Τοποθέτηση του ΚΕΚΡ για το δημοψήφισμα στην Κριμαία

 Τοποθέτηση του ΚΕΚΡ για το δημοψήφισμα στην Κριμαία 

Τοποθέτηση του ΚΕΚΡ για το δημοψήφισμα στην Κριμαία

Πηγή: Solidnet

Μτφρ.: Lenin Reloaded

Γενική εισαγωγή

Οι σύντροφοι κάποιων δυτικών χωρών μας ζήτησαν σε κάποιες περιπτώσεις να εκφράσουμε την άποψή μας και να δώσουμε πιο αναλυτικές πληροφορίες για τα γεγονότα που εξελίσσονται στην Ουκρανία από τον Φεβρουάριο του 2014, όταν, ως αποτέλεσμα του κρατικού πραξικοπήματος στην Ουκρανία, ήρθε στην εξουσία ένα καθεστώς ακραίων εθνικιστών και δεδηλωμένων ναζιστών και ξέσπασε εμφύλιος πόλεμος στις ανατολικές περιοχές της χώρας, εκεί που ο λαός αποφάσισε να αντισταθεί στην εθνικιστική χούντα του Κιέβου και τους χρηματοδότες της στη Δύση.

Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι όλα τα μεγάλα δυτικά αστικά ΜΜΕ (αν και δεν πρέπει κανείς να υπερτιμά την αντικειμενικότητα των ρωσικών αστικών ΜΜΕ όπως το Russia Today) προσφέρουν στις πλείστες των περιπτώσεων μια ενσυνείδητα διαστρεβλωμένη εικόνα των πραγματικών γεγονότων, ενώ πολλοί σύντροφοι έχουν αποπροσανατολιστεί από το γεγονός ότι δεν γνωρίζουν αρκετά ρωσικά για να μπορούν να εξετάσουν όλες τις διαθέσιμες πηγές· ακόμα και αυτοί που γνωρίζουν κάποια ρωσικά το βρίσκουν ορισμένες φορές δύσκολο να βρουν αξιόπιστες τοπικές πηγές και να κατανοήσουν τις διαφορές απόψεων που υπάρχουν στον ντόπιο πληθυσμό.

Εδώ θα προσπαθήσουμε να συνοψίσουμε την αλληλογραφία μας με συντρόφους από την ΕΕ και να ετοιμάσουμε ένα είδος απαντήσεων σε ερωτήσεις που τίθενται συχνά σχετικά με το θέμα. Φυσικά, υπάρχουν πολύ περισσότερες ερωτήσεις που δεν καλύπτονται σ' αυτό το μικρό δοκίμιο, κι έτσι σχεδιάζουμε να εκδώσουμε και άλλα ανάλογα κείμενα στο μέλλον.

Ελπίζουμε οι σύντροφοι να βρουν αυτές τις πληροφορίες χρήσιμες.

Μέρος Ι: Κριμαία

Σύντομη εισαγωγή της ιστορίας της Κριμαίας

Ποτέ στην ιστορία της δεν ήταν ανεξάρτητο κράτος η Κριμαία (με την πιθανή εξαίρεση του ημιανεξάρτητου Κριμαϊκού Χανάτου), ούτε ήταν πριγκηπάτο, ούτε οτιδήποτε ανάλογο. Ήταν απλώς μια ωραία και εύκρατη χερσόνησος, πάντα με πολύ μεικτό πληθυσμό, που άλλαξε εντελώς στο πέρασμα των αιώνων, και που πρώτα κατοικήθηκε από έλληνες εποίκους γύρω στον 5ο π.Χ αιώνα. Είναι άξιο αναφοράς ότι πριν το 1954 η Κριμαία δεν αναφέρεται ποτέ ανάμεσα στα εδάφη τα οποία μετά το 1991 δημιουργούν το κράτος της Ουκρανίας.

Στο τέλος της μεσαιωνικής περιόδου, αφού η Κριμαία πέρασε στα χέρια, με τη σειρά, του Βυζαντίου, των Τατάρων και του Κριμαϊκού Χανάτου (με κάποια τμήματα να ελέγχονται από τους Ενετούς και τους Γενοβέζους), η περιοχή κατακτήθηκε από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, τον 15ο αιώνα.

Η σύγχρονη ιστορία της Κριμαίας ξεκινά με την κατάκτηση του εδάφους της από τη Ρωσική Αυτοκρατορία το 1783, ως αποτέλεσμα των ρωσοτουρκικών πολέμων του 18ου αιώνα. Το έδαφος της χερσονήσου χωρίστηκε ως Ταυρική επαρχία της Ρωσικής Αυτοκρατορίας.

Μετά τη μεγάλη Οκτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση, δημιουργήθηκε το 1921 η Αυτόνομη Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Κριμαίας, ως μέρος της ΕΣΣΔ. Το 1946, το στάτους αυτής της αυτόνομης δημοκρατίας άλλαξε, και έγινε Περιοχή της Κριμαίας της ΕΣΣΔ. Το 1954, με απόφαση του Νικήτα Χρουστσόφ, η Περιοχή της Κριμαίας, με εξαίρεση τη Σεβαστούπολη, που συνδεόταν απευθείας με τη Μόσχα, περιλήφθηκε στην Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Ουκρανίας. Η περιοχή διατήρησε το στάτους της Περιοχής της Κριμαίας της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Ουκρανίας ως τον Ιανουάριο του 1991.

Σχετικά με τη λεγόμενη "προσάρτηση" της Κριμαίας

1. Τι γίνεται με προηγούμενα δημοψηφίσματα ή λαϊκές ψήφους που έλαβαν χώρα πριν την ενσωμάτωση της Κριμαίας στη Ρωσία το 2014;

Πρόκειται για μακρά ιστορία.

Το πρώτο δημοψήφισμα στην Κριμαία έγινε τον Ιανουάριο του 1991 (η απόφαση να διενεργηθεί δημοψήφισμα πάρθηκε από το Ανώτατο Σοβιέτ της Περιοχής της Κριμαίας της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Ουκρανίας, τον Νοέμβριο του 1990). Το ζήτημα αυτού του δημοψηφίσματος ήταν το εξής: "Υποστηρίζετε την παλινόρθωση της Αυτόνομης Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Κριμαίας, με την δημοκρατία αυτή να θεωρείται μέρος της ΕΣΣΔ και συμμέτοχος του Συμφώνου Ένωσης;" Η πλειοψηφία του πληθυσμού ψήφισε υπέρ*, και αργότερα, το Φεβρουάριο, το Ανώτατο Σοβιέτ της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Ουκρανίας επιβεβαίωσε το ανανεωμένο στάτους της Κριμαίας ως Αυτόνομης Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας.

