Η Μακρόνησος του Θανάση Βέγγου

 Η Μακρόνησος του Θανάση Βέγγου

Τάσος Κατράπας, Νίκος Κούνδουρος, Θανάσης Βέγγος. 
Μακρόνησος 1949

«Έφεραν τον Θανάση Βέγγο στη Μακρόνησο τον Μάρτη του 1949. Ήταν νευρικός, αεικίνητος, αγχώδης με όλα. Ήταν όμως και καρτερικός και βοηθούσε. Το λιγότερο που φοβήθηκε ήταν η Μακρόνησος. Πιο πολύ φοβόταν τη σκόνη, όχι τα μικρόβια.

Στα μακαρόνια μέσα έκοβε ένα κρεμμύδι κι έτρωγε ό,τι περίσσευε από την καραβάνα του άλλου χωρίς να σιχαίνεται. Αλλά δεν μπορούσε να ανεχτεί τη σκόνη. Και την αταξία. Έτυχε να κοιμόμαστε στο ίδιο τσαντίρι. Το καλοκαίρι έκανε αφόρητη ζέστη, οι σκηνές πύρωναν κι έτσι ανεβάζαμε τα πλαϊνά παραπέτα να μπει λίγος αέρας. Μαζί με τον αέρα όμως έμπαινε και σκόνη. Ο Θανάσης δεν μπορούσε να την υποφέρει. Μόλις γλαρώναμε, πήγαινε και τα ‘κλεινε. Τον τιμωρούσαμε μόλις κοιμόταν. Του βάζαμε στη μούρη τις κάλτσες που δεν τις πλέναμε ποτέ.

Με φώναζε λιγδοτάμπαρο γιατί μέσα στις άλλες αντιδράσεις μας ήταν και κάτι περίεργες, π.χ. η βρώμα. Ο στρατός θέλει να είσαι άψογος. Πολλοί από εμάς όμως δεν πλενόμαστε, ως πράξη αντίστασης. Βγάζαμε από τον μπερέ τη λίγδα με το σουγιά.

Ο Θανάσης ήταν επίσης ο τρεχαντήρης. Έτρεχε τότε και τρέχει ακόμα. Τρέχει και δεν φτάνει. Μια φορά είχα πάρει γράμμα από τον πατέρα μου που ήταν κατάκοιτος. Είχα ήδη τα εχέγγυα του τρελού, κάτι που μπορεί να το πιστοποιήσει κι ο Βέγγος, γιατί όταν βγήκα στην αναφορά αυτός ήταν μπροστά μου στη γραμμή.

Είπα μήπως μπορέσω και πάρω καμιά άδεια.

Ο καταυλισμός ήταν σε μια κατηφόρα που κατέληγε στη θάλασσα, από την οποία οι πιο κοντινές σκηνές απείχαν πενήντα μέτρα. Η δικιά μας απείχε γύρω στα εκατόν πενήντα.

Του λέω: «Θανάση εγώ θα τρέξω ουρλιάζοντας, τάχα να πέσω στη θάλασσα. Εσύ τρέξε να με σώσεις γιατί αλλιώς βράχια είναι θα πέσω και θα τσακιστώ».

Πράγματι έτρεξε και μ’ έσωσε. Πήγα πάλι στο αναρρωτήριο που λειτουργούσε ως δικλίδα ασφαλείας, αλλά άδεια δεν πήρα.

Όταν έφυγαν οι πολιτικοί από τη Μακρόνησο, μας χάρισαν τα κρεβατάκια τους, διότι αυτοί ως μη στρατιώτες είχαν περισσότερο ελεύθερο χρόνο, το δικαίωμα να ετοιμάζουν το φαγητό τους και να κάνουν κατασκευές.

Ένα βράδυ λοιπόν καθόμαστε σ’ αυτά τα κρεβατάκια, είχαμε οικονομήσει και δυο παγούρια κρασί και τα είχαμε πιει. Είχε σημάνει το σιωπητήριο αλλά εμάς μας είχε πιάσει το κρασί κι αρχίσαμε το τραγούδι. Μαζί μας είχαμε τον Νίκο Χατζηνικολάου που έκανε καριέρα τενόρου αργότερα. Με τον Θανάση, που ήταν θεατρόφιλος και γνώστης της θεατρικής κουλτούρας από τον πατέρα του, τραγουδούσαν κάτι από τον «Βαφτιστικό». Κι επάνω εκεί που τραγουδούσαν ντουέτο άνοιξε η μπάντα της σκηνής και φάνηκε ένα ζευγάρι αρβύλες σε πολύ καλή κατάσταση. Ήταν ξεκάθαρο πως έμπαινε μέσα αξιωματικός.

Ο Θανάσης σταμάτησε αυτόματα το τραγούδι και λες κι είμαστε σε γύρισμα ταινίας, έκανε με τα μάτια του ένα κατακόρυφο πλάνο από τις μπότες ως το κεφάλι, συνοδεύοντάς το με τον ανάλογο ήχο.

Είχε μπει μέσα ο Τριανταφύλλου, ο επονομαζόμενος και Σάμπας, διότι είχε ζητήσει από τον συνστρατιώτη Νίκο Παπαδόπουλο να του μάθει σάμπα. Ήταν κι αυτός στρατιώτης, αλλά είχε γίνει εξ απονομής ανθυπολοχαγός. Εννοείται πως δρούσε υπέρ της εξουσίας και όπως ήταν φυσικό μας έβγαλε στην αναφορά.

Εγώ είπα πως ευχάριστα παρακολουθούσα το τραγούδι γιατί ήταν πολύ ωραίο. Και με απάλλαξαν.

Ο Βέγγος δικαιολογήθηκε πως ήθελε να γίνει ηθοποιός και πως είχε καλή φωνή και παρασύρθηκε. Τον απάλλαξαν επίσης.

Ο Χατζηνικολάου ένα παιδί που είχε σπουδάσει με υποτροφία του Δήμου Αλεξανδρούπολης στο Ωδείο, λίγο πιο φοβισμένος είπε πως τραγουδούσε γιατί είχε πεθάνει ο πατέρας του πριν σαράντα μέρες και είχε μέσα του ένα πλάκωμα.

Του λέει ο διοικητής, ο Θεολογίτης: «Πέθανε ο πατέρας σου και τραγούδαγες; Είκοσι μέρες φυλακή».

Ο Θεολογίτης μετέπειτα έγινε φίλος μας. Όταν έκανε τις «Ταινίες γέλιου»  ο Θανάσης, στην αρχή της χούντας, τον είχαν αποστρατεύσει λόγω δημοκρατικών φρονημάτων. Πήγε τότε και τον βρήκε και ζήτησε να γίνει διευθυντής παραγωγής αφού όπως είπε ήξερε να διοικεί.

Ο Θανάσης, εγώ κι ο Κούνδουρος μπορώ να πω ότι αόριστα δεθήκαμε με κάτι. Ο Κούνδουρος έλεγε πως ήθελε να κάνει ταινίες κι εγώ είχα αρχίσει να δουλεύω στο θέατρο ενώ ήξερα πως ο κινηματογράφος ήταν η συνέχειά του. Όσο για τον Θανάση, με τα καμώματά του, με το πώς μιλούσε, με το πώς έτρωγε, με το πώς έτρεχε, με πώς έλεγε ότι πεινούσε, και με το πώς αντιδρούσε στα αφηγήσεις του Νίκου Παπαδόπουλου που μας ξενυχτούσε τρία βράδια λέγοντάς μας ιστορίες, φαινόταν πως θα γίνει ηθοποιός.

***

[…] Παρέα έκανα με τον κολέγα μου τον Πατραμάνη με τον οποίο κοιμόματε αρχικά στην ίδια σκηνή. Είμαστε πολύ επιφυλακτικοί, γιατί δεν ήξερες ποτέ ποιος ήταν ο ρουφιάνος. Μαζί κοιμόμαστε και όταν έφεραν τις μεγάλες αμερικάνικες σκηνές. Και μαζί μας είχαμε τον Νίκο Χατζηνικολάου, έναν τενόρο της Λυρικής και τον Θανάση Βέγγο. Εννοείται πως αδελφός ήταν ο Κούνδουρος.

Ο Βέγγος ήταν όπως είναι και τώρα. Μανιώδης με την καθαριότητα, δεν είχαμε νερό να πιούμε κι αυτός κοίταζε πώς να ξεσκονίσει και να γυρίσει τις τσέπες του ανάποδα μην έχουν μέσα χνούδι. Εννοείται τσέπες αμεταχείριστες, παρθένες, γιατί δεν είχαμε δα να βάλουμε κάτι μέσα. Όταν ήρθε ο Θανάσης, ο Γιάννης Γκούμας μου είπε πως είχε έρθει ένα γειτονάκι του που είχε μεγάλη πλάκα. Πρόσθεσε ακόμα ότι ο Θανάσης ήθελε να γίνει ηθοποιός και πως έπρεπε να του βρίσκουμε ψωμί γιατί δεν χόρταινε με τίποτα. Κι έτσι ό,τι περίσσευε από του καθενός την κουραμάνα το δίναμε στον Βέγγο. Ο οποίος ήταν όπως και τώρα αεικίνητος, πρωταθλητής ανώμαλου δρόμου στη Μακρόνησο, έκανε το νησί πάνω κάτω τρέχοντας. Δεν κάπνιζε κιόλας όπως οι περισσότεροι από μας.

Τα πακέτα τα μικρά τότε είχαν έντεκα τσιγάρα και τα μεγάλα είκοσι δύο. Η Φρειδερίκη έκοψε ένα τσιγάρο από τα μικρά και δύο από τα μεγάλα για να τα δίνουν στο στρατό. Τα παίρναμε τζάμπα. Και μέχρι να φτιάξουν καινούρια πακέτα έβαζαν στα υπάρχοντα τυλιγμένο μέσα ένα χαρτονάκι για να μην κουνιούνται τα τσιγάρα. Παίρναμε κι εμείς καθημερινά, τα δέκα τσιγάρα που έδιναν σ’ όλους τους στρατιώτες. Ο Βέγγος μας τα μοίραζε και του δίναμε ψωμί.»

Από τις αναμνήσεις του σκηνογράφου - εικαστικού καλλιτέχνη Τάσου Ζωγράφου, όπως καταγράφηκαν στο βιβλίο του Χρήστου Σιάφκου "ΤΑΣΟΣ ΖΩΓΡΑΦΟΣ – ΣΚΗΝΙΚΟ ΖΩΗΣ - ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ", εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2009.

Η ταινία της εβδομάδας: "Το μίσος"

 Η ταινία της εβδομάδας: "Το μίσος"

Πριν από 15 χρόνια μας είχε συγκλονίσει. Η πρώτη προβολή της ταινίας έγινε στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, σε μια κατάμεστη αίθουσα και στο τέλος οι θεατές ξέσπασαν σε χειροκροτήματα. Ο σκηνοθέτης Ματιέ Κασοβίτς, μόλις 28 ετών τότε, μας ήταν άγνωστος. Τον γνωρίσαμε όμως μέσα από το συγκλονιστικό του«Μίσος», μια ταινία που δε διστάζει να μιλήσει την ωμή γλώσσα της αλήθειας.

Πόλεμος στις μητροπόλεις

Τόπος, τα προάστια του Παρισιού, οι περιοχές που κατοικούνται κυρίως από μετανάστες. Ένας εβραίος, ένας μαύρος και ένας αλγερινός. Τρεις φίλοι οι οποίοι καθημερινά βιώνουν την απόρριψη και την αστυνομική βία. Ένας φίλος τους τραυματίζεται σοβαρά από αστυνομικούς και βρίσκεται στο νοσοκομείο, χαροπαλεύει. Οι τρεις φίλοι περιφέρονται στην πόλη. Ο εβραίος οπλοφορεί, έχει κλέψει το όπλο από έναν αστυνομικό. Παρακολουθούν τις ειδήσεις από τις τηλεοράσεις που βρίσκονται στις βιτρίνες των καταστημάτων. Η οργή βράζει μέσα τους, το πιστόλι βρίσκεται στην τσέπη του ενός. Η στιγμή της πρόσκρουσης πλησιάζει, μαθαίνουν από την τηλεόραση πως ο φίλος τους στο νοσοκομείο πεθαίνει. Ήρθε η στιγμή του ξεσπάσματος, η ώρα της εκδίκησης η οποία ξεσπά κατά δικαίων και αδίκων. Στην τελική σκηνή ο οπλισμένος σημαδεύει έναν αστυνομικό. Στο βλέμμα του βλέπει μίσος, μόνο μίσος, όχι εναντίον του φυσικού προσώπου που σημαδεύει, αλλά εναντίον ενός συστήματος που τον έχει ρίξει στο περιθώριο, που τον αγνοεί και καμιά φορά τον πυροβολεί! Τώρα, όμως, έχει και αυτός πιστόλι στο χέρι…

Δυστυχώς η ταινία είναι τραγικά επίκαιρη. Οι εικόνες των εξαθλιωμένων μεταναστών στο κέντρο της Αθήνας, οι επιχειρήσεις σκούπα της αστυνομίας, οι νεκροί στο Αλλοδαπών, οι άθλιοι του Εφετείου και του Άγιου Παντελεήμονα, τα σχέδια για τη δημιουργία στρατοπέδων είναι η απάντηση της εξουσίας. Οι εικόνες της λαμπερής πρωτεύουσας εναλλασσόμενες με τις εικόνες της άλλης, της σκοτεινής της πλευράς, δε διαφέρουν από τις αντίστοιχες που βλέπουμε στην ταινία. Εκεί όπου οι εικόνες του Κασοβίτς αποτυπώνουν την καθημερινότητα των παρισινών προαστίων με εκείνη της λάμψης της γαλλικής πρωτεύουσας. Το πολύβουο κέντρο έρχεται σε αντιπαράθεση με τα ερημωμένα προάστια, τις γειτονιές των «ξένων».

Με τη δύναμη του ντοκιμαντέρ, με την κάμερα να τρέχει στους δρόμους και από πρόσωπο σε πρόσωπο, ο Ματιέ Κασοβίτς, καταδεικνύει τις έντονες διαφορές και την ασφυκτική καθημερινότητα των ανθρώπων που βιώνουν τη μοναξιά της μεγαλούπολης. Την ταξική αλλά και την εθνική μοναξιά. Τα προάστια δε βρίσκονται πίσω από τείχη, αλλά οι άνθρωποι που ζουν εκεί, οι τρεις ήρωες της ταινίας, μοιάζουν σα να βρίσκονται πίσω από τα κάγκελα μιας τεράστιας φυλακής.

Δεν κάνει πλάκα ο Κασοβίτς, ούτε κι όταν προσθέτει λεπτές χιουμοριστικές πινελιές στην ταινία. Απλά είναι οι αναγκαίες ανάσες που χρειάζεται ο θεατής για να αντέχει το άγχος της επερχόμενης σύγκρουσης. Επειδή η σύγκρουση έρχεται αναπόφευκτα, έρχεται τρέχοντας, το καζάνι βράζει, ο θυμός δεν μπορεί να συγκρατηθεί, η έκρηξη του μίσους θα φτάσει βίαιη, λυτρωτική αλλά ουδόλως εκτονωτική. Υπάρχουν πολλά αποθέματα μίσους ακόμη. Τα γεννά το σύστημα της ανισότητας και της αδικίας, η πραγματικότητα των ανθρώπων που άλλοι ζουν στο φως κι άλλοι στο σκοτάδι. Και μην αναζητήσετε εδώ θεωρητικές επεξεργασίες και αναλύσεις. Η έκρηξη δεν έχει σκοπό, δεν ξέρει τι αναζητά, δεν έχει στόχο, είναι αποπροσανατολισμένη. Το μόνο που υπάρχει είναι η εκδίκηση, αυτήν που γεννά το φαύλο κύκλο του μίσους.

