25 Οκτ 2017

Μια άλλη ματιά στον Στάλιν

  


Γράφει ο Νίκος Μόττας* //
Οι αντεπαναστατικές ανατροπές των σοσιαλιστικών καθεστώτων στην ΕΣΣΔ και στην Ευρώπη (1989-1991) επανέφεραν στο προσκήνιο, με μεγαλύτερη ένταση, μια προσπάθεια κατασυκοφάντησης των κομμουνιστικών ιδεών και της σοσιαλιστικής οικοδόμησης στην Σοβιετική Ένωση. Η αστική ιστοριογραφία, παρά τους πανηγυρισμούς της για οριστική επικράτηση του καπιταλισμού (βλέπε «Το τέλος της ιστορίας» του Φρ. Φουκουγιάμα), δεν έπαψε να στοχεύει στη δυσφήμιση της σοσιαλιστικής οικοδόμησης και όσων πρωταγωνίστησαν σε αυτήν. Το φάντασμα άλλωστε του σοσιαλισμού-κομμουνισμού δεν σταμάτησε ποτέ να πλανάται πάνω από τον αστικοδημοκρατικό κόσμο, παρά την αντεπαναστατική θύελλα των αρχών του ’90 σε ΕΣΣΔ και ανατολική Ευρώπη.
Ένα πρόσωπο που αποτέλεσε και αποτελεί, όσο λίγες ιστορικές φιγούρες της σύγχρονης ιστορίας, στόχο των δηλητηριωδών βελών της αστικής ιστοριογραφίας και λασπολογίας είναι ο Ιωσήφ Στάλιν. Ο Στάλιν υπήρξε η ενσάρκωση του «κακού» για μια ευρεία γκάμα εχθρών της μαρξιστικής-λενινιστικής θεωρίας – από τους τροτσκιστές και τους ναζί μέχρι τους θεωρητικούς του ιμπεριαλισμού (Μπρεζίνσκι, Κίσινγκερ κλπ) και από τον χρουστσωφικό ρεβιζιονισμό και τα ευρωκομμουνιστικά ρεύματα μέχρι τον Γκορμπατσόφ. Η καθοριστική στροφή στη γραμμή του ΚΚΣΕ που έγινε με τις εκτιμήσεις και αποφάσεις του 20ου Συνεδρίου του το 1956, αποκρυσταλλώθηκε και στη διαμόρφωση μιας άκριτης, σχεδόν απόλυτης απόρριψης της προσωπικότητας του Στάλιν και της περιόδου του. Έκτοτε, η μαύρη προπαγάνδα του «αντισταλινισμού» έχει αποδώσει στο Στάλιν κάθε λογής έγκλημα, επιχειρώντας με αντεπιστημονικό τρόπο να αμαυρώσει όχι μόνο την προσωπικότητα του κομμουνιστή ηγέτη αλλά μαζί της και μια ολόκληρη περίοδο  κατακτήσεων για το διεθνές εργατικό κίνημα με αποκορύφωμα το θρίαμβο της Αντιφασιστικής Νίκης των λαών και την συμβολή της ΕΣΣΔ σε αυτήν.
stalin25bΜια προσπάθεια να αντικρουστεί η κατασυκοφάντηση του Στάλιν αποτελεί το βιβλίο «Μια άλλη ματιά στον Στάλιν» (Un autre regard sur Staline) του βέλγου κομμουνιστή Λούντο Μάρτενς. Το βιβλίο πρωτοεκδόθηκε στο Βέλγιο το 1994, ενώ στην Ελλάδα κυκλοφόρησε το 1997 από την «Σύγχρονη Εποχή». Το βιβλίο αυτό – παρά τις όποιες ιδεολογικές διαφορές μπορεί να έχει κάποιος με τον συγγραφέα του – αποτελεί ένα εγχείρημα να καταρριφθούν στερεότυπα και προκαταλήψεις δεκαετιών αναφορικά με τον Στάλιν και την περίοδο της ηγεσίας του.
Στο προλογικό του σημείωμα για την ελληνική έκδοση ο Θανάσης Παπαρήγας μεταξύ άλλων γράφει: «Κατ’ αρχην, είναι ένα βιβλίο που αξίζει να διαβαστεί. Μέσα στο βιβλίο αυτό υπάρχει κάτι που δύσκολο το συναντά κανείς στην εποχή μας: Μια σειρά ιστορικά στοιχεία, εντελώς αναμφισβήτητα, χωρίς τα οποία είναι να απορεί κανείς πως μπορεί να σχηματιστεί άποψη για το θέμα που το βιβλίο αφορά». Πράγματι, μέσα σε πυκνογραμμένες 400 σελίδες, ο συγγραφέας παραθέτει ενδιαφέροντα στοιχεία για μια σειρά ζητήματα που αποτέλεσαν τους πυλώνες της αντισταλινικής προπαγάνδας: από την κολλεκτιβοποίηση και τον «ουκρανικό λιμό» μέχρι τις «σταλινικές εκκαθαρίσεις» και το σύμφωνο μη επίθεσης Ρίμπερτροπ-Μολότωφ. Σημαντικό είναι το γεγονός ότι ο Μάρτενς χρησιμοποιεί στο βιβλίο πληθώρα στοιχείων από δυτικές πηγές (οι οποίες κάθε άλλο παρά φιλοκομμουνιστικές ή φιλοσοβιετικές θεωρούνται) καθώς και στατιστικά στοιχεία τα οποία είναι αδύνατο να αμφισβητηθούν.
Ο λεγόμενος «ουκρανικός λιμός»
Για τον περίφημο «ουκρανικό λιμό» και την ιμπεριαλιστική, αντισοβιετική προπαγάνδα, ο συγγραφέας πιάνει το νήμα απ’ τις ανυπόστατες διαδόσεις των Ναζί οι οποίες, τα επόμενα χρόνια, χρησιμοποιούνται στις αντικομμουνιστικές σταυροφορίες των ΗΠΑ (σελ.149-174). Για παράδειγμα, ο Μάρτενς αναφέρει λεπτομερώς πως ένα προπαγανδιστικό βιβλίο ενός γερμανού δόκτωρα (Έβαλτ Άμεντε) που εκδόθηκε το 1935 και έχει ως πηγές το γερμανικό ναζιστικό τύπο και διηγήσεις ουκρανών φασιστών της εποχής, επανεκδίδεται το 1984 – εν μέσω προεδρίας Ρίγκαν – από τον καθηγητή του Χάρβαρντ Τζέιμς Μέις. Οι ψεύτικες διαδόσεις για τον «ουκρανικό λιμό» ακολουθούν μια περίεργη πορεία η οποία, σύμφωνα με την ανάλυση του Λ.Μάρτενς – εμπλέκουν τόσο το ναζιστικό καθεστώς του Χίτλερ όσο και το μεγάλο κεφάλαιο στις ΗΠΑ. Γράφει, μεταξύ άλλων, για τις σχέσεις των Ναζί με τους αμερικανούς βαρώνους του Τύπου της δεκαετία του ’30:
stalin25c«Ο πολυεκατομμυριούχος Ουίλιαμ Ράντολφ Χερστ είχε συναντήσει τον Χίτλερ στα τέλη του καλοκαιριού του 1934 για να κλείσει μαζί του μια συμφωνία που προέβλεπε ότι η Γερμανία θα αγόραζε στο εξής τις διεθνείς ειδήσεις της από την International News Service, μια εταιρία που ανήκε στον Χερστ. Την εποχή εκείνη, ο ναζιστικός τύπος είχε ήδη ξεκινήσει μια προπαγανδιστική εκστρατεία για το «λιμό στην Ουκρανία». Ο Χερστ θα συνεισφέρει στο έργο αυτό χάρη στη φαντασία του μεγάλου εξερευνητή του, του κυρίου Ουόκερ» (σελ.151). Σε άρθρα-υποτιθέμενα επιτόπια ρεπορτάζ- του Τόμας Ουόκερ, που δημοσιεύθηκαν στην εφημερίδα Chicago American το Φλεβάρη του ’35, βασίζονται πολλές απ’ τις μετέπειτα προπαγανδιστικές πληροφορίες σχετικά με τον «ουκρανικό λιμό». Μόνο που, όπως αποδεικνύει το βιβλίο, ο Ουόκερ όχι μόνο είχε στήσει ένα κάλπικο ρεπορτάζ με ψεύτικες φωτογραφίες και παραποιημένα στοιχεία, αλλά επιπροσθέτως δεν είχε πατήσει ποτέ το πόδι του στην Ουκρανία.
Η παραποίηση στοιχείων και ντοκουμέντων είναι, όπως αποδεικνύει στο βιβλίο του ο Μάρτενς, βασικό συστατικό της αντικομμουνιστικής, αντισταλινικής προπαγάνδας. Για παράδειγμα, το βιβλίο «Εγκληματικές πράξεις του Κρεμλίνου» που εκδόθηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1950 από ουκρανούς φασίστες που μετανάστευσαν στις ΗΠΑ, περιέχει σειρά πλαστών φωτογραφιών τις οποίες παρουσιάζει ως «ντοκουμέντα».
Ο Μάρτενς μας δίνει ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα: «Στην σελίδα 155 του παραπάνω έργου υπάρχει μια φωτογραφία τεσσάρων στρατιωτών και ενός αξιωματικού που μόλις έχουν εκτελέσει κάποιους ανθρώπους. Τίτλος: «Η εκτέλεση των κουλάκων». Λεπτομέρεια: οι στρατιώτες φορούν τη στολή του τσαρικού στρατού! Έτσι, μας δείχνουν τσαρικές εκτελέσεις ως αποδεικτικά στοιχεία των «εγκλημάτων του Στάλιν»». Στη δημιουργία του αντισταλινικού  πονήματος είχαν συνεισφέρει, μεταξύ άλλων, άνθρωποι όπως ο Αλεξάντρ Χάι-Χολόφκο, διατελέσας υπουργός προπαγάνδας στην κυβέρνηση των ουκρανών εθνικιστών του φασίστα Στεπάν Μπαντέρα, ο γνωστός βρετανός θεωρητικός του αντικομμουνισμού Ρόμπερτ Κόνκουεστ και ο Ανατόλ Μπιλοστερκίφσκι, πρώην αξιωματικός της ναζιστικής αστυνομίας στη Μπίλα Τσέρκβα.
Οι δίκες της Μόσχας και ο ρόλος του Τρότσκι
Στα Κεφάλαια 7 και 8 του βιβλίου (σελ. 187-304) ο Μάρτενς μπαίνει σε μια αναλυτικότατη περιγραφή της περιόδου της λεγόμενης «μεγάλης εκκαθάρισης» – της αντιμετώπισης των αντεπαναστατικών στοιχείων του ΠΚΚ-(μπ) από τον Στάλιν. Οι επονομαζόμενες «δίκες της Μόσχας» αποτέλεσαν ιστορικά αφορμή αντισταλινικών μυθευμάτων. Το βιβλίο φωτίζει το ρόλο της “εσωκομματικής αντιπολίτευσης” στο ΠΚΚ-(μπ), την πάλη κατά του οπορτουνισμού σε μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο για την Σοβιετική Ένωση καθώς και τον αντεπαναστατικό χαρακτήρα της κλίκας των Ζινόβιεφ-Κάμενεφ-Σμιρνόφ. Ενάντια στα μυθεύματα τροτσκιστών και ιστορικής ιστοριογραφίας, ο Μάρτενς παρουσιάζει στοιχεία που συνθέτουν το παζλ μιας προσχεδιασμένης συνωμοσίας εντός του Κόμματος: μιας συνομωσίας «που απέβλεπε στην ανατροπή της μπολσεβίκικης ηγεσίας και στην ανάληψη της εξουσίας από ένα συμφερτό οπορτουνιστών που δεν ήταν παρά υποπόδια των παλιών εκμεταλλευτριών τάξεων».
Στο πλαίσιο αυτό αποδομείται η τροτσκιστική αντεπανάσταση και ο ρόλος της στην προσπάθεια αποσταθεροποίησης του πρώτου σοσιαλιστικού κράτους. Γράφει, μεταξύ άλλων, ο Μάρτενς: «Πράγματι, το 1936, για κάθε άτομο που ανέλυε με ενάργεις την ταξική πάλη σε διεθνή κλίμακα ήταν προφανές ότι ο Τρότσκι είχε ξεπέσει στο σημείο να έχει καταντήσει παιχνίδι στα χέρια των κάθε είδους αντικομμουνιστικών δυνάμεων. Διακατεχόμενος από αλαζονεία, ανέλαβε έναν όλο και πιο μεγαλόπρεπο ιστορικό και πλανητικό ρόλο, στο μέτρο που η κλίκα που τον περιστοίχιζε γινόταν ολο και πιο ασήμαντη. Με όλες του τις δυνάμεις επιδίωκε ένα μόνο σκοπό: την κατάλυση του κόμματος των μπολσεβίκων, που θα επέτρεπε σ’ αυτόν και την κλίκα του να αναλάβουν την εξουσία» (σελ. 205).
