Πι-πι και σεξουαλική ελευθερία

 Πι-πι και σεξουαλική ελευθερία

Τις προάλλες, ένας σφος αναγνώστης (τον οποίο ευχαριστώ με την ευκαιρία) μοιράστηκε σε μια κλειστή, διαδικτυακή ομήγυρη μια πρόσφατη ανακάλυψή του. Ένα άρθρο του νεαρού Κνίτη (στην ηρωική Σπουδάζουσα Θεσσαλονίκης) Πι-Πι (κατά κόσμον Πέτρος Παπακωνσταντίνου), το μακρινό κι οργουελικό 1984 στην Επιστημονική Σκέψη, το περιοδικό που διεύθυνε ο Μπιτσάκης στη δεκαετία με τις βάτες, για τις διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων στον καπιταλισμό.

Δεν ξέρω αν μπορούμε να μιλάμε για το σχίσμα μεταξύ πρώιμου και ύστερου Πι-Πι κι αν ο ίδιος συνεχίζει να έχει σήμερα τις ίδιες απόψεις, πάντως η προσέγγισή του έχει ένα ενδιαφέρον κι εφάπτεται ζητημάτων που ανέκυψαν στην πρόσφατη συζήτηση περί σχέσεων, οικογένειας και προτύπων. Γι' αυτό και κρίνω σκόπιμο να αντιγράψω και να αναδημοσιεύσω το πρώτο μέρος του άρθρου. Καλή ανάγνωση και καλή χρονιά.

Sweet Sixteen! (20)16

Πλευρές των διαπροσωπικών σχέσεων στον καπιταλισμό

1. Καπιταλισμός και σχέσεις των δύο φύλων

Αφετηριακή θέση της υλιστικής θεώρησης του ζητήματος είναι το ότι "οι προσωπικές σχέσεις ξεπηδάνε καθαρά από τις σχέσεις παραγωγής και ανταλλαγής" (Μαρξ, Γκρουντρίσε). Οι όροι της υλικής παραγωγής είναι οι αποφασιστικοί παράγοντες, που, σε τελευταία ανάλυση, καθορίζουν τους κοινωνικούς θεσμούς, συνολικά τα φαινόμενα του εποικοδομήματος, τις αντιλήψεις των ανθρώπων.

Μ' αυτήν την έννοια "η σωτηρία του ανθρώπου δεν είναι αφαίρεση που υπάρχει μέσα στο μεμονωμένο άτομο. Στην πραγματικότητά της είναι το σύνολο των κοινωνικών σχέσεων".

Ο μαρξισμός υπογραμμίζει ότι το είδος των σεξουαλικών σχέσεων, αλλά και οι ηθικές αντιλήψεις για αυτές, μεταβάλλονται ιστορικά και εξαρτώνται απ' τις κοινωνικές σχέσεις που έχουν πυρήνα τους τις σχέσεις παραγωγής. Επόμενα αλλάζει η ίδια η "φύση" της σεξουαλικότητας του ανθρώπου, και, μάλιστα, αυτή η αλλαγή αντανακλά το δοσμένο, κάθε φορά, επίπεδο της ιστορικής προόδου σε κάθε κοινωνικό σχηματισμό.

Οι απόψεις αυτές επιβεβαιώνονται από τη μελέτη του είδους των σεξουαλικών σχέσεων και της οικογένειας στους διάφορους κοινωνικούς σχηματισμούς, απ' τις πρωτόγονες κοινωνίες ως τα σήμερα. Από αυτήν την άποψη, πρωταρχική σημασία έχει το έργο του Φ. Ένγκελς Καταγωγή της οικογένειας, της ατομικής ιδιοκτησίας και του κράτους, που στηρίχθηκε στο πλούσιο υλικό των επιστημονικών ερευνών του ανθρωπολόγου Μόργκαν.

Εδώ αναφέρουμε μόνο ότι η μονογαμική οικογένεια καθόλου δεν ήταν η αιώνια μορφή οικογένειας. Αντίθετα, η μονογαμία επικράτησε μόνο μέσα από μια μακρόχρονη ιστορική εξέλιξη, μόνο μετά από μια ορισμένη ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων, στην πορεία περάσματος από το "καθεστώς των γενών" στη δουλοκτητική κοινωνία. Επικράτησε δηλαδή εξαιτίας συγκεκριμένων κοινωνικών νόμων. Τονίζουμε ακόμα ότι η μονογαμία εμφανίζεται ιστορικά όχι σαν ισότιμη ένωση των δύο φύλων, αλλά σαν υποταγή της γυναίκας στον άνδρα, που η εξέλιξη των παραγωγικών σχέσεων τον έχει φέρει σε πλεονεκτική θέση.

Ο Ένγκελς γράφει σχετικά:

Η μονογαμία [...] εμφανίζεται σαν υποδούλωση του ενός φύλου από το άλλο, σαν κήρυξη πολέμου ανάμεσα στα δύο φύλα, πολέμου άγνωστου σ' όλη την προϊστορία (...) Η πρώτη ταξική αντίθεση που εμφανίζεται στην ιστορία συμπέφτει με την ανάπτυξη του ανταγωνισμού του άντρα και της γυναίκας στη μονογαμία και η πρώτη ταξική καταπίεση με την καταπίεση του γυναικείου φύλου από το ανδρικό. Η μονογαμία ήταν μια μεγάλη ιστορική πρόοδος, ταυτόχρονα όμως, πλάι στη δουλεία και τον ατομικό πλούτο, εγκαινίασε την εποχή που κρατά ως τα σήμερα και όπου κάθε πρόοδος είναι μαζί και μια σχετική πισωδρόμηση, όπου η προκοπή και η ανάπτυξη του ενός κατορθώνεται με τον πόνο και την καταπίεση του αλλουνού.

Ο καπιταλισμός αλλάζει τη συγκεκριμένη μορφή της μονογαμικής οικογένειας.
Αυτό όμως που βάζει στη θέση της, η αστική μονογαμική οικογένεια, εξακολουθεί να στηρίζεται στην ανισότιμη θέση της γυναίκας (που πήγαζε πριν απ' όλα από την οικονομική ανισοτιμία) και στο κληρονομικό δικαίωμα. Διατηρείται και παίρνει νέες διαστάσεις στον καπιταλισμό η πορνεία. Οι σεξουαλικές σχέσεις σφραγίζονται από την υποκρισία, το ψέμα, τον εγωισμό.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Ναπολεόντειος Κώδικας αναφέρει: "Η φύση δημιούργησε τις γυναίκες για σκλάβες μας". Η ανύπαντρη μητέρα και το νόθο παιδί εξοστρακίζονται από την κοινωνία. Η γυναικεία μοιχεία τιμωρείται με φυλάκιση. Η παρθενιά αποτελεί "ανεκτίμητο" μέρος του κεφαλαίου της.

Η ταξικότητα στη σεξουαλική ηθική

Στο Κομμουνιστικό Μανιφέστο οι Μαρξ και Ένγκελς έγραφαν

Οι αστοί μας μένοντας ευχαριστημένοι που έχουν στη διάθεσή τους τις γυναίκες και τα κορίτσια των προλετάριων -χωρίς να κάνουμε κουβέντα για την επίσημη πορνεία- βρίσκουν μια ιδιαίτερη ευχαρίστηση να ξελογιάζουν ο ένας τη γυναίκα του άλλου. Ο αστικός γάμος στην πραγματικότητα είναι η κοινοκτημοσύνη των παντρεμένων γυναικών.

Εξάλλου ο Ένγκελς τόνιζε το πώς η αστική τάξη συντελεί άμεσα στην εξάπλωση της πορνείας.
Το πώς η "ενάρετη" μπουρζουαζία υπέθαλπε τις 40.000 περίπου γυναίκες "ελαφρών ηθών" των πεζοδρομίων του Λονδίνου, που είχαν διαφθαρεί πριν από κάποιον αστό και αναγκάζονταν να πουλάνε το κορμί τους στον τυχαίο περαστικό, για να εξασφαλίσουν ένα κομμάτι ψωμί.

Τα λόγια του Ένγκελς ηχούν σαν αμείλικτο κατηγορητήριο απέναντι στη σύγχρονη αστική τάξη. Ο αστικός Τύπος καθημερινά προβάλλει κραυγαλέα και σκανδαλοθηρικά τις περιπτώσεις βίας, εγκληματικότητας, της σεξουαλικής διαφθοράς που παρουσιάζονται ορισμένες φορές και σε ανθρώπους που ανήκουν σε λαϊκά στρώματα. Αποσιωπά ότι αυξανόμενος αριθμός ανθρώπων ζει σε απαράδεκτες συνθήκες, με την ανεργία, τις ασφυκτικές στερήσεις, τα πιεστικά αδιέξοδα που τους "σπρώχνουν" στο περιθώριο, σε αντικοινωνικές ενέργειες, ότι τα "προϊόντα μαζικής κατανάλωσης" της ιμπεριαλιστικής υποκουλτούρας καλλιεργούν τη βία, τη διαφθορά. Αποσιωπά δηλ όλα αυτά για τα οποία θα έπρεπε να καθίσει στο εδώλιο του κατηγορούμενου πριν απ' όλα ο ίδιος ο κόσμος της εκμετάλλευσης.

Την ίδια ώρα ένα πέπλο σιωπής υψώνεται γύρω από την κραυγαλέα διαφθορά της αστικής τάξης, ένα τεράστιο τείχος εξαγοράς, διακοσμημένης με ηθικόλογα φαρισαϊκά κηρύγματα. Κι εδώ δεν πρόκειται για κάποιες ξεχωριστές περιπτώσεις. Η διαφθορά είναι στοιχείο του τρόπου ζωής της αστικής τάξης που είναι παρασιτικός γιατί η ίδια είναι τάξη παρασιτική, αντιδραστική, αντίθετη με την κοινωνική πρόοδο. Γι' αυτό εχθρεύεται καθετί το δημιουργικό, προοδευτικό, αισιόδοξο, είναι φορέας φαινομένων αποσύνθεσης και παρακμής.