Η κάμερα του Κασοβίτς κινείται και καταγράφει. Η σκηνοθεσία του δε βαδίζει στην ακαδημαϊκή οδό, είναι μια σκηνοθεσία γεμάτη ξεπετάγματα και «πυροβολισμούς», σαν τις πέτρες που πετούν οι διαδηλωτές. Αιχμηρή σκηνοθεσία υποστηριζόμενη από μια «καθαρή» ασπρόμαυρη φωτογραφία, «κουνημένη» από την ταχύτητα με την οποία παρακολουθεί τα γεγονότα, ιλιγγιώδης και άμεση.

Δε δημαγωγεί ο σκηνοθέτης, αλλά είναι παθιασμένος. Παθιασμένος και σοβαρός. Κι ακόμη αληθινός, προσεκτικός παρατηρητής και γνώστης της κοινωνικής πραγματικότητας, πραγματοποιεί μία κατά μέτωπον επίθεση στη σύγχρονη υποκρισία του δυτικού κόσμου ο οποίος αφού έζησε επί χρόνια σε βάρος των αποικιών και εξακολουθεί να ζει σε βάρος του τρίτου κόσμου και στέλνει στρατεύματα για «πολεμικό τουρισμό», αρνείται να πληρώσει το τίμημα. Μόνο που ο πόλεμος μεταφέρεται στο δικό του γήπεδο και το χειρότερο είναι πως ο αντίπαλος διεκδικεί επί ίσοις όροις τη νίκη, και συχνά σκοράρει. Τα παρισινά προάστια του «Μίσους» είναι ένα δείγμα του πολέμου που πραγματοποιείται στις μητροπόλεις του καπιταλισμού.

«Σημασία δεν έχει η πτώση αλλά η πρόσκρουση». Το μότο της ταινίας «Το μίσος», του Ματιέ Κασοβίτς προδιαθέτει για το εκρηκτικό φινάλε. Φινάλε που έρχεται με μία λάμψη, τη λάμψη της εκπυρσοκρότησης.

Πηγή: Στράτος Κερσανίδης

Την ταινία μπορείτε να την δείτε εδώ , και μια συνέντευξη με τον ίδιο τον σκηνοθέτη για αυτήν, εδώ

Το τρέηλερ:

Φόβοι ντόμινο στην παγκόσμια οικονομία από ένα γεγονός τύπου «Lehman Brothers»

Φόβοι ντόμινο στην παγκόσμια οικονομία από ένα γεγονός τύπου «Lehman Brothers»

Eurokinissi

«Υπάρχει "τρύπα" στην αρχιτεκτονική του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος και κάθε χώρα θα πρέπει να θέσει σε προτεραιότητα την παγκόσμια νομισματική σταθερότητα από τα στενά της συμφέροντα». Οταν η διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου απευθύνει με τέτοια λόγια «έκκληση»¹ προς τις εθνικές κυβερνήσεις να συνεργαστούν για την αντιμετώπιση των κινδύνων που αντιμετωπίζει η παγκόσμια οικονομία, ο καθένας μπορεί να καταλάβει ότι η κατάσταση μόνο ρόδινη δεν μπορεί να χαρακτηριστεί, παρά τα όσα περί ερχόμενης «σταθερότητας» και «ανάπτυξης» υποστηρίζουν οι διεθνείς ιμπεριαλιστικοί οργανισμοί.
Μιλώντας από το Λονδίνο, η Κρ. Λαγκάρντ διάνθισε τις δηλώσεις της και με επιπλέον ανησυχητικά μηνύματα: «Τα κακά νέα είναι ότι η πρόοδος (σ.σ. στην εξυγίανση του τραπεζικού συστήματος) είναι ακόμη πολύ αργή και η γραμμή τερματισμού απέχει πολύ ακόμη. Το μεγαλύτερο πρόβλημα συνίσταται στο γεγονός ότι το κενό με τις "πολύ μεγάλες για να καταρρεύσουν" τράπεζες ακόμη δεν έχει καλυφθεί», είπε, αναφερόμενη στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα που επικρατεί στις «αγορές», ότι οι κυβερνήσεις δηλαδή θα συνεχίσουν να διασώζουν με κρατικό χρήμα τα μεγαλύτερα πιστωτικά ιδρύματα για να αποφύγουν μία «τρικυμία» ανάλογη με αυτή που προκάλεσε η κατάρρευση της «Lehman Brothers» στις ΗΠΑ το 2008 (σ.σ. ήταν φαινόμενο εκδήλωσης της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης).

Η Λαγκάρντ κάλεσε, τέλος, σε μία διεθνή συμφωνία για την υιοθέτηση δέσμης μέτρων για την εκκαθάριση όσων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων αντιμετωπίζουν προβλήματα, σημειώνοντας ότι η σημερινή αλληλοδιαπλοκή των κεφαλαιακών αγορών δεν μπορεί να αποτελεί δικαιολογία για εφησυχασμό και καθυστερήσεις, ενώ παράλληλα εξέφρασε δυσφορία για τα εμπόδια που θέτουν στην επίτευξη του παραπάνω σκοπού τα «λόμπι» του τραπεζικού τομέα...
Ποιοι οι φόβοι; Τα τεράστια «κόκκινα επιχειρηματικά δάνεια» και η διεθνής αλληλοδιαπλοκή κεφαλαίων.

Τεράστια κονδύλια διάσωσης ενώ θα απαιτηθούν κι άλλα

Στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ενωσης οι διαπραγματεύσεις για τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στο τραπεζικό σύστημα ξεκίνησαν αμέσως μετά το ξέσπασμα της κρίσης και παρά το γεγονός ότι επισήμως όλες οι εμπλεκόμενες πλευρές υποστηρίζουν την ανάγκη «θωράκισης» του τραπεζικού συστήματος, οι διαδικασίες ακολουθούν εξαιρετικά αργούς ρυθμούς. Ετσι λένε αλλά η πραγματικότητα είναι ότι το βάθος της οικονομικής κρίσης που απαιτούσε και απαιτεί μεγαλύτερα από τα προβλεπόμενα αρχικώς κεφάλαια διάσωσης (ανακεφαλαιοποίηση), μαζί με το γεγονός των δυσκολιών δανεισμού τραπεζών των κρατών που είναι σε μνημόνιο, αλλά και της διακρατικής Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, που τυπικά αποφασίζει μόνη της αλλά ουσιαστικά παίρνει υπόψη τις απαιτήσεις των ισχυρών κρατών, όπως η Γερμανία, δημιουργούν φαινόμενα καθυστερήσεων. Η βασική πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής² για τις αλλαγές που πρέπει να επιβληθούν στη λειτουργία των «πολύ μεγάλων για να καταρρεύσουν τραπεζών» («too-big-to-fail banks») προβλέπει μια σειρά αλλαγών στη λειτουργία τους και κυρίως τον περιορισμό των δραστηριοτήτων που ενέχουν μεγάλο «επενδυτικό ρίσκο». Για να δείξει το μέγεθος του προβλήματος, επισημαίνει ότι η ονομαστική αξία της αγοράς παραγώγων από 3,5 φορές του παγκόσμιου ΑΕΠ που ήταν το 1988 σήμερα είναι δωδεκαπλάσιο του παγκόσμιου ΑΕΠ, δίχως φυσικά να αναφέρει την εμπλοκή του ευρωπαϊκού τραπεζικού τομέα στην εν λόγω αγορά. Αυτό σημαίνει «χαρτιά» χωρίς χρηματικό, ή, πιο σωστά, κεφαλαιακό αντίκρισμα.
Ο βαθμός... ειλικρίνειας των παραπάνω προτάσεων δε θα μας απασχολήσει προς το παρόν, καθώς τα στοιχεία που παραθέτει έχουν περισσότερο ενδιαφέρον και μπορούν σε μεγάλο βαθμό να δικαιολογήσουν τις αγωνίες που εκφράζει και η Λαγκάρντ αλλά και κύκλοι στο εσωτερικό των Βρυξελλών. Οπως ομολογείται στο εισηγητικό κείμενο του εν λόγω κανονισμού, παρά το γεγονός ότι τα τελευταία πέντε χρόνια έχουν ληφθεί σειρά μέτρων ενίσχυσης του χρηματοπιστωτικού τομέα (εννοώντας επενδυτικές και εμπορικές τράπεζες αλλά και ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες) μία σειρά ιδρυμάτων παραμένουν ακόμη και σήμερα πολύ μεγάλα για να αφεθούν σε κατάρρευση και ταυτόχρονα πολύ μεγάλα για να διασωθούν με κρατικά κονδύλια, σε περίπτωση οποιουδήποτε «ατυχήματος».
Στην ουσία, αυτό που προσπαθεί να διαγνωσθεί όλο αυτό το διάστημα από τα λεγόμενα «τεστ αντοχής» που διεξάγονται πανευρωπαϊκά, είναι από ποια εξέλιξη θα υπάρξουν οι μεγαλύτερες συνέπειες, από το να αφεθούν αυτά τα ιδρύματα να καταρρεύσουν ή από το να τους δοθούν κι άλλοι χρηματικοί πόροι για να διασωθούν. Το μέγεθος του τραπεζικού τομέα στην Ευρωπαϊκή Ενωση είναι τέτοιο που οποιοδήποτε λάθος υπολογισμός ή εσφαλμένη εκτίμηση μπορεί να οδηγήσει σε καταστροφή, καθώς τα τραπεζικά ενεργητικά στο τέλος του 2013 έφταναν τα 45 τρισ. ευρώ ή στο 350% του ΑΕΠ ολόκληρης της ΕΕ.
Η πρόταση της Επιτροπής επιδιώκει να μειώσει την ενίσχυση με δημόσιο χρήμα τραπεζικών δραστηριοτήτων που ενέχουν ρίσκο, οι οποίες θα πρέπει να χρηματοδοτούνται από ίδια τραπεζικά κεφάλαια. Η Επιτροπή υπολογίζει ότι η πρότασή της αφορά το πολύ 30 ευρωπαϊκά τραπεζικά ιδρύματα - από ένα σύνολο 8.000 - τα οποία ωστόσο αντιπροσωπεύουν πάνω από το 65% του συνόλου των τραπεζικών ενεργητικών στην ΕΕ. Η σχετική ρύθμιση υποτίθεται ότι θα τεθεί σε πλήρη εφαρμογή από την 1η Γενάρη του 2018.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα στοιχεία από την έκθεση της «επιτροπής Liikanen»³ (από το όνομα του Φινλανδού κεντρικού τραπεζίτη που τέθηκε επικεφαλής) και η οποία αποτέλεσε τον οδηγό της παραπάνω πρότασης της Επιτροπής. Σύμφωνα λοιπόν με αυτά, οι ρυθμίσεις επηρεάζουν σχεδόν 30 τραπεζικούς ομίλους με συνολικό ενεργητικό κοντά στα 23,4 τρισ. ευρώ, εκ των οποίων οι δέκα μεγαλύτεροι διαθέτουν ενεργητικά αξίας από 1 τρισ. έως 2 τρισ. ευρώ, σύμφωνα με στοιχεία του Δεκέμβρη του 2012. Το σύνολο των ενισχύσεων που έλαβαν οι μεγαλύτερες ευρωπαϊκές τράπεζες το 2011 κυμαίνονταν μεταξύ 72 και 95 δισ. ευρώ και μεταξύ 59 και 82 δισ. ευρώ το 2012, ενώ υπολογίζει το σύνολο της επιβάρυνσης των Ευρωπαίων φορολογουμένων για την ενίσχυση των τραπεζών (κεφαλαιοποιήσεις, κρατικές εγγυήσεις κ.ά.) σε 1,6 τρισ. ευρώ, ποσό ίσο με το 13% του ΑΕΠ της ΕΕ, την ίδια στιγμή που το δημόσιο χρέος των χωρών - μελών της ΕΕ αυξήθηκε κατά 28 ποσοστιαίες μονάδες μεταξύ 2007 και 2013.

Σε μια χούφτα χώρες...

Οι κίνδυνοι που προκαλούνται από την υπερμεγέθυνση του τραπεζικού τομέα για το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα εντοπίζονται και στην έκθεση που δημοσίευσε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο τον περασμένο Απρίλη⁴, ενώ επισημαίνεται και η ιλιγγιώδης αύξηση των εξωχρηματιστηριακών συναλλαγών της αγοράς παραγώγων. Οπως αναφέρεται, από το 2000 μέχρι σήμερα παρατηρείται δραματική αύξηση των τραπεζικών ενεργητικών, την ίδια στιγμή που ο αριθμός των τραπεζικών ιδρυμάτων μειώνεται σε παγκόσμιο επίπεδο. Η τάση αυτή δεν εντοπίζεται μόνο στη ζώνη του ευρώ, αλλά και στην Ιαπωνία, στο Η. Βασίλειο και τις ΗΠΑ, όπως επίσης και σε ορισμένες από τις λεγόμενες αναδυόμενες αγορές, όπως η Ινδία και η Ρωσία. Επιπλέον, τα στοιχεία της έκθεσης δείχνουν ότι οι τρεις μεγαλύτεροι τραπεζικοί όμιλοι στις κύριες ανεπτυγμένες και αναδυόμενες οικονομίες (ΗΠΑ, Ευρωζώνη, Ιαπωνία, Η. Βασίλειο, Καναδάς, Βραζιλία, Ρωσία) κατέχουν το 40% του συνόλου των τραπεζικών ενεργητικών σε καθεμία από τις παραπάνω χώρες.
Το ΔΝΤ επισημαίνει ότι εξαιτίας του μεγάλου βαθμού συγκέντρωσης, η «αποτυχία» μίας εκ των τριών μεγάλων τραπεζών σε οποιαδήποτε από τις παραπάνω οικονομίες μπορεί να αποσταθεροποιήσει το σύνολο του εγχώριου χρηματοπιστωτικού συστήματος, εν μέρει επειδή θα είναι δύσκολο οι δραστηριότητές της να υποκατασταθούν από άλλον τραπεζικό όμιλο, αλλά και εξαιτίας της υψηλής αλληλεξάρτησης μεταξύ των τραπεζών. Η αλληλοδιαπλοκή των τραπεζικών δραστηριοτήτων και οι κίνδυνοι που απορρέουν από αυτήν δεν αφορούν φυσικά το εσωτερικό μόνο των οικονομιών των κρατών που ανήκουν οι τράπεζες, αλλά και τις διεθνείς χρηματοπιστωτικές δραστηριότητες καθώς, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΝΤ, παρά τη σχετική μείωση που παρατηρείται από το 2007, τα τραπεζικά συστήματα 20 χωρών σε ολόκληρο τον κόσμο συγκεντρώνουν το 95% του συνόλου των διασυνοριακών τραπεζικών απαιτήσεων, με το μεγαλύτερο μέρος να κατευθύνεται προς τις τράπεζες των ΗΠΑ, της Ιαπωνίας, του Η. Βασιλείου και... των νήσων Κέιμαν. Η λίστα των χωρών που αποτελούν τον πυρήνα του παγκόσμιου τραπεζικού συστήματος συμπληρώνεται από τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Αυστρία, το Λουξεμβούργο, την Ιταλία, την Ολλανδία, το Βέλγιο, την Ιρλανδία, την Αυστραλία, τη Φινλανδία, την Ελβετία, τη Σουηδία, τον Καναδά, την Ισπανία, το Τζέρσεϊ (ανήκει στο Η. Βασίλειο, αλλά είναι διοικητικά και... τραπεζικά «ανεξάρτητο») και την Ταϊβάν.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι το ζήτημα των τραπεζών θα απασχολήσει έντονα τους επόμενους μήνες, καθώς η όποια λύση επιλεγεί για την «εξυγίανσή» τους σε οποιαδήποτε από τις μεγάλες καπιταλιστικές οικονομίες του πλανήτη, θα προκαλέσει συνέπειες που δεν θα περιοριστούν μόνο στο εσωτερικό τους. Ειδικά για την περίπτωση της Ευρωζώνης και με δεδομένη τη συζήτηση για την αναδιάρθρωση των επιχειρηματικών δανείων που έχει ανοίξει το τελευταίο διάστημα και στο εσωτερικό της αλλά και στη χώρα μας, τα πράγματα δείχνουν να περιπλέκονται περαιτέρω καθώς η κατάσταση του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος εκτιμάται ότι δεν είναι και πολύ «σταθερή»...
Παραπομπές:
1. http://www.reuters.com/article/2014/05/27/us-imf-lagarde-regulations-idUSKBN0E70QD20140527
2. http://europa.eu/rapid/press-release_MEMO-14-63_en.htm?locale=en
3. http://ec.europa.eu/internal_market/bank/docs/high-level_expert_group/report_en.pdf
4. http://www.imf.org/External/Pubs/FT/GFSR/2014/01/pdf/c3.pdf

