Το ιστορικό των μεγάλων καπνεργατικών απεργιών του Βόλου (1909-1911)

Κατιούσα

Οι καπνεργάτες, στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, ήταν από τους πιο πολυπληθείς εργατικούς κλάδους και βρίσκονταν συγκεντρωμένοι σε πόλεις-κέντρα επεξεργασίας του καπνού στη Βόρεια Ελλάδα, στο Βόλο και το Αγρίνιο. Τα χρόνια από το 1908 έως το 1918 ξεσπούν σχεδόν σ’ όλες τις εργατουπόλεις της χώρας μεγάλες απεργίες. Στις μεγάλες καπνεργατικές απεργίες (1909 – 1911) του Βόλου, οι καπνεργάτες για πρώτη φορά παρουσιάζονται οργανωμένοι και πιστοί στο Εργατικό Κέντρο. Οι απεργοί διαδηλώνουν και επαναστατικά τραγούδια ακούγονται στους δρόμους της πόλης. Οι συζητήσεις στο Εργατικό Κέντρο έχουν σαν θέμα το δαρβινισμό και το σοσιαλισμό. Η εργατιά ξυπνάει. Οι εργάτες τώρα είναι «απαιτητικοί». Σηκώνουν κεφάλι. Ζητούν το δίκιο τους.
Μεταγράφουμε εδώ από το βιβλίο: «Ιστορία του Ελληνικού Εργατικού Κινήματος», του Γιάνη Κορδάτου, το ιστορικό των μεγάλων καπνεργατικών απεργιών του Βόλου:
«Αν και η συνδικαλιστική οργάνωση ήταν ακόμα σε νηπιώδικη κατάσταση, ωστόσο το προλεταριάτο μας, με το όπλο της απεργίας, αγωνίστηκε για να καλυτερέψει τους όρους της ζωής του.
Ας αρχίσουμε από τις απεργίες του Βόλου, που κάνανε τότε μεγάλη εντύπωση. Στο Βόλο πρώτοι οργανώθηκαν σε σωματεία, εξόν από τους τυπογράφους, οι καπνεργάτες και οι τσιγαράδες. Οι καπνεργάτες, μάλιστα, παρ’ όλη τη βαριά δουλειά τους, δούλευαν για ένα κομμάτι ψωμί μέσα σε μπουντρούμια, έτσι που οι περισσότεροι καταντούσαν φθισικοί.
Τα μεροκάματα των καπνεργατών στην περίοδο 1908 – 1909 ήταν τιποτένια: Οι επιστάτες παίρνανε 6 δραχμές. Οι δέτες 3,50 – 4 δραχ. Οι καθαριστές 2 – 8,60 δραχ., ανάλογα με την ικανότητά τους. Οι μπασκετζήδες 0,80 – 1,50 δραχ. Και δούλεβαν παραπάνω από 12 ώρες την ημέρα. Το Ε.Κ.Β. στις αρχές του Φλεβάρη 1909 ζήτησε οι ώρες της δουλειάς να λιγοστέψουν. Η δουλειά ν’ αρχίζει από την ανατολή του ήλιου και να τελειώνει με τη δύση, με διάλειμμα το μεσημέρι κανονικό, δηλαδή από 16 Αυγούστου μέχρι 23 Απρίλη μιας ώρας και τούς άλλους μήνες δυο ώρες. Ζήτησε ακόμα ανέβασμα των μεροκάματων. Για τους επιστάτες δρχ. 6-7. Για τους δέτες και καταχτές 5 – 5,50 δρχ. Για τους καθαριστές 3 – 4 δρχ. και για τους μπασκετζήδες 2 – 2,50 δρχ. Διπλάσια μεροκάματα όμως για τα εργοστάσια Χαμσαραχή, Μουτουσιάν και Λιβανού. Οι καπνέμποροι με κανένα τρόπο δε δέχτηκαν τα παραπάνω αιτήματα των καπνεργατών. Προθυμοποιήθηκαν μόνο να τους πετάξουν κανένα κόκαλο.
Γι’ αυτό οι καπνεργάτες, από τις αρχές του 1909, άρχισαν να εκδηλώνουν την αγανάχτησή τους και να μιλούν για απεργία, μια που βλέπανε πως οι εργοδότες αδιαφορούσαν για την κατάστασή τους.
Ύστερα από πολλά σύρτα – φέρτα, μια που οι καπνέμποροι δεν ήθελαν ν’ ακούσουν ούτε για αύξηση των μεροκάματων, ούτε για ελάττωση των ωρών δουλειάς, στις 23 του Φλεβάρη (1909) οι καπνεργάτες του Βόλου κήρυξαν απεργία.
