"145.000 παιδιά νηστικά στο σχολείο"

 "145.000 παιδιά νηστικά στο σχολείο"

στις 3:30 μ.μ.

Αναρτήθηκε από Traverso Rossa

Υποσιτισμός: η λήψη ποσοτικά ή και ποιοτικά ανεπαρκούς τροφής η οποία επιφέρει οργανικές ή λειτουργικές διαταραχές του οργανισμού.


Μεγαλώσαμε φτωχικά αλλά το φαγητό δεν έλειψε ποτέ από το τραπέζι. Από τους πατεράδες και τις μανάδες μας ακούγαμε συχνά την προτροπή να φάμε «όλο το φαΐ μας». Εκείνοι, και οι παππούδες μας, ήξεραν καλά τι θα πει πείνα ή υποσιτισμός. Άντεξαν στις κακουχίες, στάθηκαν όρθιοι, πάλεψαν για να γίνει η ζωή τους και η δική μας καλύτερη και η ζωή αντάμειψε ως ένα βαθμό τους αγώνες τους.



Στο σχολείο η δασκάλα μας μίλαγε για την «φτωχή» Αφρική. Για τα παιδάκια που πέθαιναν σκελετωμένα από την πείνα μέσα σε ακαθαρσίες και σύννεφα από μύγες. Δεν μας εξήγησε όμως πώς γίνεται σε μια τόσο πλούσια ήπειρο να πεθαίνουν εκατομμύρια παιδιά από την πείνα, και να μην έχουν πιει ποτέ στην τόσο σύντομη ζωή τους καθαρό νερό. Αργότερα είδαμε τις φωτογραφίες των νεκρών σκελετωμένων από την πείνα παιδιών στην κατεχόμενη από τους Γερμανούς φασίστες Αθήνα, που μεταφέρονταν για να θαφτούν με κάρα που έσπρωχναν σκελετωμένοι αλλά ζωντανοί ακόμα ενήλικες. Τότε ήταν ο πόλεμος... Σήμερα, εδώ στην Ελλάδα που δεν είναι «Αφρική» και δεν ακούγονται τα κανόνια του πολέμου, 145.000 μαθητές, εκατόν σαρανταπέντε χιλιάδες παιδιά υποσιτίζονται, πηγαίνουν στο σχολείο νηστικά, ζαλισμένα, συχνά λιποθυμούν.


Την εποχή που η συσσώρευση πλούτου ξεπερνάει κάθε προηγούμενο. Την εποχή που η τεχνολογική εξέλιξη φαντάζει συχνά εξωπραγματική. Την ώρα που η κυβέρνηση δήθεν πανηγυρίζει για «ανάκαμψη» της οικονομίας, για «πρωτογενές πλεόνασμα», για «πιάσιμο τόπου» των θυσιών του λαού, για «ανάπτυξη» κλπ, την ίδια ώρα που η τηλεοπτική προπαγάνδα ξεπλένει σκάνδαλα και συνειδήσεις, 145.000 παιδιά (σύμφωνα μόνο με τους υπολογισμούς των υπηρεσιών του κράτους) δεν καταφέρνουν κάτι που θα έπρεπε να είναι το αυτονόητο: να γεμίσουν το στομάχι τους!



Τέτοιες στιγμές οι λέξεις είναι «μικρές» για να αντέξουν το βάρος αυτών που νιώθεις, αυτών που σκέφτεσαι μπροστά στο άκουσμα αυτής της «είδησης». Όλα έχουν γραφτεί, έχουν ειπωθεί, συζητηθεί, εξαντληθεί…


Η φτώχεια, ο υποσιτισμός η πείνα δεν είναι φυσικά φαινόμενα όπως μας τα παρουσιάζουν οι κυβερνώντες και οι «φιλάνθρωποι» που πετάνε στα υποσιτισμένα παιδιά ένα κουλούρι κι ένα κομμάτι τυρί για «κολατσιό», επιδιώκοντας να ξεγελάσουν την πείνα τους και μαζί τους πατεράδες και τις μανάδες τους, πως ζουν σε μια κοινωνία που μεριμνά για τους πολίτες της. Όπως και η «κρίση» δεν μας αφορά «όλους». Αυτά είναι «προβλήματα» πάντα των κακοπληρωμένων ή απλήρωτων εργαζομένων, των ανέργων, των φτωχών, των πολλών. Αυτών που παράγουν τον αμύθητο πλούτο που καρπώνονται στη συνέχεια μια χούφτα αρπαχτικά που ζούνε στη χλιδή. Αυτών που –ακόμα- υπομένουν τη βία των καπιταλιστών, να διαλύουν τη ζωή τους, να ποδοπατούν το παρόν και να σβήνουν το μέλλον τους. Αυτών που έχουν τη δύναμη να χορτάσουν το ψωμί και τη ζωή σε μια κοινωνία που δικαιούνται και την αξίζουν. Φτάνει να το αποφασίσουν.

 

Πηγή : http://e-oikodomos.blogspot.gr/

Πολυθρόνα για δύο

 Πολυθρόνα για δύο

Όταν αγαπάς κάτι, ανακαλύπτεις πολλές φορές αρετές και προτερήματα, που δεν υπάρχουν παρά μόνο στη φαντασία σου· κι αυτή ακριβώς είναι η περίπτωση στην οποία εμπίπτει το κόλλημα της κε του μπλοκ με τη δεκαετία με τις βάτες. Και με κάποια κινηματογραφικά «αριστουργήματά» της…

Όπως για παράδειγμα η κωμωδία «πολυθρόνα για δύο» με τον έντι μέρφι και τον νταν άκροιντ στους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Η οποία είναι μία από τις πραγματικά σπάνιες φορές που η μετάφραση στα ελληνικά είναι καλύτερη από τον πρωτότυπο τίτλο (trading places) –αν και υποψιάζομαι πως τη δανειστήκαμε από άλλες χώρες και δεν την κάναμε απευθείας από τα αγγλικά.

Είναι βέβαια θέμα καθαρά υποκειμενικού γούστου αν θα αρέσει σε κάποιον η ταινία, οι κωμικοί και το στιλ τους ή ακόμα και η αισθητική της δεκαετίας, ή αν θα γελάσει, όπως εγώ, με κάποιες σκηνές σαν κι αυτή για παράδειγμα. 

Boo-bwele-Boo-bwele-Boo-bwele-ah-HA

Αλλά η υπόθεση είναι πολύ ενδιαφέρουσα κι αγγίζει χωρίς υπερβολή (;) τα όρια του μαρξιστικού προβληματισμού.

Δύο ζάπλουτοι ηλικιωμένοι χρηματιστές (οι αδερφοί ντιουκς), διασκεδάζουν την καθημερινή τους ρουτίνα με ένα αυτοσχέδιο κοινωνικό πείραμα και ένα μεταξύ τους στοίχημα. Αποκαθηλώνουν το διευθυντή της επιχείρησής τους (νταν ακρόιντ) κι αρραβωνιαστικό της ανιψιάς τους, καταστρέφουν τη ζωή του και παίρνουν στη θέση του ένα ζητιάνο μικροαπατεώνα (έντι μέρφι) για να δουν αν μπορεί να ανταποκριθεί εξίσου καλά στα καθήκοντά του κι αν ο προκάτοχός του ξεπέσει και μετατραπεί σε λούμπεν στοιχείο.

Το πείραμα πετυχαίνει κι η ανταλλαγή θέσεων ολοκληρώνεται με θεαματικά αποτελέσματα. Ο μικρολωποδύτης ζητιάνος μεταμορφώνεται σε έντιμο κι ικανότατο διευθυντικό στέλεχος κι έναν από κάθε άποψη αξιοσέβαστο τζέντλεμαν. Ενώ ο φλώρος δικηγόρος με τον αριστοκρατικό κύκλο και τις συνήθειες του γιάπη απομονώνεται από το περιβάλλον του, απελπίζεται και καταφεύγει στο ποτό, τη συντροφιά μιας ιερόδουλης και σε σπασμωδικές αντιδράσεις απόγνωσης στα όρια της νομιμότητας.

Ποιο είναι λοιπόν σύντροφοι το ηθικό δίδαγμα; Το βασικό μήνυμα που περνάει η ταινία –και δεν περιμένεις μάλλον να το συναντήσεις σε μια χολιγουντιανή παραγωγή- με κάπως χοντροκομμένο ίσως αλλά πολύ ευφυή τρόπο είναι πως οι κοινωνικές συνθήκες αποτελούν το καθοριστικό στοιχείο που διαμορφώνει τον χαρακτήρα και την προσωπικότητα ενός ατόμου. Κι αντιστρόφως πως ακόμα και για τα ξεπεσμένα μέλη της υψηλής κοινωνίας, με ανώτερες γνώσεις κι αστική διαπαιδαγώγηση, οι ταξικοί φραγμοί αποδεικνύονται αξεπέραστοι και καθοριστικοί.

Παράλληλα υπάρχουν κάποια δευτερεύοντα μηνύματα σε διάφορα σημεία του έργου, πχ για τον κυνισμό των καπιταλιστών, που δεν ξέρουν τι να κάνουν με τα λεφτά τους και παίζουν με τις «ζωές των άλλων» για τη διασκέδασή τους και για ένα στοίχημα του ενός δολαρίου!

Βλέπουμε ακόμα τον απόφοιτο νομικής του χάρβαρντ να οδηγείται στο αστυνομικό τμήμα, όπου ανακαλύπτει εμπειρικά την πραγματική αξία των ελευθεριών και των δικαιωμάτων του μπροστά στο όργανο της τάξης και στην ισχύ του κεφαλαίου, όταν ζητάει να ακολουθηθούν οι νόμιμες διαδικασίες και να γίνει κανονική δίκη, για να αποδείξει την αθωότητά του.

Αρχικά μάλιστα στρέφεται εναντίον του ζητιάνου που πήρε τη θέση του και τον θεωρεί αποκλειστικά υπαίτιο για την καταστροφή που βιώνει, χωρίς να υποψιαστεί στιγμή τους παλιούς εργοδότες του και τη δουλειά που έστησαν εις βάρος του. Περίπου δηλ όπως σκέφτεται σήμερα ένα μεγάλο κομμάτι της εργατικής τάξης, που έχει μάθει να στοχοποιεί τους μετανάστες ή τους δημοσίους υπαλλήλους για όσα δεινά του συμβαίνουν και να θεωρεί τους εργοδότες του ένα είδος κοινωνικού ευεργέτη της.

