Ο βιασμός της ελληνικής δημοκρατίας

 Ο βιασμός της ελληνικής δημοκρατίας

Το ομώνυμο βιβλίο του Παπαχελά αναφέρεται στην περίοδο 1947-67, από τον εμφύλιο στη χούντα (που είναι ο τίτλος ενός πολύτομου ιστορήματος του Λιναρδάτου), και τον αμερικανικό παράγοντα, ενώ την ίδια περίπου περίοδο εξετάζει και η "καχεκτική δημοκρατία" του Ηλία Νικολακόπουλου -σε αντίθεση προφανώς με την υγιή και ανεπτυγμένη της μεταπολίτευσης, την καλύτερη δημοκρατία που είχανε ποτέ οι αστοί. Βιασμένη ο ένας, μπασμένη-καχεκτική ο άλλος, κανείς δεν αναφέρει όμως το βασικό της χαρακτηριστικό, που εξηγεί και καθορίζει τα υπόλοιπα: αστική δημοκρατία.

Ο τίτλος του βιβλίου είναι α. μαεστρικά επιλεγμένος και β/ παραπλανητικός. Αν κάποιος σχηματίσει απ' αυτόν εντύπωση για το περιεχόμενο του βιβλίου, χωρίς να το διαβάσει, θα υποθέσει ότι εξιστορεί τους διάφορους τρόπους και τα πλοκάμια της αμερικάνικης επέμβασης στην Ελλάδα, που κατέληγαν στο διαρκή, διαχρονικό βιασμό του δημοκρατικού της πολιτεύματος -ας βοηθήσουμε τη δημοκρατία να πεθάνει στον τόπο που γεννήθηκε. Μια υπόθεση που ενισχύεται κι από την εικόνα στο εξώφυλλο, με τον δικτάτορα Παπαδόπουλο και τον Τζον Φατσέα (πράκτορα της CIA) σε ένα χιονισμένο τοπίο, να χαριεντίζονται με κυνηγετική περιβολή.
Σωστά; Ναι, αλλά όχι ακριβώς.

Η φράση που δανείζει στο βιβλίο τον τίτλο του, προέρχεται από μια αμερικάνικη έκθεση στα μέσα της δεκαετίας του 60' (την κρίσιμη διετία 1965-67) προς το Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Οι Αμερικανοί δεν είναι φυσικά οι βιαστές, απλώς διαπιστώνουν -σχεδόν καταγγέλλουν θα έλεγε κανείς- το βιασμό, που καταλήγει στο έκτρωμα της χούντας, αλλά θαρρείς και είναι απρόσωπος, χωρίς δράστη-υποκείμενο. Είναι ο Κανένας του Οδυσσέα. Ή μάλλον ο συλλογικός κανένας, ένα σύνολο πολιτικών και στρατιωτικών παραγόντων που δρουν ανεύθυνα και... κατά συρροή, αυτοβούλως αλλά οδηγώντας εκ παραδρομής τα πράγματα στο απευκταίο αποτέλεσμα.
Μα επιτέλους, ποιος κυβερνά και ποιος βιάζει αυτόν τον τόπο;

Στο βιβλίο υπάρχουν δύο σαφείς -πλην έμμεσες- σκοπιμότητες. Αφενός να φτιάξει το προφίλ του ο Παπαχελάς, που ξεκίνησε μεν από το Ρήγα και την Αυγή, ως ανταποκριτής, προτού γίνει μεγάλο και τρανό παπαγαλάκι στο Μέγκα και τον όμιλο Αλαφούζου, αλλά αυτό προφανώς δεν είναι αρκετό να καθαρίσει το όνομά του από τη ρετσινιά του "ανθρώπου των Αμερικανών" που εκφράζει υπεύθυνα τη γραμμή τους κι ευθυγραμμίζεται πλήρως με τις βουλές τους. Ο Παπαχελάς βασικά είναι κάτι σαν Αμερικάνος υπήκοος με ελληνική ιθαγένεια -το πολιτικό αντίστοιχο της βρετανικής, ποδοσφαιρικής ιθαγένειας του Σωτηρακόπουλου, που δεν κρατάει ούτε τα προσχήματα όταν περιγράφει αγώνες της Λίβερπουλ κι άλλων αγγλικών συλλόγων.

Για φαντάσου όμως ένας τέτοιος δημοσιογράφος να αποκαλύπτει το ρόλο που διαδραμάτισαν κατά καιρούς οι ΗΠΑ στις εξελίξεις στη χώρα μας. Δεν αποτελεί ακλόνητο τεκμήριο της δημοσιογραφικής του αμεροληψίας κι αντικειμενικότητας ή της ανεκτικότητας του δυτικού πολυφωνικού κόσμου, που αντέχει τέτοιου είδους δημοσιογραφία και τις αποκαλύψεις της; Μια τέτοια έρευνα δεν αποδεικνύει πως οι ΗΠΑ δεν έχουν τίποτα απολύτως να κρύψουν;

Υπάρχει όμως και μια ακόμα γραμμή άμυνας, που φιλτράρει την αμφισβήτηση. Οι ΗΠΑ δίνουν στη δημοσιότητα αυτά που θέλουν να γνωστοποιηθούν, και φαίνονται ούτως ή άλλως αδιαμφισβήτητα, αλλά συγκαλύπτουν τη στάση τους σε κομβικά ζητήματα, όπως το Απριλιανό πραξικόπημα και το Κυπριακό. Δίνουν τη σαφή προτίμησή τους στον Καραμανλή, ως διάδοχη κατάσταση του Παπάγου, και τις φιλικές επαφές τους με τον Ανδρέα -που κατά τα άλλα θεωρούνταν επικίνδυνος κι επιρρεπής στην πολιτική ενός "Λαϊκού Μετώπου". Αλλά παρουσιάζουν τον εαυτό τους ως ειρηνοποιό δύναμη που αποσόβησε αρκετές φορές την κλιμάκωση των εκρηκτικών ελληνοτουρκικών σχέσεων και μια πιθανή πολεμική σύρραξη, ενώ προωθούσε μια πολύ ευνοϊκή λύση του Κυπριακού με το περιβόητο σχέδιο Άτσεσον (ένωση με την Ελλάδα και διατήρηση μιας μεγάλης τουρκικής στρατιωτικής βάσης). Και φυσικά δεν είχε την παραμικρή ανάμειξη στο πραξικόπημα των συνταγματαρχών, ενώ αρχικά τήρησε μάλιστα μια ψυχρή στάση "δυσμενούς ουδετερότητας", μέχρι να ξεσπάσει ο πόλεμος των επτά ημερών στη Μέση Ανατολή, οπότε δεν ήταν δυνατόν πια να αγνοεί τις διευκολύνσεις που τόσο πρόθυμα παρείχε μια -ούτως ή άλλως- ανοιχτά φιλοαμερικανική κυβέρνηση.

Μπορεί οι συνταγματάρχες να αγωνιούσαν για την αμερικάνικη στάση και να επιδίωκαν πάση θυσία τη στήριξη και την έγκριση της πρεσβείας και της CIA, γνωρίζοντας πως δε θα μπορούσαν ούτε μια μέρα να σταθούν χωρίς αυτή... μπορεί να είχαν άμεση, εσωτερική ενημέρωση για τις ενέργειες του βασιλικού πραξικοπήματος της "μεγάλης χούντας" των στρατηγών -που τους πρόλαβαν στο δρόμο- αλλά δρούσαν προφανώς αυτόβουλα, χωρίς συνεννόηση με το μεγάλο αφεντικό. Η πρεσβεία και η CIA είχαν απλώς ρόλο τοποτηρητή στις εξελίξεις, χωρίς να μπορούν ούτε να θέλουν να επηρεάσουν τη ροή τους άμεσα και καθοριστικά...

Ο Παπαχελάς δεν κάνει ουσιαστικά τίποτα παραπάνω από μια απλή έρευνα -στα πλαίσια ενός ντοκιμαντέρ σε πρώτη φάση- και τη σχεδόν άκριτη μεταφορά των αποχαρακτηρισθέντων αρχείων των ΗΠΑ και του περιεχομένου τους.
Παράλληλα όμως πολλά ονόματα πρακτόρων και πληροφοριοδοτών είναι διακριτικά σβησμένα και διαγραμμένα, γιατί προφανώς κρίνεται πολιτικά επικίνδυνη η αποκάλυψή τους, ακόμα και τρεις δεκαετίες μετά. Δηλ την περίοδο που γράφεται το βιβλίο, μόλις δύο χρόνια πριν την επίσκεψη και την επίσημη συγνώμη του Κλίντον -ναι αλλά για ποιο πράγμα άραγε; Αφού τελικά οι ΗΠΑ απλώς διαπίστωναν και παρατηρούσαν, όπως ο Χριστόδουλος διάβαζε.

Αυτό είναι το συνδετικό νήμα με τη σημερινή συγκυρία και την επικείμενη επίσκεψη Ομπάμα. Τα φιλτραρισμένα αμερικάνικα αρχεία, δίνουν -ακόμα κι έτσι- χρήσιμο ιστορικό υλικό για την έκταση και τον απροκάλυπτο χαρακτήρα της αμερικάνικης, ιμπεριαλιστικής επέμβασης, ακόμα και στις λεπτομέρειες της ελληνικής πολιτικής σκηνής, αλλά και για τους σχετικά αυτόνομους σχεδιασμούς και τη στρατηγική της ελληνικής αστικής τάξης. Κάτι που δεν αθωώνει του αίματος (εντός κι εκτός εισαγωγικών) τις μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, δεν αναιρεί το διαχρονικό τους ρόλο στα Βαλκάνια -και όχι μόνο-, τις ευθύνες τους για το Κυπριακό, την "ειρηνοποιό" τους δράση και προπαντός τη θανάσιμη απειλή που αποτελούν σήμερα για τους λαούς και την ειρήνη.

Για αυτό είναι ζωτικά επίκαιρο να διαδηλώσουμε την αντίθεσή μας στη "φιλική επίσκεψη" της απερχόμενης πολιτικής ηγεσίας των γερακιών, που έρχονται κρατώντας παραπλανητικά κλάδο ελιάς και σανό (περί χρέους) για τους ιθαγενείς.
Ούτε γη ούτε νερό στους φονιάδες των λαών...

The talented Mr. Ford

   The talented Mr. Ford

Δημοσιεύθηκε στο Ατέχνως

Στην εκπομπή της περασμένης Πέμπτης (10-11-2016) των Ν. Μπογιόπουλου και Μ. Κοττάκη στο Real, ειπώθηκε κάποια στιγμή από τον δεύτερο ότι παλιότερα ο καπιταλισμός ήταν πιο ανθρώπινος, μάλιστα, αναφέρθηκε ως σχετικό παράδειγμα και το όνομα του H. Ford (1863 – 1947).1 Αυτού του είδους οι απόψεις περί καπιταλισμού εντάσσονται σε ένα ευρύτερο θεωρητικό πλαίσιο, σύμφωνα με το οποίο ο καπιταλισμός δεν έχει από τη φύση του καταστροφικές ιδιότητες (για το περιβάλλον, τους ανθρώπους, την οικονομία), αλλά γίνεται «κακός» εξαιτίας απερίσκεπτων ανθρώπινων παρεμβάσεων. Δεν θα εξετάσουμε εδώ αν αυτός ο ισχυρισμός ισχύει –που δεν ισχύει- αλλά ακολουθώντας τη λογική του καλού και του κακού καπιταλισμού, και των καλών και κακών καπιταλιστών, εμείς θα σταθούμε σε έναν από τους «καλούς»- σύμφωνα με τα λεγόμενα του κυρίου Κοττάκη- καπιταλιστές, τον Henry Ford. O Ford είναι από τους πιο δημοφιλείς ταγούς της καπιταλιστικής οικονομίας, και θαυμάζεται από το σύνολο των θιασωτών της, αυτός είναι και ο λόγος που αποτελεί ιδανικό παράδειγμα προς διερεύνηση.