Ίσαμε τις 27 του μηνός η απεργία είχε ειρηνικό χαραχτήρα. Οι απεργοί ελπίζανε πως οι καπνέμποροι θα δέχονταν τα αιτήματά τους. Όμως, οι συνεννοήσεις ναυάγησαν, γιατί οι εργοδότες δε θέλανε να κάνουν και την πιο μικρή υποχώρηση. Στις 2 του Μάρτη η απεργία εξελίχτηκε σ’ επαναστατική διαμαρτυρία.

«Η απεργία» (1990), χαρακτικό της Μαριάννας Ξενάκη σε σχέδια του χαράκτη Τάσσου. Εμπνεόμενος από την ιστορία του Βόλου, ο Τάσσος σχεδίασε τις οκτώ συνθέσεις που κοσμούν την κεντρική είσοδο του Δημαρχείου του Βόλου. Οι πρώτες πέντε συνθέσεις φιλοτεχνήθηκαν από τον ίδιο το χαράκτη, ενώ οι υπόλοιπες από μαθητές του.

Για τα γεγονότα που επακολούθησαν και που προκάλεσαν ζωηρή εντύπωση σ’ ολόκληρη την Ελλάδα, δίνουμε πιο κάτω μιαν αντικειμενική, όσο κι ενδιαφέρουσα εξιστόρησή τους από έναν παλιό καπνεργάτη του Βόλου, που δημοσιεύτηκε στην τοπική εφημερίδα «Ταχυδρόμος» του Βόλου (22 του Γενάρη 1952):
“Το πρωί της Δευτέρας, στις 2 του Μάρτη 1909, συγκεντρώνονται οι απεργοί καπνεργάται στο Εργατικό Κέντρο, όπου πληροφορούνται ότι ωρισμένοι καπνέμποροι αρνούνται να δεχθούν τα συμφωνηθέντα στην επί παρουσία του νομάρχου σύσκεψι της προηγουμένης. Επί πλέον κυκλοφορεί η διάδοσις ότι οι καπνέμποροι ηύξησαν τα ημερομίσθια μερικών εργατών, οι οποίοι πήγαν από το πρωί στις αποθήκες.
Αγαναχτισμένοι οι απεργοί πηγαίνουν στην πλατεία Ελευθερίας, όπου η επιτροπή των καπνεργατών καταθέτει την εντολή.
Από την πλατεία Ελευθερίας οι καπνεργάται εξορμούν στις καπναποθήκες για να εξαναγκάσουν τους εργαζομένους σ’ αυτές να εγκαταλείψουν τη δουλειά. Πηγαίνουν πρώτα στην αποθήκη Ζαρκάδου, που εργάζονταν περί τους 10 εργάτας και αρκετά παιδιά. Οι απεργοί αφού έβγαλαν έξω τους εργαζομένους, επιτίθενται με πέτρες κατά της αποθήκης και σπάζουν τα τζάμια.
Με φωνές διευθύνονται ύστερα στην αποθήκη Πανά, όπου επίσης σπάζουν τα τζάμια, όπως κάνουν το ίδιο και στις καπναποθήκες Γκιζίκη, Χαμσαραχή, Σαπόρτα και Πανταζοπούλου.
Εν τω μεταξύ φθάνουν στην αποθήκη Πανταζοπούλου ο εισαγγελεύς Γεωργόπουλος και άλλες αρχές, οι οποίες διώχνουν τους απεργούς. Αυτοί διευθύνονται ύστερα στα Παληά, όπου σπάζουν τις πόρτες και τα παραθυρόφυλλα της αποθήκης Αδάμου.