Η ταινία δίνει επίσης μια πολύ γλαφυρή εικόνα της φρενίτιδας και της ανθρωποφαγίας που επικρατεί στο χρηματιστήριο, αυτό το ναό του καπιταλισμού, όπου τα πάντα μπορούν να ανταλλαχθούν, όπως λέει σε ένα σημείο για το παγκόσμιο κέντρο εμπορίου, που γκρεμίστηκε σε ερείπια μετά την 11^η σεπτέμβρη. Προηγουμένως όμως μας έχει δείξει ποια είναι η ουσία αυτού του γνήσιου χρηματιστιριακού καπιταλισμού και του παιχνιδιού που παίζει. Ένα στοίχημα διαρκείας με κοινούς τζογαδόρους, κομπιναδόρους και μπλοφατζήδες και τεράστια ποσά, όπου επιτρέπονται τα πάντα.
Κι αυτό ακριβώς είναι το περιβάλλον στο οποίο προσαρμόζεται ταχύτατα και διαπρέπει ως μάνατζερ ο πρώην ζητιάνος-μικρωλοποδύτης, χρησιμοποιώντας –όχι φυσικά κάποιες ειδικές οικονομικές γνώσεις, αλλά- την πείρα του δρόμου και κοινά τεχνάσματα της πιάτσας, στην οποία ανατράφηκε.

Κάτι που μας επαναφέρει στο βασικό μας θέμα. Δεν είναι καθόλου αυτονόητο βέβαια ότι η εργατική τάξη θα είναι σε θέση να κάνει πέρα τους ειδικούς και να διευθύνει μεγάλες βιομηχανικές μονάδες ή κι ολόκληρους παραγωγικούς κλάδους, αμέσως μόλις πάρει στα χέρια της την εξουσία και τα κλειδιά της οικονομίας. Αλλά είναι μάλλον σίγουρο πως η διευθυντική πείρα, οι νέες συνθήκες της κοινωνίας του μέλλοντος και η κατάλληλη διαπαιδαγώγηση της εργατικής τάξης θα αυξήσουν κατακόρυφα τις γνώσεις και τις ικανότητές της σε αυτό το κομμάτι.

Παραμένει ωστόσο το ερώτημα για τη σχέση του κοινωνικού περιβάλλοντος με τον χαρακτήρα μας και τη συνείδησή μας, που δε συνδέονται τόσο άμεσα και μηχανικά όσο φαντάζονται ίσως αυτοί που κατηγορούν αφ’ υψηλού τους κομμουνιστές, γιατί δεν έχουν καταφέρει να πείσουν τις μάζες και να αυξήσουν κατακόρυφα τις δυνάμεις τους εν μέσω καπιταλιστικής κρίσης –κάτι που δεν έχει συμβεί ποτέ εξάλλου ιστορικά. Και ξεχνούν πως η ενσωμάτωση και οι αυταπάτες μπορεί να αυτονομηθούν από τους παράγοντες που τις δημιούργησαν και να συνεχίσουν να υπάρχουν και μετά από αυτούς.

Η οικονομική εξαθλίωση δε ριζοσπαστικοποιεί αυτομάτως τις λαϊκές συνειδήσεις. Μιλώντας λίγο αφοριστικά, ένα εξαθλιωμένο προλεταριάτο που έχει μάθει να σκύβει το κεφάλι, θα συνεχίσει να το κάνει παζαρεύοντας κάθε φορά πόσα θα χάσει.

Ενώ ένα δυνατό, διεκδικητικό κίνημα, με ταξική οργάνωση και πολιτική συγκρότηση, θα αυξάνει τη δύναμή του μέσα από τις κατακτήσεις και τους νικηφόρους αγώνες του και δε θα χαθεί στο τυράκι που μας προσφέρουν για να μας εξαγοράσουν.

Αλλά αυτό θα είναι το θέμα μιας επόμενης ανάρτησης.

Στο βάλτο αυτού του συστήματος δεν υπάρχουν καθαρές λύσεις για το λαό

Στο βάλτο αυτού του συστήματος δεν υπάρχουν καθαρές λύσεις για το λαό

Με φοβερά και τρομερά διλήμματα έκλεισε η βδομάδα: Να πάμε με το ΔΝΤ ή με την ΕΕ, να πάμε με τη Σκύλλα ή τη Χάρυβδη, ήταν το μνημόνιο λάθος συνταγή ή μήπως ήτανε σωστή; Κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση «διασταύρωσαν τα ξίφη τους» κατά τη δημοσιογραφική έκφραση και εν τέλει η ενασχόληση με τη σκιά του γαϊδάρου κατέληξε σε αλληλο-βεβαιώσεις ότι η σωστή απάντηση θα δοθεί από την επόμενη δημοσκόπηση, που με τη σειρά της θα αναπαράγει τα ίδια φοβερά και τρομερά διλήμματα - σε δουλειά να βρισκόμαστε.
Το ΚΚΕ επισημαίνει ότι τέτοιου τύπου διλήμματα δεν αφορούν καθόλου τις ανάγκες της εργατικής τάξης, δεν αφορούν καθόλου την ικανοποίηση των αναγκών των λαϊκών στρωμάτων, γιατί όποια απάντηση και αν δοθεί είναι εχθρική για τους εργαζόμενους, για τα συμφέροντα της εργατικής τάξης και του λαού. Αυτή η εκτίμηση πέρασε στα ψιλά των αστικών μέσων ενημέρωσης. Και σωστά, από τη σκοπιά συντήρησης του συστήματος, από τη σκοπιά της ανάγκης να παραμείνουν εγκλωβισμένοι οι εργαζόμενοι σε μια μάχη που δεν είναι δική τους, μια μάχη που διεξάγεται υπό τη σημαία του αντιπάλου.

Αυξημένος ρόλος στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις

Στο μεταξύ, όπως αποκάλυψε ο «Ρ», οι σχεδιασμοί για την επέμβαση ΕΕ - ΝΑΤΟ στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία - κι ενώ ήδη ο γαλλικός ιμπεριαλισμός συνεχίζει την επέμβαση στη χώρα από τον περασμένο Δεκέμβρη - προβλέπουν εμπλοκή των υποδομών της Ελλάδας με αυξημένο ρόλο στο ΝΑΤΟικό στρατηγείο που εδρεύει στη Λάρισα και τη «φιλοδοξία» της ελληνικής αστικής τάξης Ελληνας στρατιωτικός διοικητής να συντονίζει τις επιχειρήσεις. Μια διόλου ασήμαντη εξέλιξη καθώς συμβαίνει σε μια περίοδο που τα μονοπώλια της ΕΕ επιδιώκουν να πάρουν μερτικό από την τεράστια λεία, το φυσικό πλούτο που υπάρχει στην Αφρική, που όλο και περισσότερο γίνεται φανερό ότι αποτελεί πεδίο σκληρού ενδοϊμπεριαλιστικού ανταγωνισμού, ανάμεσα σε παλιότερες και αναδυόμενες καπιταλιστικές δυνάμεις και τα μονοπώλιά τους.

Διαγωνισμός για το συνεπέστερο υπερασπιστή της ΕΕ

Απέναντι στο «πραγματικό δίλημμα» που διατύπωσαν ενόψει ευρωεκλογών ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, με συνακόλουθο ιδεολογικά τον ΣΥΡΙΖΑ (για το ποιος εκφράζει πιο αυθεντικά την πορεία της χώρας εντός της ΕΕ), το ΚΚΕ σημείωσε ότι το μόνο δίλημμα είναι «ναι ή όχι στην ΕΕ και τα κόμματα του ευρωμονόδρομου». Και στη βάση αυτού του διλήμματος κάλεσε το λαό να καταδικάσει τις πολιτικές δυνάμεις που προβάλλουν την ΕΕ ως μονόδρομο. Σημείωσε ότι κυβέρνηση και ΣΥΡΙΖΑ παίζουν δικομματικό παιχνίδι για το ποιος από τους δύο είναι ο πιο συνεπής υπέρμαχος της ΕΕ. Τόνισε ότι η προπαγανδιστική εκστρατεία της ΕΕ, με επίκεντρο την έκθεση που ετοιμάζει η Επιτροπή Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων του Ευρωκοινοβουλίου, σχετικά με το «ρόλο και τις δράσεις της τρόικας στις χώρες που έχουν μνημόνιο» είναι μια επιχείρηση αποπροσανατολισμού και χειραγώγησης των λαϊκών συνειδήσεων, εξωραϊσμού των ευρωενωσιακών θεσμών.
Η λαϊκή αντίθεση στις πολιτικές της ΕΕ μπορεί να πιάσει τόπο μόνο με την ισχυροποίηση του ΚΚΕ, που εδώ και χρόνια αποκαλύπτει το χαρακτήρα της ΕΕ και προβάλλει την πάλη ενάντια στις αντιλαϊκές ευρωενωσιακές επιλογές, το στόχο της αποδέσμευσης από αυτήν με κοινωνικοποίηση των μονοπωλίων και εργατική - λαϊκή εξουσία, ως βασική προϋπόθεση για ανάπτυξη προς όφελος του λαού.

Σκαλίζουν το βόθρο τους

Παράλληλα με τα διλήμματα για την ΕΕ συνεχίστηκε κι αυτή τη βδομάδα το ανακάτεμα του βόθρου μέσα από τον οποίο αναδίδονται διάφορα σκάνδαλα - σύμφυτα με το σάπιο σύστημα που τα παράγει. Εμφανής η προσπάθεια του προπαγανδιστικού μηχανισμού της αστικής τάξης, με αφορμή αυτές τις υποθέσεις, να επιχειρήσει να συγκαλύψει τις πραγματικές αιτίες των λαϊκών προβλημάτων. Αυτονόητη η απαίτηση για άμεση και μέχρι τέλους διαλεύκανση των σκανδάλων που έρχονται στην επιφάνεια, αλλά ταυτόχρονα και η αποτροπή κάθε προσπάθειας αποπροσανατολισμού του λαού καθώς η βασική αιτία της διαφθοράς και της σήψης πρέπει να αναζητηθεί στο ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα που αποθεώνει το κυνήγι του κέρδους και οξύνει τους ανταγωνισμούς ανάμεσα στα μονοπώλια.

