25 Μαρ 2018

«Να μην πάρουν οι εργάτες προκηρύξεις του ΚΚΕ. Για κανέναν λόγο…»

Ήταν μεσημέρι στις 28 του Ιούλη 1980, όταν έξω από την πύλη του εργοστασίου της ΕΤΜΑ, δολοφονήθηκε η κομμουνίστρια φοιτήτρια της Παντείου Σωτηρία Βασιλακοπούλου.
Η Σωτηρία ήταν μέλος της ΚΝΕ και με συντρόφους της οργάνωσής της βρίσκονταν έξω από την πύλη για να μοιράσουν στους εργάτες προκηρύξεις για την πανεργατική απεργία που θα γινόταν την επόμενη μέρα. Η εργοδοσία, στηριγμένη και στις πλάτες της αστυνομίας που βρισκόταν στον περίβολο του εργοστασίου, είχε δώσει ρητή διαταγή στους μπράβους της: «Να μην πάρουν οι εργάτες προκηρύξεις του ΚΚΕ. Για κανέναν λόγο…»!
Όταν σχόλασε η βάρδια και άνοιξε η πύλη, ο Μάριος Χαρίτος γνωστός τραμπούκος της εργοδοσίας και οδηγός ενός από τα λεωφορεία που μετέφεραν τους εργάτες, με μεγάλη ταχύτητα έπεσε πάνω στους φοιτητές. Το λεωφορείο πέρασε πάνω από το σώμα της Σωτηρίας και τη σκότωσε. Οι αστυνομικοί που παρακολουθούσαν από απόσταση τη δολοφονική επίθεση φυγάδευσαν τον δολοφόνο οδηγό και κατέγραψαν στα συμβάντα της ημέρας την εν ψυχρώ δολοφονία ως «τροχαίο ατύχημα».
Λίγο μετά τη δολοφονία χιλιάδες εργατών και λαού έξω από το εργοστάσιο διαδηλώνουν και αφήνουν λουλούδια στο ποτισμένο με το αίμα της Σωτηρίας σημείο του δρόμου, ακριβώς έξω από την πύλη που χωρίζει τους εργάτες του εργοστασίου από τους διαδηλωτές. Μια εργάτρια της ΕΤΜΑ θα πει: «Η Σωτηρία ήταν δικό μας σπλάχνο… Τη φάγανε κι είχαν όλους εμάς στο νου τους…». Οι δυνάμεις καταστολής χτυπούν τους διαδηλωτές.
Για το έγκλημα δεν τιμωρήθηκε κανείς. Ο εισαγγελέας Θεοφανόπουλος έκρινε τη δολοφονία της Σωτηρίας σαν «τροχαίο ατύχημα» και άσκησε δίωξη κατά του δολοφόνου Χαρίτου για «ανθρωποκτονία εξ αμελείας». Στους ηθικούς αυτουργούς του εγκλήματος, δηλαδή στην εργοδοσία της ΕΤΜΑ, δεν ασκήθηκε καμία δίωξη.
Την επόμενη μέρα πραγματοποιήθηκε η προγραμματισμένη πανεργατική απεργία. Η θυσία της Σωτηρίας συντέλεσε στο να σπάσει η τρομοκρατία στην ΕΤΜΑ και η συμμετοχή των εργατών του εργοστασίου να είναι καθολική.
Η Σωτηρία Βασιλακοπούλου πήρε τη θέση της δίπλα στους ήρωες-μάρτυρες της ταξικής πάλης, που θυσίασαν τη ζωή τους για μια κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση, για τη νίκη της εργατικής τάξης, για έναν κόσμο σοσιαλιστικό. Τα οράματα και τα ιδανικά της Σωτηρίας είναι σήμερα επίκαιρα όσο ποτέ. Η θυσία της δεν πήγε χαμένη, παραμένει ζωντανή στη μνήμη και την καρδιά, και εμπνέει τους σύγχρονους αγώνες της εργατιάς, του λαού, της νεολαίας.
Το έγκλημα στην ΕΤΜΑ δεν ξεχνιέται. «Τον ξέρομε τον ένοχο, είναι γνωστή η αιτία…», το εκμεταλλευτικό σύστημα που μας στερεί τη ζωή που μας αξίζει και δικαιούμαστε.

***

Δείτε ακόμα:
Γιάννης Ρίτσος: Στη συντρόφισσα Σωτηρία Βασιλακοπούλου

Η παραχάραξη του 1821 με το διάταγμα του Όθωνα

Με βασιλικό διάταγμα άλλαξε ο εορτασμός από πρωτοχρονιά στις 25 Μάρτη

Πριν από 180 χρόνια και 17 χρόνια μετά την κήρυξη της Επανάστασης του 1821, ο «ελέω Θεού» βασιλέας της Ελλάδος Οθωνας Βίτελσμπαχ, όρισε την 25η Μάρτη ως μέρα Εθνική Εορτής με αυτό το βαυαρικό διάταγμα:

«Θεωρήσαντες ότι η ημέρα της 25 Μαρτίου, λαμπρά καθ’ εαυτήν εις πάντα Ελληνα διά την εν εαυτή τελουμένην εορτήν του Ευαγγελισμού της Υπεραγίας Θεοτόκου, είναι προσέτι λαμπρά και χαρμόσυνος διά την κατ’ αυτήν την ημέραν έναρξιν του υπέρ της ανεξαρτησίας αγώνος του ελληνικού έθνους, καθιερούμεν την ημέραν ταύτην εις το διηνεκές ως ημέρα ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΟΡΤΗΣ.»

Εν Αθήναις την 15 Μαρτίου 1838
Οθων

Μέχρι τότε η εθνική γιορτή είχε καθιερωθεί να γιορτάζεται την Πρωτοχρονιά, σε ανάμνηση της 1ης Γενάρη, που η Α’ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου την 1.1.1822 κήρυξε επίσημα και πανελλαδικά την Εθνική Ανεξαρτησία της Ελλάδος και συνέταξε το πρώτο Ελληνικό Σύνταγμα.¹

Ο Οθωνας για να κόψει κάθε θεσμό με την Α΄ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου κατάργησε την Πρωτοχρονιά ως μέρα Εθνικής γιορτής κι αυθαίρετα τη μετέθεσε στις 25 Μάρτη.

Ετσι, όπως λέει ο Κορδάτος, ταυτίζοντας την Εθνική γιορτή με τη γιορτή της «Υπεραγίας Θεοτόκου»:

«Η Εθνική γιορτή έχανε τον πολιτικό και επαναστατικό χαρακτήρα και έπαιρνε θρησκευτική απόχρωση.»²

Ο Βαυαρός μονάρχης Όθωνας Βίτελσμπαχ, με επίσημα μάλιστα πιστοποιητικά της πνευματικής του καθυστέρησης ενθρονίστηκε ως «ελέω Θεού» βασιλέας του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, από τις «προστάτιδες δυνάμεις» στην πλάτη του ανυπότακτου ελληνικού λαού, .

Την ημερομηνία της έναρξης της Επανάστασης του ’21, την καθιερώνει το πρώτο συνταρακτικό επαναστατικό γεγονός, της απόφασης του ξεκινήματος του επαναστατικού αγώνα, κατά του τυράννου.

Η Λευτεριά ενός σκλάβου λαού αρχίζει από τη στιγμή που ξεσηκώνεται και παίρνει τα όπλα για να συντρίψει τα δεσμά της σκλαβιάς του.

Και δεν υπάρχει καμιά ιστορική πηγή στην οποία να έχει καταγραφεί μια τέτοια επαναστατική πράξη στις 25 Μάρτη.

Στην Ιστορία έχουν καταγραφεί δύο ένοπλες επαναστατικές πράξεις του 182Ι και πριν από τις 25 Μάρτη, η μια στον Ελλαδικό χώρο στις 21.3.1821 κι η άλλη έξω από αυτόν στις 22.2.1821.

Η παραχάραξη του 1821 με το διάταγμα του Όθωνα — **Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης**

Στις 22 Φλεβάρη 1821 ο αρχηγός της Φιλικής Εταιρείας και αρχηγός της Επανάστασης, Αλέξανδρος Υψηλάντης μαζί με τα αδέλφια του περνά τον Προύθο ποταμό και στο Σκουλένι της Μολδαβίας τον περιμένουν 200 έφιπποι με αρχηγούς τους Γεράσιμο Ορφανό και Βασίλη Θεοδώρου.

Καθώς προχωρούν για το Ιάσιο, σ’ όλο το δρόμο ήταν τιμητικά παρατεταγμένη η φρουρά του Μιχαήλ Βόδα Σούτσου, ηγεμόνα της Μολδαβίας κι εκεί τυπώθηκαν και κυκλοφόρησαν επαναστατικές προκηρύξεις καλώντας τους Ελληνες στα όπλα.³

Στις 21 Μάρτη 1821 ο Φιλικός κι αρχηγός της Επανάστασης της Πάτρας, ο τσαγκάρης Παναγιώτης Καρατζάς, κάλεσε το λαό της Πάτρας στα όπλα και στις 22 Μάρτη την ελευθέρωσαν.⁴

Ιστορικά λοιπόν η 22η Μάρτη είναι η πρώτη ένοπλη εξέγερση που έγινε στο Μοριά και σε όλη την Ελλάδα το 1821 κι η Πάτρα η πρώτη πόλη που ελευθερώθηκε, με αρχηγό τον Παναγιώτη Καρατζά.

