Τα τηλεγραφόξυλα θ’ ανθίσουν κι ας έπεσε ο Γράμμος!

       

Πειθαρχικός Ουλαμός Καλπακίου! Το Καλπάκι ήταν το χειρότερο στρατιωτικό κάτεργο της εποχής, ο «τάφος των ζωντανών», όπως τον ονόμασαν οι ίδιοι οι φαντάροι, ένα πραγματικό, μ’ όλη τη σημασία της λέξης, στρατόπεδο συγκέντρωσης. Εκεί έστελναν τα μέλη της ΟΚΝΕ, της Κομμουνιστικής Νεολαίας Ελλάδας, με σκοπό να τους τσακίσουν σωματικά και ηθικά, να τους εξαναγκάσουν να απαρνηθούν τις ιδέες τους και τα ιδανικά τους, το ΚΚΕ και την ΟΚΝΕ. Ο Πειθαρχικός Ουλαμός Καλπακίου λειτούργησε από το 1924 έως το 1934.

Ανάμεσα στους ξυλοδαρμούς, στα κρεμάσματα από τα δέντρα, στην καταναγκαστική εργασία για να φτιαχτεί ο δρόμος της μονής που απείχε δύο χιλιόμετρα από τον Πειθαρχικό Ουλαμό Καλπακίου, οι αντιφρονούντες φαντάροι, οι εμφορούμενοι από τις σοσιαλιστικές ιδέες, υποχρεώνονταν να ποτίζουν για ολόκληρες ώρες καθημερινά τα τηλεγραφόξυλα! Στην ερώτηση των ηρωικών κομμουνιστών φαντάρων για τον λόγο για τον οποίο πότιζαν τα τηλεγραφόξυλα, η απάντηση ήταν ότι όταν αυτά ανθίσουν τότε θα έρθει ο σοσιαλισμός στην Ελλάδα!

Η στάση των εκατοντάδων μελών του ΚΚΕ και της ΟΚΝΕ που πέρασαν αλύγιστοι από το Καλπάκι υπήρξε πραγματικά ηρωική. Μεταξύ άλλων, ο Θανάσης Κλάρας (Α. Βελουχιώτης), ο Κώστας Καραγιώργης, ο Δημήτρης Βλαντάς κ.ά. Λίγα χρόνια μετά το κλείσιμο του Πειθαρχικού Ουλαμού Καλπακίου ήρθε η εποποιία του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ, της ΕΠΟΝ, της ΟΠΛΑ, της Εθνικής Αλληλεγγύης και κατόπιν του ΔΣΕ! Λίγο έλειψε τα τηλεγραφόξυλα ν’ ανθίσουν! Μάλιστα τα άνθη άρχισαν να αχνοφαίνονται αλλά τελικά μαράθηκαν πριν προλάβουν να στολίσουν τα τηλεγραφόξυλα του Πειθαρχικού Ουλαμού Καλπακίου! Ο Γράμμος τελικά έπεσε!

Όμως τι κι αν έπεσε ο Γράμμος! Εμείς θα κάνουμε τα τηλεγραφόξυλα ν’ ανθίσουν! Εμείς τελικά θα νικήσουμε! Η νέα κοινωνία, η σοσιαλιστική, θα τσακίσει την σαπίλα του καπιταλισμού, θα τσακίσει την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο! Οι χιλιάδες νεολαίοΙ που πέρασαν και φέτος από το αντιιμπεριαλιστικό διήμερο της ΚΝΕ είναι η επιβεβαίωση των λεγομένων μας! Οι χιλιάδες κομμουνιστές νεολαίοι που βούλιαξαν τα Ιωάννινα έστειλαν μήνυμα προς όλες τις κατευθύνσεις ότι εμείς θα νικήσουμε και θα κάνουμε τα τηλεγραφόξυλα ν’ ανθίσουν κι ας έπεσε ο Γράμμος!

Ανδρομάχη Συμέλα Βασ.

Η αισιόδοξη βλακεία του Καντίντ

Επιστρέφοντας στο μικρό τους αγρόκτημα, ο Πανγκλός, ο Καντίντ και ο Μαρτέν συνάντησαν ένα γεροντάκι που έπαιρνε τον αέρα του στην εξώπορτα της αυλής του, κάτω από τις πορτοκαλιές. Ο Πανγκλός, που του άρεσαν τα κουτσομπολιά όσο οι συλλογισμοί, ρώτησε τον παππού να μάθει πώς λεγόταν ο μουφτής που είχαν στραγγαλίσει. "Δεν έχω την παραμικρή ιδέα", τον διαφώτισε ο γέροντας, "και δεν φρόντισα ποτέ να μάθω το όνομα κανενός μουφτή και κανενός βεζίρη. Δεν ξέρω τίποτα για όσα μου λέτε. Είμαι γενικά της γνώμης πως όσοι μπλέκονται με τα κοινά το πληρώνουν ακριβά κι ότι και να πάθουν το αξίζουν. Δεν φροντίζω ποτέ να μάθω για το τι συμβαίνει στην Κωνσταντινούπολη. Μου φτάνει μονάχα να στέλνω στην αγορά τα φρούτα που καλλιεργώ στον κήπο μου". Λέγοντας αυτά, κάλεσε τους ξένους να μπουν στο σπίτι του. (...)

"Θά 'χετε σίγουρα στην ιδιοκτησία σας πολλές και καταπληκτικές εκτάσεις", είπε ο Καντίντ στον Τούρκο. - "Έχω μονάχα εκατόν εξήντα εκτάρια. Τα καλλιεργώ με τα παιδιά μου. Η δουλειά σε κρατάει μακριά από τις πιο βλαβερές συνήθειες: την τεμπελιά, την ανηθικότητα και την ανέχεια".

Ο Βολταίρος και το εξώφυλλο της έκδοσης του 1759, σε μετάφραση από τα γερμανικά.

Επιστρέφοντας στο αγρόκτημα, ο Καντίντ έκανε μερικές βαθυστόχαστες σκέψεις σχετικά με όσα του είχε πει ο Τούρκος. "Μου φαίνεται πως αυτός ο καλός γέροντας περνάει πολύ καλύτερα από εκείνους τους έξι βασιλιάδες που είχαμε την τιμή να γνωρίσουμε στην Βενετία". - "Όλοι οι φιλόσοφοι συμφωνούν πως τα υψηλά αξιώματα έχουν αποδειχτεί πολύ επικίνδυνα για όσους τα κατέχουν", πρόσθεσε ο Πανγκλός. "(...) Ξέρετε επίσης τι απέγιναν ο Κροίσος, ο Αστυάγας, ο Δαρείος, ο Διονύσιος ο Συρακόσιος, ο Πύρρος, ο Περσέας, ο Αννίβας (...) ο Εδουάρδος Β', ο Ερρίκος ΣΤ', ο Ριχάρδος Γ', η Μαρία Στιούαρτ, ο Κάρολος Α' (...), έτσι δεν είναι;" - "Ξέρω επίσης πως πρέπει να καλλιεργήσουμε τον κήπο μας". "Έχετε δίκιο", είπε ο Πανγκλός, "διότι όταν ο άνθρωπος τοποθετήθηκε στον κήπο της Εδέμ, τοποθετήθηκε εκεί για να λειτουργεί από μόνος του, για να δουλεύει, πράγμα που αποδεικνύει πως ο άνθρωπος δεν πλάστηκε για να κάθεται". - "Ας αφήσουμε τα λόγια κι ας στρωθούμε στη δουλειά", είπε ο Μαρτέν. "Είναι ο μόνος τρόπος να κάνουμε τη ζωή ανεκτή".

Όλοι στο κτήμα συμμετείχαν στην προσπάθεια. Ο καθένας βάλθηκε να αξιοποιήσει τις ικανότητές του. (...) Ο Πανγκλός έλεγε μερικές φορές στον Καντίντ: "Όλα τα γεγονότα αλληλοσυνδέονται στα πλαίσια του καλύτερου των κόσμων που θα ήταν δυνατό να υπάρξει. Διότι τελικά αν δεν σας είχαν διώξει με τις κλοτσιές από τον πύργο εξαιτίας των συναισθημάτων σας για τη δεσποινίδα Κυνεγόνδη, εάν δεν είχατε περάσει από την Ιερά Εξέταση, εάν δεν είχατε χάσει όλα τα πρόβατα που είχατε φέρει από τη χώρα του Ελντοράντο, δεν θα μπορούσατε τώρα να τρώτε ζαχαρωτά κυδώνια και φυστίκια". - "Ωραία τα λέτε", του απάντησε ο Καντίντ, "αλλά έχουμε δουλίτσα. Πρέπει να καλλιεργήσουμε τον κήπο μας".


Το παραπάνω κείμενο είναι ένα απόσπασμα από ένα έργο που με μυθιστορηματικό τρόπο εξέδωσε ο Βολταίρος το 1759 με τίτλο "Καντίντ ή η αισιοδοξία" (*). Εκείνη την εποχή, οι άθεοι προβλημάτιζαν τους θρήσκους με ερωτήματα όπως "αφού ο θεός είναι τέλειος, γιατί δημιούργησε έναν κόσμο ατελή;" ή "αφού ο θεός είναι πανάγαθος, γιατί υπάρχει κακό στον κόσμο;" κλπ. Ο -γνωστός για τον θεϊσμό του- γερμανός μαθηματικός και φιλόσοφος Γκότφριντ Βίλχελμ Λάιμπνιτς έδωσε την δική του απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα, λέγοντας ότι ο κόσμος μας είναι ο καλύτερος δυνατός που θα μπορούσε να υπάρξει, με δεδομένη την παρουσία του ανθρώπου σ' αυτόν. Ο Βολταίρος, λοιπόν, έγραψε το "Καντίντ", ως απάντηση στον Λάιμπνιτς, με έναν πρωταγωνιστή που δεν χάνει την αισιοδοξία του παρ' ότι δοκιμάζει όλες τις συμφορές που θα μπορούσαν να τον βρουν. Η ειρωνεία του Βολταίρου είναι καυστική και απολαυστική: όλα τα κακά του κόσμου συνεργάζονται για να κάνουν τον κόσμο μας τον καλύτερο δυνατό.

Πρέπει να παραδεχτούμε ότι εδώ και κάμποσα χρόνια η χώρα μας ζη σε ένα βολταιρικό περιβάλλον. Η ελπίδα έρχεται, η ανάπτυξη βρίσκεται ante portas, βγαίνουμε από το τούννελ και εν γένει τα πάντα βοούν ότι τα κόπια μας έπιασαν τόπο και τα εγγόνια μας θα δρέψουν τους καρπούς των θυσιών μας, παρά τα στοιχεία περί φτώχειας που κοινοποίησε με δελτίο τύπου η ΕλΣτατ και τα οποία κάθε άλλο παρά αισιόδοξα μπορεί να τα χαρακτηρίσει κανείς. Να σημειώσουμε ότι η έρευνα αφορά το 2016 και βασίζεται σε εισοδηματικά στοιχεία του 2015, άρα δεν λαμβάνονται υπ' όψη οι επιδράσεις από τις νομοθετικές ρυθμίσεις που έγιναν πρόσφατα για να κλείσει εκείνη η ρημάδα η αξιολόγηση (νέα καθίζηση αφορολόγητου, νέες μειώσεις συντάξεων, νέες ανατροπές στην αγορά εργασίας κλπ).

Σύμφωνα με την ΕλΣτατ, λοιπόν, και με δεδομένο ότι το όριο φτώχειας ορίζεται για το 2016 στα 4.500 ευρώ ατομικά και 9.450 για τετραμελείς οικογένειες με δυο ανήλικα παιδιά:
- Το 35,6% του πληθυσμού βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας ή και κοινωνικού αποκλεισμού, ποσοστό που στις παραγωγικές ηλικίες (18-64 ετών) φτάνει το 39,7%. Σχεδόν 2 στους 5 βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού.
- Κίνδυνο φτώχειας αντιμετωπίζει το 30,3% των εργαζομένων με μερική απασχόληση, παναπεί οι 3 στους 10. Παραδόξως, τον ίδιο κίνδυνο αντιμετωπίζει και το 12,2% των εργαζομένων με πλήρη απασχόληση. Παλιά, από την φτώχεια κινδύνευαν οι άνεργοι. Τώρα πια, στον "καλύτερο δυνατόν" κόσμο μας, κινδυνεύουν και οι εργαζόμενοι.
- Το χάσμα φτώχειας (δείκτης που μετράει τους φτωχότερους ανάμεσα στους φτωχούς) συνεχίζει να αυξάνεται, φτάνοντας πέρυσι το 31,9%. Αυτό σημαίνει ότι οι μισοί φτωχοί έχουν εισόδημα κατά 31,9% ή περισσότερο κάτω από το όριο της φτώχειας, δηλαδή ζουν με λιγώτερα από 3.064 τον χρόνο (περίπου δυόμισυ κατοστάρικα τον μήνα).
-Το 19,2% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού διαβιώνει σε νοικοκυριά με χαμηλή ένταση εργασίας. Σε απλά ελληνικά: ο ένας στους πέντε "μάχιμους" κατοίκους αυτής της χώρας δούλεψε το 2016 κατά 20% τουλάχιστον λιγώτερο από όσο είχε δουλέψει τον προηγούμενο χρόνο. Ας είναι καλά η ευελιξία της εργασίας...

Κίνδυνος φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού στην Ευρώπη.

Φυσικά, όλα αυτά τα στοιχεία (και άλλα πολλά) δεν δικαιολογούν καμμιά αισιοδοξία, ιδίως δε αν σημειώσουμε δυο επί πλέον δεδομένα: πρώτον, η σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια δείχνει είτε χειροτέρευση είτε (στην καλύτερη περίπτωση) στασιμότητα και, δεύτερον, ούτε οι αντίστοιχοι ευρωπαϊκοί δείκτες παρουσιάζουν σοβαρές τάσεις βελτίωσης παρά την πολυθρύλητη ανάκαμψη.

