΕΡΤ, συγκεντρώνοντας υποδομές, υλικό, συχνότητες στα χέρια λίγων επιχειρηματικών ομίλων.
Ωστόσο, το κράτος – ως συλλογικής καπιταλιστής – πάντα θα έχει στη διάθεσή του κρατικά μέσα και κανάλια (μικρότερα σαν και αυτό που ετοιμάζει η κυβέρνηση ή μεγαλύτερα σαν και αυτό που υπήρχε) που θα είναι σχετικά ανεξάρτητα από τα επιμέρους συμφέροντα τμημάτων κεφαλαίου και μεμονωμένων καπιταλιστών. Γιατί το κρατικό κανάλι – ανεξάρτητα από το βαθμό διασύνδεσης με την εκάστοτε κυβέρνηση – όπως και το αστικό κράτος, εκφράζει τα γενικά συμφέροντα της αστικής τάξης, τη διαιώνιση του καπιταλιστικού συστήματος, την ενσωμάτωση του λαού. Το παράδειγμα του BBC που ο ΣΥΡΙΖΑ προβάλλει ως πρότυπο και για την ΕΡΤ είναι χαρακτηριστικό. Ένας ημικρατικός οργανισμός, διασυνδεδεμένος με τους επιχειρηματικούς ομίλους στην ενημέρωση, που ανεξάρτητα αν ασκεί ή όχι κριτική στην κυβέρνηση, αυτό πάντα γίνεται από τη σκοπιά των συμφερόντων του κεφαλαίου και όχι για το δικαίωμα του λαού στην ενημέρωση!
Εκ των πραγμάτων, λοιπόν, στο πλαίσιο της σημερινής οικονομίας, σε συνθήκες που τα ΜΜΕ είναι στα χέρια της αστικής τάξης και του κράτους της, δεν μπορεί να ικανοποιηθεί η ανάγκη του λαού για ενημέρωση, ψυχαγωγία, πολιτισμό μέσω των ΜΜΕ.
Γι' αυτό ο αγώνας ενάντια στις ιδιωτικοποιήσεις, τις απολύσεις, πρέπει να κοιτάει μπροστά και όχι στο παρελθόν. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η πάλη για να ανοίξει πάλι η ΕΡΤ. Εντάσσεται στην ανάγκη κατάργησης της ατομικής ιδιοκτησίας και της επιχειρηματικής δραστηριότητας στα ΜΜΕ, κοινωνικοποίησης των μονοπωλίων και ανατροπής του κράτους τους. Οι υποδομές, οι συχνότητες, τα κανάλια, τα συστήματα τηλεπικοινωνιών και πληροφορικής να αποτελούν κοινωνική κρατική ιδιοκτησία. Αυτήν την αναγκαιότητα προβάλλει το ΚΚΕ. Και καλεί το λαό να παλέψει σε αυτήν την κατεύθυνση. Να συμπορευτεί με το ΚΚΕ. Να γυρίσει την πλάτη στην κυβέρνηση και τους νέους σωτήρες της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Η κυβερνητική απόφαση για το «λουκέτο στην ΕΡΤ» και σε άλλους δημόσιους οργανισμούς - στην πορεία - δεν είναι μια αποσπασματική ενέργεια, μια «ακραία» απόφαση, όπως την ονομάζουν ορισμένοι, όπως και οι κυβερνητικοί εταίροι, ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ, που επιδιώκουν το ίδιο αποτέλεσμα (αναδιάρθρωση ΕΡΤ) με άλλον τρόπο (με ανοιχτή ΕΡΤ). Είναι ένας ακόμη κρίκος στην αλυσίδα της αντιλαϊκής πολιτικής, της πολιτικής που επιδιώκει έξοδο από κρίση, ανάκαμψη προς όφελος του κεφαλαίου. Γι' αυτό και το κύριο σήμερα είναι να οργανωθεί η πάλη για να μην περάσουν τα μέτρα της κυβέρνησης, να καταργηθεί η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, η Υπουργική Απόφαση για την ΕΡΤ, να σταματήσουν οι απολύσεις.
Το ΚΚΕ από την πρώτη στιγμή δήλωσε «παρών», μπήκε μπροστά, κατέθεσε τροπολογίες στη Βουλή, συνέβαλε στην κινητοποίηση ταξικών σωματείων και άλλων αγωνιστικών συσπειρώσεων, διέθεσε το σταθμό και τις συχνότητες του «902», για να ακουστεί η φωνή των απεργών εργαζομένων της ΕΡΤ, αψήφησε τους εκβιασμούς και τις απειλές του κράτους και των μηχανισμών του, τις παρεμβάσεις της DIGEA για τη διακοπή του σήματος του «902». Ανοίγει αποφασιστικά το ζήτημα τι ΜΜΕ έχει ανάγκη ο λαός, ποιες είναι οι προϋποθέσεις για να γίνουν πράξη.