Ο συγγραφέας περιλαμβάνει μια σειρά από γραπτά του ίδιου του Τρότσκι απο τα οποία προκύπτει: 1. η απροκάλυπτη πολεμική του Τρότσκι απέναντι στην Σοβιετική Ένωση και το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα, 2. η αντιφατικότητα της θεωρίας του για το θέμα της οικοδόμησης του σοσιαλισμού σε μια μόνο χώρα, 3. η έμμεση προώθηση εκ μέρους του της ατομικής τρομοκρατίας και των συνομωσιών ενάντια στην σοβιετική ηγεσία, 4. ο ρόλος του τις παραμονές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου (σελ.291-307) όταν καλούσε τον Κόκκινο Στρατό σε πραξικόπημα λίγο πριν την επίθεση των χιτλερικών στρατευμάτων.
Στην αστική ιστοριογραφία, η περίοδος των «εκκαθαρίσεων» στο ΠΚΚ και οι δίκες της Μόσχας παρουσιάζονται συνήθως ως «όργιο σταλινικών διώξεων» και «στημένων δικαστηρίων». Στο βιβλιο του Μάρτενς τα αδιάψευστα ιστορικά στοιχεία και η ενδελεχής έρευνα αρχειακού υλικού που αφορά την εποχή εκείνη μαρτυρούν πως η τότε σοβιετική ηγεσία είχε βάσιμους λόγους να προστατεύσει τόσο το Κόμμα των μπολσεβίκων όσο και την ίδια την Σοβιετική Ένωση από τις συνομωσίες αντεπαναστατικών-αντικομματικών στοιχείων.
Ο ίδιος ο Νικολάι Μπουχάριν, κορυφαίο στέλεχος του ΠΚΚ που δικάστηκε εκτελέσθηκε το 1938, είπε προς το τέλος της απολογίας του τα εξής (σελ.250):
«Εδώ υπάρχει μια μύχια ήττα των αντεπαναστατικών δυνάμεων. Και πρέπει να είσαι Τρότσκι για να μην καταθέτεις τα όπλα. Καθήκον μου είναι να δείξω εδώ ότι, μέσα στα πλαίσια των δυνάμεων που διαμόρφωσαν την αντεπαναστατική τακτική, ο Τρότσκι ήταν η βασική κινητήρια μηχανή του κινήματος. Και οι βίαιες θέσεις- η τρομοκρατία, η κατασκοπεία, ο διαμελισμός της ΕΣΣΔ, η δολιοφθορά- προέρχονταν κατα κύριο λόγο από αυτήν την πηγή. Μπορώ να υποθέσω εκ των προτέρων ότι ο Τρότσκι και οι άλλοι συνεργοί μου στα εγκλήματα αυτά, καθώς και η Β’ Διεθνής […] θα θελήσουν να μας υπερασπιστούν, κυρίως εμένα. Αποποιούμαι την υπεράσπιση αυτή, αφού στέκομαι γονατιστός μπροστά στη χώρα, μπροστά στο Κόμμα, μπροστά σε ολόκληρο το λαό».
Από την πλευρά του, ο αμερικανός πρέσβης στη Μόσχα Τζόζεφ Ντέιβις, σημείωνε τον Ιούλη του 1937: «Τα πιο σοβαρά πνεύματα δείχνουν τα πιστεύουν ότι κατα πάσα πιθανότητα βρισκόταν σε εξέλιξη μια συνωμοσία με στόχο ένα στρατιωτικό πραξικόπημα, μια συνομωσία που στρεφόταν όχι τόσο εναντίον του  Στάλιν προσωπικά όσο κατά του διοικητικού συστήματος και του Κόμματος, και που ο Στάλιν τσάκισε με την ετοιμότητα του, την τόλμη του και τη συνηθισμένη του δύναμη». Πέραν του πρέσβη Ντέιβις, στο βιβλίο περιλαμβάνονται αποσπάσματα από το έργο Origins of the Great Purges του αμερικανού καθηγητή ιστορίας Τζ. Αρτς Γκέτι (J.Arch Getty). Ένα απο αυτά αναφέρει για τις «σταλινικές εκκαθαρίσεις» (σελ.287):
«Το αρχειακό υλικό δείχνει ότι η «εζόφστσινα» (η “Μεγάλη Εκκαθάριση”), πρέπει να επανεκτιμηθεί. Δεν ήταν το αποτέλεσμα μιας απολιθωμένης γραφειοκρατίας που εξάλειφε αντιφρονούντες και εξόντωνε ριζοσπάστες βετεράνους επαναστάτες. Στην πραγματικότητα, είναι πιθανό οι εκκαθαρίσεις να ήταν ακριβώς το αντίθετο. Δεν είναι ασύμβατο με τα διαθέσιμα στοιχεία να προβληθεί το επιχείρημα ότι οι εκκαθαρίσεις ήταν μια ριζική, ακόμα και υστερική, αντίδραση κατά της γραφειοκρατίας».
Κόνκουεστ, Σολζενίτσιν και Σια
stalin25dΤα στοιχεία που παραθέτει ο Μάρτενς, στα οποία περιλαμβάνεται πληθώρα μη σοβιετικών, δυτικών πηγών, καταρρίπτουν μια σειρά αντικομμουνιστικών μύθων και συκοφαντιών απέναντι στον Στάλιν και την ΕΣΣΔ. Πηγές της αντισοβιετικής μυθοπλασίας και ιστορικής διαστρέβλωσης υπηρξαν, μεταξύ άλλων, τα γραπτά προσώπων όπως ο αμερικανοβρετανός ιστορικός (και πράκτορας των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών) Ρόμπερτ Κόνκουεστ και ο αντιδραστικός ρώσος συγγραφέας Αλεξάντρ Σολζενίτσιν. Τόσο οι ακαδημαϊκές μελέτες του Κόνκουεστ όσο και τα βιβλία-«μαρτυρίες» του Σολζενίτσιν αποτέλεσαν για δεκαετίες «ευαγγέλια» της αντικομμουνιστικής, αντισοβιετικής προπαγάνδας. Να θυμήσουμε σε αυτό το σημείο ότι ο Σολζενίτσιν απέκτησε ιδιαίτερη φήμη στη Δύση κυρίως λόγω των ημιαυτοβιογραφικών μυθιστορημάτων του «Αρχιπέλαγος Γκουλαγκ» και «Μια ημέρα του Ιβάν Ντενίσοβιτς».
Στο βιβλίο «Μια άλλη ματιά στον Στάλιν» ο Μάρτενς δίνει βάρος περισσότερο στην αποδόμηση των δήθεν έγκυρων ιστορικών μελετών του Κόνκουεστ, ενώ αφιερώνει τρεις σελίδες για τον Σολζενίτσιν. Για τον – καταδικασμένο  για φιλοναζιστική προπαγάνδα το 1946 – Σολζενίτσιν ο Μάρτενς γράφει: «Ο άνθρωπος αυτός έγινε η επίσημη φωνή του 5% των τσαρικών, των αστών, των κερδοσκόπων, των κουλάκων, των προαγωγών, των μαφιόζων και των βλασοφικών που δίκαια διώχτηκαν από την σοσιαλιστική εξουσία […] Οφείλουμε να ευχαριστήσουμε τον Σολζενίτσιν: ο άνθρωπος που θα ενσάρκωνε κατά τον καλύτερο τρόπο τα «εκατομμύρια θύματα του σταλινισμού» είναι συνεργάτης των ναζί!» (σελ.264, 266).
Ενώ, όμως, ο Σολζενίτσιν υπήρξε ένας διαπρεπής ακροδεξιός μυθιστοριογράφος του αντισταλινισμού, ο Ρόμπερτ Κόνκουεστ (1917-2015) ήταν ο πρωταθλητής του ακαδημαϊκού αντικομμουνισμού. Αναφερόμενος στο ζήτημα της κολλεκτιβοποίησης και του «ουκρανικού λιμού», ο Μάρτενς μας αποκαλύπτει πως μια σειρά πηγών του έγκριτου ιστορικού Κόνκουεστ υπήρξαν οι μαρτυρίες των ουκρανών ναζί της εποχής! (σελ.166-167). Οι λαθροχειρίες του Κόνκουεστ, με τις οποίες πλαισιώνει τις εμβριθείς ακαδημαϊκές του μελέτες, αποτελούν ένα κράμα ανώνυμων, ανεπιβεβαίωτων μαρτυριών ουκρανών φιλοναζί, παραχαραγμένων ντοκουμέντων και αντικομμουνιστικής παραπληροφόρησης. Να ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα του βιβλίου που δείχνει, αν μη τι άλλο, το ρόλο του Κόνκουεστ:
«Το Γενάρη του 1978, ο Ντέιβιντ Λέι δημίευσε ένα άρθρο στην Guardian του Λονδίνου, στο οποίο αποκάλυπτε ότι ο Ρόμπερτ Κόνκουεστ είχε εργαστεί στην υπηρεσία παραπληροφόρησης, επίσημα ονομαζόμενη Information Research Department (IRD) των αγγλικών μυστικών υπηρεσιών. Στις αγγλικές πρεσβείες, ο υπεύθυνος του IRD έχει ως καθήκον να διαθέτει στους δημοσιογράφους και στα δημόσια πρόσωπα «παραποιημένο» υλικό. […] Με πρόταση του IRD, ο Κόνκουεστ γράφει ένα βιβλίο για τη Σοβιετική Ένωση. Το ένα τρίτο της έκδοσης αγοράστηκε από τον Πρέγκερ που συχνά δημοσιεύει και διανέμει βιβλία κατά παραγγελία της CIA. Το 1986, ο Κόνκουεστ συνέβαλε σημαντικά στην καμπάνια του Ρίγκαν για τη κινητοποίηση του αμερικανού λαού γύρω από την ενδεχόμενη κατάληψη των Ηνωμένων Πολιτειών από τον Κόκκινο Στρατό! Το βιβλίο του Κόνκουεστ τιτλοφορείται Τι να κάνετε όταν έρθουν οι Ρώσοι: εγχειρίδιο επιβίωσης» (σελ.161).
Ο ίδιος αυτός σημαιοφόρος του αντικομμουνισμού θα «μαγειρέψει», όπως αποδεικνύεται, αρκετές φορές τα στατιστικά στοιχεία περί των «θυμάτων» της σταλινικής περιόδου. Το 1973, π.χ. στο βιβλίο του «Η μεγάλη τρομοκρατία» υπολογίζει των αριθμό των νεκρών κατά την κολλεκτιβοποίηση (1932-1933) σε πέντε με έξι εκατομμύρια, ενώ δέκα χρόνια αργότερα κρίνει σκόπιμο να… ανεβάσει τις «εκτιμήσεις» του στα 14 εκατομμύρια νεκρούς!
Εκεί που χάνεται κάθε επιστημονική εγκυρότητα για τον Κόνκουεστ είναι στον αριθμό των κρατούμενων στα λεγόμενα γκούλαγκς. Με τη νίκη της αντεπανάστασης και τη διάλυση της ΕΣΣΔ στις αρχές της δεκαετίας του ’90 τα κρατικά αρχεία που ήρθαν στο φως γκρέμισαν τα τερατώδη μυθεύματα της αντικομμουνιστικής, αντισταλινικής προπαγάνδας. Σημειώνει, μεταξύ άλλων ο Μέρτενς: «Το 1934, ο Κόνκουεστ υπολόγισε σε 5 εκατομμύρια τους πολιτικούς κρατούμενους. Στην πραγματικότητα, ήταν μεταξύ 127.000 και 170.000 […] Στο σύνολο των κρατουμένων, οι πολιτικοί δεν ήταν παρά το 25% με 33%. Ο Κόνκουεστ απαρίθμησε κατά μέσο όρο 8 εκατομμύρια κρατούμενους στα στρατόπεδα το χρόνο. Και ο Μεντβέντιεφ (σ.σ: ρώσος αντισταλινικός ιστορικός, διετέλεσε σύμβουλος του Γκορμπατσόφ) 12 με 13 εκατομμύρια. Στην πραγματικότητα, ο αριθμός των πολιτικών κρατουμένων διακυμάνθηκε ανάμεσα σε ένα ελάχιστο 127.000 το 1934 και ένα μέγιστο 500.000 στη διάρκεια των δύο χρόνων του πολέμου, το 1941 και 1942».
Τα γκούλαγκς, λοιπόν, αυτή η αγαπημένη λέξη των αντικομμουνιστών, φιλοξενούσαν εγκληματίες του κοινού ποινικού δικαίου και πολιτικούς κρατούμενους. Παραγνωρίζοντας σκοπίμως τα ιστορικά δεδομένα της εποχής, την αντεπαναστατική δραστηριότητα εντός της ΕΣΣΔ και τη ναζιστική απειλή, οι επιστήμονες του αντισταλινισμού φόρτωσαν στις πλάτες του Στάλιν κάποια επιπλέον… εκατομμύρια κρατούμενους και νεκρούς. Η πραγματικότητα ήταν διαφορετική: «Τον καιρό του Στάλιν, το 1951- τη χρονιά που υπήρχε ο μεγαλύτερος αριθμός κρατουμένων στο Γκούλαγκ- υπήρχαν 1.948.158 εγκληματίες του κοινού ποινικού δικαίου, όσοι ακριβώς και επι Χρουστσώφ. Ο πραγματικός αριθμός των πολιτικών κρατουμένων ήταν τότε 579.878. Οι περισσότεροι από τους “πολιτικούς” ήταν άτομα που είχαν συνεργαστεί με τους ναζί: 334.538 είχαν καταδικαστεί για προδοσία» (σελ. 286).