Ας επιστρέψουμε, όμως, στον Βολταίρο για να γράψουμε τον επίλογο. Κατά πάσα πιθανότητα, το να περιμένουμε καλύτερες μέρες ενώ μένουμε αμέτοχοι και περιοριζόμαστε στο να καλλιεργούμε τον κήπο μας, δεν κάνει και δεν πρόκειται ποτέ να κάνει τον κόσμο μας τον "καλύτερο δυνατόν". Το μόνο που σίγουρα κάνει είναι εμάς αισιόδοξους μέχρι βλακείας. Σαν τον Καντίντ.


-----------------------------------------
(*) Εκδόσεις Πόλις, 2005, σελ. 144-147 (μετάφραση: Παντελής Κοντογιάννης). Στις αρχές του 1759, ο ίδιος ο Βολταίρος συντόνισε την ταυτόχρονη έκδοση του έργου σε πέντε χώρες, μια διαδικασία της οποίας η σκοπιμότητα ακόμη ερευνάται. Το έργο γνώρισε τεράστια επιτυχία και απανωτές εκδόσεις, οι οποίες διαφέρουν μεταξύ τους διότι ο Βολταίρος βελτίωνε το αρχικό κείμενο διαρκώς μέχρι τον θάνατό του.

Η τιτανομαχια των πλειστηριασμων!

ΟΛαφαζάνης στα δικαστήρια κατά των πλειστηριασμών! Η Κωνσταντοπούλου στα δικαστήρια κατά των πλειστηριασμών! Η εξωκοινοβουλευτική αριστερά στα δικαστήρια κατά των πλειστηριασμών! Όλοι όσοι έφτασαν τα σπίτια μας ένα βήμα από τους πλειστηριασμούς χοροπηδάνε παρουσία καμερών στα δικαστήρια για να σώσουν τα σπίτια μας! Όλοι όσοι ήταν ΣΥΡΙΖΑ ή στήριζαν τον ΣΥΡΙΖΑ για να μας αρπάξει τα σπίτια τώρα μάχονται δήθεν για να τα γλιτώσουν! Όλοι όσοι άνοιξαν την Βουλή τον Αύγουστο του 2015 για να μετατρέψουν το «ΟΧΙ» του λαού στο δημοψήφισμα σε «ΝΑΙ» επιτρέποντας το κοινοβουλευτικό πραξικόπημα που οδήγησε στους πλειστηριασμούς της πρώτης κατοικίας, τρέχουν δήθεν στα δικαστήρια για να προστατέψουν την λαϊκή κατοικία! Όλοι όσοι χοροπηδούσαν σε δρόμους και σε πλατείες υπέρ της περήφανης διαπραγμάτευσης που οδήγησε στις κατασχέσεις των λαϊκών κατοικιών, τώρα χοροπηδούν στα δικαστήρια δήθεν για να μην αφήσουν να πλειστηριαστεί η λαϊκή κατοικία!

Δεν τους έπιασε καμία αγωνιστική διάθεση! Δεν τρέχουν στα δικαστήρια γιατί τους έπιασε ο καημός για την λαϊκή κατοικία! Βάλανε την χερούκλα τους για να αρπαγεί η λαϊκή κατοικία από τις τράπεζες! Στα δικαστήρια τρέχουν για να αρπάξουν ψήφους και να γίνουν Αλέξηδες στη θέση του Αλέξη! Στα δικαστήρια τρέχουν για να παραπλανήσουν τον απλό κόσμο που βρίσκεται εκεί και αγωνίζεται κατά των πλειστηριασμών, αλλά και τον υπόλοιπο λαό που παρακολουθεί το σόου τους από την τηλεόραση!

Στο σόου αυτό κατά των πλειστηριασμών της λαϊκής κατοικίας εναλλάσσονται σαν πρωταγωνιστές στις τηλεοπτικές κάμερες ο Λαφαζάνης με την Κωνσταντοπούλου, δίνοντας μάχη ποιος θα βρεθεί μπροστά από τον άλλον! Ένα σόου εντελώς για το θεαθήναι αφού όταν ένα σπίτι έχει φτάσει να εκποιηθεί από τα ειρηνοδικεία, έχει ήδη κατασχεθεί από προηγούμενο δικαστήριο και πλέον δεν ανήκει στον ιδιοκτήτη του αλλά στην τράπεζα, η οποία απλά πρέπει να το πλειστηριάσει. Και ο Λαφαζάνης και η Κωνσταντοπούλου γνωρίζουν ότι όλα αυτά είναι για το θεαθήναι αφού με τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς τα σπίτια θα εκποιηθούν και θα μείνει μόνο η εικόνα των Λαφαζάνηδων και των Κωνσταντόπουλων να τραβολογάνε συμβολαιογράφους!

Ο αγώνας στα ειρηνοδικεία θα έχει αξία αν συνδεθεί με αγώνα για την προστασία της λαϊκής κατοικίας. Αυτό που θα προστατέψει την λαϊκή κατοικία και πρέπει να γίνει στόχος πάλης του μαζικού λαϊκού κινήματος είναι νόμος που να προστατεύει την λαϊκή κατοικία! Το μαζικό λαϊκό κίνημα πρέπει να εμποδίσει τις κατασχέσεις της λαϊκής κατοικίας! Το σπίτι του κοσμάκη δεν προσφέρεται για ψηφοθηρία, προπαντός από αυτούς που έβαλαν πλάτη για να φτάσουμε στις κατασχέσεις και τώρα παριστάνουν τους αγωνιστές!

Το στεγαστικό πρόβλημα στην ΕΣΣΔ

Κάθε πολίτης της ΕΣΣΔ είχε το κατοχυρωμένο δικαίωμα να αποκτήσει εντελώς δωρεάν διαμέρισμα.

Ναι, απολύτως δωρεάν, δεν χρειαζόταν να πληρώσει. Το αποκτούσε με επίσημα έγγραφα στο όνομά του για πάντα και μπορούσε να το δώσει στα παιδιά του αργότερα.

Φυσικά, υπήρχαν λίστες αναμονής, αλλά κάθε μήνα δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι ελάμβαναν δωρεάν διαμερίσματα από το σοβιετικό κράτος. Χάρη σε αυτό ακόμα και σήμερα υπάρχουν δεκάδες εκατομμύρια ιδιοκτήτες σπιτιών στη Ρωσία. Αυτό το δικαίωμα που κατοχυρώθηκε στην ΕΣΣΔ ήταν για πρώτη φορά στον κόσμο.

Η ΕΣΣΔ αν και ήταν μια ερειπωμένη στην κυριολεξία χώρα μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, με τα 2 πρώτα πεντάχρονα προγράμματα ανοικοδόμησης κατόρθωσε να λύσει το στεγαστικό πρόβλημα και να αποκαταστήσει τις κατεστραμμένες υποδομές (δρόμους, γέφυρες, σχολεία, νοσοκομεία, δημόσια κτίρια, λιμάνια, αεροδρόμια).

Η συντριπτική πλειοψηφία των σοβιετικών πολιτών (80%) στεγάστηκε με τα κρατικά προγράμματα κατασκευής διαμερισμάτων που εκτελούνταν από τις σοσιαλιστικές επιχειρήσεις κατασκευών. Αργότερα στα τέλη της δεκαετίας του 1950 δημιουργήθηκαν και εναλλακτικές δυνατότητες στέγασης που επιτάχυναν τους ρυθμούς απόκτησης κατοικίας.

Συγκεκριμένα:

— Aν δεν ήθελε ο πολίτης να κάνει αίτηση για το δωρεάν διαμέρισμα που δικαιούταν ούτε ήθελε να κληρονομήσει, τότε μπορούσε να αγοράσει σπίτι από τον οικοδομικό συνεταιρισμό της πόλης που επέλεγε ή εάν εργαζόταν σε μεγάλη επιχείρηση από τον οικοδομικό συνεταιρισμό της επιχείρησης.

Οι οικοδομικοί συνεταιρισμοί είχαν δωρεάν πολεοδομημένα οικόπεδα, οικοδομικά υλικά σε τιμή κόστους από τις σοσιαλιστικές επιχειρήσεις και έπαιρναν άτοκα κρατικά δάνεια για τις ανεγέρσεις κατοικιών.

Η αγορά του σπιτιού από τον οικοδομικό συνεταιρισμό γινόταν σε πολύ χαμηλή τιμή, σε τιμή κόστους στην κυριολεξία, δηλαδή χωρίς τα καπιταλιστικά κέρδη που μεσολαβούν σήμερα (τόκος τραπεζικού δανείου, κέρδος οικοπεδούχου, κέρδος κατασκευαστικής εταιρείας) και χωρίς τις φορολογικές και άλλες επιβαρύνσεις που κάνουν άπιαστο όνειρο την απόκτηση κατοικίας. Η πληρωμή γινόταν με μικρές δόσεις ως μεριδιούχος του οικοδομικού συνεταιρισμού, ενώ ταυτόχρονα κατοικούσε στο σπίτι που σταδιακά εξοφλούσε.

— Αν δεν επιθυμούσε ούτε την στεγαστική λύση του οικοδομικού συνεταιρισμού και ήθελε να κτίσει το σπίτι του σε μικρή πόλη ή χωριό δικαιούταν δωρεάν οικόπεδο έκτασης 10 έως 15 στρέμματα (ανάλογα με τα μέλη της οικογένειας) πολεοδομημένο (εντός σχεδίου) με εξασφαλισμένη σύνδεση ηλεκτροδότησης, υδροδότησης, αποχέτευσης, τηλεφωνίας) με έτοιμο δωρεάν αρχιτεκτονικό σχέδιο που επέλεγε ο ίδιος και με λήψη άτοκου δανείου για την ανέγερση της κατοικίας που εξοφλούσε σε 15 χρόνια με πολύ μικρές δόσεις.

Σε όλες τις κατοικίες ήταν σχεδόν δωρεάν η παροχή ρεύματος, θέρμανσης, τηλεφωνίας, φυσικού αερίου και νερού. Η επιβάρυνση ήταν πολύ μικρή, αφού για το σύνολο των υπηρεσιών αυτών αντιστοιχούσε ένα πολύ μικρό κλάσμα από το μισθό του εργαζόμενου, γύρω στο 5% του μισθού του.

Σε όλες τις μεγάλες πόλεις τα θερμικά εργοστάσια παραγωγής ρεύματος προμήθευαν εκτός από το ηλεκτρικό ρεύμα και ζεστό νερό στις κατοικίες για την θέρμανση τους (τηλεθέρμανση).

Σε όλες τις πόλεις υπήρχε η αρμόδια επιτροπή στέγασης που ως όργανο κεντρικού σχεδιασμού συγκέντρωνε τις αιτήσεις για απόκτηση κατοικίας, παρακολουθούσε κι ενημέρωνε το μητρώο κατοικιών και των ιδιοκτητών τους και εξασφάλιζε την ύπαρξη σταθερού αποθέματος ελεύθερων δημοτικών κατοικιών που ήταν απαραίτητο για τις έκτακτες ανάγκες στέγασης όπως η προσωρινή διαμονή εργαζομένων κι η αρχική διαμονή όσων εγκαθίστανται μόνιμα μέχρι να εξασφαλίσουν μόνιμη δική τους κατοικία με τους ανωτέρω αναφερόμενους τρόπους.

Δεν υπήρχε περίπτωση να μείνει κανένας άστεγος. Το αίσχος των άστεγων ή της ανασφάλειας και αβεβαιότητας στέγασης που υπάρχει στις καπιταλιστικές κοινωνίες ήταν άγνωστο και αδιανόητο!

Είναι γεγονός ότι παρατηρήθηκαν καθυστερήσεις στον τομέα κατασκευής κατοικιών κατά διαστήματα σε κάποιες περιοχές της ΕΣΣΔ με αποτέλεσμα να καθυστερεί η ικανοποίηση των αιτημάτων που περιλαμβάνονταν στις λίστες αναμονής των δικαιούχων.

Αυτές οι καθυστερήσεις οφείλονταν στην έλλειψη συντονισμού μεταξύ των υπευθύνων οργάνων εφαρμογής του κεντρικού σχεδιασμού που ήταν επιφορτισμένα με την υλοποίηση του κατασκευαστικού προγράμματος κι είχαν ως αποτέλεσμα τον μη έγκαιρο καταμερισμό των οικονομικών πόρων για την στήριξη των κατασκευαστικών σοσιαλιστικών επιχειρήσεων.

Η πείρα απέδειξε ότι έγινε υπέρμετρη σπατάλη πόρων σε οικοδομικούς συνεταιρισμούς και αντίστοιχη μείωση διαθέσιμων πόρων στις σοσιαλιστικές επιχειρήσεις κατασκευών που ήταν ο βασικός μοχλός άσκησης στεγαστικής πολιτικής.

Σε αντίθεση με τα παραπάνω αυτό που συμβαίνει στις καπιταλιστικές χώρες και στην πατρίδα μας είναι τραγικό. Οι κατοικίες είναι εμπορεύματα γιατί η οικοδομήσιμη γη δεν προσφέρεται δωρεάν, η κατασκευή κατοικιών γίνεται από ιδιωτικές κερδοσκοπικές εταιρείες κι ο αναγκαστικός δανεισμός από τράπεζες επιβαρύνει με μεγάλους τόκους αυτόν που θέλει να αποκτήσει κατοικία.

Το γεγονός επίσης ότι η γη χρησιμοποιείται ως πεδίο καπιταλιστικής κερδοφορίας έχει ως αποτέλεσμα να μην υπάρχει χωροταξικός σχεδιασμός με γνώμονα την κάλυψη των στεγαστικών αναγκών, την ορθολογική χρήση της γης και την προστασία του περιβάλλοντος.

Έτσι οι χρήσεις γης σε κάθε περιοχή δεν είναι σαφώς προσδιορισμένες, βρίσκονται σε συνεχή αναδιαμόρφωση ανάλογα σε ποιες εκτάσεις συμφέρει κάθε φορά τους καπιταλιστές να δραστηριοποιηθούν με αποτέλεσμα δημόσιες εκτάσεις δασών, ορεινών όγκων και αιγιαλών είτε να καταπατούνται, είτε να χαρίζονται και σε μια νύκτα να αλλάζουν αυθαίρετα χρήση για να ωφεληθούν καταπατητές, μεγαλοοικοπεδούχοι και οι καπιταλιστές που αγοράζουν αγροτική γη και την άλλη μέρα τα χωράφια τους γίνονται πανάκριβα οικόπεδα για καπιταλιστική εκμετάλλευση.