* Ψήφισε υπέρ με τι ποσοστό;

Το 1990, ο αριθμός κατοίκων της Κριμαίας με δικαίωμα ψήφου ήταν 1.777.841. 1.441 εκατομμύρια (81,3%) πήραν μέρος. 1.343.855 (93,26%) ψήφισαν υπέρ.

Στις 5 Μαϊου του 1992, το κοινοβούλιο της Κριμαίας κήρυξε την κρατική ανεξαρτησία της Κριμαίας και αποφάσισε να διενεργήσει δημοψήφισμα όπου ο πληθυσμός της Κριμαίας θα απαντούσε στο ερώτημα αν υποστήριζε ή όχι την ανεξαρτησία. Το δημοψήφισμα προγραμματίστηκε για τον Αύγουστο του 1992. Όμως το κοινοβούλιο της Ουκρανίας αποφάσισε ότι η απόφαση του κοινοβουλίου της Κριμαίας ήταν σε αντίθεση με το Σύνταγμα της Ουκρανίας (που ήταν "άρτι" ανεξάρτητη τότε) και σταμάτησε τα περαιτέρω βήματα του κοινοβουλίου της Κριμαίας. Κατά συνέπεια, το κοινοβούλιο της Κριμαίας πάγωσε το δημοψήφισμα.

Τον Μάρτιο του 1995, το κοινοβούλιο της Ουκρανίας κατήργησε το Σύνταγμα της Κριμαίας και εξάλειψε τη θέση του Προέδρου της Κριμαίας. Τον Απρίλιο του ίδιου έτους, το κοινοβούλιο της Κριμαίας αποφάσισε να διενεργήσει δημοψήφισμα όπου θα ερωτούνταν ο ντόπιος πληθυσμός αν υποστήριζε το Σύνταγμα της Κριμαίας το οποίο κατήργησε το Ουκρανικό κοινοβούλιο, καθώς και τον "νόμο για την Κριμαία" του 1995, τον οποίο υιοθέτησε το Ουκρανικό κοινοβούλιο. Το δημοψήφισμα δεν έγινε ποτέ, καθώς το κοινοβούλιο της Κριμαίας κατέληξε σε μια ειδική συμφωνία για τον επιμερισμό αρμοδιοτήτων με το κοινοβούλιο της Ουκρανίας.

Τον Φεβρουάριο του 2006, το κοινοβούλιο της Κριμαίας ξαναπροσπάθησε να διενεργήσει δημοψήφισμα για το στάτους της ρωσικής γλώσσας στη χερσόνησο (εννοούμε εδώ το δικαίωμα χρήσης της για επίσημους σκοπούς, ως κρατικά αναγνωρισμένης γλώσσας). Αυτό το δημοψήφισμα απαγορεύτηκε από τις Ουκρανικές αρχές. Υπήρχε άλλο ένα "λαϊκό δημοψήφισμα" που έγινε ανεπίσημα το 2006, και όπου περίπου ένα εκατομμύριο των κατοίκων ψήφισαν ενάντια στις προσπάθειες του πρώην προέδρου της Ουκρανίας Γιουσένκο να μπει η χώρα στο ΝΑΤΟ.*

* Ποιος οργάνωσε αυτό το δημοψήφισμα; Μπορείτε να μας πείτε ακριβώς την ημερομηνία;

Καθώς οι αρχές της Κριμαίας αρνήθηκαν να προσφέρουν εγκαταστάσεις για τη διενέργεια του δημοψηφίσματος, αυτό έγινε στις 6 Δεκεμβρίου "στους δρόμους", από μια οργάνωση που λεγόταν "Παγκριμαϊκή Λαϊκή Συνέλευση". Οι οργανωτές ισχυρίστηκαν πως περίπου το  98,7% των περίπου 900.000 συμμετεχόντων ψήφισαν ενάντια στην ένταξη στο ΝΑΤΟ.

2. Μπορούμε να πούμε ότι το ίδιο το δημοψήφισμα (και η ενσωμάτωση της Κριμαίας στην Ρωσική Ομοσπονδία) ήταν κατά παράβαση του Ουκρανικού Συντάγματος;

Ναι, ήταν ενάντια στο Ουκρανικό Σύνταγμα, καθώς η ανεξάρτητη Ουκρανία οικοδομήθηκε εξ αρχής (δηλ. από το 1991) ως ενιαίο κράτος (πράγμα που έγινε ενσυνείδητα, για να κρατηθούν μαζί ασύμβατα μέρη). Αυτός είναι ένας από τους βασικούς λόγους που το κράτος αυτό, που δημιουργήθηκε το 1991, έχει εμφύλιο πόλεμο.

3. Αληθεύει ότι στην περίπτωση αυτή υπήρχε πραγματική παρουσία ρώσων στρατιωτών (εννοώ, που ήρθαν από τη Ρωσία) ώστε να βεβαιωθεί η Ρωσία για τον έλεγχο του δημοψηφίσματος ή/και τον έλεγχο της Κριμαίας; Τι γίνεται με τους λεγόμενους "μικρούς πράσινους ανθρώπους";

Πρέπει να θυμάστε ότι από τον 18ο αιώνα ως σήμερα, στην Κριμαία στάθμευε η βασική στρατιωτική βάση του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας. Σύμφωνα με το τελευταίο σύμφωνο με την Ουκρανία, το οποίο ίσχυε ως την επανένωση της Κριμαίας με τη Ρωσία, εκτός από πλοία, η Ρωσία είχε το δικαίωμα να σταθμεύει στην Κριμαία περίπου 25.000 πεζικού με τεθωρακισμένα οχήματα και αεροπλάνα (η Ρωσία πλήρωσε μπόλικα χρήματα στην Ουκρανία για να έχει αυτό το δικαίωμα). Αν και στην πραγματικότητα ο αριθμός του σταθμευμένου προσωπικού ήταν πολύ μικρότερος, υπήρχαν αρκετές πειθαρχημένες και στρατιωτικά εκπαιδευμένες στρατιωτικές μονάδες (αποδείχτηκε ότι η Ουκρανία δεν είχε σχεδόν καμία εκεί), ώστε να επιβάλλουν την τάξη και να παρεμποδίσουν οποιαδήποτε απόπειρα του Κιέβου να οργανώσει βίαιες προκλήσεις.

