“Πάσο” στην παραγωγικότητα, “τα βλέπω” στην εντατικοποίηση – Η αστική τάξη και ο λάκκος της

 

Το νέο υπόδειγμα που ευαγγελίζεται το μεγάλο κεφάλαιο, σε όλη την ΕΕ, και στην Ελλάδα, προβλέπει αύξηση της παραγωγικότητας κι ενίσχυση της μεταποίησης τεχνολογίας αιχμής. Μιλάνε για Βιομηχανία 4.0, ενεργειακή αυτονομία και έξυπνη μεταποίηση. Αυτό το σχέδιο, ισχυρίζονται οι αρχιτέκτονές του, απαιτεί αφενός επενδύσεις σε νέα μέσα παραγωγής (που όλως τυχαίως παράγονται σε συγκεκριμένες χώρες), και αφετέρου, ένα υψηλό επίπεδο ειδίκευσης της εργατικής τάξης. Για αυτό το σκοπό, το Ταμείο Ανάκαμψης των δεκάδων δις, το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης και η Αναπτυξιακή Τράπεζα περιλαμβάνουν ενισχύσεις στο μεγάλο κεφάλαιο προκειμένου αυτό να ακολουθήσει αυτό το νέο υπόδειγμα.

Ταυτόχρονα, το ίδιο κράτος κάνει δύο άλλα πράγματα. Πρώτον, υποχρηματοδοτεί την εκπαίδευση, κλείνει σχολές και τμήματα Πανεπιστημίων, κατηγοριοποιεί τα σχολεία, χαμηλώνοντας οριζόντια το επίπεδο εκπαίδευσης, αδειάζει όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, από τα δημοτικά μέχρι τα πανεπιστήμια, από δασκάλους, και γενικώς επιτίθεται με κάθε τρόπο στην εκπαιδευτική διαδικασία, ενίοτε και κυριολεκτικά, με τις δυνάμεις καταστολής, τις οποίες επιχειρεί να εγκαταστήσει μέσα στα πανεπιστήμια. Σε όλα αυτά, θα πρέπει να προστεθεί το κλείσιμο ή η πλήρης υποβάθμιση των παραγωγικών σχολών και η πλήρης αδυναμία οργανωμένης αξιοποίησης από το κεφάλαιο των μεταναστευτικών ροών για την άντληση αναγκαίου εργατικού δυναμικού στα πρότυπα της Γερμανίας, της Αγγλίας και της Αμερικής. Εν ολίγοις, διαμορφώνει ένα εκπαιδευτικό σύστημα που αναμφίβολα θα οδηγήσει στην παραγωγή εργατικού δυναμικού, πιθανώς ευέλικτου και φθηνού, αλλά σίγουρα χαμηλής ειδίκευσης.

Δεύτερον, το κράτος διαχειρίζεται την καπιταλιστική κρίση προς όφελος των κλάδων του τουρισμού και του εμπορίου. Δεν εστιάζει σε ασφαλείς και σύγχρονες μονάδες μεταποίησης, αλλά αντίθετα αδιαφορεί για τη μετατροπή αυτών σε κάτεργα. Πώς αλήθεια φαντάζονται τα έξυπνα εργοστάσια; Ως πού θα φτάνει η ευφυία τους, αν δεν μπορούν στοιχειωδώς να προστατέψουν το πολύτιμο εργατικό δυναμικό, ώστε να μπορεί απρόσκοπτα να λειτουργεί σαν άλλο ένα γρανάζι τους;

Αυτές οι πολιτικές μπορεί να αυξήσουν τελικά (και μεσοπρόθεσμα) την εκμετάλλευση της εργατικής τάξης μέσα από την εντατικοποίηση της εργασίας, αλλά σίγουρα δεν πρόκειται να αυξήσουν την παραγωγικότητα της εργασίας. Και λέμε μπορεί, γιατί η αύξηση της εκμετάλλευσης εξαρτάται από την ταξική πάλη κι εδώ η αστική τάξη δεν παίζει μόνη της μπάλα.