Αντίθετα, όπως σημείωνε ο Ένγκελς, στις καταπιεζόμενες τάξεις (και μιλώντας για καπιταλισμό, στο προλεταριάτο) κατεξοχήν βρίσκει κανείς ερωτικές σχέσεις που δε βασίζονται στον οικονομικό εξαναγκασμό του ενός πάνω στον άλλο, αλλά στην αμοιβαία κλίση.  Και αναπτύσσονται έστω και σαν στοιχεία -παρά τις τεράστιες οικονομικές αντιξοότητες που φέρνουν που φέρνουν χίλια-δυο προβλήματα στις σχέσεις- σχέσεις στηριγμένες στην αμοιβαιότητα, την αλληλεγγύη.

Καπιταλιστική κρίση και σεξουαλικότητα

Η όξυνση της γενικής κρίσης του καπιταλισμού συσσωρεύει καινούριες δυσκολίες που οδηγούν στην παραπέρα στρέβλωση της σεξουαλικής ζωής. Οι εκρηκτικές διαστάσεις που παίρνουν τα κοινωνικά προβλήματα της νεολαίας τείνουν να φορτίσουν αρνητικά τις σεξουαλικές σχέσεις. Κάτω και από την πίεση αυτών των προβλημάτων είναι δυνατό μερικές φορές να δημιουργείται μια τάση αναζήτησης "καταφύγιου" στη σεξουαλική ζωή απέναντι στις δραματικές -συχνά- αντιξοότητες της ζωής.

(...)

"Ελεύθερος έρωτας", "επανάσταση" ή υποταγή;

Πλάι στα υποκριτικά κηρύγματα αυστηρού σεξουαλικού ασκητισμού προβάλλονται από την προπαγάνδα της άρχουσας τάξης τα πρότυπα της "σεξουαλικής απελευθέρωσης" και "κατάργησης των ταμπού". Ο πουριτανισμός, η υποκρισία της "αγνότητας" και "εγκράτειας" ήταν το επίσημο δόγμα των αστών ηθικολόγων στην περίοδο της πρωταρχικής συσσώρευσης του κεφάλαιου. Ήταν η αντανάκλαση στο επίπεδο της σεξουαλικής ηθικής, της ανάγκης του κεφάλαιου για αυστηρή λιτότητα, και εγκράτεια που απαιτούσε η ανάπτυξη του καπιταλισμού. Φυσικά, η προβολή τέτιων αντιλήψεων καθόλου δεν εμπόδιζε την ανοιχτή ή κρυφή πορνεία, τη διαφθορά κλπ. Στη σημερινή φάση ανάπτυξης του καπιταλισμού, που υπάρχει όλο και πιο πολύ η τάση εμπορευματοποίησης των σεξουαλικών σχέσεων, τα αστικά πρότυπα της "σεξουαλικής απελευθέρωσης" ανάγουν τη σεξουαλική σχέση σε αντικείμενο κατανάλωσης, αποξενώνουν τις σχέσεις των δύο φύλων και, τελικά, όχι μόνο δεν καταπολεμούν αλλά αντίθετα επιτείνουν τις προκαταλήψεις κάθε είδους. Αυτό επιβεβαιώνεται από την ίδια την πραγματικότητα των καπιταλιστικών χωρών. Είναι χαρακτηριστικό το υλικό που δίνει ο Β. Χόλιτσερ στην μπροσούρα Σεξουαλικότητα και Επανάσταση, για τα αποτελέσματα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης των νέων στην ΟΔΓ. Αναφέρουμε χαρακτηριστικά ότι η επίδειξη πορνογραφικού υλικού είναι για τους Δυτικογερμανούς μαθητές από τις πιο "αποδεκτές" ενώ η ερωτική σχέση των δύο φύλων είναι η πιο απορριπτέα!

Οι απόψεις για "ελεύθερο έρωτα" καταπολεμήθηκαν απ' το Μαρξ ήδη από το 1842 σε άρθρα του στην Εφημερίδα του Ρήνου και το 1844 στα Χειρόγραφα. Γράφει εκεί:

Μπορεί να πει κανείς ότι η ιδέα μιας κοινότητας γυναικών αποκαλύπτει το μυστικό αυτού του ήδη ολοκληρωτικά άξεστου και ασυλλόγιστου κομμουνισμού. Όπως οι γυναίκες, σε αυτήν την περίπτωση, περνάνε από το γάμο στη γενική πορνεία, έτσι όλος ο κόσμος του πλούτου (δηλ της αντικειμενικής ουσίας του ανθρώπου) θα περάσει από τη σχέση του αποκλειστικού γάμου με τον κάτοχο της ιδιωτικής ιδιοκτησίας σε μια κατάσταση καθολικής πορνείας με την κοινότητα. Αυτός ο τύπος του κομμουνισμού -εφόσον αρνείται την προσωπικότητα του ανθρώπου σε κάθε σφαίρα- δεν είναι παρά η λογική έκφραση της ιδιωτικής ιδιοκτησίας, που είναι η άρνηση αυτή. Ο καθολικός φθόνος συνιστώντας την ύπαρξή του σα δύναμη είναι η κρυμμένη μορφή στην οποία η απληστία επανεγκαθιδρύεται και αυτοϊκανοποιείται, μόνο με άλλο τρόπο.  Η σκέψη κάθε πράγματος ιδιωτικής ιδιοκτησίας σαν τέτιου στρέφεται με τη μορφή του φθόνου και της επιθυμίας αναγωγής των πραγμάτων σε ένα κοινό επίπεδο. Έτσι αυτός ο φθόνος κι αυτή ακόμα η επιθυμία συνιστούν την ουσία του ανταγωνισμού.
Ο άξεστος κομμουνισμός είναι απλά το συσσωρευμένο αποκορύφωμα αυτού του φθόνου κι αυτής της διαδικασίας αναγωγής σε ένα κοινό επίπεδο στη βάση ενός προδικασμένου μίνιμουμ. Έχει ένα οριστικό, περιορισμένο επίπεδο. Πόσο λίγο αυτή η εκμηδένιση της ιδιωτικής ιδιοκτησίας είναι πράγματι μια ιδιοποίηση αποδείχτηκε στην πραγματικότητα από την αφηρημένη άρνηση ολόκληρου του κόσμου της κουλτούρας και του πολιτισμού, την απώθηση στην αφύσικη απλότητα του φτωχού κι άξεστου ανθρώπου που έχει λίγες ανάγκες και που απέτυχε όχι μόνο να πάει πέρα από την ιδιωτική ιδιοκτησία, αλλά που ούτε καν την έφτασε...
Στην προσέγγιση της γυναίκας σαν λείας και υπηρέτριας του κοινοτικού πόθου εκφράζεται η απροσμέτρητη κατάπτωση...

Βλέπουμε λοιπόν ότι ο Μαρξ εντοπίζει τις βαθύτερες ρίζες των μικροαστικών αντιλήψεων για τον "ελεύθερο έρωτα". Την αντιδιαλεκτική θεώρηση των πραγμάτων που βλέπει το "καινούριο" σαν την κατευθείαν άρνηση του παλιού και αδυνατεί να δει τη διαλεκτική άρνηση, δηλαδή την άρση, που σημαίνει καταστροφή του παλιού και ταυτόχρονη διαφύλαξη των θετικών που περιείχε μέσα στο πλαίσιο του καινούριου. Έτσι η "ελευθερία του έρωτα" σημαίνει την αντικατάσταση της "κρυφής" πορνείας με την ανοιχτή: ο μικροαστός εξαγριώνεται μπροστά στον περιορισμό της σεξουαλικότητας και στην υποβάθμισή της στενά στην αναπαραγωγή του είδους, αλλά κινδυνεύει να καταλήξει, εξαιτίας του συστήματος στην εξίσου "ζωώδη" αντίληψη που απογυμνώνει τη σεξουαλικότητα από κάθε είδους επικοινωνία, κοινωνικότητα.

Αυτή η αντίληψη για τον έρωτα αντανακλά τη γενικότερη θέση του "αγανακτισμένου μικροαστού" στον καπιταλισμό που δεν μπορεί να ξεπεράσει τα στενά όρια της ιδιωτικής ιδιοκτησίας. Βλέπει το σοσιαλισμό όχι σαν οικοδόμηση του καινούριου με πλήρη απαλλοτρίωση της ιδιωτικής ιδιοκτησίας και κατάργηση της εκμετάλλευσης, αλλά σαν επιστροφή στο παρελθόν.

Οι αντιλήψεις για κατάργηση της οικογένειας γενικά, έρχονται και ξανάρχονται στην επικαιρότητα από διάφορα μικροαστικά και αναθεωρητικά ρεύματα. Που μάλιστα εμφανίζονται σαν υπερασπιστές των μαρξιστικών αντιλήψεων. Για παράδειγμα στο περιοδικό Θέσεις αντιγράφονται στοιχεία των θέσεων του Λ. Αλτουσέρ και εμφανίζεται το αίτημα της κατάργησης της οικογένειας σαν "στρατηγική επαγγελία του μαρξισμού" (ενώ παράλληλα διαστρεβλώνουν τις μαρξιστικές αντιλήψεις και επικαλούνται επιλεκτικά αποσπάσματα έργων των Μαρξ -Ένγκελς). Για να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι... "η διατήρηση της οικογένειας, όπως και τόσων άλλων καπιταλιστικών 'μορφών' και μηχανισμών, στις κοινωνίες του 'υπαρκτού σοσιαλισμού', δε σημαίνει παρά τη διευρυμένη αναπαραγωγή των κεφαλαιοκρατικών σχέσεων κυριαρχίας και υποταγής".

Μια αναλυτική κριτική των απόψεων για κατάργηση της οικογένειας γενικά στο σοσιαλισμό, όπως προβάλλουν στα πλαίσια της θεωρίας των "ιδεολογικών μηχανισμών του κράτους" (Αλτουσέρ, κ.ά) είναι βέβαια αντικείμενο ξεχωριστής μελέτης. Εδώ σημειώνουμε μόνο ενδεικτικά ορισμένες σχετικές θέσεις των κλασικών του μαρξισμού που συστηματικά διαστρεβλώνονται από τους οπαδούς αυτών των αναθεωρητικών αντιλήψεων.