Για την Ταξική Πάλη στις Λαϊκές Δημοκρατίες

 Για την Ταξική Πάλη στις Λαϊκές Δημοκρατίες

Στο σημερινό κυριακάτικο ιστορικό ένθετο, η κε του μπλοκ φιλοξενεί μία ακόμα σημαντική δουλειά του άναυδου με την παρουσίαση και μετάφραση ενός ενδιαφέροντος άρθρου για την πορεία της οικοδόμησης και τη δουλειά των κομμουνιστών στις λαϊκές δημοκρατίες -θέμα που επανήρθε στο προσκήνιο με διάφορους τρόπους το τελευταίο διάστημα. Καλή ανάγνωση και κάθε καλόπιστη παρέμβαση στα σχόλια ευπρόσδεκτη.

Για την Ταξική Πάλη στις Λαϊκές Δημοκρατίες.
Από τον Άναυδο – Μάιος 2014

1. Εισαγωγικά
Το παρακάτω άρθρο γράφτηκε το 1953 και δημοσιεύθηκε στο περιοδικό του Γραφείου Πληροφοριών των Κομμουνιστικών Κόμματων (Cominform) For a Lasting Peace, for a People’s Democracy! τεύχος No. 6 (222), 6 Φεβρουαρίου 1953.

Ο λόγος για τη μετάφραση αυτή το γεγονός ότι πρόσφατα τόσο η ΚΟΕ η μαοϊκή συνιστώσα του Συριζα όσο και οι δοκησίσοφοι του ΕΑ χρησιμοποίησαν το ιστορικό παράδειγμα της Τσεχοσλοβακίας στην προσπάθεια τους να αποδείξουν  ότι υπάρχει κοινοβουλευτικός δρόμος προς τον σοσιαλισμό.

Οι μεν μαοϊκοί είναι πιο ειλικρινείς όταν γράφουν σε έναν από τα  μπλογκ τους:
(….) Συχνά ακούμε πολλούς αριστερούς και επαναστάτες να λένε “όλα ή τίποτα”, “μόνο με τη σοσιαλιστική επανάσταση θα λυθούν όλα”. Αγνοούν έτσι όλες τις εφεδρείες που διαθέτει, για συγκεκριμένο, φυσικά, διάστημα, η εργατική τάξη και οι εργαζόμενοι, προκειμένου να πετύχουν πολύ σημαντικά πλήγματα εναντίον της μεγαλοαστικής και κομπραδόρικης τάξης και του ιμπεριαλισμού, και καπιταλισμού, στρατηγικά. Αδιαφορούν λοιπόν για τη δημιουργία των προϋποθέσεων για την κήρυξη μιας εθνικής και δημοκρατικής επανάστασης που, αν και “στέκεται στο έδαφος της αστικής διαχείρισης”, όπως λένε διάφοροι που λένε “μόνο με το σοσιαλισμό θα λυθούν όλα” (προσοχή: όχι “με τη σοσιαλιστική επανάσταση”), αποτελεί την απαραίτητη προϋπόθεση για να μπορέσει να εξαπολυθεί η σοσιαλιστική επανάσταση. Στην πράξη, επομένως, όσοι λένε “μόνο με τη σοσιαλιστική επανάσταση (ή με το σοσιαλισμό) θα λυθούν όλα”, δεν εργάζονται (αφού δεν εργάζονται για να συγκεντρώσουν τις βασικές προϋποθέσεις) για κανενός είδους επανάσταση.(…)

Οι δε σύγχρονοι αποστάτες γράφουν πιο συνεσταλμένα στο διαβόητο μπλογκ τους ότι:
(…) Εργατοαγροτικές κυβερνήσεις που προέκυψαν εκλογικά σε συνθήκες αστικής δημοκρατίας ήταν ουσιαστικά (ή κατά προσέγγιση), η κυβέρνηση του Λαϊκού μετώπου στην Ισπανία το 1936, η κυβέρνηση σοσιαλδημοκρατών-κομμουνιστών στην Τσεχοσλοβακία που προέκυψε από τις πρώτες μεταπολεμικές εκλογές στη χώρα αυτή, η κυβέρνηση Αλλιέντε στη Χιλή, οι κυβερνήσεις Τσάβες στη Βενεζουέλα. (…)
(…) Το 1946 στις εκλογές για τη Συντακτική Συνέλευση και τις Εθνικές Επιτροπές το ΚΚ Τσεχοσλοβακίας έλαβε το 40% των ψήφων. Οι εκλογές αυτές αποτέλεσαν το εφαλτήριο για το βάθεμα των μεταρρυθμίσεων σε προοδευτική κατεύθυνση, ενώ συγχρόνως οι αστικές δυνάμεις αντιτάχθηκαν στο νέο πακέτο κυβερνητικών μέτρων (…)

Και οι δύο όψιμοι οπαδοί του Καούτσκι διαστρεβλώνουν κατάφορα την ιστορική πραγματικότητα ξεχνώντας βολικά ότι στην Τσεχοσλοβακία η παρουσία του Κόκκινου Στρατού είχε εξουδετερώσει τις κατασταλτικές δυνατότητες του αστικού κράτους και εμπόδισε τους εκμεταλλευτές να έρθουν ξανά στην εξουσία είτε πάνω στις ντόπιες είτε πάνω στις ξένες λόγχες.   Επιπρόσθετα η οικονομική βοήθεια της ΕΣΣΔ ακύρωσε στην πράξη κάθε προσπάθεια οικονομικού εκβιασμού από την αστική τάξη.

Ο συγγραφέας του άρθρου Αλεξέι Τσεπίσκα γεννήθηκε το 1910 και καταγόταν από φτωχή οικογένεια. Σε ηλικία 19 χρονών έγινε μέλος του ΚΚΤσ.  Σπούδασε νομικά και ασχολήθηκε με την δικηγορία. Το 1942 συνελήφθη από την Γκεστάπο και φυλακίστηκε στα στρατόπεδα του Άουσβιτς και του Μπούχενβαλντ μέχρι το τέλος του πολέμου. Το 1947 έγινε υπουργός Εσωτερικού Εμπορίου ενώ το 1948 υπουργός Δικαιοσύνης. Από το 1950 ως το 1956 ήταν υπουργός Άμυνας. Ήταν επικεφαλής της επιτροπής θρησκευτικών υποθέσεων και ο αγώνας του για τον περιορισμό της δύναμης του καθολικού κλήρου  Ως το 1956 ήταν μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΤσ. Με την άνοδο των αναθεωρητών στην εξουσία απομακρύνθηκε από τη θέση του υπουργού ενώ το 1963 διαγράφτηκε από το ΚΚΤσ. σαν ένας από τους υπεύθυνους των ‘ακροτήτων’ της περιόδου 1948-1953. Πέθανε το 1990 παραμένοντας πιστός στο κομμουνιστικό ιδεώδες.


2. Για την Ταξική Πάλη στις Λαϊκές δημοκρατίες
Αλεξέι Τσεπίσκα Μέλος του Προεδρείου της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Τσεχοσλοβακίας

Η σοσιαλιστική οικοδόμηση στις Λαϊκές Δημοκρατίες της Ευρώπης λαμβάνει χώρα σε συνθήκες όξυνσης της ταξικής πάλης. Ο Λένιν και ο Στάλιν μας διδάσκουν ότι η μετάβαση από τον καπιταλισμό στον σοσιαλισμό δεν μπορεί να προχωρήσει  ειρηνικά χωρίς τη σκληρή ταξική πάλη, μας διδάσκουν ότι η επίτευξη του Σοσιαλισμού γίνεται μόνο με την ταξική πάλη.  Πίσω στο 1919 ο Λένιν αναπτύσσοντας τη θεωρία για τη δικτατορία του προλεταριάτου σημείωνε ότι η δικτατορία του προλεταριάτου είναι η συνέχιση της ταξικής πάλης του προλεταριάτου με νέες μορφές.

Η ιστορική νίκη του Σοβιετικού Στρατού πάνω στον φασισμό του Χίτλερ ήταν  αποφασιστική προϋπόθεση για τη δημιουργία των χωρών της λαϊκής δημοκρατίας. Η αδερφική βοήθεια που προσέφερε η κραταιά Σοβιετική Ένωση έσωσε αυτές τις χώρες από τον εμφύλιο πόλεμο και από τη φρίκη της εξωτερικής επέμβασης. Ωστόσο η συνέχιση της ταξικής πάλης με νέες μορφές σε συνθήκες της δικτατορίας του προλεταριάτου όπως υπέδειξε ο Β.Ι. Λένιν είναι χαρακτηριστικό για όλες τις χώρες της λαϊκής δημοκρατίας. Η αντίσταση των εκμεταλλευτών παίρνει διαφορετικές μορφές και εκδηλώνεται στην πολιτική και οικονομική ζωή, και στην ιδεολογική σφαίρα.

Κατάρρευση των αντεπαναστατικών σχεδίων της παγκόσμια αντίδρασης

Έπειτα από την απελευθέρωση των χωρών της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης από τον ηρωικό Σοβιετικό Στρατό οι εκμεταλλεύτριες τάξεις βασιζόμενες στα πολιτικά τους κόμματα προσπάθησαν να αποτρέψουν την δημιουργία του νέου σοσιαλιστικού συστήματος στις χώρες αυτές. Υπολόγισαν στο να διαταράξουν τις δημοκρατικές αλλαγές και να διατηρήσουν τον καπιταλισμό με τη βοήθεια αυτών των κομμάτων. Οι εκπρόσωποι των αστικών κομμάτων  επιζητούσαν  δημαγωγικούς λόγους στο κοινοβούλιο να σπείρουν τη δυσπιστία στη δύναμη της εργατικής τάξης, δυσπιστία στα Κομμουνιστικά Κόμματα και τη Σοβιετικής Ένωσης. Η αστική τάξη επικεντρώθηκε στα μη-κομμουνιστικά κόμματα, στα τσιράκια του καπιταλισμού και του φασισμού, στους προδότες του λαού τους οποίους έσωσε από δίκαιη τιμωρία, και στους αντιδραστικούς κληρικούς. Για να οργανώσει  την  αντίσταση στο νέο σύστημα, η αστική τάξη σε όλες τις χώρες της λαϊκής δημοκρατίας στηρίχθηκε στη δεξιά πτέρυγα των Σοσιαλδημοκρατών, τους; δοκιμασμένους υπηρέτες οι του καπιταλισμού και προδότες των συμφερόντων της εργατικής τάξης.

Δεν υπάρχει ούτε μια λαϊκή δημοκρατία στην οποία η εγκληματική δραστηριότητα των αστικών πολιτικών κομμάτων δεν διεξάγεται κάτω από την ηγεσία των επιτιθέμενων ιμπεριαλιστών, των διπλωματικών τους οργάνων και των εκπροσώπων τους. Ήταν μόνο η παρουσία των σοβιετικών στρατευμάτων που στην αρχική  φάση εμπόδισε την αστική τάξη στις Λαϊκές Δημοκρατίες να εξαπολύσει έναν αιματηρό εμφύλιο πόλεμο με τη βοήθεια της ξένης ένοπλης επέμβασης, από την προσπάθεια για την αποκατάσταση της καπιταλιστικής κυριαρχίας με τη βία, ενάντια στη θέληση και τα συμφέροντα του λαού.






Το αποτέλεσμα των προσπαθειών της αστικής τάξης να οργανώσει αντιλαϊκά πραξικοπήματα και να καταλάβει την εξουσία είναι γενικά γνωστό. Σε όλες τις λαϊκές δημοκρατίες η αστική τάξη, σε τελική ανάλυση, υπέστη ήττα, τα μη-κομμουνιστικά κόμματα εκκαθαρίστηκαν από προδότες και οι  εργαζόμενοι κάτω από την ηγεσία των Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων, βασιζόμενοι στην ανιδιοτελή εκτεταμένη βοήθεια της Σοβιετικής Ένωσης, πήραν το δρόμο της σοσιαλιστικής οικοδόμησης. Σαν αποτέλεσμα αυτού του αγώνα ενισχύθηκε και αναπτύχθηκε το κράτος της λαϊκής δημοκρατίας σαν μια μορφή της δικτατορίας του προλεταριάτου, που καλείται να συνθλίψει την αντίσταση των ανατραπέντων  εκμεταλλευτριών τάξεων, να συσπειρώσει όλους τους εργαζόμενους γύρω από το προλεταριάτο και να οπλίσει την επανάσταση για να αγωνιστεί ενάντια στις ύπουλες μηχανορραφίες του ξένου εχθρού-ιμπεριαλισμού.