Ψάχνουν τρόπο αναπαλαίωσης

Σ' αυτό τον ντορό, με αμείωτη ένταση συνεχίστηκε και αυτή τη βδομάδα η εναγώνια και οργιώδης αναζήτηση εναλλακτικών πολιτικών σχημάτων. Τι ψάχνει το αστικό πολιτικό σύστημα; Στην πρώτη γραμμή του ενδιαφέροντός τους είναι: Η δημιουργία των κατάλληλων προϋποθέσεων ώστε να εξασφαλίζεται απρόσκοπτα η κυβερνητική εναλλαγή με σταθερή και αταλάντευτη την πολιτική που υπηρετεί τη στρατηγική του κεφαλαίου. Η διαμόρφωση σταθερών κυβερνήσεων αστικής διαχείρισης που θα στηρίζονται σε ευρύτερη λαϊκή πλειοψηφία. Για το λαό πρέπει να γίνει καθαρό ότι όλες αυτές οι προσπάθειες κινούνται στην ίδια κατεύθυνση: Σε αυτήν της αναπαλαίωσης του αστικού πολιτικού συστήματος. Που είναι σάπιο και ξεπερασμένο, γιατί, ανεξάρτητα αν πρόκειται για νέα πολιτικά σχήματα ή για νέα πρόσωπα, υπερασπίζεται τον καπιταλιστικό δρόμο ανάπτυξης που είναι υπεύθυνος για την κρίση, τη διαρκή υποτίμηση των εργατικών - λαϊκών αναγκών και δικαιωμάτων.
Οι διεργασίες αυτές εξελίσσονται σε συνθήκες που εκδηλώνονται ενδοαστικές αντιθέσεις για το μείγμα διαχείρισης της κρίσης και τη μελλοντική ανάκαμψη. Αντιθέσεις που διαπλέκονται με διαπάλη που διεξάγεται στο εσωτερικό της ΕΕ και της Ευρωζώνης, αλλά και διεθνώς ανάμεσα σε παλιά και νέα ιμπεριαλιστικά κέντρα. Διεργασίες που εξελίσσονται στο φόντο των σκανδάλων που δημοσιοποιούνται καθημερινά και «καίνε» ή «ανοίγουν» χαρτιά στο τραπέζι.
Το επόμενο διάστημα ενδεχομένως να εμφανιστούν και «νέα φρούτα» στο πλαίσιο αυτών των διεργασιών ή να «αποστρατευτούν» πολλοί ακόμα, με αφορμή σκάνδαλα για μίζες, διαφθορά, βρώμικο χρήμα. Διεργασίες που σίγουρα θα επιταχυνθούν μπροστά στις ευρωεκλογές, αλλά και τις τοπικές περιφερειακές εκλογές του προσεχούς Μάη. Εξάλλου, οι ίδιες οι εκλογικές μάχες θα αξιοποιηθούν στη διαδικασία αναμόρφωσης του αστικού πολιτικού συστήματος.

Ανθυγιεινές επιλογές

Στο «περιθώριο» των κεντρικών πολιτικών εξελίξεων η κυβέρνηση εμφανίζεται να προωθεί ένα νομοσχέδιο για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, με το οποίο, όμως, δεν σκοπεύει να λύσει, αντίθετα θα επιδεινώσει ακόμα περισσότερο τους όρους και τις προϋποθέσεις παροχής των υπηρεσιών πρόληψης, θεραπείας και αποκατάστασης της υγείας του λαού. Το «καθολικό και ολοκληρωμένο σύστημα ΠΦΥ», που προπαγανδίζει η κυβέρνηση με το νομοσχέδιο, αποτελεί σχέδιο που οδηγεί σε παραπέρα υποχρηματοδότηση των δημόσιων μονάδων Υγείας, των ασφαλιστικών ταμείων και του ΕΟΠΥΥ, με επιπλέον περιορισμό των όποιων σήμερα δωρεάν παροχών. Το εργατικό κίνημα και η Λαϊκή Συμμαχία έχουν συμφέρον και δικαίωμα να εμποδίσουν και να ανατρέψουν τα μέτρα που προωθεί η κυβέρνηση. Να αντιπαραθέσουν και να διεκδικήσουν την πανελλαδική ανάπτυξη ενιαίου, καθολικού, αποκλειστικά κρατικού και απολύτως δωρεάν συστήματος ΠΦΥ, με βασικό προσανατολισμό την πρόληψη και με κατάργηση κάθε επιχειρηματικής δράσης.

Μέτρα διαρκείας

Οπως στην Υγεία, έτσι και σ' όλα τα μέτωπα τα μέτρα που τώρα παίρνονται στο όνομα του να ξεπεραστεί η κρίση θα συνεχιστούν με το επιχείρημα ότι πρέπει να διατηρηθεί η ανάπτυξη, να εξυγιανθούν παραπέρα τα δημοσιονομικά και να διατηρήσει η οικονομία την ανταγωνιστικότητά της στο πλαίσιο της ΕΕ. Τα ίδια γίνονται σε όλο τον καπιταλιστικό κόσμο, ανεξάρτητα από το αν μια χώρα βρίσκεται σε κρίση ή ανάπτυξη, αν έχει μνημόνια ή όχι, ανεξάρτητα από το αν εφαρμόζεται περισσότερο επεκτατικό (ΗΠΑ) ή περισσότερο περιοριστικό (Ευρωζώνη) μείγμα διαχείρισης.
Το ζήτημα λοιπόν για τους εργαζομένους, τα λαϊκά στρώματα δεν είναι η προσδοκία της καπιταλιστικής ανάκαμψης, της «παραγωγικής ανασυγκρότησης», που προβάλλουν από κοινού όσοι ασκούν κριτική στη σημερινή δημοσιονομική πολιτική (από τον ΣΕΒ έως τον ΣΥΡΙΖΑ). Αλλά να διαμορφωθούν οι προϋποθέσεις για ν' ανοίξει ο δρόμος ανάπτυξης υπέρ του λαού, που θα έχει στόχο την ικανοποίηση των εργατικών - λαϊκών αναγκών, ο δρόμος της κοινωνικοποίησης των μονοπωλίων, της αποδέσμευσης από την ΕΕ και της μονομερούς διαγραφής όλου του χρέους, ο δρόμος δηλαδή που προτείνει το ΚΚΕ.

Κάλπικος ανταγωνισμός

«Ευρωπαϊστές» και «ευρωσκεπτικιστές» ανταγωνίζονται σε σχέση με το ποιος θα εξυπηρετήσει καλύτερα τα συμφέροντα της αστικής τάξης της χώρας του στο πλαίσιο της Ευρώπης. Και οι δύο βάζουν στη μέση τους λαούς τους, προσπαθώντας να τους πείσουν ότι πρέπει να ακολουθήσουν τα κοσμοπολίτικα ή εθνικιστικά κηρύγματά τους.
Ο εργάτης και η εργάτρια, κάθε βιοπαλαιστής από τα λαϊκά στρώματα, πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι αυτή η κόντρα είναι ξένη με τα δικά τους συμφέροντα, δεν γίνεται γι' αυτούς, ακόμα και αν διεξάγεται στο όνομά τους.
Να μην παγιδευτούν στις προσπάθειες εκφοβισμού που εκδηλώνονται, με στόχο να εγκλωβιστούν στα αστικά πλαίσια, είτε στο όνομα «διάσωσης της ΕΕ», είτε στο όνομα «διάσωσης του έθνους».
Να μην παραμυθιάζονται ότι η ΕΕ μπορεί να γίνει φιλολαϊκή ή αυτό που πλασάρουν οι «ευρωσκεπτικιστές», με διάφορες παραλλαγές, για δήθεν «ισότιμες σχέσεις μεταξύ εθνικών κρατών», σε μια διεθνοποιημένη καπιταλιστική οικονομία, όπου αυτό που κυριαρχεί είναι η ανισομετρία, ο διαρκής ανταγωνισμός και πρόσκαιροι συμβιβασμοί ανάμεσα σε ισχυρά και λιγότερο ισχυρά καπιταλιστικά κράτη.
Μοναδικός φιλολαϊκός δρόμος είναι κάθε λαός στη χώρα του να ανατρέψει την πολιτική και οικονομική κυριαρχία των μονοπωλίων, να πάρει την εξουσία στα χέρια του, να αποδεσμευτεί από την ΕΕ και κάθε ιμπεριαλιστική συμμαχία.

ΔΙΕΘΝΗΣ ΤΥΠΟΣ Η Γαλλία και το βάθος της κρίσης ξανά στο προσκήνιο

ΔΙΕΘΝΗΣ ΤΥΠΟΣ

Η Γαλλία και το βάθος της κρίσης ξανά στο προσκήνιο

Τα ροζ σκάνδαλα του Γάλλου Προέδρου, οι αγωνίες των αστών για την κρίση δεν πρέπει να επικαλύψουν την ουσία της φιλομονοπωλιακής πολιτικής, που στέλνει στην ανεργία και την ανέχεια τους εργάτες, όπως τους απεργούς εργάτες της «Πεζό - Σιτροέν», στο στιγμιότυπο από την αγωνιστική κινητοποίησή τους τον περασμένο χρόνο

Αναμφίβολα, αυτό που ξεχωρίζει ως ζήτημα αιχμής για τα αστικά ΜΜΕ έντυπα και ηλεκτρονικά σε όλο τον κόσμο, γιατί έτσι βολεύει και είναι αυτό που λέγεται «πιασάρικο» θέμα, είναι η εντυπωσιοθηρία, με αφορμή τα «ερωτικά» του Γάλλου Προέδρου, Φρανσουά Ολάντ. Ηδη, αρκετές αναλύσεις συνδέουν τις αποκαλύψεις με την όλο και χαμηλότερη δημοτικότητα του Ολάντ, αλλά και τις διεργασίες στην πολιτική σκηνή της Γαλλίας, όπου τα σημάδια της ύφεσης ανησυχούν όλο και περισσότερο την αστική τάξη, που θέλει να επαινέσει την πολιτική της «εθνικής σύμβασης ευθύνης», που προτείνει ο Ολάντ, και δεν είναι τίποτε άλλο παρά περικοπές στις δημόσιες δαπάνες και φοροελαφρύνσεις για το κεφάλαιο, αλλά τα ροζ σκάνδαλα και το «τσαλάκωμα» του Προέδρου ξεστρατίζουν την προσοχή.