Δεν υπήρχε καμία ιδιαίτερη ανάγκη να σταλούν πρόσθετα τάγματα από τη Ρωσία, αν και δεν μπορώ να αποκλείσω την πιθανότητα κάποιες μονάδες επίλεκτων από τη Ρωσία να πήγαν εκεί για να αντιμετωπίσουν τις υπόγειες και ανατρεπτικές ενέργειες των Ουκρανών Ναζί και των ουκρανικών μυστικών υπηρεσιών. Είναι προφανές ότι με τέτοια συντριπτική υποστήριξη από τον ντόπιο πληθυσμό και με την σύγχυση που επικράτησε στον ουκρανικό στρατό, οι συνηθισμένοι ρώσοι πεζικάριοι (δηλ. οι "μικροί πράσινοι άνθρωποι", που στην Κριμαία τους λένε "οι ευγενικοί άνθρωποι") δεν έπαιξαν τον κύριο ρόλο στα εκεί γεγονότα: το βασικό τους καθήκον ήταν να παραμείνουν σιωπηρά στο παρασκήνιο, δηλαδή πίσω από την πλάτη των ντόπιων στρατευμένων πολιτών, που έκαναν τη δουλειά. Παρόλα αυτά, κάποιες πηγές αναφέρουν ότι σε έναν αριθμό περιπτώσεων μονάδες τακτικού ρωσικού στρατού πήραν μέρος στον αφοπλισμό κάποιων στρατιωτικών και ναυτικών φυλακίων των Ουκρανών στην Κριμαία. Όπως και να χει, αυτό έγινε με άκρα ευγένεια και πολύ ήσυχα (για αυτό και λέγονται "οι ευγενικοί άνθρωποι"), και δεν υπήρχε σχεδόν καμία καταγεγραμμένη περίπτωση βίαιων συγκρούσεων που να αξίζει αναφοράς (ίσως να υπήρχαν κάποιες στις πολύ αρχές, αλλά μπήκε τέλος πολύ γρήγορα και αποφασισττικά). 

Εύκολα μπορείτε να καταλάβετε γιατί οι ντόπιοι στρατευμένοι πολίτες ήταν τόσο επαρκείς και επιτυχημένοι αν θυμηθείτε ότι από τον καιρό της ΕΣΣΔ, στην Κριμαία πήγαν ως συνταξιούχοι δεκάδες χιλιάδες αξιωματικοί του Σοβετικού στρατού και στόλου -- άνθρωποι πολύ επαρκείς, αποφασιστικοί και με ισχυρή αίσθηση κινήτρου. Δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσο οι ντόπιοι μισούν τους Ουκρανούς εθνικιστές και τις εθνικιστικές αρχές του Κιέβου που έχουν τόσο ενισχυθεί και πολλαπλασιαστεί από το 1991. Οι ντόπιοι, κυρίως στη Σεβαστούπολη, τη μεγαλύτερη πόλη της Κριμαίας, έβλεπαν πάντα τους Ουκρανούς αξιωματικούς ως ξένους, ως εισβολείς που επιβάλλουν τη γλώσσα τους, την ιστορική τους αντίληψη και τις αξίες τους στους ντόπιους Ρώσους.

4. Να καταλάβω ότι τουλάχιστον επίσημα, δεν ήρθε κανένας στρατιώτης από τη Ρωσία για να παρέμβει στο δημοψήφισμα;

Ναι, σωστά καταλαβαίνετε: δεν υπήρχαν ρωσικές μονάδες άξιες αναφοράς που να ήρθαν από τη Ρωσία ώστε να παρέμβουν στο δημοψήφισμα της Κριμαίας (εκτός ίσως από κάποιες μικρές ομάδες επιλέκτων -- βλ. παραπάνω). Κατ' αρχήν δεν υπήρχε ανάγκη να παρεμβούν στο δημοψήφισμα, εφόσον λάμβαναν υπόψη τα κυρίαρχα συναισθήματα της τεράστιας πλειοψηφίας του πληθυσμού. Απλώς έπρεπε να τους επιτρέψουν να εκφραστούν και να παρεμποδίσουν κάθε προσπάθεια να διακοπεί με βίαια μέσα το δημοψήφισμα. Η έκταση της βίας που οι εθνικιστικές αρχές του Κιέβου είναι έτοιμες να εφαρμόσουν είναι πλέον πολύ προφανής και στο Ντόνετσκ και στο Λουχάνσκ.

Το σημαντικό τμήμα καλά εξοπλισμένου και πειθαρχημένου ρωσικού στρατού που ήταν από πριν σταυθμευμένο εκεί ήταν υπεραρκετό για να δώσει την αίσθηση της ασφάλειας στους ντόπιους άμαχους ακτιβιστές και τους ηγέτες τους, από την τάξη των βουλευτών της Κριμαίας, καθώς και να τους βοηθήσει να παρεμποδίσουν κάθε προσπάθεια βίαιης προβοκάτσιας εκ μέρους των Ναζί (υπήρξαν και κάποιες με ανθρώπινα θύματα στην αρχή). Όπως και να έχει, δεν μπορούμε σε καμία περίπτωση να πούμε ότι η παρουσία στρατού έφερε το αποτέλεσμα. Θεωρούμε ότι το αποτέλεσμα οφειλόταν στα γενικότερα συναισθήματα και την αποφασιστικότητα του ντόπιου πληθυσμού.