Μετά από αυτή την ήττα, η αστική τάξη, ενεργώντας κάτω από τις διαταγές των ιμπεριαλιστών των ΗΠΑ, έριξε τις εφεδρείες της στο μέτωπο της ταξικής πάλης. Οι ιμπεριαλιστές άρχισαν να σχηματίζουν τις εφεδρείες αυτές πολύ πριν από τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, στη διάρκεια του πολέμου και στη μεταπολεμική περίοδο. Πολύ πριν από τον πόλεμο οι οπλαρχηγοί του ιμπεριαλιστικού στρατοπέδου διέκριναν τον κίνδυνο που τα κομμουνιστικά κόμματα αποτελούσαν για την κυριαρχία του παγκόσμιου καπιταλισμού, κόμματα που γίνονταν πιο  ισχυρά χρόνο με το χρόνο και αναπτύσσονταν συνεχώς. Είναι ακριβώς αυτό που εξηγεί γιατί η ιμπεριαλιστική αντίδραση, χρησιμοποιώντας όλα τα μέσα και τρόπους, έστειλε τους πράκτορες, κατασκόπους και προδότες της στα Κομμουνιστικά Κόμματα με σκοπό να τα συνθλίψει από μέσα, να υποσκάψει τη δύναμή τους. Με τον τρόπο αυτό οι ιμπεριαλιστές κατάφεραν να δημιουργήσουν μέσα στα Κομμουνιστικά Κόμματα οργανώσεις για να προωθήσουν την παλινόρθωση του καπιταλισμού στις χώρες της λαϊκής δημοκρατίας Μία μόνο από αυτές τις πέμπτες φάλαγγες  στην υπηρεσία των Αγγλοαμερικάνων ιμπεριαλιστών - η συμμορία των κατασκόπων και δολοφόνων του Τίτο – κατάφερε να πετύχει στη μαύρη πράξη της πλήρους προδοσίας των συμφερόντων του λαού. Η αποκάλυψη  της εγκληματικής συμμορίας του Τίτο που βύθισε και πάλι τους λαούς της Γιουγκοσλαβίας στην ζοφερή καπιταλιστική σκλαβιά ήταν ένα συντριπτικό πλήγμα για τις μηχανορραφίες των εχθρών των δημοκρατικών χωρών του λαού. Η επαγρύπνηση των Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων βοήθησε να ματαιώσει εγκαίρως τις εγκληματικές σχέδια των συμμοριών κατασκοπείας και συνωμοσίας των Ράικ στην Ουγγαρία, Κοστόφ στη Βουλγαρία, Τζότζε στην Αλβανία, Σλάνσκι στην Τσεχοσλοβακία, Γκομούλκα-Σπιτσάλσκι στην Πολωνία.

Η αποκάλυψη της πέμπτης φάλαγγας που είχε οργανώσει ο Σλάνσκι με τις εντολές των ιμπεριαλιστών των ΗΠΑ δείχνει με  εντυπωσιακό τρόπο τις επικίνδυνες μορφές πάλης στις οποίες καταφεύγει ο ταξικός εχθρός προκειμένου να ματαιώσει τη σοσιαλιστική οικοδόμηση. Τα ίχνη της εκτεταμένης  αντι-κρατικής συνωμοσίας που ηγούταν ο Σλάνσκι αποκάλυψαν ότι η ανατρεπτική και καταστροφική  δραστηριότητα των συνωμοτών ήταν ένας ζωτικής σημασίας κρίκος στα πολεμικά σχέδια των ιμπεριαλιστικών ΗΠΑ στην προετοιμασία μιας επίθεσης ενάντια στη Σοβιετική Ένωση και τις χώρες της λαϊκής δημοκρατίας. Σε αυτή τη δίκη αποκαλύφθηκε ο ρόλος του διεθνούς Σιωνισμού σαν πράκτορας του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού, πράκτορας που χρησιμοποιείται από τον εχθρό, προκειμένου να διεισδύσει στα Κομμουνιστικά Κόμματα. Έτσι αυτές οι πέμπτες φάλαγγες, που αποτελούσαν τις εφεδρείες που ρίχθηκαν στη μάχη, ηττήθηκαν επίσης. Οι προσπάθειες των εχθρών της δημοκρατίας και του σοσιαλισμό να καταλάβουν την εξουσία στα Κομμουνιστικά και Εργατικά Κόμματα και στις Λαϊκές Δημοκρατίες  απέτυχαν.

Αλλά η ταξική πάλη στις Λαϊκές Δημοκρατίες δεν περιορίζεται απλώς στις προσπάθειες της αντίδρασης να καταλάβει την εξουσία και να αποκαταστήσει τον καπιταλισμό.
Αφού εθνικοποίησαν τη μεγάλης κλίμακας βιομηχανία και τις τράπεζες και αφού κατάργησαν την ιδιοκτησία της γης από τους γαιοκτήμονες, τα κράτη της λαϊκής δημοκρατίας στέρησαν από τους καπιταλιστές και τους γαιοκτήμονες την οικονομικής τους βάση. Αλλά σε αυτές τις χώρες εξακολουθούν να υπάρχουν απομεινάρια των εκμεταλλευτών που τους έχουν κατασχέσει τις επιχειρήσεις τους, πρώην τραπεζίτες και γαιοκτήμονες, μεγαλέμποροι, αντιδραστικοί στρατιωτικοί, η εκκλησιαστική ιεραρχία και αντιδραστικοί δημόσιοι υπάλληλοι. Υπάρχουν οι κουλάκοι, η πιο βάναυση εκμεταλλεύτρια τάξη. Όλα αυτά τα στοιχεία μαζί αποτελούν τους πυλώνες πάνω στους οποίους οι δυτικοί ιμπεριαλιστές στηρίζουν τη υπονομευτική τους δράση ενάντια στις Λαϊκές Δημοκρατίες

Οι ιμπεριαλιστές επιδιώκουν με κάθε τρόπο να στηρίξουν και να ενθαρρύνουν την αντίσταση αυτών των εχθρικών στοιχείων. Στέλνουν κατασκόπους, δολοφόνους και τρομοκράτες σε αυτές τις χώρες, με σκοπό να παρεμποδίσουν με ανατρεπτικά μέσα την προέλαση  του εργαζόμενου λαού προς τον τελικό του στόχο. Ο στόχος  των δολιοφθορέων-εγκληματιών είναι, κατά πρώτο λόγο το σαμποτάζ στην οικονομική σφαίρα, στη βιομηχανία και τη γεωργία. Οργανώνουν κατασκοπεία και δολιοφθορά σε μύλους και εργοστάσια, στους σιδηροδρόμους και της υπαίθρου, καταφεύγουν στον εμπρησμό, τον εκφοβισμό και τη δολοφονία, επιδιώκουν να κάνουν όσο περισσότερο κακό μπορούν στην οικονομία και με αυτόν τον τρόπο να εμποδίσουν την εγκαθίδρυση της οικονομικής βάσης της νέας, σοσιαλιστικής κοινωνίας, να διαταράξουν την ειρηνική ζωή του εργαζόμενου λαού.

Αλλά οι προσπάθειες των εχθρών να παρεμποδίσουν την ειρηνική σοσιαλιστική οικοδόμηση είναι μάταιες. Τσακίζοντας την ξέφρενη αντίσταση του ταξικού εχθρού ο εργαζόμενος λαός σε όλες τις Λαϊκές Δημοκρατίες, ταυτόχρονα εκπληρώνει με επιτυχία και υπερκαλύπτει τα εθνικά-οικονομικά πλάνα και με αυτοπεποίθηση προχωρεί προς τα εμπρός προς μια ευτυχισμένη ζωή.

Ένταση της πάλη στο ιδεολογικό μέτωπο

Σκληρή ταξική πάλη είναι επίσης σε εξέλιξη στο ιδεολογικό μέτωπο. Από την πρώτη μέρα της απελευθέρωσης από το σοβιετικό στρατό μια σειρά από χώρες της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης από τον χιτλερικό ζυγό, η αστική τάξη, που πολύ πριν από το ξέσπασμα του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου είχε παζαρέψει τα εθνικά συμφέροντα των χωρών τους με τους φασίστες του Χίτλερ φασίστες και στη συνέχεια με τους Αγγλοαμερικάνους ιμπεριαλιστές προσπάθησε  να καλύψει το γεγονός αυτό, και να εξαπατήσει τις μάζες, διασπείροντας ψεύτικες θεωρίες σχετικά με ταξική αρμονία.

Μετά την ήττα του χιτλερικού φασισμού η αστική τάξη στις Λαϊκές Δημοκρατίες προσπάθησε να ισχυριστεί ότι όλοι, χωρίς εξαίρεση, δηλαδή οι εκμεταλλευτές και τα θύματα τους – οι εκμεταλλευόμενοι, υπέφεραν κάτω από το ζυγό του χιτλερικού φασισμού, και ότι όλοι, χωρίς εξαίρεση, πάλεψαν εναντίον αυτού του φασιστικού ζυγού. Με τον τρόπο αυτό η αστική τάξη ήθελε να αποσπάσει την προσοχή του εργαζόμενου λαού από τις εσωτερικές δυνάμεις της αντίδρασης, να τον κάνει να ξεχάσει ότι η αστική τάξη είχε συνεργαστεί με τους τραμπούκους των Ναζί και ότι αργότερα προσπάθησε να υποτάξει τους λαούς στο ζυγό του Αμερικάνικου και Βρετανικού ιμπεριαλισμού, να τους κάνει  να ξεχάσουν τον πόνο, τη φτώχεια και την εκμετάλλευση που η "ντόπια" αστική τάξη έφερε στην εργατική τάξη και τους εργαζόμενους. Αλλά η αστική τάξη δεν κατόρθωσε να εξαπατήσει τον εργαζόμενο λαό. Χάρη στην αποφασιστικότητα και την επιμονή των Κομμουνιστικών Κομμάτων, που ηγήθηκαν του αγώνα ενάντια στους καταπιεστές του Χίτλερ, η θεωρία της ταξικής πάλης των Μαρξ-Λένιν έγινε σε όλες τις χώρες το ισχυρό όπλο των εργαζομένων για την απελευθέρωση τους από την καπιταλιστική εκμετάλλευση.

Κατέρρευσαν επίσης όλες οι προσπάθειες του εχθρού, που διείσδυσε μέσα στα Κομμουνιστικά και Εργατικά Κόμματα με σκοπό να τους αποσπάσει από τον ηγετικό τους ρόλο στην ταξική πάλη χρησιμοποιώντας την παλιά, εχθρική θεωρία του Μπουχάριν για την ειρηνική εξέλιξη από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό. Η ηττοπαθής θεωρία του Μπουχάριν για την απονέκρωση της ταξικής πάλης κατά την περίοδο της δικτατορίας του προλεταριάτου, που αποκαλύφθηκε και τσακίστηκε από ον σύντροφο Στάλιν, υπέστη επίσης ήττα στις Λαϊκές Δημοκρατίες.

Ο αστικός εθνικισμός και κοσμοπολιτισμός είναι ιδιαίτερα επικίνδυνα όπλα που χρησιμοποιούνται από τους εχθρούς του λαού. Η ιστορία διδάσκει ότι η αστική τάξη καταφεύγει στον εθνικισμό, προκειμένου να αποσπάσει την προσοχή των μαζών από την ταξική πάλη και να χρησιμοποιήσει το κίνημα της εργατικής τάξης προς το συμφέρον της. Η αστική τάξη στις Λαϊκές Δημοκρατίες προσπάθησε να δράσει με αυτόν τον τρόπο.

Οι εκμεταλλεύτριες τάξεις χρησιμοποιούν ευρέως τον  κοσμοπολιτισμό - το δηλητηριώδες όπλο του ιμπεριαλισμού των ΗΠΑ-στην ιδεολογική πάλη. Από τη μια  ο κοσμοπολιτισμός εκδηλώνεται, με το να καλλιεργεί στις μάζες τη δυσπιστία στη δύναμη του λαού, αρνούμενος τον πατριωτισμό, την εθνική υπερηφάνεια και την εθνική συνείδηση,  περιφρονώντας το ρόλο του σοβιετικού σοσιαλιστικού πολιτισμού την τέχνη και την επιστήμη, το ρόλο του προλεταριακής διεθνισμού, και από την άλλη,  καλλιεργεί την μέχρι αηδίας λατρεία του δυτικού τρόπου ζωής, την καπιταλιστική τεχνική την παρακμιακή αστική κουλτούρα και ούτω καθεξής.

Η αστική τάξη για τους εγκληματικούς σκοπούς της χρησιμοποιεί και τον κλήρο που είναι εχθρικός στο σύστημα της λαϊκής δημοκρατία, ιδιαίτερα την αντιδραστική ιεραρχία της Καθολικής Εκκλησίας.
Αλλά όλα αυτά δεν βοηθούν τους εκμεταλλευτές. Εκπαιδευμένοι από τα Κομμουνιστικά και Εργατικά Κόμματα, οι εργαζόμενοι στις λαϊκές δημοκρατίες όλο και περισσότερο πείθονται από την προσωπική τους εμπειρία ότι μπορούν να λύσουν σωστά όλες τις ερωτήσεις της ζωής στη χώρα τους μόνο αν καθοδηγούνται από τη διδασκαλία των Μαρξ-Ένγκελς-Λένιν-Στάλιν.

Ο αγώνας στο ιδεολογικό μέτωπο συνεχίζεται και είναι πολύ περίπλοκος. Χρειάζεται να διεξάγουμε μια ανειρήνευτη πάλη ενάντια στην αστική ιδεολογία, να εντείνουμε Κομμουνιστική διαπαιδαγώγηση  των εργαζομένων

Να εμφυσήσουμε μια νέα εργασιακή πειθαρχία

Η ανατροπή της καπιταλιστικής εξουσίας στις λαϊκές δημοκρατίες δεν κατέστρεψε όλες τις ρίζες του καπιταλισμού. Ο Λένιν διδάσκει ότι η μικροαστική τάξη στην πόλη και την ύπαιθρο κάθε μέρα και κάθε ώρα ξερνά από τις γραμμές της καπιταλιστές μικρούς και μεγάλους,  και ότι αυτά τα καπιταλιστικά στοιχεία κάνουν ότι είναι δυνατό για να διατηρήσουν την ύπαρξή τους. Αυτή η αντίσταση μπορεί να ξεπεραστεί μόνο με σκληρή ταξική πάλη. Δεδομένου ότι η εργαζόμενη αγροτιά δεν έχει κερδηθεί ακόμα οριστικά στη συλλογική καλλιέργεια, και μέρος της εξακολουθεί να αμφιταλαντεύεται, εμμένοντας στην ιδιωτική ιδιοκτησία, ο ταξικός εχθρός προσπαθεί να προσελκύσει με το μέρος του την εργαζόμενη αγροτιά.

Με την ίδρυση των λαϊκών δημοκρατιών  η εργατική τάξη συνειδητοποίησε ότι ήταν απαραίτητο να κερδίσει στο πλευρό της την εργαζόμενη αγροτιά σαν ένα αξιόπιστο και σταθερό σύμμαχο. Η αγροτική μεταρρύθμιση που πραγματοποιείται σε ευρεία κλίμακα στις λαϊκές δημοκρατίες και η σωστή πολιτική των Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων στον τομέα της γεωργίας, μια πολιτική που  βασίζεται, αφενός, στο να υποστηρίζει και να πείθει την εργαζόμενη αγροτιά , και από την άλλη, στο να περιορίζει και να εκτοπίσει τα καπιταλιστικά στοιχεία, δημιούργησαν ευνοϊκές συνθήκες για να συνδεθεί η εργαζόμενη αγροτιά με  την εργατική τάξη με ισχυρούς δεσμούς και κοινά συμφέροντα

Η ανάπτυξη του συνεταιριστικού κινήματος στην ύπαιθρο είναι ζωντανή απόδειξη ότι και εδώ, στα πλαίσια της ταξικής πάλης, η αντίσταση των εκμεταλλευτών  ξεπερνιέται και σε όλες τις λαϊκές δημοκρατίες η ιδέα της μεγάλης κλίμακας γεωργία, η από κοινού καλλιέργεια της γης, σημειώνει ταχεία πρόοδο, παρά την ξέφρενη αντίσταση εκ μέρους των κουλάκων.