«Επικρίσεις» για Ολάντ και πραγματικές επιδιώξεις

Δεν είναι τυχαίο ότι ο Φρανσουά Ολάντ δέχεται εδώ και καιρό κριτική για έλλειψη αποφασιστικότητας έναντι των ανταγωνιστών των γαλλικών μονοπωλίων (βλ. γερμανική αστική τάξη). Η συντηρητική εφημερίδα «Les Echos» πρόσφατα σημείωνε: «Ο Ολάντ πολλές φορές εξέθεσε την πολιτική του γραμμή, ειδικά όσον αφορά τη μείωση των ελλειμμάτων και την ανάκτηση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων». Αλλά «η διστακτική εφαρμογή αυτής της γραμμής γέννησε αμφιβολίες για την πολιτική θέλησή του. Ειδικότερα, ο κριτικός του λόγος για τους ευρωπαϊκούς θεσμούς εμφανίστηκε σε αντίθεση με τους στόχους του που έμειναν ωστόσο αυτοί των Βρυξελλών», υπογραμμίζεται σε μια ...κριτική που αντανακλά τη δυσαρέσκεια (τουλάχιστον ορισμένων μερίδων) του γαλλικού κεφαλαίου για το προβάδισμα που έχουν χάσει στην ευρωπαϊκή αγορά, για μια σειρά αναδιαρθρώσεις που μένουν ακόμα να γίνουν για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς τους (νέες αντιασφαλιστικές ρυθμίσεις, περικοπές δημόσιων δαπανών κ.τ.λ.).
Ο βρετανικός «Guardian» έγραφε σκωπτικά μέσα στη βδομάδα: «Ο Ολάντ δεν είπε αυτή τη φορά "ουδέν σχόλιον" για την προσωπική του ζωή. Ζητάει, ωστόσο, από το λαό του να ζει και να φέρεται διαφορετικά, να συναινέσει σε μια κοινωνική σύμβαση ευθύνης και να εγκαταλείψει δεκαετίες προσωπικής ικανοποίησης, που αποτελεί κληρονομιά του σοσιαλιστικού κινήματος. Πρέπει να ενωθούν για να απελευθερώσουν την εργασία και να δεχτούν μειώσεις στις δαπάνες. Ορισμένοι θα τον υπερασπιστούν, υποστηρίζοντας ότι είναι ζήτημα λιτότητας και νομοθεσίας. Ο λαός, όμως, έχει λιγότερες πιθανότητες να ανταποκριθεί εάν ο άνδρας που τους ζητάει τις θυσίες αποτελεί περίγελο».
Επιπλέον, η ίδια η χρονική στιγμή των αποκαλύψεων ίσως συνδέεται με σχέδια για αναμόρφωση στο πολιτικό σκηνικό. Πολλοί αναφέρουν, μάλιστα, ότι ο πρώην Πρόεδρος της Γαλλίας Ν. Σαρκοζί (που εμφανίζεται έτοιμος να διεκδικήσει την προεδρία ξανά) γνώριζε ότι επρόκειτο να «σκάσει» η ιστορία και προετοίμαζε σχετικά το έδαφος. Ο βρετανικός «Economist» σημειώνει ότι οι αποκαλύψεις για τις σχέσεις του Ολάντ με την Γκαγιέ «έγιναν σε μια χρονική στιγμή "αδέξια"... τέσσερις ακριβώς μέρες πριν τη συνέντευξη Τύπου που παραχωρείται δύο φορές το χρόνο» και ο Ολάντ επρόκειτο να την αξιοποιήσει για να προβάλλει τη «νέα οικονομική του πολιτική». Αλλά «τώρα τα Μέσα μιλούν για κάτι άλλο». «Αυτοί οι ισχυρισμοί δε θα πλήξουν τον κ. Ολάντ με τρόπο που θα έπλητταν έναν Βρετανό ή Αμερικανό ηγέτη. Ωστόσο, για έναν Πρόεδρο του οποίου η δημοτικότητα ήδη κινείται στα χαμηλότερα επίπεδα, σίγουρα δε θα συμβάλει στην ανόρθωση της εξουσίας ή της αξιοπιστίας του».

Ανησυχία για την κρίση

Και ανάμεσα σε όλα αυτά, ξεχωρίζει η ανησυχία για την εξέλιξη της καπιταλιστικής κρίσης, όπως εκφράζεται χαρακτηριστικά από τους βρετανικούς «Financial Times». Σημειώνεται, με έμφαση: «Πρόκειται για μία εκπληκτική πρόβλεψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Εξαιτίας της απουσίας ολοκληρωμένων οικονομικών μεταρρυθμίσεων, η ποιότητα ζωής στην Ευρωζώνη, συγκριτικά με αυτήν στις ΗΠΑ, θα είναι το 2023 χειρότερη από αυτή που ήταν κατά τα μέσα της δεκαετίας του 1960. Πρόκειται για μια αλγεινή πρόβλεψη, και αυτό για δύο λόγους: Αφ' ενός, διότι είναι σαφές ότι καταρρίπτει τους μύθους που ακούγονται τον τελευταίο καιρό για την οικονομική ανάκαμψη και τη σταθερότητα των χρηματοπιστωτικών αγορών, για την οποία οι ηγέτες της Ευρώπης αλληλοσυγχαίρονται. Αφ' ετέρου, η συγκεκριμένη πρόβλεψη θέτει εν αμφιβόλω τη σημασία που έχει η Ευρώπη στον παγκόσμιο χάρτη, ιδιαίτερα, δε, στη στρατιωτική και οικονομική της συμμαχία με τις ΗΠΑ.
Πριν από 50 χρόνια υπήρχε μια ομολογουμένως σαφής διαφορά ανάμεσα στην ποιότητα ζωής σε ΗΠΑ και Ευρώπη. Η Ευρώπη ήταν ρημαγμένη μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ομως, κατά τις δεκαετίες του 1960 και του 1970, η Γηραιά Ηπειρος άρχισε να προσεγγίζει τις ΗΠΑ και τις δεκαετίες 1980 και 1990 τα επίπεδα κατά κεφαλήν οικονομικής ανάπτυξης ήταν περίπου τα ίδια». Βέβαια την αστική τάξη δεν την πήρε ο πόνος για το βιοτικό επίπεδο το λαών, αυτό που κυρίως τους ανησυχεί είναι ότι η κρίση δεν ξεπερνιέται, η ανάκαμψη είναι αναιμική και αυτό στη διεθνοποιημένη καπιταλιστική οικονομία έχει επιπτώσεις σε όλους.

Προβληματισμοί για τη συνοχή της ΕΕ

Η γερμανική «Suddeutsche Zeitung», με αφορμή το σχέδιο έκθεσης της επιτροπής Οικονομικών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την τρόικα μεταφέρει τον προβληματισμό για την εμπλοκή του ΔΝΤ στα ζητήματα της ΕΕ μέσα από τη δήλωση του επικεφαλής της Οτμαρ Κάρας, ο οποίος λέει: «Την εργασία της τρόικας στο μέλλον θα την αναλάβει είτε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο μόνο του, είτε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή -επίσης μόνη της- είτε ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (EΜΣ) θα εξελιχθεί σε κάτι σαν Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο».
Η εφημερίδα κάνει «λόγο για διερεύνηση του πώς ο δημοσιονομικός έλεγχος θα καταστεί πιο διαφανής και δημοκρατικός» και σημειώνει: «Η σχετική απόφαση για το διάδοχο μοντέλο της τρόικας θα ληφθεί το αργότερο το ερχόμενο φθινόπωρο, επισημαίνεται, όταν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αναλάβει την εποπτεία των τραπεζών της Ευρωζώνης. Η τελική απόφαση βρίσκεται πάντως στη δικαιοδοσία των χωρών του ευρώ, καθώς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μπορεί να υποβάλει μόνο προτάσεις».
Η «Handelsblatt» από την πλευρά της, σε πρωτοσέλιδο άρθρο της διερωτάται: «Ποιος έστειλε την ΕΚΤ στην τρόικα;» και αναφέρεται σε «ερωτηματικά» που προκαλεί η συμμετοχή της ΕΚΤ στα προγράμματα διάσωσης, με αφορμή τις απαντήσεις της Τράπεζας στο ερωτηματολόγιο της επιτροπής Οικονομικών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η ΕΚΤ, σύμφωνα με την εφημερίδα, απάντησε «με ελισσόμενες παρατηρήσεις», σχετικά με το ποιος έλαβε την απόφαση για λογαριασμό της. Προκύπτει δε το ερώτημα, πώς μπορεί η ΕΚΤ, η οποία πρέπει να μεριμνά για σταθερές τιμές, να συμμετέχει σε ένα όργανο που διαπραγματεύεται με τις χώρες που λαμβάνουν δανειακή βοήθεια τους όρους για την παροχή αυτής της βοήθειας;
«Οι απαντήσεις της ΕΚΤ, τις οποίες η Τράπεζα δημοσίευσε, είναι σε σημαντικές πτυχές ασαφείς. Ετσι η ακριβής ερώτηση των βουλευτών για το ποιος αποφάσισε για την ΕΚΤ όσον αφορά τη συμμετοχή της στα προγράμματα βοήθειας απαντάται μόνο με πολλές υπεκφυγές», τονίζει η Handelsblatt. Ο κ. Κάρας, σε δηλώσεις του προς την εφημερίδα, αναφέρει σχετικά: «Η απάντηση της ΕΚΤ δείχνει ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θέτει τις σωστές ερωτήσεις. Η τρόικα ήταν μία λύση ανάγκης που ήταν απαραίτητη και σωστή. Αλλά τώρα χρειαζόμαστε μακροπρόθεσμες λύσεις για το πώς θα σταθεί η τρόικα στο μέλλον σε καθαρές νομικές βάσεις και βασιζόμενη στο Ευρωπαϊκό Δίκαιο».
Ανατρέχοντας στις διαδικασίες για τη σύσταση της τρόικας και στη συμμετοχή της ΕΚΤ, το ρεπορτάζ αναφέρεται και σε «συζητήσεις που έγιναν τον περασμένο Μάρτιο για το ρόλο της ΕΚΤ, ακόμη και εντός της Τράπεζας», όταν στον Τύπο μεταφερόταν αυξανόμενη δυσαρέσκεια μεταξύ των μελών του Συμβουλίου της ΕΚΤ. «Κεντρικοί τραπεζίτες φοβούνται ότι η ΕΚΤ πλησίασε τις κυβερνήσεις μέσω της διαπραγμάτευσης των όρων διάσωσης και της επιτήρησής τους. "Δεν είναι αρμοδιότητα της Κεντρικής Τράπεζας να θέτει δημοσιονομικούς όρους", όπως επισημάνθηκε ανώνυμα από μέλος του Συμβουλίου», προσθέτει ο δημοσιογράφος και υποστηρίζει ότι η πίεση προς την ΕΚΤ ήταν τόσο μεγάλη που το τότε στέλεχός της Γιεργκ Ασμουσεν αισθάνθηκε αναγκασμένος να δηλώσει ότι η ΕΚΤ δε θα αποχωρήσει από την τρόικα.
Στο δημοσίευμα διευκρινίζεται, πάντως, ότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο είχε διαπιστώσει το 2012 ότι η ΕΚΤ δεν υπερβαίνει την εντολή της με το ρόλο της στην τρόικα, εφόσον δραστηριοποιείται συμβουλευτικά. «Επομένως δεν εγείρει ερωτήματα τόσο το ότι η ΕΚΤ έχει για τη συμμετοχή της στην τρόικα μία έξωθεν εντολή, όσο πολύ περισσότερο το αν αποφάσισε γι' αυτό σωστά», καταλήγει το άρθρο. Βέβαια, αν κάτι κρύβει αυτός ο προβληματισμός του αστικού Τύπου είναι οι εσωτερικές αντιθέσεις που υπάρχουν στη λυκοσυμμαχία της ΕΕ και κυρίως στη διαχείριση της κρίσης, καθώς και η όποια αναιμική ανάπτυξη, ή αλλαγή στη δοσολογία του μείγματος ή της εμπλοκής των μηχανισμών του κεφαλαίου γεννάνε νέες αντιθέσεις, προλειαίνουν το έδαφος για νέες κρίσεις.