Άλλωστε, το τελευταίο διάστημα και με αφορμή τις εξελίξεις στην ΕΡΤ έχει ανοίξει μια ολόκληρη συζήτηση σχετικά με τη λεγόμενη «δημόσια» τηλεόραση και συνολικά τα ΜΜΕ. Από μερίδα δημοσιογράφων, συνδικαλιστικών ηγεσιών και δυνάμεων, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, ζυμώνεται η άποψη ότι το κλείσιμο της ΕΡΤ είναι «πλήγμα στη δημοκρατία, είναι εκτροπή, πραξικόπημα κλπ.», καθώς επίσης και ότι «πρέπει να ενωθούμε όλοι μαζί για υπερασπιστούμε το δημόσιο χαρακτήρα της ΕΡΤ από μια αντιδημοκρατική κυβέρνηση». Σε αυτήν τη συζήτηση ακόμη και οι χιλιάδες απολύσεις, τα δικαιώματα των εργαζομένων, οι εργασιακές σχέσεις, ο μισθός – που ούτως ή άλλως είχαν χτυπηθεί και στη σημερινή ΕΡΤ - έχει περάσει σε δεύτερη και τρίτη μοίρα από αυτές τις δυνάμεις. Προέχει για όλους αυτούς «η υπεράσπιση της δημοκρατίας».
Αυτός ο στόχος βολεύει αφάνταστα εκείνες τις δυνάμεις, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, που ενώ δεν αμφισβητούν τη σημερινή στρατηγική, δεν αμφισβητούν την ΕΕ και την κυριαρχία των μονοπωλίων στην κοινωνία (και στο χώρο των ΜΜΕ εννοείται), προσπαθούν να εγκλωβίσουν τη λαϊκή αγανάκτηση και δυσαρέσκεια σε ψεύτικα διλήμματα και διαχωριστικές γραμμές, για να παίξουν το παιχνίδι του νέου διπολισμού, για να γίνουν «χαλίφηδες στη θέση του χαλίφη». Δεν αποκλείεται και με δεδομένη την κωλοτούμπα του ΣΥΡΙΖΑ στο θέμα του μνημονίου, το δίλημμα του επόμενου διαστήματος και μοχλός για την αναμόρφωση του πολιτικού σκηνικού να γίνει το «δημοκρατία-φασισμός» καθώς ήδη καλεί σε νέο "ανένδοτο".
Τίθεται επομένως το ερώτημα: Και η σημερινή ΕΡΤ, αλλά και συνολικά τα ΜΜΕ, ποια δημοκρατία υπηρετούν; Υπηρετούν την αστική δημοκρατία, που είναι η δικτατορία των μονοπωλίων, είτε αυτή λειτουργεί με ένα πιο «δημοκρατικό» μανδύα, είτε με αυταρχικές μεθόδους και πρακτικές. Άλλωστε στις σημερινές συνθήκες, που η αντιλαϊκή πολιτική οξύνει τα λαϊκά προβλήματα όλο και περισσότερο, αυτή η πολιτική θα συνοδεύεται από τον αυταρχισμό, τις επιστρατεύσεις, το χτύπημα και αυτού του μηδαμινού δικαιώματος στην ενημέρωση.
Τα αστικά ΜΜΕ, συμπεριλαμβανομένων των ιδιωτικών καναλιών και της κρατικής ΕΡΤ – πέρα από καπιταλιστικές επιχειρήσεις, επιχειρήσεις που ανήκουν σε βιομήχανους, εφοπλιστές, τραπεζίτες κλπ. – είναι και κομμάτι του αστικού κράτους, συγκεκριμένα του εποικοδομήματος της καπιταλιστικής οικονομικής βάσης. Είναι μηχανισμοί ιδεολογικής και πολιτικής χειραγώγησης, αναπαραγωγής της κυρίαρχης ιδεολογίας, διάδοσης του αντικομμουνισμού, του κυρίαρχου πολιτισμού.