Όντας νέες οι λαϊκές δημοκρατίες δεν έχουν αρκετούς ειδικούς εργατικής και εργατο-αγροτικής προέλευσης για να δουλέψουν στο κράτος και στη  διαχείριση της οικονομίας . Ως εκ τούτου , είναι υποχρεωμένες να απασχολούν την παλιά διανόηση , τόσο στην κρατική διοίκηση και σε όλους τους κλάδους της εθνικής οικονομίας, να κερδίσουν με το μέρος τους όλους τους έντιμους ειδικούς και τους επανεκπαιδεύσουν. Η απασχόληση των αστών ειδικών κάτω από  την ηγεσία και τον έλεγχο της εργατικής τάξης συνοδεύεται από μια σειρά από δυσκολίες , δεδομένου ότι δεν είναι όλοι όσοι στο παρελθόν εργάζονταν για την αστική τάξη έτοιμοι να εργαστούν τίμια και ευσυνείδητα για τις λαϊκές δημοκρατίες, να μοιραστούν την εμπειρία τους με τους εργαζόμενους. Οι δίκες και ιδιαίτερα η δίκη του κέντρου της αντικρατικής  συνωμοσίας με επικεφαλής τον Σλάνσκι , απέδειξαν ότι ήταν διαμέσου αυτών των αστών ειδικών – δολιοφθορέων που η ανατραπείσα αστική τάξη κατεύθυνε κύριο χτύπημα της στην καρδιά των χωρών της λαϊκής δημοκρατίας και ανέπτυξε ευρεία ανατρεπτική δραστηριότητα.

Η παγίωση του συστήματος της λαϊκής δημοκρατίας και η επιτυχής ανάπτυξη της σοσιαλιστικής οικοδόμησης- εντυπωσιακή μαρτυρία για την μεγάλη δύναμη των μαρξιστικών-λενινιστικών ιδεών- έχουν ισχυρή επίδραση στην επανεκπαίδευση της παλιάς διανόησης στην  οποία το κράτος της λαϊκής δημοκρατίας παρέχει πρωτοφανείς ευκαιρίες για να εφαρμόσει τις γνώσεις και τις ικανότητες της. Ταυτόχρονα, οι λαϊκές δημοκρατίες εκπαιδεύουν σε ευρεία κλίμακα ειδικούς από τις τάξεις των εργατών και των εργαζομένων.

Μία από τις κύριες μορφές της ταξικής πάλης στην εποχή της δικτατορίας του προλεταριάτου είναι η εμφύσηση μιας νέας πειθαρχίας. Ο Λένιν έγραφε: "Μήπως η  ταξική πάλη κατά τη μεταβατική περίοδο από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό δεν έγκειται ακριβώς στο γεγονός ότι είναι απαραίτητο να προασπίζει τα συμφέροντα της εργατικής τάξης ενάντια στις καταπατήσεις από μια χούφτα, από ομάδες και τμήματα των εργαζομένων που προσκολλώνται με δύναμη στις καπιταλιστικές συνήθειες και  κοιτούν το σοβιετικό κράτος με τον ίδιο τρόπο όπως και πριν: να δώσει σε ‘αυτό’ όσο το δυνατόν λιγότερα και στη χειρότερη δυνατή ποιότητα, και να αρπάξει από  ‘αυτό’ όσο το δυνατόν περισσότερα ".
Η εκπαίδευση στο πνεύμα της νέας πειθαρχίας είναι ένας αγώνας για μια σοσιαλιστική στάση απέναντι στην εργασία, απέναντι στο κράτος και τη δημόσια περιουσία, ένας αγώνας ενάντια στις επιβιώσεις της ιδιωτικής ιδιοκτησίας, ενάντια στον εγωισμό της ατομικής ιδιοκτησίας, κ.λπ.
Για να εμφυσήσει τη νέα, συνειδητή πειθαρχία, το Κόμμα και το κράτος χρησιμοποιεί σαν κύριο όπλο του, το όπλο της πειθούς. Είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί ότι κάθε εργαζόμενος θα πεισθεί ότι ο σοσιαλισμός δεν μπορεί να οικοδομηθεί χωρίς συνειδητή πειθαρχία. Θα πρέπει να διεξαχθεί ένας πεισματικός αγώνας για συνειδητή πειθαρχία έως ότου κάθε εργαζόμενος πειστεί ότι η κακή στάση απέναντι στην εργασία από την πλευρά του, βοηθά μόνο το ταξικό εχθρό.

Ανεκτίμητη η σημασία της βοήθειας και της εμπειρίας της ΕΣΣΔ.

Η εμπειρία της Σοβιετικής Ένωσης, η χώρα στην οποία έχουν καταργηθεί οι εκμεταλλεύτριες τάξεις, έχει μεγάλη σημασία για τους εργαζόμενους στις λαϊκές δημοκρατίες που προχωρούν στο δρόμο προς το σοσιαλισμό. Από αυτή την εμπειρία μαθαίνουν πώς να πολεμούν ενάντια στους ταξικούς τους εχθρούς και να τους νικούν. Η βοήθεια  και η στήριξη που παρέχει η Σοβιετική Ένωση δίνει τη δυνατότητα στους εργαζόμενους σε αυτές τις χώρες α να αντιμετωπίσουν με επιτυχία όλες τις δυσκολίες και να ξεπεράσουν όλα τα εμπόδια στον αγώνα για τη νέα ζωή, για το Σοσιαλισμό.
Σε αντιδιαστολή με το σοβιετικό λαό που, μετά τη νίκη της Μεγάλης Οχτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης, έπρεπε να παλέψει ενάντια στους εχθρούς στα μέτωπα του εμφυλίου πολέμου, ενάντια στην ένοπλη επέμβαση των ιμπεριαλιστών, οι εργαζόμενοι στις λαϊκές δημοκρατίες, χάρη στη Σοβιετική Ένωση, γλίτωσαν από αυτό. Αν δεν υπήρχε η Σοβιετική Ένωση, τότε οι ιμπεριαλιστές, αναμφίβολα, ακριβώς όπως έκαναν μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση, θα είχαν οργανώσει χωρίς να διστάσουν κοινή επέμβαση ενάντια στις λαϊκές δημοκρατίες για να συντρίψουν τις δυνάμεις της δημοκρατίας και του σοσιαλισμού

Η απελευθέρωση των χωρών της λαϊκής δημοκρατίας από τον ηρωικό σοβιετικό στρατό δημιούργησε ιδιαίτερα ευνοϊκές συνθήκες για τους εργαζόμενους ώστε να αναμετρηθούν με τους δικούς τους εκμεταλλευτές, χωρίς εμφύλιο πόλεμο. Είναι αυτονόητο, ωστόσο, ότι η κατάκτηση της πολιτικής εξουσίας από την εργατική τάξη, κάτω την ηγεσία των Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων, πραγματοποιήθηκε σε συνθήκες σκληρής και πολύπλοκης ταξικής πάλης στην πολιτική, οικονομική και ιδεολογική σφαίρα. Σε αυτόν τον αγώνα επιτεύχθηκε η ενότητα της εργατικής τάξης η οποία κέρδισε στο πλευρό της την πλειοψηφία του πληθυσμού, και το σύστημα της λαϊκής δημοκρατίας θριάμβευσε.

Το γεγονός ότι οι λαϊκές δημοκρατίες στο δρόμο προς το σοσιαλισμό όχι μεμονωμένα, αλλά στο ενωμένο στρατόπεδο των φιλειρηνικών κρατών, βασιζόμενα στην ισχύ της Σοβιετικής Ένωσης είναι  αποφασιστικός παράγοντας στην σκληρή πάλη ενάντια στους  εσωτερικούς και εξωτερικούς εχθρούς.

Είναι αναγκαίο να τονιστεί ιδιαίτερα η τεράστια σημασία της οικονομικής ενίσχυσης που παρέχει η Σοβιετική Ένωση σε όλες τις χώρες της λαϊκής δημοκρατίας. Ο  οικονομικός αποκλεισμός μέσω του οποίου ο ιμπεριαλιστής ποντάρει για να στραγγαλίζει τις χώρες που έχουν βάλει τέλος στην κυριαρχία των καπιταλιστών, μετατράπηκε σε φιάσκο. Οι χώρες του σοσιαλιστικού στρατοπέδου έχουν ενώσει τις δυνάμεις στον οικονομικό τομέα και έχουν δημιουργήσει την οικονομική τους συνεργασία και την αμοιβαία βοήθεια. Η συνεργασία αυτή βασίζεται στην ειλικρινή επιθυμία να βοηθήσει ο ένας τον άλλον για  να επιτευχθεί μια κοινή οικονομική πρόοδος. Στην πραγματικότητα, όπως επισημαίνει ο σύντροφος Στάλιν, πραγματοποιήθηκε όχι ο στραγγαλισμός αλλά η ενίσχυση της νέας παγκόσμιας αγοράς.

Αυτές οι ιδιομορφίες της  ταξικής πάλης στις λαϊκές δημοκρατίες δεν σημαίνει, ωστόσο, ότι οι εργαζόμενοι στις χώρες δεν θα αντιμετωπίσουν την εντατικοποίηση της ταξικής πάλης κατά τη μεταβατική περίοδο από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό. Είναι αδύνατο να οικοδομήσουμε το νέο κοινωνικό σύστημα, χωρίς την ολοκληρωτική κατάργηση των εκμεταλλευτριών τάξεων γενικά. Και οι εκμεταλλεύτριες τάξεις δεν μπορούν να καταργηθούν εν μία νυκτί - αυτή είναι μια διαδικασία που περιλαμβάνει μια ολόκληρη ιστορική περίοδο. Ο Λένιν έγραφε: ‘Η κατάργηση των τάξεων είναι ένα θέμα μακράς, δύσκολης και επίμονης πάλης των τάξεων, η οποία, μετά την ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου, μετά την καταστροφή του αστικού κράτους, μετά την εγκαθίδρυση της δικτατορίας του προλεταριάτου, δεν εξαφανίζεται (όπως οι χυδαίοι εκπρόσωποι του παλιού σοσιαλισμού και η παλιά σοσιαλδημοκρατία φαντάζεται), αλλά απλώς αλλάζει μορφές, και από πολλές απόψεις, γίνεται πιο έντονη’.

Σε αυτή την περίοδο, η εργατική τάξη διεξάγει έναν πολιτικό, οικονομικό και ιδεολογικό αγώνα, αλλά ήδη με τη βοήθεια των νέων μεθόδων, νέων μορφών και με τη βοήθεια των οργάνων της κρατικής εξουσίας

Ανεβάστε την επαναστατική επαγρύπνηση!

Η εμπειρία της ταξικής πάλης που διεξήγαγαν οι εργαζόμενοι της Σοβιετικής Ένωσης,  καθώς και την πορεία της ταξικής πάλης στις λαϊκές δημοκρατίες επιβεβαιώνει πλήρως την άποψη ότι η ταξική πάλη κατά τη μεταβατική περίοδο από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό, δεν  πεθαίνει και να αποδυναμώνεται, αλλά, αντιθέτως, φουντώνει και γίνεται όλο και πιο έντονη. Οι εκμεταλλεύτριες τάξεις και οι συνεργοί τους, με την υποστήριξη και την παρακίνηση των δυτικών ιμπεριαλιστών, δεν μπορούν να συμφιλιωθούν με το γεγονός ότι οι λαϊκές δημοκρατίες έχουν πάρει το δρόμο της ελεύθερης, δημοκρατικής και σοσιαλιστικής ανάπτυξης. Η αντεπαναστατική, εχθρική και τρομοκρατική δραστηριότητα των εχθρών του σοσιαλισμού στις λαϊκές δημοκρατίες επιβεβαιώνει πλήρως τη γνωστή θέση του  συντρόφου Στάλιν ότι ‘Δεν έχουν υπάρξει περιπτώσεις στην ιστορία όπου οι ετοιμοθάνατες  τάξεις έχουν αποχωρήσει οικειοθελώς από τη σκηνή.  Δεν έχουν υπάρξει περιπτώσεις στην ιστορία όπου η ετοιμοθάνατη αστική τάξη να μην έχει ασκήσει όση ισχύ της απομένει για να διατηρήσει την ύπαρξή της .... η προέλαση μας, η επίθεση μας θα περιορίσει  κι θα ξεζουμίσει τα καπιταλιστικά στοιχεία αλλά αυτές οι ετοιμοθάνατες τάξεις θα συνεχίσουν την αντίσταση τους’.

Η αυξανόμενη δύναμη του συστήματος της λαϊκής δημοκρατίας, οι  επιτυχίες στην οικοδόμηση του σοσιαλισμού, που αποτελούν σημαντική συμβολή στην υπόθεση της εδραίωσης του στρατοπέδου της ειρήνης και της δημοκρατίας, προκαλούν το κτηνώδες μίσος και την εχθρότητα, τόσο των Αγγλοαμερικάνων ιμπεριαλιστών όσο και των απομειναριών των ανατραπέντων  εκμεταλλευτριών τάξεων στο εσωτερικό των λαϊκών δημοκρατιών. Η ξέφρενη αντίσταση των ηττημένων αντιδραστικών  και εκμεταλλευτών εξηγείται όχι από το γεγονός ότι αυτές οι τάξεις γίνονται πιο ισχυρές, αλλά από το γεγονός ότι, όλο και περισσότερο, γίνονται πιο αδύναμες. Σύμφωνα με τα λόγια του συντρόφου Στάλιν, οι ετοιμοθάνατες τάξεις αισθάνονται ότι ο χαμός τους πλησιάζει, και, κατά συνέπεια, θα αντισταθούν με όλες τους τις δυνάμεις και όλα τα μέσα που έχουν στη διάθεσή τους. Είναι ακριβώς τώρα που οι ιμπεριαλιστές εγκληματίες, με επικεφαλής τον ιμπεριαλισμό των ΗΠΑ στην προσπάθεια τους για παγκόσμια κυριαρχία, ξεδιπλώνουν τις προετοιμασίες για μια νέα παγκόσμια σφαγή, και κάνουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να προωθήσουν την αντίσταση των ανατραπέντων  εκμεταλλευτριών τάξεων.

Στις συνθήκες  όξυνσης της ταξικής πάλης ιδιαίτερη σημασία έχει η ιδεολογική δουλειά των Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων, η εκπαίδευση των μελών του κόμματος και του συνόλου των εργαζομένων στο πνεύμα του μαρξισμού-λενινισμού, στο πνεύμα της υψηλής πολιτικής επαγρύπνησης και του σοσιαλιστικού πατριωτισμού, η εμφύσηση της αγάπης και της αφοσίωσης για τη δική τους λαϊκή δημοκρατία και τη Σοβιετική Ένωση - προπύργιο της ειρήνης και της ασφάλειας των λαών, ο καλύτερος φίλος των λαϊκών δημοκρατιών.