ΕΦΕΔΡΕΙΕΣ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Το παράδειγμα του Εθνικού Μετώπου της Γαλλίας

ΕΦΕΔΡΕΙΕΣ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ

Το παράδειγμα του Εθνικού Μετώπου της Γαλλίας

Οι θέσεις του κόμματος της Μαρί Λεπέν επιβεβαιώνουν ότι είναι πολλά τα επιτελεία που εργάζονται για τα συμφέροντα των καπιταλιστών

Εγνοια του Εθνικού Μετώπου είναι πώς τα γαλλικά μονοπώλια θα βγουν από την κρίση ενισχυμένα, σε σχέση με τους ανταγωνιστές τους

«

Πρέπει να αναμένουμε όλα αυτά να διαλυθούν (σ.σ. οι δομές της Ευρωπαϊκής Ενωσης), να συμβάλουμε σε αυτό αν είναι δυνατόν, ώστε να αναδυθεί η ιδέα μιας Ευρώπης ελεύθερων κρατών, όπως αυτή είχε διαμορφωθεί στο μυαλό του στρατηγού Ντε Γκολ», είχε δηλώσει πριν από ένα δεκαήμερο η πρόεδρος του γαλλικού κόμματος Εθνικό Μέτωπο (Front National - FN) Μαρί Λεπέν. Η συγκεκριμένη δήλωση στάθηκε αφορμή για να δυναμώσει η «αντιπαράθεση» μεταξύ ευρωπαϊστών και «ευρωσκεπτικιστών» που αναμένεται να δυναμώσει το επόμενο διάστημα. Και θα «φουντώσει» αφ' ενός, ενόψει των ευρωεκλογών του Μάη που πραγματοποιούνται σε συνθήκες αναμόρφωσης του πολιτικού σκηνικού σε μια σειρά χώρες, καθώς το κεφάλαιο αναζητά τρόπους διασφάλισης της κερδοφορίας και φυσικά της εξουσίας του. Αφ' ετέρου, στο πλαίσιο των διεργασιών που διεθνώς επιταχύνονται μεταξύ των ιμπεριαλιστικών στρατοπέδων.

Το παράδειγμα του Εθνικού Μετώπου (FN) της Γαλλίας επιβεβαιώνει ότι οι προτάσεις των λεγόμενων ευρωσκεπτικιστών όχι μόνο δεν ωφελούν τα εργατικά - λαϊκά συμφέροντα, αλλά και διαμορφώνονται προς το απόλυτο όφελος των μονοπωλίων.

Ζητούμενο η πρωτοκαθεδρία στην ιμπεριαλιστική μοιρασιά

Στις θέσεις του για την εξωτερική πολιτική, το Εθνικό Μέτωπο γκρινιάζει «επειδή όλες οι γαλλικές κυβερνήσεις των τελευταίων ετών συνέβαλαν στον ευρωπαϊκό και διεθνή παροπλισμό της Γαλλίας», επειδή δηλαδή πλέον η γαλλική αστική τάξη είναι «ριγμένη» έναντι άλλων. Στο πλαίσιο της ίδιας αγωνίας έγινε άλλωστε και η αναφορά στον Ντε Γκολ, που ήταν πρόεδρος της Γαλλίας σε μια εποχή που εκείνη συγκαταλεγόταν στους νικητές του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου και είχε προβάδισμα στη μοιρασιά που ακολούθησε, στην Ευρώπη και διεθνώς. Αυτό είναι που «αναπολεί» η Λεπέν και το Εθνικό Μέτωπο: Την εποχή που η γαλλική αστική τάξη είχε ισχυρότερη θέση στην Ευρώπη έναντι άλλων ευρωπαϊκών αστικών τάξεων, θέση που σήμερα φαίνεται να κατέχει η γερμανική αστική τάξη.
Και πού εδράζει τις ελπίδες του το Εθνικό Μέτωπο; Χαρακτηριστικό το εξής απόσπασμα: «Από την Ασία μέχρι τη Λατινική Αμερική, περνώντας από το μουσουλμανικό κόσμο, ένας νέος κόσμος αναδύεται, βασισμένος πάνω στην επιβεβαίωση των ταυτοτήτων και των εθνικών κυριαρχιών. Η απόδοση της Ασίας, ειδικά, αναγγέλλει το τέλος της πρωτοκαθεδρίας της Δύσης στον κόσμο. Βαδίζουμε προς έναν πολυπολικό κόσμο και πρέπει να χαρούμε». Παρακολουθώντας την εξέλιξη των ιμπεριαλιστικών συμμαχιών (BRICS, ASEAN, MERKOSUR κλπ.) σε όλο τον κόσμο και τη διείσδυση νέων και παλιών κέντρων σε γεωγραφικά και οικονομικά πεδία που μέχρι πρότινος κυριαρχούσαν π.χ. οι ΗΠΑ, το Εθνικό Μέτωπο καλεί σε επανακαθορισμό των συνεργασιών της Γαλλίας και διεκδίκηση πρωταγωνιστικού ρόλου σε έναν «πολυπολικό κόσμο» όπου ο ανταγωνισμός των μονοπωλίων ξεσπά όλο και πιο άγρια πάνω στα εργατικά - λαϊκά δικαιώματα. Για παράδειγμα, η «απόδοση της Ασίας», που επικαλείται το Εθνικό Μέτωπο (αναφερόμενη προφανώς στις αναπτυσσόμενες οικονομίες όπως η Ινδία, η Ινδονησία, η Κίνα, η Τουρκία), σημειώνεται πάνω στη διαρκή ένταση του βαθμού εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης και σε μια ανάπτυξη που, αντικειμενικά, αργά ή γρήγορα, θα οδηγήσει σε κύκλους καπιταλιστικών κρίσεων. Φυσικά, η Λεπέν δεν έχει κανένα πρόβλημα με τα κάτεργα των (αμερικανικών, ευρωπαϊκών και άλλων) μονοπωλίων που έχουν γεμίσει τις ασιατικές χώρες εκτοξεύοντας τα κέρδη τους, την ώρα που οι εργάτες παλεύουν να τα φέρουν βόλτα με λιγοστά ευρώ τη μέρα. Ισα - ίσα. Αυτό είναι το «όραμά» της, αυτό είναι που φέρνει στους Γάλλους εργάτες: Την ένταση της εκμετάλλευσής τους όπως και την ένταση της εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης των χωρών όπου ελπίζει να απλώσουν τα πλοκάμια τους τα γαλλικά μονοπώλια.

Στρατηγικές συμμαχίες προς όφελος των μονοπωλίων

Οι «άξονες εξωτερικής πολιτικής» του κόμματος ξεκαθαρίζουν τι είναι αυτό που το Εθνικό Μέτωπο αμφισβητεί στην ΕΕ. Οχι το ξεζούμισμα των εργατών για το οποίο συνεργάζονται πυρετωδώς οι κυβερνήσεις των κρατών - μελών της, αλλά τα όρια που θέτει για τις διεθνείς συμμαχίες της γαλλικής αστικής τάξης η συμμετοχή της στην ΕΕ.
Ξεχωρίζουμε μερικούς μόνο από τους «άξονες» - στόχους του κόμματος:

• «Εξοδος από την εντολή του ΝΑΤΟ και προσφορά στη Ρωσία μιας στρατηγικής συμμαχίας δομημένης πάνω στον πλήρη στρατιωτικό και ενεργειακό συνεταιρισμό. Από κοινού, πρόταση προς τη Γερμανία για συνεργασία διαμόρφωσης της τριμερούς συμμαχίας Παρισιού - Βερολίνου - Μόσχας». Δηλαδή, απομάκρυνση από κέντρα όπου πρωταγωνιστούν άλλες δυνάμεις (π.χ. ΗΠΑ) και σύσφιξη σχέσεων με άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα (π.χ. Ρωσία), επανακαθορισμό σχέσεων με νυν συμμάχους όπως η Γερμανία, αλλά σε νέες βάσεις, προφανώς πιο ευνοϊκές για τα γαλλικά μονοπώλια ή και την πρωτοκαθεδρία τους.
• Θαλάσσια πολιτική που «θα στηρίζεται στα ατού που προσφέρουν οι εξωχώριες κτήσεις μας, μια δύναμη μεσολάβησης στις συγκρούσεις για τη θαλάσσια κυριαρχία και μια δύναμη καινοτομίας στον τομέα των θαλάσσιων ερευνών (Αρκτική, Ανταρκτική, ενεργειακά και διατροφικά αποθέματα του αύριο)». Δηλαδή, προτείνει ν' αξιοποιηθούν στους διεθνείς ανταγωνισμούς και συμβιβασμούς τα «πατήματα» που έχει η Γαλλία σε μια σειρά περιοχές τεράστιας γεωστρατηγικής σημασίας του πλανήτη (στη Γαλλία ανήκουν διοικητικά μια σειρά περιοχές σε όλους τους Ωκεανούς εκτός από την Αρκτική).
• Πολιτική «μεγάλης ανάπτυξης στην Αφρική» η οποία «σήμερα έχει εγκαταλειφθεί στις αναδυόμενες δυνάμεις, την Κίνα, την Ινδία, τη Βραζιλία και τη Ρωσία που επανέρχεται». Μια «αφρικανική πολιτική» που θα βασίζεται στην ισχυρή στήριξη της Γαλλίας προς τις αφρικανικές χώρες με «ιδιωτικές γαλλικές επενδύσεις σε αντάλλαγμα με μια αντιστροφή των μεταναστευτικών ροών». Δηλαδή, επέλαση των γαλλικών μονοπωλίων στις πατρίδες και τον πλούτο των αφρικανικών λαών, με στόχο την εκτόπιση άλλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων που ήδη λεηλατούν τη Μαύρη Ηπειρο.