Η έναρξη λοιπόν της Επανάστασης του 1821 είναι η 22η Μάρτη και αυτή πρέπει να καθιερωθεί ως μέρα Εθνικής γιορτής.

Ομως, το ανοσιούργημα της πλαστογράφησης της έναρξης της Επανάστασης στις 25 Μάρτη, με το Οθωνικό διάταγμα συνεχίζεται να διαπράττεται μέχρι σήμερα.

Ο μύθος της Αγίας Λαύρας

Η πλαστογραφημένη έναρξη της Επανάστασης του ’21 στις 25 Μάρτη αποτέλεσε την αφορμή για το πλάσιμο του μύθου της Αγίας Λαύρας.

Κι ο μύθος αυτός υφάνθηκε με το νήμα της διαστρέβλωσης της αληθινής αιτίας του πηγεμού στην Αγία Λαύρα του Π. Πατρών Γερμανού, του Κερνίκης Προκόπιου και των προεστών της Βοστίτσας, των Καλαβρύτων και της Πάτρας, στις αρχές Μάρτη 1821.

Αιτία αποτέλεσε η διαταγή του Καϊμακάνη της Τριπολιτσάς, να παρουσιαστούν σ’ αυτόν, όλοι οι προύχοντες κι οι δεσποτάδες του Μοριά.

Ο Καϊμακάνης, αντικαθιστούσε τον Χουρσίτ πασά όπου με εντολή της Πύλης πήγε με στρατό κατά του Αλή πασά στα Γιάννενα, έβγαλε τη διαταγή αυτή, μέσα Φλεβάρη 1821, ύστερα από την προδοσία του Σωτήρη Κουγιά, προύχοντα της Τριπολιτσάς που κατέδωσε ότι οι Ελληνες ετοιμάζουν εξέγερση.

Η διαταγή αυτή αναστάτωσε τους προύχοντες και δεσποτάδες, που έκαναν συμβούλια στις επαρχίες τους, για να πάνε ή όχι στην Τριπολιτσά.

Ομως, ο Π. Πατρών Γερμανός, ο Κερνίκης Προκόπιος κι οι προεστοί της Πάτρας και των Καλαβρύτων, φοβούμενοι μήπως οι Τούρκοι είχαν αποδείξεις για την επικείμενη εξέγερση, καθυστερούσαν την αναχώρησή τους.

Τελικά ο Π. Πατρών Γερμανός, ο Λόντος και άλλοι πρόκριτοι κίνησαν για την Τριπολιτσά. Στα Καλάβρυτα, όμως, που ανταμώθηκαν και με άλλους προεστούς, ξανασυζήτησαν τον πηγεμό τους.

Συνειδητοποιώντας ότι η Επανάσταση θα ξεσπούσε και χωρίς την έγκρισή τους, θεώρησαν ότι δεν ήταν φρόνιμο να εμπιστευθούν τη ζωή τους στα χέρια των Τούρκων.

Ετσι πήραν την απόφαση να μην πάνε στην Τριπολιτσά. Και για να δικαιολογηθούν σοφίστηκαν ένα έξυπνο τέχνασμα:

Εγραψαν ένα γράμμα στον εαυτό τους, που τάχα τους το έστειλε ένας Τούρκος φίλος τους, που τους συμβούλευε να μην πάνε στην Τριπολιτσά, γιατί θα τους σκοτώσει ο Καϊμακάνης.

Το πλαστό γράμμα το παράδωσαν κρυφά σ’ έναν έμπιστό τους, στον οποίο εξήγησαν το ρόλο που θα έπαιζε.

Αφού τακτοποίησαν τα πράγματα κι αποχαιρέτησαν τον Τούρκο διοικητή των Καλαβρύτων, ξεκίνησαν στις 9 Μάρτη, σύμφωνα με το σχέδιο για να πάνε στην Τριπολιτσά, συνοδευόμενοι από τον Τούρκο απεσταλμένο του Καϊμακάνη κι από ένα δερβίση.

Οταν έφθασαν στις Καστάνες, ο άνθρωπός τους με το πλαστό γράμμα τους πλησίασε, υποκρινόμενος τον φοβισμένο οδοιπόρο από την Τριπολιτσά και τους το παρέδωσε.

Αφού το διάβασαν προσποιήθηκαν τους τρομοκρατημένους κι οργισμένοι εξήγησαν το περιεχόμενό του στους Τούρκους συνοδούς, ότι ο Καϊιμακάνης θα τους σκοτώσει στην Τριπολιτσά.

Ετσι δικαιολογημένα επέστρεψαν στα Καλάβρυτα και την άλλη μέρα, 10 Μάρτη 1821, ο Αρχιεπίσκοπος Π. Πατρών Γερμανός, ο επίσκοπος Κερνίκης Προκόπιος και οι προύχοντες Ανδρέας Ζαΐμης, ο Ασημάκης Φωτήλας, ο Ανδρέας Λόντος, ο Σωτήρης Θεοχαρόπουλος κι ο Σωτήρης Χαραλάμπης, αποφάσισαν να καταφύγουν για ασφάλεια στο Μοναστήρι της Αγίας Λαύρας.

Παρά τις διαβεβαιώσεις του Καϊμακάνη ότι τα όσα γράφει ο Τούρκος φίλος τους στο γράμμα είναι ψέματα και τις συστάσεις των άλλων που πήγαν στην Τριπολιτσά εκείνοι δεν πήγαν.

Επειδή όμως φοβήθηκαν μήπως όλοι μαζί συναγμένοι στην Αγία Λαύρα κινήσουν τις υποψίες των Τούρκων στα Καλάβρυτα και τους συλλάβουν, αποφάσισαν, για να αποφύγουν τη σύλληψή τους, να κρυφτούν, διασκορπιζόμενοι.

Ετσι ο Π. Πατρών Γερμανός και ο Ζαΐμης πήγαν στα Μεζερά (Αίγιο) και οι άλλοι σε άλλα μέρη.⁵

Οι ιστορικοί της εποχής G. Finlay, Σ. Τρικούπης και Ι. Φιλήμων αναφέρουν ότι γύρω στα 1840 οι κοινωνικοπολιτικές ομάδες, αρχιερείς και πρόκριτοι,

άρχισαν την προσπάθεια της παραποίησης των συμβάντων που συνδέονται με τον Π. Πατρών Γερμανό και τους προκρίτους της Αχαΐας κι απερίφραστα καταγγέλλουν την πλαστογράφηση του περιστατικού της μετάβασης κι άφιξης του Π. Πατρών Γερμανού και των προεστών της Αχαΐας στην Αγία Λαύρα.

Οι κοτζαμπάσηδες κι ο ανώτερος κλήρος τοποθέτησαν το ξεκίνημα της Επανάστασης στη Μονή της Αγίας Λαύρας των Καλαβρύτων, συμπληρώνοντας έτσι την πλαστογραφημένη έναρξη της Επανάστασης, με το Οθωνικό διάταγμα.

Ετσι πλάστηκε ο μύθος της Αγίας Λαύρας που εμφάνιζε τον Π. Πατρών Γερμανό να υψώνει τη σημαία της Επανάστασης στην Αγία Λαύρα, στις 25 Μάρτη, περιστοιχισμένο από κοτζαμπάσηδες κι οπλαρχηγούς.

Οι προύχοντες και το ανώτερο ιερατείο, σε καμιά περίπτωση δε θα μπορούσαν να καταργήσουν την Εθνική γιορτή της Πρωτοχρονιάς και να πλάσουν τον μύθο της Αγίας Λαύρας χωρίς την καθιέρωση της 25ης Μάρτη, ως επέτειο της Εθνικής γιορτής.

Κυκλοφορία του μύθου

Ο μύθος της Αγίας Λαύρας δεν κυκλοφόρησε πριν την έκδοση του Οθωνικού διατάγματος στις 15.3.1838, γιατί ακόμη δεν είχε πλαστεί, όπως αποδείχτηκε.

Ούτε καν ψίθυρος του μύθου αυτού υπήρχε, ούτε κι από κανένα νου είχε συλληφθεί.

Για το ανοσιούργημα αυτό της παραχάραξης του ’21, ποιοι και σε ποιον να διαμαρτυρηθούν.

Σύνταγμα τότε δεν υπήρχε που να εξασφαλίζει στοιχειώδεις ελευθερίες και οι αγωνιστές του ’21 βρίσκονταν υπό διωγμό από την Οθωνική απολυταρχία, με την καρμανιόλα να πλανάται πάνω από τα κεφάλια τους.

Μερικοί είχαν πεθάνει, άλλοι ήταν στις φυλακές κι άλλοι εγκατέλειπαν τα χώματα, που με το αίμα τους ελευθέρωσαν, για να γλιτώσουν από την τρομοκρατία της βαυαρικής κατοχής.

Ο θρύλος της Αγία Λαύρας, κατά τον ιστορικό Ι. Φιλήμονα, κυκλοφόρησε το 1840, χωρίς να ελεγχθεί.

Η διάδοση του θρύλου αυτού βοηθήθηκε από τη ζωγραφική σύνθεση του Βρυζάκη (1814 – 1878) «Υψωσις της σημαίας της Επαναστάσεως εις την Αγίαν Λαύραν», που είναι φανταστική, και φιλοτεχνήθηκε το 1851.