Η όξυνση της ταξικής πάλης απαιτεί από τα Κομμουνιστικά και Εργατικά Κόμματα, να ανεβάσουν την επαναστατική επαγρύπνηση με κάθε τρόπο. Οποιαδήποτε χαλάρωση της επαγρύπνησης εξυπηρετεί τον ταξικό εχθρό. Η παραμέληση είναι η πιο επικίνδυνη, επειδή πηγάζει από τη εφησυχασμό και αυταρέσκεια που ακολουθούν τις επιτυχίες. Οι εργαζόμενοι στις λαϊκές δημοκρατίες έχουν σημειώσει σημαντική επιτυχία σε όλους τους τομείς της σοσιαλιστικής οικοδόμησης. Αλλά σε καμία περίπτωση δεν πρέπει αυτές οι επιτυχίες να οδηγήσουν στην παραμέληση που ο ταξικός εχθρός θα προσπαθήσει πάντα να χρησιμοποιήσει. Είναι επίσης απαραίτητο στο μέλλον, να ενισχυθεί ο κρατικός μηχανισμός με κάθε τρόπο, και ιδιαίτερα αυτά τα όργανα του κράτους που η λειτουργία τους είναι η φύλαξη της εσωτερικής και  εξωτερικής ασφάλειας της χώρας, της δημιουργικής εργασίας των ανθρώπων, της ελευθερίας και της ανεξαρτησίας τους.

Θα πρέπει πάντα να θυμόμαστε τα σοφά λόγια του συντρόφου Στάλιν σύμφωνα με τα οποία ‘η τακτική βάση του επιστημονικού σοσιαλισμού είναι το δόγμα της ασυμβίβαστης ταξικής πάλης, μιας κι’ αυτό είναι το καλύτερο όπλο στα χέρια του προλεταριάτου. Η ταξική πάλη του προλεταριάτου - αυτό είναι το όπλο με το οποίο θα κατακτήσει την πολιτική εξουσία και στη συνέχεια θα απαλλοτριώσει την αστική τάξη, προκειμένου να εγκαθιδρύσει το σοσιαλισμό’.

Οι δεσμοί με τις μάζες και ο καημός του Καρτερού

 Οι δεσμοί με τις μάζες και ο καημός του Καρτερού

Για «οπορτουνισμό, σεχταρισμό και αριστερισμό που σε απομονώνει από την εργατική τάξη» κατηγορεί το ΚΚΕ ο Θ. Καρτερός στην «Αυγή» (30/5/2014), σχολιάζοντας το εκλογικό του ποσοστό. Ο κ. Καρτερός κάνει όποιες συγκρίσεις αυτός γουστάρει για να του βγει το... συμπέρασμα που αυτός θέλει, ότι δηλαδή το ΚΚΕ σταδιακά μειώνει τη δύναμή του εξαιτίας δήθεν του σεχταρισμού του.

Αλήθεια, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει μεγάλο ποσοστό λόγω των δεσμών του με την εργατική τάξη και το λαό; Για να δούμε, σήμερα, τι δείχνουν οι αρχαιρεσίες σε σωματεία, Εργατικά Κέντρα, Ομοσπονδίες, όπου στην πλειοψηφία των περιπτώσεων τα ψηφοδέλτια που στηρίζει ο ΣΥΡΙΖΑ υπολείπονται αρκετά από τα ψηφοδέλτια στα οποία συμμετέχουν τα μέλη και τα στελέχη του ΚΚΕ; Αλήθεια, τι δείχνουν οι φοιτητικές εκλογές, όπου τα ψηφοδέλτια της Πανσπουδαστικής αναδείχθηκαν 2η δύναμη σε ΑΕΙ - ΤΕΙ, ενώ τα ψηφοδέλτια της ΑΡΕΝ (ΣΥΡΙΖΑ) πάτωσαν; Αλήθεια, ποιος είναι ο «απομονωμένος» σε αυτές τις περιπτώσεις;

Αξίζει, επίσης, να θυμηθούμε ότι από το 1992 μέχρι το 2012 ο ΣΥΝ-ΣΥΡΙΖΑ είχε ποσοστό 3% - 4% και πάλευε μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας. Αραγε, η απότομη εκλογική του άνοδος, το 2012, ήρθε ως αποτέλεσμα των «δεσμών του με τις μάζες και την εργατική τάξη» ή ως αποτέλεσμα της κατάρρευσης του ΠΑΣΟΚ και της «επένδυσης» ενός τμήματος της αστικής τάξης μαζί με μέρος πρωτοκλασάτων στελεχών του ΠΑΣΟΚ στον ΣΥΡΙΖΑ για να παίξει ρόλο ως νέος πυλώνας της σοσιαλδημοκρατίας; Ρόλο για τον οποίο άλλωστε προετοιμαζόταν ο ΣΥΡΙΖΑ για χρόνια. Αλλά, βέβαια, ο Καρτερός και οι «ΣΥΝ αυτώ», όταν πάλευαν μέσα στο ΚΚΕ για να το διαλύσουν, αυτό είχαν στο νου τους, να το μετατρέψουν σε ένα κόμμα - εφεδρεία του κεφαλαίου, για να παίξει ρόλο στην ανασύνθεση του πολιτικού συστήματος όταν αυτό χρειαστεί. Ενα κόμμα με γραμμή που να υπηρετεί την ΕΕ, τα μονοπώλια και την εξουσία τους. Που να το χαϊδεύουν ο ΣΕΒ, οι εφοπλιστές, οι ΗΠΑ, να δεσμεύεται στο «ανήκομεν εις την Δύσιν», το ΝΑΤΟ και την ΕΕ. Καθίστε, λοιπόν, στα σαλόνια και στα «γεύματα του ΣΕΒ», κύριε Καρτερέ, και αφήστε τους «δεσμούς με την εργατική τάξη». Αυτά άλλωστε σας πάνε γάντι...

Πηγή: Ριζοσπάστης (οι ηλεκτρονικές παραπομπές προστέθηκαν από εμάς)

Υ.Γ.
Από κοντά (με την Αυγή) και οι cheerleaders της ΑΝΤΑΡΣΥΑ  (όχι καλέ, δεν πέφτει "γραμμή")

ΟΥΚΡΑΝΙΑ Αιματοκύλισμα του λαού χωρίς τέλος

ΟΥΚΡΑΝΙΑ

Αιματοκύλισμα του λαού χωρίς τέλος

Την ίδια ώρα ένα πρώτο βήμα προσέγγισης έγινε για το φυσικό αέριο ανάμεσα στη Ρωσία, την ΕΕ και την κυβέρνηση του Κιέβου

Ουκρανικά άρματα στα περίχωρα του Σλαβιάνσκ

Το αιματοκύλισμα του ουκρανικού λαού που ζει στις ανατολικές επαρχίες του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ, οι οποίες έχουν ανεξαρτητοποιηθεί, αντιδρώντας στη χούντα του Κιέβου συνεχίστηκε και αυτήν τη βδομάδα. Οι εθνικιστικές και φασιστικές δυνάμεις που συγκροτούν την πραξικοπηματική κυβέρνηση βομβαρδίζουν από τη Δευτέρα το αεροδρόμιο του Ντονέτσκ και την πόλη του Σλαβιάνσκ, όπου δε δίστασαν να βάλουν και κατά παιδιατρικού νοσοκομείου και κλινικής όπως και κατά σχολικού συγκροτήματος, όπου μόνο από τύχη δεν υπήρξαν θύματα.
Ωστόσο ο αριθμός των νεκρών ρωσόφωνων πολιτοφυλάκων και αμάχων υπολογίζεται σε πάνω από 100 - 150. Απώλειες από την αντίσταση των δυνάμεων αυτοάμυνας στην ανατολή έχουν και οι στρατιωτικές δυνάμεις που στέλνει το Κίεβο. Πιο χαρακτηριστική αυτή της κατάρριψης ελικοπτέρου στρατού την Πέμπτη όπου επέβαιναν 14 στρατιωτικοί ανάμεσά τους και ένας στρατηγός που ήταν στο επιτελείο της λεγόμενης «αντιτρομοκρατικής εκστρατείας». Ειδικά αυτή η επιτυχία των πολιτοφυλάκων έχει εξοργίσει την κυβέρνηση του Κιέβου και τον Πέτρο Ποροσένκο, το γνωστό μεγαλοβιομήχανο με σοκολατοποιία, αυτοκινητοβιομηχανία, ναυπηγεία και ΜΜΕ που εκλέχτηκε νέος πρόεδρος, όπως ανακοινώθηκε, με 54% στις εκλογές που έγινε στη δυτική κυρίως Ουκρανία στις 25 του Μάη.

Το βομβαρδισμένο παιδιατρικό νοσοκομείο

Ταυτόχρονα, το αιματοκύλισμα που συνεχίζεται περνάει σχεδόν απαρατήρητο, γιατί έχει τη στήριξη των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, που δε δίστασαν στον ανταγωνισμό τους με την καπιταλιστική Ρωσία, να ωθήσουν στην εξουσία τους φασίστες εγκληματίες. Απλά θυμίζουμε ότι, όταν οι ίδιες δυνάμεις διέλυαν τη Γιουγκοσλαβία επικαλούνται τον ...ανθρωπισμό και τα δικαιώματα των μειονοτήτων.

Αντίδραση της Ρωσίας

Για τους δικούς της λόγους η Ρωσία, που έχει τεράστια συμφέροντα στην Ουκρανία, προβάλλει το παράνομο της σφαγής που επιτελείται. Ετσι η Ρωσική Επιτροπή Ερευνας κατηγόρησε τις ουκρανικές Ενοπλες Δυνάμεις ότι παραβιάζουν τη Συνθήκη της Γενεύης του 1949 για την προστασία των αμάχων, με ανακοίνωση την Παρασκευή το βράδυ.
Αναφέρεται συγκεκριμένα: «Σύμφωνα με την έρευνα, στρατιωτικοί των ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων, μέλη της Εθνοφρουράς και του "Δεξιού Τομέα" έχουν χρησιμοποιήσει κατά τη βούλησή τους όπλα, το πυροβολικό και την αεροπορία (καθώς και) τεθωρακισμένα, με στόχο να σκοτώσουν πολίτες, παραβιάζοντας τη Συνθήκη της Γενεύης της 12ης Απριλίου 1949 για την προστασία του άμαχου πληθυσμού σε καιρό πολέμου». Γίνεται λόγος για μια σειρά από ουκρανικές πόλεις -μεταξύ αυτών το Ντονέτσκ και το Σλαβιάνσκ, όπου σημειώνονται μάχες τις τελευταίες βδομάδες μεταξύ των ρωσόφωνων και του ουκρανικού στρατού-, όπου έχουν διαπραχθεί τα εγκλήματα αυτά.
«Στις 26 Μαΐου, όχι μακριά από το αεροδρόμιο του Ντονέτσκ, τουλάχιστον 35 πολίτες σκοτώθηκαν από ρουκέτες που ερρίφθησαν σε ένα φορτηγό που μετέφερε τραυματίες και το οποίο έφερε το έμβλημα του Ερυθρού Σταυρού», επισημαίνει η Επιτροπή. Η ίδια επισημαίνει ότι έχει ξεκινήσει έρευνα εναντίον «μελών του ουκρανικού στρατού, της Εθνοφρουράς και του "Δεξιού Τομέα", που προς το παρόν δεν έχουν ταυτοποιηθεί», επειδή «χρησιμοποίησαν απαγορευμένα μέσα και μεθόδους πολέμου».
Η Επιτροπή Ερευνας «συγκεντρώνει αποδείξεις για την ευθύνη κάθε προσώπου που εμπλέκεται στα εγκλήματα αυτά που διαπράχθηκαν εναντίον της ειρήνης και της ασφάλειας της ανθρωπότητας», προσθέτει, υπογραμμίζοντας ότι διώξεις θα ασκηθούν και εναντίον «όσων έδωσαν τη διαταγή να σκοτωθούν πολίτες».

Οι μάχες δε σταματάνε τα παζάρια για την Ενέργεια

Την ώρα που ματοκυλιέται ο λαός της Ουκρανίας, συνεχίζονται κανονικά τα παζάρια μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας για την προμήθεια φυσικού αερίου. Ετσι, την Παρασκευή πραγματοποιήθηκε στο Βερολίνο άλλη μια λεγόμενη τριμερής συνάντηση. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Επίτροπου Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ενωσης, Γκίντερ Ετινγκερ, οι συνομιλίες μεταξύ των χωρών για την αποπληρωμή του χρέους της Ουκρανίας προς τη Ρωσία και τη συνέχιση του εφοδιασμού της με ρωσικό φυσικό αέριο, δεν κατέληξαν σε κάποια συμφωνία, ωστόσο επιτεύχθηκε πρόοδος, κάτι που σημαίνει ότι οι διαπραγματεύσεις θα συνεχιστούν στις αρχές της επόμενης βδομάδας.
«Δεν έχουμε ακόμη τη λύση, όμως πετύχαμε πρόοδο», είπε ο Ετινγκερ μετά τη λήξη των συνομιλιών που είχε στο Βερολίνο με τους υπουργούς Ενέργειας της Ρωσίας και της Ουκρανίας, Αλεξάντερ Νόβακ και Γιούρι Προντάν, καθώς και τους διευθυντές των εταιρειών φυσικού αερίου «Gazprom» και «Naftogaz». Η τελευταία, πρόσθεσε, κατέβαλε σήμερα στην «Gazprom» το ποσό των 786 εκατομμυρίων δολαρίων.
Η Ρωσία απειλεί να σταματήσει τον εφοδιασμό της Ουκρανίας με φυσικό αέριο, εάν το Κίεβο δεν πληρώσει όσα χρωστάει. Το συνολικό ποσό, σύμφωνα με τη Μόσχα, ανέρχεται στα 5,2 δισεκατομμύρια δολάρια.
Ο Προντάν επιβεβαίωσε ότι η χώρα του κατέβαλε 786 εκατομμύρια, ποσό που αντιστοιχεί στις οφειλές του Κιέβου για το Φλεβάρη και το Μάρτη. Τα χρήματα, σύμφωνα με τον Ετινγκερ, καταβλήθηκαν σε λογαριασμό αμερικανικής τράπεζας και από εκεί θα μεταφερθούν στην «Gazprom». «Από τη στιγμή που θα μπουν στο λογαριασμό της "Gazprom" (...) θα καταστούν δυνατές και άλλες διαπραγματεύσεις», είπε ο Επίτροπος.
Εφόσον τα χρήματα φτάσουν στον προορισμό τους τη Δευτέρα, τότε θα καταστεί δυνατόν να συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις, το απόγευμα της ίδιας μέρας στις Βρυξέλλες. «Είμαστε βέβαιοι ότι τα χρήματα που καταβάλαμε θα φτάσουν τη Δευτέρα», τόνισε ο Προντάν.
Ο Ετινγκερ εξέφρασε την ελπίδα οι δύο πλευρές να καταλήξουν σε συμφωνία για την αποπληρωμή του συνόλου του χρέους και την τιμή του φυσικού αερίου μέχρι τις 3 Ιούνη.
Ο Ρώσος πρωθυπουργός, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, είπε από την πλευρά του ότι το Κίεβο ενημέρωσε τη Μόσχα για την πληρωμή ενός μέρους του χρέους του, ωστόσο η «Gazprom» δεν έχει λάβει ακόμη τα χρήματα. «Οι Ουκρανοί εταίροι μας είπαν ότι έχουν καταβάλει ένα μέρος του χρέους. Εάν (η Gazprom) λάβει τα χρήματα αυτά, θα δούμε πόσα είναι», δήλωσε την Παρασκευή στους δημοσιογράφους.
Ο υπουργός Ενέργειας της Ρωσίας, Αλεξάντερ Νόβακ, που ρωτήθηκε σχετικά, είπε ότι η εταιρεία δεν έχει λάβει καμία πληρωμή για το φυσικό αέριο από την Ουκρανία. Ο Νόβακ, υπενθύμισε ότι η Μόσχα και η ΕΕ είχαν προτείνει να καταβάλει το Κίεβο στην «Gazprom» 2 δισ. δολάρια μέχρι σήμερα, 30 Μάη, και άλλα 500 εκατομμύρια μέχρι τις 7 Ιούνη, ως προϋπόθεση για να συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις για τη μείωση της τιμής του φυσικού αερίου που πουλά η Ρωσία στην Ουκρανία.
Την ίδια ώρα, από το Κίεβο, ο «πρωθυπουργός» της Ουκρανίας Αρσένι Γιατσενιούκ δήλωσε ότι η χώρα του δεν πρόκειται να αποδεχτεί «ποτέ» την αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου εκ μέρους της Ρωσίας και θα προσφύγει στα διεθνή δικαστήρια, εάν οι δύο πλευρές δεν καταφέρουν να καταλήξουν σε συμφωνία τη Δευτέρα. Ο Γιατσενιούκ εξήγησε ότι τα χρήματα που καταβλήθηκαν σήμερα αφορούν μόνο τα χρέη που είχαν συσσωρευτεί πριν από την 1η Απρίλη, όταν η Μόσχα αύξησε την τιμή του αερίου. «Η Ουκρανία δεν θα δεχτεί ποτέ την αύξηση της τιμής στα περίπου 500 δολάρια (ανά 1.000 κυβικά μέτρα). Τη Δευτέρα θα διεξαχθεί ο τελευταίος γύρος των διαπραγματεύσεων, που θα τερματιστούν είτε με την υπογραφή συμφωνίας είτε με την κατάθεση προσφυγής στο Διαιτητικό Δικαστήριο της Στοκχόλμης», είπε ο Γιατσενιούκ κατά την έναρξη της συνεδρίασης του υπουργικού συμβουλίου.

