Η λέξη που δε λες
Η ομώνυμη τηλεοπτική σειρά ξεχωρίζει στο φετινό πρόγραμμα για την
προσεγμένη παραγωγή της, τα ωραία τοπία της δυτικής Κρήτης, τις πολύ
καλές ερμηνείες (πχ του Καταλοιφού από τα Πέτρινα Χρόνια κι από τις
αριστερές υπογραφές για να σωθεί ο ΔΟΛ) μα πάνω απ' όλα για το δύσκολο
θέμα που φωτίζει κι αναδεικνύει (σα μεγεθυντικός φακός, όπως έλεγε ο
Μαγιακόφσκι για την τέχνη) τον αυτισμό ενός μικρού αγοριού και το
φόβο-δυσκολία της οικογένειας αρχικά και της μικρής κοινωνίας ενός
χωριού να αποδεχτεί και να βοηθήσει στην αντιμετώπιση αυτής της πάθησης
(ή μάλλον ιδιαιτερότητας) ή να προφέρει έστω θαρραλέα το όνομά της -η
λέξη που δε λες.
Νομίζω πως ήταν ο Χατζησωκράτης (ή μήπως ο Πιτσιόρλας;) (λες να το πήραν όμως κι αυτοί δάνειο από κάποιον άλλον Πασόκο;) ο πρώτος που είχε χαρακτηρίσει το ΚΚΕ αυτιστικό κόμμα, που αρνείται τις συνεργασίες και την αλληλεπίδραση με το πολιτικό του περιβάλλον, για να μη μολυνθεί (το οποίο είναι γενικά σωστό, εφόσον μιλάμε για αστικό περιβάλλον και την επίδραση της αστικής τάξης, που είναι το μέτρο του οπορτουνισμού). Ενώ ο Χατζησωκράτης (ή όποιος άλλος Πασόκος) που είναι ανοιχτός στις προκλήσεις της ζωής και της πολιτικής, κατάφερε να μπει σε μνημονιακή κυβέρνηση και να ψηφίσει διάφορα αντιλαϊκά μέτρα, αλλά δεν αλλοιώθηκε καθόλου πολιτικά. Πασόκος ήταν, τέτοιος παρέμεινε και θα παραμείνει. Το ΠΑΣΟΚ δεν αλλάζει ουσία, -μονάχα δέρμα. Άλλαξε εσύ.
Αυτό που δε μας είπε ο Χατζησωκράτης είναι τι θεωρεί κανονικότητα -σε διάκριση με το φάσμα του πολιτικού αυτισμού- και γιατί είναι κακό να διαφοροποιείται κανείς από αυτήν πολιτικά. Δε μας είπε αν έχει βγάλει αριστερόμετρο-αυτιστικόμετρο, βαδίζοντας στα χνάρια του Λαϊκού Στρώματος (που πιο γρήγορα θα ετοιμάσει τον τρίτο -πίτα-γύρο, παρά το τρίτο μέρος του αφιερώματός του) και αν το κόμμα αναπληρώνει το κοινωνικό του έλλειμμα, αναπτύσσοντας υπέρμετρα άλλες αριστερές δεξιότητες (όρος φτιαγμένος για Συριζαίους) -πχ να αναγνωρίζει από μακριά τον οπορτουνιστικό βούρκο, για να τον αποφεύγει ή μια στοιχειώδη ιστορική μνήμη για να αποφεύγει τα ίδια λάθη.
Τι χρονιά; -1989
Ποιο τραγούδι; -Ρούχα μαζί που πλύθηκαν κι έχουνε γίνει ροζ.
Ποιος δίσκος; -Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου
Συνήθως ο αυτισμός, στα μάτια των κουκουεδολόγων, συνδέεται με την ασφάλεια ενός γνώριμου περιβάλλοντος και μιας ρουτίνας που μπορεί να υποδηλώνει από τα κουτάκια στη δουλειά και μια κομματική ρουτίνα, τη μανία με τους αριθμούς και τους ποσοτικούς δείκτες (πχ 120% κάλυψη του πλάνου) και την ανασφάλεια για το καινούριο.
Αλλά στην πραγματικότητα, ο πολιτικός αυτισμός δηλώνει αυτό που βάζει πολύ εύστοχα ο παππούς της σειράς (Καταλοιφός) σε κάποια σκηνή: σαράντα χρόνια ψηφίζουν ΝΔ-ΠΑΣΟΚ (και διάφορα υποκατάστατα, προσθέτω εγώ) κι ύστερα λέμε το παιδί αυτιστικό...
Μόνο που στην Κρήτη, ο πολιτικός αυτισμός κρατάει από τα χρόνια του Βενιζέλου και αλλάζει δέρμα-χρώμα (ΠΑΣΟΚ, Σύριζα, Μητοστάκης), χωρίς να αλλάζει ουσία.