Σημειώσεις:

[1]. «Οθωνας η Μοναρχία» Δημ. Φωτιάδη, σελ. 220.
[2]. «Μεγάλη Ιστορία της Ελλάδας» Τόμος 10, Γιάνη Κορδάτου, σελ. 120.
[3]. «Μεγάλη Ιστορία της Ελλάδας» Τόμος 10, Γιάνη Κορδάτου, σελ. 387-388.
[4]. «Η Επανάσταση του ’21», Τόμος Ι, Δημ. Φωτιάδη, σελ. 23.
[5]. «Η Επανάσταση του ’21», Τόμος Ι, Δημ. Φωτιάδη, σελ. 23-25, και «Μεγάλη Ιστορία της Ελλάδας» Τόμος 10, Γιάνη Κορδάτου, σελ. 132-133.

Η αλλαγή της ώρας και το ΚΚΕ

Σφυροδρέπανος

Τι σχέση έχει μπορεί να έχει η αλλαγή της ώρας με την ιστορία του ΚΚΕ; Καμία, είναι η αυθόρμητη απάντηση, να όμως που ένα περιστατικό που αφηγείται ο ο Γιάννης Ιωαννίδης για το Γιώργη Σιάντο, με τον οποίο ως γνωστόν ασκούσαν την καθοδηγητική ευθύνη του κόμματος τον καιρό που ο Ζαχαριάδης ήταν αιχμάλωτος στο Νταχάου, αποδεικνύει ότι το θέμα είχε και …ιδεολογική διάσταση, τουλάχιστον κατά το Σιάντο. Κι αυτό γιατί η εισαγωγή της θερινής ώρας έγινε από τους Γερμανούς κατακτητές το 1942, ωθώντας τον να προβεί σε μια ιδιότυπη μορφή αντίσταστασης. Πολύ αργότερα, εξόριστος στη Ρουμανία, ο Γιάννης Ιωαννίδης, μίλησε στον Αλ. Παπαναγιώτου, που μαγνητοφώνησε τη μακρά συνομιλία τους για όλα τα προβλήματα του κόμματος και την εξέδωσε στα τέλη της δεκαετίας του 70 σε βιβλίο από τις εκδόσεις θεμέλιο (κάτι που μας δείχνει ότι κατά πάσα πιθανότητα είχε πάει με τους εσωτερικάκηδες).

Ας δούμε τι λέει στη συνέχεια ο Ιωαννίδης. Η αφήγηση έχει κάποια χάσματα, αλλά με τα πολλά βγαίνει νόημα. Σημειωτέον, η Δόμνα που αναφέρεται στο κείμενο είναι η γυναίκα του Ιωαννίδη.

Το 1942, όταν άλλαξε από τους γερμανούς η θερινή ώρα, κοίτα τι μας συνέβη. Εμείς από τα προηγούμενα είχαμε καθορίσει συνάντηση με το Σιάντο. Το ραντεβού το κανόνισε η Δόμνα με τη γυναίκα του Σιάντου, τη Βαγγελιώ, ας πούμε για τις 6 η ώρα το βράδυ. Στο μεταξύ δυο τρεις μέρες πριν από το καθορισμένο ραντεβού είχε αλλάξει η ώρα. Συνεπώς θα έπρεπε να πας με την ώρα που είχε το κράτος. Αυτό ήταν κοντά στο νου κι η γνώση.

Πάει η Δόμνα στο ραντεβού, Βαγγελιώ δεν υπάρχει. Κάνει βόλτες εδώ κι εκεί, περνάει μισή ώρα. Κι έχει εντολή παραπάνω από ένα τέταρτο να μην καθίσει. Τα ραντεβού έτσι γινόντουσαν. Έρχεται η δόμνα. Ποιος ξέρει τι συνέβη. Εγώ ανησυχώ. Ανησυχεί φυσικά κι αυτός. Σου λέει τι νάγινε ο Γιάννης…

Τη δεύτερη μέρα ξαναπάνε στη ρεζέρβα (εναλλακτικό τόπο συνάντησης) και πάλι δεν ανταμώνουν. Η Δόμνα πηγαίνει με την καινούρια ώρα, η Βαγγελιώ πηγαίνει με την παλιά ώρα. Μια ώρα διαφορά είναι αυτή. Δε μπορούνε να ανταμώσουνε. Μετά εγώ κάθισα και σκέφτηκα. Μπας και πηγαίνει με την παλιά ώρα; Γιατί δεν ακούστηκε να έπαθε τίποτα. Λέω λοιπόν της Δόμνας, πήγαινε με το παλιό, πήγαινε και με το καινούριο και να δούμε. Έτσι έγινε η σύνδεσή μας.

Και τότε που θα συνδεόμασταν, θα κάναμε συνεδρίαση του πολιτικού γραφείου. Η συνεδρίαση αυτή ματαιώνεται και πρέπει να ξαναειδοποιηθούν όλοι για τη νέα ημέρα. Στο δρόμο ο Γιώργης μου λέει:
-Μα τι είναι αυτά; Δεν είπαμε στις 6 η ώρα;
-Ναι, αλλά τώρα η ώρα έξι είναι, πέντε, ή επτά δε θυμάμαι.
-Βρε, με τη φασιστική ώρα θα πάμε εμείς;

Είναι χαρακτηριστικό αυτό το πράγμα. Αφού ήρθε η Δόμνα και μου είπε πως η Βαγγελιώ όταν βρέθηκαν της είπε: με τη φασιστική ώρα θα πηγαίνουμε τώρα και μεις; Δεν έδωσα τότε και τόση σημασία. Ε, λέω, τόσο της κόβει της Δαγγελιώς, άστηνε… Δε νόμιζα ότι κι ο Σιάντος μπορεί να ήταν τόσο… ή αυτό που εξέφραζε η γυναίκα του Σιάντου ήταν γνώμη του ίδιου του σιάντου.

Λοιπόν πηγαίνοντας για το μέρος που θα γινόταν η δουλειά, άρχιζε να μου λέει αυτό και κείνο, οπότε του λέω: μη φωνάζεις τώρα γιώργη, έχεις άδικο και πάμε στο πολιτικό γραφείο να λύσουμε κι αυτό το ζήτημα. Τέτοια ζητήματα είναι ανόητα, αλλά θα πάμε εκεί και θα δούμε. Μία είναι η ώρα, αυτή που έχει το κράτος. Δε μπορούμε να έχουμε κομμουνιστική ώρα και φασιστική ώρα.

Πήγαμε στη συνεδρίαση του πολιτικού γραφείου. Στο μεταξύ ο Σιάντος το σκεφτόταν αυτό. Γιατί μόλις μπήκε ρώτησε τους άλλους: Ε, τι γίνεται, θα την αλλάξουμε τώρα κι εμείς την ώρα; Όλοι απάντησαν με ένα στόμα: Φυσικά θα την αλλάξουμε. Ναι, λέει ο Σιάντος. Αυτό πρέπει να κάνουμε. Να την αλλάξουμε και μεις. Ούτε συζήτηση, ούτε τίποτα… Στενοκεφαλιά, ε;
Δεν μπορώ να πω ότι ήταν χαφιές και ήθελε να τα μπερδέψει. Πρόκειται για στενοκεφαλιά, για καθαρή περίπτωση στενοκεφαλιάς. Και ποιος τον ξέρει καλά τον Γιώργη… ο άνθρωπος τόσο μπορούσε… με τη φασιστική ώρα σου λέει… Τι φασιστική, αυτή ήταν η ώρα του κράτους. Γι’ αυτό σου τα λέω και αυτά. Και το ζήτημα της άρνησής του με την εγχείρισή μου για την οποία προηγούμενα είχε συμφωνήσει και τα άλλα και αυτό τώρα.

Αυτά δεν πρέπει να τα βλέπουμε με το πρίσμα του ύποπτου. Φυσικά όχι να μην το δίνουμε σημσία και αυτό. Αλλά αν ξέρουμε τον άνθρωπο μπορούμε να δώσουμε εξήγηση. Μπορεί να μην τον δικαιώσουμε σε αυτό που έκανε, αλλά όχι και να τον… Έτσι σκεφτόταν αυτός.

Το είχα διαβάσει και στο Ραφαηλίδη, αλλά δεν του είχα δώσει πολλή βάση.
Σε κάθε περίπτωση σύντροφοι, φροντίστε να είστε συνεπείς στο ραντεβού για την επανάσταση. Μία ώρα πριν νωρίς, μία ώρα μετά αργά.
Ούτε δυο-τρεις ώρες μετά, με λογική σιγά μην ξεκινήσει στην ώρα του.
Κι εμείς με εαακίτικη ώρα θα πηγαίνουμε;

Υστερόγραφο: τα παραπάνω στοιχεία τα βρήκα στο βιβλίο σβαρνούτ, το προδομένο αντάρτικο του Ν. Ι. Μέρτζου, διευθυντή τότε (το 1980) του ελληνικού βορρά, που πήρε έτοιμο υλικό από μαρτυρίες κι απομνημονεύματα κι έκανε μια συνέντευξη και με το βαφειάδη.