Στην Καταγωγή της Οικογένειας ο Ένγκελς σημείωνε:

Η επικείμενη όμως κοινωνική ανατροπή [...] θα περιορίσει στο ελάχιστο [...] την έγνοια για την κληρονομιά. Αφού λοιπόν η μονογαμία γεννήθηκε από οικονομικά αίτια, θα εξαφανιστεί λοιπόν όταν θα εξαφανιστούν αυτά τα αίτια;
Θα μπορούσε κανείς με το δίκιο του να απαντήσει ότι όχι μόνο δε θα εξαφανιστεί, αλλά αντίθετα μόνο τότε θα πραγματοποιηθεί πλέρια. Γιατί με τη μετατροπή των μέσων παραγωγής σε κοινωνική ιδιοχτησία [...] η πορνεία εξαφανίζεται, η μονογαμία αντί να χαθεί γίνεται επιτέλους πραγματικότητα [...] παύει η ατομική οικογένεια να είναι η οικονομική μονάδα της κοινωνίας. Το ατομικό νοικοκυριό μετατρέπεται σε κοινωνικό λειτούργημα. Η περιποίηση και ανατροφή των παιδιών γίνεται δημόσια υπόθεση. Η κοινωνία φροντίζει ίσα για όλα τα παιδιά, είτε είναι παιδιά νόμιμου γάμου, είτε είναι νόθα...

Αυτές τις θέσεις επιβεβαίωσε η πρακτική εμπειρία από τη σοσιαλιστική οικοδόμηση. Η μονογαμική οικογένεια αλλάζει χαρακτήρα στη βάση των συγκεκριμένων κοινωνικών αλλαγών που τις γενικές γραμμές τους προσδιόρισε ο Ένγκελς. Ενώ στον καπιταλισμό η ατομική οικογένεια είναι οικονομική μονάδα της κοινωνίας, αλλά και η αστική τάξη προσπαθεί να τη χρησιμοποιεί σαν μηχανισμό αναπαραγωγής της ιδεολογίας της, στο σοσιαλισμό δεν είναι η οικογένεια, αλλά η κολεχτίβα της συλλογικής εργασίας που αποτελεί το βασικό κύτταρο των σοσιαλιστικών σχέσεων και αξιών.

Στο ίδιο έργο ο Ένγκελς τονίζει ότι ο σοσιαλισμός "...μάλλον θα συντελέσει σε άπειρα πιο μεγάλο βαθμό, να γίνουν οι άντρες πραγματικά μονογαμικοί, παρά να να γίνουν οι γυναίκες πολυαντρικές. Αυτά όμως που θα χάσει οπωσδήποτε η μονογαμία είναι όλα τα χαρακτηριστικά που απόκτησε με την προέλευσή της από τις σχέσεις ιδιοκτησίας και τα χαρακτηριστικά αυτά είναι πρώτα η κυριαρχία του άντρα και δεύτερο το αδιάλυτο του γάμου".

Ο σοσιαλισμός λοιπόν καταργεί τον αστικό τύπο της μονογαμικής οικογένειας, όχι τη μονογαμική οικογένεια γενικά. Η αντίληψη για το αντίθετο εκφράζει μια αντιδιαλεκτική "ευθύγραμμη" θεώρηση της σχέσης βάσης-εποικοδομήματος.

Η σοσιαλιστική επανάσταση δημιουργεί τις προϋποθέσεις για νέο τύπο σεξουαλικών σχέσεων. Τέτιες που δεν έχουν τίποτα το κοινό με τον ασκητισμό, τον υποκριτικό αστικό πουριτανισμό, ούτε με την υποβάθμιση της σεξουαλικότητας σε ζωώδη ανάγκη. Που δίνουν την κοινωνική της διάσταση. Δημιουργούν τη δυνατότητα για να γίνεται κανόνας και όχι εξαίρεση οι σεξουαλικές σχέσεις, ελεύθερες από κάθε οικονομικό εξαναγκασμό, βασισμένες στην αμοιβαία κλίση, την ισοτιμία, την αλληλοκατανόηση.

Τις μαρξιστικές θέσεις για τις σχέσεις των δύο φύλων υπερασπίστηκε ο Λένιν σε δύο γράμματά του, στην Ινές Αρμάντ το Γενάρη του 1915. Στο πρώτο γράμμα ο Λένιν τόνιζε:

Αυτό θυμίζει αλήθεια μια διεκδίκηση (δηλαδή του ελεύθερου έρωτα), αστική και όχι προλεταριακή. Τι εννοείτε λοιπόν με αυτό;
Τι μπορεί να εννοήσει κανείς μ' αυτό;
1. Την ελευθέρωση από υλικούς (οικονομικούς) φραγμούς στον έρωτα;
2. Όπως και από τις υλικές φροντίδες;
3. Από τις θρησκευτικές προκαταλήψεις;
4. Από την απαγόρευση του μπαμπά, κλπ;
5. Από τις κοινωνικές προκαταλήψεις;
6. Από τη στενότητα του κάθε περίγυρου (αγροτικού, μικροαστικού ή αστοδιανοούμενου);
7. Από τα δεσμά του νόμου, της δικαιοσύνης και της αστυνομίας;
8. Από τις σοβαρές συνέπειες του έρωτα;
9. Από τη γέννηση των παιδιών;
10. Ελευθερία στη μοιχεία, κλπ;
Απαρίθμησα μερικές μόνο εκδοχές (όχι βέβαια όλες)... στη σύγχρονη κοινωνία οι πιο φλύαρες κραυγαλέες και επιφανείς τάξεις εννοούν με τον "ελεύθερο έρωτα" τα 8 ως τα 10. Αυτή η διεκδίκηση είναι αστική και όχι προλεταριακή.

Και στο δεύτερο γράμμα τονίζει:

Σε μια λαϊκή μπροσούρα θα άξιζε καλύτερα να αντιπαραβάλλετε στον αισχρό και τιποτένιο γάμο χωρίς έρωτα (βλέπετε το 5ο ή το 6ο σημείο μου) τον προλεταριακό γάμο από έρωτα (προσθέτοντας, αν το θέλετε ακόμα, πως ο εφήμερος δεσμός-πόθος μπορεί να είναι ή βρώμικος ή αγνός)

Ο σοσιαλισμός δημιούργησε τις οικονομικές προϋποθέσεις για την ανάπτυξη νέου τύπου σχέσεων ανάμεσα στα δύο φύλα, για την κοινωνική ισοτιμία των γυναικών. Οπωσδήποτε, πολλά έχουν να γίνουν ακόμα, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την καταπολέμηση προλήψεων, επιρροών-υπολειμμάτων της αστικής ιδεολογίας που δεν καταργούνται με "διατάγματα". Όμως παραμένει πέρα από κάθε αμφισβήτηση το γεγονός ότι μέσα σε λίγες δεκαετίες, ο σοσιαλισμός πέτυχε ό,τι δεν πέτυχαν χιλιετηρίδες των οικονομικοκοινωνικών συσχετισμών που διαπερνώνται από ανταγωνιστικές ταξικές αντιθέσεις. Κι ότι η μάχη για την καταπολέμηση των εμποδίων που συνεχίζουν να υπάρχουν στις σχέσεις των δύο φύλων γίνεται από το σύνολο της κοινωνίας, καθώς και από το ίδιο σοσιαλιστικό κράτος. Μιλώντας για τις μελλοντικές προοπτικές των σεξουαλικών σχέσεων στην κομμουνιστική κοινωνία, δεν μπορούμε παρά να θυμηθούμε το πόσο προσεκτικός ήταν ο Ένγκελς αποφεύγοντας να προκαθορίσει ζητήματα που θα λύσει μόνο η ιστορική εξέλιξη:

Αυτό θα κριθεί όταν αντρωθεί μια νέα γενιά, μια γενιά από άνδρες που ποτέ στη ζωή τους δε θα έχουν βρεθεί στην ανάγκη να αγοράσουν με λεφτά ή με άλλα κοινωνικά μέσα το δόσιμο μιας γυναίκας, και μια γενιά από γυναίκες, που δε θα έχουν βρεθεί στην ανάγκη να δοθούν σε έναν άνδρα για κανένα άλλο λόγο εκτός από την αληθινή αγάπη, ούτε να αρνηθούν το δόσιμο στον αγαπημένο τους από φόβο μπροστά στις οικονομικές συνέπειες. Όταν θα υπάρχουν αυτοί οι άνθρωποι θα γράψουν στα παλιά τους τα παπούτσια αυτά που πιστεύουμε σήμερα ότι θα πρέπει να κάνουν. Θα φτιάξουν τη δική τους ζωή και τη δική τους αντίστοιχη κοινή γνώμη για τις πράξεις του καθενός και -τελεία και παύλα.