Αλλά το πιο ιντριγκαδόρικο σημείο είναι ο τίτλος, η λέξη που δε λες, στην κυριολεξία του. Και δε μιλάμε μόνο για τη λέξη από άλφα (αυτισμός) που μπαίνει στο φαύλο κύκλος της ρουτίνας και γίνεται σαν το άλφα της αναρχίας, αλλά με αμιγώς πολιτικούς όρους. Ας το δούμε με παραδείγματα:
Ταξική πάλη: γιατί η πάλη πάλιωσε, είναι παρωχημένη, ενώ το παραμύθι (σόρι, αφήγημα ήθελα να πω) της ταξικής συνεργασίας είναι πάντα ζωντανό κι επίκαιρο σαν σοσιαλδημοκρατική σκουριά.
Δικτατορία του προλεταριάτου: που είναι η τελική συνέπεια της ταξικής πάλης, αλλά είχε παλιώσει ήδη πριν από αυτήν, και πρέπει να τη μασκαρέψουμε με διάφορα ψευδώνυμα -πχ εργατική δημοκρατία- για τις Απόκριες. Που σημαίνουν αποχή από το κρέας και τις αιμοβόρες επαναστάσεις (να κάνουμε μια επανάσταση για πολιτικούς vegan).
Απεργία: παρωχημένη κι αυτή. Διάβαζε ταξική πάλη. Αν και μπορεί να υπάρξει κι υπέρβαση από τα "αριστερά", εδώ. Πχ, αν δεν πάρουμε τα όπλα, τι να πετύχουμε με τις απεργίες...
Επανάσταση, ΚΚΕ: γιατί είναι σκέτος σεχταρισμός, πρέπει να πάμε μετωπικά, λάου-λάου, έρποντας προς την εξουσία, για να μην τρομάξουμε το φιλήσυχο νοικοκυραίο που λογίζεται ως πιθανός σύμμαχος, και τον στρέψουμε εναντίον μας.
Κυβερνητισμός: γιατί οι επεξεργασίες του Λένιν και των Συνεδρίων της Κομιντέρν που ανέφεραν κάποιους τύπους εργατικής, επαναστατικής κυβέρνησης, με κάποιο μαγικό τρόπο καταλήγουν στην κριτική στήριξη της ΔΦΑ.
Προφανώς και δεν πάμε ούτε ένα βήμα εμπρός (δύο πίσω) αν κλίνουμε απλώς τα παραπάνω σε όλες τις πτώσεις και όλους τους τόνους. Δεν είναι λεκτικό φετίχ το ζήτημα. Φαντάζεσαι όμως να μην τις λέμε καν, από δική μας επιλογή και φόβο; Τότε έχουμε εσωτερικεύσει την ήττα και περιμένουμε απλώς την εξωτερική της εκδήλωση για την επαλήθευση μιας αυτοεκπληρούμενης προφητείας...
Νομίζω πως ήταν ο Χατζησωκράτης (ή μήπως ο Πιτσιόρλας;) (λες να το πήραν όμως κι αυτοί δάνειο από κάποιον άλλον Πασόκο;) ο πρώτος που είχε χαρακτηρίσει το ΚΚΕ αυτιστικό κόμμα, που αρνείται τις συνεργασίες και την αλληλεπίδραση με το πολιτικό του περιβάλλον, για να μη μολυνθεί (το οποίο είναι γενικά σωστό, εφόσον μιλάμε για αστικό περιβάλλον και την επίδραση της αστικής τάξης, που είναι το μέτρο του οπορτουνισμού). Ενώ ο Χατζησωκράτης (ή όποιος άλλος Πασόκος) που είναι ανοιχτός στις προκλήσεις της ζωής και της πολιτικής, κατάφερε να μπει σε μνημονιακή κυβέρνηση και να ψηφίσει διάφορα αντιλαϊκά μέτρα, αλλά δεν αλλοιώθηκε καθόλου πολιτικά. Πασόκος ήταν, τέτοιος παρέμεινε και θα παραμείνει. Το ΠΑΣΟΚ δεν αλλάζει ουσία, -μονάχα δέρμα. Άλλαξε εσύ.
Αυτό που δε μας είπε ο Χατζησωκράτης είναι τι θεωρεί κανονικότητα -σε διάκριση με το φάσμα του πολιτικού αυτισμού- και γιατί είναι κακό να διαφοροποιείται κανείς από αυτήν πολιτικά. Δε μας είπε αν έχει βγάλει αριστερόμετρο-αυτιστικόμετρο, βαδίζοντας στα χνάρια του Λαϊκού Στρώματος (που πιο γρήγορα θα ετοιμάσει τον τρίτο -πίτα-γύρο, παρά το τρίτο μέρος του αφιερώματός του) και αν το κόμμα αναπληρώνει το κοινωνικό του έλλειμμα, αναπτύσσοντας υπέρμετρα άλλες αριστερές δεξιότητες (όρος φτιαγμένος για Συριζαίους) -πχ να αναγνωρίζει από μακριά τον οπορτουνιστικό βούρκο, για να τον αποφεύγει ή μια στοιχειώδη ιστορική μνήμη για να αποφεύγει τα ίδια λάθη.