Το άρθρο χωρίζεται σε τρεις θεματικές. Στην πρώτη θα εξεταστεί τόσο η ιδεολογική όσο και η οικονομική σχέση του Ford με τους Ναζί. Στη δεύτερη θεματική θα αναφερθούμε στον ακραίο πατερναλισμό του Ford που έφτανε στο σημείο να θέλει να ρυθμίζει τις ζωές των υπαλλήλων του. Στην τρίτη και τελευταία θα μας απασχολήσει η στάση του Ford απέναντι στον εργατικό συνδικαλισμό, καθώς επίσης και το πώς αντιμετώπιζε αυτός και οι τραμπούκοι του το ενδεχόμενο απεργιών και λοιπών εργατικών κινητοποιήσεων.

Συνεργασία με τους Ναζί και αντισημιτισμός

Αυτός ο ανθρωπιστής, ο Henry Ford, ο γίγαντας της αυτοκινητοβιομηχανίας, ο καινοτόμος, ο οραματιστής, είχε όπως και κάθε άνθρωπος τις μικρές του αντιπάθειες. Βέβαια όσο μικρές και αν είναι οι αντιπάθειες ενός μεγιστάνα δεν μπορεί παρά να θαμπώνουν με το εύρος τους, έτσι, πέρα από τους μαύρους και τους κομμουνιστές, ο Ford σιχαινόταν και τους Εβραίους.

Ο Ford δεν ήταν από εκείνους που κρατούν τις αντισημιτικές τους απόψεις για τον εαυτό τους, αλλά από εκείνους που τις προπαγανδίζουν δυναμικά. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιούσε την εφημερίδα Dearborn Independent (που κάποια στιγμή έφτασε να πουλάει 700.000 φύλα), την οποία και είχε αγοράσει από τον προηγούμενο της ιδιοκτήτη. Μέσα από τα φύλα της κατηγορούσε τους Εβραίους για όλα τα δεινά του κόσμου, μεταξύ άλλων ότι προκάλεσαν τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, ότι βρίσκονταν πίσω από τον κομμουνισμό, και ότι προώθησαν την … μουσική Jazz για να διαφθείρουν τα «λευκά ήθη» μέσω της κουλτούρας των μαύρων.2 Τα αντισημιτικά κείμενα της εν λόγω εφημερίδας οδήγησαν αργότερα στη συγγραφή του βιβλίου «Ο διεθνής εβραίος» που κυκλοφόρησε ο Ford το 1920.3

Ο Ford, όμως, σαν κάθε επιχειρηματίας που σέβεται τον εαυτό του δεν έμεινε μόνο στα λόγια. Καταρχήν φρόντισε(ή αν προτιμάτε φόρντισε) να αποκτήσει σχέσεις με τον ομοϊδεάτη του στην Ευρώπη, τον Αδόλφο Χίτλερ, ο οποίος τον θαύμαζε από παλιά. Αξίζει να σημειωθεί πως ο δεύτερος, είχε κρεμασμένη στον τοίχο του γραφείου του μια εικόνα του Ford, ενώ δεν δίσταζε να εκφράσει τον θαυμασμό του για τον επιχειρηματία όταν ερωτώνταν από δημοσιογράφους. Φυσικά η εκτίμηση ήταν αμοιβαία. Όταν ο Χίτλερ πήρε την εξουσία δεν ξέχασε τον παλιόφιλο του, για αυτό και τον παρασημοφόρησε τον Ιούλιο το 1938 με το βραβείο του Μεγάλου σταυρού του γερμανικού αετούω(Grand Cross of the German Eagle), που αποτελεί την ύψιστη τιμή που μπορεί να λάβει ξένος πολίτης στη Γερμανία.4

Με τις υγείες σας το μετάλλιο

Στον κόσμο όμως των business τίποτα δεν γίνεται τυχαία, η φιλία και η αγάπη μεταξύ των δυο ανδρών είχε τεράστιο υλικό αντίτιμο. Βλέπετε, ο Ford, όσο και αν αργότερα έκανε το παν για να το συγκαλύψει, ήταν ο δεύτερος μεγαλύτερος τροφοδότης του ναζιστικού κράτους σε φορτηγά, πρώτη βλέπετε έρχονταν η General Motors. Φανταστείτε την έκπληξη των Αμερικάνων στρατιωτών στο μέτωπο, καθώς διαπίστωναν πως τα οχήματα του εχθρού ήταν made in USA.

Τόσο η Ford, όσο και η General Motors, αρνούνται μέχρι και σήμερα να δώσουν στην δημοσιότητα τα αρχεία τους από εκείνη την περίοδο. Ο όμιλος Ford, μάλιστα, ξόδεψε πολλά χρήματα για ιστορικές έρευνες που σκοπό είχαν να θολώσουν το τοπίο σε σχέση με τις συναλλαγές της εταιρίας με την ναζιστική Γερμανία. Όμως τόσο τα γερμανικά όσο και τα αμερικάνικα κρατικά αρχεία μαρτυρούν την πραγματικότητα. Σε κάποιες περιπτώσεις, όπως δείχνουν τα αμερικάνικα αρχεία, τα στελέχη της Ford έδιναν εντολές για να αυξηθεί το κομμάτι της παραγωγής που προορίζονταν για τη Γερμανία, την ίδια ώρα που αγνοούσαν τις εκκλήσεις του αμερικάνικου κράτους για να επιταχυνθούν οι δικές του παραγγελίες. Ο ίδιος ο Ford όταν, μετά το ξέσπασμα του πολέμου, ερωτήθηκε γιατί δεν επιστρέφει το Μετάλλιο που του είχε απονεμηθεί, απάντησε ότι δεν επιθυμεί να κάνει κάτι που πρόκειται να εξοργίσει τον Χίτλερ.5

Η Ford, όπως και η General Motors, είχαν δημιουργήσει εργοστάσια και σε εδάφη που ελέγχονταν από την ναζιστική Γερμανία για επί τόπου παραγωγή. Όταν οι σύμμαχοι άρχισαν να απελευθερώνουν την κατακτημένη Ευρώπη, ανακάλυψαν ότι τα εργοστάσια αυτά τροφοδοτούνταν από στρατόπεδα εργασίας, όπου χιλιάδες κρατούμενοι των ναζί εργάζονταν καταναγκαστικά. Σύμφωνα με το άρθρο της Washington Post, τα στελέχη της Ford στις ΗΠΑ καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου, είχαν επικοινωνία με τα εξωχώρια στελέχη, γνώριζαν το τι γίνονταν στα γερμανικά εργοστάσια και είχαν δώσει την έγκριση τους. Παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον το γεγονός, ότι, και οι δυο εταιρίες μήνυσαν το αμερικάνικο κράτος μετά το τέλος του πολέμου για τις καταστροφές που είχαν προκαλέσει οι αμερικάνικοι βομβαρδισμοί στα εργοστάσια που εξυπηρετούσαν τη ναζιστική πολεμική μηχανή. Η General Motors μάλιστα αποζημιώθηκε με 32 εκ. δολάρια. 6
 
Παρακολουθήσεις υπαλλήλων και «αστυνομία συμπεριφοράς»

Επειδή ο Κ. Κοττάκης στην ίδια εκπομπή κατηγόρησε τις χώρες του υπαρκτού για παρέμβαση στην ιδιωτικότητα των πολιτών τους, ας μιλήσουμε λίγο για το Ford και τη σχέση του με την ιδιωτικότητα.

Προκειμένου να τραβήξει εργατικό δυναμικό από τους ανταγωνιστές στην ολοένα και μεγεθυνόμενη βιομηχανία του, ο Ford αποφάσισε να δώσει σε κάποιους εργαζόμενούς του το διπλό μεροκάματο από ό,τι έδιναν οι ανταγωνιστές. Αυτό για το 1914 σήμαινε ότι αντί για 2,5 δολάρια, όσοι δούλευαν για τον Ford θα είχαν την ευκαιρία να κερδίζουν 5 δολάρια τη μέρα. Υπήρχαν όμως προϋποθέσεις, τις οποίες είχε θέσει ο μεγιστάνας και αφορούσαν την προσωπική ζωή των εργατών. Για να πάρει κάποιος τα έξτρα 2,5 δολάρια θα έπρεπε:

• Να εργάζεται στην εταιρία για 6 τουλάχιστον μήνες
• Να έχει το σπίτι του σε τάξη και τα παιδιά του υγιή και καλοφροντισμένα
• Αν ήταν κάτω από την ηλικία των 22 να είναι παντρεμένος
• Να μην κάνει καταχρήσεις (τζόγος, ποτό, κλπ)
• Οι γυναίκες εργαζόμενες δεν δικαιούνταν τα χρήματα, εκτός και αν είχαν χηρέψει και είχαν παιδί
• Οι άνδρες για να δικαιούνται τα χρήματα έπρεπε, εφόσον ήταν παντρεμένοι, η γυναίκα τους να μην εργάζεται εκτός σπιτιού
• Οι ενδιαφερόμενοι δεν θα έπρεπε να έχουν εξωσυζυγικές σχέσεις
• Να είναι πατριώτες
• Οι μη αμερικάνοι εργάτες θα έπρεπε να μιλούν πολύ καλά αγγλικά7

Θα αναρωτηθεί κανείς, «μα πώς ήταν δυνατόν να τα γνωρίζει όλα αυτά ο Ford για τους υπαλλήλους του;» Πολύ απλά, είχε φτιάξει ειδικό τμήμα στην εταιρία του η οποία τους παρακολουθούσε. Το τμήμα αυτό αποτελούνταν από 200 υπαλλήλους/ερευνητές, οι οποίοι παρακολουθούσαν τους εργαζόμενους στην καθημερινότητα τους, είχαν μάλιστα και το δικαίωμα να μπαίνουν οποιαδήποτε ώρα στα σπίτια τους για να κάνουν ελέγχους. Στα πλαίσια των ελέγχων αυτών, οι ντέτεκτιβς του Ford εξέταζαν αν τα παιδιά πήγαιναν καθημερινά στο σχολείο, παρακολουθούσαν τις καταναλωτικές συνήθειες των γονιών, τι διάβαζαν, τι μουσική άκουγαν κλπ. Ακόμη και αν ήθελαν να αγοράσουν αμάξι οι υπό παρακολούθηση, έπρεπε πρώτα να πάρουν τη γραπτή άδεια του Ford. 8

Όταν κάποιος από τους εργαζόμενούς που κατάφερνε να πάρει τα έξτρα χρήματα πιάνονταν να καταπατά τους όρους, έμπαινε αμέσως στη μαύρη λίστα και επέστρεφε στο χαμηλό μισθολόγιο, ενώ οι ευκαιρίες του για επαγγελματική ανέλιξη καταβαραθρώνονταν. Αν ο υπάλληλος συνέχιζε να είναι παραβατικός για το επόμενο 6μηνο, τότε το πιθανότερο ήταν να χάσει τη δουλειά του. Στα πλαίσια της κατήχησης των εργαζομένων του ο Ford είχε φτιάξει και ειδικά σχολεία στο οποίο φοιτούσαν οι μη αμερικάνοι εργαζόμενοι για να μάθουν να μιλούν τη γλώσσα, αλλά και για να γίνουν καλοί πατριώτες, αφού στα πλαίσια των μαθημάτων οι «εκπαιδευτικοί» του Ford τους νουθετούσαν και τους μυούσαν στον ….αμερικανοχριστιανικό πολιτισμό.9
 
Ειδικό τμήμα καταστολής συνδικαλισμού και απεργών

Φανατικός πολέμιος των εργατικών διεκδικήσεων, των απεργιών και των εργατικών σωματείων ο Ford είχε δημιουργήσει ένα ειδικό τμήμα το οποίο αναλάμβανε, μέσω του τραμπουκισμού, αν είναι δυνατόν οι εργαζόμενοι της εταιρίας να μην συνδικαλίζονται, να μην απεργούν και να μη διαμαρτύρονται με οργανωμένο τρόπο. Στην περίπτωση που τα πράγματα ξέφευγαν και οι εργαζόμενοι προχωρούσαν σε απεργίες, διαμαρτυρίες, και άλλων ειδών κινητοποιήσεις, το τμήμα αυτό, σε συνεργασία με την αστυνομία αναλάμβανε με τη βία να τις καταστείλει.10