Σβαρνούτ σημαίνει κάτι σαν αναδίπλωση και κατά λέξη, τυλίξτε πίσω το χαλί, (δηλαδή, αναδιπλώστε το αντάρτικο). Φέρεται να την είπε ο σύντροφος με το μουστάκι στις 10 Φλεβάρη του 48 (κοντά στην επέτειο της Βάρκιζας) στον ζαχαριάδη εν είδει εντολής να μαζέψει το αντάρτικο.

Ιστορίες για αγρίους με (σοβιετικές) αρκούδες, θα πει κανείς, αλλά υπάρχουν πολλά ντοκουμέντα και μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν τα γεγονότα από πρώτο χέρι και σε αυτά βασίζεται κυρίως.
Οι πρώην έχουν πολύ μεγάλη γλώσσα, διαχρονικά.

Δυο κόσμοι...

O ασυμβίβαστος Αγραφιώτης επαναστάτης ΚΑΤΣΑΝΤΩΝΗΣ

Στα πανύψηλα αστραποκαμένα ευρυτανικά βουνά και ιδιαίτερα σε αυτά των αδούλωτων Αγράφων (εξ' ου και η ονομασία τους από τα βυζαντινά ακόμη χρόνια), στις απόκρημνες αετοφωλιές και στα αδιαπέραστα ελατοδάση, φούντωσε από πολύ παλιά η επαναστατική φλόγα που πυρπόλησε τις καρδιές των αδικημένων αυτού του τόπου κόντρα στην συνασπισμένη καταπιεστική εξουσία του σουλτάνου και των ντόπιων συνεταίρων κοτζαμπάσηδων ή "καλικάντζαρων" όπως τους αποκαλούσε ο φτωχός πάνσοφος λαός (βλ. εδώ).

Εδώ "στα ψηλά", συνυφασμένη με την ατίθαση φύση, ζυμώθηκε η επαναστατική ψυχοσύνθεση των "ελεύθερων σκλάβων" εκείνης της εποχής (βλ. εδώ).

Αυτών που αρνούνταν να υπηρετούν, που απεχθάνονταν το ραγιαδιλίκι, που δεν καταδέχονταν να σκύβουν το κεφάλι στους αφεντάδες. Αυτών που από την κάννη του τουφεκιού τους και από του σπαθιού τους την κόψη την τρομερή, δεν πήγαζε μόνο ο προσωπικός τους αδέσμευτος βίος αλλά και το υπέροχο ήθος της υπεράσπισης των κατατρεγμένων και "παρακατιανών". Αυτών που ξεκίνησαν σαν αυτόνομοι μαχητές κατά της αδικίας και στην πορεία έγιναν ο λαϊκός στρατός της ελευθερίας και της ανεξαρτησίας.

Σαν Ευρυτάνες δεν μπορεί παρά να είμαστε περήφανοι που σε τούτα τα χώματα έδρασαν μεγάλοι επαναστάτες του '21 όπως π.χ. ο πρωτοπόρος Οδυσσέας Ανδρούτσος στην Τατάρνα (και μάλιστα 3 μέρες προτού την 25η Μαρτίου - βλ. εδώ), ο Μάρκος Μπότσαρης που έπεσε στο Κεφαλόβρυσο (βλ. εδώ) και άλλοι προγενέστεροι και μεταγενέστεροι αυτών.

Εκείνο που ίσως δεν γνωρίζουν αρκετοί, είναι ότι ΠΟΛΥ ΠΡΙΝ από την επανάσταση του 1821, στα αγραφιώτικα βουνά μεγαλούργησαν ως πρωτοξεκινητάδες του αγώνα απείθαρχα παλικάρια - φύλακες άγγελοι της φτωχολογιάς - σαν τον ασυμβίβαστο σταυραετό των Αγράφων Κατσαντώνη (βλ. εδώ), τον Τσιάκα (βλ. εδώ), τον Καραϊσκάκη (βλ. εδώ) και τόσοι άλλοι ακόμα, όλοι τους "ώριμα τέκνα της ανάγκης και της οργής" των καιρών τους. Όλοι τούτοι δεν ήταν άρχοντες μήτε προύχοντες, αλλά απλοί σαρακατσάνοι τσοπάνηδες όπως ο Κατσαντώνης ή παιδεμένα φτωχόπαιδα που δεν είχαν στον ήλιο μοίρα όπως ο "γιος της καλογριάς" (βλ. εδώ).

Άνθρωποι υπερήφανοι, με αξιοπρέπεια, απροσκύνητοι, ελεύθεροι, πονόψυχοι με το λαό, αληθινοί ξυπόλητοι Προμηθέες! Οι πασάδες και οι καθεστωτικοί τούς είπαν κλέφτες, κατσαπλιάδες, κλαρίτες και παραβατικούς, αλλά τελικά ήταν αυτοί που με το παράδειγμά τους μετέτρεψαν ιστορικά σε τίτλους τιμής τις άθλιες κατηγόριες των τουρκοπροεστάδων.

Κι όσοι επέζησαν από το μαχαίρι των πασάδων και σία, πρωτοστάτησαν στη συνέχεια και στη μεγάλη εξέγερση του 1821, γιατί ήταν αυτοί που της έδωσαν πνοή, νόημα και όραμα στα πεδία των μαχών και όχι οι καλοθρεμμένοι πισινοί των Φαναριωτών, των Κοτζαμπάσηδων και λοιπών που εκ των υστέρων και με το αίμα των αγωνιστών έδρεψαν καρπούς.

Πόσοι άλλωστε κατά τη διάρκεια της εξέγερσης δεν τράβηξαν τα πάνδεινα από τις ραδιουργίες των Μαυροκορδάτων (βλ. Καραϊσκάκης - εδώ) και πόσοι άλλοι μετά την επανάσταση δεν υπέφεραν από τους ξενόφερτους βαυαρούς βασιλιάδες και τις αυλές τους, καθώς όπως έγραφε κι ο Μακρυγιάννης: «Και σ΄αυτήνη την γης οπού ζυμώσαμεν με το αίμα μας θέλουν να μας θάψουν αδίκως και παράωρα όσοι μας κάναν σίγρι από μακριά, όταν κιντινεύαμεν. Μας πήραν την ματοκυλισμένη μας γης, την αγόρασαν από ΄να γρόσι το στρέμμα, και βάλαν εμάς με τ’ αλέτρι και τραβούμεν το γενί και βγάνομεν των συγγενών μας τα κόκαλα, και οι αφεντάδες μας περπατούνε με τις καρότζες τους, και οι αγωνισταί δεν έχουν ούτε γουμάρι, και ξυπόλυτοι και γυμνοί διακονεύουν εις τα σοκάκια»

Ναι, πάντα ήταν δυό αλλιώτικοι κόσμοι: από τη μιά αυτός της λευτεριάς-ανεξαρτησίας και από την άλλη εκείνος της εκμετάλλευσης-καταπίεσης. Κι αυτοί οι κόσμοι ανέκαθεν ήταν σε σύγκρουση. Εξάλλου όπως έλεγε και ο Ρήγας Φεραίος: «Όταν η διοίκησις βιάζει, αθετεί, καταφρονεί τα δίκαια του λαού και δεν εισακούει τα παράπονά του, το να κάμνει τότε ο λαός ή κάθε μέρος του λαού, επανάσταση, ν' αρπάξει τ' άρματα και να τιμωρήσει τους τυράννους του, είναι το πλέον ιερόν απ' όλα τα δίκαιά του και το πλέον απαραίτητο απ' όλα τα χρέη του.»!

Κι όσο κι αν οι "καθωσπρεπιστές" κοντυλοφόροι της λεγόμενης επίσημης, πλην όμως παραχαραγμένης, ιστορίας προσπαθούν να μας πείσουν ότι δήθεν "όλοι μαζί" έσπειραν το σπόρο της λευτεριάς, η πραγματικότητα τους διαψεύδει.

Αμ δε! Την ιστορία των εξεγέρσεων την γράφουν πάντα οι ατίθασοι και οι ανυπάκουοι και όχι οι προσκυνημένοι και οι βολεμένοι.

Σαν επίλογο παραθέτουμε δύο ιστορικά δημοτικά τραγούδια που τραγουδήθηκαν και βέβαια τιμήθηκαν και στ' αγραφιώτικα βουνά μας και είναι βαθιά αντιπροσωπευτικά για το ήθος, αλλά και τη στάση των "μεν" και των "δε"...

Εκείνον τον παλιό καιρό και το παλιό ζαμάνι,
μ' είχεν η χώρα προεστό, μ' είχεν η χώρα πρώτον
κι αντάρριχνα το δόσιμο και το βαρύ τεφτέρι,
δέκα στους πλούσιους έριχνα, στις χήρες δεκαπέντε,
στη δόλια τη φτωχολογιά έριχνα τριανταπέντε.

και...

-Βασίλη κάτσε φρόνιμα, να γίνεις νοικοκύρης
για ν' αποχτήσεις πρόβατα, ζευγάρια κι αγελάδες,
χωριά κι αμπελοχώραφα, κοπέλια να δουλεύουν.
-Μάνα μου, εγώ δεν κάθομαι να γίνω νοικοκύρης
να κάμω αμπελοχώραφα, κοπέλια να δουλεύουν,
και νάμαι σκλάβος των Τουρκών, κοπέλι στους γερόντους.
Φέρε μου τ' αλαφρό σπαθί και το βαρύ ντουφέκι,
να πεταχτώ σαν το πουλί ψηλά στα κορφοβούνια.
Εγώ ραγιάς δε γένομαι, Τούρκους δεν προσκυνάω,
δεν προσκυνώ τους άρχοντες και τους κοτζαμπασήδες.