Ταυτόχρονα επειδή ακριβώς δεν υπάρχει σταθερός χωροταξικός σχεδιασμός με σαφή διάκριση δασικών, γεωργικών, βιομηχανικών και οικιστικών ζωνών ενθαρρύνεται έμμεσα η αυθαίρετη οικιστική ανάπτυξη με πώληση αγροτεμαχίων που ανοικοδομούνται από τους εξαθλιωμένους προλετάριους για να βάλουν ένα κεραμίδι στο κεφάλι τους και μετά αρχίζει η κομματική εξάρτηση από τα αστικά κόμματα και τα χαράτσια νομιμοποίησης.

Συγκεκριμένα εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι με την ανοχή του αστικού κράτους που δεν εφαρμόζει πολιτική λαϊκής στέγασης για δωρεάν παροχή κατοικίας, προκειμένου να αποφύγουν το αβάστακτο κόστος αγοράς οικοπέδου εντός σχεδίου, εξαναγκάζονται να κτίσουν εκτός σχεδίου πόλης.

Έτσι δημιουργούνται ολόκληροι οικισμοί έξω από τον οικιστικό ιστό της κάθε πόλης και μετά αρχίζει το πολύχρονο κυνηγητό και η ταλαιπωρία, δηλαδή το να παρακαλούν για κατασκευή δικτύων κοινής ωφέλειας και σύνδεση με αυτά, μετά για ένταξη στο σχέδιο πόλης, μετά για την εφαρμογή του σχεδίου και μετά να πληρώνουν φόρους και πρόστιμα νομιμοποίησης.

Στο τέλος οι φόροι ακινήτων που επιβάλλονται αμφισβητούν έμμεσα το δικαίωμα ιδιοκτησίας στην κατοικία που με κόπους μιας ζωής έφτιαξαν… δηλαδή και κομματική ομηρία και οικονομική αιμορραγία.

Το αποκορύφωμα της περιπέτειας για εξασφάλιση στέγασης στον καπιταλισμό είναι ότι με το ξέσπασμα των καπιταλιστικών κρίσεων και την αδυναμία αποπληρωμής των δανείων λόγω ανεργίας, αρχίζουν οι πλειστηριασμοί κατοικιών που ζούμε και σήμερα, ενώ στην καλύτερη περίπτωση τα χρέη μεταβιβάζονται στην επόμενη γενιά.

Το τραγελαφικό φαινόμενο και η αντίφαση που παρατηρείται στον καπιταλισμό είναι ότι ενώ υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες κενές απούλητες κατοικίες, ταυτόχρονα υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες νέοι που δεν μπορούν να κάνουν οικογένεια, γιατί δεν μπορούν να αποκτήσουν κατοικία αφού οι κατοικίες είναι στα χέρια των καπιταλιστών μεγαλοϊδιοκτητών και των μετόχων των κατασκευαστικών εταιρειών.

Για να κατοχυρωθεί το δικαίωμα της κατοικίας για το λαό και να δοθεί ριζική λύση στο πρόβλημα της στέγασης του λαού, πρέπει:

–Nα κοινωνικοποιηθεί η γη και οι φυσικοί της πόροι στα πλαίσια της κοινωνικοποίησης όλων των συγκεντρωμένων μέσων παραγωγής.

–Να γίνει σαφής και ορθολογική χωροθέτηση των ζωνών χρήσεων γης και των οικιστικών ζωνών και πολεοδόμηση τους.

–Να συσταθεί Δημόσιος Εννιαίος Φορέας Κατασκευών που θα αναλάβει την προγραμματισμένη κατασκευή κατοικιών, σχολείων, νοσοκομείων, άλλων κτιρίων και έργων υποδομής για την κάλυψη των λαϊκών αναγκών.

Υπάρχουν όλες οι δυνατότητες και προϋποθέσεις για την σοσιαλιστική ανάπτυξη στον τομέα κατασκευών.

Διαθέτουμε όλη την αναγκαία τεχνογνωσία, το επιστημονικό-τεχνικό προσωπικό και τα μηχανήματα καθώς και την απαραίτητη υποστηρικτική βιομηχανία που θα κοινωνικοποιηθεί, δηλαδή διαθέτουμε ανεπτυγμένη τσιμεντοβιομηχανία, μεταλλουργική βιομηχανία, βιομηχανία ξύλου, χημική βιομηχανία που από το στάδιο υπολειτουργίας επειδή σήμερα βρίσκονται στα χέρια των καπιταλιστών, θα περάσουν στο στάδιο αυξημένης παραγωγής για να καλυφθούν οι εγχώριες ανάγκες και να γίνονται εξαγωγές στα πλαίσια ισότιμων αμοιβαία επωφελών οικονομικών ανταλλαγών με στόχο την λαϊκή ευημερία χωρίς οικονομική εξάρτηση που αναπαράγει ο καπιταλιστικός δρόμος ανάπτυξης.

Στη φωτογραφία συγκρότημα λαϊκών κατοικιών στα περίχωρα της Μόσχας που κατασκευάστηκε το 1972.

Αυτή η σοβιετική αρχιτεκτονική κυκλικής μορφής είχε εμπνευστές του αρχιτέκτονες Evgeny Stamo and Alexander Markelov.

Άρθρο – έρευνα  από τον Evangelo Danezi

Πηγή: SAFINA

Ο τάφος των ζωντανών – Πειθαρχικός Ουλαμός Καλπακίου (1924-1934)

Κατιούσα

Σε προηγούμενη ανάρτησή μας αναφερθήκαμε στον Πειθαρχικό Ουλαμό  Καλπακίου, το κάτεργο όπου κλείνονταν για να «σωφρονιστούν» από τον αστικό στρατό κομμουνιστές και άλλοι αγωνιστές φαντάροι «επικίνδυνοι για την πατρίδα». Η αναφορά μας βασίστηκε σε γράμματα κρατούμενων φαντάρων που δημοσιεύτηκαν στον Ριζοσπάστη και σε ρεπορτάζ της ίδιας εφημερίδας, που παρατίθενται στο δεκάτομο έργο του Γιώργη Πικρού «Οι ρίζες του λαϊκού μας κινήματος, 1912 – 1936» (εκδ. Καρανάσης, Αθήνα 1978).
Σήμερα θα αναφερθούμε στους σκοπούς που οδήγησαν και στο ιστορικό της ίδρυσης του κολαστηρίου, στην επιλογή της τοποθεσίας, στη σύνθεση και στις συνθήκες «σωφρονισμού» των κρατουμένων. Στον πρόλογό του ο Γιώργης Πικρός αναφέρει ότι «ο  Ριζοσπάστης, απ’ το 1925 τόνιζε ασταμάτητα, πως αν γινόταν μια έρευνα θα έφερνε στο φως πρωτοφανή μαρτύρια. Αλλά πώς μπορούσε να γίνει έρευνα; Στην περίπτωση αυτή θάπρεπε η κυβέρνηση να διατάξει έρευνα εναντίον των αρμοδίων και του Υπουργείου Στρατιωτικών, γιατί αυτοί ήταν οι οργανωτές και καθοδηγητές των βασανιστηρίων. Αλλά και στα 1928 – 32 που κυβερνούσε ο «δημοκράτης» Βενιζέλος με το κόμμα των Φιλελευθέρων η κατάσταση καθόλου δεν άλλαξε, μάλλον χειροτέρεψε(…)
Αρχικά δεν είχε την έννοια της πειθαρχικής μονάδας πολιτικών αντιπάλων των κυβερνώντων κομμάτων, που άνηκαν στο δημοκρατικό κίνημα. Αυτή συντελέστηκε προοδευτικά μετά το πραξικόπημα του Παγκάλου, οπότε η διεύθυνση του ουλαμού, καίτοι οργανικά ανήκε στον VIII συνοριακό τομέα της VIII Μεραρχίας Ηπείρου, πέρασε στο Γεν. Επιτελείο Στρατού. Από κει καθορίζονταν η συμπεριφορά και οι μέθοδες αναμόρφωσης των κρατουμένων…»
…Το στρατιωτικό Κάτεργο του Καλπακιού είναι αναμφισβήτητα η τελευταία λέξη της εγκληματικής επινόησης του ελληνικού μιλιταρισμού, το σύμβολο του κανιβαλισμού και αξιόλογα θα μπορούσε να χρησιμέψει για υποδειγματικό πρότυπο στο διεθνή φασισμό.
Ο Πειθαρχικός Ουλαμός ανήκε οργανικά στον VIII Συνοριακό Τομέα της VIII Μεραρχίας Ηπείρου.
Προήλθε από τις ανάγκες της Στρατιωτικής «συστηματοποίησης» με τη συγχώνευση όλων των πειθαρχικών διμοιριών που υπήρχαν, σκόρπιες κατά τόπους από της εποχής των πολέμων, κάτω από ενιαία και ομοιόμορφη διεύθυνση. Γιατί εκτός από το ότι ο «σωφρονισμός» των πειθαρχούμενων θα ήταν μεθοδικότερος, θα μαζευόντανε ένας αριθμός θυμάτων του μιλιταρισμού, που μια και κρίνονταν ακατάλληλος για να μαθαίνει την τέχνη του σκοτωμού στη στρατώνα, θάπρεπε να προσφέρει «παραγωγική εργασία». Είναι ανάγκη να μιλήσουμε από τώρα για το απάνθρωπο στα χρονικά και ποσοτικά της όρια.

Εξόριστοι του Καλπακίου της παλιοτέρας εποχής, όταν το ηπειρωτικό κάτεργο ήταν τόπος…απλώς καταναγκαστικών έργων.

Το ότι για τόπος διαμονής του Πειθ. Ουλαμού προτιμήθηκε η Ήπειρος δεν είναι τυχαίο.
Μέρος εξαιρετικά ανώμαλο, απομονωμένο, χαράδρες και βουνά απρόσιτα (λημέρια κατσικιών και ληστών), δάση εκτεταμένα, δυσμενέστατες μετεωρολογικές συνθήκες, είναι σπουδαία φυσικά πλεονεχτήματα για την έδρα του Πειθαρχικού Ουλαμού. Και οι αντικειμενικές συνθήκες για την παραγωγική εκμετάλλευση και το φυσικό περιβάλλον ευνοϊκότατα για την «φρούρηση» και το «σωφρονισμό» των πειθαρχούμενων.
Οι αναστεναγμοί, τ’ αναφωνητά της λιποθυμίας μέσα σ’ ατέλειωτο αριθμό ωρών δουλειάς, οι απεγνωσμένες κραυγές που αφήνουν οι χειροπόδαρα δεμένοι σκελετοί κάτω απ’ το βούρδουλα και το κοντάκι, δεν υπάρχει φόβος ν’ ακουστούν από τον έξω κόσμο, πνίγονται στα παγερά φαράγγια της Ηπείρου.
Ο Πειθαρχικός Ουλαμός δε μένει μόνιμα στο ίδιο μέρος. Το καλοκαίρι (Απρίλης – Νοέμβρης) περνά στην τοποθεσία «Πόρκο – Σέρμπο», που βρίσκεται ανάμεσα στα χάνια «Δέμα» και «Μπουραζάνι», ακριβώς στο 52ο χιλιόμετρο του δημόσιου δρόμου απ’ τα Γιάννενα στην Κορυτσά(…)
Απάτητες κορφές και κάθετες πλαγιές, άγριοι βοργιάδες, συχνές καλοκαιρινές νεροποντές, παγωμένες νύχτες και ανυπόφορα λιοπύρια.
Απέραντοι βάλτοι στις όχθες του ποταμού, σύννεφα και κουνούπια που έχουν συνέπεια μια χρόνια βαριά ελονοσία.
Να μια φυσική εικόνα που κάνει αβάσταχτη τη ζωή και κάτω από καλύτερες συνθήκες χωρίς απάνθρωπη δουλειά, χωρίς βασανιστήρια χωρίς τους Νερωνισμούς των δημίων.
Η χειμερινή διαμονή (Δεκέμβρης – Απρίλης) είναι το ΚΑΛΠΑΚΙ, τοποθεσία στο βορειανατολικό βάθος βαλτώδικης πεδινής έκτασης διαρρεομένης απ’ τον ποταμό Καλαμά (Θύαμη) στο 32ο χιλιόμετρο της δημόσιας οδού όπου αρχίζουν τα βουνά του Ζαγοριού(…)

“Μεταφορά αγκωναριών από κρατούμενο. Τ’ αγκωνάρια αυτά υποχρεώθηκε να τα μεταφέρη για ένα διάστημα απ’ τόνα μέρος στ’ άλλο, ικανοποιώντας έτσι απλώς τα σαδιστικά ένστιχτα του χτήνους Παπαχρήστου”