Τη νέα χρονιά να γίνει βήμα αγωνιστικής ανασύνταξης του εργατικού - λαϊκού κινήματος

Τη νέα χρονιά να γίνει βήμα αγωνιστικής ανασύνταξης του εργατικού - λαϊκού κινήματος

Το ΚΚΕ απευθύνεται με αισιοδοξία στους εργατοϋπάλληλους, στους ανέργους, στους αυτοαπασχολούμενους, στους φτωχούς αγρότες, στους νέους και τις γυναίκες των λαϊκών στρωμάτων της πατρίδας μας. Το 2016 μπορεί να γίνει ένα σημαντικό βήμα αγωνιστικής ανάτασης και ανασύνταξης του εργατικού - λαϊκού κινήματος. Η νέα χρονιά μπορεί να είναι μια καλή και αγωνιστική χρονιά.
Η διάψευση των προσδοκιών από τη διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ δεν πρέπει να μετατραπεί σε απογοήτευση, αναδίπλωση και παθητικοποίηση. Πολύ περισσότερο δε θα πρέπει να οδηγήσει σε δικαιολόγηση των νέων μέτρων, στο όνομα της καπιταλιστικής ανάκαμψης με «αριστερό - κοινωνικό πρόσημο» και «αναδιανομή», που είναι το νέο παραμύθι της κυβέρνησης. Ούτε φυσικά να οδηγήσει στην αθώωση δυνάμεων, όπως η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, που αναζητούν δικαίωση για την αντιλαϊκή πολιτική που εδώ και χρόνια υλοποιούν και στηρίζουν και που, μαζί με το Ποτάμι και την Ενωση Κεντρώων, συμμετέχουν σε διάφορα σενάρια δημιουργίας νέων αντιλαϊκών κυβερνήσεων.
Το 2015 ξεκίνησε, για ένα μεγάλο μέρος του λαού, με ελπίδες για κάτι καλύτερο από την κυβερνητική εναλλαγή και την ανάδειξη των ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ στη διακυβέρνηση της χώρας και τελικά κατέληξε με ένα τρίτο - ακόμη χειρότερο - μνημόνιο και μ' έναν ορυμαγδό μέτρων πρωτοφανούς αγριότητας, που υλοποιούνται κατ' απαίτηση και για λογαριασμό του κεφαλαίου.
Την ίδια στιγμή, με ευθύνη της κυβέρνησης, η χώρα μας συμμετέχει ενεργά κι αναλαμβάνει νέες δεσμεύσεις, στο πλαίσιο των επικίνδυνων σχεδιασμών των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ στην περιοχή, που μεγαλώνουν τον κίνδυνο γενίκευσης του πολέμου και εμπλοκής της χώρας μας. Τώρα πρέπει να δυναμώσει η λαϊκή πάλη ενάντια στη συμμετοχή της χώρας μας στην ιμπεριαλιστική επέμβαση και πόλεμο, μαζί με την πάλη για τα επείγοντα προβλήματα της λαϊκής οικογένειας, για να μην περάσουν τα αντιλαϊκά μέτρα. Να κλείσουν τώρα όλες οι αμερικανο-ΝΑΤΟικές βάσεις. Οι Ενοπλες Δυνάμεις της χώρας να μη διατεθούν στην υπηρεσία των ιμπεριαλιστικών σχεδίων. Να μη δοθεί καμία διευκόλυνση, καμία υποδομή της χώρας, ως ορμητήριο για επιθέσεις στη Συρία ή σε άλλες χώρες.
Το ΚΚΕ ιδιαίτερα εκφράζει την αλληλεγγύη του στους πρόσφυγες και μετανάστες, που καταφτάνουν στην Ελλάδα, εξαιτίας των ιμπεριαλιστικών πολέμων κι επεμβάσεων και παραμένουν εγκλωβισμένοι στη χώρα μας, εξαιτίας της πολιτικής της ΕΕ, που υλοποιεί η ελληνική κυβέρνηση.

Είναι η ώρα ο λαός, απέναντι σε παλιούς και νέους εκβιασμούς κι αυταπάτες, ν' αντιτάξει την οργάνωση της πάλης του, να συμβάλει στην ανασύνταξη του κινήματος, να δυναμώσει την κοινωνική λαϊκή συμμαχία, με κατεύθυνση τη συνολική ανατροπή του σάπιου εκμεταλλευτικού συστήματος.

Σ' αυτόν το δρόμο μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την επίθεση κυβέρνησης, κεφαλαίου και ΕΕ, μπορούμε από καλύτερες θέσεις να αντιμετωπίσουμε τα επείγοντα προβλήματα της λαϊκής οικογένειας, να βάλουμε εμπόδια στα αντιλαϊκά μέτρα, να δυναμώσουμε την πάλη ενάντια στη συμμετοχή της χώρας μας σε επεμβάσεις και πολέμους.
Το ΚΚΕ δίνει όλες του τις δυνάμεις για να ενισχυθεί η αντίσταση στα αντιλαϊκά μέτρα, να δυναμώσουν η αλληλεγγύη, η διεκδίκηση μέτρων προστασίας και ανακούφισης των λαϊκών οικογενειών, των ανέργων, όλων των ανθρώπων που υποφέρουν. Για να ανοίξει ο δρόμος της ελπίδας και της προοπτικής, με το λαό στην εξουσία, προκειμένου να μπει οριστικό τέλος στα βάσανα που συσσωρεύουν στο λαό το καπιταλιστικό σύστημα, οι κρίσεις του, η ΕΕ και οι κυβερνήσεις που διαχειρίζονται αυτόν τον αντιλαϊκό δρόμο.
Με το βάρος αυτής της ευθύνης, το ΚΚΕ συνεχίζει ακόμη πιο αποφασιστικά για να ανταποκριθεί με επιτυχία στις ανάγκες και τα καθήκοντα της εποχής, για την υπόθεση του σοσιαλισμού που σήμερα είναι περισσότερο αναγκαίος και επίκαιρος από ποτέ.

ΑΠΑΤΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΑΟΥΣ Η «ΕΥΡΩΠΗ ΠΟΥ ΑΛΛΑΖΕΙ»

ΑΠΑΤΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΑΟΥΣ Η «ΕΥΡΩΠΗ ΠΟΥ ΑΛΛΑΖΕΙ»

Με αφορμή τις φετινές εκλογικές διαδικασίες σε Πορτογαλία (τον Οκτώβρη), την Ισπανία (το Δεκέμβρη) και τα αποτελέσματά τους, αναζωπυρώθηκε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, το φιλοκυβερνητικό Τύπο και διάφορες σοσιαλδημοκρατικές και οπορτουνιστικές δυνάμεις το γνωστό παραμύθι - ιδεολόγημα ότι «η Ευρώπη αλλάζει!», εννοώντας την ιμπεριαλιστική λυκοσυμμαχία της ΕΕ. Είχαν προηγηθεί παρόμοιες διατυπώσεις με την εκλογή των «ανανεωτών» Φρ. Ολάντ στη Γαλλία το 2012 και Ματέο Ρέντζι στην Ιταλία το 2014.
Οπως θα δείξουμε παρακάτω, η όποια αναμόρφωση του αστικού πολιτικού σκηνικού για τις σύγχρονες ανάγκες του κεφαλαίου δε συνιστά καμία αλλαγή υπέρ των λαϊκών στρωμάτων, το αντίθετο, η σκυτάλη παίρνεται από τους προηγούμενους αστούς διαχειριστές για να συνεχιστεί η φιλομονοπωλιακή πολιτική, με στόχο την πολυπόθητη καπιταλιστική ανάκαμψη, που «πατάει» στην εκμετάλλευση των εργαζομένων και σε νέα πιο μελετημένη επίθεση στα δικαιώματά τους. Οσο για την Ευρωπαϊκή Ενωση, που είναι ένωση κεφαλαίου και των αστικών τάξεων, δεν μπορεί ούτε πρόκειται ν' αλλάξει με αλλαγή διαχειριστών. Είναι από τη φύση της συμμαχία καπιταλιστικών κρατών, ιμπεριαλιστική ένωση, όπως δείχνουν πλείστα παραδείγματα, από την ενιαία επίθεση στα κοινωνικοασφαλιστικά δικαιώματα μέχρι τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις στις οποίες συμμετέχει και την τραγωδία των προσφύγων. Αν κάτι επιβεβαιώνουν οι «αλλαγές» στις χώρες που προαναφέραμε, συμπεριλαμβανομένης και της χώρα μας, είναι ότι δεν μπορεί να υπάρξει φιλολαϊκή κυβέρνηση που θα διαχειρίζεται την οικονομία του κεφαλαίου.

ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ Νέοι διαχειριστές υπερασπιστές των συμφερόντων του κεφαλαίου

ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ

Νέοι διαχειριστές υπερασπιστές των συμφερόντων του κεφαλαίου

Ο νέος «αριστερός» διαχειριστής των υποθέσεων του κεφαλαίου Αντόνιο Κόστα

Οι βουλευτικές εκλογές που έγιναν στις 4 Οκτώβρη στην Πορτογαλία, ανέδειξαν πρώτη δύναμη τη συμμαχία «Πορτογαλία μπροστά» του φιλελεύθερου Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (PSD) και του συντηρητικού Δημοκρατικού Κοινωνικού Κέντρου (CDS-PP), με επικεφαλής τον έως τότε πρωθυπουργό, Πέδρο Πάσος Κοέλιο, αλλά χωρίς αυτοδυναμία και με μειωμένη δύναμη (38,55% και 104 βουλευτές στη 230μελη Βουλή, από 50,37% και 129 βουλευτές που είχε το 2011). Δεύτερο ήταν το σοσιαλδημοκρατικό Σοσιαλιστικό Κόμμα (PS) με 32,38%, που στήριξε όλα τα αντιλαϊκά μέτρα και το μνημόνιο και μετά υποτίθεται διαφοροποιήθηκε, τρίτο ήταν το Μπλοκ της Αριστεράς (Βloco de Esquerda), μέλος του Κόμματος Ευρωπαϊκής Αριστεράς, με 10,22% και 19 έδρες και τέταρτη η Ενωτική Δημοκρατική Συμμαχία (CDU), όπου συμμετέχουν το Πορτογαλικό ΚΚ, το Κόμμα Οικολόγων Πράσινων και η οργάνωση Δημοκρατική Παρέμβαση, με 8,27% και 17 έδρες. Αφού η κυβέρνηση που πρότεινε ο Κοέλιο δεν έλαβε ψήφο εμπιστοσύνης, ακολούθησε μετά από 50 μέρες παζαριών στις 26/11 η συγκρότηση της λεγόμενης «αριστερής» κυβέρνησης με πρωθυπουργό τον ηγέτη των σοσιαλδημοκρατών Σοσιαλιστών, Αντόνιο Κόστα, που έχει τη στήριξη και του Μπλοκ της Αριστεράς, του Πορτογαλικού ΚΚ και των Οικολόγων, με τους οποίους υπέγραψε 3 διαφορετικές συμφωνίες. Τα κόμματα αυτά τελικά δε συμμετέχουν με υπουργούς στην κυβέρνηση.
Η νέα κυβέρνηση στην Πορτογαλία υπό τους σοσιαλδημοκράτες εμφανίστηκε και στη χώρα μας ως «ελπιδοφόρα εξέλιξη», ως δήθεν «θαρραλέα πολιτική» από τα άλλα κόμματα που την στηρίζουν (και μάλιστα σε αντιδιαστολή με τη στάση του ΚΚΕ για μη συμμετοχή σε αστικές κυβερνήσεις), που δήθεν «θα δώσει ανάσα», θα «τερματίσει τη λιτότητα» και θα «πιέσει για αλλαγές στην ΕΕ με τη συγκρότηση του "μετώπου του Νότου", εν αναμονή και της αλλαγής στην Ισπανία».