5. Μπορείτε να μου δώσετε πληροφορίες για τον βαθμό λαϊκής αποδοχής της ενσωμάτωσης της Κριμαίας στη Ρωσία (κατά προτίμηση, από δυτικές πηγές);

Βεβαίως, δεν πρέπει να ξεχνάτε ότι δεν μπήκαν στην πρώην ΕΣΣΔ αλλά στην καπιταλιστική Ρωσία του Πούτιν. Παρ' όλα αυτά, αν τους ρωτήσετε άμεσα για τον βαθμό "αποδοχής" τους, απλώς δεν θα καταλάβουν τι τους λέτε. Οι μόνες εκφράσεις που χρησιμοποιούν είναι "απελευθέρωση", "ένωση με τη μητέρα Ρωσία", κλπ. Μια μικρή χούφτα ανθρώπων η οποία διαφωνούσε με τη διαδικασία (αξιωματούχοι που έστησε το Κίεβο, κορυφαίοι στρατιωτικοί του ουκρανικού στρατού, Ουκρανοί εθνικιστές) έφυγαν προ καιρού για την Ουκρανία, και ακόμα και η τεράστια πλειοψηφία του πρώην προσωπικού του ουκρανικού στρατού αποφάσισε να παραμείνει στην Κριμαία και να μπει στην υπηρεσία της Ρωσίας.

Από δυτικές πηγές, είναι μάλλον απίθανο να βρείτε θετικές αναφορές στην Κριμαία. Θα πάρει λίγο χρόνο μέχρι να ηρεμήσουν τα πράγματα, να πάνε ξανά εκεί άνθρωποι της Δύσης (τώρα δεν μπορούν αν δεν πάρουν "επίσημη έγκριση από το Κίεβο", η οποία δεν δίνεται ποτέ, για προφανείς λόγους). Όπως και να 'χει, δεν μπορούν να υποκρίνονται για πάντα ότι η Κριμαία ήταν ποτέ οργανικό τμήμα της Ουκρανίας.

Για να τελειώσουμε με το ζήτημα της Κριμαίας, μπορώ να προσθέσω ότι σε αντίθεση με τα εδάφη στην Ανατολική και Νοτιοανατολική Ουκρανία, δεν είναι εφικτή η διαπραγμάτευση για το στάτους της Κριμαίας: για να την πάρουν απ' τη Ρωσία πρέπει να συντρίψουν τη χώρα εντελώς και να τη διαλύσουν, πράγμα δύσκολο να το φανταστεί κανείς όταν εμπλέκεται πυρηνική δύναμη.

...ΕΠΕΙΔΗ ΟΙ ΜΕΣΣΙΕΣ ΘΑ ΜΑΣ ΣΩΣΟΥΝ ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑ

 ...ΕΠΕΙΔΗ ΟΙ ΜΕΣΣΙΕΣ ΘΑ ΜΑΣ ΣΩΣΟΥΝ ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑ

Εργαζόμενοι, άνεργοι, φτωχοί αγρότες και αυτοαπασχολούμενοι, γυναίκες, νέοι δηλώνουν: 
«Δε θα ζήσουμε με ψίχουλα»

• 933 οι οργανώσεις και φορείς, που είχαν μέχρι χτες αποφασίσει τη συμμετοχή τους στο πανελλαδικό συλλαλητήριο, αύριο, Σάββατο, στις 12 μ., στο Σύνταγμα. 
• Οι εκατοντάδες οργανώσεις ενώνονται κάτω από το σύνθημα «Δε θα ζήσουμε με τα ψίχουλα». Δίνουν παράλληλα στην απαίτηση αυτή το ιδιαίτερο «χρώμα» του δικού τους χώρου, των προβλημάτων και των διεκδικήσεών τους. 
• Οργανώνουν τη μεγάλη κινητοποίηση, στρέφοντας το βλέμμα στα επόμενα βήματα της πάλης τους και στην πανεργατική απεργία στις 27 Νοέμβρη.
• Στάσεις εργασίας και 24ωρη απεργιακή κινητοποίηση τη μέρα του συλλαλητηρίου από μια σειρά Σωματεία, Εργατικά Κέντρα, Ομοσπονδίες.

ΣΕΛ. 4-5

Στον άλλο κόσμο...

Στον άλλο κόσμο...

Πονοκεφαλιάζει ο ΣΥΡΙΖΑ για το πώς θα ρυθμιστούν τα δάνεια των επιχειρηματικών ομίλων προς τις τράπεζες, κατά τρόπο - ει δυνατόν - επωφελή και για τις δύο πλευρές. Καμιά σκοτούρα όμως για το πώς θα ανακουφιστούν τα υπερχρεωμένα λαϊκά νοικοκυριά που αγκομαχούν, μήνας μπαίνει - μήνας βγαίνει, να πληρώσουν στεγαστικά και άλλα δάνεια.

Χτες, ο υπεύθυνος οικονομικής πολιτικής του κόμματος Γ. Μηλιός επιχείρησε να ντύσει τις διαμαρτυρίες τους για τον «τραπεζοκεντρικό» χαρακτήρα της προωθούμενης κυβερνητικής ρύθμισης για τα «κόκκινα» επιχειρηματικά δάνεια με φιλολαϊκή «προβιά», μιλώντας για την ανάγκη «σεισάχθειας». Αυτό, βεβαίως, που κάνει στην πραγματικότητα η κυβερνητική ρύθμιση είναι να υπηρετεί και να ενισχύει την τάση συγκέντρωσης του κεφαλαίου που κυριαρχεί στον καπιταλισμό.
Σε ένα πρώτο επίπεδο ανάγνωσης των δηλώσεών του έμενε κανείς με την εντύπωση ότι ο ΣΥΡΙΖΑ τάσσεται υπέρ μέτρων ανακούφισης του λαού απ' τα χρέη. Λάθος! Ο Γ. Μηλιός πρότεινε απλώς «μια ρύθμιση του ιδιωτικού χρέους, η οποία θα περιλαμβάνει αναστολή προστίμων και πληρωμών τόκων σε αυτούς που δεν μπορούν να πληρώσουν, για ένα έτος, όπου μετά θα εξεταστεί η περίπτωση». Παρηγοριά στον άρρωστο δηλαδή μέχρι να βγει η ψυχή του.

Πρότεινε ακόμα «οι πληρωμές προς τις τράπεζες να μην υπερβαίνουν το 20% του πραγματικού εισοδήματος του πολίτη, έτσι ώστε να μπορεί συγχρόνως να κινείται η οικονομία». Διαγραφή χρεών εισηγήθηκε μόνο για τις περιπτώσεις που τα δάνεια είναι από χέρι χαμένα: «...για ανθρώπους πάρα πολύ μεγάλης ηλικίας, χωρίς κανένα εισόδημα, ασθενείς κ.λπ.»!