Αν είναι έτσι τα πράγματα, μειώνεται ακόμα περισσότερο η πιθανότητα να κατευθυνθούν τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης στον δηλωμένο στόχο. Προφανώς, αυτή η πολιτική δεν γίνεται με την ανοχή της αστικής τάξης, αλλά με την ευθεία εντολή της. Η ίδια η αστική τάξη φαίνεται να καίει τη συμμετοχή της στην κούρσα αναβάθμισης που διεξάγεται σε όλο τον πλανήτη για υψηλή παραγωγικότητα. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι κάποιες μεμονωμένες επιχειρήσεις ή κλάδοι δεν θα ανέβουν στον τρένο, όπως γίνεται πάντα. Γι’ αυτήν την «απόσυρση», οι εν Ελλάδι αστοί θα μπορούν να ξεκοκκαλίσουν το ζεστό χρήμα των κρατικών ενισχύσεων χωρίς να το υποβάλλουν στο μαρτύριο της μετατροπής του σε κεφάλαιο και στα κοιλοπονήματα της αυτοαξιοποίησης. Κι ίσως αυτός να είναι ο πραγματικός στόχος του Ταμείου Ανάκαμψης.

Από μια άποψη, η αστική τάξη στην Ελλάδα και το πολιτικό προσωπικό τους μάλλον ποντάρουν στο υπόδειγμα που έχουν χτίσει από την ένταξή τους στην ΕΟΚ/ΕΕ και στην ανταγωνιστική θέση που έχουν από τα τόσα χρόνια εμπειρίας. Είναι πιθανό να υπάρχουν και ρητές ντιρεκτίβες σε κλάδους που η ελληνική μεταποίηση έχει δυνατότητες καπιταλιστικής ανάπτυξης (όπως η αγροδιατροφή) λόγω της δράσης συγκεκριμένων μονοπωλίων (όπως στο χώρο των σπόρων).

Το πιο εντυπωσιακό ίσως είναι ότι το αξεδιάλυτο αυτό κουβάρι ίσως έχει συνεπάρει και τους ίδιους τους αστούς ώστε συχνά να πιστεύουν και οι ίδιοι τις ρητορικές ακροβασίες τους. Έτσι, ακόμα κι όταν μιλάνε μεταξύ τους, φαίνονται πραγματικά αποφασισμένοι να τονώσουν την μεταποίηση και να την αναβαθμίσουν, όταν ταυτόχρονα σκάβουν το λάκκο και της υπάρχουσας μεταποιητικής δραστηριότητας.

Όλη αυτή η αντίθεση δείχνει ότι η αστική τάξη έφτασε στο σημείο να μην μπορεί να διαχειριστεί ούτε το μυαλό της και να πυροβολεί τα πόδια της. Δυστυχώς, αυτό που δεν θα μπορέσει ποτέ να κάνει, από ένστικτο και μόνο, είναι να πέσει μέσα στο λάκκο που έχει σκάψει. Αυτή τη βοήθεια πρέπει να της τη δώσει η εργατική τάξη.