Το όνομα του τμήματος ήταν «Ford Service Department», και καμία σχέση δεν είχε με το σέρβις των αυτοκινήτων. Ούτε όμως και όσοι εργάζονταν εκεί είχαν πτυχίο μηχανικού. Επικεφαλής του τμήματος ήταν ο Χάρι Μπένετ, ένας πρώην ναύτης, τεράστιος και μυώδης τύπος, μποξέρ, ταραχοποιό και εγκληματικό στοιχείο. Οι φήμες θέλουν τον Ford να συνάντησε τον Μπένετ σε ένα καβγά έξω στους δρόμους, του τράβηξε την προσοχή, και όταν έφτασαν οι αρχές για να συλλάβουν τους ταραξίες, ο Ford εγγυήθηκε και έτσι ο Μπένετ γλίτωσε την φυλάκιση. Από εκείνη τη στιγμή και πέρα, κάπου στη δεκαετία του 20, o Ford προσέλαβε τον Μπένετ και τον έκανε κάτι σαν υπεύθυνο ασφαλείας του και διευθυντή του «Service Department». Ο Μπένετ με τη σειρά του φρόντισε να στελεχώσει το τμήμα με κάθε είδους κατακάθι, ακόμα και συμμορίτες. Ήταν ο πιο πιστός λακές του Ford, αρκεί ο δεύτερος να του έλεγε «μπορείς να το κάνεις αυτό για εμένα Μπένετ» και το μαντρόσκυλο ξαμολιόνταν να ικανοποιήσει την επιθυμία του αφέντη του.11

Το πρωτοπαλίκαρο το Ford, Χάρι Μπένετ

Το Service Department βρίσκονταν σε αγαστή συνεργασία με την αστυνομία και δεν ήταν λίγες οι φορές που συνδύαζαν τις δυνάμεις τους προκειμένου να χτυπήσουν το εργατικό κίνημα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν η «πορεία της πείνας»(Hunger March), μια πορεία που έγινε στις 7 Μαρτίου 1932 στο Ντιτρόιτ, την πρωτεύουσα της αυτοκινητοβιομηχανίας εκείνη την εποχή. Η πορεία αποτελούνταν κυρίως από ανέργους, πρώην εργάτες της βιομηχανίας αυτοκινήτων, που είχαν χάσει τη δουλειά τους εξαιτίας των απολύσεων που ακολούθησαν την κρίση του 29. Τα «τάγματα ασφαλείας» -ας μου επιτραπεί η έκφραση- του Ford, μαζί με την αστυνομία, επιτέθηκαν στους διαδηλωτές και άνοιξαν πυρ. Το αποτέλεσμα ήταν να τραυματιστούν 60 διαδηλωτές από τις σφαίρες και το ξύλο, και να δολοφονηθούν 5. Το γεγονός έγινε γνωστό ως η σφαγή του Ford(Ford Massacre).12

Άλλο αντίστοιχης κλίμακας γεγονός ήταν «η μάχη της διάβασης»(Battle of the overpass) που συνέβη στις 26 Μάιου του 1937, πάλι στο Ντιτρόιτ. Στις εργατικές κινητοποιήσεις αυτές, που οργάνωσαν τα σωματεία εργαζομένων στην αυτοκινητοβιομηχανία, το σύνθημα που επικρατούσε ήταν «σωματεία και όχι φορντισμός» (Unionism, no Fordism) και τα αιτήματα αφορούσαν το ωράριο και τον μισθό. Αυτό ήταν κάτι που δεν άρεσε καθόλου στον Ford και έτσι η ομάδα του Μπένετ χτύπησε πάλι. Ξυλοκόπησαν τους επικεφαλής των σωματείων, αλλά αυτή τη φορά δεν γλίτωσαν ούτε οι δημοσιογράφοι, αφού η ομάδα του Μπένετ τους κυνήγησε προκειμένου να κατασχέσει τις φωτογραφικές πλάκες.13 Ο Μπένετ συνέχισε το θεάρεστο έργο του στην εταιρία μέχρι το 1945, όπου και απολύθηκε από τον διάδοχο του Henry Ford.

Battle of the overpass, η στιγμή που ο εκπρόσωπος του σωματείου Richard Frankensteen ξυλοκοπείται από τους τραμπούκους του Ford.

Αυτά ήταν σε συντομία τα έργα και οι ημέρες του Henry Ford και του σιναφιού του. Μόνο ένα πράγμα έχω να πω πριν το κλείσιμο του άρθρου…. Αν είναι έτσι ο καλός καπιταλισμός και οι λαϊκοί καπιταλιστές, τότε ο θεός να μας φυλάξει14 από τους κακούς καπιταλιστές!

Λαγωνικάκης Φραγκίσκος (Poexania)


1 Το ηχητικό στον σύνδεσμο που ακολουθεί(κάπου στο 17 λεπτό το επίμαχο σημείο περί Λαϊκού καπιταλισμού και Ford) http://www.real.gr/audiofiles/552247.mp3


2 https://en.wikipedia.org/wiki/Henry_Ford#The_Dearborn_Independent_and_antisemitism


3 https://en.wikipedia.org/wiki/The_International_Jew


4 https://en.wikipedia.org/wiki/The_Dearborn_Independent


5 http://www.washingtonpost.com/wp-srv/national/daily/nov98/nazicars30.htm


6 Στο ίδιο


7 http://jalopnik.com/when-henry-fords-benevolent-secret-police-ruled-his-wo-1549625731


8 Στο ίδιο


9 Στο ίδιο


10 https://en.wikipedia.org/wiki/Harry_Bennett


11 Στο ίδιο


12 https://en.wikipedia.org/wiki/Ford_Hunger_March


13 https://en.wikipedia.org/wiki/Battle_of_the_Overpass


14 Η έκφραση το λέει…

ΤΟΥΡΚΙKΗ ΑΣΤΙΚΗ ΤΑΞΗ Οι ανακατατάξεις μεγαλώνουν την επιθετικότητά της

ΤΟΥΡΚΙKΗ ΑΣΤΙΚΗ ΤΑΞΗ

Οι ανακατατάξεις μεγαλώνουν την επιθετικότητά της

Copyright 2016 The Associated

Από τη διαμαρτυρία οπαδών του κυβερνώντος ΑΚΡ έξω από τη γερμανική πρεσβεία, με συνθήματα που κατηγορούν το Βερολίνο για «υπόθαλψη τρομοκρατών»

«Η Τουρκία είναι μεγαλύτερη από την Τουρκία. Με άλλα λόγια, δεν μπορούμε να περιοριστούμε σε 780 χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα, γιατί τα φυσικά μας σύνορα είναι διαφορετικά από τα σύνορα της καρδιάς μας. Τα αδέλφια μας σε Μοσούλη, Κιρκούκ, Χασάκα, Χαλέπι, Χομς, Μιστράτα, Σκόπια, Κριμαία και τον Καύκασο μπορεί να βρίσκονται έξω από τα φυσικά μας σύνορα, αλλά βρίσκονται όλα μέσα στα σύνορα της καρδιάς μας. Βρίσκονται στο επίκεντρο της καρδιάς μας...».
Τα παραπάνω είναι απόσπασμα από την ομιλία του Προέδρου της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, σε εκδήλωση για την επέτειο του θανάτου του Κεμάλ Ατατούρκ, την περασμένη Πέμπτη, 10 Νοέμβρη, στην Αγκυρα.
Ο Τούρκος ηγέτης επιβεβαίωσε, ακόμα μια φορά, ότι οι προκλητικές παρεμβάσεις της χώρας του που το τελευταίο διάστημα αυξάνονται διαρκώς, αντανακλούν την αποφασιστικότητα με την οποία η ντόπια πλουτοκρατία μελετά πώς θα προστατέψει τα στρατηγικά της συμφέροντα σε μια περίοδο έντονων ανακατατάξεων και διεργασιών στην ευρύτερη περιοχή της. Ετσι, συνέχισε: «Η Τουρκική Δημοκρατία δεν προέκυψε από το πουθενά. Οπως η Οθωμανική Αυτοκρατορία έλαβε την σκυτάλη από τους Σελτζούκους, έτσι και η Τουρκική Δημοκρατία την παρέλαβε από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ενστερνιζόμαστε την ιστορία μας στο σύνολό της». Μάλιστα, για να παινέψει και τα εργαλεία με τα οποία εντείνεται η προσπάθεια για διάνοιξη νέων πεδίων δράσης στα τουρκικά μονοπώλια, ο Ερντογάν άρχισε να εξιστορεί την περίπτωση ενός γέροντα στα Σκόπια που υψώνοντας το κεφάλι του αντίκρισε μια μέρα ομάδα της ΤIKA και είπε: «"Γιατί αργήσατε;... Σας περιμέναμε έναν αιώνα"... Πράγματι - συνέχισε να διηγείται - πέρασε ένας αιώνας από τότε που αφήσαμε αυτό το γεωγραφικό χώρο. Ωστόσο, οι άνθρωποι εκεί ποτέ δε σταμάτησαν να περιμένουν και να ελπίζουν... Σήμερα, δραστηριοποιούμαστε εκεί με τις οργανώσεις αρωγής μας, τα εκπαιδευτικά μας συστήματα, τις οργανώσεις υγείας και τα αναπτυξιακά μας σχέδια. Πάντα σημειώνω: ο κόσμος είναι μεγαλύτερος από τους πέντε (σ.σ. που απαρτίζουν τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ)».
Η TIKA είναι η Τουρκική Υπηρεσία Διεθνούς Συνεργασίας και Συντονισμού που ίδρυσε η τουρκική κυβέρνηση το 1992, για να καθορίσει πιο συγκεκριμένες διαδρομές και δράσεις διείσδυσης του τουρκικού κεφαλαίου σε έναν πλανήτη, όπου οι αντεπαναστατικές ανατροπές δυνάμωσαν τα περιθώρια εκμετάλλευσης για πολλά μονοπώλια.

Ετοιμότητα δράσης για την ασφάλεια του κεφαλαίου

Μόλις πριν από είκοσι μέρες, ο Ερντογάν είχε επαναφέρει από την Προύσσα το Εθνικό Συμβόλαιο, την απόφαση που είχε πάρει η οθωμανική Βουλή το 1920, προβλέποντας ότι τα σύνορα του εθνικού κράτους που επρόκειτο να συγκροτηθεί θα ταυτίζονταν με τα σύνορα που είχε η οθωμανική αυτοκρατορία μετά το τέλος του Α' Παγκόσμιου Πολέμου. «Η Τουρκική Δημοκρατία δεν είναι το πρώτο κράτος που ιδρύσαμε εμείς οι Τούρκοι. Είναι το τελευταίο. Δεν αποδεχτήκαμε αυτά τα σύνορα με τη θέλησή μας» τόνιζε τότε, σπεύδοντας να θυμίσει και ότι «οι ιδρυτές» της σύγχρονης Τουρκίας «είχαν γεννηθεί έξω από τα σημερινά σύνορα» (σ.σ. ο Κεμάλ Ατατούρκ γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη)» και ότι «δε θα μείνουμε θεατές στις εξελίξεις που αφορούν την ασφάλειά μας. Θα συνεχίσουμε να κάνουμε οτιδήποτε είναι απαραίτητο σύμφωνα με το δίκαιο, έτσι ώστε να βρίσκεται ταυτόχρονα και στο τραπέζι (των διαπραγματεύσεων) και στο πεδίο (των μαχών)... Σε αντίθεση με το παρελθόν, είμαστε αποφασισμένοι να διασφαλίσουμε την ασφάλεια και την ειρήνη με τα χέρια μας αν χρειαστεί...» Και σε συνέχεια προηγούμενης αναμόχλευσης της Συνθήκης της Λοζάνης, ελάχιστες μέρες μετά, ο Ερντογάν επέμενε: «Φέραμε στην επικαιρότητα τη Λοζάνη και το Εθνικό Συμβόλαιο. Φαίνεται πως κάποιες αλήθειες μάς τις έμαθαν λάθος. Θέλω από τη νεολαία μας να εξετάσει τη Λοζάνη (...) Τα λάθη αυτά πρέπει να τα ξέρουμε... Το 2016 δεν μπορούμε να κινούμαστε με τη λογική του 1923. Αυτό είναι άδικο δεν μπορούμε να το δεχθούμε. Οταν αλλάζουν τα πάντα στον κόσμο δεν μπορούμε να βρισκόμαστε στο σημείο που βρεθήκαμε τότε».