stalin25e
Αντί επιλόγου
Παρά τις κατά καιρούς ιδεολογικές παραφωνίες του Λούντο Μάρτενς μέσα στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα, αξίζει να του αναγνωριστεί η προσπάθεια που έκανε στο βιβλίο αυτό. Το «Μια άλλη ματιά στον Στάλιν» αξίζει να διαβαστεί χωρίς παρωπίδες απ’ όσους επιθυμούν να κατανοήσουν τη δράση και τα πεπραγμένα του Στάλιν εντός του ιστορικού και κοινωνικοπολιτικού πλαισίου μέσα στο οποίο έζησε. Και αν ο συγγραφέας δίνει ίσως υπερβολική βαρύτητα στις προσωπικές αρετές του Στάλιν- παραγκωνίζοντας τις συλλογικές πολιτικοιστορικές μεταβολές και συγκρούσεις που διαμόρφωσαν τον ηγέτη Στάλιν- ας του το συγχωρήσουμε. Η συμβολή της έρευνας του Μάρτενς και κατ’ επέκταση του βιβλίου του στην ανάδυση της ιστορικής αλήθειας, απέναντι στην αντικομμουνιστική ψευδολογία, είναι αναμφίβολα εξόχως σημαντική.
Μάρτενς, Λούντο.  Μια άλλη ματιά στον Στάλιν, Σύγχρονη Εποχή, 1997.

* υποψήφ. Διδάκτωρ Πολιτικών Επιστημών και Ιστορίας.

Η εισβολή των ΗΠΑ στη Γρενάδα που… απειλούσε την ασφάλειά τους

Σήμερα είναι η επέτειος της ιμπεριαλιστικής επέμβασης των ΗΠΑ στη Γρενάδα, επειδή… “απειλούσε την ασφάλειά τους”, όπως δήλωσε θρασύτατα ο αμερικανός πρόεδρος, Ρόναλντ Ρίγκαν. Παρακάτω ακολουθεί ένα μικρό ιστορικό της επέμβασης, όπως το βρήκαμε στο Ιστορικό Λεύκωμα της Καθημερινής για το 1983.
Η ιμπεριαλιστική επέμβαση των ΗΠΑ στη Γρενάδα που... απειλούσε την ασφάλειά τους
Στις 25 Οκτωβρίου η Γρενάδα, η “αντάρτισσα των Αντιλλών”, όπως την αποκαλούν από το 1979, καθώς τότε το ανεξάρτητο αυτό κράτος έγινε σοσιαλιστικό, τιμωρείται για την “αυθάδειά” της. Ο τιμωρός δεν είναι άλλος από την αμερικανική κυβέρνηση που επεμβαίνει στρατιωτικά στο μικρό αυτό νησί για το οποίο είχε δηλώσει ο Πρόεδρος Ρίγκαν το Μάρτη του 1983 ότι… “απειλεί την ασφάλεια των Ηνωμένων Πολιτειών” (!), προκαλώντας παγκόσμια θυμηδία και οργή.
Το πρόσχημα για την αμερικανική εισβολή δίνει η βίαιη ανατροπή του αριστερού πρωθυπουργού της χώρας, του 38χρονου Μορίς Μπίσοπ, η πολιτική του οποίου υποτίθεται ότι απειλούσε τις ΗΠΑ, από τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Μπέρναρντ Κόαρντ και τον αρχηγό των ενόπλων δυνάμεων Χάντσον Όστιν. Ήδη από τα μέσα του έτους έχει εκδηλωθεί ένα ρήγμα ανάμεσα στη Λαϊκή Επαναστατική Κυβέρνηση και το μαρξιστικό “Κίνημα του Νέου Κοσμήματος”. Θεωρείται ότι ο Μπίσοπ εκφράζει τη μετριοπαθή τάση του κόμματος, καθώς επιδιώκει τη βελτίωση των σχέσεων με τις ΗΠΑ και τον καθορισμό ημερομηνίας εκλογών, ενώ ο Κόαρντ εμφανίζεται ως “σκληροπυρηνικός”.
Ωστόσο, ο Μπίσοπ είναι εξαιρετικά δημοφιλής και, προκειμένου να αποφύγει την αντίδραση των υποστηρικτών του, ο Κόαρντ “καμουφλάρει” το πραξικόπημά του και εμφανίζει την ανατροπή του Μπίσοπ, στις 14 Οκτωβρίου, ως “ολιγοήμερο κατ’ οίκον περιορισμό”. Την επόμενη ημέρα πραγματοποιείται στο Σεντ Τζορτζ, την πρωτεύουσα του νησιού, μια μαχητική διαδήλωση υπέρ του Μπίσοπ. “Χωρίς τον Μπίσοπ δεν έχουμε σχολεία”, κραυγάζουν περίπου 2.000 νέοι που παρελαύνουν στους δρόμους της πόλης. Στις 17 Οκτωβρίου ο στρατηγός Όστιν ανακοινώνει ότι ο Μπίσοπ εξεδιώχθη από την Κεντρική Επιτροπή του Κόμματος επειδή “ατίμασε το κόμμα και την επανάσταση”.
Στις 19 Οκτωβρίου χιλιάδες διαδηλωτές συγκεντρώνονται μπροστά στο Φορτ Ρούπερτ, όπου κρατούνται ο Μπίσοπ και οι υπουργοί του, και επιχειρούν να τους απελευθερώσουν. Ο στρατός ανοίγει πυρ για να αναχαιτίσει το απειλητικό πλήθος. Κάτω από τα πυρά των αυτόματων όπλων, οι διαδηλωτές διασκορπίζονται, συγκεντρώνονται στους γειτονικούς δρόμους και αρχίζουν να πυρπολούν οχήματα και δημόσια κτίρια. Ο αριθμός των νεκρών μεταξύ των διαδηλωτών ανέρχεται σε τουλάχιστον 17. Μολονότι ο στρατός ανακοινώνει ότι ο Μπίσοπ και οι υπουργοί του σκοτώθηκαν κατά την ανταλλαγή πυρών μεταξύ στρατού και διαδηλωτών, ξένοι ανταποκριτές αναφέρουν ότι ο Μπίσοπ και οι συνεργάτες του προπηλακίστηκαν από τους στρατιώτες και ύστερα τουφεκίστηκαν από το εκτελεστικό απόσπασμα.
Στις 20 Οκτωβρίου ο στρατηγός Όστιν ανακοινώνει τη σύσταση ενός Επαναστατικού Στρατιωτικού Συμβουλίου (RMC), το οποίο αναλαμβάνει τη διακυβέρνηση της χώρας.
Η δολοφονία του Μορίς Μπίσοπ προκαλεί σάλο στην περιοχή της Καραϊβικής. Στις 20 η κουβανική κυβέρνηση εκδίδει μια ανακοίνωση η οποία αναφέρει ότι “κανένα δόγμα, καμία αρχή, καμία πολιτική θέση που ισχυρίζεται ότι είναι επαναστατική και καμία εσωτερική διαμάχη δεν μπορεί να δικαιολογήσει τέτοιες βάρβαρες μεθόδους σαν την εξόντωση του Μορίς Μπίσοπ και των έντιμων συνεργατών του”.
Στις 21 Οκτωβρίου συνέρχεται ο Οργανισμός Κρατών της Ανατολικής Καραϊβικής (OECS) που ιδρύθηκε το 1981 με τη συμμετοχή οκτώ κρατιδίων της περιοχής. Σε ανακοίνωσή του, στις 25, ο OECS εκφράζει την ανησυχία του για την εκτεταμένη στρατιωτικοποίηση της Γρενάδας στη διάρκεια των τελευταίων ετών, γεγονός που δημιουργεί ένα δυσανάλογο συσχετισμό στρατιωτικής ισχύος ανάμεσα στη Γρενάδα και τις άλλες χώρες του OECS. Σύμφωνα με την ίδια ανακοίνωση, η υπερβολική στρατιωτική ισχύς στις χώρες του RMC συνιστά μια “σοβαρή απειλή για την ασφάλεια των χωρών του OECS και των άλλων γειτονικών κρατών”. Πρόκειται, φυσικά, περί εντελώς ανυπόστατων ισχυρισμών, που απλώς αποσκοπούν στο να δώσουν κάποια υποτυπώδη δικαιολογία για την ήδη σχεδιασμένη αμερικανική εισβολή.
Στις 21 Οκτωβρίου το αεροπλανοφόρο “Ιντιπέντεντ”, που αρχικά επρόκειτο να μεταβεί στο Λίβανο, αλλάζει πορεία και κατευθύνεται προς την Καραϊβική, τυπικά για να προστατεύσει τους περίπου 400 Αμερικανούς φοιτητές που σπουδάζουν Ιατρική στο πανεπιστήμιο του Σεντ Τζορτζ. Στην ίδια περιοχή κατευθύνεται και το αμερικανικό ελικοπτεροφόρο σκάφος “Γκουάμ”. Στις 24 ο υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίς σερ Τζέφρι Χάου διαβεβαιώνει τα μέλη της Βουλής των Κοινοτήτων οτι οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο δεν έχουν καμία πρόθεση να εισβάλουν στη Γρενάδα.
Η ιμπεριαλιστική επέμβαση των ΗΠΑ στη Γρενάδα που... απειλούσε την ασφάλειά τους
Τα χαράματα της 25ης Οκτωβρίου όμως, περίπου 2.000 Αμερικανοί στρατιώτες, μέλη της 82ης αεροκίνητης μεραρχίας και πεζοναύτες, πραγματοποιούν απόβαση στο νησί. Στο πλευρό τους βρίσκονται και περίπου 500 στρατιώτες και αστυνομικοί από άλλα μικρά, γειτονικά κράτη του αρχιπελάγους της Καραϊβικής (Τζαμάικα, Μπαρμπέιντος, Σάντα Λουτσία, Άγιος Βικέντιος), η παρουσία των οποίων έχει μοναδικό σκοπό να μειώσει κατά το δυνατόν την αναμενόμενη κατακραυγή της υφηλίου για την εισβολή μιας υπερδύναμης σε ένα τόσο μικρό κρατίδιο.
Όπως αποδεικνύεται, η αμερικανική επιχείρηση δεν είναι ένας απλός περίπατος. Οι εισβολείς αντιμετωπίζουν σθεναρή αντίσταση από 1.500 άνδρες του Λαϊκού Επαναστατικού Στρατού, καθώς και εκατοντάδες Κουβανούς, που απασχολούνται στα έργα επέκτασης του αεροδρομίου του νησιού, οι οποίοι παίρνουν τα όπλα μετά την απόβαση των αμερικανικών στρατευμάτων. Το Πεντάγωνο αναγκάζεται να στείλει ενισχύσεις και η δύναμη των αμερικανικών στρατευμάτων εισβολής ανέρχεται σε περισσότερους από 5.500 άνδρες.
Ένα πέπλο μυστικότητας χωρίζει τη Γρανάδα από τα άλλα νησία των Αντιλλών, καθώς οι Αμερικανοί απαγορεύουν τη μετάδοση οποιαδήποτε είδησης για τα τεκταινόμενα στο νησί και τα θύματα που προκαλεί η Ουάσιγκτον όχι μόνο στις μάχες αλλά και μεταξύ των αμάχων. Οι φήμες οργιάζουν και οι διεθνείς ανησυχίες φουντώνουν.
Οι μάχες στο Σεντ Τζορτζ τερματίζονται στις 27, όταν οι Αμερικανοί καταλαμβάνουν το οχυρό Φρέντερικ και τις φυλακές του Ρίτσμοντ Χιλ, αν και παραμένουν κάποιοι θύλακες Αντίστασης στο νησάκι Καριακού, 30 χιλιόμετρα βόρεια του νησιού. Δύο ακόμα λόχοι πεζοναυτών φτάνουν στη Γρενάδα την 1η Νοεμβρίου, αλλά δεν καταφέρνουν να βρουν τις “κρύπτες με κουβανικά όπλα” για τις οποίες μιλούσε η αμερικάνικη προπαγάνδα.
Στις 31 Οκτωβρίου η αμερικανική κυβέρνηση παραδέχεται ότι κατά τη διάρκεια της κατάληψης του Οχυρού Φρέντερικ, ένα αεροσκάφος τους βομβάρδισε ένα νοσοκομείο ψυχικών παθήσεων και παρουσιάζει τη δικαιολογία πως οι εισβολείς θεώρησαν ότι επρόκειτο για “στρατιωτική περιοχή”.
Η ιμπεριαλιστική επέμβαση των ΗΠΑ στη Γρενάδα που... απειλούσε την ασφάλειά τους