Επ' αυτών ανέφερε: «Οι περισσότεροι πολίτες χρωστούν σε πάνω από μια τράπεζα, το ίδιο και οι μικρές επιχειρήσεις. Επομένως, βρίσκονται σε μια αδύνατη θέση ...για το πώς θα διαπραγματευτούν. Η τράπεζα και τις καλύτερες προθέσεις να έχει, δεν μπορεί να μην έχει ως πρώτο κριτήριο τον ισολογισμό της, γι' αυτό μιλάμε για την ίδρυση ...ενός φορέα δημοσίου συμφέροντος, ανάμεσα στις τράπεζες και τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά και τις μικρές επιχειρήσεις, η οποία θα διαγράψει τα χρέη, τα οποία δεν μπορούν να πληρωθούν με τίποτα... Να δούμε ποια χρέη δεν μπορούν να πληρωθούν καθόλου -γιατί πρόκειται για ανθρώπους πάρα πολύ μεγάλης ηλικίας, χωρίς κανένα εισόδημα, ασθενείς κ.λπ.-, σε ποια πρέπει να γίνει μια αναδιάρθρωση, δηλαδή να σταματήσει για μια περίοδο χάριτος να πληρώνονται οι τόκοι και τα επιτόκια, χωρίς να έχουμε προσαυξήσεις και όταν βελτιωθεί η οικονομική κατάσταση του δανειολήπτη, να αρχίζει να πληρώνει πάλι ή να μειωθεί, εν μέρει, ανάλογα με την περίπτωση».

Κοροϊδία, δηλαδή, και εκμετάλλευση της αγωνίας των ανθρώπων που τους πνίγουν τα χρέη. Η παραπάνω πρόταση αποσκοπεί να λύσει το πρόβλημα πώς θα πληρωθούν τα δάνεια στις τράπεζες - και για να μη χάσουν τα λεφτά τους οι τράπεζες- τη στιγμή που αυτό για την πλειοψηφία των λαϊκών νοικοκυριών τώρα είναι αδύνατο. Αυτό το στόχο έχουν τα μέτρα που προτείνουν. Οπως, για παράδειγμα, πληρωμή που να μην υπερβαίνει το 20% του εισοδήματος ή ακόμη και να παγώνει η πληρωμή των τόκων για ένα χρόνο. Οσο για το δημόσιο φορέα διαχείρισης των δανείων, θα το κάνουν για να διευκολύνουν τις τράπεζες στην είσπραξη των δανείων, με δεδομένους τους υποχρεωτικούς όρους είσπραξης έστω και σε περισσότερες δόσεις. Και όλα αυτά τα προτείνει τη στιγμή που η αστική πολιτική τον έχει πολλαπλά γδάρει με τη μείωση του εισοδήματος, τη φοροληστεία, τις περικοπές σε όποιες ελάχιστες παροχές ανακούφισης έδινε το κράτος. Λες και το κράτος στο οποίο κάνουν κουμάντο οι επιχειρηματικοί όμιλοι και τα μονοπώλια δεν θα πάρει μέτρα πρώτα απ' όλα για τα δικά τους συμφέροντα και όχι βεβαίως για να εγγυηθεί τα λαϊκά εισοδήματα.

Η αλήθεια είναι πως είτε η διαπραγμάτευση των δανειοληπτών γίνεται απευθείας με την τράπεζα είτε μεσολαβεί δημόσιος φορέας που θα συσταθεί επί τούτου, ο ισολογισμός της τράπεζας θα παραμένει το κριτήριο και ο δανειολήπτης θα βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο. Και σε ο,τι αφορά τις διαφορές ανάμεσα στους επιχειρηματικούς ομίλους όποιος και αν χάσει ή κερδίσει καμιά διαφορά δεν θα έχει για τους εργαζόμενους. Σε ό,τι όμως αφορά τους εργαζόμενους τα φτωχά λαϊκά στρώματα εξασφαλίζεται - με διαφορετικό τρόπο - το ίδιο αποτέλεσμα δηλαδή: η καταστροφή τους και η επιβολή καθεστώτος επιτήρησης και ομηρίας των λαϊκών οικογενειών. Αυτό άλλωστε γινόταν και την περίοδο που το Δημόσιο είχε την πλειοψηφία των μετοχών σε μια σειρά τραπεζικά ιδρύματα. Χαρίστηκε ποτέ κανένα δάνειο σε ανθρώπους του μόχθου; Ο ΣΥΡΙΖΑ παίζει με τις λέξεις, προσπαθώντας να εκμεταλλευτεί τη λαχτάρα των εργαζομένων για πραγματική ανακούφιση απ' το βραχνά των χρεών. Κρύβει ότι ως διαχειριστής της αστικής εξουσίας, κομμάτι αναπόσπαστο της οποίας είναι οι τράπεζες, θα σταθεί σαν εισπράκτοράς τους απέναντι στο λαό.

Τι άλλο θα ακούσουμε;

Τι άλλο θα ακούσουμε;

Το ακούσαμε κι αυτό. Σε ανακοίνωση του Τμήματος Εξωτερικής Πολιτικής και Αμυνας του ΣΥΡΙΖΑ αναφέρεται: «Οι εκλογικές επιτυχίες που σημειώθηκαν στις 26.10.2014 δημοκρατικών και αριστερών πολιτικών δυνάμεων στη Βραζιλία (νίκη της Ντίλμα Ρουσέφ στο δεύτερο γύρο προεδρικών εκλογών), αλλά και στην Ουρουγουάη (νίκη Ταμπαρέ Βάσκες στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών), αναδεικνύουν τις μεγάλες προσδοκίες και τα αποφασιστικά προοδευτικά ιστορικά βήματα που σημειώνονται τα τελευταία χρόνια στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική ...στο δρόμο της πολιτικής και κοινωνικής χειραφέτησης της ηπείρου με ορίζοντα το σοσιαλισμό του 21ου αιώνα»!!! Τι σόι σοσιαλισμός είναι αυτός του 21ου αιώνα που βαδίζει με ισχυρά μονοπώλια μόνο οι ΣΥΡΙΖΑίοι ξέρουν. Το 2011, η Βραζιλία έγινε η έκτη καπιταλιστική οικονομία του πλανήτη, ξεπερνώντας τη Βρετανία και απειλεί στην πέμπτη θέση τη Γαλλία. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Γεωγραφίας και Στατιστικής της Βραζιλίας (IBGE), το Σεπτέμβρη του 2011, 8.054.000 άνθρωποι ζούσαν σε συνθήκες απόλυτης φτώχειας (άλλες μετρήσεις τους ανεβάζουν στα 16 εκατομμύρια). Σύμφωνα με το Διεθνές Ταμείο για την Αγροτική Ανάπτυξη (IFAD), το 55% του πληθυσμού στις αγροτικές περιοχές ζει κάτω από το επίσημο όριο της φτώχειας που εκτοξεύεται στο 66% για τη Βορειοανατολική Βραζιλία. Το Πρόγραμμα Ανθρωπίνων Οικισμών του ΟΗΕ (UN Habitat) αναφέρει ότι 60 εκατομμύρια είναι συνολικά οι φτωχοί στη χώρα. Ο «σοσιαλισμός» τους είναι ένας καπιταλισμός όπου απλά θα κυβερνάνε οι «αριστεροί»...