Ο Πούτιν θα επισκεφτεί τη Γαλλία

Ενδιαφέρον έχει επίσης ότι την ερχόμενη βδομάδα ο Πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, έχει προσκληθεί στη Γαλλία από τον Γάλλο Πρόεδρο, Φρανσουά Ολάντ, προκειμένου να λάβει μέρος στις εκδηλώσεις στις 5 και 6 Ιούνη για την 70ή επέτειο από την απόβαση των Συμμάχων στη Νορμανδία. Ο Πούτιν επικοινώνησε τηλεφωνικά με τον Ολάντ και, σύμφωνα με την ανακοίνωση που εξέδωσε το Κρεμλίνο, σημείωσε ότι «είναι ανάγκη να σταματήσει αμέσως η βία και η αιματοχυσία και να ξεκινήσει απευθείας διάλογος μεταξύ του Κιέβου και των εκπροσώπων των νοτιοανατολικών περιοχών της χώρας».
Στη Γαλλία, την ίδια περίοδο, θα βρίσκονται και οι ηγέτες των 7 πιο αναπτυγμένων καπιταλιστικών χωρών και ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, ωστόσο εμφανίζεται ως απίθανο να υπάρξει κοινή συνάντηση των ηγετών αυτών. Το βέβαιο, πάντως, είναι ότι το παζάρι και ο ενδοϊμπεριαλιστικός ανταγωνισμός τον οποίο πληρώνει με βαρύ φόρο αίματος ο ουκρανικός λαός έχει πολύ ...δρόμο ακόμα.

Το πιο παράξενο λουλούδι

Το πιο παράξενο λουλούδι

Οι επιστήμονες βιάζονται να καταλάβουν την παράξενη βιολογία και παρασιτική συμπεριφορά της ραφλέσια πριν εξαφανιστεί από τις ζούγκλες

Ανθισμένη ραφλέσια στη νήσο Βόρνεο της Ινδονησίας

Στις ζούγκλες της Μαλαισίας και της Ταϊλάνδης ανθίζει σε απρόβλεπτες στιγμές ένα τεράστιο λουλούδι, μοναδικό από κάθε άποψη. Πρόκειται για ένα ζωηρόχρωμο κοκκινοκίτρινο λουλούδι του γένους Ραφλέσια, που η διάμετρός του μπορεί να φτάσει το ένα μέτρο και το βάρος του περισσότερα από 7 κιλά. Σε αντίθεση με τα περισσότερα φυτά, η ραφλέσια δεν έχει ούτε φύλλα, ούτε ρίζα, ούτε βλαστό! Σα να μην έφτανε αυτό, δεν κάνει ούτε φωτοσύνθεση, τη βασική μέθοδο πρόσληψης ενέργειας από τον ήλιο, που είναι κοινή σχεδόν σε όλα τα φυτά. Τις θρεπτικές ουσίες και την ενέργεια που χρειάζεται τα αντλεί από ένα άλλο είδος, από μεγάλα αμπελοειδή φυτά (που ανήκουν στην ίδια οικογένεια με την οικεία σε μας άμπελο). Η ραφλέσια είναι ένα τεράστιο παράσιτο!
Τα παράξενα με αυτό το φυτό δεν τελειώνουν εδώ. Η ραφλέσια αναδίδει μια βρωμερή μυρωδιά σάρκας που σαπίζει, γι' αυτό και ονομάζεται λουλούδι - πτώμα. Με όλες αυτές τις ιδιαιτερότητες δεν είναι παράξενο που επί δύο αιώνες κινεί το ενδιαφέρον των βοτανολόγων. Ομως, μόλις πρόσφατα αυτοί οι σπάνιοι οργανισμοί άρχισαν να αποκαλύπτουν τα μυστικά τους, όπως την προέλευσή τους, τους προγόνους που οδήγησαν εξελικτικά σε αυτές τις βιολογικές παραξενιές. Η ανακάλυψη της εξελικτικής τους πορείας θα μπορούσε να είναι χρήσιμη σε πολλά πεδία, από τη βιολογία των αρωμάτων, έως την παρασιτολογία.
Η ραφλέσια έχει εξογκώματα, όπως μερικοί βάτραχοι, μυρίζει σα νεκρό ζώο και έχει την υφή ενός υγρού σπόγγου. Υπάρχουν τουλάχιστον άλλα 10 είδη της ίδιας οικογένειας, με παραπλήσια χαρακτηριστικά και όλα με τη χαρακτηριστική μυρωδιά της σήψης της σάρκας. Το μυστήριο της προέλευσής της άρχισε να λύνεται όταν στο πλαίσιο έρευνας για την κατανόηση του τρόπου που τα ανθοφόρα φυτά κατάφεραν μέσα σε ένα γεωλογικά μικρό χρονικό διάστημα να κατακυριεύσουν τον κόσμο, αναλύθηκαν 20.000 φυτά της τάξης των Μαλπιγοειδών. Η τάξη αυτή εμφανίστηκε πριν από 100 εκατομμύρια χρόνια και γρήγορα διαφοροποιήθηκε, ώστε να δώσει ένα μεγάλο ποσοστό της σημερινής βιοποικιλότητας των τροπικών δασών. Συγκρίνοντας το μιτοχονδριακό DNA φυτών του γένους Ραφλέσια με εκείνο των φυτών της τάξης των Μαλπιγοειδών, αποδείχτηκε ότι η ραφλέσια προέρχεται από τα μαλπιγοειδή.

Η μύγα (πάνω δεξιά), που προσελκύεται από τη μυρωδιά σάπιας σάρκας, είναι το έντομο που γονιμοποιεί τα λουλούδια ραφλέσια

Παραπέρα διερεύνηση του DNA έδειξε ότι η ραφλέσια εξελίχτηκε από φυτά με τα μικρότερα λουλούδια στον κόσμο, αυξάνοντας κατά 80 φορές τη διάμετρο του λουλουδιού της στο πέρασμα 46 εκατομμυρίων ετών. Ομως, ποιος ήταν ο παράγοντας που οδήγησε τη ραφλέσια να μεγαλώσει τόσο; Οι επιστήμονες υποψιάζονται ότι η απάντηση σχετίζεται με τη στρατηγική γονιμοποίησης του φυτού. Το λουλούδι - πτώμα εφαρμόζει την τεχνική της μίμησης ψοφιμιού, δηλαδή την εξαπάτηση όχι των μελισσών, αλλά των μυγών, ώστε να γίνει η γονιμοποίηση των θηλυκών λουλουδιών με γύρη που προέρχεται από αρσενικά λουλούδια του είδους.
Οσο δυσάρεστη κι αν είναι για τους ανθρώπους η μυρωδιά τους, ξεκάθαρα δεν προορίζεται γι' αυτούς. Αποσκοπεί να προσελκύσει έγκυες μύγες, που ψάχνουν μέρος για να εναποθέσουν τα αυγά τους. Η οσμή του θανάτου ίσως είναι εκείνο που αρχικά προσελκύει τις μύγες στο λουλούδι που και εμφανισιακά έχει τα χρώματα και την υφή σάρκας που σαπίζει. Οταν, όμως, οι μύγες μπουν στο εσωτερικό του λουλουδιού, μια άλλη χαρακτηριστική μυρωδιά φαίνεται να γίνεται οδηγός για τη συμπεριφορά των μυγών που έχουν ανάγκη τα φυτά αυτά. Αυτή η λεπτομερής «χορογραφία» γονιμοποίησης μπορεί εύκολα να οδηγήσει τη φυσική επιλογή, κάνοντας τη ραφλέσια να γίνεται όλο και μεγαλύτερη, ώστε να αυξήσει τις πιθανότητες να προσελκύσει γονιμοποιητές. Αλλά οι λεπτομέρειες αυτής της διαδικασίας παραμένουν ακόμα αίνιγμα.

Κύτταρα της ραφλέσια (κίτρινο) εισβάλλουν και αρχίζουν να αναπτύσσονται μέσα στον ιστό του αμπελιού Τετράστιγμα

Ενα μέρος της εξελικτικής επιτυχίας των λουλουδιών - πτωμάτων ίσως οφείλεται στην ασυνήθιστη παρασιτική συμπεριφορά τους. Κάτω από το μικροσκόπιο λίγο πριν ανθίσουν, τα λουλούδια ραφλέσια μοιάζουν με κολιέ κυττάρων που είναι χωμένα μέσα στον ιστό των ξενιστών τους, των αμπελοειδών. Στο γυμνό μάτι, ωστόσο, τα λουλούδια ραφλέσια είναι αόρατα πριν ξεπροβάλλουν σαν σπογγώδης όγκος μέσα από την επιδερμίδα των ξενιστών, από τους οποίους δεν κλέβουν μόνο υδρογονάνθρακες, ιχνοστοιχεία και άλλες ύλες, αλλά όπως αποδείχτηκε ακόμα και γονίδια! Αν και το φαινόμενο της μεταφοράς γονιδίων από τον ξενιστή στο παράσιτο είναι συνηθισμένο στα βακτήρια και άλλους μονοκύτταρους μικροοργανισμούς, η ραφλέσια είναι η πρώτη ξεκάθαρα αποδεδειγμένη περίπτωση μεταφοράς γονιδίων μεταξύ πολυκύτταρων οργανισμών. Γύρω στο 2% των γονιδίων του πυρήνα που εκφράζονται και μέχρι 40% των γονιδίων του μιτοχονδριακού DNA της ραφλέσια είναι κλεμμένα από τα αμπελοειδή. «Ντύνοντας» τον εαυτό τους με κομμάτια του γενετικού κώδικα των ξενιστών τους ίσως τα λουλούδια ραφλέσια πετυχαίνουν να περνάνε απαρατήρητα από τους αμυντικούς μηχανισμούς των ξενιστών. Αν αυτή η ανακάλυψη επιβεβαιωθεί, θα μπορούσε να εξηγήσει πώς όλα τα είδη παρασίτων, μεταξύ αυτών και όσων παρασιτούν στον άνθρωπο, μπορούν να διαφεύγουν της προσοχής του ανοσοποιητικού.
Διαπιστώθηκε ότι ακόμα και τα γονίδια που τα λουλούδια ραφλέσια κληρονόμησαν από τους προγόνους τους, προσαρμόστηκαν ώστε να μοιάζουν με τα γονίδια των αμπελοειδών. Γύρω στο 30% των γονιδίων της ραφλέσια συμπεριφέρονται περισσότερο σαν γονίδια αμπελοειδών, παρά σαν τα αντίστοιχα γονίδια των Μαλπιγοειδών. Ισως και αυτό είναι μέρος της τεχνικής απόκρυψης που εφαρμόζουν τα ραφλέσια για να παρασιτούν.
Ο χρόνος όμως έχει πάρει στο κατόπι τους επιστήμονες, που προσπαθούν να αποκρυπτογραφήσουν τα μυστικά των λουλουδιών - πτωμάτων. Οσο πετυχημένη και να είναι εξελικτικά η ραφλέσια δεν τα πάει πολύ καλά τον τελευταίο καιρό. Τα μπουμπούκια της χρειάζονται εννιά μήνες για να σχηματιστούν και όταν τελικά ανθίσουν τα λουλούδια ζουν μόνο για μια βδομάδα, πριν μετατραπούν σε ένα γλοιώδη πολτό πάνω στο χώμα της ζούγκλας. Τα αρσενικά και τα θηλυκά λουλούδια φυτρώνουν σε μεγάλες αποστάσεις μεταξύ τους και δε φαίνεται να υπάρχει καλός συγχρονισμός μεταξύ τους. Καθώς τα τροπικά δάση ξεριζώνονται και καίγονται με γρήγορους ρυθμούς, το «ρομάντζο» μεταξύ των δύο φύλων του γιγαντιαίου λουλουδιού γίνεται όλο και πιο δύσκολο.

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: «Discover»

ΓΚΑΜΠΡΙΕΛ ΓΚΑΡΣΙΑ ΜΑΡΚΕΣ Αφησε μια εμβληματική λογοτεχνική κληρονομιά

ΓΚΑΜΠΡΙΕΛ ΓΚΑΡΣΙΑ ΜΑΡΚΕΣ

Αφησε μια εμβληματική λογοτεχνική κληρονομιά

Στις 17 Απρίλη πέθανε, σε ηλικία 87 χρόνων, ο διάσημος Κολομβιανός συγγραφέας Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, αφήνοντας μια εμβληματική λογοτεχνική κληρονομιά. Στο δυσανάλογο με τον όγκο του έργου του μικρό ετούτο αφιέρωμα θα γίνει προσπάθεια μιας αρχικής προσέγγισης.