Κι η πνιγμένη ηχώ του πόνου της πειθαρχούμενης λεύτερης σκέψης απλώνεται βραχνή σε συχνούς επιθανάτιους σφαδασμούς κάτω από τα χτυπήματα του λυσσασμένου κακούργου, συναντιέται με το τραγούδι – τι ειρωνεία – των ηρωίδων του Ζαλόγγου που γκρεμίστηκαν για τη λευτεριά. Μα άλλαξαν οι καιροί.
Ο Πειθαρχικός Ουλαμός είτε στο ΚΑΛΠΑΚΙ, είτε στο «Π ό ρ κ ο – Σ έ ρ μ π ο» βρίσκεται, τυπικά ανήκει στο 2ο λόχο που εδρεύει στο Δελβινάκι, ουσιαστικά όμως εξαρτιέται απ’ ευθείας απ’ το υπουργείο των Στρατιωτικών, και πραχτικά είναι τσιφλίκι του Παπαχρήστου, στο οποίο ο αιμοβόρος Κομιτατζής έχει εντολή και δικαίωμα να ρυθμίζει το παν, και το χρόνο της ζωής των θυμάτων της μιλιταριστικής θηριωδίας. Ο 2ος Λόχος (του 1ου Τάγματος του VIII Συνοριακού Τομέως) κανονίζει μονάχα την τροφοδοσία και τον ιματισμό των ανδρών του Πειθαρχικού. Για όλα τα άλλα ζητήματα η συνεννόηση γίνεται απ’ ευθείας μεταξύ Υπουργείου Στρατιωτικών και Παπαχρήστου, μέσον της VIII Μεραρχίας Ηπείρου.
Στην αρχή, στον Πειθαρχικό Ουλαμό στέλνονταν οι « α π λ ώ ς α π ε ί θ α ρ χ ο ι», αυτοί για τους οποίους έχει επικρατήσει στη φανταρίστικη τερμινολογία, ο όρος « σ τ ρ α β ό ξ υ λ α» (1924). Λίγο αργότερα άρχισαν να στέλνουν και όλους τους επαναστάτες φαντάρους στο Καλπάκι κι από τότε υπήχθη ο Πειθαρχικός Ουλαμός ουσιαστικά στο Υπουργείο (στο αρμόδιο τμήμα εδρεύει ο γνωστός συντ/ ρχης Φεσόπουλος), το οποίο και μόνο έχει τη δικαιοδοσία να στείλει και να ανακαλέσει στρατιώτες στον Πειθαρχικό, είτε κομμουνιστές , είτε «απλώς απείθαρχοι» που μ’ ένα όνομα λέγονται όλοι «π ε ι θ α ρ χ ο ύ μ ε ν ο ι».
Ποιοι να είναι άραγε οι φαντάροι που χαρακτηρίζονται ως κομμουνιστές και στέλνονται ή να πεθάνουν, ή να τρελαθούν, πάντως να σακατευθούν στο απαίσιο κάτεργο; Όλοι όσοι είχαν το θάρρος να υψώσουν το ανάστημά τους μέσα στο στρατώνα απέναντι στην τρομοκρατία των καραβανάδων, όλοι όσοι τόλμησαν να διαμαρτυρηθούν για τη σκληρή τυραννία της στρατιωτικής ζωής, για την αθλιότητα του συσσιτίου, για την αποχτηνωτική πειθαρχία, όλοι όσοι ζήτησαν να βελτιώσουν με αγώνα τη ζωή του δυστυχισμένου φαντάρου. Εκείνοι ακόμα που τόλμησαν να καταγγείλουν καταχρήσεις σε βάρος του δημοσίου, εκείνοι που αρνήθηκαν να χτυπήσουν τους ταξικούς αδερφούς των στις απεργίες, ακόμα όσοι κατάγγειλαν ανήθικα όργια εκ μέρους βαθμοφόρων σε βάρος των στρατιωτών, όλοι οι ηρωϊκοί αγωνιστές της Ομοσπονδίας των Κομμουνιστικών Νεολαιών, που κατόρθωσαν να πιάσουν, όλοι στάλθηκαν να πεθάνουν κάτω από το σιδερένιο τακούνι του βάρβαρου μιλιταρισμού(…)

“Μια ομάδα απ’ τους εξόριστους συντρόφους φαντάρους στο Καλπάκι που φτιάχνουν δρόμους ά σ κ ο π α στο βουνό!”

Περνάμε στη δεύτερη κατηγορία, τα σ τ ρ α β ό ξ υ λ α (απλώς απέιθαρχοι). Τα δυστυχισμένα και κακομοιριασμένα θύματα της καπιταλιστικής οργάνωσης της κοινωνίας. Κοινωνικά ναυάγια που ζήτησαν τη λησμονιά στο χασίς και την κοκαΐνη, κοινωνικά αποβράσματα, που κατάντησαν «νταβαντζήδες» της φυλακής, κι άνθρωποι της κάμας. Ο μιλιταρισμός αποφάσισε να «σωφρονίσει» τους ανθρώπους αυτούς, που οι πιότεροι έχουν κλίνει ανεπανόρθωτα στο βούρκο. Και τους «σωφρονίζουν» με το βούρδουλα και την ολοσχερή αποχτήνωση. Είναι θλιβερό το θέαμα του κοπαδιού αυτού, όπως καταντάει ύστερα από μικρή παραμονή στον Πειθαρχικό. Και δεν υπάρχει ούτε ένα παράδειγμα ενός που έπαψε να είναι χασικλής φεύγοντας από τον Πειθαρχικό.
Κοντά στους χασικλήδες είναι κι άλλα στραβόξυλα που μόνο ένας κατατρεγμός της τύχης και προσωπικοί λόγοι και οικογενειακές δυστυχίες τούς έφτασαν στο Καλπάκι. Άνθρωποι που αναγκάζονταν να λιποταχτήσουν για να ταΐσουν το λιμασμένο από την πείνα σπίτι τους, άλλοι που τσακώθηκαν μια φορά με το λοχαγό τους ή και με τον επιλοχία ακόμα κατάντησαν στον Πειθαρχικό. Κι άμα φτάσουν εκεί πρέπει να κυλήσουν ολότελα στο βούρκο. Για ν’ αποχτήσουν την εμπιστοσύνη του Παπαχρήστου πρέπει να γίνουν χαμένοι χαφιέδες και να χτυπάνε τους κομμουνιστές. Κι είναι πολλοί από τα « στραβόξυλα» που στρατολογήθηκαν για γενίτσαροι.
Έναν καιρό στέλνονταν στον Πειθαρχικό κι οι Οθωμανοί για να δουλεύουν, εις δόξαν  της ελληνικής «προστασίας των μειονοτήτων». Μα ο Παπαχρήστος βρήκε ένα φοβερό και φανατισμένο σύμμαχο στο έργο του στους φαντάρους αυτούς. Τους μετέβαλε σε γενίτσαρους και μπρος στον κίνδυνο να πιάσουν δουλειά στο δρόμο και να πέσουν πάλι στην κατηγορία των πειθαρχούμενων, εξελίχτηκαν σε ανήμερα θηρία, ικανοποιώντας έτσι και τον εθνικό και θρησκευτικό τους φανατισμό, με το να βασανίζουν έλληνες φαντάρους…

Γιώργη Πικρού “Οι ρίζες του λαϊκού μας κινήματος, 1912 – 1936”, εκδ. Καρανάσης, Αθήνα 1978, τ. 1

«Τι κι αν έπεσε ο Γράμμος, εμείς θα νικήσουμε»

• Πλατιά αποδοχή συναντά η προβολή του ντοκιμαντέρ για τον Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας.
• Αναγνωρίζεται η σπουδαιότητα ενός μοναδικού ιστορικού ντοκουμέντου

Ο τίτλος και μόνο ήταν αναμενόμενο να προκαλέσει. Κύρια όσους, αφού κήρυξαν και ξανακήρυξαν το τέλος της Ιστορίας, βάλθηκαν μετά να την ξαναγράψουν έτσι που να εξαφανίσουν την ταξική πάλη ως κινητήρα της Ιστορίας.
Λόγος γίνεται για το ντοκιμαντέρ για τον Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας σε παραγωγή της ΚΕ του ΚΚΕ που έχει διανύσει ήδη ένα σημαντικό τμήμα του «ταξιδιού» του στις κινηματογραφικές αίθουσες και συνεχίζει βεβαίως το ταξίδι του, αφού αποστολή του δεν είναι μια περιορισμένης χρονικής διάρκειας κατανάλωση στα όρια της στιγμιαίας ψυχαγωγίας, αλλά η κατάθεση ντοκουμέντων από την κορυφαία στιγμή της ταξικής πάλης στη χώρα μας, ντοκουμέντων - ισχυρών και ικανών να ενισχύσουν παραπέρα ειδικά το ιδεολογικό οπλοστάσιο της νέας γενιάς στις σκληρές ταξικές αναμετρήσεις που βρίσκονται ακόμα μπροστά.
Το ντοκιμαντέρ έχει συναντήσει πλατιά αποδοχή, καθώς χιλιάδες παρακολούθησαν έως τώρα τις προβολές του, ενώ η σημασία του αναγνωρίζεται και από τους καθ' ύλην αρμόδιους, κριτικούς κινηματογράφου, που ακόμα κι όταν έχουν ενστάσεις για το γεγονός της παραγωγής του από το ΚΚΕ, γράφουν ευθέως ότι είναι χρήσιμο και αξίζει να το δει κάποιος.

Μοναδικό ιστορικό ντοκουμέντο

Χαρακτηριστική της πλατιάς αποδοχής που βρήκε είναι η καταγραφή στο site «in.gr» για την πρώτη μέρα της προβολής: «Περισσότερα από 1.000 άτομα απόλαυσαν το ντοκιμαντέρ "Τι κι αν έπεσε ο Γράμμος, εμείς θα νικήσουμε", σε μια ατμόσφαιρα συγκινητική, αφού η ταινία, με σκηνές που δεν είχαν ξαναπροβληθεί, κατάφερε να ενώσει σε μια φωνή μικρά παιδιά και συγκινημένους ηλικιωμένους, που τραγούδησαν όρθιοι».
Στο κινηματογραφικό site «cine.gr» μιλούν για «ένα μοναδικό ιστορικό ντοκουμέντο με πρωτότυπο υλικό από το κινηματογραφικό συνεργείο του ΔΣΕ, ηχητικά ντοκουμέντα της εποχής, αλλά και νεότερο υλικό και πλάνα σύγχρονα από τους χώρους δράσης του ΔΣΕ που δένουν με σύγχρονα πλάνα από τα βουνά και τις άλλες περιοχές που απλώθηκε η δράση του ΔΣΕ».
Για μια «ιστορική καταγραφή σε εκείνα τα χρόνια, αξιοποιώντας πολύτιμο αρχειακό υλικό από το κινηματογραφικό συνεργείο του ΔΣΕ, ηχητικά αποσπάσματα (συμπεριλαμβανομένου και ενός ηχογραφημένου ντοκουμέντου με τη φωνή του Νίκου Ζαχαριάδη) σε συνδυασμό με σύγχρονα πλάνα από τους χώρους δράσης του ΔΣΕ» έκανε λόγο ο Θ. Γεντίμης στο «cinema news».
Ενώ o Μπάμπης Δερμιτζάκης στο «Friday» μιλά για ένα ντοκιμαντέρ «συναρπαστικό καθ' αυτό, μου θύμισε πράγματα που είχα ξεχάσει, και έμαθα πράγματα που αγνοούσα. Για παράδειγμα, δεν ήξερα ότι ο Πολ Ελυάρ είχε πάει στο Γράμμο (...) Οσοι φοβούνται μήπως πέσουν θύμα της κομμουνιστικής προπαγάνδας δεν είναι ανάγκη να δουν την ταινία. Οσοι θέλουν να γνωρίσουν μια εικόνα της σύγχρονης Ιστορίας μας, θα ικανοποιηθούν αφάνταστα από αυτό το ντοκιμαντέρ. Ελπίζουμε, για όσους το μετανιώσουν που δεν το είδαν, να αναρτηθεί στο youtube».
Η «Αυγή» επέλεξε να το παρουσιάσει ξερά ως ένα «ντοκιμαντέρ, παραγωγής της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ, που περιλαμβάνει αρχειακό υλικό αλλά και σύγχρονα γυρίσματα στους χώρους δράσης του ΔΣΕ», ενώ για «ένα στρατευμένο ντοκιμαντέρ σε παραγωγή της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ με πρωτότυπο υλικό από το κινηματογραφικό συνεργείο του ΔΣΕ, ηχητικά ντοκουμέντα της εποχής, αλλά και νεότερο υλικό και πλάνα σύγχρονα από τους χώρους δράσης του ΔΣΕ που δένουν με σύγχρονα πλάνα από τα βουνά και τις άλλες περιοχές που απλώθηκε η δράση του ΔΣΕ» αναφέρθηκε το site «iefimerida.gr».
Για «ένα μοναδικό ιστορικό ντοκουμέντο με πρωτότυπο υλικό από το κινηματογραφικό συνεργείο του ΔΣΕ, ηχητικά ντοκουμέντα της εποχής, αλλά και νεότερο υλικό και πλάνα σύγχρονα από τους χώρους δράσης του ΔΣΕ» κάνει λόγο το site «Culturenow.gr», ενώ ανάλογη κριτική βρήκαμε και στο «κουτί της Πανδώρας» που γράφει, επίσης, για «ένα μοναδικό ιστορικό ντοκουμέντο»
Στο «Κόκκινο», ο Στράτος Κερσανίδης σημείωσε: «Με τη συλλογική μνήμη ως πολύτιμη περιουσία, οι άνθρωποι και οι κοινωνίες κοιτάζουν προς το μέλλον και συνεχίζουν να προχωρούν και μαζί τους προχωρά και η Ιστορία. Προς αυτήν την κατεύθυνση, διατήρησης της μνήμης αλλά ως προωθητική ύλη για το μέλλον, λειτουργεί τούτη η ταινία. Βέβαια απηχεί κυρίως την επίσημη άποψη του ΚΚΕ για τα γεγονότα, αυτό όμως δε μειώνει την ιστορική του αξία ως ντοκουμέντο ούτε την καλλιτεχνική του αξία. Ως εκ τούτου μπορεί να αποτελέσει έναυσμα για να ανοίξει μια πολύ ενδιαφέρουσα και χρήσιμη συζήτηση».
Στη συμβολή του ντοκιμαντέρ στο άνοιγμα της συζήτησης στέκεται και ο Γιάννης Φραγκούλης στο «timenews»: «Σε αυτή την ταινία - σημειώνει - αρχίζει μία συζήτηση που την έχει ανάγκη όχι μόνο η αριστερά, για να ξέρει τι έγινε σωστό και τι λάθος, αλλά και οι συντηρητικές δυνάμεις, για να καταλάβουν τι κακό προξένησαν. Ερχεται, λοιπόν, να μας υπενθυμίσει και να μας ωθήσει να συζητήσουμε για να βαδίσουμε ένα δρόμο που θα μας οδηγήσει στο φως που θα αρχίσει να πέφτει σε αυτό το σκοτεινό μέρος της ελληνικής ιστορίας».