Με επίγνωση της αλήθειας...

Δόξα και τιμή στους απροσκύνητους επαναστάτες του '21!

"Ευρυτάνας ιχνηλάτης"

Αναρτήθηκε από ΕΥΡΥΤΑΝΑΣ ΙΧΝΗΛΑΤΗΣ

Βερολινέζοι περιμένουν στην ουρά για να θανατώσουν τα σκυλιά τους, επειδή δεν μπορούν να πληρώσουν τον υψηλό φόρο

σκύλου!

Το 1830, με εντολή του βασιλιά της Πρωσίας Φρειδερίκου Γουλιέλμου Γ’, επιβλήθηκε φόρος στους ιδιοκτήτες σκύλων στο Βερολίνο, αξίας 3 ταλίρων.
Ήταν ένα σημαντικό ποσό και το μέτρο είχε ως στόχο να μειώσει την εξάπλωση των ασθενειών, που προκαλούνταν από τα σκυλιά. Τα έσοδα θα χρησιμοποιούνταν για να κατασκευαστούν πεζοδρόμια στην πόλη.

Τα σχέδια του βασιλιά απέτυχαν, καθώς οι Βερολινέζοι απλώς σταμάτησαν να παίρνουν σκυλιά για να αποφύγουν το φόρο.
Μέσα σε πέντε χρόνια, από το 1830 έως το 1835, ο πληθυσμός των σκύλων στο Βερολίνο μειώθηκε από 5.900 σε 3.300.

Με το πέρασμα του χρόνου, η αγάπη των Βερολινέζων για τα τετράποδα επικράτησε και άρχισαν να αποδέχονται τον φόρο. Τα σπίτια γέμισαν πάλι με κατοικίδια και οι δρόμοι με πεζοδρόμια.

Όμως το 1926, σχεδόν έναν αιώνα αργότερα, ο φόρος αυξήθηκε δραματικά.
Το Βερολίνο του μεσοπολέμου είχε ανάγκη τα έσοδα και πλέον οι ιδιοκτήτες σκύλων έπρεπε να καταβάλουν 60 μάρκα, ποσό που θα αντιστοιχούσε σήμερα σε περισσότερα από 500 ευρώ.
Η αύξηση οδήγησε τους Βερολινέζους σε δύσκολες αποφάσεις.
Όπως φαίνεται και στη φωτογραφία, χιλιάδες περίμεναν έξω από γραφεία κτηνιάτρων για να θανατώσουν τα κατοικίδια τους.

Μέσα σε τέσσερα χρόνια “εξαφανίστηκαν” 40 χιλιάδες σκύλοι.

Ο φόρος μειώθηκε πάλι με την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία.
Το καθεστώς των Ναζί ήταν πρωτοποριακό ως προς την προστασία των ζώων και πέρασε νόμους που απαγόρευαν οποιαδήποτε κακομεταχείρισή τους.
Ασφαλώς, οι νόμοι αυτοί δεν ίσχυαν και για τους ανθρώπους…

Πηγή: http://www.mixanitouxronou.gr/

ΕΚΕΙ ΠΟΥ ΤΟ 1948 Ο ΑΣΤΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ ΕΚΤΕΛΟΥΣΕ ΤΟΥΣ ΙΔΙΟΥΣ ΤΟΥΣ ΦΑΝΤΑΡΟΥΣ ΤΟΥ:

η παρουσίασή του ιστορικού - ταξιδιωτικού οδηγού,συμπίπτει με τα 70 χρόνια από τη μεγάλη μάχη στο Μάλι Μάδι, το 1948.

Τότε, που για μια ακόμα φορά η αστική τάξη, εκεί που πίστευε πως ξεμπέρδεψε με το ένοπλο επαναστατικό κίνημα, βρέθηκε στην ανάγκη να εκτελεί τους ίδιους τους φαντάρους του αστικού στρατού, εδώ, έξω απ’ αυτή την πόλη.

ΤΕ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ ΚΚΕ

Παρουσίαση της έκδοσης «Βίτσι - Στα βήματα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας»

Η έκδοση της «Σύγχρονης Εποχής», «Βίτσι - Στα βήματα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας» (ιστορικός - ταξιδιωτικός οδηγός),

παρουσιάστηκε στην Καστοριά, σε εκδήλωση που διοργάνωσε η ΤΕ Καστοριάς του ΚΚΕ στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για τα 100 χρόνια από την ίδρυση του ΚΚΕ.

Παρουσιάζοντας τον οδηγό, ο Θανάσης Λεκάτης, δημοσιογράφος του «Ριζοσπάστη» σημείωσε:

«Έχουμε μπει πλέον στην τελική ευθεία για το γιορτασμό των 100 χρόνων από την ίδρυση του ΚΚΕ. Οι εκδηλώσεις για αυτόν το γιορτασμό δεν γίνονται στο κενό. Γίνονται σε μια στιγμή που επιβεβαιώνεται για μια ακόμα φορά, κι αυτή τη φορά με δραματικό -για την καθημερινή ζωή των ανθρώπων- τρόπο, ότι το καπιταλιστικό σύστημα που εδώ κι έναν αιώνα βρίσκεται πλέον στο ανώτατο στάδιό του, τον ιμπεριαλισμό, έχει παρασαπίσει και αυτήν την σαπίλα του απειλεί να την κάνει βαθιά αρρώστια όλης της κοινωνίας, απειλή για όλη την ανθρωπότητα, καταποντισμό στην απόλυτη βαρβαρότητα.

Επαναβεβαιώνεται καθημερινά ότι αυτό το σύστημα δεν παίρνει γιατριά. Αυτήν την κρίσιμη αλήθεια προβάλλει το ΚΚΕ κι αυτό είναι το ποιοτικό στοιχείο που πρέπει να 'χουν οι αγώνες, για να δοθεί πραγματική διέξοδος με την επαναστατική αλλαγή, για το σοσιαλισμό - κομμουνισμό.

Σ’ αυτήν την πάλη πρωτοστατεί το ΚΚΕ. Μ’ αυτήν την αντίληψη μπολιάζει κάθε μικρή και μεγάλη αγωνιστική κινητοποίηση, συμβάλει στο χτίσιμο της αναγκαίας κοινωνικής λαϊκής συμμαχίας που θα τραβήξει μπροστά. Φωτίζοντας την αιτία, δείχνοντας τον αντίπαλο και τη διέξοδο.

Η έκδοση του ιστορικού - ταξιδιωτικού οδηγού για το Βίτσι και η παρουσίασή του εδώ στην Καστοριά,συμπίπτει με τα 70 χρόνια από τη μεγάλη μάχη στο Μάλι Μάδι, το 1948.

Τότε, που για μια ακόμα φορά η αστική τάξη, εκεί που πίστευε πως ξεμπέρδεψε με το ένοπλο επαναστατικό κίνημα, βρέθηκε στην ανάγκη να εκτελεί τους ίδιους τους φαντάρους του αστικού στρατού, εδώ, έξω απ’ αυτή την πόλη.

Τους φαντάρους - παιδιά του λαού, που στην πράξη έβλεπαν πως παρά την υπεροπλία του αστικού στρατού, δεν μπορούσαν να δώσουν νικηφόρες μάχες ενάντια στον Δημοκρατικό Στρατό, οι μαχητές του οποίου μάχονταν με το δίκιο του λαού υψωμένο στις σημαίες τους.

Σ' αυτόν εδώ τον τόπο το ΚΚΕ έχει δώσει ξανά και ξανά καλές εξετάσεις και στην τριπλή κατοχή, ενάντια σε κάθε σωβινισμό και στην τρίχρονη ένοπλη αναμέτρηση με την αστική τάξη και τους συμμάχους της Βρετανούς και Αμερικανούς.

Μπήκε μπροστά για τη σωτηρία του λαού στην πρώτη κατοχή, μπήκε ξανά μπροστά ενάντια στην τρομοκρατία μετά τη "Βάρκιζα" κι όταν η πάλη έγινε ένοπλη αναμέτρηση με την αστική τάξη, έδειξε στην πράξη τι σημαίνει να ζουν οι λαοί αδελφωμένοι, ενωμένοι κόντρα στο δυνάστη τους.

Και για τα μέτρα της εποχής έδειξε πώς λύνονται τα προβλήματα από το λαό που παίρνει την τύχη του στα χέρια του, κάθε σημάδι στα βουνά και στα χωριά μαρτυρά το μεγαλείο αυτού του αγώνα για τον οποίο το ΚΚΕ είναι περήφανο.

Κι αν τότε μπορούσαν μια φορά να αλλάξουν τα πράγματα, σήμερα μπορούν ακόμα καλύτερα.

Αντλώντας διδάγματα από την ιστορία μας, το ταξίδι που προτείνουμε μέσα από αυτόν τον ιστορικό - ταξιδιωτικό οδηγό, είναι ταξίδι στη μνήμη με το βλέμμα στο μέλλον.

Δείχνουμε την ομορφιά αυτού του τόπου δεμένη με τους υψηλούς στόχους του επαναστατικού κινήματος».