«Πρόβες πολέμου» με ελληνική εμπλοκή

Ολοκληρώνεται αυτές τις μέρες η διεκπεραίωση αμερικανοΝΑΤΟικού προσωπικού και πολεμικού υλικού, μέσω του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης και του οδικού δικτύου του Εβρου, βορειότερα στη Βαλκανική, προς Ρουμανία και άλλα σημεία της συνοριογραμμής με τη Ρωσία. Είναι η πρώτη από συνολικά 7 «δόσεις» ΝΑΤΟικών που θα περάσουν το επόμενο διάστημα από την Αλεξανδρούπολη και τα δίκτυα του Εβρου προς βορρά, για να συμμετάσχουν σε στρατιωτικές αναπτύξεις, με τις κάννες στραμμένες στη Ρωσία, αλλά και στην Κίνα, που η επιρροή της μεγαλώνει στην περιοχή. Οσοι έφτασαν τώρα είναι ενταγμένοι στην αποστολή αεροπορικών δυνάμεων προς υποστήριξη της επιχείρησης «Atlantic Resolve 2021», η οποία πραγματοποιείται για 7η συνεχή χρονιά (από τα γεγονότα στην Κριμαία το 2014). Στο πλαίσιό της οι Αμερικανοί θα αναπτύξουν συνολικά 6.000 στελέχη τους (μηχανοκίνητο πεζικό, τεθωρακισμένα, «ελικοπτεράδες» κ.λπ.) επιπρόσθετα σε όσους σταθμεύουν ήδη στην Ευρώπη, για μια περίοδο 9 μηνών. Επιπλέον, οι αμερικανοΝΑΤΟικές δυνάμεις, που θα συνεχίσουν να περνούν από την Αλεξανδρούπολη, θα συμμετάσχουν και στην «αλυσίδα» των ασκήσεων που συναποτελούν την «Defender Europe 2021». Μια γιγαντιαία πρόβα πολέμου, η οποία προγραμματίζεται για το διάστημα Μάη - Ιούνη, με επίκεντρο την Ανατ. Ευρώπη και τα Βαλκάνια. Η Ελλάδα παίζει και εδώ κομβικό ρόλο στην υλοποίησή της, χώρια ότι κομμάτια της εξετάζεται να γίνουν και στη χώρα (π.χ. αεραποβατική ενέργεια στην Αλεξανδρούπολη, άσκηση στο Πετροχώρι Ξάνθης κ.λπ.).

* * *

Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε ο «Ριζοσπάστης», τα σενάρια της «Defender Europe 21» μυρίζουν μπαρούτι και κλιμακώνονται από τα «χωρικά επεισόδια» μέχρι τη γενικευμένη σύγκρουση. Περιλαμβάνουν την αντιμετώπιση μιας σειράς «ενεργειών του εχθρού», όπως: «Κυβερνοεπιθέσεις κατά του ΝΑΤΟ, εθνικών υποδομών και οικονομικών - χρηματιστηριακών κέντρων». «Μέτωπο πολιτικών κομμάτων ηγείται και υποστηρίζει διαδηλώσεις, διαμαρτυρίες, ταραχές» (άρα στο σενάριο μπαίνει ανοιχτά και η αντιμετώπιση λαϊκών κινητοποιήσεων από τις Ενοπλες Δυνάμεις, το ΝΑΤΟ το ίδιο!). «Μαχητικό του αντιπάλου συντρίβεται στην Εσθονία, με τον αντίπαλο να κατηγορεί την κυβέρνηση της χώρας. Σημειώνεται έκρηξη σε φρεγάτα του αντιπάλου στα ανοιχτά της Βουλγαρίας, με τον αντίπαλο να κατηγορεί τις κυβερνήσεις Βουλγαρίας και Ρουμανίας. Ακολουθούν απειλές κατά Βουλγαρίας, Ρουμανίας και Εσθονίας». Τέλος, «Εταιρείες Ιδιωτικών Στρατών» («Private Military Companies») «καταλαμβάνουν αεροδρόμια σε Βουλγαρία, Ρουμανία, Εσθονία» (για ανάπτυξη και χρήση «ιδιωτικών στρατών» - μισθοφόρων, ΗΠΑ και ΕΕ καταγγέλλουν τη Ρωσία, όπως στη Λιβύη, ενώ και οι ίδιες διατηρούν τέτοιες δυνάμεις σε διάφορες περιοχές του πλανήτη). Τα παραπάνω σενάρια ταξινομούνται από το ίδιο το ΝΑΤΟ στην κατηγορία των «OCCASUS», δηλαδή «μια συνθετική γεωστρατηγική κατάσταση στην οποία ένας φανταστικός αντίπαλος, ισότιμος του ΝΑΤΟ, τον προκαλεί σε ένα ευρύ μέτωπο πολιτικών, στρατιωτικών, ενημερωτικών και οικονομικών σεναρίων». Η συγκεκριμένη κατηγορία ασκήσεων καλύπτει «πολλαπλά σενάρια σε ένα τόξο από τον Βόρειο Ατλαντικό έως τη Μαύρη Θάλασσα, επιτρέποντας την εφαρμογή μεμονωμένων, περιοριζόμενων σε περιφερειακό επίπεδο σεναρίων, ή ενός συνδυασμού σεναρίων, αναβαθμίζοντάς τα σε μια σύγκρουση σε ολόκληρη την Ευρώπη»...