Ρευστότητα και ευρύτερες ανακατατάξεις

Η επιμονή με την οποία η Τουρκία «σκαλίζει» όλο και περισσότερο συνοριακά ζητήματα εκδηλώνεται σε μια περίοδο που στη «γειτονιά» της δυναμώνει η ιμπεριαλιστική αναμέτρηση με επίκεντρο Συρία και Ιράκ, στην οποία η Αγκυρα να διεκδικεί ενεργότερο ρόλο, προσδοκώντας ότι έτσι θα μπορέσει να αποτρέψει (ή να ελέγξει καλύτερα) ενδεχόμενα που την ανησυχούν, όπως η περαιτέρω αναβάθμιση του κουρδικού παράγοντα και η δημιουργία κουρδικού κράτους. Ο «αποκλεισμός» της όμως από κρίσιμες στρατιωτικές επιχειρήσεις (βλ. Μοσούλη και Ράκα) είναι ενδεικτικός των σφοδρών αντιθέσεων και της περίπλοκης κατάστασης που έχει διαμορφωθεί.
Μέρος των ενδοϊμπεριαλιστικών διεργασιών είναι και η προσέγγιση της Τουρκίας με τη Ρωσία, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι εξαλείφθηκαν οι σοβαρές διαφωνίες τους σε σημαντικά ζητήματα, όπως η μετάβαση στη μετά Ασαντ εποχή για τη Συρία. Ωστόσο, κανείς δεν προσπερνά το γεγονός ότι, και την βδομάδα που μεσολάβησε, επανήλθαν σενάρια που θέλουν την Αγκυρα να στρέφεται προς τη Μόσχα για να αποκτήσει το αντιπυραυλικό σύστημα που εδώ και χρόνια σχεδιάζει και πλέον, οι ενισχυμένες «απειλές για την ασφάλειά» της το καθιστούν «απαραίτητο».
Επιπλέον, τις τελευταίες μέρες και ειδικά μετά το κύμα διώξεων σε βάρος του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος HDP, εμφανίστηκαν ξανά νέες «τριβές» μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ. Μάλιστα, η Εκθεση Προόδου για τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις που οι Βρυξέλλες δημοσίευσαν μεσοβδόμαδα εντόπιζε «σοβαρή στροφή προς τα πίσω» στην εκπλήρωση ενταξιακών κριτηρίων. Από τη μεριά του, ο Ερντογάν βρήκε νέα αφορμή για υψηλούς τόνους, επισημαίνοντας ότι αδιαφορεί αν στην Ευρώπη χαρακτηρίζεται «δικτάτορας» και ξεκαθαρίζοντας ότι το «παζάρι» σε «μέτωπα» όπως και το Προσφυγικό θα γίνει ακόμα πιο «σκληρό». «Υποθέτω ότι εκείνοι που προσφέρουν καταφύγιο για τους τρομοκράτες που δραπετεύουν από την Τουρκία είναι προετοιμασμένοι και για μερικά εκατομμύρια πρόσφυγες...» ανταπάντησε, σε μια δήλωση που βεβαιώνει ότι τα εκατομμύρια των κατατρεγμένων από τον ιμπεριαλισμό αξιοποιούνται ως μοχλός προώθησης πολυεπίπεδων, επικίνδυνων, αντιλαϊκών επιδιώξεων.
Ειδικά μεταξύ Βερολίνου και Αγκυρας, τα τελευταία 24ωρα έγιναν επισημάνσεις που έχουν ειδική αξία. Οπως η κατηγορία του Ερντογάν ότι η Γερμανία «περιθάλπει τρομοκράτες». Μάλιστα, οπαδοί του ΑΚΡ διαμαρτυρήθηκαν και με συγκέντρωση έξω από τη γερμανική πρεσβεία στην Αγκυρα. Αλλά ενδεικτική ήταν και η έκκληση του Γερμανού υπουργού Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, Μάικλ Ροθ, σε όσους διώκονται στην Τουρκία ότι «μπορούν να κάνουν αίτηση για άσυλο στη Γερμανία. Και αυτό δεν αφορά (μόνο) τους δημοσιογράφους» (δήλωση που έγινε, ενώ στην Τουρκία αυξάνονται οι συλλήψεις και σε σχέση με την απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιούλη).
Οι ευρωπαϊκές «ενστάσεις» για τη «συμπεριφορά» της Τουρκίας δεν προέρχονται όμως μόνο από το Βερολίνο.
Την Πέμπτη, η Βουλή της Αυστρίας ζήτησε διακοπή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων (αλλά και επανενεργοποίηση της «ειρηνευτικής διαδικασίας» για το Κουρδικό). Ο ΥΠΕΞ του Λουξεμβούργου, Ζαν Ασελμπορν, σχολίαζε τη Δευτέρα ότι οι πρακτικές της τουρκικής κυβέρνησης κατά των αντιπάλων της «είναι πρακτικές που χρησιμοποιούνταν κατά τη διάρκεια της περιόδου των ναζί» και πρότεινε να της επιβληθούν οικονομικές κυρώσεις, «για να αντιμετωπίσουμε την αφόρητη κατάσταση στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».

«Κουβάρι» φονικών αντιθέσεων

Ολα τα παραπάνω δείχνουν ότι η Τουρκία βυθίζεται στο ήδη πολύ πλεγμένο «κουβάρι» των σφοδρών ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών που δυναμώνουν. Η όξυνση των ανταγωνισμών μεγαλώνει την ανησυχία και την «κινητικότητα» στα επιτελεία όλων των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, αλλά και ειδικότερα στης Τουρκίας, με δεδομένο ότι ο συσχετισμός δύναμης σε μια σειρά περιοχές που την αφορούν «στενά» μοιάζει όλο και περισσότερο ρευστός.
Σε αυτό το πλαίσιο, κλιμακώνεται η προκλητικότητά της και στα Ελληνοτουρκικά, αλλά και στο Κυπριακό, γενικά στην Ανατολική Μεσόγειο. Δεν είναι τυχαίο ότι, ενώ επρόκειτο να ξεκινήσει η συνάντηση για το Κυπριακό στην Ελβετία (που πολλοί τη χαρακτήριζαν ιδιαίτερα κρίσιμη) η Τουρκία προανήγγειλε νέα κάθοδο του «Μπαρμπαρός» στα ανοιχτά της Κύπρου, ενώ όταν η συνάντηση ήταν σε εξέλιξη η ηγεσία της χώρας υπενθύμιζε την ετοιμότητά της να «προσαρτήσει το βόρειο κομμάτι» της Κύπρου.
Το δικό τους βάρος αποκτούν, άλλωστε, και οι επιλογές του κυβερνώντος ΑΚΡ στο εσωτερικό, όπου πλέον δεν περνά βδομάδα χωρίς να γίνουν επαφές με το εθνικιστικό ΜΗΡ, με το οποίο εντοπίζονται μια σειρά συγκλίσεις: Είτε σχετικά με την προώθηση συνταγματικών αλλαγών που θα ενισχύσουν την ευελιξία του αστικού κρατικού μηχανισμού, είτε ως προς τον «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας».
Βεβαίως, θα ήταν μεγάλο λάθος βιαστικά συμπεράσματα που θα ευθυγράμμιζαν τα συμπεράσματα για το μέλλον των σχέσεων της Τουρκίας με τη Δύση ή με τη Ρωσία, οδηγώντας σε απόλυτες διαπιστώσεις. Κι αυτό γιατί η Τουρκία παραμένει μια από τις ισχυρότερες στρατιωτικές δυνάμεις εντός του ΝΑΤΟ, μια από τις σημαντικότερες αναδυόμενες οικονομίες, σε μια γεωγραφική θέση κρίσιμη.
Κρίσιμοι δίαυλοι μένουν λοιπόν σαφώς ανοιχτοί. Για παράδειγμα, παρά την τεταμένη ατμόσφαιρα στις διμερείς σχέσεις, τις επόμενες μέρες αναμένεται στην Αγκυρα ο Γερμανός ΥΠΕΞ, Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάγερ, που όταν ανακοίνωνε το ταξίδι ξεκαθάρισε ότι δεν πρέπει να κλείσουμε την πόρτα στην Τουρκία, για να μην απογοητεύσουμε «πολλούς ανθρώπους στην Τουρκία οι οποίοι κοιτούν προς την Ευρώπη αναζητώντας βοήθεια και στήριξη, ειδικά τώρα».
Επιπλέον, τη δική του σημασία θα έχει και το πώς θα εξελιχθούν οι σχέσεις ΗΠΑ - Τουρκίας μετά τη μετακόμιση του Τραμπ στο Λευκό Οίκο.

«Τρέχουν» τη δεύτερη «αξιολόγηση» προετοιμάζοντας το επόμενο μνημόνιο

«Τρέχουν» τη δεύτερη «αξιολόγηση» προετοιμάζοντας το επόμενο μνημόνιο

Τα μέτρα για την «ελάφρυνση» του χρέους θα είναι συνδεδεμένα με νέους αντιλαϊκούς στόχους, λέει το ΔΝΤ και φαίνεται ότι έχουν συμφωνήσει και οι ευρωενωσιακοί θεσμοί και η ελληνική κυβέρνηση. «Τη νύφη θα πληρώσει ο λαός» διπλά, αφού θα επωμιστεί και νέα μέτρα, ενώ πληρώνει και το χρέος του κεφαλαίου

Copyright 2016 The Associated

Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γ. Χουλιαράκης, με τον Ντ. Κοστέλο και την Ντ. Βελκουλέσκου, εκπροσώπους της Κομισιόν και του ΔΝΤ αντίστοιχα, στο κουαρτέτο