Οι σοβαρότερες συγκρούσεις πραγματοποιούνται στο αεροδρόμιο Πόιντ Σαλίνες, το οποίο οι Αμερικανοί βομβαρδίζουν ανελέητα, εξουδετερώνοντας την αντίσταση των Κουβανών εργατών που έχουν αναλάβει την υπεράσπισή του. Ο Γουέσλι Μακ Ντόναλντ, επικεφαλής της αμερικανικής δύναμης επέμβασης, δηλώνει ότι έχουν συλληφθεί 640 Κουβανοί και ότι ανακαλύφθηκαν έγγραφα που αποδεικνύουν ότι η Κούβα προετοίμαζε απόβαση στο νησί με 6.800 στρατιώτες και ότι ήδη ετοίμαζε εκεί “μια βάση εκπαίδευσης τρομοκρατών”. Φυσικά κανείς δεν πιστεύει παρόμοιες χαλκευμένες πληροφορίες.
Αν και αρχικά η αμερικανική κυβέρνηση είχε ισχυριστεί ότι στο νησί υπήρχαν 1.500 Κουβανοί, στις 29 Οκτωβρίου του Υπουργείο Άμυνας παραδέχεται ότι ο πραγματικός τους αριθμός είναι περίπου αυτός που δίνει η κουβανική κυβέρνηση, δηλαδή 784. Οι Κουβανοί δηλώνουν ότι από αυτούς μόνο οι σαράντα είναι στρατιωτικοί σύμβουλοι.
Οι Αμερικανοί συλλαμβάνουν το στρατηγό Όστιν και τον Κόαρντ, τους κρατούν στο σκάφος “Γκουάμ” και στις 6 Νοεμβρίου τους μεταφέρουν σε φυλακή του νησιού. Επίσης οι Αμερικανοί συλλαμβάνουν 1.130 Γρεναδιανούς, που υπηρετούν στο Λαϊκό Επαναστατικό Στρατό ή στην πολιτοφυλακή και τους κρατούν στο Πόιντ Σαλίνες, που το έχουν μετατρέψει σε στρατόπεδο συγκέντρωσης. Όπως θα αποκαλυφθεί αργότερα, οι Αμερικανοί χτίζουν στο Πόιντ Σαλίνες “κουτιά ιδρώτα”, δηλαδή κελιά με ασφυκτικά μικρές διαστάσεις που τα χτυπά ολημερίς ο πυρακτωμένος ήλιος της Καραϊβικής. Εδώ κρατούνται οι “ζωηροί” αιχμάλωτοι ή αυτοί που αρνούνται να συνεργαστούν και να δώσουν πληροφορίες. Στις 6 Νοεμβρίου αυτό το στρατόπεδο κλείνει, οι κρατούμενοι αφήνονται ελεύθεροι, ενώ 40 από αυτούς μεταφέρονται στο Ρίτσμοντ Χιλ.
Η ιμπεριαλιστική επέμβαση των ΗΠΑ στη Γρενάδα που... απειλούσε την ασφάλειά τους
Ως προς τον αριθμό των νεκρών, ο Νόρμαν Σβάρτσκοπ, υπαρχηγός της “Επείγουσας Οργής”, δηλώνει ότι σκοτώθηκαν 42 Αμερικανοί στρατιώτες, 160 Γρεναδιανοί και 71 Κουβανοί. Οι Αμερικανοί εκλαμβάνουν τελικά 42 πτώματα ανήκοντα σε Κουβανούς και τα στέλνουν στην Κούβα. Όμως η Αβάνα δηλώνει ότι μόνο 24 από αυτά ανήκουν σε Κουβανούς πολίτες και επιστρέφει τα υπόλοιπα στη Γρενάδα.
Με τις ευλογίες των Αμερικανών ο γενικός κυβερνήτης της Γρενάδας συγκροτεί ένα προσωρινό συμβούλιο, που θα ασκεί εκτελεστική εξουσία μέχρι τη διεξαγωγή εκλογών, χωρίς όμως να οριστεί η ημερομηνία τους.
Η αμερικανική στρατιωτική επέμβαση στη Γρενάδα, ένα νησί που στο χάρτη καταλαμβάνει μια απειροελάχιστη μικρή κουκκίδα, έχει ισχυρό διεθνή αντίκτυπο. Σχολιάζοντας την εισβολή, η αμερικανική εφημερίδα “Νιου Γιορκ Τάιμς” γράφει ότι ο Ρίγκαν “δεν παραβίασε μόνο μια βασική αρχή του διεθνούς δικαίου, σύμφωνα με το οποίο το εθνικό έδαφος κάθε χώρας είναι απαραβίαστο, αλλά και τις συγκεκριμένες συνθήκες”. Ανερυθρίαστα, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Τζορτ Σουλτς, επικαλείται το καταστατικό του OECS για να δικαιολογήσει την αμερικανική επέμβαση, μολονότι οι ΗΠΑ δεν είναι μέλος αυτού του οργανισμού και ούτε έχουν θέσει την υπογραφή τους σε κάποιο δεσμευτικό κείμενο. Ο πρωθυπουργός του Τρινιντάντ και Τομπάγκο, Τζορτ Τσέιμπερς, δηλώνει μάλιστα ότι αγνοούσε πλήρως το αμερικανικό σχέδιο  περί εισβολής και ότι η μοναδική συλλογική απόφαση που πήραν τα έξι κράτη της Καραϊβικής ήταν η επιβολή κυρώσεων και η αποστολή μιας εξεταστικής ομάδας στο νησί.
Στις 26 Οκτωβρίου ο Φιντέλ Κάστρο χαρακτηρίζει την εισβολή “τεράστιο πολιτικό σφάλμα”, προσθέτοντας ότι η Κούβα δεν έστειλε στρατεύματα στο νησί, όχι μόνο γιατί οι αμερικανικές δυνάμεις στο νησί ήταν κατά πολύ υπέρτερες αλλά και επειδή η δολοφονία του Μορίς Μπίσοπ καθιστούσε “ηθικά απαράδεκτη” τη συμπόρευση με τη σημερινή ηγεσία της Γρενάδας. Στις 13 Νοεμβρίου ένα εκατομμύριο Κουβανοί συγκεντρώνονται στην Πλατεία της Επανάστασης στην Αβάνα για να αποτίσουν φόρο τιμής στους συμπατριώτες τους που σκοτώθηκαν στη Γρενάδα. Μπροστά σε ένα μνημείο στη βάση του οποίου έχουν εναποτεθεί 24 φέρετρα, ο Κάστρο εκφωνεί μια φλογερή ομιλία, λέγοντας ότι οι νεκροί αυτοί δεν πολέμησαν μόνο για την πατρίδα τους αλλά και για ολόκληρο τον κόσμο. Επίσης διαψεύδει τον Αμερικανό Πρόεδρο σχετικά με το ρόλο της Κούβας στη Γρενάδα και κατηγορεί αυτόν και την κυβέρνησή του ότι τους έχει καταλάβει “ο πυρετός του πολέμου” και προσπαθούν να “εξοντώσουν κάθε προοδευτική δύναμη στην Κεντρική και Νότια Αμερική”.
Η ιμπεριαλιστική επέμβαση των ΗΠΑ στη Γρενάδα που... απειλούσε την ασφάλειά τους
Σε οξύ τόνο αντιδρά και η Νικαράγουα, η κυβέρνηση της οποίας έχει επανειλημμένα καταγγείλει τις ΗΠΑ ότι προετοιμάζουν στρατιωτική επέμβαση στην Κεντρική Αμερική.
Στην Ευρώπη, όπου η Αγγλία, η Γερμανία και η Ιταλία περνούν δύσκολες και κρίσιμες στιγμές με το ζήτημα της επικείμενης εγκατάστασης των “ευρωπυραύλων”, η αμερικανική εισβολή προκαλεί αρκετά έντονες αντιδράσεις. Μάλιστα, αυτοί που αμφισβητούν την ικανότητα κρίσης της Ουάσιγκτον δεν είναι μόνο οι εκ πεποιθήσεως αριστεροί και αντιαμερικανοί. Συντηρητικοί και μετριοπαθείς εκφράζουν ανοιχτά τις αμφιβολίες τους για το αν το μέλλον της Ευρώπης παραμένει ασφαλές στα αμερικανικά χέρια και δεν φαίνονται να συμμερίζονται την ευφορία των ΗΠΑ ότι “η Δύση κέρδισε ένα γύρο”. Στις 30 Οκτωβρίου η Μάργκαρετ Θάτσερ, η στενότερη ιδεολογική σύμμαχος του Προέδρου Ρίγκαν, δηλώνει χαρακτρηριστικά: “Αν πρόκειται να θεσπιστεί ένας καινούριος νόμος, σύμφωνα με τον οποίο οι ΗΠΑ θα ειβάλλουν οπουδήποτε κυριαρχεί ο κομμουνισμός, ενάντια στη θέληση των λαών, θα ξεσπάσουν τρομακτικοί πόλεμοι σε όλον τον κόσμο”.
Στις 2 Νοεμβρίου η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ εγκρίνει ψήφισμα που καταδικάζει την εισβολή και ζητά την αποχώρηση όλων των ξένων στρατευμάτων από τη Γρενάδα. Την απόφαση αυτή καταψηφίζουν οι ΗΠΑ, το Σαλβαδόρ, το Ισραήλ και έξι μέλη του OESC.
Οι ισχυρισμοί του Ρίγκαν ότι η Γρενάδα των 110.000 κατοίκων απειλεί την ασφάλεια μιας υπερδύναμης όπως οι ΗΠΑ αποτελούν, βεβαίως, φαιδρότητες. Ωστόσο, αν και η μικρή σοσιαλιστική Γρενάδα, μια χώρα που ως κύριο εξαγωγικό προϊόν έχει το μοσχοκάρυδο, δεν απειλεί στρατιωτικά το μεγάλο εκ Βορρά γείτονα, διαθέτει μια υπολογίσιμη ιδεολογική ακτινοβολία στον ευρύτερο χώρο της Καραϊβικής και της Κεντρικής Αμερικής. Μετά την απώλεια της Κούβας, οι ΗΠΑ έχουν δεχτεί σοβαρά πλήγματα με την επανάσταση στη Νικαράγουα, ενώ η κατάσταση στο Σαλβαδόρ και στη Γουατεμάλα τείνει να ξεφύγει από τον αμερικανικό έλεγχο. Με τη βίαιη διαγραφή της Γρενάδας από το “σοσιαλιστικό χάρτη”, η αμερικανική κυβέρνηση επιχειρεί να ενισχύσει την κλασική θέση της στην Κεντρική Αμερική και κατά δεύτερο λόγο να στείλει ένα μήνυμα αποφασιστικότητας στους πέραν του Ατλαντικού συμμάχους της.