Ούτε στην κρατική ΕΡΤ είχαν θέση οι ειδήσεις και η ενημέρωση του λαού για τους εργατικούς - λαϊκούς αγώνες, για τις θέσεις κομμάτων, όπως το ΚΚΕ (που ήταν εξαφανισμένο από τις ενημερωτικές εκπομπές), ήταν παραγκωνισμένες πολιτιστικές και ψυχαγωγικές εκπομπές που μπορούν να ανεβάζουν το πολιτιστικό και μορφωτικό επίπεδο του λαού. Ενώ αντίθετα είχαν θέση η κυβερνητική προπαγάνδα, η συκοφάντηση των αγώνων, ο εξωραϊσμός της ΕΕ, τα αντικομουνιστικά ντοκιμαντέρ κλπ. Και όλα αυτά ανεξάρτητα από τις ειλικρινείς προσπάθειες δημοσιογράφων και άλλων εργαζομένων στην ΕΡΤ να υπηρετήσουν την πραγματική ενημέρωση του λαού, που όμως έβρισκε «τείχος» στο ασφυκτικό πλαίσιο λειτουργίας της ΕΡΤ και των άλλων καναλιών. Και αυτό το πλαίσιο λειτουργίας το συγκροτούσαν και το διοικούσαν και διάφοροι παρατρεχάμενοι, υψηλόμισθοι δημοσιογράφοι και αυλικοί των κυβερνήσεων που ήταν μέσα στην ΕΡΤ.
Φυσικά δεν ταυτίζονται στα πάντα τα ιδιωτικά ΜΜΕ με το κρατικό κανάλι. Τα ιδιωτικά ΜΜΕ υπηρετούν και τα ιδιαίτερα συμφέροντα των μετόχων τους. Και αυτά τα συμφέροντα δεν αποτυπώνονται μόνο στα κέρδη και τις ζημίες των εταιρικών ισολογισμών. Υπηρετούνται ποικιλοτρόπως, μέσα από τη διαπλοκή με αστικά κόμματα και το πολιτικό προσωπικό της πλουτοκρατίας, την προώθηση άλλων επιχειρηματικών σχεδίων (προμηθειών του Δημοσίου, εργολαβίες κλπ.). Σήμερα μάλιστα σε συνθήκες κρίσης, συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης του κεφαλαίου σε όλα τα επίπεδα, προωθείται και η αλλαγή του τοπίου στα ΜΜΕ, η αναδιάρθρωση της ΕΡΤ, συγκεντρώνοντας υποδομές, υλικό, συχνότητες στα χέρια λίγων επιχειρηματικών ομίλων.
Ωστόσο, το κράτος – ως συλλογικής καπιταλιστής – πάντα θα έχει στη διάθεσή του κρατικά μέσα και κανάλια (μικρότερα σαν και αυτό που ετοιμάζει η κυβέρνηση ή μεγαλύτερα σαν και αυτό που υπήρχε) που θα είναι σχετικά ανεξάρτητα από τα επιμέρους συμφέροντα τμημάτων κεφαλαίου και μεμονωμένων καπιταλιστών. Γιατί το κρατικό κανάλι – ανεξάρτητα από το βαθμό διασύνδεσης με την εκάστοτε κυβέρνηση – όπως και το αστικό κράτος, εκφράζει τα γενικά συμφέροντα της αστικής τάξης, τη διαιώνιση του καπιταλιστικού συστήματος, την ενσωμάτωση του λαού. Το παράδειγμα του BBC που ο ΣΥΡΙΖΑ προβάλλει ως πρότυπο και για την ΕΡΤ είναι χαρακτηριστικό. Ένας ημικρατικός οργανισμός, διασυνδεδεμένος με τους επιχειρηματικούς ομίλους στην ενημέρωση, που ανεξάρτητα αν ασκεί ή όχι κριτική στην κυβέρνηση, αυτό πάντα γίνεται από τη σκοπιά των συμφερόντων του κεφαλαίου και όχι για το δικαίωμα του λαού στην ενημέρωση!
Εκ των πραγμάτων, λοιπόν, στο πλαίσιο της σημερινής οικονομίας, σε συνθήκες που τα ΜΜΕ είναι στα χέρια της αστικής τάξης και του κράτους της, δεν μπορεί να ικανοποιηθεί η ανάγκη του λαού για ενημέρωση, ψυχαγωγία, πολιτισμό μέσω των ΜΜΕ.
Γι' αυτό ο αγώνας ενάντια στις ιδιωτικοποιήσεις, τις απολύσεις, πρέπει να κοιτάει μπροστά και όχι στο παρελθόν. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η πάλη για να ανοίξει πάλι η ΕΡΤ. Εντάσσεται στην ανάγκη κατάργησης της ατομικής ιδιοκτησίας και της επιχειρηματικής δραστηριότητας στα ΜΜΕ, κοινωνικοποίησης των μονοπωλίων και ανατροπής του κράτους τους. Οι υποδομές, οι συχνότητες, τα κανάλια, τα συστήματα τηλεπικοινωνιών και πληροφορικής να αποτελούν κοινωνική κρατική ιδιοκτησία. Αυτήν την αναγκαιότητα προβάλλει το ΚΚΕ. Και καλεί το λαό να παλέψει σε αυτήν την κατεύθυνση. Να συμπορευτεί με το ΚΚΕ. Να γυρίσει την πλάτη στην κυβέρνηση και τους νέους σωτήρες της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