Με ατζέντα το κλείσιμο της δεύτερης «αξιολόγησης» του τρίτου μνημονίου, επανέρχονται στην Αθήνα στις αρχές αυτής της βδομάδας τα κλιμάκια της ΕΕ (Κομισιόν, ΕΚΤ, ESM) και του ΔΝΤ, ενώ και επίσημα πλέον έχουν ξεκινήσει οι διεργασίες γύρω από τη μορφή του 4ου στη σειρά μνημονίου, αυτή τη φορά με άξονα τη διαχείριση - «ελάφρυνση» του ελληνικού κρατικού χρέους. Επόμενος «σταθμός» για το κλείσιμο της δεύτερης «αξιολόγησης» θεωρείται η συνεδρίαση της Ομάδας Εργασίας του Γιούρογκρουπ στις 28 Νοέμβρη, ενώ τόσο η συγκυβέρνηση όσο και το κουαρτέτο αποσκοπούν στο άμεσο κλείδωμα της επικαιροποιημένης αντιλαϊκής συμφωνίας, ενδεχομένως και στο πλαίσιο της επόμενης συνεδρίασης των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης, στις 5 Δεκέμβρη.
Σε ρόλο «λαγού», το ΔΝΤ έσπευσε την περασμένη βδομάδα να κοινοποιήσει τις προθέσεις του, «εγκαινιάζοντας» τις διαδικασίες για την επιβολή του επόμενου μνημονίου. Οπως χαρακτηριστικά τόνισε ο εκπρόσωπος του ιμπεριαλιστικού οργανισμού Τζ. Ράις, «τα μέτρα για την ελάφρυνση του δημόσιου χρέους της Ελλάδας μπορεί να είναι συνδεδεμένα και υπό την αίρεση (conditionality) της επίτευξης συγκεκριμένων στόχων και δεν χρειάζεται να εφαρμοστούν εκ των προτέρων, προκειμένου το ΔΝΤ να δεχθεί να συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα» τόνισε χαρακτηριστικά, αναφερόμενος σε μακροπρόθεσμη περίοδο, μετά το 2018.
Σε αυτό το πλαίσιο, η πλευρά του ΔΝΤ έρχεται να ξεκαθαρίσει πως η όποια ελάφρυνση (επιμήκυνση, επιτόκια κ.ά.) στις ετήσιες αποπληρωμές των τοκοχρεολυτικών δόσεων θα συνδέεται με ειδικές ρήτρες για την επίτευξη των αντιλαϊκών στόχων που θα επεξεργαστούν, ουσιαστικά με τη συνεχή εφαρμογή αντιλαϊκών μέτρων, συμπεριλαμβανομένων, βέβαια, και αυτών που αναμένεται να «κλειδώσουν» στο πλαίσιο της τρέχουσας «αξιολόγησης». Τα παραπάνω έρχονται να λειτουργήσουν ως πρόσθετες «δικλείδες ασφαλείας» της αντιλαϊκής πολιτικής, με στόχο τη διαμόρφωση κλίματος εμπιστοσύνης τόσο από τους «επενδυτές» όσο και από τις διεθνείς χρηματαγορές, στις οποίες προσβλέπει η συγκυβέρνηση για την εξασφάλιση νέων κρατικών δανείων στην επόμενη φάση.
Παράλληλα, ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ, αναφερόμενος στο αντιλαϊκό χρονοδιάγραμμα, τόνισε: «Οσο πιο σύντομα ολοκληρωθούν οι συζητήσεις, τόσο πιο γρήγορα θα βάλουμε το αίτημα για νέο πρόγραμμα στο Εκτελεστικό μας Συμβούλιο. Δεν υπάρχει σκληρή προθεσμία για αυτό, αλλά όσο πιο σύντομα τόσο το καλύτερο».
Επανέλαβε ότι το Δεκέμβρη θα παρουσιαστεί η έκθεση του ΔΝΤ για την Ελλάδα, στην οποία θα ενσωματώνεται και η έκθεση για τη βιωσιμότητα του ελληνικού κρατικού χρέους. Ουσιαστικά, πρόκειται για την «παράλληλη αξιολόγηση» που διενεργεί η πλευρά του ΔΝΤ.
Στο πλαίσιο του υπό διαμόρφωση συμβιβασμού με την Ευρωζώνη, σημείωσε πως «είμαστε ανοικτοί να συζητήσουμε τα νέα μέτρα που θα παρουσιαστούν στο επόμενο Γιούρογκρουπ για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους».

«Μπουκέτα» μνημονίων για την εμπέδωση της επιχειρηματικής εμπιστοσύνης

Την ίδια ώρα, ολοένα και κοντύτερα έρχεται η επίτευξη ενός πρόσκαιρου συμβιβασμού ανάμεσα στην Ευρωζώνη και το ΔΝΤ σχετικά με το ζήτημα της διαχείρισης του ελληνικού κρατικού χρέους, σε μια εξέλιξη που αποτελεί το προανάκρουσμα για τη συμμετοχή του ΔΝΤ στη χρηματοπιστωτική στήριξη προς το ελληνικό κράτος, που βέβαια θα συνδυαστεί με την υπογραφή ενός ακόμη (τέταρτου) μνημονίου (Memorandum of Economic and Financial Policies -MEFP) με την πλευρά του εν λόγω ιμπεριαλιστικού οργανισμού και «συμπληρωματικά» με το τρέχον (τρίτο) μνημόνιο (Memorandum of Understanding) με την Ευρωζώνη, η τυπική λήξη του οποίου προγραμματίζεται για τον Αύγουστο του 2018.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στο αντιλαϊκό τραπέζι βρίσκεται και το σενάριο για τη χρονική επέκταση του τρίτου μνημονίου, στο οποίο, όπως όλα δείχνουν, έρχεται να συνδράμει και η πλευρά του ΔΝΤ και μέσω νέας (σχετικά περιορισμένου ύψους) δανειακής σύμβασης με το ελληνικό κράτος, ουσιαστικά για την «ανακύκλωση» - αναχρηματοδότηση των δανειακών «υποχρεώσεων», που «τρέχουν» από τα δυο προηγούμενα μνημόνια με τον εν λόγω ιμπεριαλιστικό οργανισμό.
Στην πρώτη γραμμή των αντιλαϊκών παρεμβάσεων της τρέχουσας «αξιολόγησης» βρίσκονται τα νέα χτυπήματα στα Εργασιακά, ο εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης δημόσιων και ιδιωτικών οφειλών των επιχειρήσεων, ο νέος νόμος για την «εφοδιαστική αλυσίδα» (logistics), οι «απελευθερώσεις» στην αγορά Ενέργειας, η διαχείριση των «κόκκινων» δανείων, ο κανονισμός για παροχή υπηρεσιών ύδρευσης (συνδέεται με τις ιδιωτικοποιήσεις στον κλάδο), ο «οδικός χάρτης» για την πλήρη «απελευθέρωση» επαγγελμάτων (μηχανικοί), το νέο πακέτο κρατικών επιχειρήσεων που θα περάσουν στο υπερ-ταμείο ιδιωτικοποιήσεων. Παράλληλα, η νομοθέτηση του νέου «συστήματος Πρόνοιας» φέρνει στην πρώτη γραμμή του «σφαγείου» την παραπέρα συρρίκνωση ή και κατάργηση των κάθε είδους προνοιακών επιδομάτων που αποδίδονται στα φτωχότερα τμήματα του πληθυσμού.

«Πράσινο φως» για «λύση» - πακέτο από την Ευρωζώνη

«Ενημερωθήκαμε για την κατάσταση, η συνεργασία με τις ελληνικές αρχές είναι εποικοδομητική και σημειώνεται πρόοδος. Είναι προς το συμφέρον όλων η δουλειά στη δεύτερη αξιολόγηση να ολοκληρωθεί το ταχύτερο δυνατό». Αυτό δήλωσε ο πρόεδρος του Γιούρογκρουπ, Γ. Ντάισελμπλουμ, μετά την ολοκλήρωση της συνεδρίασης των υπουργών Οικονομικών Ευρωζώνης, την περασμένη βδομάδα στις Βρυξέλλες, επιβεβαιώνοντας το γεγονός ότι οι συνεννοήσεις και τα παζάρια της συγκυβέρνησης βρίσκονται πλέον σε ιδιαίτερα προχωρημένο επίπεδο. Οπως χαρακτηριστικά τόνισε ο Γ. Ντάισελμπλουμ, «στις 5 Δεκεμβρίου θα γνωρίζουμε περισσότερα για την εργασία που κάνει ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) για τα βραχυπρόθεσμα μέτρα στο χρέος», ενώ, σύμφωνα με τον ίδιο, «θα γνωρίζουμε επίσης περισσότερα για τις μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα. Ολα αυτά θα έρθουν μαζί αρχές Δεκεμβρίου. Και φυσικά, αυτό γίνεται με το βλέμμα στο ΔΝΤ, το οποίο θα συνεδριάσει πριν το τέλος του έτους».

«Καθαρός διάδρομος» για την ανάκαμψη του εγχώριου κεφαλαίου

Χαρακτηριστική, σε αυτό το επίπεδο, είναι και η δήλωση του υπουργού Οικονομικών, Ευ. Τσακαλώτου, σύμφωνα με τον οποίο, «το ΔΝΤ και η ελληνική κυβέρνηση θέλουν έναν καθαρό διάδρομο για το πώς θα πορευτεί η Ελλάδα και το πώς θα βγει από το πρόγραμμα το 2018», προσθέτοντας πως «συστατικό στοιχείο αυτού του διαδρόμου είναι τι ελάφρυνση χρέους πρόκειται οι Ευρωπαίοι να κάνουν και τώρα και στο μέλλον».
Διαδοχικοί κρίκοι σε αυτή τη διεργασία, όπως την περιγράφουν υψηλόβαθμοι παράγοντες του κυβερνητικού οικονομικού επιτελείου, είναι η ταχεία ολοκλήρωση της δεύτερης «αξιολόγησης» του 3ου μνημονίου, με επόμενα βήματα την έναρξη μιας «εμπεριστατωμένης συζήτησης» σχετικά με την «ελάφρυνση» του κρατικού χρέους, με στόχο, όπως λένε, τη δημιουργία ενός «οδικού χάρτη», με ορόσημα τη συμφωνία για τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για τη διαχείριση του κρατικού χρέους, την ένταξη των ελληνικών ομολόγων στα προγράμματα νομισματικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, την έξοδο για νέα κρατικά δάνεια στις «αγορές» και την... «έξοδο» από το μνημόνιο με βάση το υπάρχον χρονοδιάγραμμα, δηλαδή τον Αύγουστο του 2018.

Νέες αβεβαιότητες στο προσκήνιο

Την ίδια ώρα, τα εγχώρια αστικά επιτελεία εντοπίζουν πολλαπλές αβεβαιότητες και κινδύνους στην οικονομία, ενώ ολάνοιχτο παραμένει και το ενδεχόμενο νέων κλυδωνισμών με άξονα το εγχώριο τραπεζικό σύστημα.
Είναι χαρακτηριστική η τοποθέτηση που έκανε την περασμένη βδομάδα ο πρώην διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, Γ. Προβόπουλος, τονίζοντας χαρακτηριστικά: «Οσο η οικονομία βρίσκεται σε τελματώδη κατάσταση, οι τράπεζες θα δέχονται όλα τα απόνερα, κυρίως με τη διόγκωση του ποσοστού των κόκκινων δανείων, που είναι ήδη τεράστιο». Σύμφωνα με τον Γ. Προβόπουλο, «όλα αυτά λοιπόν μοιραία θα αποτυπωθούν, όταν έρθει η ώρα του επόμενου stress test (σ.σ. διαγνωστικοί έλεγχοι της ΕΚΤ) στις αρχές του 2018, αν δεν έχουν αλλάξει τα πράγματα ριζικά».
Σε αυτό το πλαίσιο, ανοιχτό είναι το ενδεχόμενο για την ανάγκη νέας ανακεφαλαιοποίησης των εγχώριων τραπεζικών ομίλων. Ουσιαστικά, έρχεται στην επιφάνεια η συζήτηση για τον τρόπο διάσωσης των τραπεζών, αυτή τη φορά χωρίς νέες ενισχύσεις από την πλευρά των ιμπεριαλιστικών οργανισμών. Σε αυτό το πλαίσιο, θα τεθεί σε εφαρμογή η Οδηγία της ΕΕ για τη διάσωση με «ίδια μέσα» (bail in). Ετσι, στο ενδεχόμενο αποτυχίας στην εξασφάλιση των κεφαλαίων που θα απαιτηθούν από τυχόν ιδιώτες - «επενδυτές», το επόμενο βήμα είναι το «κούρεμα» των καταθέσεων, των μετόχων και των ομολογιούχων των τραπεζών, ως η λύση για την καταστροφή των κεφαλαίων που λιμνάζουν και αδυνατούν να βρουν κερδοφόρα διέξοδο σε κλάδους της οικονομίας και της παραγωγής.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Γ. Προβόπουλου, «η διευθέτηση του δημόσιου χρέους μετά το 2017 θα συνδυαστεί με την υποχρέωση υλοποίησης εκ μέρους μας συγκεκριμένων στόχων και μάλιστα με ορίζοντα πολυετή. Αυτό το μεσομακροχρόνιο πρόγραμμα θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ένα τέταρτο μνημόνιο».
Από την πλευρά του, το ελληνικό «δημοσιονομικό συμβούλιο» εντοπίζει σειρά από αβεβαιότητες, γύρω από την πορεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού για το 2017, σε συνδυασμό βέβαια με τις εξελίξεις στην οικονομική δραστηριότητα και το παραγόμενο ΑΕΠ. Υπενθυμίζεται ότι σε περίπτωση αποκλίσεων από τους αντιλαϊκούς στόχους, προβλέπεται η «εφεδρεία» του λεγόμενου «δημοσιονομικού κόφτη».
Ειδικότερα, στην εξαμηνιαία έκθεση του «δημοσιονομικού συμβουλίου», μεταξύ άλλων, αναφέρονται:
«Γενικά, η επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων του 2017 εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από μια σειρά προϋποθέσεων και συνθηκών οι περισσότερες από τις οποίες, προς το παρόν, δεν έχουν διασφαλισθεί».
«Υπάρχουν επιφυλάξεις τόσο για το ύψος της ανόδου του ΑΕΠ και της ιδιωτικής κατανάλωσης, όσο και για την άνοδο των τιμών και της απασχόλησης».
«Η επίτευξη του δημοσιονομικού στόχου για το 2017 βασίζεται κατά 80% στην αύξηση των εσόδων και μόνο κατά 20% στη συγκράτηση των δαπανών» και μάλιστα «με δεδομένη την αίσθηση της "υπερφορολόγησης" που ενδέχεται να λειτουργήσει ως αντικίνητρο για εργασία και επιχειρηματικότητα».
«Η ανάκαμψη των επενδύσεων σε παραγωγικό εξοπλισμό (...) μπορεί να προέλθει, κατά βάση, από το εξωτερικό». Στην ίδια ρότα με τον ΣΕΒ, το «δημοσιονομικό συμβούλιο» επισημαίνει: «Κατά συνέπεια, τίθεται επί τάπητος το ζήτημα των κινήτρων, της διευκόλυνσης και της ευρύτερης ρύθμισης των όρων επιχειρηματικής δράσης».