Πήραν οι κομμουνιστές την κυβέρνηση στην Γαλλία;

 


Η είδηση έρχεται από την Γαλλία. Όταν την διάβασα, δεν πίστευα στα μάτια μου. Στην αρχή νόμισα ότι κάτι δεν κατάλαβα καλά, λόγω της περιορισμένης ευχέρειας που έχω με τα γαλλικά. Κατόπιν αναρωτήθηκα μήπως πρόκειται για σατιρικό δημοσίευμα ή για αυτό που λέμε κοινώς "τρολλάρισμα". Τελικά, ύστερα από μερικές διασταυρώσεις με αγγλόγλωσσους ιστοτόπους, σιγουρεύτηκα πως η είδηση είναι πραγματική. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

Ως γνωστόν, οι συνθήκες του Μάαστριχτ και της Λισαβόνας έχουν ορίσει ως οροφή δημόσιου χρέους το 60% του ΑΕΠ κάθε χώρας, ένα όριο που μόνο με αλχημείες ή με γενικευμένη λαϊκή εξαθλίωση πιάνεται σήμερα. Η Γαλλία, λοιπόν, έχει ένα δημόσιο χρέος που σχεδόν ισούται με ολόκληρο το ΑΕΠ της. Έτσι, η κυβέρνηση ανέθεσε στην France Stratégie, μια ομάδα σοφών συμβουλατόρων, να εκπονήσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο μείωσης του δημόσιου χρέους της χώρας. Στις 11 Οκτωβρίου, λοιπόν, η France Stratégie υπέβαλε στην κυβέρνηση μια πρόταση, η οποία έκανε πολλούς να αναρωτηθούν μήπως στο μέγαρο Ματινιόν (αντίστοιχο του δικού μας μεγάρου Μαξίμου) μπήκαν κομμουνιστές (!). Αν θέλαμε να αποδώσουμε με μια λέξη το περιεχόμενο αυτής της πρότασης, η λέξη αυτή θα ήταν δήμευση.

Το Μέγαρο (πρώην ξενοδοχείο) Ματινιόν, η πρωθυπουργική κατοικία στο Παρίσι.

Σύμφωνα με αυτή την πρόταση, το κράτος δημεύει ένα ποσοστό (20-25%) όλων των δομημένων επιφανειών της χώρας. Το κτίσμα παραμένει κατά 100% στην πλήρη κυριότητα του σημερινού ιδιοκτήτη αλλά ένα ποσοστό του οικοπέδου στο οποίο είναι χτισμένο, περνάει στην ιδιοκτησία τού κράτους. Όποιος θέλει, μπορεί να καταβάλει την αξία αυτού του ποσοστού στο δημόσιο ταμείο και να ανακτήσει την κυριότητα ολόκληρου του οικοπέδου. Σε αντίθετη περίπτωση, τα κράτος θα εισπράξει το εν λόγω ποσό όταν πραγματοποιηθεί η πρώτη πράξη επί του ακινήτου (πώληση, κληρονομιά κλπ).

Η France Stratégie στηρίζει την νομιμοποίηση αυτής της οιονεί δήμευσης στην διαπίστωση ότι η αξία της γης έχει ανεβεί πολύ τα τελευταία χρόνια και, συγκεκριμένα, έχει διπλασιαστεί κατά την τελευταία εικοσαετία, κάτι που προσπόρισε στους ιδιοκτήτες γης μια υπεραξία δέκα τρισ. ευρώ. Εκτιμά, λοιπόν, ότι το κράτος δικαιούται να διεκδικήσει ένα κομμάτι αυτής της υπεραξίας ή, όπως το διατυπώνει, "αυτή η πρόταση επιτρέπει σε ένα υπερχρεωμένο κράτος να διακηρύξει ότι γίνεται συνιδιοκτήτης όλων των δομημένων εκτάσεων".

Ο Μακρόν φαίνεται ότι βρίσκει την πρόταση της France Stratégie πολύ ενδιαφέρουσα. Με δεδομένο ότι το δημόσιο χρέος της Γαλλίας κυμαίνεται στα δύο τρισ. ευρώ, οι ιδιοκτήτες δομημένης γης αναλαμβάνουν ουσιαστικά την πλήρη εξόφλησή του. Η εκτίμηση είναι ότι, αν υιοθετηθεί αυτό το μέτρο, σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα το δημόσιο χρέος θα μειωθεί τουλάχιστον κατά 40 ποσοστιαίες μονάδες και θα βρεθεί μέσα στο όριο του 60% επί του ΑΕΠ.

Τέτοιες προτάσεις δεν είναι πρωτόγνωρες στην Ευρώπη. Το πρώτο σχετικό μέτρο ήταν ο περίφημος νόμος "εξισορρόπησης βαρών", που εφαρμόστηκε αμέσως μετά τον Β' παγκόσμιο πόλεμο στην Ομοσπονδιακή Γερμανία και υποχρέωνε όσους είχαν μεγάλη ακίνητη περιουσία να καταβάλουν στο κράτος την μισή της αξία μέσα σε 30 χρόνια (1948-1977), σε ετήσιες δόσεις τού 1,67%. Προ τετραετίας, το ΔΝΤ είχε προτείνει στις υπερχρεωμένες χώρες να επιβάλουν εφ' άπαξ εισφορά στην μεγάλη ακίνητη περιουσία ίση με το 10% της αξίας της. Λίγο αργότερα, παρόμοια πρόταση έκανε και η κεντρική τράπεζα της Γερμανίας, η Bundesbank. Οι "Πράσινοι" έχουν προτείνει 10% φόρο σε δέκα ετήσιες δόσεις για όσους έχουν ακίνητη περιουσία με αξία πάνω από ένα εκατομμύριο, υπολογίζοντας ότι έτσι θα μαζευτούν εκατό δισ. ευρώ. Το Ινστιτούτο Οικονομικής Ερευνας DIW του Βερολίνου προτείνει εφ' άπαξ 10% επί των γερμανικών περιουσιών αξίας άνω των 250.000 ευρώ, κάτι που θα συγκεντρώσει αμέσως στο δημόσιο ταμείο 230 δισ. ευρώ. Και έπεται συνέχεια...


Ας ανοίξουμε λίγο το πλάνο, αφήνοντας κατά μέρος την Γαλλία. Όπως έχουμε πει κατ' επανάληψη σε τούτο το ιστολόγιο, όλες οι χώρες του κόσμου βουλιάζουν σε ωκεανούς χρεών. Μόνο οι χώρες τού G-20 καταγράφουν συνολικά δημόσια χρέη ύψους 135 τρισ. δολλαρίων, ποσό που ισοδυναμεί σχεδόν με δυόμισυ φορές το ΑΕΠ τους, την ώρα που το χρέος τής Ελλάδας βρίσκεται περί το 1,8 του ΑΕΠ της. Θα έλεγε κανείς ότι πάντοτε κάπως έτσι ήσαν τα πράγματα και το σύστημα δούλευε, όμως τώρα υπάρχουν δυο μεγάλες διαφορές:
- (Ι) Οι τράπεζες δεν μπορούν να χρηματοδοτήσουν πλέον αυτό το σύστημα λόγω της εξαιρετικά μειωμένης κερδοφορίας τους, η οποία οφείλεται στα σχεδόν μηδενικά -ενίοτε δε και αρνητικά- επιτόκια και
- (ΙΙ) Αν και κοντεύει να συμπληρωθεί δεκαετία από το ξέσπασμά της, η τρέχουσα καπιταλιστική κρίση δεν έχει περάσει ακόμη, με αποτέλεσμα οι ρυθμοί ανάπτυξης (όπου υπάρχει ανάπτυξη) να είναι αναιμικοί.