* * *

Γίνεται, επομένως, αντιληπτό ότι ο όγκος ελικοπτέρων, στρατιωτικών οχημάτων, πολεμικού υλικού και ΑμερικανοΝΑΤΟικών στρατιωτών που διεκπεραιώνονται μέσω Αλεξανδρούπολης, μετατρέπει την πόλη, τον Εβρο και τη χώρα ολόκληρη σε ορμητήριο πολέμου, αλλά και σε στόχο, που μόνο «εικονικός» δεν είναι. Δεν πάνε, άλλωστε, παρά λίγες βδομάδες απ' όταν ο υφυπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Αλεξάντρ Γκρουσκό, επισκεπτόμενος την Ελλάδα, ζητούσε με νόημα «να αποκλειστεί το ενδεχόμενο το έδαφος της φίλης για εμάς χώρας να παρασέρνεται στο γεωπολιτικό παιχνίδι της ανάσχεσης και του περιορισμού της Ρωσίας», παρακολουθώντας την κυβέρνηση να διαπραγματεύεται νέα συμφωνία με τους Αμερικανούς για τις βάσεις, με πληροφορίες να αναφέρουν ότι έχουν μπει στο τραπέζι συνολικά 23 τοποθεσίες όπου οι ΑμερικανοΝΑΤΟικοί θα μπορούν να αναπτύξουν δυνάμεις τους.

* * *

Ο λαός ωστόσο έχει πλούσια πείρα, όλα αυτά τα χρόνια, για το τι σημαίνει να βρίσκονται ο ίδιος και η χώρα στο επίκεντρο αντιμαχόμενων ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών: Δεν μπορεί να νιώθει απολύτως καμία ασφάλεια όταν στην περιοχή κονταροχτυπιούνται, με όλα τα μέσα, τεράστια γεωπολιτικά και επιχειρηματικά συμφέροντα, σε Ενέργεια, εμπόριο, διαύλους μεταφοράς. Τα περί «ανάσχεσης της τουρκικής επιθετικότητας» μέσα από την εμπλοκή σε τέτοια σχέδια και ανταγωνισμούς, είναι παραμύθια για μικρά παιδιά. Τα ίδια τα ΝΑΤΟικά σχέδια και ο στόχος της «διατλαντικής συνοχής» είναι που δίνουν «αέρα» στις απαράδεκτες διεκδικήσεις της τουρκικής αστικής τάξης. Το «στιγμιότυπο» με το αμερικανικό μεταγωγικό «Endurance», που κουβαλούσε τους ΑμερικανοΝΑΤΟικούς, να διασχίζει το κεντρικό Αιγαίο, όπου «σουλατσάριζε» το τουρκικό «Τσεσμέ», αμφισβητώντας «στο πεδίο» τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας, μιλά από μόνο του. Γι' αυτό μπαίνει, πλέον, επιτακτικά η ανάγκη όλοι όσοι προβληματίζονται να μη μείνουν θεατές: Να ενημερωθούν, να πάρουν θέση, απαιτώντας την απεμπλοκή της Ελλάδας από τα επικίνδυνα σχέδια. Να δράσουν μέσα από σωματεία και μαζικούς φορείς ενάντια στην Ελληνοαμερικανική Συμφωνία για τις Βάσεις, στην παροχή «διευκολύνσεων», στην εμπλοκή.

Παράλληλη πανδημία

Η «παράλληλη πανδημία», που βρίσκεται σε εξέλιξη και αφορά όλους όσοι στερούνται την αναγκαία ιατροφαρμακευτική περίθαλψη στο δημόσιο σύστημα Υγείας μιας νόσου, έχει επώδυνες συνέπειες για το λαό, ο οποίος βρίσκεται ταυτόχρονα αντιμέτωπος με την απειλή του κορονοϊού, εξαιτίας των ελλείψεων ακόμα και σε στοιχειώδη μέτρα προστασίας.