Στο ίδιο ταξικό πλαίσιο διαμορφώνονται όλοι οι άξονες στους οποίους το Εθνικό Μέτωπο καλεί (σ.σ. τη γαλλική αστική τάξη) σε επανακαθορισμό των διεθνών της συμμαχιών. Μεταξύ άλλων το Εθνικό Μέτωπο προτείνει ενίσχυση της παρουσίας της γαλλικής αστικής τάξης σε περιοχές όπως η Ασία (όπου για ιστορικούς λόγους - η χώρα υπήρξε μεγάλη αποικιοκρατική δύναμη - ήταν μεγάλη η επιρροή της) με ενίσχυση της παρουσίας σε «Ινδία, Ινδονησία, Μαλαισία». Περιοχές δηλαδή που γειτνιάζουν με μεγάλες αγορές και περιοχές με πλούτο σε σημαντικό βαθμό ανεξερεύνητο (βλέπε π.χ. τα ενεργειακά αποθέματα στη Νότια Κινεζική Θάλασσα που βρίσκονται στο επίκεντρο των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών σε όλο τον Ειρηνικό Ωκεανό).
Στο ίδιο μήκος κύματος άλλωστε, αναζήτησης δηλαδή των σπιο συμφέρουσων για τα γαλλικά αστικά συμφέροντα συμμαχιών, κινήθηκαν και οι δηλώσεις που έγιναν την Πέμπτη με την ανακοίνωση της συνεργασίας Εθνικού Μετώπου - Λίγκας του Βορρά (Ιταλίας) ενόψει των ευρωεκλογών. Στόχος της συνεργασίας, όπως εξήγησε ο επικεφαλής της Ευρωομάδας της Λίγκας Λορέντσο Φοντάνα, «να αλλάξει την Ευρώπη, να αναθεωρήσει τις συμφωνίες, το ενιαίο νόμισμα και τις πολιτικές εμπορίου, ειδικά αυτές με την Κίνα και τη Νοτιοανατολική Ασία».

Τι σημαίνουν τα περί «ελεύθερων κρατών»;

Οταν το Εθνικό Μέτωπο καλεί σε συστράτευση για μια «Ευρώπη των ελεύθερων κρατών», προσπαθεί να συσκοτίσει την οικονομική βάση πάνω στην οποία αντικειμενικά διαμορφώνονται οι σχέσεις των καπιταλιστικών κρατών. Στη σημερινή εποχή, που ο καπιταλισμός βρίσκεται στο στάδιο του μονοπωλιακού καπιταλισμού (ιμπεριαλισμού), η διεθνοποίηση της οικονομίας είναι τέτοια που κανένα κράτος δεν μπορεί να μην αναπτύσσει συνεργασίες με άλλα. Η ίδια η ανάπτυξη και δράση μονοπωλίων (που δραστηριοποιούνται σε πολλές χώρες, ηπείρους, κλάδους της οικονομίας) απαιτούν τη συνεργασία μεταξύ των διαφορετικών κρατών, αλλά και μεταξύ ομάδων κρατών. Βεβαίως, αφετηρία και στόχος στη σύναψη αυτών των συνεργασιών δεν είναι κανένα «εθνικό συμφέρον» (στο οποίο συχνά αναφέρονται κόμματα όπως το Εθνικό Μέτωπο, αλλά και οι λεγόμενοι ευρωπαϊστές και οι ευρωσκεπτικιστές), αφού μέσα σε κάθε χώρα υπάρχουν πάντα δύο αντίπαλες βασικές τάξεις, η αστική και η εργατική. Αφετηρία και στόχος είναι η στήριξη των συμφερόντων που εκπροσωπούν έναντι των ανταγωνιστών τους.
Πάνω σ' αυτή τη βάση υπογράφονται και αναθεωρούνται διαρκώς συμφωνίες π.χ. για «Ζώνες Ελεύθερου Εμπορίου» ή επενδύσεις σε συγκεκριμένους κλάδους, όπως αυτές που καταγράφει καθημερινά η ειδησεογραφία μόνο και μόνο από τις επίσημες επισκέψεις που ανταλλάσσουν οι ηγέτες των καπιταλιστικών κρατών. Αυτή την ανάγκη, συμμετοχής του δικού της κράτους στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα, δεν μπορεί να την παραγνωρίζει καμιά αστική πολιτική δύναμη, τη χρειάζεται άλλωστε για να υπερασπιστεί με αξιώσεις τα συμφέροντα που εκπροσωπεί. Αυτό αποδεικνύουν άλλωστε και οι προτάσεις του Εθνικού Μετώπου, του οποίου τα επιτελεία ολοφάνερα δουλεύουν για την καλύτερη εξυπηρέτηση των μονοπωλίων.

Μεγάλη επιτάχυνση στην έρευνα για νέα υλικά από τη χρήση υπερυπολογιστών

Μεγάλη επιτάχυνση στην έρευνα για νέα υλικά από τη χρήση υπερυπολογιστών

Οταν το 1878, ο Τόμας Εντισον βάλθηκε να εφεύρει μικρές λυχνίες πυράκτωσης κατάλληλες για χρήση σε εσωτερικούς χώρους, έπρεπε να βρει ένα νήμα πυράκτωσης μακράς διάρκειας ζωής, σχετικά χαμηλής θερμοκρασίας και χαμηλής κατανάλωσης. Αρχισε να δοκιμάζει χιλιάδες ανθρακούχα υλικά, από ίνες του κελύφους της καρύδας, μέχρι τρίχες από τα γένια συνεργάτη του στο εργαστήριο. Μετά από 14 μήνες έφτιαξε μια λάμπα πυράκτωσης με νήμα από απανθρακωμένη βαμβακερή κλωστή. Αν και θεωρήθηκε μεγάλη επιτυχία και ριζοσπαστική εφεύρεση, λίγα χρόνια αργότερα ένας άλλος εφευρέτης κατασκεύασε το ακόμα καλύτερο νήμα τουνγκστενίου (βολφραμίου), που χρησιμοποιείται στους λαμπτήρες πυράκτωσης μέχρι και σήμερα.
Η επιστήμη των υλικών, που ασχολείται με τις ιδιότητες των υλικών και τις τεχνικές επεξεργασίας της ύλης, ώστε να πάρει νέες και χρήσιμες μορφές, έχει προχωρήσει πολύ από τις μέρες του Τόμας Εντισον. Η κβαντομηχανική έχει δώσει στους επιστήμονες βαθύτερη κατανόηση της συμπεριφοράς της ύλης (όχι όμως και των αιτίων της συμπεριφοράς αυτής) και κατά συνέπεια μεγαλύτερη δυνατότητα να καθοδηγούν την έρευνά τους με βάση τη θεωρία, παρά τις εικασίες. Παρ' όλ' αυτά, η ανάπτυξη νέων υλικών παραμένει μια επίπονη, χρονοβόρα και κοστοβόρα διαδικασία. Τα μονοπώλια επενδύουν δισεκατομμύρια για το σχεδιασμό νέων υλικών, με στόχο να αποκτήσουν το τεχνολογικό προβάδισμα και τα ανάλογα κέρδη σε βάρος των ανταγωνιστών τους, αλλά οι επιτυχίες είναι λίγες και με μεγάλη χρονική απόσταση μεταξύ τους. Το ίδιο συμβαίνει και στην έρευνα που διεξάγεται σε κρατικά πανεπιστήμια και καταλήγει και πάλι στα χέρια του κεφαλαίου, είτε μέσω ίδρυσης εταιρειών που συνήθως εξαγοράζονται σε λίγο καιρό από μονοπώλια, ή των απευθείας διασυνδέσεων της ακαδημαϊκής έρευνας με τις εταιρείες.

Νέος τρόπος σχεδίασης

Συμβατική διαδικασία εφεύρεσης νέων υλικών μέσω δοκιμής και σφάλματος

Οι ερευνητές καταστρώνουν ερευνητικά σχέδια για νέα υλικά βασισμένοι στην εμπειρία, αλλά και στην έμπνευση που στηρίζεται στην επιστημονική τους κατάρτιση. Η σύνθεση και δοκιμή αυτών των ιδεών περιλαμβάνει την εφαρμογή της διαδικασίας δοκιμής και λάθους (δηλαδή της απόρριψης των υλικών που διαπιστώνεται ότι δεν έχουν τελικά τα επιθυμητά χαρακτηριστικά). Μπορεί να χρειαστούν μήνες για τον έλεγχο ενός νέου υλικού και συνήθως το αποτέλεσμα είναι αρνητικό. Στατιστικές δείχνουν ότι χρειάζονται 15 έως 20 χρόνια για να κατασκευαστεί ένα νέο υλικό με αρκετά χρήσιμες ιδιότητες, που θα το οδηγήσουν από το εργαστήριο στην παραγωγή. Οταν μεγάλη εταιρεία ηλεκτρονικών ανακοίνωσε το 1991 την έναρξη εμπορικής διακίνησης των μπαταριών λιθίου, έμοιαζε με ξαφνική τεράστια πρόοδο. Στην πραγματικότητα χρειάστηκε να δουλέψουν εκατοντάδες - αν όχι χιλιάδες - εξειδικευμένοι ερευνητές επί δύο δεκαετίες, με άπειρες αποτυχίες, μέχρι να φτάσουν στις πρώτες εμπορικά αξιοποιήσιμες μπαταρίες λιθίου.
Τώρα η επιστήμη των υλικών είναι στα πρόθυρα μιας επανάστασης. Ο συνδυασμός ενός αιώνα προόδου της φυσικής με την υπολογιστική ισχύ που είναι διαθέσιμη σήμερα, επιτρέπει το προχώρημα πέρα από τη συμβατική διαδικασία εφεύρεσης νέων υλικών. Πιο συγκεκριμένα, η εκθετική ανάπτυξη της υπολογιστικής ισχύος, συνδυαζόμενη με τη δουλειά του Γ. Κον και του Τζ. Ποπλ στις δεκαετίες του 1960 και του 1970, που ανέπτυξαν απλοποιημένες αλλά ακριβείς λύσεις στις εξισώσεις της κβαντικής μηχανικής, επιτρέπει το σχεδιασμό νέων υλικών με χρήση υπερυπολογιστών και θεμελιακών αρχών της φυσικής. Η τεχνική ονομάζεται υψηλών επιδόσεων υπολογιστικός σχεδιασμός υλικών και βασίζεται στην απλή ιδέα της χρήσης υπερυπολογιστών για την ταυτόχρονη μελέτη εκατοντάδων ή και χιλιάδων χημικών ενώσεων, γρήγορα και αποτελεσματικά, αναζητώντας τα καλύτερα δομικά στοιχεία για ένα νέο υλικό, είτε πρόκειται για ηλεκτρόδιο μπαταρίας, είτε για κράμα μετάλλων, είτε για έναν νέο τύπο ημιαγωγού.