Πού εστίασαν

Με ένα δισέλιδο αφιέρωμα αντιμετώπισε το ντοκιμαντέρ το «Βήμα». Στην πολιτική αναφορά ο Λ. Σταυρόπουλος καταφεύγει στον τίτλο «Το ΚΚΕ επιστρέφει στον Γράμμο». Ο ίδιος, βέβαια, αναγνωρίζει τον ιστορικό χαρακτήρα του ντοκιμαντέρ και στέκεται ιδιαίτερα σ' ένα από τα ντοκουμένα που περιέχει, το ηχητικό με τον Νίκο Ζαχαριάδη στο σημείο που σημειώνει: «Είχαμε όλη την Ελλάδα στα χέρια μας και μας την πήρε ο εχθρός. Ολο τον λαό μαζί μας. Παραδώσαμε τα όπλα. Τα παραδώσαμε. Υπάρχει μεγαλύτερο αίσχος για ένα επαναστατικό κόμμα; Δεν υπάρχει». Απομαγνητοφωνεί, επίσης και προβάλλει - καθώς πράγματι πρόκειται για μοναδικό ντοκουμέντο - και τα άλλα σημεία της τοποθέτησης Ζαχαριάδη: «Βγαίνει κάποιος και λέει: μας στήσαν πεπονόφλουδα με την αποχή. Αυτή σύντροφοι είναι πολιτική εκτίμηση που μπορείς να την ανατρέψεις. Ποιος ήταν ο σκοπός; Εγώ λέω: οπορτουνιστική αυταπάτη να πιστεύουμε ότι θα παίρναμε τις εκλογές, την πλειοψηφία τότε, και ότι θα παίρναμε την εξουσία και θα περνούσαμε και στον σοσιαλισμό. Αυταπάτη οπορτουνιστική, σύντροφοι». Δεν παραλείπει επίσης να καταγράψει την εκτίμηση «Ηταν πόλεμος δίκαιος που αντικειμενικά έκφραζε τα συμφέροντα των καταπιεσμένων, της εργατικής τάξης, της εξαθλιωμένης αγροτιάς, των φτωχών λαϊκών στρωμάτων της πόλης» που αναφέρεται στο ντοκιμαντέρ, σημειώνοντας ότι στην αρχή του εμφανίζεται ο Γενικός Γραμματέας του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας σε συγκέντρωση για τον ΔΣΕ να δηλώνει: «Ορκιζόμαστε στη μνήμη των εκατοντάδων χιλιάδων ηρώων του λαού μας ότι θα συνεχίσουμε στην ίδια ταξική γραμμή πάλης».
Στην κινηματογραφική κριτική, ο Γιάννης Ζουμπουλάκης σημειώνει το γεγονός ότι «την περασμένη Πέμπτη το βράδυ στις κινηματογραφικές αίθουσες "Αλκυονίδα" και "Studio" γινόταν το αδιαχώρητο. Νέος στη συντριπτική πλειοψηφία του κόσμος είχε κυριολεκτικά κατακλύσει τους ιστορικούς κινηματογράφους των οδών Ιουλιανού και Σπάρτης - Σταυροπούλου (αντιστοίχως) σε σημείο που η εικόνα θύμιζε παρελθόν, τα χρόνια της δεκαετίας του 1970 και του 1980 όταν γέμιζαν καθημερινά από κόσμο, εφόσον ήταν οι μόνες που πρόβαλλαν ταινίες τέχνης που δεν προβάλλονταν αλλού. Παραπάνω από 1.100 θεατές καταμετρήθηκαν σε όλες τις προβολές της Πέμπτης και στις δύο αίθουσες». Και σχολιάζει: «Το γεγονός ότι η παραγωγή είναι του ΚΚΕ τής δίνει αυτομάτως ένα ενδιαφέρον γιατί η ταινία χωρίς να κρύβει την "καταγωγή" της παρουσιάζει ένα κομμάτι της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας από μια συγκεκριμένη σκοπιά. Υλικό του οποίου την ύπαρξη δεν γνωρίζαμε ως τώρα εμφανίζεται στην ταινία».

Οι ανησυχίες...

Ακριβός στα ...πίτουρα εμφανίστηκε ο αρμόδιος συντάκτης στο «Αθηνόραμα.gr» που μιλά για ντοκιμαντέρ «στρατευμένο χρονικό με πρωτότυπο υλικό και ξεκάθαρη, παντελώς μονόπλευρη ιδεολογική προσέγγιση».
Με το ύφος που τους αντιπροσωπεύει εμφανίζονται ανήσυχοι οι ιθύνοντες στo site της «Χρυσής Αυγής» γράφοντας: «Οχι μόνο είναι αμετανόητα τα κομμούνια (...) αλλά με τον τρόπο τους συνεχίζουν να προκαλούν και να απειλούν με νέο γύρο (...) γύρισαν μια ταινία -ντοκιμαντέρ, διάρκειας μιας ώρας και 45 λεπτών, με τον χαρακτηριστικά απειλητικό τίτλο: "Τι κι αν έπεσε ο Γράμμος, εμείς θα νικήσουμε"».
Αυτός που ξεφεύγει εντελώς είναι ο Μανόλης Καψής στο «Capital», που παίρνει αφορμή από την προβολή του ντοκιμαντέρ και χωρίς να κάνει έστω και μιας λέξης αναφορά σ' αυτό, αμολάει ένα κατεβατό - επανάληψη των ανιστόρητων αναφορών του διδύμου Καλύβα - Μαραντζίδη για τον «αιμοδιψή» χαρακτήρα του ΚΚΕ!
Κρατήσαμε για το τέλος την περίπτωση της εφημερίδας «Καθημερινή», που, για να απαντήσει στην ταινία, καταφεύγει στην υπογραφή του Σπύρου Βλαχόπουλου, καθηγητή Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, ώστε να προσδώσει επιστημονικοφάνεια στη θέση «Ο εμφύλιος πόλεμος αποτελεί τη χειρότερη μορφή πολέμου». Ο ίδιος, βέβαια, ομολογεί ότι δεν έχει δει καν την ταινία. Αυτό δεν τον εμποδίζει, ασφαλώς, να εντοπίσει ένα σοβαρό για την αστική τάξη πρόβλημα που αναδεικνύεται από το ντοκιμαντέρ: Οτι το επαναστατικό κίνημα στη χώρα μας ιστορικά απέδειξε ότι δεν μπαίνει κάτω από την σημαία των καπιταλιστών, ότι ο λαός όταν χρειάστηκε να απαντήσει στο δίλημμα της υποταγής επέλεξε τα όπλα. Ο κ. καθηγητής ξορκίζοντας τον εμφύλιο προσπερνά το γεγονός ότι η ταξική αναμέτρηση είναι ανελέητη και στις λεγόμενες «ειρηνικές περιόδους» και γράφει: «Δεν στέκομαι σε αυτή καθεαυτή την ταινία. Πιθανολογώ ότι θα είναι "στρατευμένη" και μονοδιάστατη, αλλά ακόμη και έτσι, αποτελεί μια συμβολή στην ιστορική έρευνα. Στέκομαι στον τίτλο της ταινίας που παραπέμπει σε μια ρεβάνς».
Στον καθηγητή έδωσε ήδη μιαν απάντηση μέσα από τις στήλες της ίδιας εφημερίδας ο πρώην πρεσβευτής Θέμος Χ. Στοφορόπουλος που σε επιστολή του αναφέρει: «Κύριε διευθυντά. Πόσο αντικειμενικό είναι το άρθρο "Επιλεκτική μνήμη και λήθη του εμφυλίου πολέμου" ("Κ", 1-7-17) του καθηγητή κ. Σπύρου Βλαχόπουλου; Είναι φυσικό να θέλουν λήθη αυτοί που νίκησαν με τη βοήθεια της Βρετανίας και των Ηνωμένων Πολιτειών. Οπως είναι φυσικό να έχει το ΚΚΕ τις θέσεις που εξέφρασε ο Δημήτρης Γόντικας στην εκδήλωση για το ντοκιμαντέρ "Τι και αν έπεσε ο Γράμμος, εμείς θα νικήσουμε". Πόσω μάλλον που οι τότε επικρατήσαντες οδήγησαν την Ελλάδα στη σημερινή κατάσταση και την Κύπρο στον "Αττίλα". Και που η πολιτική των κυβερνήσεων Αγγλίας και ΗΠΑ δεν υπήρξε δημοκρατική, με χαρακτηριστικές εκδηλώσεις τη στάση τους έναντι της χούντας και τη συνεχιζόμενη ανοχή ή και ενθάρρυνση του τουρκικού επεκτατισμού στο Αιγαίο και στην Κύπρο. Υπάρχει και το ερώτημα αν η στάσις, ο εμφύλιος πόλεμος, η πάλη των τάξεων είναι παροδική, ιάσιμη ασθένεια, παρένθεση στην "ομαλότητα" ή, αντίθετα, βρίσκεται μόνιμα στην καρδιά της κοινωνικής ζωής αλλάζοντας μορφές».

Ο «σοσιαλισμός του 21ου αιώνα» στο φόντο των εξελίξεων στη Βενεζουέλα

Kαι οι κρατικές καπιταλιστικές επιχειρήσεις της χώρας έχουν προχωρήσει - όπως και πολλές ιδιωτικές καπιταλιστικές- σε συμπράξεις με πολυεθνικές επιχειρήσεις με έδρα κυρίως την ΕΕ, τη Ρωσία, την Κίνα. Φωτ. από παλιότερη κοινή εμφάνιση των προέδρων της PDVSA και της ρωσικής «Rosneft»

Το τελευταίο διάστημα, οι εξελίξεις στη Βενεζουέλα έχουν τροφοδοτήσει - τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και σε ολόκληρο τον κόσμο - την όξυνση της αντιπαράθεσης για τον λεγόμενο «σοσιαλισμό του 21ου αιώνα». Πέρα από το κάθε φορά άμεσο πολιτικό επίδικο υπό το πρίσμα του οποίου διαμορφώνονται οι σχετικές πολιτικές θέσεις (π.χ. των ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ στην Ελλάδα), η προσπάθεια αστικής και οπορτουνιστικής ερμηνείας των γεγονότων στη Βενεζουέλα με συνεχείς αναφορές στο σοσιαλισμό συσκοτίζει την πραγματική κατάσταση.

Από τις ίδιες τις εξελίξεις και τη σχετική αντιπαράθεση τίθενται τα εξής ερωτήματα: Τι σχέση έχει ο «σοσιαλισμός του 21ου αιώνα» με το σοσιαλισμό - κομμουνισμό; Ποια είναι η σχέση της Βενεζουέλας και των άλλων κρατών που συμμετέχουν στη λεγόμενη Μπολιβαριανή Διαδικασία με το σοσιαλισμό; Ποιος είναι ο πραγματικός χαρακτήρας των συγκεκριμένων κυβερνήσεων της Λατινικής Αμερικής;

Ο «σοσιαλισμός του 21ου αιώνα» και ο σοσιαλισμός «του 20ού αιώνα»

Ο «σοσιαλισμός του 21ου αιώνα» αποτελεί ένα πολιτικό ρεύμα που μορφοποιήθηκε μέσω της αλληλεπίδρασης της θεωρητικής σκέψης μιας σειράς διανοουμένων όπως ο Dieterich (ο οποίος δημιούργησε και τον όρο το 1996 ενώ υπήρξε και σύμβουλος του Τσάβες), η Harnecker (επίσης σύμβουλος του Τσάβες για ένα διάστημα), ο Lebowitz, o Meszaros και της πρακτικής μιας σειράς κυβερνήσεων στη Λατινική Αμερική με πιο χαρακτηριστική αυτή των Τσάβες - Μαδούρο (Βενεζουέλα) αλλά και των Μοράλες (Βολιβία) και Κορέα (Εκουαδόρ).
Θεμελιώδες χαρακτηριστικό του αποτελεί - όπως φαίνεται και από το όνομά του - η επιδίωξη διαχωρισμού από την πρώτη προσπάθεια οικοδόμησης της σοσιαλιστικής - κομμουνιστικής κοινωνίας κατά τον 20ό αιώνα. Γράφει η Harnecker:
«Ηταν ο Πρόεδρος Τσάβες που είχε την τόλμη να υποδείξει το σοσιαλισμό ως εναλλακτική απέναντι στον καπιταλισμό. Τον αποκάλεσε "σοσιαλισμό του 21ου αιώνα", διεκδικώντας τις αξίες που συνδέονται με τη λέξη σοσιαλισμός: Αγάπη, αλληλεγγύη, ισότητα μεταξύ άντρα και γυναίκας, μεταξύ όλων ενώ παράλληλα πρόσθεσε τον προσδιορισμό "του 21ου αιώνα", για να διαφοροποιήσει αυτόν το νέο σοσιαλισμό από τα λάθη και τις αποκλίσεις που παρουσιάστηκαν στο μοντέλο του σοσιαλισμού που εφαρμόστηκε κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα στη Σοβιετική Ενωση και τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης».¹
Στην ομιλία του, στο Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ στο Καράκας το 2005, ο Ούγκο Τσάβες αφότου διακήρυξε ότι εμπνέεται από επαναστάτες όπως ο Χριστός, ο Μπολιβάρ, ο Αμπρέου ε Λίμα και ο Τσε Γκεβάρα, ξεκαθάρισε:
«Πρέπει να επανεφεύρουμε το σοσιαλισμό. Δεν μπορεί να είναι το είδος του σοσιαλισμού που είδαμε στη Σοβιετική Ενωση (...) Πρέπει να διεκδικήσουμε εκ νέου το σοσιαλισμό ως θέση, ως σχέδιο και μονοπάτι, αλλά έναν νέο τύπο σοσιαλισμού, έναν ανθρωπιστικό σοσιαλισμό που βάζει τους ανθρώπους και όχι τις μηχανές ή το κράτος πάνω απ' όλα».
Ποιος είναι όμως αυτός ο «ανθρωπιστικός» σοσιαλισμός, ο οποίος διακρίνεται από τον... μάλλον «απάνθρωπο» σοσιαλισμό της ΕΣΣΔ και πρέπει να επανεφευρεθεί;

«Σοσιαλισμός» της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας...