Για τρίτη φορά μέσα σε έναν χρόνο, η κυβέρνηση συρρικνώνει τα χειρουργεία, καταργεί κλινικές και ιατρεία στα δημόσια νοσοκομεία, βαφτίζει «ΜΕΘ Covid» κρεβάτια που είναι αναγκαία για χειρουργικές επεμβάσεις και άλλες ασθένειες, ανακυκλώνει τις διαχρονικές ελλείψεις στο δημόσιο σύστημα Υγείας για να διαχειριστεί με τα ίδια υλικά την έξαρση της πανδημίας.

Ποιο είναι το αποτέλεσμα για το λαό; Πέρα από το γεγονός ότι τα νοσοκομεία και οι ΜΕΘ καταγράφουν πληρότητα 100% για τους ασθενείς Covid, ειδικά στα μεγάλα αστικά κέντρα, ασθενείς με χρόνιες παθήσεις ή διάφορα έκτακτα περιστατικά αντιμετωπίζονται πλημμελώς ή και καθόλου από το δημόσιο σύστημα Υγείας, οδηγώντας ακόμα και σε αύξηση των θανάτων που δεν οφείλονται στην πανδημία.

Τα στοιχεία που παρουσίασε ο «Ριζοσπάστης» τον περασμένο Δεκέμβρη είναι αποκαλυπτικά: Σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας, την περίοδο Γενάρη - Οκτώβρη 2020 καταγράφηκε μείωση των επισκέψεων στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών κατά 30% και 31% λιγότερες επισκέψεις στα τακτικά εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων, ενώ συνολικά στο 10μηνο «χάθηκαν» πάνω από 3,4 εκατ. επισκέψεις σε σχέση με τον αντίστοιχο μέσο όρο της περιόδου 2017 - 2019.

Αντίστοιχα τα χειρουργεία μειώθηκαν κατά 21% και οι νοσηλείες κατά 16%. «Χάθηκαν» δηλαδή στο 10μηνο πάνω από 90.000 χειρουργεία στο δημόσιο σύστημα Υγείας σε σχέση με τον αντίστοιχο μέσο όρο των ετών 2017 - 2019. Αλλά και στα Κέντρα Υγείας μειώθηκαν κατά 25% οι επισκέψεις, ποσοστό που ισοδυναμεί με 2,5 εκατομμύρια λιγότερες σε σύγκριση με το μέσο όρο της περασμένης διετίας.

Η κατάσταση είναι ακόμα χειρότερη στα ογκολογικά νοσοκομεία, όπου μειώθηκαν κατά 35% οι επισκέψεις στα τακτικά εξωτερικά ιατρεία και κατά 9% οι νοσηλείες, που αντιστοιχεί σε 120.000 λιγότερες επισκέψεις ογκολογικών ασθενών, σε σύγκριση με το μέσο όρο της διετίας 2017 - 2019.

Η κατάσταση αυτή αποτυπώνεται στη συνολικότερη επιδείνωση των δεικτών Υγείας, καταγράφεται όμως και στην «πλεονάζουσα θνησιμότητα», στους θανάτους δηλαδή μέσα στην πανδημία, που υπερβαίνουν το μέσο όρο προηγούμενων μηνών.

Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, τις πρώτες 49 βδομάδες του 2020 οι θάνατοι αυξήθηκαν κατά 3,65% σε σύγκριση με τις αντίστοιχες βδομάδες του 2019, ενώ πολύ μεγαλύτερη (από 25% έως 42%) είναι η αύξηση των θανάτων από την 46η έως την 49η βδομάδα, δηλαδή στο διάστημα 9 Νοέμβρη - 6 Δεκέμβρη 2020, οπότε κορυφώθηκε ξανά η πανδημία.