Λογοτεχνία και Ιστορία

Συνήθως, η λογοτεχνική δημιουργία του Μάρκες διαιρείται σε δύο περιόδους: Αυτήν που προηγήθηκε του έργου που τον καθιέρωσε παγκοσμίως, το πασίγνωστο «100 Χρόνια Μοναξιάς» και την μετά απ' αυτό. Τα έργα που προηγήθηκαν μοιάζουν με προετοιμασία στο μνημειώδες αυτό μυθιστόρημα με την έννοια, ότι κάποια πρόσωπα, τόποι, γεγονότα, αντιλήψεις, που μπαίνουν σαν συστατικά στοιχεία στο «100 Χρόνια Μοναξιάς», απαντώνται εν μέρει σε προηγούμενα έργα του, όπως ο κεντρικός τόπος, το χωριό Μακόντο. Που δεν πάει να πει ότι πρόκειται απλώς για δοκιμές. Αντίθετα, πρόκειται για άρτια λογοτεχνικά έργα, που ωστόσο μαρτυρούν την αναζήτηση μιας μεγαλύτερης σύνθεσης. Σαν κόκκινο νήμα περνάει από το έργο του Μάρκες η παρουσία της δικτατορίας. Η βασανιστική παρουσία συνεχών πραξικοπημάτων και δικτατορικών καθεστώτων στη Λατινική Αμερική βρίσκει την αντανάκλασή της στα έργα του. Βασανισμένα μυαλά οι συγγραφείς της μαρτυρικής αυτής ηπείρου. Υπάρχουν οι λόγοι. Ο Μάρκες, στην ομιλία του με αφορμή το βραβείο Νόμπελ, που του απονεμήθηκε το 1982, θα εκφράσει ένα χαρακτηριστικό παράπονο απέναντι στην παλαιά ήπειρο, μιλώντας στην αίθουσα απονομής στη νορβηγική πρωτεύουσα για την ουσία της «μοναξιάς της Λατινικής Αμερικής»: «Η ερμηνεία της δικής μας πραγματικότητας με ξένα σχήματα συμβάλλει μονάχα στο να μας κάνει κάθε φορά πιο άγνωστους, κάθε φορά λιγότερο ελεύθερους, κάθε φορά πιο μοναχικούς. Ισως η αξιοσέβαστη Ευρώπη θα μας καταλάβαινε καλύτερα, αν προσπαθούσε να μας βλέπει στο δικό της παρελθόν», θίγοντας το θέμα του σεβασμού για την ταυτότητα, κραυγή πόνου που ακούγεται συχνά από τον πρώην (και νυν) αποικιοκρατούμενο κόσμο. Λίγο παρακάτω θα αναρωτηθεί: «Γιατί την πρωτοτυπία που μας αναγνωρίζετε χωρίς επιφυλάξεις στη λογοτεχνία, μας την αρνιέστε με κάθε είδος καχυποψιών στις τόσο δύσκολές μας προσπάθειες της κοινωνικής αλλαγής;». Αλλά και τα ακόλουθα λόγια στο «Ο συνταγματάρχης δεν έχει κανέναν να του γράψει» είναι χαρακτηριστικά για το «παράπονο» από τους Ευρωπαίους: «Για τους Ευρωπαίους η Αμερική του Νότου είναι ένας άντρας με μουστάκια, κιθάρα και ένα ρεβόλβερ - είπε ο γιατρός γελώντας πάνω από την εφημερίδα. Δεν καταλαβαίνουν το πρόβλημα».
Το έργο του είναι γεμάτο από συνταγματάρχες, στρατηγούς κι άλλους στρατιωτικούς. Μην ξεχνάμε ότι η κυρίως ισπανική κατάκτηση της Νότιας Αμερικής δεν έφερε ποτέ μια καπιταλιστική ανάπτυξη τύπου Βόρειας Αμερικής, αλλά εγκατέστησε εκεί προπαντός φεουδαρχικές σχέσεις, καθολικισμό, στρατοκρατίες, μεσαιωνισμό. Το βάσανο και η καταπίεση της απόλυτης εξουσίας, παρούσα σε όλο το έργο του Μάρκες, βρίσκει το αποκορύφωμά του στο «Φθινόπωρο του Πατριάρχη», σπουδαία συμβολή στην πλούσια παραγωγή του λεγόμενου «μυθιστορήματος της δικτατορίας», στο οποίο άλλοι μεγάλοι δημιουργοί είχαν προηγηθεί (όπως ο Καρπεντιέρ από την Κούβα, ο Αστούριας από τη Γουατεμάλα και ο Ρόα Μπάστος από την Παραγουάη). Με την έννοια αυτή το «Φθινόπωρο του Πατριάρχη» αποτελεί σημαντική συμβολή στην ιστορικο-πολιτική έρευνα στην νοτιοαμερικανική ήπειρο. Επίσης, δείχνει πως το έργο του Μάρκες συνυφαίνεται στενά με την κοινωνική πραγματικότητα του κόσμου του, παρά τις μαγικές αποδράσεις, με τις οποίες καθιέρωσε την έννοια του μαγικού ρεαλισμού. Ακριβώς, όμως, αυτά τα μη ρεαλιστικά στοιχεία απογειώνουν την πραγματικότητα αυτή, κάνοντάς την οικουμενική και άχρονη. Ο δικτάτορας στο «Το φθινόπωρο....» έχει μια ηλικία, που κυμαίνεται ανάμεσα στα «107 και τα 232 χρόνια». Δεν το ξέρει ούτε ο ίδιος. Κι εμείς δεν ξέρουμε καν μήπως έχει πεθάνει και αντικατασταθεί από άλλο δικτάτορα, από άλλον απόλυτο εξουσιαστή με το ίδιο όνομα. Οι αρχές χειραγωγούν τα πάντα, ακόμα και τον ιστορικό χρόνο, καλλιεργώντας στους υπηκόους την αίσθηση της αιωνιότητας της δικτατορικής εξουσίας, κάτω από την οποία στενάζουν. Ο Μάρκες έζησε από την αρχή της συγγραφικής του σταδιοδρομίας τη βία της κολομβιανής εξουσίας, ενάντια στην οποία είχε πάντα σταθερές απόψεις. Η αδιάλειπτη υποστήριξή του στην κουβανική επανάσταση σ' όλη του τη ζωή, όπως και η βαθιά φιλία του με τον Φιντέλ Κάστρο ήταν η αιτίες μιας μόνιμης πολεμικής εναντίον του.

Το μαγικό που είναι ρεαλιστικό

Στο έργο του Μάρκες υπάρχει μια διαπάλη του πραγματικού, του ρεαλιστικού, του λογικού με το μαγικό. Ενώ στην Ευρώπη ο διαφωτισμός, ο μαρξισμός, αλλά και ο επιστημονικός θετικισμός, ο καθένας με τον τρόπο του, αποτελούν μέτωπο κόντρα στον ανορθολογισμό του Μεσαίωνα, στη λογοτεχνική παράδοση της ισπανοφωνίας, η οποία στη Λατινική Αμερική ενσωμάτωσε στοιχεία του ιθαγενικού πληθυσμού, εμφανίζεται ο κόσμος της «μαγείας», ενισχυμένος επίσης από την αφρικανική κουλτούρα των μαύρων σκλάβων. Υπάρχουν στη Λατινική Αμερική συγγραφείς που «κλοτσούν» αυτό που ονομάζουν ευρωπαϊκό ορθολογισμό, τονίζοντας υπερβολικά τα μη ορθολογικά στοιχεία των μεικτών κουλτούρων τους. Από τις πλούσιες μεικτές κουλτούρες και τις εθνικές παραδόσεις του λεγόμενου «Νέου Κόσμου» πολλοί συγγραφείς αντλούν στοιχεία ενός μαγικού κόσμου, που, άλλωστε, πάντα επιβιώνει στις λαϊκές παραδόσεις, εξαιρετικά εξασθενισμένες στην ευρωπαϊκή κουλτούρα. Ο Μάρκες, στο «100 Χρόνια....» βάζει μια γυναίκα - την Ούρσουλα - να έχει δεσμούς με την πραγματικότητα, επισημαίνοντας την αντίθεση ανάμεσα στις αλχημιστικές δραστηριότητες και την πραγματική επιστήμη που είναι το στήριγμα της προόδου: «Εδώ πρέπει να σαπίσουμε ζωντανοί χωρίς να δεχθούμε τα οφέλη της επιστήμης», θα πει για το «νεκρό» χωριό, όπου ζουν οι πρωταγωνιστές.

Τα κοινωνικοπολιτικά στοιχεία

Τα στοιχεία αυτά στον κόσμο του χωριού Μακόντο στο «100 Χρόνια Μοναξιάς» αντιπροσωπεύουν την κολομβιανή πραγματικότητα, ιδιαίτερα αυτή μετά την εξέγερση στην Μπογκοτά του 1948 που ακολούθησε τη δολοφονία του φιλελεύθερου πολιτικού Ελιέσερ Γκαϊτάν. Το κλίμα των βιαιοτήτων γίνεται σύνηθες στη χώρα. Με αφορμή τις εκλογές του 1958, ο Μάρκες σημειώνει: «Μετά από οχτώ χρόνια, εννέα μήνες και έντεκα μέρες χωρίς εκλογές, ο κολομβιανός λαός γυρίζει στις κάλπες για να αποκαταστήσει ένα κογκρέσο που είχε διαλυθεί στις 12 Νοεμβρίου του 1949 με εντολή του Μαριάνο Οσπίνα Πέρες, ενός προέδρου συντηρητικού, ο οποίος πριν ήταν ένας διακριτικός πολυεκατομμυριούχος. Αυτή η πράξη βίας εγκαινίασε στις τρεις και τριάντα πέντε ενός Σαββάτου μια περίοδο τριών διαδοχικών δικτατοριών, οι οποίες μέχρι τώρα κόστισαν στη χώρα 200.000 νεκρούς και την πιο σοβαρή οικονομική και κοινωνική αναστάτωση όλης της ιστορίας. Η ανελέητη ένοπλη δίωξη ενάντια στους φιλελεύθερους στρέβλωσε την εκλογική πραγματικότητα. Ο απολυταρχισμός του Ρόχας Πινίγια έθεσε τέρμα στις εκλογές» (στο «Cuando Era Feliz E Indocumentado», «Οταν ήμουν ευτυχισμένος και ανενημέρωτος», σελ. 96). Πάνω σ' αυτή την ιστορική βάση γράφτηκε τελικά το «100 Χρόνια μοναξιάς». Μέσω πολλών «λεπτομερειών» η βαριά σκιά της δικτατορίας πνίγει την ατμόσφαιρα στο Μακόντο. Ο συνταγματάρχης, στην αρχή, ντύνεται με επίσημη στολή για μια κηδεία: «Είναι ο πρώτος φυσικός θάνατος που είχαμε σε πολλά χρόνια», ενώ οι καμπάνες της εκκλησίας ανακοινώνουν την κινηματογραφική λογοκρισία, οι εφημερίδες βγάζουν τις εθνικές ειδήσεις από τις σελίδες τους και τις αφιερώνουν στις διεθνείς ειδήσεις. Μ' αυτό τον τρόπο μαθαίνουμε ότι τα παραπάνω συμβαίνουν την εποχή της εθνικοποίησης της διώρυγας Σουέζ. Στην πορεία γίνεται πιο επαναστατική η συνείδηση του πρωταγωνιστή Μπουενδία, ο οποίος κατανοεί ότι το πολιτικό πρόβλημα είναι πρόβλημα όλης της ηπείρου. Μια αναφορά στην κουβανέζικη επανάσταση υπάρχει στην εξής φράση: «.....η πρώτη άμεση είδηση που έλαβε η Ούρσουλα απ' αυτόν, μερικά χρόνια από τότε που είχε φύγει, ήταν ένα γράμμα τσαλακωμένο και μουντζουρωμένο που της ήρθε από χέρι σε χέρι από το Σαντιάγο ντε Κούμπα».
Το Μακόντο γίνεται ζώνη εκβιομηχάνισης, άρα και κοινωνικής εξέγερσης και διαβάζουμε ότι δικαστές και γιατροί στηρίζουν το σύστημα της καταπίεσης, ο στρατός επεμβαίνει υπέρ της άρχουσας τάξης, ενώ οι εργάτες θέλουν τον ένοπλο αγώνα!

Η σχέση με τις χώρες του σοσιαλισμού

Ο Μάρκες επισκέφτηκε την ΕΣΣΔ για πρώτη φορά τρεις μήνες πριν το λανσάρισμα του σπούτνικ. Μετά από πολλές εκπλήξεις, ο Μάρκες άρχισε να πείθεται ότι ο «Νέος Κόσμος» δεν ήταν πια η Αμερική, αλλά αυτή η χώρα των «22.400.000 τετραγωνικών μέτρων χωρίς ούτε μία διαφήμιση της κοκακόλα και όπου σχεδόν κανείς δεν ήξερε ποια ήταν η Μέριλιν Μόνρο», ενώ το μετρό ήταν «αποτελεσματικό, άνετο και πολύ φτηνό», όπως και οι επιβάτες του, οι οποίοι πάντα με το βιβλίο στο χέρι το μετέτρεπαν «στη μεγαλύτερη βιβλιοθήκη του κόσμου». Σύμφωνα με τον Ισπανό δημοσιογράφο Ντανιέλ Ουτρίγια (στο: ANNCOL-Cultura, 27-4-14), ο κόσμος τον υποδέχθηκε με μεγάλο ενθουσιασμό, λουλούδια, σοκολάτες και ακόμα και μπουκάλια με σαμπάνια. Από τα αποφθέγματα του Μάρκες σχετικά με τις χώρες του σοσιαλισμού, μπορεί ο καθένας να κάνει μια επιλογή και να αποσιωπήσει ή να τονίσει ερμηνεύοντας τον Μάρκες σύμφωνα με ό,τι εξυπηρετεί την πολιτική θέση του καθενός και, έτσι, να δώσει μια «τάση» στις απόψεις του Μάρκες (όπως ο βιογράφος του Τζέραλντ Μάρτιν). Κανείς, όμως, δεν μπορεί να αμφισβητήσει την τοποθέτησή του στο πλευρό της κοινωνικής προόδου με όλες τις συνέπειες.
Μια αγαπημένη ρήση του Μάρκες ήταν αυτή, που είναι και επιγραφή στην αυτοβιογραφία του: «Η ζωή δεν είναι αυτή που έζησε κανείς, αλλά αυτή που θυμάται και με ποιο τρόπο τη θυμάται κανείς για να την πει». Προσέγγιση μεταφυσική, θα λέγαμε, διότι η πραγματικότητα δεν είναι κάτι το υποκειμενικό, δεν είναι πάντα όπως τη βλέπουμε ή βιώνουμε. Ωστόσο, το ίδιο το έργο του Μάρκες αναιρεί κατά κάποιον τρόπο τα λόγια αυτά, αντανακλώντας ρεαλιστικά μαγικά τη ζωή και τις συγκρούσεις μιας ηπείρου.

Αννεκε ΙΩΑΝΝΑΤΟΥ