Τα «δώρα» του Ομπάμα...

Τα «δώρα» του Ομπάμα...

Αρχικά η επίσκεψη του Προέδρου των ΗΠΑ, Μ. Ομπάμα, προβλήθηκε ως ευκαιρία για μια ελπιδοφόρα αμερικανική παρέμβαση για το ζήτημα του ελληνικού χρέους, κυρίως από τις ελληνικές κυβερνητικές πηγές. Μετά την εκλογική νίκη του Ντ. Τραμπ, πολλές αστικές αναλύσεις υποβαθμίζουν τη σημασία της επίσκεψης Ομπάμα, καλλιεργώντας κλίμα αναμονής για τη νέα εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ.
Οι εξελίξεις δεν επιτρέπουν κανέναν εφησυχασμό, καμία υποτίμηση και επανάπαυση. Οι επιθετικές κατευθύνσεις του ΝΑΤΟ στον ανταγωνισμό του με την Κίνα και τη Ρωσία και οι βασικοί στόχοι της εξωτερικής και οικονομικής πολιτικής των ΗΠΑ δεν μεταβάλλονται ριζικά με μία κυβερνητική εναλλαγή.
Ασφαλώς οι προεκλογικές θέσεις του Τραμπ είχαν διαφορές από τις αντίστοιχες της Κλίντον. Υποστηρίχθηκε η ενίσχυση του προστατευτισμού και η ακύρωση των σχεδίων για διατλαντικές συμφωνίες με την ΕΕ (TTIP). Προσδιορίστηκε ως κύριος αντίπαλος η Κίνα, που αποτελεί μεγάλο πιστωτή του αμερικανικού χρέους σε σχέση με τη Ρωσία. Ζητήθηκε από τα ευρωπαϊκά κράτη να αναλάβουν μεγαλύτερο οικονομικό βάρος για τη στήριξη του ΝΑΤΟ. Εκφράστηκε η υποστήριξη στο Brexit και στον αστικό ευρωσκεπτικισμό. Το επόμενο διάστημα θα δούμε αν και πώς θα εξειδικευτούν αυτές οι θέσεις ως κυβερνητική πολιτική.
Ομως, αυτές οι διαφορές δεν συνιστούν άμβλυνση της επιθετικής πολιτικής του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ, ούτε αλλαγή στρατηγικών στόχων. Σηματοδοτούν διαφορές σε ιεραρχήσεις, προτεραιότητες, τρόπους, συμμαχίες, για να διασφαλιστεί η ηγεμονία του ατλαντικού στρατοπέδου και ειδικότερα των ΗΠΑ την επόμενη περίοδο.

Κανένας εφησυχασμός, καμιά αναμονή

Καμιά κυβερνητική εναλλαγή στις ΗΠΑ δεν μπορεί να μεταβάλει το γεγονός ότι σήμερα δεν υπάρχει ιμπεριαλιστικό κέντρο που να μπορεί να παίξει το ρόλο της ισχυρής ατμομηχανής της ανάπτυξης της διεθνούς καπιταλιστικής οικονομίας. Η αδυναμία μιας ελεγχόμενης απαξίωσης μεγάλου μέρους του υπερσυσσωρευμένου κεφαλαίου, το οποίο δεν μπορεί να επενδυθεί με ικανοποιητικό ποσοστό κέρδους, ταλαιπωρεί τα αστικά επιτελεία σε όλα τα ιμπεριαλιστικά κέντρα.
Πάνω σε αυτό το έδαφος της επιβράδυνσης της ανάπτυξης της διεθνούς οικονομίας, οξύνονται αντικειμενικά οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις και αυξάνει ο κίνδυνος ενός πιο γενικευμένου ιμπεριαλιστικού πολέμου. Σε αυτό το έδαφος, δυναμώνει και ο ανταγωνισμός για τον έλεγχο των αγορών, ενεργειακών πηγών και οδών στην Ευρασία, τη Μέση Ανατολή και τα Βαλκάνια.
Ο έλεγχος της ευρύτερης περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου αποτελεί σημαντικό αντικειμενικό στόχο για το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ, όποιος κι αν είναι ο Αμερικανός Πρόεδρος.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η ελληνική αστική τάξη επιδιώκει να ανακτήσει το χαμένο έδαφος της περιόδου της κρίσης και να ισχυροποιήσει τη θέση των εγχώριων μονοπωλιακών ομίλων στην ευρύτερη περιοχή. Να αξιοποιήσει τη γεωγραφική θέση της χώρας, για να αναδειχθεί σε κόμβο μεταφοράς Ενέργειας και εμπορευμάτων προς την ΕΕ. Γι' αυτό η ελληνική αστική κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ παίζει σήμερα ενεργά το ρόλο του σημαιοφόρου του ΝΑΤΟ και της ΕΕ στην περιοχή. Ο απερχόμενος Πρόεδρος των ΗΠΑ έρχεται, επομένως, για να αξιοποιήσει ένα πρόθυμο σύμμαχο στην υλοποίηση των επιθετικών ευρωατλαντικών σχεδίων, στο πλαίσιο του ενδοϊμπεριαλιστικού ανταγωνισμού.

Η επικίνδυνη ατζέντα της Ανατολικής Μεσογείου

Τα ατλαντικά σχέδια στην ευρύτερη περιοχή αφορούν μια σειρά αλληλοδιαπλεκόμενους στόχους:
α) Τον έλεγχο και τη διανομή σημαντικών θαλάσσιων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, καθώς και των αντίστοιχων χερσαίων.
β) Τον έλεγχο και τη διαμόρφωση σχετικά ασφαλών οδών και αγωγών μεταφοράς του φυσικού αερίου προς την ΕΕ.
γ) Την επαναχάραξη των συνόρων, ΑΟΖ, κυριαρχικών δικαιωμάτων των κρατών της περιοχής που σχετίζονται με τον ενεργειακό πόλεμο στην Ανατολική Μεσόγειο.
δ) Τη διατήρηση της συνοχής του ευρωατλαντικού άξονα της περιοχής.
Αυτό που απασχολεί ιδιαίτερα είναι τα διακριτά αυτοτελή νεο-οθωμανικά επεκτατικά σχέδια της τουρκικής αστικής τάξης, που αμφισβητεί δια στόματος του Προέδρου Ερντογάν τη Συνθήκη της Λοζάνης και αναφέρεται στα νέα τουρκικά «σύνορα της καρδιάς μας», προετοιμάζοντας κλιμάκωση σχετικών στρατιωτικών επεμβάσεων. Η τουρκική κυβέρνηση διαφοροποιείται από τις αμερικανικές επιλογές σχετικά με το κουρδικό ζήτημα, διεκδικεί ουσιαστικά την περιοχή των πετρελαίων της Μοσούλης, απαιτεί διεύρυνση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της στην Ανατολική Μεσόγειο. Αναπτύσσει αντιφατικές σχέσεις συνεργασίας με τη Ρωσία και διαπραγματεύεται με τις ΗΠΑ για ανταλλάγματα σε όλα τα επίπεδα.
Αξιοποιεί τη στρατιωτική ισχύ της και τη σημασία σημαντικών ατλαντικών βάσεων. Διεκδικεί, επίσης, ρόλο ενεργειακού κόμβου στην ευρύτερη περιοχή. Για την προώθηση των προαναφερόμενων στόχων οι ΗΠΑ αφενός στηρίζουν περιφερειακούς ιμπεριαλιστικούς άξονες συνεργασίας, αφετέρου αξιοποιούν τους ανταγωνισμούς αστικών τάξεων των κρατών στην περιοχή, για να παίξουν τον ηγεμονικό ρόλο της επιδιαιτησίας τους.
Ετσι, η ελληνική κυβέρνηση είναι χρήσιμη, αφού με βάση και τους στόχους της εγχώριας αστικής τάξης, προωθεί ενεργά τον άξονα συνεργασίας Ισραήλ - Ελλάδας - Αιγύπτιου - Κύπρου. Παράλληλα, η ελληνική κυβέρνηση στηρίζει τη νέα διχοτομική λύση με το μανδύα της Συνομοσπονδίας στην Κύπρο και διαπραγματεύεται τα κυριαρχικά δικαιώματα, την ελληνική ΑΟΖ (π.χ. νησιώτικο σύμπλεγμα Καστελόριζου) από τη σκοπιά των συμφερόντων του εγχώριου κεφαλαίου. Η αμερικανική παρέμβαση εντείνεται τώρα, καθώς στις συνομιλίες της Ελβετίας για το Κυπριακό εμφανίζεται πλέον ως μοναδικό σοβαρό ανοιχτό θέμα το λεγόμενο Εδαφικό.
Τα ζητήματα αυτά δεν μπορούν να περιορίζονται μόνο στο Αιγαίο και στη Θράκη, επεκτείνονται στο Ιόνιο και στην περιοχή της Ηπείρου, όπου καταγράφεται επιθετική στάση της αστικής κυβέρνησης της Αλβανίας, με τη στήριξη της Τουρκίας.
Καθώς αυξάνουν σήμερα οι γνωστές τουρκικές παρεμβάσεις, αξίζει να θυμηθεί κανείς το ρόλο της επιδιαιτησίας των ΗΠΑ με αφορμή τα θερμά επεισόδια των Ιμίων στη δεκαετία του '90 και των ερευνών του Σισμίκ τη δεκαετία του '80, και πώς άνοιξε ο δρόμος για τη Συμφωνία της Μαδρίτης και την ντε φάκτο ανάδειξη των γκρίζων ζωνών στο Αιγαίο. Η θέση ότι το ΝΑΤΟ αποτελεί ασπίδα ειρήνης και σταθερότητας στην περιοχή, αποτελεί πλέον ένα σύντομο ανέκδοτο.