«Ξεσκαρτάρισμα» με υπολογιστή

Νέα τεχνική με χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών για αποκλεισμό μεγάλου μέρους βέβαιων αποτυχιών

Τα περισσότερα υλικά κατασκευάζονται από πολλές χημικές ενώσεις - τα ηλεκτρόδια των μπαταριών, που είναι σύνθετα υλικά αποτελούμενα από πολλές χημικές ενώσεις είναι ένα καλό παράδειγμα - ορισμένα όμως είναι πολύ απλούστερα. Το γραφένιο για το οποίο έχει γραφτεί ότι είναι το μέλλον της ηλεκτρονικής, δεν είναι παρά ένα φύλλο άνθρακα με πάχος ενός ατόμου. Ανεξάρτητα από την πολυπλοκότητα του υλικού, ένα πράγμα είναι σίγουρο: οι ιδιότητές του - πυκνότητα, σκληρότητα, στιλπνότητα, ηλεκτρική αγωγιμότητα - καθορίζονται από τα κβαντικά χαρακτηριστικά των ατόμων από τα οποία είναι φτιαγμένο. Το πρώτο βήμα στον υψηλών επιδόσεων υπολογιστικό σχεδιασμό υλικών είναι η «ανάπτυξη» νέων υλικών με χρήση χιλιάδων κβαντομηχανικών υπολογισμών. Υπερυπολογιστής διατάσσει εικονικά άτομα σε εκατοντάδες ή χιλιάδες εικονικές κρυσταλλικές δομές. Στη συνέχεια υπολογίζονται οι ιδιότητες αυτών των εικονικών χημικών ενώσεων. Με τι μοιάζουν οι κρυσταλλικές δομές; Πόσο συμπαγείς είναι; Πώς απορροφούν το φως; Τι συμβαίνει όταν παραμορφωθούν; Είναι μονωτές ή αγωγοί; Ο υπερυπολογιστής κατευθύνεται, ώστε να φιλτράρει μόνο τις ενώσεις που έχουν συγκεκριμένες επιθυμητές ιδιότητες και δεν αργούν να εμφανιστούν υποσχόμενες χημικές ενώσεις. Στο τέλος της διαδικασίας, τα δεδομένα που προέκυψαν από την έρευνα προστίθενται στη βάση δεδομένων, ώστε να είναι στο μέλλον στη διάθεση των ερευνητών.
Ηδη μια ερευνητική ομάδα έχει ενσωματώσει σε ανοιχτή και διαθέσιμη σε όλους τους ερευνητές βάση δεδομένων τα θεμελιώδη θερμοδυναμικά και ηλεκτρικά χαρακτηριστικά όλων των (περίπου 35.000) ανόργανων ενώσεων που συναντώνται στη φύση. Εχει υπολογίσει ακόμα τα χαρακτηριστικά άλλων 1.000 ενώσεων που υπάρχουν προς το παρόν μόνο θεωρητικά. Αλλη ομάδα έχει υπολογίσει τα χαρακτηριστικά δεκάδων χιλιάδων μεταλλικών κραμάτων, που μπορούν να αξιοποιηθούν για την κατασκευή ελαφρότερων και ανθεκτικότερων αυτοκινήτων, δομικών υλικών, υλικών της ατράκτου των αεροπλάνων κ.λπ. Τρίτη ομάδα χρησιμοποιεί την τεχνική του υψηλών επιδόσεων υπολογιστικού σχεδιασμού υλικών για τη μελέτη καταλυτικών αντιδράσεων σε μεταλλικές επιφάνειες, τεχνολογία ιδιαίτερου ενδιαφέροντος στον τομέα της Ενέργειας.

Δέσμια των σχέσεων παραγωγής

Η ανάπτυξη ισχυρότερων υπερυπολογιστών, ο ανταγωνισμός για τον ισχυρότερο στον κόσμο και το πλασάρισμα στους ισχυρότερους 500, διαδικασία στην οποία διατηρούν ακόμα το πάνω χέρι οι ΗΠΑ, χάνοντας όμως συνεχώς έδαφος ειδικά απέναντι στην Κίνα, σχετίζεται πέρα από τις επιστημονικές ανάγκες και με τις ανάγκες των μεγάλων ιμπεριαλιστικών χωρών στο μεταξύ τους ανταγωνισμό. Αυτό ίσχυε και πριν που οι υπερυπολογιστές χρησιμοποιούνταν για το «σπάσιμο» κωδικών, για εικονικές δοκιμές πυρηνικών όπλων αντί των κανονικών δοκιμών που έχουν απαγορευτεί κ.τ.λ. ισχύει όμως ακόμα περισσότερο τώρα, που οι υπερυπολογιστές θα αρχίσουν να χρησιμοποιούνται για τη σχεδίαση νέων υλικών, ικανών να δώσουν σημαντικό οικονομικό, στρατιωτικό και πολιτικό πλεονέκτημα σε μια ιμπεριαλιστική δύναμη απέναντι στις άλλες.
Η νέα επαναστατικοποίηση της επιστημονικής έρευνας, με άμεση επίδραση στην παραγωγή, μια αδιαμφισβήτητα και μονοσήμαντα θετική εξέλιξη, αν συνέβαινε σε ένα, κόσμο με μη εκμεταλλευτικές σχέσεις παραγωγής, θα οδηγήσει σε αύξηση της απόστασης μεταξύ των χωρών που βρίσκονται στην κορυφή της ιμπεριαλιστικής πυραμίδας και διαθέτουν τους περισσότερους και ισχυρότερους υπερυπολογιστές και εκείνων στη βάση της. Οποιος περιμένει ότι θα οδηγήσει αυτόματα σε εξάλειψη της ρύπανσης, παραγωγή άφθονης καθαρής Ενέργειας και γενικότερα βελτίωση της ζωής όλων των ανθρώπων, θα περιμένει άδικα, όπως έδειξαν και οι προηγούμενες επιστημονικοτεχνικές επαναστάσεις στο καπιταλιστικό πλαίσιο. Δυο δεκαετίες μετά την πλατιά διάδοση των ηλεκτρονικών υπολογιστών με την τεράστια επαναστατικοποίηση των παραγωγικών δυνάμεων που επέφερε, υπάρχουν σήμερα περισσότεροι φτωχοί και απελπισμένοι, σε έναν κόσμο που η Ενέργεια ακριβαίνει, η ρύπανση αυξάνεται, η Υγεία, η Παιδεία, η στέγαση για την πλειοψηφία των ανθρώπων υποβαθμίζονται.

«Δεν είναι άδικος ο κόσμος, άδικα είναι τα συμφέροντα»

«Δεν είναι άδικος ο κόσμος, άδικα είναι τα συμφέροντα»

Συζήτηση με τον σκηνοθέτη Σταύρο Τσακίρη, με αφορμή το ανέβασμα των «Δαιμονισμένων» του Ντοστογιέφσκι, στο «Σύγχρονο θέατρο»

Σταύρος Τσακίρης

Μυθιστόρημα σκοτεινό, ζοφερό κι ενίοτε σπαρακτικό, οι «Δαιμονισμένοι» - κατά κοινή ομολογία των μελετητών του - δεν καθρεφτίζουν μόνο την εποχή του Ντοστογιέφσκι, αλλά και το μέλλον της κοινωνίας. Εργο πολυθεματικό και πολυφωνικό, θέτει μεγάλα πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα, επιστρατεύοντας πρόσωπα και χαρακτήρες από μια ευρύτατη πολιτικοκοινωνική γκάμα - μηδενιστές, αθεϊστές, λιμπεραλιστές, τυχοδιώκτες, ασυνείδητους κι ευσυνείδητους, διαταραγμένους κι ατάραχους.

Τα έργα του Ντοστογιέφσκι είναι σίγουρα διαχρονική πρόκληση για όλους, νέους και μεγαλύτερους, για πολλούς λόγους. Ισως λίγοι θα μπορούσαν να φανταστούν ότι ο μυθιστορηματικός λόγος του μπορεί να δραματοποιηθεί και να μεταφερθεί στη σκηνή, κι έτσι να επικοινωνήσει με ένα πλατύτερο κοινό. Σίγουρα στη σκηνή, πέρα από τα μεγάλα κλασικά κείμενα - αρχαίους τραγικούς, Σαίξπηρ κ.λπ. - δεν αντιμετωπίζουμε συχνά τέτοιες πνευματικές οντότητες, σαν του Ντοστογιέφσκι.
Κατεξοχήν μαχόμενος ιδεολόγος συγγραφέας, ό,τι πίστεψε το πίστεψε με πάθος, ό,τι πολέμησε το πολέμησε με πάθος. Θέλησε να καταλάβει και να πάρει θέση. Κύρια μέριμνά του είναι το νόημα. Από τα πιο πολιτικοποιημένα μυθιστορήματα του Ντοστογιέφσκι, οι «Δαιμονισμένοι» που γράφτηκε το 1870-71, είναι ένα βιβλίο που δεν εξερευνά μόνο το βάθος της ανθρώπινης ψυχής, αλλά είναι ταυτόχρονα και μια ουσιαστική μαρτυρία της ζωής στην τσαρική Pωσία του τέλους του 19ου αιώνα. Είναι η εποχή της έντονης πολιτικοποίησης της ρωσικής κοινωνίας, η εποχή των μεγάλων ιδεολογικών συγκρούσεων.
Το ιστορικοπολιτικό αυτό μυθιστόρημα του Φιόντορ Ντοστογιέφσκι «Οι δαιμονισμένοι», στη διεθνώς καταξιωμένη θεατρική διασκευή του Αλμπέρ Καμύ, παρουσιάζεται στο «Σύγχρονο θέατρο». Τη μετάφραση της διασκευής του Καμύ υπογράφει η Δήμητρα Πετροπούλου, τα κοστούμια ο Γιάννης Μετζικώφ, τη μουσική ο Μίνως Μάτσας, το βίντεο ο Μάνος Χασάπης. Παίζουν (με σειρά εμφάνισης) οι ηθοποιοί: Κώστας Καστανάς, Δήμητρα Χατούπη, Σταύρος Καραγιάννης, Στάθης Μαντζώρος, Αλέξανδρος Μπαλαμωτής, Αλμπέρτο Φάις, Αλέξανδρος Σταύρου, Εφη Ρευματά, Βίκυ Μαραγκάκη, Κερασία Σαμαρά, Δημήτρης Μαύρος, Ιωάννης Παπαζήσης.