Τι χρονιά; -1989
Ποιο τραγούδι; -Ρούχα μαζί που πλύθηκαν κι έχουνε γίνει ροζ.
Ποιος δίσκος; -Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου
Συνήθως ο αυτισμός, στα μάτια των κουκουεδολόγων, συνδέεται με την ασφάλεια ενός γνώριμου περιβάλλοντος και μιας ρουτίνας που μπορεί να υποδηλώνει από τα κουτάκια στη δουλειά και μια κομματική ρουτίνα, τη μανία με τους αριθμούς και τους ποσοτικούς δείκτες (πχ 120% κάλυψη του πλάνου) και την ανασφάλεια για το καινούριο.
Αλλά στην πραγματικότητα, ο πολιτικός αυτισμός δηλώνει αυτό που βάζει πολύ εύστοχα ο παππούς της σειράς (Καταλοιφός) σε κάποια σκηνή: σαράντα χρόνια ψηφίζουν ΝΔ-ΠΑΣΟΚ (και διάφορα υποκατάστατα, προσθέτω εγώ) κι ύστερα λέμε το παιδί αυτιστικό...
Μόνο που στην Κρήτη, ο πολιτικός αυτισμός κρατάει από τα χρόνια του Βενιζέλου και αλλάζει δέρμα-χρώμα (ΠΑΣΟΚ, Σύριζα, Μητοστάκης), χωρίς να αλλάζει ουσία.
Αλλά το πιο ιντριγκαδόρικο σημείο είναι ο τίτλος, η λέξη που δε λες, στην κυριολεξία του. Και δε μιλάμε μόνο για τη λέξη από άλφα (αυτισμός) που μπαίνει στο φαύλο κύκλος της ρουτίνας και γίνεται σαν το άλφα της αναρχίας, αλλά με αμιγώς πολιτικούς όρους. Ας το δούμε με παραδείγματα:
Ταξική πάλη: γιατί η πάλη πάλιωσε, είναι παρωχημένη, ενώ το παραμύθι (σόρι, αφήγημα ήθελα να πω) της ταξικής συνεργασίας είναι πάντα ζωντανό κι επίκαιρο σαν σοσιαλδημοκρατική σκουριά.
Δικτατορία του προλεταριάτου: που είναι η τελική συνέπεια της ταξικής πάλης, αλλά είχε παλιώσει ήδη πριν από αυτήν, και πρέπει να τη μασκαρέψουμε με διάφορα ψευδώνυμα -πχ εργατική δημοκρατία- για τις Απόκριες. Που σημαίνουν αποχή από το κρέας και τις αιμοβόρες επαναστάσεις (να κάνουμε μια επανάσταση για πολιτικούς vegan).
Απεργία: παρωχημένη κι αυτή. Διάβαζε ταξική πάλη. Αν και μπορεί να υπάρξει κι υπέρβαση από τα "αριστερά", εδώ. Πχ, αν δεν πάρουμε τα όπλα, τι να πετύχουμε με τις απεργίες...
Επανάσταση, ΚΚΕ: γιατί είναι σκέτος σεχταρισμός, πρέπει να πάμε μετωπικά, λάου-λάου, έρποντας προς την εξουσία, για να μην τρομάξουμε το φιλήσυχο νοικοκυραίο που λογίζεται ως πιθανός σύμμαχος, και τον στρέψουμε εναντίον μας.
Κυβερνητισμός: γιατί οι επεξεργασίες του Λένιν και των Συνεδρίων της Κομιντέρν που ανέφεραν κάποιους τύπους εργατικής, επαναστατικής κυβέρνησης, με κάποιο μαγικό τρόπο καταλήγουν στην κριτική στήριξη της ΔΦΑ.
Προφανώς και δεν πάμε ούτε ένα βήμα εμπρός (δύο πίσω) αν κλίνουμε απλώς τα παραπάνω σε όλες τις πτώσεις και όλους τους τόνους. Δεν είναι λεκτικό φετίχ το ζήτημα. Φαντάζεσαι όμως να μην τις λέμε καν, από δική μας επιλογή και φόβο; Τότε έχουμε εσωτερικεύσει την ήττα και περιμένουμε απλώς την εξωτερική της εκδήλωση για την επαλήθευση μιας αυτοεκπληρούμενης προφητείας...