«ΟΙ ΕΘΝΙΚΟΙ ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ»

Και μια που αύριο είναι η επέτειος της ελληνικής επανάστασης του 1821 και οι προβληματισμοί με το παρελθόν έχουν ουσιαστικά τις ρίζες τους στο εκάστοτε παρόν, ένα κείμενο, που γράφτηκε πριν 61 χρόνια, του Κ. Βάρναλη για τους εθνικούς αγωνιστές, μοιάζει να μην έχει χάσει την επικαιρότητά του. Ίσως γιατί τα προβλήματα που θέτει η εποχή μας φαίνονται να είναι προέκταση των προβλημάτων της εποχής του Βάρναλη, ακόμα κι αν φαντάζουν πιο περίπλοκα, κι ίσως γιατί δεν έχει αλλάξει και πολύ ο τρόπος που ο κυρίαρχος λόγος θέλει να ανακατασκευάζει το παρελθόν για να ελέγχει το παρόν.

« Αυτές οι γιορτές (οι κατ’ ανάγκην του ημερολογίου!) για τα 200 χρόνια του Ρήγα και τα εκατό του Σολωμού θέλ’ η δημοκρατία της Ολιγαρχίας να τις περιορίσει σε δυο άτομα και με «βαλτούς» ρήτορες να τους «αποχρωματίσει», μα είναι αδύνατο να το πετύχει. Οι γιορτές αυτές για τον πρόδρομο και πρωτομάρτυρα της Ελευθερίας και για το βάρδο της Επανάστασης δεν μπορεί να κλειστούνε μέσα στα στενά φράγματα δυο βιογραφιών. Φουντώνουνε, σπάζουνε τα φράγματα και ξεχύνονται σ’ όλην την Ελλάδα. Αγκαλιάζουνε τις δυο εθνεγερσίες του Εικοσιένα και του Σαρανταένα και ξεσηκώνουν όλο το Έθνος όρθιο να συνεχίσει τον Αγώνα.

Έτσι δίπλα με τη σκιά του Ρήγα και τη σκιά του Σολωμού, ανασταίνονται οι σκιές όλων των αγωνιστών–ηρώων της Επανάστασης εναντίον των Τούρκων και της Εθνικής Αντίστασης εναντίον των Ναζήδων.

Πώς θα τα βολέψει το κράτος της εθνικής αξιοπρέπειας να τα βγάλει πέρα με τόσους νεκρούς; Τους ζωντανούς ξέρει να τους βολεύει· μα τους νεκρούς, όσο και να ξέρει δεν μπορεί. Γιατί οι νεκροί είναι ανίκητοι. Δεν τους πιάνει σφαίρα, δεν τους πνίγει κρεμάλα, δεν τους κλείνει σιδερένιο κλουβί· δεν τους εξοντώνει πείνα κι αρρώστεια.

Απ’ όσα κάνουνε και λέγουν ως σήμερα οι πολιτικοί και πνευματικοί δεσμώτες του έθνους, γίνεται φανερό, τι θα κάνουνε και θα πούνε και τώρα. Κι αυτά τους τα έργα και τα λόγια δεν προορίζονται, βέβαια, για τους πεθαμένους, παρά για τους ζωντανούς. Ποιους ζωντανούς; Το λαό! Ποιο λαό; Ο λαός ξέρει την Αλήθεια κι ούτε πιστεύει κι ούτε ακολουθεί τους Ψεύτες. Το λαό θα το κρατήσουνε μακριά. Θα τα πούνε «συναμεταξύ τους». Θα τα πουν οι βαλτοί ρήτορες σε κείνους, που θα τους βάλουνε να ρητορέψουν.

Αλλά τότε θα χυμήξουν μέσα στην αίθουσα οι σκιές των αγωνιστών του λαού που δώσανε τόσες φορές ως τώρα τη ζωή τους για το σάρωμα των ξένων καταχτητών απ’ τα’ άγια χώματα της Πατρίδας. Θα χυμήξουν (και κανένας δε θα μπορέσει να τις συγκρατήσει), οι σκιές των εθνικών αγωνιστών –τα θύματα της ντόπιας Αντίδρασης και της ξένης Προστασίας: των «χριστιανών πασάδων» και των Εγγλέζων, που οργανώσανε τότε τον εμφύλιο πόλεμο, για να θάψουνε την ελευθερία του λαού.

Και πρώτη πρώτ’ η σκιά του μεγαλύτερου παληκαριού της Ρούμελης, του Δυσσέα, μ’ ένα σκοινί στο λαιμό (το σκοινί που τον έπνιξε) και μ’ ένα χαρτί στο χέρι (την πρώτη ιατροδικαστική έκθεση του ελληνικού κράτους και πρώτο ψεύτικο έγγραφο, αυτού του είδους!). Ύστερα η σκιά του Καραϊσκάκη με την τεράστια πληγήν αίματος στην πλάτη (ελληνικό πιστόλι, ξενικό το χέρι !)˙ ύστερα η σκιά του Γέρου του Μοριά, με την καταδίκη του σε θάνατο «επί προδοσία», η τυφλή σκιά του Νοταρά με το δίσκο του ζητιάνου στο χέρι! Και χιλιάδες σκιές των αγωνιστών της ελευθερίας από το Εικοσιένα ως τα σήμερα –σκιές σκοτωμένων, κρεμασμένων, ψημένων στο φούρνο, σκιές προδομένου λαού.

-Τι την κάνατε την ελευθερία, που γι’ αυτήν δώσαμε (ή μας πήρατε) τη ζωή μας; Πώς τιμωρήσατε του Νενέκους του έθνους και τους ξένους «βοηθούς»; Ποιοι είσαστε σεις που φλυαρείτε ώρες εις βάρος μας, προσπαθώντας να μας παραστήσετε γι’ αγωνιστές δικούς σας;

-Δεν σας γνωρίζουμε. Και δεν συζητάμε με… αγνώστους!»

(Κ. Βάρναλης: Σολωμικά, εκδ. Κέδρος, 1957)

Ηταν ανάγκη των καιρών και έγινε πράξη

Η ΑΣΤΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821

Σε λίγες μέρες, ως είθισται, θα γιορταστεί η Επανάσταση του 1821, που όμως ξεκίνησε πριν από τις 25 Μάρτη, όπως δεν άρχισε και με τον Παλαιών Πατρών Γερμανό, που απλά την σφετερίστηκε, και βεβαίως δεν έγινε για την του Χριστού Εκκλησία, αλλά για άλλους, πιο σοβαρούς λόγους.