«Δαιμονισμένοι»

Ο «Ριζοσπάστης» μίλησε με τον σκηνοθέτη Σταύρο Τσακίρη που «συμπύκνωσε» και επεξεργάστηκε δραματουργικά τη διασκευή και καθοδήγησε αυτήν την πολύ ενδιαφέρουσα παράσταση.
-- «Οι χαρακτήρες που δημιουργεί ο Ντοστογιέφσκι στους "Δαιμονισμένους" είναι περισσότερο απ' όσο μπορούμε να φανταστούμε κοντά σε μας», έλεγε ο Αλμπέρ Καμύ το 1959. Είναι έτσι και ποιες είναι αυτές οι ομοιότητες που βιώνουμε σήμερα;
-- Ο ιστορικός χρόνος είναι διάφορος από το χρόνο ενός ανθρώπινου βίου. Δεν είναι σύμπτωση των εποχών αλλά ένα επίμονο σημειωτόν. Οσο οι κοινωνίες μας δημιουργούν ανισότητες ταξικές, τα ανθρώπινα αδιέξοδα θα παίρνουν υπαρξιακή χροιά και θα γίνονται δαιμόνια που θολώνουν το μυαλό και δυσκολεύουν την κρίση άρα τις επιλογές προς μια φωτεινή λύση. Η τσαρική Ρωσία, η μεταπολεμική Ευρώπη και η Ελλάδα της κρίσης κατοικούνται από τους ίδιους ανθρώπους.
-- Είναι ένα προφητικό έργο για την εποχή του και επίκαιρο στη σημερινή εποχή;
-- Δεν υπάρχουν προφητικά έργα. Οποιος αφουγκράζεται σωστά τον καιρό του, έχει και την απαραίτητη τόλμη να γράφει τη γνώμη του. Οποτε και να διαβαστεί μοιάζει επίκαιρη γιατί η τόλμη τής έδωσε κοσμική συνείδηση. Τα γεγονότα που περιγράφονται στο βιβλίο δημιουργήθηκαν από τις λανθασμένες εκτιμήσεις μιας μικρής ομάδας νέων στην προσπάθειά τους να ερμηνεύσουν την κρίση της εποχής τους. Ολες οι στιγμές κρίσης είναι ίδιες άρα και τα λάθη θα είναι τα ίδια, όσο οι τακτικές του συστήματος είναι αμετακίνητες και επιμένουν να νομιμοποιούν τις αδικίες που διαπράττονται από άνθρωπο σε άνθρωπο.
-- Ο συγγραφέας συνέθεσε το αριστούργημά του, αναγνωρίζοντας την επίφοβη δύναμη του μηδενισμού μέσα στη σύγχρονη κοινωνία. Ο μηδενισμός αποτελεί, πιστεύετε, πάντα ανατρεπτικό παράγοντα στην πρόοδο;
-- Ο Ντοστογιέφσκι, ως μετέχων κι ο ίδιος στο κίνημα των «Μηδενιστών» καταλάβαινε το αδιέξοδο της μεταφυσικής ανάγνωσης της εξέγερσης. Μόνο ο επιστημονικός σοσιαλισμός μπορεί ν' αποτελέσει διέξοδο. Στη σημερινή πρακτική η «Μηδενιστική» λογική είναι περισσότερο μια πεσιμιστική τάση που εκδηλώνεται με λόγια ή ωραία τραγούδια αλλά καμία δράση μέσα στα υπαρκτά ερωτηματικά που θέτει η πραγματικότητα. Αυτό μπορεί και να την κάνει επικίνδυνη μέσα στην απλοποίηση που επιχειρεί αλλά και να εκληφθεί ως επαναστατικός λόγος, φαινόμενο ολισθηρό όσο και απελπισμένο. Είναι υποχρέωσή μας να δείξουμε στη νεολαία ότι η ελπίδα δεν είναι ένα ιδεολόγημα βερμπαλιστικό αλλά μια πραγματικότητα που εξαρτιέται από καθημερινούς αγώνες επιβίωσης.
-- Απελπισμένοι, οι ήρωες του Ντοστογιέφσκι από τον βουτηγμένο στη διαφθορά παλιό κόσμο, είναι βέβαιοι πως μόνο η καταστροφή του μπορεί να σημάνει μια ελπίδα. Η απελπισία ή η γνώση είναι ικανότερη στη σωστή λήψη αποφάσεων για το μέλλον;
-- Η απελπισία είναι μια αντανακλαστική ερμηνεία των φαινομένων άρα και σύντομα εξαερώνεται. Η κραυγή είναι ισχυρή αντίδραση αλλά γρήγορα εξαντλείται. Το μέλλον δεν είναι ένα χαρισμένο θαύμα. Είναι κτίριο. Θέλει υλικά, εργάτες, σχέδια, και εργατοώρες. Ο κόσμος της διαφθοράς δεν είναι παλιό κακό όνειρο που θα σβήσει με την καταστροφή του. Είναι έργο πολιτών, νομοθετών, και φυλάκων του συστήματος, που όλοι το υπηρέτησαν από άγνοια ή από βιοπορισμό ή και τα δύο ή ακόμη χειρότερα αδιαφορώντας για το μέλλον το δικό τους και των παιδιών τους. Ποιον λοιπόν θα καταστρέψεις και ποια θα είναι η δικαιοσύνη που θα επικρατήσει; Δεν είναι άδικος ο κόσμος είναι άδικα τα συμφέροντα που μαθαίνουμε να υπηρετούμε και πέρασαν ύπουλα στη συνείδησή μας σαν λογικά. Αυτά που θεωρούμε «λογικά» και «ανθρώπινα» μας καταδυναστεύουν. Αυτοί που μας πυροβολούν, στο μυαλό μας πυροβόλησαν κάποια στιγμή και είδαμε τον κόσμο έτσι. Χρειάζεται γνώση για ν' αλλάξει το μυαλό και να διακρίνει το «φυσικό» δίκαιο που είναι ανθρώπινο δικαίωμα.
-- Οι Δαίμονες δεν είναι πρόσωπα, αλλά κακά πνεύματα που εισβάλλουν στο μυαλό των ανθρώπων ως συμπτώματα ασθενειών και τους τρελαίνουν: κράτος, κοινωνικά προβλήματα, συμπλέγματα. Τι φταίει κι αυτά παραμένουν τα ίδια αιώνες τώρα;
-- Η εμμονή των ανθρώπων ότι υπάρχουν φυσικές ή πνευματικές δεξιότητες που διαχωρίζουν τους ανθρώπους. Αυτή η εμμονή τρέφεται και τρέφει τα ευτελή αισθήματα των ανθρώπων. Δαίμονες που θα αντιστοιχούσαν μόνο σε μια αγέλη εξαγριωμένων χοίρων. Τώρα καταλαβαίνω καλύτερα το στίχο του Ρίτσου: «... εμείς δεν τραγουδάμε για να ξεχωρίσουμε απ' τον κόσμο, εμείς τραγουδάμε για να σμίξουμε τον κόσμο. Κι ύστερα όλα θα είναι πιο απλά...»
-- Ο Ντοστογιέφσκι, μιλώντας το 1871 για τους «Δαιμονισμένους» της πατρίδας του, μιλά ουσιαστικά για τους «Δαιμονισμένους» της εποχής μας και τους δικούς μας δαίμονες;
-- Ο Δαίμων της αυθεντίας άρα της μοναδικότητας ήταν η παντοτινή τροχοπέδη στην εξέλιξη του ανθρώπου στο πραγματικό πνευματικό του σύμπαν και το όπλο των οικονομικών ή πολιτικών ή φυλετικών φίρερ. Οι θρησκείες πρότειναν σαν αντίδοτο την «ταπεινότητα» που γρήγορα όμως έγινε όπλο στα χέρια των καπάτσων κληρικών. Οχι, δε χρειάζεται ταπεινότητα αλλά γνώση ότι αυθεντία υπάρχει όταν γύρω βασιλεύει η άγνοια. Αισθάνεσαι κάτοχος μιας γνώσης όταν ελάχιστα γνωρίζεις γι' αυτήν. Ολοι οι μεγάλοι στοχαστές το επισήμαναν, γιατί δεν φοβούνταν μήπως χαρακτηριστούν μέτριοι.
-- Πώς ξεδιπλώνεται όμως στη σκηνή ένα πολύπλοκο μυθιστόρημα περισσότερων των 1.250 σελίδων που συμπυκνώνει ένα ολόκληρο σύμπαν αναζητήσεων γύρω από την πολιτική, τη φιλοσοφία, τη θρησκεία, την πάλη του Καλού με το Κακό, τα άδυτα της ανθρώπινης ψυχής;
-- Προσπαθείς να χρησιμοποιήσεις τη γλώσσα του θεάτρου που είναι διαφορετική από της πεζογραφίας. Αλλης πυκνότητας άρα και άλλης ανάπτυξης. Δεν είναι συντόμευση, ούτε παραλείψεις. Ενα ποίημα δεν είναι συντομότερο άρα ελλιπές απέναντι σ' ένα μυθιστόρημα. Ενα θεατρικό έργο δεν είναι φλύαρο απέναντι σε μια κινηματογραφική ταινία, γιατί έχει πλουσιότερους διαλόγους. Μια θεατρική παράσταση με σκηνικά και φωτισμούς δεν είναι πληρέστερη απέναντι σε μια της εποχής του Σαίξπηρ όπου όλα περιγράφονται με λέξεις.

Σοφία ΑΔΑΜΙΔΟΥ