Από κάθε γωνιά της χώρας, αύριο όλοι στο Σύνταγμα

Από κάθε γωνιά της χώρας, αύριο όλοι στο Σύνταγμα

Από απόψε το βράδυ ξεκινά το ταξίδι χιλιάδων διαδηλωτών προς το κέντρο της Αθήνας. 933 οργανώσεις υπογράφουν το κάλεσμα

«Δε θα αποδεχτούμε να ζούμε με τον εφιάλτη της ανεργίας! Δε θα δεχτούμε να ζούμε σαν σύγχρονοι σκλάβοι! Δεν πάμε για να ανακόψουμε μόνο την επίθεση! Πάμε και για να αποσπάσουμε, να κερδίσουμε. Από εμάς εξαρτάται!». Το κάλεσμα που απηύθυνε στις αρχές του Σεπτέμβρη το ΠΑΜΕ προς όλες τις συνδικαλιστικές οργανώσεις της χώρας, κάθε ομοσπονδία, κάθε Εργατικό Κέντρο, κάθε σωματείο, τις οργανώσεις των συνταξιούχων, της νεολαίας, των γυναικών, των αυτοαπασχολουμένων, της φτωχής αγροτιάς, τις επιτροπές ανέργων, συνάντησε αποδοχή που ξεπέρασε κάθε προηγούμενο. Αυτό δείχνουν οι 933 οργανώσεις και φορείς που είχαν μέχρι χτες αποφασίσει τη συμμετοχή τους στο πανελλαδικό συλλαλητήριο, αύριο, Σάββατο, στις 12 μ., στο Σύνταγμα. Οι εκατοντάδες οργανώσεις ενώνονται κάτω από το σύνθημα «δε θα ζήσουμε με τα ψίχουλα». Δίνουν παράλληλα στην απαίτηση αυτή το ιδιαίτερο «χρώμα» του δικού τους χώρου, των προβλημάτων και των διεκδικήσεών τους. Οργανώνουν τη μεγάλη κινητοποίηση, στρέφοντας το βλέμμα στα επόμενα βήματα της πάλης τους και στην πανεργατική απεργία στις 27 Νοέμβρη.
Ανάμεσα στις εκατοντάδες αποφάσεις ομοσπονδιών και συνδικάτων, ιδιαίτερα πρέπει να αναφερθούν εκείνες που συνδυάζονται με 24ωρη απεργιακή κινητοποίηση τη μέρα του συλλαλητηρίου. Τέτοιες αποφάσεις έχουν πάρει το Εργατικό Κέντρο Ιωαννίνων, η Ομοσπονδία Εργαζομένων Φαρμακευτικών και Συναφών Επαγγελμάτων Ελλάδας (ΟΕΦΣΕΕ), το Συνδικάτο Εργατοϋπαλλήλων Επισιτισμού - Τουρισμού - Ξενοδοχείων Αττικής και το Συνδικάτο Τροφίμων - Ποτών Εύβοιας - Βοιωτίας. Απόφαση για απεργία την 1η Νοέμβρη έχει πάρει και η Γενική Συνέλευση του Σωματείου Εργαζομένων στις Επιχειρήσεις ΖΑΒΕΛ (ΖΟΥΡΑΣ).
Στάση εργασίας από τις 11 π.μ. έως τις 3 μ.μ. έχει προκηρύξει για το Σάββατο ο Σύλλογος Εμποροϋπαλλήλων Αθήνας, ενώ αντίστοιχη 4ωρη στάση εργασίας έχει αποφασίσει και το Σωματείο Ιδιωτικών Υπαλλήλων και Εμποροϋπαλλήλων Δυτικής Αττικής.

Πικετοφορία για την προπαγάνδιση του συλλαλητηρίου έκανε χτες η Λαϊκή Επιτροπή 5ου - 6ου Διαμερίσματος Αθήνας

Μέσα στο 24ωρο που απομένει ολοκληρώνονται οι προετοιμασίες για τη μετακίνηση χιλιάδων διαδηλωτών από κάθε γωνιά της χώρας στην Αθήνα. Οι πρώτες αναχωρήσεις από τις πιο μακρινές περιοχές είναι προγραμματισμένες για σήμερα το βράδυ, ενώ οι διαδηλωτές από την Κρήτη και τα νησιά του Αιγαίου θα φτάσουν τα ξημερώματα του Σαββάτου στο λιμάνι του Πειραιά, όπου θα τους υποδεχθούν τα ναυτεργατικά σωματεία.
Παράλληλα, η μάχη κορυφώνεται σε τόπους δουλειάς και γειτονιές, για να είναι όσο το δυνατόν πιο μαζική η συμμετοχή των εργαζομένων και του λαού στο πανελλαδικό συλλαλητήριο. Ενδεικτικό της προσπάθειας που γίνεται να φτάσει παντού το κάλεσμα, αξιοποιώντας κάθε ώρα που απομένει, είναι το πρόγραμμα εξορμήσεων της Πανελλήνιας Ενωσης Συνταξιούχων του ΝΑΤ (ΠΕΣ-ΝΑΤ), σήμερα, μέρα πληρωμής των συντάξεων, στις τράπεζες στον Πειραιά, στα Ταμπούρια, στη Νίκαια, στο Αιγάλεω και την Καλλιθέα. Επίσης, η Λαϊκή Επιτροπή Πειραιά σήμερα, στις 6.30 μ.μ. προγραμματίζει πικετοφορίες στην Αγία Σοφία και στα Καμίνια (πλατεία Δωδεκανήσου).