Στρατιωτική στήριξη ΝΑΤΟ - ΗΠΑ και πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική

Ομως, η εμπλοκή της Ελλάδας στο επικίνδυνο κουβάρι των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων δεν περιορίζεται στο επίπεδο της οικονομίας και της διπλωματίας. Αφορά στη στρατιωτική στήριξη του συνολικού σχεδιασμού του ΝΑΤΟ, που συνιστά πολεμική προετοιμασία στο πλαίσιο του ανταγωνισμού με τη Ρωσία, από την Ουκρανία και τη Βαλτική έως τη Μέση Ανατολή. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η ΝΑΤΟική αρμάδα στο Αιγαίο, με πρόσχημα την αντιμετώπιση των προσφυγικών ροών, ενεργοποιήθηκε με πρόσκληση της ελληνικής κυβέρνησης.
Με την επίσκεψη Ομπάμα έχει ήδη συσχετιστεί η εξέταση μιας πιθανής αναβάθμισης του ρόλου της βάσης της Σούδας σε περίπτωση εμπλοκής σχετικά με την αξιοποίηση της βάσης του Ιντσιρλίκ στην Τουρκία, που διαθέτει πυρηνικά όπλα.
Παράλληλα, φωνές του αμερικανικού κεφαλαίου (π.χ. «δεξαμενή σκέψης» Heritage) ζητούν από τον Πρόεδρο Ομπάμα να πιέσει την ελληνική κυβέρνηση ώστε να διακόψει κάθε λιμενική διευκόλυνση στο ρωσικό πολεμικό στόλο και να διευκολύνει την πολιτική ανοιχτών θυρών των ΗΠΑ στα Βαλκάνια (open doorpolicy) για την είσοδο της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ.
Ωστόσο, η διατήρηση διαύλων επικοινωνίας της ελληνικής κυβέρνησης με τη Ρωσία εξυπηρετεί όλα τα ιμπεριαλιστικά κέντρα και τα σχέδια της ελληνικής αστικής τάξης για ανάδειξη της χώρας σε ενεργειακό κόμβο. Πρόκειται για την «πολυδιάστατη» αστική εξωτερική πολιτική της περιόδου της ιμπεριαλιστικής ειρήνης, που στοχεύει στην αναβάθμιση της θέσης του κεφαλαίου, θυσιάζοντας τα δικαιώματα της εργατικής τάξης, του λαού, είτε συζητά με τον Ομπάμα, είτε με τον Λαβρόφ, είτε με τον Ολάντ.

Η πίεση στη Γερμανία για το χρέος

Η εξασθένηση της γερμανικής ηγεμονίας στην ΕΕ αποτελεί επίσης στόχο της αμερικανικής αστικής πολιτικής. Σε αυτό το πλαίσιο, οι ΗΠΑ και το ΔΝΤ στηρίζουν την πίεση της γαλλικής, ιταλικής και ελληνικής κυβέρνησης για αλλαγή της δημοσιονομικής πολιτικής της Ευρωζώνης και ανάληψη από τη Γερμανία μεγαλύτερων βαρών, στην ουσία ένα ρόλο εγγυητή για τα υπερχρεωμένα κράτη και τις προβληματικές τράπεζες της ΕΕ.
Στο ίδιο πλαίσιο διεξάγεται ο οικονομικός πόλεμος μεταξύ αμερικανικών και γερμανικών ομίλων (π.χ. υποθέσεις Deutsche Bank, Apple, VW), καθώς και οι διαφορετικές προσεγγίσεις για τις οικονομικές κυρώσεις στη Ρωσία, στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.
Φυσικά, η συγκεκριμένη διαπραγμάτευση για τη διευθέτηση του ελληνικού χρέους και γενικότερα των υπερχρεωμένων κρατών της Ευρωζώνης αφορά στη διασφάλιση μεγαλύτερης κρατικής ενίσχυσης των μονοπωλιακών ομίλων τους. Οχι μόνο δεν οδηγεί σε ανακούφιση των λαϊκών στρωμάτων, αλλά συνοδεύεται από επιτάχυνση των αντιλαϊκών αναδιαρθρώσεων. Οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ, της Γαλλίας και της Ιταλίας στηρίζουν την κλιμάκωση της αστικής αντιλαϊκής επίθεσης στην Ελλάδα. Παράλληλα, η κυβέρνηση των ΗΠΑ ενδιαφέρεται και για τη διευθέτηση μικρότερων οικονομικών υποθέσεων όπως το ξεπάγωμα των κεφαλαίων ιρανικών τραπεζών (με τον όρο να αξιοποιηθούν για παραγγελίες αμερικανικών ομίλων όπως η «Boeing»), σύμφωνα με τη «Wall Street Journal».

Στυλοβάτες της δικτατορίας του κεφαλαίου

Η επίσκεψη στην Ελλάδα προσφέρεται ως φόντο για τον αποχαιρετιστήριο ύμνο του Αμερικανού Προέδρου στην αστική δημοκρατία. Δεν αποκλείεται να ακούσουμε και πάλι για τον ιστορικό ρόλο της αρχαίας αθηναϊκής δημοκρατίας και κάποια «συγγνώμη» για τη στάση των ΗΠΑ την περίοδο της δικτατορίας του '67. Το σίγουρο είναι πως θα επαναληφθεί το γνωστό τροπάρι για τον κίνδυνο του ολοκληρωτισμού, των δύο άκρων, του λαϊκισμού.
Ωστόσο, η οδυνηρή πραγματικότητα και η ιστορική πείρα όλο και πιο καθαρά αναδεικνύουν ποια ταξικά συμφέροντα υπηρετεί η αστική δημοκρατία. Οι ΗΠΑ στηρίζουν σήμερα τη δικτατορία της Αιγύπτου, με την ίδια ευκολία που η Αγγλία και η Γαλλία υπέγραψαν τη Συμφωνία του Μονάχου με τη ναζιστική Γερμανία στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Γιατί, όλες οι αστικές δυνάμεις στηρίζουν τη δικτατορία του κεφαλαίου απέναντι στα θυμικά της εκμετάλλευσης, της ανεργίας, της εξαθλίωσης στον καπιταλισμό, όποια μορφή διακυβέρνησης και να προκρίνουν κάθε φορά.
Γι' αυτό και ο ελληνικός λαός, όπως όλοι οι λαοί, πρέπει να σημαδέψει τον πραγματικό εχθρό του, το κεφάλαιο, την εξουσία του και τις ιμπεριαλιστικές συμμαχίες που τη στηρίζουν. Ο μονοπωλιακός καπιταλισμός βρίσκεται πίσω από τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, από το Βιετνάμ μέχρι το Ιράκ και από τη Λιβύη μέχρι το Αφγανιστάν. Γι' αυτό, εξάλλου, ακούγονται ως πρόκληση οι αμερικανικές αναφορές συμπάθειας για τα δικαιώματα των προσφύγων αυτών των πολέμων.

Οργάνωση της αντεπίθεσης

Οσο πλησιάζει η ώρα της επίσκεψης Ομπάμα, τόσο θα δυναμώνουν οι αστικές προπαγανδιστικές Σειρήνες του εφησυχασμού και της καλλιέργειας ψεύτικων ελπίδων. Θα προβάλλεται η ευκαιρία να αναβαθμίσει η Ελλάδα το γεωπολιτικό της ρόλο στην περιοχή, τώρα που υπάρχουν τριβές στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις. Πρόκειται για επικίνδυνες αντιλαϊκές θέσεις της κυβέρνησης και γενικότερα του αστικού πολιτικού συστήματος. Αυτή η γραμμή σηματοδοτεί ακόμη μεγαλύτερη εμπλοκή της Ελλάδας στα πολεμικά σχέδια του ΝΑΤΟ, που θα συνδυαστεί με επιτάχυνση των αντιλαϊκών αναδιαρθρώσεων. Η σημερινή κυβέρνηση όπως και όλες οι προηγούμενες διαπραγματεύονται ακόμη και τα κυρίαρχα δικαιώματα, με γνώμονα τα στρατηγικά συμφέροντα του κεφαλαίου. Αυτά τα συμφέροντα υπηρετούν πάντα τόσο οι εθνικιστικές προτάσεις διεκδικήσεων όσο και οι κοσμοπολίτικες προτάσεις συμβιβασμών και παραχωρήσεων. Για τα κέρδη των μονοπωλίων καλούν τους λαούς να χύνουν το αίμα τους.
Γι' αυτό απαιτείται να έρθουν μαχητικά στο προσκήνιο οι στόχοι να μην υπάρξει καμία αλλαγή συνόρων, να φύγει το ΝΑΤΟ από το Αιγαίο, να κλείσουν οι ΝΑΤΟικές βάσεις, να αποδεσμευτεί η Ελλάδα από το ΝΑΤΟ και την ΕΕ, να εκφραστεί η αλληλεγγύη στους πρόσφυγες. Γι' αυτό απαιτείται να υποδεχθούμε αγωνιστικά την επίσκεψη του Αμερικανού Προέδρου. Οι κινητοποιήσεις στις 15 και στις 17 Νοέμβρη δεν αποτελούν μια διαφορετική μάχη. Εντάσσονται στο μεγάλο ταξικό πόλεμο που διεξάγουμε απέναντι στον πραγματικό αντίπαλο, την αστική τάξη, για να αλλάξει ο συσχετισμός δύναμης σε κάθε κλάδο, κάθε γειτονιά. Η ιστορική πείρα που προκύπτει από την εξασθένηση του επιφανειακού λαϊκού ρεύματος του «αντιαμερικανισμού» που υπήρξε στη μεταπολίτευση, είναι αρκετά διδακτική. Μόνο η αντιμονοπωλιακή αντικαπιταλιστική κατεύθυνση πάλης μπορεί να διασφαλίσει αντοχή, συνέχεια, διάρκεια και νικηφόρα επαναστατική προοπτική στο κίνημα. Μόνο η συντονισμένη πάλη των λαών μπορεί να αποτελέσει αντίποδα στα ιμπεριαλιστικά σχέδια επαναχάραξης των συνόρων, ελέγχου και ξαναμοιράσματος των αγορών της ευρύτερης περιοχής μας. Η υποδοχή του Ομπάμα είναι και αυτή μια ευκαιρία να δυναμώσουν οι πρωτοπόρες εστίες αντίστασης και αντεπίθεσης σε κάθε εργασιακό χώρο. Να την αξιοποιήσουμε.

Του
Μάκη ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ*
*Ο Μάκης Παπαδόπουλος είναι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, υπεύθυνος της Ιδεολογικής Επιτροπής και του Τμήματος Οικονομίας

Με ταξικό κριτήριο και επαγρύπνηση απέναντι στις εξελίξεις

Με ταξικό κριτήριο και επαγρύπνηση απέναντι στις εξελίξεις

MotionTeam

Η βδομάδα που πέρασε, πέρα από τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ και την επικράτηση του Ντ. Τραμπ, επιφύλασσε και μια ακόμα είδηση για το τέλος: Ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ, Τζ. Ράις, αποκάλυψε την Πέμπτη ότι το Ταμείο και οι θεσμοί της Ευρωζώνης είναι κοντά σε συμφωνία για τη διευθέτηση του χρέους στην Ελλάδα, η οποία όμως θα συνοδεύεται και από ένα 4ο μνημόνιο. Μάλιστα, αυτή τη φορά, η υλοποίηση των αντιλαϊκών μεταρρυθμίσεων δεν θα συνδέεται με την εκταμίευση των δόσεων από κάποιο νέο πρόγραμμα χρηματοδότησης προς την Ελλάδα, αλλά με μέτρα «ελάφρυνσης» του χρέους.