Το χρονολόγιο

Στις 5 με 7 Οκτώβρη 1820, οι ηγέτες της Φιλικής Εταιρείας, με αρχηγό τον Αλέξανδρο Υψηλάντη, στη σύσκεψη του Ισμαήλ της Βεσσαραβίας αποφάσισαν να στείλουν τον Παπαφλέσσα (που ήταν από την Πολιανή της Μεσσηνίας και το όνομά του ήταν Γρηγόριος Δικαίος) στο Μοριά.
Στις 22 Φλεβάρη 1821, ο Αλέξανδρος Υψηλάντης και η ομάδα του περνάνε από τον Προύθο ποταμό στη Μολδαβία. Στο Σκουλένι τους περίμεναν 200 καβαλαραίοι. Ολοι μαζί ξεκίνησαν για το Ιάσιο, όπου ενώθηκαν με τμήματα του Μιχαήλ Βόδα Σούτσου, ηγεμόνα της Μολδαβίας. Εκεί τυπώθηκαν και κυκλοφόρησαν οι πρώτες προκηρύξεις που καλούσαν τους Ελληνες στα όπλα.
Στο Ναύπλιο έχει ήδη φτάσει απ' το Γενάρη ο Παπαφλέσσας, ξαφνιάζοντας τους προεστούς, λέγοντάς τους ότι δεν χωράει αναβολή, η επανάσταση στη Μολδαβία πάει καλά, ο Αλή Πασάς αντιστέκεται στον Σουλτάνο και ο Χουρσίτ με το στρατό του δεν είναι στο Μοριά, αλλά στην Ηπειρο. Τους λέει ακόμα ότι τα νησιά θα επαναστατήσουν και ότι στη Ρούμελη και στη Μακεδονία άρχισε το ντουφεκίδι. Μαζί, τους λέει και το αναγκαίο ψέμα, πως η Ρωσία ήδη στέλνει στόλο, στρατό και όπλα.
Οι διάλογοι μεταξύ τους, που έγιναν στις 26 Γενάρη στη Βοστίτσα (Αίγιο) στο σπίτι του Αντρέα Λόντου, είναι χαρακτηριστικοί:
Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός έφερνε αντιρρήσεις ρωτώντας: «Πού πολεμοφόδια; Πού όπλα; Πού χρήματα πολυάριθμα; Πού στρατός πεπαιδευμένος; Πού στόλος εφοδιασμένος;». Ο Σωτήρης Χαραλάμπης πιο αποκαλυπτικός συμπλήρωνε:
«...πιστεύω πως η Ρωσία, όπου έχει την ίδια θρησκεία μ' εμάς, θα συντροφέψει τον Υψηλάντη με στρατεύματα... Μα εμείς εδώ, αφού ξεκάνουμε τους Τούρκους, σε ποιον θα παραδοθούμε; Ποιον θα 'χουμε ανώτερο; Ο ραγιάς αφού πάρει τα όπλα δε θα μας ακούει πια και δε θα μας σέβεται και θα πέσουμε στα χέρια εκείνου, που δεν μπορεί να κρατήσει το πιρούνι να φάει!».
Αυτό ήταν το πραγματικό τους πρόβλημα. Ο επαναστατημένος λαός, με τα όπλα, θα αποκτούσε ο ίδιος δικαιώματα.
Και η απάντηση του Παπαφλέσσα:
«Η επανάσταση είτε θέτε είτε όχι θα γίνει! Πάρτε το απόφαση. Αν εσείς γυρεύετε να την εμποδίσετε, εγώ πήρα προσταγή από την Αρχή να ξεσηκώσω το λαό και να την κάνω. Και τότες όποιον βρουν ξαρμάτωτο οι Τούρκοι, ας τον κόψουν...».
Για να του ανταπαντήσει ο Παλαιών Πατρών Γερμανός: «Είσαι απατεώνας, άρπαγας, εξωλέστατος!» (Αμβρόσιος Φραντζής «Επιτομή της ιστορίας της αναγεννηθείσης Ελλάδας, τ. α' σελ. 98).
Ακολούθησαν διάφορες τραγελαφικές καταστάσεις, με κατάληξη στις 10 Μάρτη ο Παλαιών Πατρών Γερμανός με τον Αντρέα Ζαΐμη να κρύβονται στα Μεζερά, ενώ την ίδια ώρα ο Παπαφλέσσας έδινε εντολή στον Νικ. Σουλιώτη μαζί με τον Πετμεζά να χτυπήσουν - όπως και έγινε - στο Αγρίδι, στις 15 Μάρτη, τρεις γυφτοχαρατζήδες, καθώς και τρεις ταχυδρόμους, με γράμματα του Καϊμακάνη της Τριπολιτσάς προς τον Χουρσίτ, που πολιορκούσε τον Αλή Πασά στα Γιάννενα. Την επόμενη μέρα χτύπησαν άλλους εφτά Τούρκους στα Χάσια. Παράλληλα, ο Χαραλάμπης με τους Πετμεζαίους μπήκαν στα Καλάβρυτα με δικούς τους ένοπλους, χτύπησαν τους Τούρκους και τους υποχρέωσαν να παραδοθούν. Τα νέα έφτασαν στην Πάτρα, όπου στις 20 Μάρτη ο τσαγκάρης Π. Καρατζάς κάλεσε το λαό της Πάτρας στην επανάσταση, που άρχισε πλέον και επισήμως στις 21 Μάρτη. Δυο μέρες μετά πείστηκε και ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης της Μάνης να ξεσηκώσει τους Μανιάτες, οι οποίοι με όπλα που είχε στείλει ο Παπαφλέσσας από τη Σμύρνη, μπήκαν στις 23 Μάρτη στην Καλαμάτα. Το λόγο πλέον είχαν παντού τα όπλα...
Και η 25η Μάρτη πώς πρόκυψε; Ο Γερμανός στα απομνημονεύματά του αναφέρει ότι από τα Μεζερά των Καλαβρύτων πήγαν με τον Ανδρέα Ζαΐμη στις 24 Μάρτη στην επαναστατημένη Πάτρα και ότι στις 25 Μάρτη συνέταξαν έγγραφο προς τις Μεγάλες Δυνάμεις με το οποίο γνωστοποιούσαν την ύπαρξη της Επανάστασης. Μέχρι το 1838 κανένας δεν μιλούσε για έναρξη της Επανάστασης στις 25 Μάρτη. Αυτήν την ημερομηνία την καθιέρωσε με διάταγμά του ο βασιλιάς Οθωνας στις 15/3/1838. Ενώ η περίφημη σκηνή με τον Πατρών να σηκώνει το λάβαρο της Επανάστασης έγινε γνωστή μόλις το 1851, όταν ζωγράφισε το σχετικό πίνακα ο Βρυζάκης.

Τι ήταν η Επανάσταση του 1821

Η Επανάσταση του 1821 ήταν αστική εθνικοαπελευθερωτική. Ηγέτης της ήταν η ελληνική αστική τάξη, που συγκρούστηκε με την οθωμανική φεουδαρχική εξουσία. Το αποτέλεσμα και ο στόχος της Επανάστασης ήταν η συγκρότηση του ελληνικού αστικού έθνους - κράτους, με την παρέμβαση των ισχυρών ευρωπαϊκών καπιταλιστικών κρατών της εποχής (της Βρετανίας και της Γαλλίας), αλλά και της τσαρικής αυτοκρατορίας στη Ρωσία.
Στην Επανάσταση κυριάρχησαν τα αιτήματα των αστικών στρωμάτων που αντικειμενικά είχαν συμφέρον από την εθνική απελευθέρωση, σε συνδυασμό με τη δημιουργία αστικού κράτους, με στόχο να διαμορφωθεί εσωτερική εθνική αγορά και να διεκδικηθεί η αναβάθμιση της θέσης της ελληνικής αστικής τάξης στην ευρύτερη περιοχή.
Οπως σε όλες τις αστικές επαναστάσεις, η ανερχόμενη αστική τάξη προχώρησε με προσωρινούς συμβιβασμούς, έτσι και η ελληνική προχώρησε σε συμβιβασμούς με ελληνόφωνα ορθόδοξα κατώτερα τμήματα του κράτους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Τέτοια ήταν οι τοπικοί άρχοντες, ως προεστοί και γαιοκτήμονες, αλλά και οι αρματολοί.
Στην Επανάσταση βέβαια πήραν μέρος και οι στρατιωτικοί - κλέφτες, γενικά η αγροτιά, που σήκωσαν το βάρος του ένοπλου αγώνα. Ωστόσο, αντικειμενικά δεν μπορούσαν να διαμορφώσουν και δεν διαμόρφωσαν αυτοτελές πρόγραμμα εξουσίας, σε σχέση με την αναδιανομή της γης και τους συνταγματικούς θεσμούς του νέου αστικού κράτους. Την πρωτοβουλία ανάπτυξης της Επανάστασης είχε η αστική τάξη με καθοδηγητικό κέντρο τη Φιλική Εταιρεία.
Η συμβολή στην προετοιμασία και στη συμμετοχή στον ένοπλο αγώνα είχε σημαντική ανομοιογένεια. Η πλειοψηφία των προεστών και του ανώτερου κλήρου δεν στήριξε και εναντιώθηκε στα σχέδια της Φιλικής Εταιρείας. Το μεγάλο εφοπλιστικό κεφάλαιο των νησιών του Αιγαίου ταλαντεύτηκε και συνέβαλε αρχικά άτολμα στην οργάνωση της εξέγερσης.
Την πρωτοβουλία για την ανάπτυξη και καθοδήγηση της Επανάστασης είχε η αστική τάξη των παροικιών (ιδιαίτερα της Ρωσίας), έμποροι και πλοιοκτήτες.
Το βάρος των μαχών σήκωσαν οι τοπικοί στρατιωτικοί άρχοντες, αλλά και οι κλέφτες και οι αγρότες, ιδιαίτερα οι πιο φτωχοί και οι κολίγοι, οι οποίοι αντικειμενικά δεν μπορούσαν να διαμορφώσουν αυτοτελές πρόγραμμα εξουσίας.
Στην προεπαναστατική περίοδο, οι ελληνικές παροικίες των εμπόρων που δρούσαν στο δυτικό ευρωπαϊκό χώρο ήταν πιο κοντά στην επίδραση των ριζοσπαστικών ιδεών της Γαλλικής αστικής Επανάστασης. Ομως, σ' αυτές τις περιοχές δεν κυριαρχούσε ο προσανατολισμός προετοιμασίας για ένοπλη επαναστατική δράση, αλλά για μακρόχρονη προσπάθεια μορφωτικής αναβάθμισης των Ελλήνων ραγιάδων.
Στις ανατολικές ελληνικές παροικίες συνυπήρχαν ο φαναριωτισμός, η δράση της Φιλικής Εταιρείας και η επίδραση της τσαρικής Ρωσίας, που υποδαύλιζε τις απελευθερωτικές διαθέσεις για τα δικά της συμφέροντα.