Όπως κατέγραψαν οι Μαρξ και Ένγκελς στα έργα τους αλλά και όπως πιστοποιείται ιστορικά, οι μεγάλες καπιταλιστικές κρίσεις παρουσιάζουν μια περιοδικότητα περίπου 25 χρόνων, ενώ στο μεσοδιάστημα παρουσιάζονται μικρότερες κρίσεις. Με την προϋπόθεση ότι αυτό το -διαπιστωμένο ιστορικά, επαναλαμβάνω- φαινόμενο εξακολουθήσει, σε δυο-τρία χρόνια η οικονομία τού πλανήτη θα δεχτεί σοβαρή δοκιμασία ενώ σε 15 χρόνια αναμένεται να ξεσπάσει καινούργια παγκόσμια κρίση. Στο παρελθόν, το σύστημα προλάβαινε να ανακάμψει και, σε κάποιο μέτρο, ήταν προετοιμασμένο για να αντιμετωπίσει τις κρίσεις. Τούτη την φορά, όμως, είναι σαφές ότι δεν προλαβαίνει να θωρακιστεί, κάτι που σημαίνει ότι η επόμενη κρίση θα το βρει εξασθενημένο.

Πρωτοσέλιδο της Daily Telegraph στις 7/10/2011, τρία ολόκληρα χρόνια μετά το ξέσπασμα της κρίσης
Τίτλος: "Η οικονομική κρίση είναι η χειρότερη που έχει αντιμετωπίσει ποτέ ο κόσμος"
Υπότιτλος: "Η Τράπεζα της Αγγλίας αρχίζει πάλι να τυπώνει χρήμα για να σώσει την οικονομία από την ύφεση"

Κάπου εδώ πρέπει να αναζητήσουμε την σπουδή με την οποία οι διαχειριστές τής εξουσίας τού κεφαλαίου υιοθετούν μέτρα σαν αυτό που περιγράψαμε στην αρχή του κειμένου αλλά και την επιμονή με την οποία προωθείται το ξεκαθάρισμα των επισφαλών ("κόκκινων") δανείων (*), προκειμένου να ισχυροποιηθεί το τραπεζικό σύστημα. Αλλά όλα αυτά αποτελούν αντικείμενο μιας άλλης, μεγάλης συζήτησης.


Υστερόγραφο: Υποψιάζομαι ότι δεν είμαι ο μόνος που, διαβάζοντας την πρόταση της France Stratégie, θυμήθηκε την γνωστή ατάκα "αν έρθουν οι κομμουνιστές, θα σας πάρουν τα σπίτια" και γέλασε με την καρδιά του...

-----------------------------------------
(*) Υπολογίζεται ότι τα "κόκκινα" δάνεια στην Ευρωπαϊκή Ένωση υπερβαίνουν το ένα τρισ. ευρώ, με το ένα τρίτο αυτού του ποσού να καταγράφεται στην Ιταλία.

Οι φασίστες διαφωνούν με την καύση των νεκρών!

       


Εκτός από διάφορους άλλους που διαφωνούν με την καύση των νεκρών για να μην τους βρει η Δευτέρα Παρουσία εξαϋλωμένους αλλά να τους βρει φαγωμένους από τα σκουλήκια, με την καύση των νεκρών διαφωνούν και οι φασίστες!
Η διαφωνία των φασιστών με την καύση των νεκρών είναι και η μόνη βάσιμα τεκμηριωμένη διαφωνία! Οι φασίστες δεν θέλουν να καίγονται οι νεκροί, γιατί τότε θα δημιουργηθεί συνωστισμός αφού στις λίστες των φασιστών σειρά προτεραιότητας για την πυρά έχουν οι ζωντανοί!
Σου λένε δηλαδή οι φασίστες: «Ας μην είμαστε και πλεονέκτες! Θα κάψουμε ζωντανούς τους Κομμουνιστές, τους Εβραίους, τους πρόσφυγες, τους μετανάστες, του γύφτους, τους μαύρους, τους κίτρινους, τους κοκκινόπετσους, τους μουσουλμάνους, τους βουδιστές, τους ινδουιστές, τους προτεστάντες, τους καθολικούς! Ας μην κάψουμε και τους νεκρούς! Δεν είναι σωστό»!

Μαυρομάτης

Για την εργάσιμη μέρα και την εργατική δύναμη... (Καρλ Μαρξ)...



"... Όταν λέμε εργατική δύναμη ή ικανότητα για εργασία, εννοούμε το σύνολο των φυσι-
κών και πνευματικών ικανοτήτων που υπάρχουν στο σώμα, στη ζωντανή προσωπικότητα ενός ανθρώπου και που τις βάζει σε κίνηση κάθε φορά που παράγει οποιουδήποτε είδους αξίες χρήσης..." 

"... Όπως η αξία κάθε άλλου εμπορεύματος, και η αξία της εργατικής δύναμης καθορίζε-
ται από το χρόνο εργασίας, που είναι αναγκαίος για την παραγωγή, επομένως και για την αναπαραγωγή αυτού του ειδικού είδους..."

"...Έτσι, ο χρόνος εργασίας, που είναι αναγκαίος για την παραγωγή της εργατικής δύνα-
μης, αναλύεται στο χρόνο εργασίας που είναι αναγκαίος για την παραγωγή αυτών των μέσων συντήρησης, ή η αξία της εργατικής δύναμης είναι η αξία των μέσων συντήρησης, που είναι αναγκαία για τη συντήρηση του κατόχου της..."

"... Το μέρος, λοιπόν, της εργάσιμης μέρας, που στη διάρκειά της συντελείται αυτή η ανα-παραγωγή (σ.σ. της ημερήσιας αξίας της εργατικής δύναμης) το ονομάζω αναγκαίο χρόνο εργασίας και την εργασία, που ξοδεύτηκε στο διάστημά της, αναγκαία εργασία. Αναγκαία για τον εργάτη, γιατί είναι ανεξάρτητη από την κοινωνική μορφή της εργασίας του. Αναγκαία για το κεφάλαιο και τον κόσμο του, γιατί ο κόσμος αυτός έχει για βάση του τη διαρκή ύπαρξη του εργάτη.
Η δεύτερη περίοδος του προτσές εργασίας, που ο εργάτης μοχθεί πέρα από τα όρια της αναγκαίας εργασίας, του στοιχίζει βέβαια εργασία, ξόδεμα εργατικής δύναμης, δε δημι-ουργεί όμως αξία γι' αυτόν. Δημιουργεί υπεραξία, που χαμογελάει του κεφαλαιοκράτη 
με όλες τις χάρες μιας δημιουργίας εκ του μηδενός. Το μέρος αυτό της εργάσιμης μέρας 
το ονομάζω χρόνο υπερεργασίας και την εργασία που ξοδεύεται στη διάρκειά του υπερεργασία..."

Σχετικά με την αξιοποίηση του εργάσιμου χρόνου...

"... Ο κεφαλαιοκράτης αγόρασε την εργατική δύναμη στην ημερήσια αξία της. Του ανή-
κει η αξία χρήσης της για το διάστημα μιας εργάσιμης μέρας. Απέκτησε έτσι το δικαίωμα 
να βάζει τον εργάτη να δουλεύει γι' αυτόν στο διάστημα μιας μέρας. Τι είναι όμως μια εργάσιμη μέρα; Πάντως λιγότερο από μια φυσική μέρα ζωής. Πόσο λιγότερο; 
Ο κεφαλαιοκράτης έχει τη δική του άποψη γι' αυτό το ultima thule (έσχατο όριο), για το αναγκαίο όριο εργάσιμης μέρας. Σαν κεφαλαιοκράτης είναι μονάχα προσωποποιημένο κεφάλαιο. Η ψυχή του είναι η ψυχή του κεφαλαίου. Το κεφάλαιο όμως έχει ένα και μο-ναδικό κίνητρο ζωής, το κίνητρο να αξιοποιείται, να δημιουργεί υπεραξία, να απορροφά 
με το σταθερό του μέρος, με τα μέσα παραγωγής, όσο το δυνατό μεγαλύτερη μάζα υπε-ρεργασίας. Το κεφάλαιο είναι πεθαμένη εργασία, που ζωντανεύει μονάχα σαν το βρικό-
λακα ρουφώντας ζωντανή εργασία και ζει τόσο περισσότερο, όσο περισσότερη ζωντανή εργασία ρουφά. Ο χρόνος που εργάζεται ο εργάτης είναι χρόνος που στη διάρκειά του ο κεφαλαιοκράτης καταναλώνει την εργατική δύναμη που αγόρασε απ' αυτόν. Αν ο εργά-
της καταναλώνει το διαθέσιμο χρόνο του για τον εαυτό του κλέβει έτσι τον κεφαλαιοκ-
ράτη.
Βλέπουμε πως, αν παραβλέψουμε τα τελείως ελαστικά όρια της εργάσιμης μέρας, η ίδια 
η φύση της ανταλλαγής εμπορευμάτων δε βάζει καθόλου όρια στην εργάσιμη μέρα, επο-μένως και στην υπερεργασία. Ο κεφαλαιοκράτης επωφελείται από το δικαίωμά του σαν αγοραστής, όταν προσπαθεί να μεγαλώσει όσο γίνεται την εργάσιμη μέρα και αν είναι δυνατό να κάνει μια εργάσιμη μέρα δύο. Από την άλλη μεριά, η ειδική φύση του εμπο-ρεύματος που πουλήθηκε περικλείει ένα όριο στην κατανάλωσή του από τον αγοραστή 
και ο εργάτης επωφελείται από το δικαίωμά του σαν πουλητής όταν προσπαθεί να πε-ριορίσει την εργάσιμη μέρα σ' ένα καθορισμένο κανονικό μέγεθος. Επομένως, έχουμε 
εδώ μιαν αντινομία, δίκαιο ενάντια σε δίκαιο και τα δύο εξίσου κατοχυρωμένα από το 
νόμο της ανταλλαγής εμπορευμάτων. Και ανάμεσα σε δύο δίκαια αποφασίζει η βία. 
Γι' αυτό, στην ιστορία της κεφαλαιοκρατικής παραγωγής, η ρύθμιση της εργάσιμης μέ-
ρας παρουσιάζεται σαν πάλη για τα όρια της εργάσιμης μέρας - πάλη ανάμεσα στο συ-
νολικό κεφαλαιοκράτη, δηλαδή την τάξη των κεφαλαιοκρατών, και στο συνολικό εργά-
τη, δηλαδή την εργατική τάξη..."