Απ' αυτούς τους «πλεονάζοντες» θανάτους, ένα μέρος οφείλεται στον κορονοϊό, σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις του ΕΟΔΥ. Η αιτία όμως για σχεδόν τους μισούς απ' αυτούς είναι αδιευκρίνιστη και από τους επιστήμονες αποδίδονται στον αποκλεισμό χιλιάδων «μη Covid» ασθενών από το δημόσιο σύστημα Υγείας, που λειτουργεί ως μιας νόσου. Με άλλα λόγια, η αδυναμία χρονίως πασχόντων και άλλων ασθενών να έχουν έγκαιρα την αναγκαία διάγνωση και θεραπεία, οδηγεί πολλούς απ' αυτούς σε μοιραία κατάληξη.

Τα παραπάνω στοιχεία δεν αποδεικνύουν μόνο πόσο χυδαίοι και προκλητικοί είναι οι ισχυρισμοί της κυβέρνησης ότι διαχειρίζεται ικανοποιητικά την πανδημία και ότι δίνει προτεραιότητα στην ανθρώπινη ζωή. Ούτε φανερώνει μόνο τη γύμνια των κυβερνητικών εξαγγελιών για ενίσχυση τάχα του δημόσιου συστήματος Υγείας με μετακινήσεις υγειονομικών, προσλήψεις με ημερομηνία λήξης και σύστημα «ακορντεόν» στις ΜΕΘ, στα εξωτερικά ιατρεία, στις θεραπείες.

Πάνω απ' όλα αποκαλύπτονται τα αδιέξοδα ενός συστήματος Υγείας που λειτουργεί στη λογική της ανταποδοτικότητας και του «κόστους - οφέλους», με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια και σε σύμπραξη με τον ιδιωτικό τομέα, με υπόβαθρο την πολιτική των ελάχιστων δωρεάν παροχών για όλους και της εμπορευματοποίησης της Υγείας. Το σύστημα αυτό δεν είναι μόνο ανήμπορο να σταθεί με επάρκεια στις έκτακτες συνθήκες της πανδημίας, αλλά είναι ανίκανο να καλύψει τις ανάγκες του λαού και σε κανονικές συνθήκες. Το σύστημα αυτό είναι έκφραση μιας ευρύτερης στρατηγικής της ΕΕ και του κεφαλαίου για την Υγεία, που υπηρετήθηκε απ' όλες τις κυβερνήσεις όλα τα προηγούμενα χρόνια.

Η αιτία γι' αυτό είναι ο προσανατολισμός του, η λειτουργία του στο πλαίσιο της καπιταλιστικής οικονομίας με κριτήριο τα γενικότερα συμφέροντα του κεφαλαίου και όχι τις ανάγκες του λαού. Εκεί οφείλονται οι ελλείψεις σε προσωπικό και υποδομές, η υποχρηματοδότηση, οι αδρές πληρωμές από την τσέπη του λαού, η γιγάντωση του ιδιωτικού τομέα, η πλήρης σχεδόν απουσία της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας με έμφαση στην πρόληψη.

Οσο η υγεία του λαού θεωρείται κόστος για το κεφάλαιο και το κράτος του, τόσο θα είναι εκτεθειμένη σε πανδημίες, επαγγελματικές ασθένειες, αρρώστιες που μπορούν έγκαιρα να προληφθούν, να διαγνωστούν ή και να θεραπευτούν με βάση τα επιτεύγματα της ιατρικής επιστήμης και των τεχνολογικών της εργαλείων. Τόσο θα μεγαλώνει η απόσταση ανάμεσα στις δυνατότητες που προσφέρει η εξέλιξη της ανθρώπινης εργασίας και σκέψης, και την αθλιότητα όπου είναι καταδικασμένος να ζει ο λαός.

Μαζί λοιπόν με τις διεκδικήσεις για μέτρα ουσιαστικής στήριξης του δημόσιου συστήματος Υγείας, με μόνιμες προσλήψεις και σύγχρονες υποδομές, με επίταξη του ιδιωτικού τομέα χωρίς αποζημιώσεις και αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης, προβάλλει από τις ίδιες τις εξελίξεις η αναγκαιότητα της πάλης για καθολικό, δημόσιο και δωρεάν σύστημα Υγείας, στην υπηρεσία των σύγχρονων κοινωνικών αναγκών και όχι της καπιταλιστικής κερδοφορίας, όπως γίνεται σήμερα, σε βάρος του λαού.