Συγκρούσεις συμφερόντων και ανταγωνισμοί

Εκεί που αναδεικνύεται καθαρά η σύγκρουση των διαφορετικών ταξικών συμφερόντων είναι σχετικά με το χαρακτήρα, τους κοινωνικούς και εδαφικούς στόχους του πρώτου ελληνικού κράτους μετά το ξέσπασμα της Επανάστασης.
Η αδύναμη και σχετικά ολιγάριθμη αστική τάξη επιθυμούσε ένα αστικό συγκεντρωτικό κράτος, με Σύνταγμα και κοινοβούλιο, με ενιαία εθνική αγορά, που σήμαινε κατάργηση των ορίων μεταξύ των τοπικών αγορών, πάνω στα οποία (όρια) είχαν διαμορφωθεί οικονομικά συμφέροντα. Καθώς δέσποζε το εφοπλιστικό κεφάλαιο, η αστική πλευρά επιθυμούσε μια ισχυρή κεντρική εξουσία, ικανή να συγκεντρώνει κρατικά έσοδα για να στηρίξει τη διεθνή κίνηση του εμπορικού στόλου.
Ομως, η μεγάλη διασπορά του ελληνισμού εντός της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και όχι μόνο δυσκόλευε τη συνοχή και τη συγκρότηση ελληνικής αστικής τάξης, ικανής να διεκδικήσει τη συγκρότηση κράτους σημαντικού μεγέθους επικράτειας.
Από την πλευρά τους, οι προεστοί και οι αρματολοί επιθυμούσαν τη διατήρηση και ενίσχυση των τοπικών προνομίων και εξουσιών που είχαν προηγουμένως και δεν ήταν πρόθυμοι να ανοίξουν το δρόμο σ' ένα συγκεντρωτικό αστικό κράτος.
Οι μικροί ιδιοκτήτες και οι ακτήμονες αγρότες προσδοκούσαν την απόκτηση πολιτικών δικαιωμάτων και τη βελτίωση της οικονομικής τους κατάστασης, με την αποτίναξη του καθεστώτος του ραγιά, περιορισμό των προνομίων των προεστών και του ανώτερου κλήρου και κάποια διανομή της γης, που δεν είχε όμως ακόμα διαμορφωθεί σε ισχυρό και σαφές πολιτικό αίτημα.
Τέλος, ο ανώτερος κλήρος και οι Φαναριώτες δεν είχαν εγκαταλείψει, την περίοδο εκδήλωσης της Επανάστασης, την ουτοπική προσδοκία μιας ανασύστασης της πολυεθνικής Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, η οποία θα μπορούσε να υπηρετηθεί πιο αποτελεσματικά με το μεταρρυθμιστικό δρόμο μέσα στο οθωμανικό κράτος.
Το κοινωνικό, ταξικό περιεχόμενο της εμφύλιας σύγκρουσης αποτυπώθηκε λίγο αργότερα και στη διαπάλη για τις αποφάσεις των εθνοσυνελεύσεων της Επιδαύρου και του Αστρους.
Στη νικηφόρα έκβαση της Επανάστασης σημαντικό ρόλο έπαιξε ο ανταγωνισμός των μεγάλων ευρωπαϊκών δυνάμεων της εποχής για τη διανομή και αναδιανομή των εδαφών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Η Αγγλία, η οποία δεν επιθυμούσε το διαμελισμό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, προσανατολιζόταν σε μια εκτεταμένη ελληνική αυτονομία υπό την επικυριαρχία του Σουλτάνου.
Η τσαρική Ρωσία είχε πάγιο στόχο την κυριαρχία στον εμπορικό δρόμο από τη Βαλτική έως το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Γι' αυτό και αντικειμενικά ευνόησε εξεγέρσεις που συνέβαλαν στο διαμελισμό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και θα της επέτρεπαν να παίξει το ρόλο της προστάτιδας δύναμης των ορθόδοξων πληθυσμών. Ταυτόχρονα, λόγω του αντιδραστικού χαρακτήρα της, εναντιωνόταν σε κάθε κίνηση που είχε επαναστατικό αστικοδημοκρατικό περιεχόμενο.
Μετά την εκδήλωση της Επανάστασης, η Αγγλία συνηγόρησε στην ίδρυση ανεξάρτητου εθνικού κράτους και στην αξιοποίηση του δανεισμού, προκειμένου να εδραιώσει την πρωτοκαθεδρία της ως προστάτιδας δύναμης. Την ίδια περίοδο, η Ρωσία υπέβαλε υπόμνημα για τη δημιουργία τριών αυτοδιοικούμενων ελληνικών περιοχών, που θα πλήρωναν φόρο υποτέλειας στον Σουλτάνο.
Η αντιφατική διαπλοκή συμφερόντων εκφράστηκε ανάγλυφα στη ρευστότητα των κοινωνικών συμμαχιών, στους προσωρινούς συμβιβασμούς και τις εμφύλιες συγκρούσεις που ακολούθησαν.

Το παραμύθι - εφιάλτης για τον πορτογαλικό λαό

Η επίσκεψη του Πορτογάλου Προέδρου στα μέσα του Μάρτη στη χώρα μας έγινε αφορμή για να σηκωθεί και πάλι η συζήτηση για την έξοδο της Ελλάδας από τα μνημόνια, αξιοποιώντας το δήθεν «θετικό παράδειγμα» της χώρας της Ιβηρικής. Η σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας εξέφρασαν το θαυμασμό τους για τα «επιτεύγματα» της «αριστερής» κυβέρνησης του σοσιαλδημοκρατικού Σοσιαλιστικού Κόμματος και του πρωθυπουργού Α. Κόστα, που στηρίζουν το ρεφορμιστικό Μπλόκο της Αριστεράς και το Πορτογαλικό ΚΚ, ως δήθεν «σκαλοπάτι» για να «ανακουφιστούν τα λαϊκά στρώματα». Το παραμύθι της «επιτυχημένης Πορτογαλίας» όντως «ξελασπώνει» την ντόπια αστική τάξη, αλλά η εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα και μετά το τέλος του μνημονίου συνεχίζουν να υποφέρουν μαζικά και να μην μπορούν να καλύψουν τις στοιχειώδεις ανάγκες τους.
Χρήσιμα στοιχεία, που κρύβονται από τις επίσημες στατιστικές και τα ελάχιστα ψίχουλα (της τάξης των 0,88 λεπτών τη μέρα) που έλαβε μια κατηγορία εργαζομένων, δίνει η ιστοσελίδα «peloantimperialismo», που εξετάζει κριτικά τα επίσημα στατιστικά στοιχεία και αυτά που κρύβονται σκόπιμα. Ετσι, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, το 2017: Το 30% των μισθωτών έπαιρναν έως 600 ευρώ μισθό (ο κατώτατος μισθός είναι 560 ευρώ και έχει ανακοινωθεί ότι το Γενάρη του 2018 θα πάει στα 580). Το 30% έπαιρνε από 600 έως 900 ευρώ, το 24% από 900 έως 1.800 ευρώ, το 3% από 1.800 έως 2.500 ευρώ και το 1,3% από 2.500 ευρώ και πάνω.
Αν όμως προστεθούν γύρω στο 1 εκατομμύριο αδήλωτοι εργαζόμενοι (Πορτογάλοι και μετανάστες) που παίρνουν λιγότερο από τον κατώτατο μισθό, η κατάσταση γίνεται ακόμη χειρότερη. Επιπλέον, οι 800.000 άνεργοι (τα επίσημα στοιχεία κάνουν λόγο για 574.000, αλλά υπάρχουν άνεργοι που δεν φαίνονται πουθενά) βρίσκονται πολύ κάτω από τον κατώτατο μισθό. Από το 1,8 εκατομμύριο συνταξιούχους, το 1,6 εκατομμύριο παίρνει το πολύ μέχρι 600 ευρώ και από αυτούς 250.000 παίρνουν ακόμα και κάτω από 300 ευρώ. Ετσι, αν προστεθούν όλες αυτές οι κατηγορίες, 4,7 εκατομμύρια άνθρωποι επιβιώνουν με μέχρι 600 ευρώ το μήνα. Στους δε εργαζόμενους συγκαταλέγονται γύρω στις 900.000 με ελαστική απασχόληση, δουλειά με το κομμάτι, τη μέρα, εποχικές δουλειές, ενοικιαζόμενοι. Το μισό σχεδόν από το εργατικό δυναμικό της χώρας, γύρω στα 6,2 εκατομμύρια που δηλώνονται και 1 εκατομμύριο που υπολογίζονται οι αδήλωτοι, 2,7 εκατομμύρια εργαζόμενοι, είναι με εργασία που δεν προστατεύεται πλήρως από την εργατική νομοθεσία, που ούτως ή άλλως είναι κομμένη και ραμμένη στις ανάγκες του κεφαλαίου.
Οσο για τα 600 ευρώ που είναι λίγο πάνω από τον κατώτατο μισθό, στην κυριολεξία αρκούν μόνο για να ...φυτοζωεί κάποιος. Ενα νοίκι σε μια πόλη όπως το Πόρτο φτάνει τα 300 ευρώ το μήνα, στη Λισαβόνα ένα μικρό σπίτι φτάνει ακόμα και τα 500 ευρώ. Περίπου 100 ευρώ για ρεύμα, 40 ευρώ για νερό και 50 ευρώ για τηλεπικοινωνίες. Αν πρόκειται για ζευγάρι που ο καθένας παίρνει 600 ευρώ, μένουν γύρω στα 350 ευρώ για υπόλοιπα έξοδα, φαγητό, έκτακτες ανάγκες κ.λπ. Αν υπάρχει και δάνειο, τότε το φάσμα της πείνας είναι απόλυτο. Γίνεται κατανοητό ότι όταν κάποιος είναι άνεργος, η ...κόλαση τον υποδέχεται.
Αυτά είναι τα επιτεύγματα της «σοσιαλιστικής» κυβέρνησης της Πορτογαλίας, που θαυμάζει και η αντιλαϊκή κυβέρνηση στη χώρα μας και εκθειάζει ο ΣΕΒ, ως «παράδειγμα προς μίμηση» στην υποτίθεται μεταμνημονιακή εποχή, μετά τον Αύγουστο του 2018 με την περιβόητη ...έξοδο στις αγορές.

ΗΦΑΙΣΤΟΣ