Ανθρακας ο θησαυρός

Φυσικά, αυτού του είδους οι αναλύσεις δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα. Το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Πορτογαλίας είναι ένα κόμμα της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας που διακρίθηκε για την αντιλαϊκή πολιτική, τη στήριξη των μονοπωλίων στην περίοδο της κρίσης - και ως κυβέρνηση και ως αντιπολίτευση -, που έβαλε πλάτη στη «δεξιά» κυβέρνηση του Κοέλιο, άλλο αν μετά, στο πλαίσιο της δικομματικής εναλλαγής, διαφοροποιήθηκε τακτικά.
Οι δεσμεύσεις του και μόνο δείχνουν και τη δήθεν «προοδευτικότητα» που μας σερβίρουν όσοι «αναμασάνε» τα περί «αριστερής σοσιαλδημοκρατίας».
Ο Κόστα, όπως προεκλογικά έτσι και μετεκλογικά, διαβεβαίωσε ότι το κράτος έχει συνέχεια και θα τηρήσει τις διεθνείς δεσμεύσεις του και το πλαίσιο της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, ενώ προβάλλει και τη ζώνη των πορτογαλόφωνων κρατών ως διέξοδο για το κεφάλαιο της χώρας του.
Υποσχέθηκε, επίσης, ότι θα άρει τα «δομικά εμπόδια στην ανταγωνιστικότητα, που έχουν τόσο δυσκολέψει την προσαρμογή της εθνικής οικονομίας στο πλαίσιο που απορρέει από την παγκοσμιοποίηση, τη διεύρυνση της ΕΕ και τη συμμετοχή στην Ευρωζώνη». Γι' αυτό άλλωστε και εκπρόσωποι του κεφαλαίου όπως π.χ. ο τραπεζίτης Φερνάντο Ούλριχ, πρόεδρος της BCI, είπε χαρακτηριστικά: «Εχω εμπιστοσύνη στον καθηγητή Αντόνιο Κόστα και το ΣΚ ότι θα έχουν το απαραίτητο αίσθημα ευθύνης για να διατηρήσουν τη χώρα σε ένα δρόμο αυστηρότητας και εγγύησης της σταθερότητας στο χρηματοπιστωτικό σύστημα».
Μάλιστα, ένα από τα πρώτα μέτρα που ανακοίνωσε ο υπουργός Οικονομικών της νέας κυβέρνησης, Μάριο Σεντένο (ως τώρα στέλεχος της Τράπεζας της Πορτογαλίας), ήταν η περικοπή κατά 46 εκατομμύρια ευρώ των δαπανών του Δημοσίου, προκειμένου να πιαστούν οι δημοσιονομικοί στόχοι. Ωστόσο, για να ρίξει «στάχτη τα μάτια» του λαϊκού κόσμου, η κυβέρνηση Κόστα ανακοίνωσε από τις αρχές του χρόνου αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 25 ευρώ, από 505 που είναι σήμερα σε 530, ενώ στόχος που εξαγγέλλεται είναι να φτάσει το 2019 στα 600 ευρώ. Με αυτά τα αμφίβολα «ψίχουλα», αφού πάντα εξαρτώνται από την πορεία της καπιταλιστικής ανάκαμψης, επιχειρεί να χειραγωγήσει τη δικαιολογημένη λαϊκή οργή για τα 5 χρόνια της λιτότητας, αλλά και να αποσπάσει τη λαϊκή συναίνεση στην αντιλαϊκή επίθεση διαρκείας στο όνομα της ανάκαμψης.

Στοχοπροσήλωση στην ευρωατλαντική συμμαχία

Ενδιαφέρον έχει και το γεγονός ότι την ίδια μέρα ορκωμοσίας του Κόστα, σε συνεδρίαση υπό τον Πρόεδρο της χώρας, Ανιμπάλ Καβάκο Σίλβα, του Ανώτατου Συμβουλίου Εθνικής Αμυνας, αποφασίστηκε η συνέχιση της συμμετοχής του στρατού της Πορτογαλίας σε αποστολές εκτός συνόρων το 2016, σε περιοχές της Ευρώπης, της Αφρικής, της Μέσης Ανατολής, στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ και της ΕΕ ή του ΟΗΕ. Ακόμα, πολεμικό σκάφος θα εξακολουθεί να συμμετέχει σε αποστολή της ΕΕ στη Μεσόγειο, στο πλαίσιο του υποτιθέμενου σχεδίου διάλυσης των παράνομων δικτύων μετανάστευσης.
Γίνεται, δηλαδή, φανερό ότι παρά τις διακηρύξεις και τα μεγάλα λόγια, θα συνεχιστεί η πολιτική υπέρ του κεφαλαίου, με προσπάθεια αναβάθμισης του ρόλου της ντόπιας αστικής τάξης. Οσο για την ανάκτηση δικαιωμάτων για τους εργαζόμενους ή την επιδίωξη για κάποια χαλάρωση στο σύμφωνο σταθερότητας που εφαρμόζεται σε όλη την ΕΕ, που προβάλλουν και όσοι συνδράμουν τη νέα αστική κυβέρνηση, γρήγορα θα αποδειχτεί ότι είναι λόγια του αέρα, σε μια οικονομία που κουμάντο κάνουν οι καπιταλιστές.

ΙΣΠΑΝΙΑ Καλλιεργώντας αυταπάτες για τη νέα σοσιαλδημοκρατία

ΙΣΠΑΝΙΑ

Καλλιεργώντας αυταπάτες για τη νέα σοσιαλδημοκρατία

Οι «αστέρες» της νέας σοσιαλδημοκρατίας Τσίπρας και Ιγκλέσιας, όταν ο δεύτερος είχε συμμετάσχει στην προεκλογική συγκέντρωση του πρώτου το Γενάρη του 2015

Αντίστοιχη διαδικασία αναμόρφωσης του αστικού πολιτικού σκηνικού έφεραν οι εκλογές της 20ής Δεκέμβρη στην Ισπανία. Τα παζάρια στη χώρα αυτή και οι διεργασίες για τη νέα αστική κυβέρνηση είναι σε πλήρη εξέλιξη και όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά. Αν κάτι ξεχώρισε εκεί είναι η επιτυχημένη τακτική της αστικής τάξης, που κατάφερε να διοχετεύσει τη συσσωρευμένη λαϊκή οργή από την πολιτική του παλιού δικομματισμού του συντηρητικού Λαϊκού Κόμματος (Partido Popular - PP) και του σοσιαλδημοκρατικού Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Ισπανίας (Partido Socialista Obrero Espanol - PSOE) σε νέα, ανώδυνα για το σύστημα, κανάλια. Σε δύο «νεότευκτα» σχήματα μικροαστικής κυρίως διαμαρτυρίας: Το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα «Podemos» («Ποδέμος» - «Μπορούμε», προσφάτως αδελφό κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ), προϊόν του λεγόμενου κινήματος των αγανακτισμένων, και το φιλελεύθερο «Ciudadanos» («Πολίτες», που έχει αδελφοποιηθεί με το Ποτάμι του Στ. Θεοδωράκη).
Ετσι, το παζάρι που γίνεται για τον έλεγχο της πλειοψηφίας στην 350μελή Βουλή γίνεται με τους εξής όρους: ΡΡ 123 βουλευτές, PSOE 90, «Ποδέμος» 69, «Πολίτες» 40, Ενωμένη Αριστερά (συμμαχία άλλων σοσιαλδημοκρατικών και οπορτουνιστικών δυνάμεων, όπου συμμετέχει και το μεταλλαγμένο ΚΚ Ισπανίας) 2 και 29 έδρες σε διάφορα εθνικιστικά κόμματα, όπως η Ρεπουμπλικανική Αριστερά Καταλονίας, η Δημοκρατία και Ελευθερία Καταλονίας, οι Βάσκοι Εθνικιστές κ.λπ.
Η «αλλαγή», λοιπόν, που υποτίθεται συνιστά το αποτέλεσμα στην Ισπανία, όπως διακηρύσσουν ειδικά ο ΣΥΡΙΖΑ και ο Αλ. Τσίπρας, στοιχειοθετείται από την άνοδο των «Ποδέμος», που δήθεν θα στρέψει τα πράγματα προς τα αριστερά. Ενδεικτική είναι η πρώτη ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ, που ευελπιστεί να σκορπίσει αυταπάτες σε λαϊκές δυνάμεις. Λέει χαρακτηριστικά: «Η 20ή Δεκέμβρη αποτελεί μια σαφή ένδειξη ότι, παρά τις κραυγές του συντηρητικού μπλοκ, η Ευρώπη αλλάζει! (...) Ο εκλογικός χάρτης της Ισπανίας σφραγίζεται από την άνοδο των Ποδέμος, οι οποίοι με ποσοστό 20,65% αποτελούν τον αδιαφιλονίκητο πρωταγωνιστή της επόμενης μέρας. Η άνοδος των πολιτικών δυνάμεων που εκφράζουν τα μεγαλειώδη κοινωνικά κινήματα που συγκλόνισαν όχι μόνο την Ισπανία αλλά ολόκληρη την Ευρώπη, σηματοδοτεί μια ιστορική αλλαγή στο πολιτικό σκηνικό της χώρας, που βαθαίνει το ρήγμα της νεοφιλελεύθερης κυριαρχίας στην Ευρώπη και ανοίγει το δρόμο σε ριζοσπαστικές και προοδευτικές αλλαγές».