*Αποσπάσματα από το έργο του Καρλ Μαρξ «Το Κεφάλαιο» (τόμος 1ος), (σελίδες 180, 183, 228, 229, 242 και 246)

Μια γενοκτονία σε εξέλιξη


  


Tου Χάρη Ζάβαλου
Σύμφωνα με τους New York Times, από το 1968 μέχρι και σήμερα, στις Ηνωμένες Πολιτείες της  Αμερικής έχουν χάσει την ζωή τους από όπλα 1.516.863 άνθρωποι ενώ στα πεδία των μαχών στους πολέμους της ιστορίας των ΗΠΑ, έχουν σκοτωθεί 1.396.733 άτομα.
Ξεκινάμε με τους αμείλικτους αριθμούς για να αποτυπώσουμε πληρέστερα το μέγεθος της τραγωδίας που συντελείται σε μια χώρα – υπερδύναμη που ένας ακήρυχτος πόλεμος εξολοθρεύει μέρα με την μέρα μια κοινωνία έρμαιο ενός λόμπι.
Την Κυριακή 1η Οκτωβρίου, στην πόλη του Λας Βέγκας, o 64χρονος Στίβεν Πάντοκ, από τον 32ο όροφο του ξενοδοχείου Mandalay Bay Resort and Casino,  στο οποίο διέμενε, άνοιξε πυρ ενάντια του πλήθους που βρισκόταν απέναντι και παρακολουθούσε μια συναυλία κάντρι.
59 νεκροί και εκατοντάδες τραυματίες ο απολογισμός της μαζικότερης επίθεσης που έχει σημειωθεί ποτέ στις ΗΠΑ, από έναν και μόνο εκτελεστή, ξεπερνώντας ακόμα και την επίθεση στην πόλη του Ορλάντο πέρυσι.
Στο δωμάτιο του ξενοδοχείου από όπου ο Πάντοκ  άνοιξε πυρ εναντίον του πλήθους βρέθηκαν περισσότερα από 23 όπλα. 12 από αυτά, με την χρήση ειδικών εξαρτημάτων είχαν μετατραπεί σε αυτόματα, έτσι ώστε ο δράστης να μπορεί να πυροβολεί κατ’ επανάληψη.
Αμέσως μετά την σφαγή του Λας Βέγκας μετά από φήμη που κυκλοφόρησε ότι η κυβέρνηση θα απαγορεύσει προς πώληση ένα εξάρτημα που μετατρέπει ένα ημι-αυτόματο όπλο σε όπλο ικανό να πυροβολεί εκατοντάδες φορές ανά λεπτό, το «bump stock», όπως ονομάζεται, ξεπούλησε.
Οι ένοπλες επιθέσεις στις ΗΠΑ γίνονται συχνότερες και πιο φονικές. Σύμφωνα με την ΜΚΟ «Gun Violence Archive” από τις αρχές του 2017 έχουν σκοτωθεί 11.650 άτομα από πυρά εντός της αμερικανικής επικράτειας εξαιρουμένων των αυτοκτονιών και επί συνόλου 273 ένοπλων επιθέσεων κατά πλήθους. Καθότι δεν υπάρχει αρίθμηση στα όπλα που υπάρχουν στις ΗΠΑ, δεν γνωρίζουμε τον αριθμό των όπλων που κυκλοφορούν και παρόλη την μείωση επί του συνόλου των ανθρώπων που έχουν έστω ένα όπλο, η τυφλή βία στις μαζικές επιθέσεις τα τελευταία χρόνια έχει γίνει όλο και αγριότερη.
Μάλιστα η Εθνική Ένωση Όπλων, το λόμπι δηλαδή που λύνει και δένει στις ΗΠΑ και σχεδόν πάντα κόβει οποιαδήποτε συζήτηση πάει να ανοίξει, έστω και για κάποιο ελάχιστο περιορισμό στην οπλοκατοχή, προσπαθεί εδώ και λίγο καιρό να περάσει νομοσχέδιο όπου θα επιτρέπεται η αγορά και απόκτηση ακόμα και σιγαστήρων.
Και απλά ας φανταστούμε (όσο μπορούμε) τον εκτελεστή του Λας Βέγκας να πυροβολεί κατά του πλήθους το οποίο δεν θα αντιλαμβάνεται καν τον ήχο των ριπών ώστε να προσπαθήσει έστω να προστατευτεί.
Έχουν περάσει 226 χρόνια από τότε που θεσμοθετήθηκε στην Δεύτερη Τροπολογία του Συντάγματος των ΗΠΑ το δικαίωμα στην οπλοκατοχή με σκοπό την άμυνα εναντίον του βασιλιά Γεώργιου Γ’ της Βρετανίας και των Ινδιάνων.
Οι ινδιάνοι εξολοθρεύτηκαν και ο βασιλιάς της Αγγλίας δεν αποτελεί πια κίνδυνο παρά σύμμαχο του Αμερικανικού κράτους.
Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικάνοι προστατεύουν το «δικαίωμα» της οπλοκατοχής, δηλαδή το δικαίωμα της ΝRA να εξοπλίζει ακόμα και μέσα από τα δίκτυα των super market και τα καταστήματα αθλητικών ειδών, όποιον θέλει να αποκτήσει ένα επιθετικό τυφέκιο και μάλιστα θέτει αυτό το «δικαίωμα» σαν έναν από τους βασικούς πυλώνες ελευθερίας και έκφρασης, σε ένα έθνος που σφάζεται αθόρυβα και εμπλέκεται σε μια φαύλη κουβέντα μόνο μετά από κάθε μαζική επίθεση, η οποία δεν καταλήγει πουθενά.
Και πώς να καταλήξει όταν οι γερουσιαστές και η εξουσία που οφείλει να προστατεύει τη δημόσια ασφάλεια, πληρώνεται ανοιχτά από τις βιομηχανίες όπλων με σκοπό να μην πειραχτεί ποτέ το άγιο δισκοπότηρο της οπλοκατοχής.
Έτσι με αυτά τα ματωμένα λεφτά μιας γενοκτονίας σε εξέλιξη, θα πληρωθούν οι πρώην στρατιωτικοί που θα προστατεύουν τους άρχοντες της Αμερικής, όσο η πλέμπα των γκέτο και των αποκλεισμένων θα είναι απασχολημένοι στην αναμεταξύ τους εξόντωση.

,,Ξίνισαν οι «μαντάμ Σουσούδες»,,



Πού ακούστηκε;

«Πώς αλλάζουν τα πράγματα! Το ίδιο διάστημα που η Εθνική Λυρική Σκηνή έκανε τα εγκαίνιά της στο ΚΠΙΣΝ (στου Νιάρχου, για να συνεννοηθούμε...), το Μέγαρο Μουσικής, το άλλοτε λαμπρότερο κέντρο της κοσμικής και πολιτιστικής ζωής, σήμερα φυτοζωεί, φιλοξενώντας συναυλία της Ορχήστρας της ΕΡΤ, που οργάνωσε το ΚΚΕ για την εκατονταετηρίδα της Οκτωβριανής "Επανάστασης" - το θέτω σε εισαγωγικά, διότι επρόκειτο για πραξικόπημα. 
Η επανάσταση του ρωσικού λαού είχε γίνει τον Φεβρουάριο. Τον Οκτώβριο έγινε το πραξικόπημα με το οποίο οι Μπολσεβίκοι κατέλαβαν την εξουσία και εγκατέστησαν τη δικτατορία τους, με τα γνωστά και καταγεγραμμένα αποτελέσματα. 
Βέβαια, οι πιστοί του ΚΚΕ μπορούν να ονομάζουν όπως θέλουν την επέτειο και να τη γιορτάζουν όπως τους αρέσει. Δική τους είναι, αυτούς μόνον αφορά και κανέναν άλλον. Η απορία μου είναι γιατί τη συγκεκριμένη συναυλία, προχθές, τίμησε με την παρουσία του ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας. Καλά ο Πρόεδρος της Βουλής - τον ξέρουμε. Αλλά ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας;».
***

Αυτά έγραφε τις προάλλες στην «Καθημερινή» ο «πολύς» Στέφανος Κασιμάτης, φανερά ενοχλημένος από την απήχηση που είχε η πρωτοβουλία της ΚΕ του ΚΚΕ να τιμήσει τρεις κορυφαίους Σοβιετικούς μουσικοσυνθέτες, με αφορμή την 100ή επέτειο της Οκτωβριανής Επανάστασης.
Η ίδια συναυλία απασχόλησε σε ένα εκτενές κείμενο και τον αρθρογράφο της εφημερίδας «ΤΑ ΝΕΑ», Ηλία Κανέλλη, ο οποίος κατηγορεί το ΚΚΕ ότι επέλεξε τους τρεις Σοβιετικούς συνθέτες όχι για να τιμήσει το έργο τους, αλλά για να το χρησιμοποιήσει. 
Στο άρθρο του αναμασά τα γνωστά για τον Σοστακόβιτς, ότι έτρεμε μην τον διώξει το «καθεστώς» και ότι στη Νέα Υόρκη, το 1949, διάβαζε τους λόγους που του γράψανε, για να είναι αρεστός στην ηγεσία της ΕΣΣΔ. 
Για τον Προκόφιεφ και τον Χατσατουριάν δεν βρήκε πολλά να γράψει και έτσι αρκέστηκε στη μάταιη διαπίστωση για τον πρώτο ότι πήγε άκλαυτος, επειδή είχε την «ατυχία» να πεθάνει την ίδια μέρα με τον Στάλιν και επομένως «όλοι θρηνούσαν τον πατερούλη»...
***
Ξίνισαν οι «μαντάμ Σουσούδες» της αστικής δημοσιογραφίας και βγήκαν στη ρούγα του αντικομμουνισμού. 
Αλήθεια, τι τον ενόχλησε πιο πολύ τον Κασιμάτη; 
Οτι ο «λαουτζίκος», η «μπασκλασαρία», ο «μπύθουλας» μπήκε στο Μέγαρο Μουσικής; 
Ενοχλήθηκε από την παρουσία απλών εργατών και εργατριών στο Μέγαρο Μουσικής; 
Ανατριχιάζει, φαίνεται, από την ιδέα και μόνο ότι οι εργάτες που χτίζουν τα «Μέγαρα» έχουν (άκουσον, άκουσον...) το δικαίωμα να τα επισκέπτονται!!! 
«Τι θράσος, τι αγένεια, πού φτάσαμε», θα αναρωτήθηκε η μαντάμ Σουσού και μύρισε το αρωματισμένο της μαντίλι, γυρνώντας το κεφάλι της με απέχθεια.