Η «αραβική άνοιξη» και οι εγκλωβισμένοι λαοί

Η «αραβική άνοιξη» και οι εγκλωβισμένοι λαοί

οι εκλογές της περασμένης Κυριακής στην Τυνησία σήμαναν εναλλαγή στην αστική διαχείριση με το κοσμικό κόμμα «Νίντα Τούνις», να παίρνει τη σκυτάλη από το ισλαμιστικό «Ενάχντα», που είχε αναδειχθεί στην εξουσία μετά την ανατροπή του πρώην Προέδρου Μπεν Αλι κατά την λεγόμενη «Αραβική άνοιξη». Αυτή η υπόθεση που ξεκίνησε από την υπαρκτή λαϊκή αντίδραση σε ένα αυταρχικό καθεστώς (σταθερό σύμμαχο ως τότε των ιμπεριαλιστών) αξιοποιήθηκε από την αστική τάξη και τους ιμπεριαλιστές, για να προχωρήσουν ευρύτεροι σχεδιασμοί, ώστε να διευκολυνθούν οι μπίζνες των μονοπωλιακών ομίλων. Το ίδιο συνέβη και σε άλλες χώρες της Βόρειας Αφρικής, τη Λιβύη και την Αίγυπτο, όπου χρησιμοποιήθηκε το «χαρτί» των ισλαμιστών για το σκοπό αυτό. Τώρα, οι ισλαμιστές στην Τυνησία μπαίνουν πιο πίσω και επανέρχονται στην εξουσία άνθρωποι που στήριξαν τον Μπεν Αλι, όπως ο επικεφαλής του σχετικά νεοσύστατου κόμματος Μπ. Ελσέμπσι που διετέλεσε σε διάφορες υπουργικές θέσεις και στην πρωθυπουργία των προηγούμενων κυβερνήσεων και του Μπεν Αλι.

Το νέο αποτέλεσμα της Τυνησίας εμφανίζεται από τους ιμπεριαλιστές «ως νίκη της δημοκρατίας». Αστοί και οπορτουνιστές πριν από τρία χρόνια εκθείαζαν την «αραβική άνοιξη» ως γνήσια «επανάσταση και λαϊκή εξέγερση». Τα λεγόμενα «αυθόρμητα κινήματα» στη Βόρεια Αφρική και μετά αυτά των «αγανακτισμένων» εμφανίζονταν ως ακομμάτιστα, ακηδεμόνευτα ως το «πραγματικό κίνημα» σε αντιπαράθεση με το κομμουνιστικό κίνημα. Τότε το ΚΚΕ στη χώρα μας είχε λοιδορηθεί από κάθε λογής οπορτουνιστές, επειδή εξηγούσε ότι όχι μόνο δεν πρόκειται για επαναστάσεις που μπορούν να οδηγήσουν τα πράγματα μπροστά αλλά αφορούν σε εκσυγχρονισμούς στο αστικό πολιτικό σύστημα, ενώ ταυτόχρονα συνέδεε τις εξελίξεις με τα ευρύτερα ιμπεριαλιστικά σχέδια και τις επεμβάσεις με βάση το αμερικανοΝΑΤΟικό σχέδιο «Μεγάλη Μέση Ανατολή».

Πολύ γρήγορα, η ανάλυση του ΚΚΕ επαληθεύτηκε ενώ και νεότερα στοιχεία δείχνουν την εμπλοκή υπηρεσιών ιμπεριαλιστικών χωρών σε πολλές χώρες και σε όλο το τόξο από τη Βόρεια Αφρική ως τη Μέση Ανατολή. Η περίπτωση της ιμπεριαλιστικής επέμβασης στη Συρία και η ενίσχυση των ενόπλων του «Ισλαμικού Κράτους» είναι οι πιο κραυγαλέες αποδείξεις που επιβεβαιώνουν τα όσα μόνο το ΚΚΕ είχε πει, ενώ οι όποιες εναλλαγές στις κυβερνήσεις συνοδεύτηκαν με νέα αντιλαϊκά μέτρα. Οι κόντρες και διαφοροποιήσεις των εγχώριων αστικών δυνάμεων αφορούν στο ποια θα έχει το πάνω χέρι στην εκμετάλλευση του εργαζόμενου λαού, και ποια θα διαπραγματεύεται με τα μονοπώλια για τα δικά της συμφέροντα. Οι εξελίξεις στην Τυνησία και αλλού, με δεδομένο ότι δεν υπάρχει ισχυρό επαναστατικό αγωνιστικό κίνημα και Κομμουνιστικό Κόμμα, φέρνουν τραγικά στο προσκήνιο την αλήθεια ότι όσο οι εργάτες, οι παραγωγοί του κοινωνικού πλούτου μπαίνουν κάτω από τις σημαίες των αστών με όποιον μανδύα (κοσμικό ή θρησκευτικό), όσο δεν έχουν οδηγό την ταξική πάλη, όσο δε συγκρούονται με τους εκμεταλλευτές τους και τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής δεν μπορούν να περιμένουν καλύτερες μέρες.

Δε φταίει η κακιά η ώρα...

Δε φταίει η κακιά η ώρα...