Χρήσιμο δεκανίκι του συστήματος

Ας δούμε όμως τι εστί «Ποδέμος»: Αρχικά πρέπει να επισημάνουμε ότι τον τελευταίο χρόνο το κόμμα αυτό και ο ηγέτης του, Πάμπλο Ιγκλέσιας, έχουν «μαζέψει» πολλά απ' αυτά που έλεγαν πριν και ιδιαίτερα μετά την εμπειρία της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα.
Η δημιουργία του «Ποδέμος» «πάτησε» στην αγανάκτηση μικροαστικών στρωμάτων και ανώριμων λαϊκών μαζών που «τσίμπησαν» στις φανφάρες περί «ελέγχου της διαφθοράς, αυστηρής τιμωρίας κάθε οικονομικής απάτης, ανάγκης η οικονομία να λειτουργήσει αρμονικά με τήρηση των κανόνων για το συμφέρον της πατρίδας, συμμετοχής των πολιτών στη διαχείριση εταιρειών, ανάγκης αγώνα για την ανάκτηση της δημοκρατίας στο κράτος και στην ΕΕ, τον εκδημοκρατισμό της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, τη διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του δημόσιου χρέους». Η φρασεολογία αυτή είναι γνώριμη και πολύ σχετική με το «αντιμνημονιακό» μοτίβο στη χώρα μας, που εξέθρεψε και τον ΣΥΡΙΖΑ, και την αντίδραση των ΑΝΕΛ ή τους εγκληματίες ναζιστές της Χρυσής Αυγής που φούντωσαν στους ...όχλους της πλατείας.
Πίσω από την «αντισυστημική» φρασεολογία του «Ποδέμος», αυτό που κρυβόταν και κρύβεται είναι η στήριξη της καπιταλιστικής οικονομίας και εξουσίας, που δήθεν μπορεί να μεταρρυθμιστεί και να γίνει πιο ανθρώπινη. Το ότι η «εναλλακτική» του «Ποδέμος» «ακουμπάει» σε τμήματα του κεφαλαίου και τις σύγχρονες ανάγκες του φαίνεται από τη στήριξη που έχει από τα αστικά ΜΜΕ, που του αναγνωρίζουν την ικανότητα να χειραγωγεί καλύτερα τους εργαζόμενους.
Βεβαίως, το «Ποδέμος» και με την εμπειρία της Ελλάδας στράφηκε επί το ρεαλιστικότερον. Ετσι, για παράδειγμα, μιλάει για διευθέτηση του χρέους ώστε να γίνει βιώσιμο. Τα αρχικά περί εθνικοποίησης ή και κατάσχεσης στρατηγικών τομέων της οικονομίας, έχουν πάει περίπατο. Επίσης, η σύνταξη στα 60 πήγε στα 65 και ανάλογα με τις δυνατότητες της οικονομίας. Το λεγόμενο πρόγραμμα αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης (κάτι σαν τα ψίχουλα του προγράμματος Θεσσαλονίκης του ΣΥΡΙΖΑ) γίνεται η ...κορωνίδα στο παζάρι που επιχειρεί και στο μετεκλογικό σκηνικό. Ετσι, προβάλλει την ανάγκη μέτρων για τους πιο αδύναμους, για τον «τερματισμό των εξώσεων, των διακοπών ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου σε ανθρώπους που δεν μπορούν να πληρώσουν, την κάλυψη της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, την καταπολέμηση της διαφθοράς».
Επίσης, ενδεικτική της συμβολής του «Ποδέμος» στο σύστημα είναι η τοποθέτηση του ηγέτη του, Π. Ιγκλέσιας, που είπε ότι αν «δεν αφήσουν τον Πέδρο Σάντσες να γίνει πρωθυπουργός, να αναλάβει να βγάλει τη χώρα από τη διαφθορά και την ανισότητα μια προσωπικότητα κύρους».
Γίνεται φανερό ότι οι αντιπαραθέσεις που έχει το «Ποδέμος» με τους Σοσιαλιστές, που του θέτουν θέμα να απαρνηθεί την υπεράσπιση του δικαιώματος του δημοψηφίσματος περί ανεξαρτησίας της Καταλονίας, είναι ουσιαστικά για το θεαθήναι. Ομως, δεν αποκλείεται να χρησιμοποιηθούν ως πρόσχημα για προσφυγή σε νέες εκλογές, όπου το «Ποδέμος» ευελπιστεί να αυξήσει τις δυνάμεις του. Τα περί «αυτοδιάθεσης των λαών» που υποτίθεται υπερασπίζεται το «Ποδέμος» είναι επί της ουσίας κενά περιεχομένου και άλλος ένας τρόπος χειραγώγησης του λαού, αφού πραγματική αυτοδιάθεση στο έδαφος του καπιταλισμού δεν μπορεί να υπάρξει.

Ουσιαστική αλλαγή χωρίς αλλαγή τάξης στην εξουσία δεν υπάρχει

Στα ουσιώδη ζητήματα το «Ποδέμος» (όπως και ο ΣΥΡΙΖΑ στη χώρα μας) αποδεικνύει ότι είναι όπως και όλα τα αστικά κόμματα, με τις επιλογές του κεφαλαίου που κερδίζει από τη συμμετοχή στις ιμπεριαλιστικές συμμαχίες της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. Τα περί «δημοκρατικής Ευρώπης που δεν θα είναι υπό την κηδεμονία της Μέρκελ και της Γερμανίας» εκφράζουν υπαρκτές τάσεις στην αστική τάξη, ειδικά σε χώρες όπου οι καπιταλιστές είναι «ριγμένοι» στην περίοδο της καπιταλιστικής κρίσης σε σχέση με τους «συναδέλφους» τους Γερμανούς. Είναι και αυτό έκφραση της ανισομετρίας που χαρακτηρίζει το σύγχρονο ιμπεριαλιστικό σύστημα και το κάθε κράτος παίρνει το μερίδιό του με βάση την οικονομική, πολιτική και στρατιωτική του ισχύ.
Αυτό εκφράζει και η κριτική που ασκούν οι αστοί πολιτικοί στη Γαλλία, στην Ιταλία, στην Πορτογαλία ή τη χώρα μας, που ζητούν χαλάρωση των κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας και μεγαλύτερη ευελιξία και ...κατανόηση από τη Γερμανία. Αυτές όμως οι «γκρίνιες» για την ελάφρυνση από τα κρατικά χρέη, για να διευκολυνθεί η ρευστότητα, δηλαδή το ζεστό χρήμα προς το κεφάλαιο, να γίνουν επενδύσεις, να είναι πιο εύκολη η προώθηση των αντιλαϊκών αναδιαρθρώσεων, αν είναι δυνατόν και με λαϊκή συναίνεση και «ταξική ειρήνη», δεν έχουν καμία σχέση με τα εργατικά - λαϊκά δικαιώματα, με την αποκατάστασή τους. Αντίθετα, η καπιταλιστική ανάκαμψη προϋποθέτει το χτύπημα όποιων κατακτήσεων είχαν έως τώρα οι εργαζόμενοι. Τα λαϊκά, εκμεταλλευόμενα στρώματα δεν πρέπει να έχουν αυταπάτες γι' αυτούς που οι εκμεταλλευτές τους και οι πολιτικοί εκπρόσωποί τους, και στη χώρα μας, παρουσιάζουν ως δήθεν συμμάχους τους. Με δήθεν «μέτωπα του Νότου» και «ρωγμές στο νεοφιλελεύθερο μοντέλο». Οι «αλλαγές» που γίνονται σε διάφορες χώρες στο τιμόνι της διαχείρισης, δεν έχουν ούτε ψήγμα κάποιου θετικού στοιχείου γι' αυτά. Μόνο η ουσιαστική αλλαγή στη συνείδησή τους, η ταξική συνειδητοποίηση και η πάλη ενάντια στην εξουσία του κεφαλαίου, η πάλη ενάντια στις ενώσεις του, ΕΕ και ΝΑΤΟ, και κάθε μορφή αστικής διαχείρισης, μπορεί να δώσει διέξοδο προς όφελός τους. Αλλαγή στη ζωή τους χωρίς το πέρασμα των κλειδιών της οικονομίας στη δική τους εργατική - λαϊκή εξουσία, με πανεθνικό επιστημονικό σχεδιασμό και εργατικό έλεγχο είναι μάταιο να περιμένουν.

Στο διοξείδιο του άνθρακα η απάντηση για τους «ξηροπόταμους» στον Αρη

Στο διοξείδιο του άνθρακα η απάντηση για τους «ξηροπόταμους» στον Αρη

Αποθέσεις που ίσως απαιτούν ροή νερού

Δεν πάει πολύς καιρός που έγινε μεγάλος ντόρος για νερό τρεχούμενο, που βρέθηκε στον Αρη και το ενδεχόμενο ύπαρξης ζωής, που αυτό σηματοδοτεί, όταν στην ουσία επρόκειτο για περιστασιακές ροές άρμης υπερχλωρικών αλάτων, καταστροφικών σχεδόν για το σύνολο των ζωντανών οργανισμών (αυτών που γνωρίζουμε από τη Γη τουλάχιστον). Η αμερικανική διαστημική υπηρεσία NASA, για τους δικούς της λόγους (αυτοδιαφήμιση, έγκριση κονδυλίων χρηματοδότησης από το Κογκρέσο κ.τ.λ.), παρουσίασε τα ευρήματα ερευνητών της με τυμπανοκρουσίες, ενώ στις ιστοσελίδες της υπάρχουν πολλά θέματα και λεζάντες φωτογραφιών από τον Αρη, που αποδίδουν τους «ξηροπόταμους» (μεγάλα φυσικά αυλάκια ή μικρές χαράδρες), σε ροή νερού. Μερικοί από τους «ξηροπόταμους» έχουν μικρή γεωλογική ηλικία, ενώ άλλοι εμφανίστηκαν τα τελευταία χρόνια, όπως αποδεικνύεται αδιαμφισβήτητα από τις φωτογραφίες των αυτόματων εξερευνητικών αποστολών της NASA στον Αρη. Μια μελέτη Γάλλων επιστημόνων, που δημοσιεύτηκε πριν από λίγες μέρες, έρχεται να ανατρέψει τα δεδομένα και τις εικασίες, συμπεραίνοντας ότι αιτία σχηματισμού των «ξηροπόταμων» στον κόκκινο πλανήτη είναι ο ξηρός πάγος (πάγος διοξειδίου του άνθρακα).