Μήπως όμως θύμωσε γιατί μια από τις καλύτερες ορχήστρες της Ελλάδας, η Ορχήστρα της ΕΡΤ, και ένας καταξιωμένος, διεθνούς φήμης μαέστρος έπαιξαν σε συναυλία... που διοργάνωσε το ΚΚΕ για την επέτειο της Οκτωβριανής Επανάστασης; 
«Οποία κατάντια», θα σκέφτηκε η μαντάμ Σουσού, ένα ρίγος διαπέρασε το κορμί της και προσπέρασε με βιασύνη τη γνώμη του διεθνούς φήμης διευθυντή ορχήστρας, Αλέξανδρου Μυράτ:
 «Είναι η επέτειος του σημαντικότερου γεγονότος που άνοιξε τον "σύντομο" 20ό αιώνα. Η Ιστορία δεν τελειώνει ποτέ, ούτε επαναλαμβάνεται βέβαια. Η επέτειος φέρνει ξανά στο φως μια ιστορία που θα πρέπει να γνωρίζουμε για να κατανοούμε τη σχέση της με το σήμερα».
***
Αυτό που όμως δεν μπορεί να αποδεχτεί με τίποτα ο δημοσιογράφος της «Καθημερινής», είναι αυτό το ίδιο το έργο των τριών κορυφαίων Σοβιετικών συνθετών του 20ού αιώνα, ίσως των κορυφαίων του κόσμου για τον αιώνα που μας πέρασε. 
Πώς να χωνέψει ότι μια «δικτατορία», ένα «ολοκληρωτικό και ανελεύθερο» καθεστώς διαμορφώνει τέτοιο επίπεδο καλλιτεχνικής δημιουργίας και πνευματικής πρωτοπόρας εργασίας. 
Πώς είναι δυνατόν ένα τέτοιο «πραξικόπημα» να αποτελεί έμπνευση για τη δημιουργία κορυφαίων μουσικών έργων του 20ού αιώνα.
 Πού ακούστηκε, αυτή η ύψιστη καλλιτεχνική δημιουργία να απευθύνεται στον απλό λαό, να καλλιεργεί και να διαπαιδαγωγεί τα ιδανικά μιας κοινωνίας χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο...
Είναι λογικό ο δημοσιογράφος να αναστατώνεται. Ομως, στην προκειμένη περίπτωση ταιριάζει γάντι και η απάντηση στην ψωνισμένη μαντάμ Σουσού από τον Παναγιωτάκη, όταν εκείνη του λέει: 
«Δε θα μπορούσες (να ζήσει στο Μέγαρο που πρόσφατα είχε αποκτήσει) καθότι πτωχός, και όχι μόνο πτωχός εις το χρήμα, αλλά και πτωχός εις το πνεύματι και αυτή είναι η μεγαλύτερη πτωχεία». 
Κι εκείνος της απαντά: «Αχ μωρέ Ζαργάνα μου, βασίλισσα έγινες αλλά οι κοτσάνες, κοτσάνες»!!!
***
Οσο για τον Κανέλλη των «ΝΕΩΝ», που παρουσιάζει τους τρεις Σοβιετικούς συνθέτες ως «παρίες» και καταχωρημένους στα μαύρα κατάστιχα της σοβιετικής εξουσίας, προφανώς του διαφεύγει ότι ο Προκόφιεφ τιμήθηκε από το σοβιετικό κράτος όχι μία, αλλά πολλές φορές με τις ανώτερες διακρίσεις, όπως το Βραβείο «Λένιν» (1957) και το Βραβείο «Στάλιν» (1943, 1946, 1947, 1952). 
Ο Σοστακόβιτς, πάλι, εκτός του ότι τιμήθηκε εξίσου από το σοβιετικό κράτος, ήταν τόσο «απεχθής» στο καθεστώς, που έδωσε το όνομά του ακόμα και σε μια χερσόνησο της σοβιετικής επικράτειας στην Ανταρκτική. 
Ανάλογες τιμές απέδωσε η ΕΣΣΔ και στον Χατσατουριάν. Ψιλά γράμματα, θα σκεφτεί κανείς. Κυρίως για εκείνους που με κάθε αφορμή επαναλαμβάνουν τις ίδιες αντικομμουνιστικές κορόνες, σαν να τις διαβάζουν από ...παρτιτούρα.

Aπό: 


Ελενη Μαρκακη
24/10/17
Το επόμενο ραντεβού στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας 
Όλοι θα μαστε κει !



Υπέγραψε, κερατά, υπέγραψε!

        


Διάλογος ενός παπατζή με την μητέρα του!
– Τι είναι Αλέξη;
– Θες να ‘ρθω στο σπίτι, μάνα;
– Πώς θα έρθεις;
– Ε, θα υπογράψω και θα ‘ρθω!
– Ήντα να υπογράψεις;
– Μνημόνιο.
– Ήντα μνημόνιο;
– Μνημόνιο που θα λέει ότι δεν είμαι αυτό που είμαι.
– Και σάμπως είσαι αυτό που λες ότι είσαι;!
– Δεν είμαι.
– Ε τότε υπέγραψε μία ώρα αρχύτερα, κερατά, αφού έτσι κι αλλιώς θα υπογράψεις κι έλα στο σπίτι και μη με ζαλίζεις που νομίζεις ότι θα κοροϊδέψεις την μάνα σου όπως κοροϊδεύεις όλον τον κόσμο!

Ζήκος

ΑΠΕΡΓΟΣΠΑΣΤΕΣ, αυτοί οι πρωτοσαλταδόροι της γλίτσας

Κατά τον επίσημο ορισμό, «απεργοσπάστης» είναι εκείνος που αντί να απεργεί συνεχίζει να εργάζεται ή προσφέρεται να εργαστεί προς αντικατάσταση των απεργών. 
Στις συνθήκες της πραγματικής ζωής, σε συνθήκες μισθωτής σκλαβιάς, κεφαλαιοκρατικής βίας και τρομοκρατίας, «απεργοσπάστης» είναι αυτός που όταν οι συνάδελφοί του πάνε να σηκώσουν κεφάλι, εκείνος υπηρετώντας και γλείφοντας με τον πιο χυδαίο και με τον πιο γλοιώδη τρόπο το αφεντικό του, τους μαχαιρώνει πισώπλατα. 
Είναι αυτό το πισώπλατο μαχαίρωμα που καθιστά τον «απεργοσπάστη» συνώνυμο του ξεφτίλα, που υπονομεύει τον αγώνα των υπόλοιπων εργαζομένων.

Σε αυτή την περίπτωση δεν υπάρχει λέξη που να περιγράφει το ποιόν του απεργοσπάστη.

Εν προκειμένω, μιας και μιλάμε για τον χώρο του Τύπου, αναφέρομαι ειδικά στον απεργοσπάστη που δεν ανήκει στην κατηγορία των εργαζομένων που λύγισαν στον εξαναγκασμό του «Πολίτη Κέιν», αλλά στα καλοταϊσμένα γιουσουφάκια του «Πολίτη Κέιν».

Αυτός δεν είναι ούτε τσιράκι της εργοδοσίας (μόνο), ούτε τσανακογλείφτης του εκάστοτε κυβερνητισμού (μόνο), ούτε πεμπτοφαλαγγίτης (μόνο), ούτε τιποτένιος χαρτογιακάς μιας «εργατικής» αριστοκρατίας που λυμαίνεται θώκους (μόνο).

Αυτός είναι κάτι πολύ χειρότερο. Που μόνο μια λέξη μπορεί να περιγράψει: «Απεργοσπάστης»!
Ένα είδος, δηλαδή, φτιαγμένο – όπως έλεγε ο Τζακ Λόντον – από την πιο αηδιαστική ουσία που είχε περισσέψει του Θεού.

Τα σημερινά θρασίμια, λοιπόν, οι πρωτοσαλταδόροι της γλίτσας, τα φερέφωνα των εγχώριων και διεθνών «Γερούν γερά» που επιχείρησαν να σπάσουν την απεργία των δημοσιογράφων όταν
• 300 συνάδελφοί τους ζουν με συσσίτια,
• όταν συνάδελφοί τους καρκινοπαθείς στερούνται ακόμα και τα φάρμακά τους,
• όταν χιλιάδες συνάδελφοί τους λιώνουν στην ανεργία κι άλλοι τόσοι στις γαλέρες της απληρωσιάς,
ένα πράγμα κατέκτησαν:



Κατέκτησαν – επαξίως – τον «τίτλο» που αρμόζει σε ό,τι πιο ποταπό, ό,τι πιο χυδαίο, ό,τι πιο γλοιώδες μπορεί να βρει απέναντί του ο εργαζόμενος που παλεύει για μισθό, για δουλειά, για ζωή: Απεργοσπάστες.
Τίποτα λιγότερο, τίποτα περισσότερο: Απεργοσπάστες!

Η στάση του ΚΚ Ιταλίας στον ιταλοελληνικό πόλεμο

Στάση καταδίκης του πολέμου που διεξήγαγε η ιταλική κυβέρνηση διατύπωσε με δημόσια διακήρυξή του το ΚΚ Ιταλίας. Η διακήρυξη έλεγε:

«Λένε ψέματα οι φασίστες ηγέτες όταν υποστηρίζουν ότι τάχα η Ελλάδα μας απειλούσε και μας επετέθηκε. Σ’ ολόκληρη την ιστορία μας οι καλύτεροι άνθρωποι της Ιταλίας, ο φιλελεύθερος Σανταρόζα, οι γαριβαλδινοί και οι σοσιαλιστές στο Δομοκό – όλοι τους έδωσαν τη ζωή τους για τη λευτεριά και την ανεξαρτησία της Ελλάδας. Κάτω από την απειλή των ιμπεριαλιστών των δυο εμπολέμων μερών, ο ελληνικός λαός υποχρεώθηκε να υπερασπίσει τη γη του απ’ αυτούς που επετέθηκαν, όπως την υπεράσπισε στο παρελθόν από τις οθωμανικές ορδές. Ο ιταλικός λαός δεν είχε κανένα συμφέρον να καταλάβει το έδαφος τις Ελλάδας και να στερήσει τη λευτεριά από τον ελληνικό λαό, με τον οποίο πρέπει και μπορούμε να ζήσουμε ειρηνικά. Πολύ λιγότερο έχουμε συμφέρο τα στρατεύματα του Χίτλερ να καταλάβουνε την Ελλάδα και τις άλλες βαλκανικές χώρες και να τις μετατρέψουνε σε γερμανική αποικία. Αυτό είναι ακριβώς το αποτέλεσμα της τυφλής και εγκληματικής πολιτικής του Μουσσολίνι και του Τσιάνο.»1
Εξάλλου, ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚ Ιταλίας, Παλμίρο Τολιάτι [φωτογραφία], έγραψε σε άρθρο του τον Ιούνη του 1941:
«Ο ιταλικός λαός στη μεγάλη του πλειοψηφία παραμένει αδιάφορος, καχύποπτος. Άρχισαν να παρουσιάζονται οι πρώτες διαδηλώσεις ενάντια στον πόλεμο… σχεδόν σ’ όλα τα στρώματα του πληθυσμού απλώθηκε μεγάλη ανησυχία για τις συνέπειες της πολεμικής πολιτικής του Μουσολίνι.
II αντίθεση σ’ αυτή την πολιτική του πολέμου άρχισε να παίρνει τις πιο διαφορετικές, κάποτε ακόμα και παράξενες μορφές…στο λαό και στη μάζα του στρατού η δυσαρέσκεια εκφράστηκε με πολύ πιο άμεση και απλή μορφή, με τη μορφή της ανοιχτής πάλης μέχρι των οξύτατων συγκρούσεων με τη φασιστική πολιτοφυλακή.
Ο ιταλικός στρατός εκφράζει τις διαθέσεις δυσαρέσκειας και ηττοπάθειας με τις οποίες υπερπληρώθηκε η χώρα, εκφράζει τις διαθέσεις του λαού που δεν καταλαβαίνει γιατί τον στέλνουν στο θάνατο. Αυτός, ο στρατός…μπορούσε μονάχα να ηττηθεί.»2
Αυτή η εκδήλωση διεθνιστικής αλληλεγγύης προς τον ελληνικό λαό, ήταν ταυτόχρονα και στάση υπέρ των συμφερόντων του ιταλικού λαού. Από τη σκοπιά της ιταλικής κυβέρνησης η τέτοια στάση του ΚΚ Ιταλίας συνιστούσε προδοσία. Το ίδιο θα συνιστούσε και για την όποια ελληνική αστική κυβέρνηση η αντίστοιχη στάση του ΚΚΕ.
1.Πέτρου Ρούσου, Η μεγάλη πενταετία, τόμ. Α’, σελ. 81, Αθήνα 1976.
2.Αλέξανδρος Δάγκας – Γιώργος Λεοντιάδης, Το ελληνικό εργατικό κίνημα έναντι του φασισμού και του πολέμου, 1934-1941, Οι απόψεις Παπαπαναγιώτου, σελ. 266, εκδ. Παπαζήση, Αθήνα 2007.
(Τμήμα Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ: Το ΚΚΕ στον ιταλοελληνικό πόλεμο 1940-41, εκδ. Σύγχρονη Εποχή (3η), Αθήνα 2015)
Δείτε εδώ όλες τις αναρτήσεις του Αφιερώματος της Κατιούσα στην 28η Οκτώβρη

TOP READ