Για τα «ατυχήματα» που σκοτώνουν και σακατεύουν εργάτες, δε φταίει η «κακιά η ώρα». Είναι συνέπεια της εντατικοποίησης της παραγωγής, της ελαστικοποίησης της εργασίας, της απελευθέρωσης των ωραρίων, της απουσίας μέτρων υγιεινής και ασφάλειας, που κοστίζουν στην εργοδοσία. Με μια φράση, είναι αποτέλεσμα της άγριας εκμετάλλευσης που υφίστανται οι εργαζόμενοι, για να διασφαλίζουν τα αφεντικά τα κέρδη και την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεών τους. Ο θανάσιμος τραυματισμός ενός εργάτη και τα όσα ακούστηκαν στο δικαστήριο, όπου έφτασε η υπόθεση, δείχνουν «του λόγου το αληθές».
Ο Κ. Μπ. εργαζόταν με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας σε βιομηχανία κατασκευής θερμαντικών σωμάτων στον Ταύρο, από το Γενάρη του 2002, ως εργατοτεχνίτης πρέσας κοπής χαλύβδινων ταινιών. Τη μέρα του θανάσιμου τραυματισμού του (Τετάρτη 2/2/2011) εκτελούσε μόνος τη δουλειά του, όπως είχε πληροφορήσει την οικογένειά του, χωρίς τον συνάδερφό του Κ. Ρ. που εκτελούσε και χρέη εργοδηγού και ο οποίος βρισκόταν σε «άδεια», λόγω της απόφασης της εργοδοσίας να περικόψει μέρες και ώρες εργασίας από τους εργαζόμενους.
Οταν απουσίαζε ο εργοδηγός, δεν υπήρχε υπεύθυνος (αντικαταστάτης) να επιβλέπει τις εργασίες στο χώρο του εργοστασίου. Μάλιστα, όπως προέκυψε, το καθημερινό πρόγραμμα το έφερνε γραπτώς ο φύλακας του εργοστασίου...

***

Παρά το γεγονός ότι ο μεταλλοτεχνίτης είχε προσληφθεί με συγκεκριμένη ειδικότητα και η δουλειά του δεν περιελάμβανε το χειρισμό ανυψωτικού μηχανήματος, κλαρκ, βρέθηκε να το χειρίζεται στον προαύλιο χώρο του εργοστασίου μετά από σχετική εντολή, όπως καταγγέλθηκε στο δικαστήριο. Το κλαρκ μετέφερε άχρηστα κομμάτια σιδήρου. Σε μια στιγμή, έπεσε σε λακκούβα, με αποτέλεσμα να ανατραπεί και να καταπλακώσει τον εργάτη, τραυματίζοντάς τον θανάσιμα στο κεφάλι. Στο Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο Νίκαιας όπου μεταφέρθηκε, διαπιστώθηκε απλά ο θάνατός του. Ηταν 56 χρόνων και είχε μία κόρη.
Ο τραυματισμός του εργατοτεχνίτη έφτασε στο ακροατήριο στις 25/9/2014. Η εργοδοσία έκανε τα πάντα για ν' αναποδογυρίσει την πραγματικότητα. Λίγο - πολύ, οι μάρτυρές της είπαν ότι ο σκοτωμένος εργάτης δεν υποχρεώθηκε να οδηγήσει το κλαρκ, αλλά αυθαίρετα, με την όπισθεν, βγήκε στο προαύλιο και μάλιστα στο χώρο που ρίχνουν το σκραπ, για αναψυχή ή γιατί διασκέδαζε να το οδηγεί!
Οι συνάδελφοι, όμως, του νεκρού, έβαλαν τα πράγματα στη θέση τους. Ενας εργάτης κατέθεσε ότι είχε βγει την ίδια ώρα με τον συνάδελφό του, με άλλο κλαρκ από το εργοστάσιο και είδε στο χώρο που «πετάμε τα υπολείμματα της πρέσας ένα κλαρκ αναποδογυρισμένο και όταν έτρεξα να δω τι συμβαίνει είδα τον Μπ. Κ. από κάτω εγκλωβισμένο... Ο Μπ. Κ. οδήγησε σήμερα το κλαρκ, επειδή ο οδηγός του κλαρκ απουσίαζε». Επίσης, κατέθεσε ότι «ναι, έχει οδηγήσει (το θύμα) και στο παρελθόν κάποιες φορές». Μάλιστα, ανέφερε: «Νομίζω ότι δεν κατείχε άδεια (σ.σ. το θύμα) δεν είμαι σίγουρος».

***

Ο άλλος χειριστής του κλαρκ Ι. Ν. (έλειπε σε άδεια), που περιέγραψε τι είδε μετά την επιστροφή του στο εργοστάσιο, είπε: «Οταν επέστρεψα είδα το κλαρκ αναποδογυρισμένο με τα πιρούνια ψηλά, τον ατυχή συνάδερφο καταπλακωμένο και τ' αποκόμματα είχαν ξεφορτωθεί στη θέση τους. Οταν όμως ξεφορτώνουμε κάθε φορτίο, αναγκαστικά τα πιρούνια τα χαμηλώνουμε...». Προκύπτει ότι πριν καταπλακωθεί από το κλαρκ, ο εργάτης είχε ξεφορτώσει σκραπ (αποκόμματα).
Και μια «λεπτομέρεια»: Το κλαρκ δεν έφερε πινακίδες με αριθμό κυκλοφορίας, δεν είχε άδεια κυκλοφορίας, δεν ήταν ασφαλισμένο και κυρίως δεν είχε πιστοποιητικό ελέγχου τύπου δηλ. δεν είχε ελεγχθεί μηχανολογικά (προκύπτει από την έκθεση έρευνας της τεχνικής Επιθεωρήτριας του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας και το κέντρο πρόληψης Επαγγελματικού Κινδύνου).
Μάλιστα, η εταιρεία προσκόμισε βεβαιώσεις με ημερομηνίες ελέγχου δοκιμών μετά το ατύχημα. Ακόμα όμως και το δελτίο επισκευής που παρουσίασε η εργοδοσία από τις 5/11/2010 - δεν έφερε υπογραφή και δεν έγινε αποδεκτό - αναγράφονται παρατηρήσεις για τα φρένα και την ύπαρξη διαρροών από τις τσιμούχες σταυρού, στροφαίου και σασμάν.
Να σημειωθεί, τέλος, ότι από τα έγγραφα της εταιρείας και τις καταθέσεις μαρτύρων, προκύπτει πως δεν έγινε δυνατό να ελεγχθεί το έτος κατασκευής τού εν λόγω κλαρκ. Η παράλειψη αυτού του στοιχείου, προδίδει προσπάθεια να συγκαλυφθεί ότι πρόκειται για παλιό μηχάνημα, που, όπως κατέθεσε μάρτυρας της εταιρείας, ήταν ήδη μεταχειρισμένο όταν αγοράστηκε από «δεύτερο χέρι»... Να πώς μία μία οι ψηφίδες φτιάχνουν το παζλ των συνθηκών που έστειλαν στον τάφο τον 56χρονο εργάτη.

Π. Καζ.