Στην πραγματικότητα, καμιά «έκπληξη» δεν υπάρχει σ' αυτή την εξέλιξη. Ούτε βέβαια το ζήτημα της Ελλάδας είναι η πρώτη και η μεγαλύτερη διαφορά ανάμεσα στα ιμπεριαλιστικά κέντρα που εκπροσωπούνται στο κουαρτέτο. Από τις προηγούμενες κιόλας συμφωνίες, η διευθέτηση του ελληνικού κρατικού χρέους συνδεόταν άμεσα με τη συνέχιση και ένταση των αντιλαϊκών μεταρρυθμίσεων, είτε αυτές εντάσσονται σε κάποιο μνημόνιο, είτε προωθούνται «αυτοτελώς» από την κυβέρνηση, αυτή και τις επόμενες, με κριτήριο τις ανάγκες του κεφαλαίου.
Γιατί εκεί βρίσκεται το «ζουμί» της υπόθεσης: Η ελάφρυνση του κρατικού χρέους, προκειμένου να χαρακτηριστεί βιώσιμο, είναι μια διαδικασία και ένας συμβιβασμός που γίνεται για τα συμφέροντα του κεφαλαίου. Τα χρήματα που θα εξοικονομεί ο κρατικός προϋπολογισμός από τα διάφορα μέτρα αναδιάρθρωσης του χρέους, προστίθενται σε αυτά που τροφοδοτούν τα «αιματοβαμμένα» για το λαό πρωτογενή πλεονάσματα και θα μπορούν ευκολότερα και σε μεγαλύτερη κλίμακα να μεταφραστούν σε προνόμια, ενισχύσεις με κρατικό χρήμα για επενδύσεις ή άλλες δραστηριότητες και διάφορες απαλλαγές, όπως π.χ. φοροελαφρύνσεις που δίνει ο «αναπτυξιακός νόμος» για τους επιχειρηματικούς ομίλους.
Αυτό εννοούν τα επιτελεία τους όταν λένε ότι «η οικονομία θα ανασάνει». Για την οικονομία του κεφαλαίου μιλάνε και όχι για τα οικονομικά των λαϊκών νοικοκυριών που βουλιάζουν ακόμα πιο βαθιά. Αλλά και οι αναδιαρθρώσεις που δεσμεύεται να συνεχίσει και να εντείνει η κυβέρνηση για να πετύχει την απομείωση του χρέους, τον ίδιο στόχο υπηρετούν: Να θωρακίσουν την ανταγωνιστικότητα και την κερδοφορία του κεφαλαίου, να γίνουν το στέρεο έδαφος πάνω στο οποίο θα οικοδομηθεί η καπιταλιστική ανάκαμψη, η οποία, μετά από εφτά σχεδόν χρόνια κρίσης και μεγάλης βύθισης του ΑΕΠ, κάποια στιγμή θα έρθει, αν και αναιμική.
Αυτό είναι, άλλωστε, το μεγαλύτερο πρόβλημά τους στην Ελλάδα και διεθνώς. Οτι η καπιταλιστική ανάκαμψη παλινδρομεί σε ποσοστά αναντίστοιχα των χρόνων πριν την κρίση, αδυνατεί να σταθεροποιηθεί σε υψηλότερους ρυθμούς και ανά πάσα στιγμή παραμονεύει ο κίνδυνος μιας νέας βύθισης. Στο έδαφος αυτό, μεγαλώνει η λαϊκή δυσαρέσκεια και αυξάνονται οι δυσκολίες του αστικού πολιτικού συστήματος να τη διαχειριστεί.

Το γεωπολιτικό «μενού» της επίσκεψης Ομπάμα

Στον απόηχο του διαφαινόμενου συμβιβασμού ανάμεσα στο ΔΝΤ και την Ευρωζώνη, την Παρασκευή διοχετεύτηκε πανηγυρικά η πληροφορία ότι ο απερχόμενος Πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπ. Ομπάμα, που φτάνει την Τρίτη στην Αθήνα, θα ζητήσει δημόσια την απομείωση του ελληνικού χρέους. Ακόμα όμως και εκείνοι που προβάλλουν την οικονομική πλευρά αυτής της επίσκεψης (όχι απαραίτητα με το διθυραμβικό τρόπο που το κάνει η κυβέρνηση...), δεν παραλείπουν τη γεωστρατηγική της διάσταση, που όπως φαίνεται θα αποτελέσει βασικό «μενού» στις συναντήσεις των αμερικανικών επιτελείων με την ελληνική κυβέρνηση.
Θυμίζουμε πως τις προηγούμενες μέρες γράφτηκε επανειλημμένα, χωρίς να διαψευστεί, ότι υπάρχει έντονο ενδιαφέρον από την πλευρά των ΗΠΑ να μεταφερθεί στη Σούδα η δραστηριότητα της ΝΑΤΟικής βάσης που λειτουργεί στο Ιντσιρλίκ της Τουρκίας. Δίνεται και μ' αυτόν τον τρόπο το στίγμα της βαθύτερης εμπλοκής της Ελλάδας στους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς που μαίνονται στην περιοχή, όπου κάθε τετραγωνικό μίλι της Ανατολικής και Κεντρικής Μεσογείου συγκεντρώνει υπερπληθώρα πολεμικών μέσων, όπως γίνεται άλλωστε και από αέρος.
Αυτό το μπλεγμένο κουβάρι των αντιθέσεων περιπλέκεται ακόμα περισσότερο από τη δίψα της ελληνικής αστικής τάξης να γευτεί τους καρπούς της γεωπολιτικής αναβάθμισης της χώρας, που συνεπάγεται αυξημένους ρόλους στο πλαίσιο της ευρωατλαντικής συμμαχίας, όπου συμμετέχει και η Τουρκία, δύναμη με ιδιαίτερο βάρος στην περιοχή και με συμφέροντα ανταγωνιστικά προς αυτά της Ελλάδας.
Ενα πολυδαίδαλο παιχνίδι συσχετισμών, πολιτικο-στρατιωτικών αντιπαραθέσεων και εύθραυστων συμβιβασμών στήνεται στις πλάτες των λαών της περιοχής, με απροσδιόριστες συνέπειες και πολλούς αστάθμητους παράγοντες, στους οποίους προστέθηκε πρόσφατα και η κυβερνητική αλλαγή στις ΗΠΑ, που αντανακλά ευρύτερες διεργασίες στο αμερικανικό πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο.
Με δεδομένα τα παραπάνω, το κάλεσμα σε κινητοποίηση που απευθύνουν η ΕΕΔΥΕ και άλλοι φορείς του κινήματος, διοργανώνοντας την Τρίτη συλλαλητήριο στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις, εκφράζει τα πραγματικά συμφέροντα του ελληνικού και των άλλων λαών της περιοχής, που καλούνται να δυναμώσουν και να συντονίσουν τη δράση τους ενάντια στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, ενισχύοντας πρώτα απ' όλα το μέτωπο στην αστική τάξη της χώρας τους, με αντικαπιταλιστικό - αντιμονοπωλιακό αγώνα.

Εντονες διεργασίες στο αστικό πολιτικό σύστημα

Το ταξικό κριτήριο για την κατανόηση της επικίνδυνης κατάστασης που διαμορφώνεται σήμερα στην περιοχή, αλλά και στο πεδίο της οικονομίας, όπου η κυβέρνηση και τα άλλα αστικά κόμματα παρουσιάζουν ως «εθνικό στόχο» την καπιταλιστική ανάκαμψη, σε συνάρτηση με τη ρύθμιση του χρέους, είναι το μόνο πραγματικό αντίδοτο στην προσπάθεια που κάνει το αστικό πολιτικό σύστημα να εφαρμόσει ανεμπόδιστα τα μέτρα που έχει ανάγκη το κεφάλαιο και ταυτόχρονα να παγιδεύσει τη λαϊκή δυσαρέσκεια που υπάρχει και μεγαλώνει.
Με τέτοια ζητήματα, βέβαια, δεν βρίσκεται αντιμέτωπη η αστική τάξη μόνο στην Ελλάδα, ή στα κράτη - μέλη της ΕΕ, αλλά και στις ΗΠΑ, όπως έδειξαν οι πρόσφατες εκλογές. Εκεί όπου ανταγωνίστηκαν η «Σκύλλα» με τη «Χάρυβδη» της αστικής διαχείρισης, προβάλλοντας ο καθένας από τους δυο υποψηφίους τη δική του εκδοχή για το πώς καλύτερα θα υπηρετηθούν τα γενικότερα συμφέροντα των αμερικανικών μονοπωλίων στον παγκόσμιο ανταγωνισμό και πώς ταυτόχρονα θα εγκλωβιστεί η λαϊκή καχυποψία για το πολιτικό σύστημα, που μεγάλωσε την περίοδο της αντιλαϊκής διακυβέρνησης Ομπάμα.
Είναι φανερό ότι η πόλωση στην κοινωνία των ΗΠΑ και οι εντατικές διεργασίες στα δυο μεγάλα κόμματα της κυβερνητικής εναλλαγής, που εκφράστηκαν πριν και μετά τις εκλογές, αντανακλούν ισχυρές αντιθέσεις στο εσωτερικό της αμερικανικής αστικής τάξης, που οξύνονται από την αδυναμία της οικονομίας να καταγράψει υψηλότερους και σταθερούς ρυθμούς ανάπτυξης.
Μέσα σε ένα τέτοιο ζοφερό για τους λαούς σκηνικό, στις μεγάλες καπιταλιστικές οικονομίες της Ευρώπης και στις ΗΠΑ, φαίνεται τώρα πιο καθαρά η ανάγκη ύπαρξης ισχυρών Κομμουνιστικών Κομμάτων και διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, με γραμμή ανατροπής και όχι διαχείρισης του καπιταλισμού.
Για να μη βρίσκουν άδειο το γήπεδο της ιδεολογικής και πολιτικής αντιπαράθεσης απόψεις όπως αυτές που εκφράζονται μετεκλογικά στις ΗΠΑ, ότι ο «δημοκράτης σοσιαλιστής» Σάντερς, ανθυποψήφιος της Κλίντον στο Κόμμα των Δημοκρατικών, θα μπορούσε με μεγαλύτερη ευχέρεια να συμμαζέψει τη λαϊκή αγανάκτηση αν κέρδιζε αυτός το χρίσμα του υποψήφιου Προέδρου και να εκλεγεί έναντι του Τραμπ. Τέτοιες απόψεις διακινεί και ο ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα, καλώντας την παλιά ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία να αναβαπτιστεί στις λαϊκές συνειδήσεις, με την αναβάθμιση της αριστερής της πτέρυγας, όπου ο ίδιος κατατάσσει τον εαυτό του.

Διέξοδος έξω από το μαγκανοπήγαδο της κυβερνητικής εναλλαγής

Κλείνουμε την ανασκόπηση με τις λέξεις που κυριάρχησαν στην ειδησεογραφία αυτής της βδομάδας: Συναίνεση, συμφωνία, συνεννόηση. Η κυβέρνηση συναίνεσε με τη ΝΔ και έφτιαξαν ΕΣΡ. Η Ευρωζώνη συμφώνησε με το ΔΝΤ και μαζί με την κυβέρνηση συζητάνε για τέταρτο μνημόνιο. Η ΝΔ θα συνεννοηθεί με την κυβέρνηση για την ευόδωση των μεγάλων «εθνικών στόχων». Οι συνδικαλιστικές πλειοψηφίες συμφωνούν με το πλαίσιο διαπραγμάτευσης της κυβέρνησης για τα Εργασιακά, που φέρνει νέες ανατροπές και καταιγίδες.
Μετά απ' αυτά, οι παρατάξεις του εργοδοτικού - κυβερνητικού συνδικαλισμού συνεννοήθηκαν σε ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ να αφήσουν το πεδίο ελεύθερο στην κυβέρνηση και στο κεφάλαιο να ολοκληρώσουν με την ησυχία τους τη δεύτερη «αξιολόγηση», υπονομεύοντας κάθε προσπάθεια των ταξικών δυνάμεων να υπάρξει ενιαία πανεργατική πανελλαδική απεργιακή απάντηση σε παλιά και επόμενα μέτρα.
Ετσι προσπαθεί να διαχειριστεί τα ζόρια του το αστικό πολιτικό σύστημα. Με συναίνεση στους μεγάλους στόχους του κεφαλαίου από τη μια και τη χάραξη πλαστών διαχωριστικών γραμμών από την άλλη, ώστε να υπηρετείται το δίπολο και η χειραγώγηση του λαού. Μοναδικός «αστάθμητος παράγοντας» είναι η πάλη των εργαζομένων και των άλλων λαϊκών στρωμάτων, αν πιστέψουν στη δύναμή τους και αποφασίσουν να σπάσουν το φαύλο κύκλο της κοροϊδίας, των εκβιασμών και των μέτρων. Αν αναζητήσουν τη διέξοδο έξω από το μαγκανοπήγαδο της κυβερνητικής εναλλαγής, στην πάλη για την ανατροπή του συστήματος που γεννάει κρίσεις, φτώχεια και πολέμους.