Υγρό παρελθόν

Το νερό έπαιξε ρόλο κλειδί στην πρώιμη ιστορία του Αρη, μέχρι πριν από 3,8 δισεκατομμύρια χρόνια, όταν ο πλανήτης κρύωσε και έγινε ξηρός. Σε αυτήν την αρχική φάση, ο Αρης ήταν υγρός και ενδεχομένως φιλικός προς την εμφάνιση ζωής. Η αποστολή Βίκινγκ είχε εντοπίσει μεγάλα δίκτυα απορροής, που θεωρούνται αποτυπώματα αρχαίων επιφανειακών ροών νερού. Η μετέπειτα αποστολή Μαρς Γκλόμπαλ Σερβέιορ, ανακάλυψε χιλιάδες «ξηροπόταμους» κοντά στα χείλη κρατήρων, με εσοχές, κανάλια και αποτιθέμενα υλικά, που κι αυτά αποδόθηκαν σε ροή νερού, που προέρχεται από το υπέδαφος. Η ακόμη νεότερη αποστολή Μαρς Οντισι βρήκε τοπικές μεγάλες συγκεντρώσεις υδρογόνου κάτω από την επιφάνεια, τόσο στις πολικές, όσο και στις ισημερινές περιοχές του Αρη. Το σκάφος Φοίνιξ του Αρη, που προσεδαφίστηκε, βρήκε επίσης αποδείξεις ύπαρξης πάγου κάτω από την επιφάνεια, καθώς στο ρηχό χαντάκι που έσκαψε αποκαλύφθηκε λευκός πάγος, ο οποίος εξαχνώθηκε (πέρασε απευθείας από τη στερεή στην αέρια φάση), ενώ εντόπισε και σταγονίδια νερού, που σχηματίστηκαν πάνω στα πόδια του σκάφους. Τέλος, το Μαρς Ρεκόνασανς Ορμπιτερ, που μελέτησε τους «ξηροπόταμους» και τις σκούρες γραμμές σε πλαγιές στην επιφάνεια του Αρη, έδωσε τα στοιχεία από τα οποία προέκυψε η προ μηνών ανακοίνωση των επιστημόνων της NASA για εποχιακές ροές υγρού νερού στον Αρη.

Πάγος, αλλά ...ξηρός

Σχηματισμός «ξηροπόταμου» σχεδόν «μπροστά» στην κάμερα. Αν είχε προκύψει από ροή νερού, αφενός θα χρειαζόταν πολύ νερό στην κορυφή της θίνης και αφετέρου το σχήμα του ξηροπόταμου θα ήταν αντίστροφο (θα φάρδαινε προς τα κάτω)

Η μελέτη του Σεντρίκ Πιλορζέ του πανεπιστημίου του Παρισιού Sud και του Φρανσουά Φορζέ, του πανεπιστημίου «Πιερ και Μαρία Κιουρί» του Παρισιού, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Nature Geoscience», έδειξε ότι θα απαιτούνταν πρόσφατη - συνεχιζόμενη ακόμα και σήμερα - ροή μεγάλων ποσοτήτων νερού, ώστε να εξηγηθεί η κατανομή και οι διαστάσεις των «ξηροπόταμων». Η δική τους εξήγηση για τους σχηματισμούς στην επιφάνεια του Αρη είναι το διοξείδιο του Αρη, το κύριο συστατικό της αραιής ατμόσφαιρας του πλανήτη, αλλά και του εποχιακού πάγου και πάχνης που εμφανίζεται στους πόλους και σε ορισμένα άλλα σημεία. Αν σε μια περιοχή συσσωρευτεί αρκετός πάγος διοξειδίου του άνθρακα, τότε καθώς θερμαίνεται την άνοιξη, μπορεί να μετασχηματιστεί σε ένα διαφανές στρώμα ξηρού πάγου. Καθώς το φως του ήλιου διαπερνά αυτό το στρώμα και θερμαίνει το ρεγόλιθο από κάτω του, ίσως ένα μέρος του εξαχνώνεται, προκαλώντας μετακινήσεις υλικών προς την επιφάνεια, ρευστοποίησή τους, κύλιση του ρευστοποιημένου υλικού προς τα κάτω και σχηματισμό των «ξηροπόταμων».
Οι δύο ερευνητές δημιούργησαν υπολογιστικό μοντέλο, παίρνοντας υπόψη λεπτομέρειες της επιφάνειας, της ατμόσφαιρας και της μετεωρολογίας του Αρη. Εντόπισαν τα γεωγραφικά πλάτη και τις πλαγιές, όπου μπορεί να εμφανιστεί η εξάχνωση ξηρού πάγου και η εκτίναξη υλικών και διαπίστωσαν ότι υπάρχει καλή ταύτιση των παρατηρούμενων θέσεων των «ξηροπόταμων» και εκείνων που προβλέπει το μοντέλο τους. Μελέτησαν, επίσης, την επίδραση της μεταβολής της κλίσης του άξονα περιστροφής του Αρη στο κλίμα και την ποσότητα ηλιακού φωτός, που δέχονται διάφορες περιοχές του τα τελευταία εκατομμύρια χρόνια. Διαπίστωσαν και πάλι ότι ο σχηματισμός των «ξηροπόταμων» με αίτιο την εξάχνωση ξηρού πάγου συμβαδίζει με τις αλλαγές αυτές. Το μοντέλο τους δεν μπορεί να εξηγήσει όλες τις πλευρές του φαινομένου των «ξηροπόταμων» και αφήνει περιθώριο να συμβάλουν και διεργασίες, που απαιτούν ροή υγρού νερού. Ωστόσο, τα αποτελέσματά τους δείχνουν ότι είναι ο ξηρός πάγος και όχι η ροή νερού ο κύριος παράγοντας σχηματισμού τους. Οι σκούρες γραμμές σε πλαγιές του πλανήτη δείχνουν ότι ίσως πράγματι υπάρχουν εποχιακές επιφανειακές ροές υγρού νερού. Η γαλλική μελέτη δείχνει ότι δεν πρέπει να παίρνουμε στενά ως μέτρο σύγκρισης τις διεργασίες που συμβαίνουν στη Γη. Πρέπει να είμαστε ανοιχτοί σε άλλους μηχανισμούς εμφάνισης παρόμοιων χαρακτηριστικών σε άλλους πλανήτες.

Εποχιακός πάγος και πάχνη σε σχηματισμούς «ξηροποτάμων» στον κόκκινο πλανήτη

Μαζί με απαντήσεις σε αρκετά άλλα ερωτήματα, οι μελλοντικές διαστημικές αποστολές στον Αρη, ίσως δώσουν απάντηση με αδιαμφισβήτητο τρόπο και στο ζήτημα της προέλευσης των «ξηροπατάμων» του. Αν και η αποστολή της NASA «Μαρς Ινσάιτ» που επρόκειτο να εκτοξευτεί το Μάρτη του 2016 αναβλήθηκε για τουλάχιστον δύο χρόνια, εξαιτίας τεχνικών προβλημάτων, υπάρχει σειρά άλλων αποστολών, με προεξάρχουσα την κοινή αποστολή «Εξομαρς 2018», Ρωσίας και Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA), που θα αναζητήσει ίχνη ζωής στο υπέδαφος, κάνοντας γεώτρηση σε μικρό βάθος.

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγές: www.nasa.gov, www.nature.com, www.sciencedaily.com, www.sciencealert.com

ΦΙΦΑ Τα σκάνδαλα, η «κάθαρση» και ο ρόλος των χορηγών

ΦΙΦΑ

Τα σκάνδαλα, η «κάθαρση» και ο ρόλος των χορηγών

Εκτός παιχνιδιού για την επόμενη μέρα της ΦΙΦΑ τέθηκαν οι δύο πρώην ισχυροί ποδοσφαιρικοί παράγοντες, Μπλάτερ - Πλατινί

Eurokinissi

Σκάνδαλα επί σκανδάλων και πάλι σκάνδαλα. Εάν μπορούσε να μπει ένας τίτλος για τη χρονιά που μόλις έφυγε όσον αφορά τα δρώμενα στη διοικητική πυραμίδα του διεθνούς ποδοσφαίρου, την Παγκόσμια Συνομοσπονδία, δεν θα μπορούσε να είναι άλλος εκτός απ' αυτόν. Το 2015 τάραξε αρκετά τα ...νερά φέρνοντας στο φως το βρώμικο παρασκήνιο που υπάρχει πίσω από τη βιτρίνα και τη λάμψη του σημερινού εμπορευματοποιημένου ποδοσφαίρου, όπου η διαφθορά και οι μάχες συμφερόντων αντίπαλων συμμαχιών κυριαρχούν. Βέβαια, τα όσα γνωστοποιήθηκαν κάθε άλλο παρά ως... ανακάλυψη της Αμερικής μπορούν να θεωρηθούν. Αντίθετα, με βάση τις λογικές και τις πρακτικές που κυριαρχούν και επιβάλλονται από τη δομή του οικοδομήματος, όχι μόνο δεν θεωρούνται μεμονωμένα περιστατικά αλλά, αντίθετα, αποτελούν τη στυγνή πραγματικότητα. Μια πραγματικότητα η οποία, ανεξάρτητα από περιόδους κάθαρσης, κυρίως με γνώμονα την προστασία του ποδοσφαιρικού προϊόντος από την απαξίωσή του, ή περιόδους που τα νήματα κινούνται μυστικά - όπως επιβάλλεται - το σίγουρο είναι ότι θα συνεχίζει τον κύκλο της.
Είναι χαρακτηριστικό μάλιστα ότι, όπως αποδεικνύεται, η όποια αποκάλυψη των σκανδάλων αποτελεί την ίδια στιγμή και την αφορμή για ξεκαθάρισμα λογαριασμών, αλλαγές στο στάτους κβο, με νέες συμμαχίες να παίρνουν τη θέση των παλιών στη διαχείριση της πίτας των κερδών...