O «σοσιαλισμός του 21ου αιώνα» αποσυνδέει την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο από το ζήτημα της ιδιοκτησίας των μέσων παραγωγής και κυκλοφορίας των εμπορευμάτων. Οπως γράφει ο πιο εμβληματικός θεωρητικός αυτού του ρεύματος, ο Heinz Dieterich:
«Πιστεύω ότι το βασικό είναι ότι πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε την έννοια της εκμετάλλευσης. Η εκμετάλλευση δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είσαι ιδιοκτήτης των μέσων παραγωγής (...) εκμετάλλευση έχουμε οποτεδήποτε ένα μέλος της κοινωνίας παίρνει από τον γενικό κοινωνικό πλούτο που έχει συγκεντρωθεί και παραχθεί σε ένα χρόνο περισσότερα απ' όσα βάζει σε αυτόν».²
Διευκρινίζοντας με παραδείγματα αυτόν το γενικό ορισμό, γίνεται φανερό ότι ο Dieterich ταυτίζει την εκμετάλλευση με την άνιση ανταλλαγή στη σφαίρα της κυκλοφορίας. Αντίστοιχα, προτείνει ως λύση την ανταλλαγή ισοδυνάμων και την ανταμοιβή όλων με βάση την προσφερόμενη εργασία (που θα επιβάλλονται από το κράτος) ενώ στο βαθμό που επιτυγχάνονται αυτά, θα καθίσταται σταδιακά αδιάφορο για τους καπιταλιστές το ζήτημα της ιδιοκτησίας των μέσων παραγωγής και κυκλοφορίας. Γι' αυτό και ονομάζει την οικονομία που οραματίζεται «σχεδιασμένη οικονομία των ισοδυνάμων». Ως συνέπεια αυτής της ....βαθυστόχαστης ανάλυσης καταλήγει στο συμπέρασμα ότι «αν θέλεις να τερματίσεις την εκμετάλλευση δεν χρειάζεται να αφαιρέσεις την ατομική ιδιοκτησία από τους ιδιοκτήτες των μέσων παραγωγής»!
Η αντίληψη της εκμετάλλευσης ως προϊόντος της άνισης ανταλλαγής έρχεται «κουτί» στις κυβερνήσεις που θέτουν ως βασικό τους στόχο την επαναδιαπραγμάτευση των όρων συμμετοχής στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα (π.χ. βελτίωση των όρων εμπορίου ή των όρων σύναψης και αποπληρωμής δανείων). Ερχεται «κουτί» στην αντιπαράθεσή τους με τις ΗΠΑ, με τις οποίες υπάρχουν ιστορικοί δεσμοί ανισότιμων οικονομικών και πολιτικών σχέσεων. Αυτές οι κυβερνήσεις, άλλωστε, ταυτίζουν τον «νεοφιλελευθερισμό» και τη «νεοαποικιοκρατία» με τις ΗΠΑ, την ίδια στιγμή που επιδιώκουν την επέκταση των οικονομικών σχέσεων με άλλα καπιταλιστικά κράτη. Αποσυνδέοντας προπαγανδιστικά αυτές τις ανισοτιμίες από την οικονομική τους βάση, δηλαδή από την καπιταλιστική ιδιοκτησία, αυτές οι κυβερνήσεις διεκδικούν βελτίωση της θέσης των κρατών τους χωρίς ρήξη με την καπιταλιστική ιδιοκτησία.
Προς εξυπηρέτηση αυτού του στόχου, τα κράτη της Μπολιβαριανής Διαδικασίας προχωράν σε μια σειρά προσαρμογές στην ασκούμενη πολιτική. Καταρχάς στην εσωτερική πολιτική, παρεμβαίνουν πιο άμεσα στην οικονομική ζωή, αναλαμβάνοντας τα ίδια επιχειρηματική δράση - όπως έκαναν στο παρελθόν και κάποιες από τις λεγόμενες «νεοφιλελεύθερες» και «νεοαποικιακές» κυβερνήσεις - μέσω των περισσότερων (όπως στη Βενεζουέλα) ή πιο περιορισμένων (όπως στη Βολιβία) κρατικοποιήσεων σε τομείς που τους εξασφαλίζουν τεράστια κρατικά έσοδα, ιδιαίτερα σε περιόδους ανόδου των τιμών του πετρελαίου και των άλλων εξαγόμενων πρώτων υλών. Με αυτά τα έσοδα χρηματοδοτούν τους εκσυγχρονισμούς σε μια σειρά τομείς (π.χ. Παιδεία ή Υγεία), τη διαχείριση της ακραίας φτώχειας που δημιουργεί ο καπιταλιστικός δρόμος ανάπτυξης καθώς και την ίδια την καπιταλιστική ανάπτυξη (μέσω της στήριξης συγκεκριμένων επιχειρηματιών).
Οπως αναφέρει ο αντιπρόεδρος της βολιβιανής κυβέρνησης του Εβο Μοράλες:
«Είναι ζήτημα της οικοδόμησης ενός ισχυρού κράτους το οποίο να μπορεί να συνδυάσει με ισορροπημένο τρόπο τις τρεις οικονομικές - παραγωγικές πλατφόρμες που συνυπάρχουν στη Βολιβία: την βασισμένη στην κοινότητα, την βασισμένη στην οικογένεια και τη "σύγχρονη βιομηχανία"»,³ ενώ αλλού αναφέρει «Δεν είμαστε ενάντια στην ελεύθερη αγορά. Είμαστε υποστηρικτές ενός σοσιαλιστικού μοντέλου με έναν βολιβιανό καπιταλισμό, όπου τα κέρδη από τους υδρογονάνθρακες μεταφέρονται σε άλλους τομείς όπως ο αγροτικός».⁴
Γενικεύοντας την εμπειρία αυτών των κρατών, ο Dieterich σημειώνει: «Ο μόνος εφικτός δρόμος (σ.σ.: για τον σοσιαλισμό) είναι μια μεικτή οικονομία, που θα έχει τρία υποκείμενα, το κράτος, την ιδιωτική επιχείρηση και την κοινωνική ιδιοκτησία στη μορφή των συνεταιρισμών»⁵...
Με αυτήν την πολιτική, η κυβέρνηση της Βολιβίας εξασφαλίζει κοινωνική ειρήνη μεταξύ καπιταλιστών και εργαζομένων (η οποία όμως ήδη γνωρίζει τα πρώτα της ρήγματα) και πιο ευνοϊκούς όρους αναπαραγωγής του συνολικού κοινωνικού κεφαλαίου στη χώρα αποσπώντας επανειλημμένα τα εύσημα του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας. Στη Βενεζουέλα, ωστόσο, η κατάσταση είναι πιο σύνθετη, αφού η μείωση των διεθνών τιμών πετρελαίου έπληξε σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό τα κρατικά έσοδά της (το πετρέλαιο αποτελεί το 80% των εξαγωγών της), ενώ οι πιο εκτεταμένες κρατικοποιήσεις προκάλεσαν την πιο ενεργητική αντίδραση των τμημάτων εκείνων του κεφαλαίου που συνδέονται με το εξωτερικό και ιδιαίτερα με τις ΗΠΑ.
Στο επίπεδο της εξωτερικής πολιτικής, η επιδίωξη αναβάθμισης αυτών των κρατών συνεπάγεται τον αναπροσανατολισμό των διεθνών συμμαχιών τους και τη στροφή τους προς την ΕΕ, τη Ρωσία (ο Τσάβες αποκαλούσε τον Πούτιν «καλό Πρόεδρο»), την Κίνα και τη Βραζιλία. Εννοείται ότι και οι κρατικές καπιταλιστικές επιχειρήσεις της χώρας έχουν προχωρήσει - όπως και πολλές ιδιωτικές καπιταλιστικές - σε συμπράξεις με πολυεθνικές επιχειρήσεις με έδρα κυρίως τις παραπάνω χώρες.

«Σοσιαλισμός» του αστικού κράτους...

Οπως διαφαίνεται από τα παραπάνω, ως ρόλος του κράτους στο «σοσιαλισμό του 21ου αιώνα» προβάλλεται αυτός του διαιτητή ανάμεσα στα συμφέροντα των διάφορων τάξεων και ομάδων και του ενορχηστρωτή των προσπαθειών (καπιταλιστικής) οικονομικής ανάπτυξης. Οπως σημειώνει ο αντιπρόεδρος της Βολιβίας:
«Αυτό που απαιτείται από τον κυβερνήτη είναι να συνθέτει και να ενώνει, γιατί οι φωνές του λαού μπορεί να μην συμφωνούν μεταξύ τους. Ο λαός δεν είναι κάτι ομοιογενές. Οχι κύριε! Υπάρχουν κοινωνικές τάξεις, υπάρχουν ταυτότητες, υπάρχουν περιοχές».⁶
Φυσικά, σε καθεστώς καπιταλιστικής οικονομίας και εξουσίας, το κράτος «ενώνει» το λαό προσδένοντάς τον στις αναγκαιότητες της επιδίωξης της καπιταλιστικής κερδοφορίας. Και αυτό δεν αλλάζει καθόλου από τις συνεχείς προπαγανδιστικές αναφορές στην «άμεση δημοκρατία» και τα τοπικά συμβούλια.
Το κράτος που επικαλούνται είναι το ίδιο το αστικό κράτος με αλώβητο το σύνολο των θεσμών του. Αυτό που αποκαλούν «επανάσταση» είναι ο έλεγχος αυτών των ίδιων των θεσμών (κοινοβούλιο, κυβέρνηση, δήμοι κ.λπ.) από τις «μπολιβαριανές» δυνάμεις. Αυτός ο ...λατινοαμερικάνικος ευρωκομμουνισμός προβάλλεται ανοιχτά. Π.χ. η Harnecker σημειώνει:
«Οι μεταβάσεις που επιχειρούμε δεν είναι οι κλασικές όπου οι επαναστάτες κατακτάν την κρατική εξουσία και κάνουν ή ξεκάνουν τα πάντα από αυτή την αφετηρία. Σήμερα πρώτα κατακτάμε την (σ.σ.: κρατική) διοίκηση και από αυτό το σημείο προχωράμε»⁷ ή αλλού: «Δεν έχουμε τον έλεγχο ολόκληρου του κράτους στη διάθεσή μας, αντίθετα ελέγχουμε μόνο ένα μικρό μέρος του».⁸
Οσον αφορά το υποκείμενο αυτής της αλλαγής, προβάλλεται ανοιχτά η ανάγκη ενός «πολιτικού υποκειμένου», το οποίο θα περιλαμβάνει όλα τα τμήματα που θίγονται από τον «νεοφιλελευθερισμό», από τους εργάτες μέχρι εκείνα τα τμήματα της αστικής τάξης που απειλούνται από τη δράση του διεθνούς κεφαλαίου. Ετσι, σ' αυτά τα κράτη δημιουργούνται μέτωπα ή κόμματα (που έχουν το χαρακτήρα μετώπου), στα οποία συμμετέχουν δυνάμεις ετερόκλητων ιδεολογικών και κοινωνικών αναφορών.
Η σύνθετη αυτή κατάσταση γεννάει υψηλού επιπέδου υποχρεώσεις για τα ΚΚ. Η ενίσχυση της ιδεολογικοπολιτικής αυτοτελούς πάλης σε ρήξη με τις δυνάμεις της διαχείρισης, το κεφάλαιο και την εξουσία του αποτελούν απαραίτητες προϋποθέσεις, ώστε να δίνεται αποφασιστική απάντηση και στις πιέσεις που ασκούνται για ενσωμάτωση στο αστικό σύστημα μέσω της συμμετοχής ή στήριξης των αποκαλούμενων προοδευτικών κυβερνήσεων. Αυτή, άλλωστε, αποδείχτηκε οδυνηρή για την εργατική τάξη, για το εργατικό - λαϊκό αλλά και για το κομμουνιστικό κίνημα στη Λατινική Αμερική, για την ανάπτυξη της ταξικής πάλης.

Μονόδρομος η πάλη για τον σοσιαλισμό - κομμουνισμό

Το τελευταίο διάστημα μια σειρά παράγοντες (μεγάλη μείωση των διεθνών τιμών πετρελαίου και πρώτων υλών, ενεργητική αντίδραση των θιγόμενων τμημάτων της αστικής τάξης κ.λπ.) έχουν οδηγήσει στην αποδυνάμωση κάποιων «μπολιβαριανών» κυβερνήσεων - ιδιαίτερα της βενεζουελάνικης - και στην ενίσχυση πολιτικών δυνάμεων που στηρίζονται ανοιχτά από τμήματα της αστικής τάξης και τις ΗΠΑ. Αυτές οι δυνάμεις εκμεταλλεύονται την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί για να στοιχίσουν λαϊκές μάζες πίσω απ' τους αντιδραστικούς στόχους της αστικής τάξης.
Οι τελευταίες εξελίξεις στη Βενεζουέλα επιβεβαιώνουν τις συνέπειες που έχει για τη ζωή των λαϊκών στρωμάτων ο καπιταλιστικός δρόμος ανάπτυξης, όποιο ιδεολογικό μανδύα και αν φέρει. Αποτελούν έμπρακτη απόρριψη των οπορτουνιστικών κελευσμάτων περί της δυνατότητας εξανθρωπισμού του καπιταλισμού. Φωτίζουν ποια είναι τα αναπόφευκτα αρνητικά αποτελέσματα όταν το εργατικό - λαϊκό κίνημα δεν προχωρά στο τσάκισμα του αστικού κράτους.
Μέσα από την αρνητική πείρα αναδεικνύεται η αναγκαιότητα της συγκέντρωσης δυνάμεων για τη σοσιαλιστική επανάσταση και την οικοδόμηση της σοσιαλιστικής - κομμουνιστικής κοινωνίας. Αυτή η τιτάνια προσπάθεια περνά μέσα από την αντιπαράθεση και με το «σοσιαλισμό του 21ου αιώνα» όπως και παλαιότερα περνούσε μέσα από την αντιπαράθεση με ρεύματα με τα οποία αυτός μοιράζεται πολλά κοινά στοιχεία («σοσιαλισμός της αγοράς», «δημοκρατικός σοσιαλισμός», ευρωκομμουνισμός, ο λεγόμενος περονισμός κ.λπ.).
Παραπομπές:
1. «Conquering a New Popular Hegemony. Marta Harnecker on 21st Century Socialim»
2. Heinz Dieterich, «The Socialism of the 21st Century».
3. «The MAS is of the Centre-Left»: Συνέντευξη του Alvaro Garcia Linera στο διαδικτυακό περιοδικό «International Viewpoint», IV373 - Δεκέμβρης 2005.
4. Heinz Dieterich, «Evo Morales, el socialismo comunitario y el Bloque Regional de Poder».
5. «Economia mixta es la via al socialismo del siglo XXI»: Συνέντευξη του Heinz Dieterich στην ιστοσελίδα «Aporrea.org».
6. Παρατίθεται στο «Conquering a New Popular Hegemony. Marta Harnecker on 21st Century Socialim».
7. «We Must Take Public Criticism into Account. Criticism Is Good and Should Help the Process»: Συνέντευξη της Μ. Harnecker στην ηλεκτρονική σελίδα του «Monthly Review» (31/3/2010).
8. «Conquering a New Popular Hegemony. Marta Harnecker on 21st Century Socialim».

Του Χρήστου ΜΠΑΛΩΜΕΝΟΥ*
* Ο Χρ. Μπαλωμένος είναι μέλος της Ιδεολογικής Επιτροπής της ΚΕ του ΚΚΕ

Εξήρε τη διαθεσιμότητα κυβέρνησης και αστικής αντιπολίτευσης για «συνεργασία»

...σε «Ασφάλεια», Ενέργεια, προσέλκυση «επενδύσεων», μπίζνες γενικώς του κεφαλαίου

Eurokinissi

Η «αμοιβαία αγάπη» ΗΠΑ και κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, που περιγράφει στη συνέντευξή του ο Αμερικανός πρέσβης, φάνηκε και στη δεξίωση της πρεσβείας την περασμένη βδομάδα...

Τους «δίδυμους» στόχους της επέκτασης της στρατιωτικής συνεργασίας Ελλάδας - ΗΠΑ, με την όλο και ενεργότερη εμπλοκή της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ στους σχεδιασμούς των ΗΠΑ στην περιοχή, και των επενδύσεων και της επέκτασης των οικονομικών συμφωνιών ανάμεσα στους επιχειρηματικούς ομίλους των δύο πλευρών, περιέγραψε σε μια ακόμα αποκαλυπτική και εφ' όλης της ύλης συνέντευξή του, την περασμένη Κυριακή, στον ομογενειακό «Εθνικό Κήρυκα», ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα Τζ. Πάιατ.
Χωρίς να κρύβει τη χαρά του για το γεγονός ότι «όλες οι σημαντικές πολιτικές φωνές τάσσονται υπέρ μιας ισχυρής σχέσης με τις ΗΠΑ», ο πρέσβης μεταξύ άλλων είπε: «Εχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον η δουλειά που κάνουμε στην Ελλάδα. Αυτά που συμβαίνουν με την οικονομία ή όσα σχετίζονται με τη στρατιωτική ασφάλεια είναι πολύ σημαντικά (...) Ενδιαφέροντες καιροί».

«Γέφυρες» η «στρατιωτική σχέση» και οι «μπίζνες»

Χαρακτηρίζοντας ως μία από τις «γέφυρες» μεταξύ των δύο πλευρών τη «στρατιωτική σχέση», καθώς «η Ελλάδα είναι ένας βασικός σύμμαχος στο ΝΑΤΟ και η δουλειά που κάνουμε από κοινού στη Σούδα είναι πιο σημαντική από ποτέ, λόγω των όσων συμβαίνουν στην ανατολική Μεσόγειο», είπε ότι η στρατιωτική συνεργασία «είναι ένας από τους πιο δυναμικούς πυλώνες της συνολικής επίσημης σχέσης».
«Αλλά η Νο 1 δουλειά μου» πρόσθεσε, «όπως λέω διαρκώς, είναι να εξασφαλίσω πως οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν τη δουλειά που έχει γίνει, προκειμένου να βοηθήσουμε την Ελλάδα να ξεφύγει από την τρομερή οικονομική κρίση που την ταλανίζει και να την επαναφέρουμε στο μονοπάτι της οικονομικής ανάπτυξης».
Με βάση, βέβαια, την εξασφάλιση εδώ πρόσθετων πεδίων κερδοφορίας για αμερικανικά κεφάλαια, εξ ου και αναφέρθηκε στη «νέα εικόνα που έχουμε από μερικούς μεγάλους Αμερικανούς επενδυτές, συμπεριλαμβανομένης της πολύ σημαντικής επιτυχίας που είχαμε με τον (Τζον) Κάλαμο» και την εξαγορά της «Εθνικής Ασφαλιστικής», για την οποία είπε: «Τόνισα στους συνομιλητές μου της ελληνικής κυβέρνησης (...) πως ελπίζουμε ότι (...) θα αποτελέσει τον καταλύτη και για άλλους αμερικανικούς ομίλους».
Σε ό,τι αφορά τις «επιφυλάξεις» των επενδυτών για τα «βήματα» που έχει κάνει η εγχώρια καπιταλιστική οικονομία, ο πρέσβης σημειώνει πως αν και η Ελλάδα «δεν έχει βγει από το δάσος, αναφορικά με τις οικονομικές προκλήσεις», με βάση τον ορυμαγδό των αντιλαϊκών μέτρων και αναδιαρθρώσεων σήμερα μιλάμε για «μία διαφορετική Ελλάδα από αυτή που ήταν ακόμα και έναν χρόνο πριν», στην οποία οι «επενδυτές» «αξίζει να ρίξουν μια δεύτερη ματιά».

Αναζητώντας «σταθερότητα» σε όλα τα επίπεδα

Χαρακτηριστικά πάντως είναι τα όσα λέει για τον ρόλο των ΗΠΑ στη «σταθεροποίηση» της εγχώριας καπιταλιστικής οικονομίας: «Θεωρώ πως ένα από αυτά που πραγματικά μας βοήθησαν να αλλάξουμε κατεύθυνση είναι ο ρόλος που έπαιξε η ηγεσία των ΗΠΑ τα τελευταία 7 χρόνια, βοηθώντας την Ελλάδα να διαχειριστεί την κατάστασή της κατά τη σοβαρή οικονομική κρίση, βοηθώντας την να αποφύγει τον πειρασμό του Grexit και της εξόδου από την Ευρωζώνη, βοηθώντας την να βελτιώσει τις σχέσεις της τόσο με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς όσο και με το ΔΝΤ. Και γνωρίζω πως αυτό χαίρει βαθιάς εκτίμησης τόσο σε κυβερνητικό επίπεδο όσο και από όλα τα πολιτικά κόμματα, επειδή υπήρχαν όλες αυτές οι διαφορετικές πολιτικές δυνάμεις οι οποίες πέρασαν από τα διαφορετικά στάδια αυτής της κατάστασης. Από τον Παπανδρέου στην αρχή, τη ΝΔ και τον Σαμαρά στη συνέχεια και τώρα τον ΣΥΡΙΖΑ».
Σε άλλο σημείο της συνέντευξής του εξάλλου σημειώνει πως «η στρατηγική μας για την Ελλάδα ως πυλώνα σταθερότητας θα είναι επιτυχημένη μόνον εάν η Ελλάδα διαβιεί σε περιβάλλον οικονομικής ανάκαμψης, εάν η Ελλάδα διατηρήσει το καθεστώς της ως μέλος της Ευρωζώνης».
Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, ο πρέσβης δεν παραλείπει να σημειώσει και την αξία της στράτευσης των βασικών αστικών πολιτικών δυνάμεων στη «στρατηγική σχέση με τις ΗΠΑ», απαντώντας σε σχέση με το αν οι «επενδυτές» «νιώθουν άβολα με την κυβέρνηση στην Ελλάδα, μία σοσιαλιστική κυβέρνηση» πως «ο πρωθυπουργός Τσίπρας έχει αλλάξει πολύ, μπορείτε να το διαπιστώσετε αν διαβάσετε τη σημαντική ομιλία του στη Διάσκεψη της "Concordia" πριν από δύο εβδομάδες στην Αθήνα» και προσθέτοντας πως «είναι ικανοποιητικό για μένα να είμαι ο Αμερικανός πρέσβης στην Αθήνα σε μία στιγμή που όλες οι σημαντικές πολιτικές φωνές τάσσονται υπέρ μιας ισχυρής σχέσης με τις ΗΠΑ».

«Ασφάλεια» και Σούδα

Ξαναγυρνώντας στο ζήτημα της «Ασφάλειας», είπε: «Εχουμε τα ίδια στρατηγικά συμφέροντα όσον αφορά την αντιμετώπιση μιας πολύ περίπλοκης γειτονιάς στην οποία βρίσκεται η Ελλάδα. Υπάρχουν προκλήσεις που προέρχονται από την ανατολική Μεσόγειο. Η Ελλάδα τώρα, όπως και για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, καταλαμβάνει έναν στρατηγικής σημασίας γεωγραφικό χώρο και έχω πει συχνά ότι βλέπουμε την Ελλάδα ως πυλώνα σταθερότητας σε αυτή την περίπλοκη περιοχή. Γι' αυτό ευελπιστώ ότι μπορούμε να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε πώς θα δουλεύουμε μαζί όχι μόνο σήμερα, το 2017, αλλά πέντε χρόνια ή δέκα χρόνια από τώρα και τι πρέπει να κάνουμε για να διασφαλίσουμε τα κοινά μας συμφέροντα ασφαλείας και να αντιμετωπίσουμε αυτές τις διαφορετικές προκλήσεις».
Σε σχέση με τα επικίνδυνα σχέδια διεύρυνσης της διμερούς στρατιωτικής συνεργασίας και τον κομβικό ρόλο της βάσης της Σούδας (την ανανέωση της σύμβασης της οποίας παζαρεύει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ για 5-10 χρόνια), στα αμερικανικά σχέδια στην περιοχή, ο πρέσβης είπε: «Η βάση της Σούδας παίζει καθοριστικό ρόλο. Είναι ένα σημαντικό κεφάλαιο και για τις δύο χώρες. Καταρχάς, είναι μία σπουδαία πλατφόρμα για να εργαστούν μαζί οι Ενοπλες Δυνάμεις μας. Εχω επισκεφτεί τη Σούδα σε μια σειρά περιστάσεις και είδα πως οι αξιωματικοί της Αεροπορίας και του Στρατού μας συνεργάζονται από κοινού άψογα. Το τελευταίο αεροπλανοφόρο που πέρασε από τη Σούδα ήταν το "George H. W. Bush". Τα σκάφη του ελληνικού Ναυτικού ήταν σε θέση να παράσχουν μέρος της περιμετρικής ασφάλειας καθώς αυτό προχωρούσε».
Και ακόμα: «Για το Ναυτικό των ΗΠΑ, λόγω του υψηλού ρυθμού των επιχειρήσεων που συμβαίνουν τη δεδομένη χρονική στιγμή στην ανατολική Μεσόγειο, λόγω των προκλήσεων που προκύπτουν από τη Συρία και τη Λιβύη και ιδίως λόγω του πολέμου ενάντια στον ISIS, η Σούδα είναι πιο σημαντική από ποτέ και αποτελεί ένα μοναδικό κεφάλαιο. Είναι το μόνο μέρος μεταξύ του Νόρφολκ της Βιρτζίνια και του Περσικού Κόλπου όπου έχουμε μια αποβάθρα κατάλληλη για αεροπλανοφόρα, δίπλα σε ένα μεγάλο αεροδρόμιο που παρέχει μοναδικά πλεονεκτήματα όσον αφορά την ικανότητα ανεφοδιασμού και επισκευής».
Μάλιστα ο πρέσβης δεν διστάζει να προσθέσει για τη σχέση αυτή: «Και θεωρώ πως το ελληνικό Ναυτικό (...) κατανοεί πλήρως ότι η παρουσία του Ναυτικού των ΗΠΑ στο νότιο Αιγαίο, στον Κόλπο της Σούδας, συνεισφέρει και στην ασφάλεια της Ελλάδας. Είναι παράγοντας σταθερότητας για μία χώρα, την Ελλάδα, η οποία έχει πολύ μεγάλη αστάθεια γύρω της».
Και εδώ, μάλιστα, ο πρέσβης συμπληρώνει: «Είναι ενδιαφέρον για μένα όταν με ρωτάτε για το πώς η σχέση βελτιώθηκε, καθώς έχω συναντήσει τους περισσότερους προκατόχους μου και μερικοί από αυτούς περιγράφουν πως τις παλιές μέρες υπήρχαν διαδηλώσεις ή θα έπρεπε να έχουν μυστικές επισκέψεις στα πλοία όταν έρχονταν αυτά στην Ελλάδα. Τώρα έχουν αλλάξει τα πράγματα»...

Ελληνοτουρκικά στους «δρόμους» της Ενέργειας

Την ίδια ώρα συνεχάρη την ελληνική κυβέρνηση για τη στάση της στα ελληνοτουρκικά, αλλά και ονομαστικά τον Κυρ. Μητσοτάκη, που «αξίζει πολλά μπράβο για την απόφαση που έχει πάρει - και που έχω ενημερωθεί γι' αυτήν από τον ίδιο, το έχω ακούσει από την ομάδα του - να μην επιχειρήσει να χρησιμοποιήσει το τουρκικό ζήτημα ως ένα εγχώριο πολιτικό εργαλείο».
Ειπε: «Οι ΗΠΑ καλωσορίζουν με έμφαση και υποστηρίζουν τις προσπάθειες των δύο συμμάχων μας στο ΝΑΤΟ, της Ελλάδας και της Τουρκίας». Οτι «η Ελλάδα έχει μεγάλο συμφέρον η σχέση με τον μεγάλο γείτονα, την Τουρκία, να είναι σταθερή και σε πνεύμα συνεργασίας».
Την οποία συνεργασία πέρασε μέσα από το φίλτρο της Ενέργειας: «Η Ενέργεια στην ανατολική Μεσόγειο και η ελληνοτουρκική ενεργειακή συνεργασία είναι μία από τις σπάνιες "win - win" καταστάσεις που συναντάς στη διπλωματία, κατά την οποία επωφελούνται και οι δύο χώρες. Το έχουμε ήδη δει με την πρόοδο που έχει σημειωθεί στον αγωγό TAP, ο οποίος είναι ένα στρατηγικά σημαντικό έργο, το οποίο η κυβέρνησή μου υποστηρίζει σθεναρά. Φυσικά εξαρτάται από τη διασφάλιση του μοναδικού τρόπου με τον οποίο το αέριο μπορεί να φτάσει από το Αζερμπαϊτζάν στην Ελλάδα, και αυτός ο τρόπος δεν είναι άλλος από την καλή συνεργασία ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία. Και θεωρώ πως αυτό σηματοδοτεί το δρόμο της συνεργασίας και σε άλλα ζητήματα, ζητήματα τα οποία ίσως αποτελούν μέρος αυτής της συνάντησης που θα λάβει χώρα στη Θεσσαλονίκη», αργότερα μέσα στο χρόνο, των δύο κυβερνήσεων στη συμπρωτεύουσα.
«Επικροτώ λοιπόν την ελληνική κυβέρνηση και τις προσπάθειες που συνεχίζει να καταβάλλει για να διατηρήσει μια ανοιχτή πόρτα, για να έχει το είδος του διαλόγου που πρέπει να έχουν δύο σύμμαχοι του ΝΑΤΟ», πρόσθεσε.