Τσουνάμι αποκαλύψεων

Οι πολυεθνικές - χορηγοί της Παγκόσμιας Συνομοσπονδίας πιέζουν για αλλαγές προκειμένου να μην απαξιωθεί το ...προϊόν

Ηταν περίπου τέλη Μάη όταν στη Ζυρίχη οι... ψίθυροι άρχισαν να γίνονται κραυγές. Το όλο παρασκήνιο, η φημολογία και οι αποκαλύψεις των προηγούμενων ετών, που είχαν να κάνουν με το πώς η Ρωσία και το Κατάρ πήραν τις διοργανώσεις των Μουντιάλ 2018 και 2022, αντίστοιχα, έδωσαν τη σκυτάλη στις καταιγιστικές εξελίξεις. Με εντολές από τις δικαστικές αρχές των ΗΠΑ οι αστυνομικές αρχές της Ελβετίας λίγο πριν από την έναρξη του ετήσιου κογκρέσου της ΦΙΦΑ προχώρησαν σε συλλήψεις παραγόντων της με τις κατηγορίες του χρηματισμού και του ξεπλύματος μαύρου χρήματος. Το παζλ άρχισε να συμπληρώνεται και λίγους μήνες αργότερα οι αποκαλύψεις άγγιξαν πλέον την κορυφή της πυραμίδας, με τον πρόεδρο της Παγκόσμιας Συνομοσπονδίας, Ζεπ Μπλάτερ, να βρίσκεται και αυτός στο στόχαστρο. Την ίδια στιγμή, η ιστορία άνοιγε για τα καλά και πλέον στην επιφάνεια ήρθαν και άλλες υποθέσεις εκτός Ρωσίας και Κατάρ, όπως, για παράδειγμα, ο ρόλος και οι σχέσεις παραγόντων με συγκεκριμένες πολυεθνικές και η βοήθεια, φυσικά με το αζημίωτο, που πρόσφεραν σε αυτές προκειμένου να κάνουν τα δικά τους παιχνίδια κέρδους. Επίσης, μετά τα Μουντιάλ του 2018 και του 2022 η ...μπάλα πήρε και την αντίστοιχη διοργάνωση του 2006 στη Γερμανία, για την οποία δημοσιεύματα ήθελαν παράγοντες της γερμανικής Ομοσπονδίας να έχουν δωροδοκήσει επίσης προκειμένου να την αναλάβουν.
Η κορύφωση των γεγονότων ήρθε πρόσφατα με την τιμωρία του Μπλάτερ και του προέδρου της ΟΥΕΦΑ, Μισέλ Πλατινί, στους οποίους εξαιτίας μυστικής οικονομικής συναλλαγής που είχαν (ο πρώτος φέρεται να μετέφερε αρκετά μεγάλο ποσό σε μυστικό λογαριασμό του δεύτερου) επιβλήθηκε μεταξύ άλλων ποινών και πολυετής απαγόρευση ενασχόλησης με το ποδόσφαιρο. Τόσο το τελευταίο περιστατικό όσο και αυτά που έχουν προηγηθεί έχουν διαμορφώσει και επηρεάσει το κλίμα και φυσικά τις αντίστοιχες συμμαχίες, ενόψει των εκλογών της ΦΙΦΑ στα τέλη Φλεβάρη του 2016, οπότε θα αναδειχτεί ο νέος πρόεδρός της. Σημειώνεται πως σε αυτές ο Μισέλ Πλατινί επρόκειτο να βάλει υποψηφιότητα αλλά πλέον τέθηκε εκτός παιχνιδιού...

Σκοτεινό παρασκήνιο και μάχες συμφερόντων

Τα όσα έχουν γίνει μέχρι τώρα κάθε άλλο παρά θέμα συγκυριών και τυχαίων γεγονότων μπορεί να θεωρηθούν. Ηδη από το 2011, όταν ο Ζεπ Μπλάτερ επανεκλέχθηκε στην προεδρία της ΦΙΦΑ, παρά τις φωνές που μιλούσαν για αλλαγές, η πολεμική προς τον Ελβετό παράγοντα από αντίπαλες συμμαχίες άρχισε να κορυφώνεται με αιτία την παντοκρατορία του Ελβετού και της συμμαχίας του στη διαχείριση της πίτας των κερδών.
Ο πόλεμος άρχισε να διευρύνεται και μάλιστα με αφορμή τη διοργάνωση του Μουντιάλ του 2022 από το Κατάρ και την απόφαση της ΦΙΦΑ να διεξαχθεί χειμώνα εξαιτίας των δύσκολων κλιματικών συνθηκών στη χώρα ξέσπασε και ένας πόλεμος μεταξύ ΦΙΦΑ και ΟΥΕΦΑ, με τη δεύτερη να βλέπει τα δικά της προϊόντα (Τσάμπιονς Λιγκ, Γιουρόπα Λιγκ) αλλά και τα εθνικά ευρωπαϊκά πρωταθλήματα να τινάζονται στον αέρα εκείνη τη χρονιά. Την ίδια στιγμή, δεν είναι λίγοι πλέον αυτοί που συνδέουν την οικονομική συναλλαγή Μπλάτερ - Πλατινί με το γεγονός ότι τους τελευταίους μήνες πριν από την επίσημη απόφαση της ΦΙΦΑ η ΟΥΕΦΑ έβαλε νερό στο κρασί της. Από την άλλη η 5η επανεκλογή Μπλάτερ στα τέλη του Μάη του 2015, και μάλιστα εν μέσω των πρώτων αποκαλύψεων, άνοιξε για τα καλά τον ασκό του Αιόλου, με τους αντιπάλους του να κάνουν λόγο για κάθαρση σε όλα τα επίπεδα διοίκησης της ΦΙΦΑ.

Ο φόβος της απαξίωσης και η χασούρα

Ο ανεξέλεγκτος πόλεμος συμφερόντων στους κόλπους του εμπορευματοποιημένου ποδοσφαίρου δεν θα μπορούσε φυσικά να μην έχει συνέπειες και στο ίδιο το προϊόν, προκαλώντας σε αυτούς που διαχειρίζονται τις τύχες του, και φυσικά στις πολυεθνικές που δραστηριοποιούνται στο χώρο, το φόβο για απαξίωση και φυσικά χάσιμο κερδών. Χαρακτηριστικά είναι τα οικονομικά στοιχεία που ανακοινώθηκαν πρόσφατα από την Εκτελεστική Επιτροπή της ΦΙΦΑ, τα οποία για το 2015 κάνουν λόγο για χασούρα 92 εκατ. ευρώ μετά τα όσα συνέβησαν. Μάλιστα, όπως διευκρινίζεται, αυτή είναι η πρώτη φορά από το 2001 που η ΦΙΦΑ καταγράφει ζημιές. Η μείωση στις χορηγικές συμφωνίες, τα υπέρογκα έξοδα για νομικές δαπάνες προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα όσα αποκαλύφθηκαν καθώς και η αδυναμία των διοικούντων την τελευταία διετία να αντικαταστήσουν πολυεθνικές - χορηγούς από την πρώτη και δεύτερη βαθμίδα των συμφωνιών της ΦΙΦΑ καταγράφονται ως βασικές αιτίες για τη ζημία στα επίσημα στοιχεία. Η αποκάλυψη της οικονομικής ζημιάς αναμένεται να παίξει και αυτή το ρόλο της τόσο ενόψει των εκλογών του Φλεβάρη όσο και στα σχέδια που υπάρχουν για βαθιές μεταρρυθμίσεις στα διοικητικά της Ομοσπονδίας προκειμένου να ολοκληρωθεί η κάθαρση του ...προϊόντος από τα μέχρι τώρα κακώς κείμενα και να προσελκύσει ξανά τους χορηγούς.

Κάθαρση... κατ' επιταγή των πολυεθνικών

Από την πρώτη στιγμή που ξέσπασαν τα σκάνδαλα αρκετές πολυεθνικές που συνεργάζονταν με τη ΦΙΦΑ προκειμένου να μην συνδεθούν με το σκοτεινό παρασκήνιο την... έκαναν καταγγέλλοντας μάλιστα πως... δεν είδαν, δεν άκουσαν, δεν γνώριζαν. Ωστόσο, για αρκετές άλλες ο κόσμος του εμπορευματοποιημένου ποδοσφαίρου είναι γη της επαγγελίας για τα κέρδη προκειμένου να την αφήσουν τόσο εύκολα. Ετσι, αφού και αυτές κατήγγειλαν τα όσα αποκαλύφθηκαν αποφάσισαν να περάσουν στην αντεπίθεση απαιτώντας αυτές τις βαθιές μεταρρυθμίσεις. Μάλιστα, οι πολυεθνικές που παρέμειναν ως συνεργάτες της Παγκόσμιας Συνομοσπονδίας έστειλαν επιστολή στην Εκτελεστική Επιτροπή απαιτώντας «ανεξάρτητη εποπτεία» της μεταρρυθμιστικής διαδικασίας. Αποτέλεσμα ήταν από πλευράς ΦΙΦΑ να δοθούν τα πρώτα δείγματα γραφής με την Εκτελεστική Επιτροπή να συνεδριάζει πρόσφατα και να ανακοινώνει το πρώτο πακέτο μεταρρυθμίσεων που θα τεθεί προς έγκριση στο έκτακτο κογκρέσο της ΦΙΦΑ, το οποίο θα λάβει χώρα στις 26 Φλεβάρη στη Ζυρίχη.
Μερικά από τα μέτρα του πακέτου αφορούν τη μείωση του συνολικού χρόνου της θητείας κάθε προέδρου της ΦΙΦΑ σε τρεις θητείες των τεσσάρων ετών, ενώ το ίδιο θα ισχύει και για όσους βρίσκονται στις βασικές Επιτροπές, στα Συμβούλια και τα δικαστικά σώματα. Επιπροσθέτως, ψηφίστηκε ο διαχωρισμός της πολιτικής και της διαχειριστικής λειτουργίας της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας.

Μπ. Τσ.