«Ανησυχίες» στο κουβάρι των ανταγωνισμών

Ο πρέσβης μίλησε και για το «ζήτημα της κινεζικής επιρροής»: «Η Κίνα είναι (...) ένας σημαντικός επενδυτής τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα. Κάποιες από αυτές τις επενδύσεις έχουν υπάρξει ιδιαίτερα επιτυχημένες. Για παράδειγμα, ο ρόλος της "Cosco" στο λιμάνι του Πειραιά έχει βοηθήσει στον εκσυγχρονισμό του λιμανιού, έχει βοηθήσει στην άνοδο του Πειραιά στην παγκόσμια κατάταξη, εν μέρει λόγω του γεγονότος πως οι Κινέζοι έχουν φέρει τεχνολογία, έχουν φέρει μία πειθαρχημένη προσέγγιση στις εργασιακές σχέσεις, έχουν κάνει το λιμάνι να λειτουργεί πιο αποτελεσματικά.
(...) Αυτό για το οποίο ανησυχώ είναι η διαφάνεια και οι κανόνες. Είναι πολύ σημαντικό για οποιαδήποτε χώρα στην Ευρώπη οι επιχειρήσεις να λειτουργούν με διαφάνεια και στη βάση του κράτους δικαίου. Αν κοιτάξετε, για παράδειγμα, στις ιδιωτικοποιήσεις αεροδρομίων, όλοι γνωρίζουν ποια είναι η "Fraport", όλοι γνωρίζουν ποιος είναι ο κ. Κοπελούζος, υπάρχει ένα επιχειρηματικό σχέδιο το οποίο μπορείτε να βρείτε στο διαδίκτυο, που καθορίζει τι σχεδιάζουν να κάνουν. Κάποιοι από τους διεθνείς εταίρους της Ελλάδας δεν συμβαδίζουν με αυτές τις αρχές της διαφάνειας και θα προσέθετα πως σε αυτό το πεδίο οι αμερικανικές επιχειρήσεις έχουν ένα σπουδαίο πλεονέκτημα.
Μία εταιρεία σαν του Κοπελούζου, η οποία ακολουθεί τα αμερικανικά πρότυπα και τη λειτουργική διαφάνεια, είναι ένας καλός συνεργάτης για τη διαύγεια που έχει (...) πράγμα που είναι πολύ σημαντικό για την Ελλάδα για να διατηρεί την ανταγωνιστικότητά της σε μια παγκόσμια αγορά, η οποία γίνεται όλο και πιο απαιτητική, όλο και περισσότερο ανταγωνιστική», πρόσθεσε, στέλνοντας μήνυμα ποιος να επιλεγεί για μπίζνες, την ώρα που στα του «ελλείμματος διαφάνειας» συμπεριέλαβε και τη Ρωσία.

Οχημα «συγκλίσεων» για την επόμενη μέρα του κεφαλαίου

Eurokinissi

Το Πολιτικό και Προγραμματικό Συνέδριο της Δημοκρατικής Συμπαράταξης (ΔΗΣΥ), που ολοκληρώθηκε την περασμένη Κυριακή, τα όσα ειπώθηκαν πριν και μετά, επιβεβαίωσαν ότι οι διεργασίες στην εγχώρια σοσιαλδημοκρατία βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη.
Στη σχετική συζήτηση, ανεξάρτητα από τις αντεγκλήσεις για το ποιος θα έχει το «πάνω χέρι», στο επίκεντρο μπαίνει σαφώς το ζήτημα της διαμόρφωσης σταθερών εναλλακτικών αστικής διαχείρισης, για την «επόμενη μέρα» του κεφαλαίου. Βάση άλλωστε για κάτι τέτοιο υπάρχει εφόσον όλες οι αστικές πολιτικές δυνάμεις διαγκωνίζονται για το ποια θα πρωτοϋπηρετήσει τους στόχους του κεφαλαίου. Κάτι τέτοιο γίνεται ακόμα πιο φανερό αν κανείς δει τους βασικούς άξονες του «Προγράμματος Ελλάδα», με το οποίο η ΔΗΣΥ συμμετέχει στην εν λόγω συζήτηση, προβάλλοντάς το ακριβώς ως πεδίο μεταξύ τους συγκλίσεων και συμφωνιών.

Για «γεωστρατηγική αναβάθμιση» και «προσέλκυση επενδύσεων»...

Κατά τη ΔΗΣΥ, το «Πρόγραμμα Ελλάδα»«φιλοδοξεί να αποτελέσει τη δική μας (...) πρόταση» προκειμένου «να αποκτήσει η Ελλάδα ένα νέο σχέδιο ανάπτυξης και παραγωγικής ανασυγκρότησης, που θα μας βγάλει από τη μακροχρόνια ύφεση και θα αναστρέψει την καταστροφική πορεία που χαρακτηρίζεται από (...) τη μαζική φυγή στο εξωτερικό επιχειρήσεων, κεφαλαίων, αλλά και πολύτιμων ανθρώπινων πόρων, της νέας γενιάς». Ακόμα, «να προκαλέσει μια δυναμική διαδικασία επανεκκίνησης της ανάπτυξης». Στόχος δηλαδή είναι η ανάκαμψη της εγχώριας καπιταλιστικής οικονομίας, η θωράκιση της κερδοφορίας και της «ανταγωνιστικότητας» του κεφαλαίου.
Οι ομοιότητες με όσα προωθεί η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ δεν σταματούν εδώ, αλλά συνεχίζονται και σε ό,τι αφορά την «εξειδίκευση» των στρατηγικών στόχων του κεφαλαίου.
Ετσι, η ΔΗΣΥ λέει καθαρά ότι η πρότασή της «συνδέεται με κρίσιμους εθνικούς στόχους, όπως είναι η ισχυροποίηση της Ελλάδας στο γεωπολιτικό της περιβάλλον με αξιοποίηση των στρατηγικών της πλεονεκτημάτων, ώστε να επανατοποθετηθεί δυναμικά στο διεθνή καταμερισμό. Αξιοποιώντας σε αυτή τη κατεύθυνση τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα, με διαρθρωτικές αλλαγές σε τομείς που να δίνουν έμφαση στις επενδύσεις, στην εξωστρέφεια, στο ανθρώπινο κεφάλαιο». Οι αναφορές αυτές, πέρα από την επιτάχυνση των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων, παραπέμπουν ευθέως στο στόχο της «γεωστρατηγικής αναβάθμισης» της εγχώριας αστικής τάξης, και την ανάδειξη της χώρας σε «κόμβο» Ενέργειας και διαμετακόμισης, «πύλη εισόδου» για την ΕΕ, στόχο που υπηρετεί με «πάθος» και η σημερινή κυβέρνηση, εμπλέκοντας όλο και βαθύτερα το λαό στους επικίνδυνους ανταγωνισμούς ΕΕ - ΗΠΑ - Ρωσίας στην περιοχή.
Η ΔΗΣΥ, εξάλλου, στους άξονες του Προγράμματός της αναγνωρίζει εκείνο που κατ' επανάληψη έχουν σημειώσει ο ΣΕΒ και οι υπόλοιπες ενώσεις των καπιταλιστών, ότι δηλαδή ο δρόμος για την ανάκαμψη της καπιταλιστικής οικονομίας περνάει απαραίτητα μέσα από την προσέλκυση κεφαλαίων και άμεσων ξένων επενδύσεων, σημειώνοντας πως: «Χρειαζόμαστε ένα νέο επενδυτικό σοκ, με χρηματοδότηση που θα προέλθει αφενός από το νέο ΕΣΠΑ, το πακέτο Γιούνκερ και τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά προγράμματα, αλλά κυρίως από την προσέλκυση ξένων και εγχώριων κεφαλαίων και επενδυτών για την παραγωγή νέου πλούτου. Το τελευταίο προϋποθέτει την άρση της αβεβαιότητας για τη χώρα και τη δημιουργία ενός σταθερού επενδυτικού περιβάλλοντος».

...με επιτάχυνση των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων και ένταση της εκμετάλλευσης

Η διαμόρφωση του «σταθερού» φιλοεπενδυτικού περιβάλλοντος με τη σειρά της προϋποθέτει τόσο το σταθερό μάτωμα του λαού ώστε να προκύπτουν τα πλεονάσματα που θα μετατρέπονται σε πακέτα ενίσχυσης και άλλες διευκολύνσεις προς τους επιχειρηματικούς ομίλους, όσο και τη συνέχιση των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων, για τη θωράκιση της κερδοφορίας των επιχειρηματικών ομίλων.
Ως προς το πρώτο, η ΔΗΣΥ αναγνωρίζει πως στόχος είναι «μέσα από ένα σύνολο οργανικά συνδεδεμένων πολιτικών και στόχων και συγκεκριμένων βημάτων να υπερβούμε το υπάρχον πλαίσιο μακροχρόνιας ύφεσης και διαρκούς λιτότητας, χωρίς να θέτουμε σε κίνδυνο τη δημοσιονομική σταθερότητα», στο βωμό της οποίας καλείται διαχρονικά ο λαός να σφίγγει ολοένα περισσότερο το ζωνάρι.
Ως προς το δεύτερο σκέλος, η ΔΗΣΥ τονίζει ότι «οι άμεσες ξένες και εγχώριες επενδύσεις, η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, η στήριξη των εξαγωγών, η μεγέθυνση των επιχειρήσεων μέσω συνεταιριστικών κοινοπρακτικών φορέων, καθώς και νέων μορφών συνεργασιών και δικτυώσεων αλλά και συγχωνεύσεων, η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας, είναι κοινά αποδεκτές και βασικές μας επιλογές».
Προτάσεις που δείχνουν όλες προς την κατεύθυνση της διευκόλυνσης της συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης του κεφαλαίου (διαδικασία που περιλαμβάνει και το ζήτημα των «κόκκινων» επιχειρηματικών δανείων), του ελέγχου της αγοράς από ακόμα λιγότερους και ισχυρότερους ομίλους, του περάσματος στον έλεγχό τους των «φιλέτων» της δημόσιας περιουσίας και του ανοίγματος νέων πεδίων κερδοφορίας στο κεφάλαιο.
Τα μέτρα αυτά, όπως ομολογεί η ΔΗΣΥ, «έχουν, όμως, πεπερασμένη δυνατότητα αν δεν συνοδευτούν από διαρθρωτικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις που στοχεύουν στην αύξηση της εσωτερικής αποταμίευσης σε συνδυασμό με την αύξηση των επενδύσεων, στην αύξηση της παραγωγικότητας στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, στη στοχευμένη αναδιάρθρωση του παραγωγικού συστήματος, με πυρήνα την καινοτομία προς νέα προϊόντα και υπηρεσίες με υψηλή προστιθέμενη αξία, στη χωρίς χρονοτριβή υιοθέτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών». Οι διακηρύξεις δείχνουν δηλαδή ότι στην «καρδιά» της επιχείρησης καπιταλιστικής ανάκαμψης και της θωράκισης της «ανταγωνιστικότητας» του κεφαλαίου δεν μπορεί παρά να βρίσκονται νέα μέτρα για την ένταση της εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης, πρόσθετα σε όλο το αντεργατικό οπλοστάσιο που έχουν στα χέρια τους οι επιχειρηματικοί όμιλοι.

«Αποτελεσματικό κράτος» και εργαλεία στην υπηρεσία των επιχειρηματικών ομίλων

Αναζητώντας εργαλεία προς υλοποίηση των παραπάνω, στο «Πρόγραμμα Ελλάδα» της ΔΗΣΥ αναφέρουν προτάσεις όπως: «Τα βιομηχανικά, βιοτεχνικά και επιχειρηματικά πάρκα. Τα αγροτικά, κτηνοτροφικά πάρκα. Οι επενδύσεις σε αλυσίδες αξίας και σε παραγωγικές διασυνδέσεις. Η διασύνδεση Παιδείας, Ερευνας και παραγωγής. Τα σύγχρονα χρηματοοικονομικά εργαλεία. Η επέκταση του μηχανισμού ΣΔΙΤ και σε άλλους τομείς πέραν των υποδομών. Η ίδρυση και λειτουργία αναπτυξιακών τραπεζών, συμπεριλαμβανομένων των σημερινών συνεταιριστικών. (...) Οι ολοκληρωμένες χωρικές επεμβάσεις και τα σχέδια βιώσιμης αστικής ανάπτυξης. (....) Η σύσταση ρυθμιστικής αρχής για τις επενδύσεις».
Κοντά στα παραπάνω, η ΔΗΣΥ προβάλλει ως επιβεβλημένη την «Ανασύνταξη της Πολιτείας», ιεραρχώντας: «Την αλλαγή στη δημόσια διοίκηση, με γενναία αποκέντρωση και καθολική χρήση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Την καλύτερη νομοθέτηση, τη συνέχεια στην κρατική διοίκηση και την αύξηση της παραγωγικότητας στο δημόσιο τομέα. Την αναδιοργάνωση και αξιολόγηση των διαδικασιών και των δομών του, με κεντρική επιδίωξη τη βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών του, τη μείωση του κόστους του, την εξυπηρέτηση με κανόνες και έλεγχο της επενδυτικής και επιχειρηματικής προσπάθειας (...) Τη νέα σχέση κράτους και αγοράς, με την ίση πρόσβαση, τη γρήγορη αδειοδότηση όλων των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων μέσω διαδικασιών "μιας στάσης", με κανόνες και τον έλεγχο. Τις αναγκαίες αλλαγές στην απονομή της δικαιοσύνης». Ολα προσαρμογές στο αστικό κράτος, ώστε να ανταποκρίνεται καλύτερα στις τωρινές ανάγκες του κεφαλαίου...