Επιχειρούν έπειτα να επιστρέψουν στην πόλι. Αλλά, ενώ βρίσκονται στη Λαχαναγορά, καταφθάνουν οι χωροφύλακες και στρατιωτική δύναμις υπό τον υπολοχαγό Μακρόπουλο. Η σύρραξις επέρχεται. Οι αρχές συλλαμβάνουν μερικούς απεργούς και οι χωροφύλακες πυροβολούν στον αέρα για εκφοβισμό. Οι πυροβολισμοί συνεχίζονται, γιατί οι απεργοί δεν υποχωρούν και προσπαθούν να αποσπάσουν τους συναδέλφους των που συνελήφθησαν. Οι ανώτεροι αστυνομικοί Διοσκουρίδης και Πλαπούτας, καθώς και ο εισαγγελεύς Γεωργόπουλος είναι παρόντες. Η ταραχή συνεχίζεται. Οι πυροβολισμοί εξακολουθούν. Μερικές σφαίρες πέφτουν στο δικηγορικό γραφείο Μακροπούλου, χωρίς να τραυματίσουν κανέναν απ’ όσους ήσαν μέσα. Άλλες σφαίρες όμως χτυπούν τους καπνεργάτας και τραυματίζουν τρεις απ’ αυτούς. Χύνεται το πρώτο εργατικό αίμα…
Oι απεργοί αρχίζουν να διαλύωνται, ενώ μερικοί άπ’ αυτούς μεταφέρουν τους τραυματισθέντας στο φαρμακείο Καλτσογιάννη, κοντά στο Δημοτικό θέατρο. Οι τραυματισθέντες καπνεργάται είναι οι : 1)Σεραφείμ Πιτσικάλης από τον Άγιο Ονούφριο. Φέρει τρία τραύματα στο τριχωτό τής κεφαλής. 2)Βασίλειος Δήμας από την Άλλη Μεριά, 20 ετών, ο όποιος φέρει τραύμα στον μηρό και 3)Σπυρίδων Ράμας από τη Λαμία, ετών 36, ο όποιος φέρει ελαφρό τραύμα στο βραχίονα. Οι δυο πρώτοι μεταφέρονται από το φαρμακείο Καλτσογιάννη στο νοσοκομείο, όπου ο ιατρός Σαράτσης εγχειρίζει τον Δήμα, του οποίου η κατάστασις είναι σοβαρή.
Αλλά οι καπνεργάται δεν αποθαρρύνονται. Μετά τις σκηνές των Παλαιών πηγαίνουν στην εκκλησία της Αναλήψεως, όπου, αγανακτισμένοι για τους τραυματισμούς, ορκίζονται μπροστά στις εικόνες ότι θα επιμείνουν μέχρι τέλους διεκδικούντες τα δίκαιά των και το αίμα των συντρόφων των.
Εν τω μεταξύ φθάνουν στην εκκλησία ο νομάρχης, ο διευθυντής της Αστυνομίας, ο εισαγγελεύς και ο ανακριτής, οι οποίοι δηλώνουν ότι οι συλληφθέντες, αφού τελειώσουν οι ανακρίσεις, θα απολυθούν. Εν συνεχεία φθάνει ο Δήμαρχος, ο οποίος ομιλεί πρός τους εργάτας και προτείνει καταρτισμό επιτροπής για την επίλυσι του όλου ζητήματος. Οι απεργοί διαλύονται για να επανέλθουν το απόγευμα.
Οι πρόεδροι των συντεχνιών της Φιλοπτώχου Αδελφότητος συνέρχονται εκτάκτως και αποφασίζουν να ενισχύσουν τους καπνεργάτας. Εκτάκτως επίσης συνέρχεται και η διοικητική επιτροπή του Εργατικού Κέντρου, η οποία συντάσσει και σχετικό ψήφισμα, υπογραφόμενο από τον προϊστάμενο της Επιτροπής Γ. Μούσιο και τον γραμματέα Κ. Χρυσικόπουλο.
Στα διάφορα κέντρα σχολιάζονται με ζωηρότητα τα αιματηρά γεγονότα, όλοι δε επικρίνουν τις Αρχές για τους πυροβολισμούς.
Με κωδωνοκρουσίες το απόγευμα καλούνται οι καπνεργάτες στη συγκέντρωσι της Αναλήψεως, όπου φθάνουν και οι συλληφθέντες απεργοί, οι οποίοι απεφυλακίσθησαν και γίνονται δεκτοί με ενθουσιασμό και κραυγές χαράς. Προς τους συγκεντρωθέντας ομιλεί, όπως και το πρωί, ο Γ. Αλεξανδράκης, ο οποίος παροτρύνει τους απεργούς να συνεχίσουν τον αγώνα των. Εν συνεχεία ομιλεί ο πρόεδρος της επιτροπής των καπνεργατών Ζησόπουλος και εκλέγεται δωδεκαμελής επιτροπή, η οποία αποσύρεται για λίγο και συσκέπτεται. Όταν παρουσιάζεται ξανά και γίνεται δεκτή με ζητωκραυγές, τίθεται επί κεφαλής των καπνεργατών, οι οποίοι ξεκινούν από την εκκλησία και κατευθύνονται, πάλι με ζητωκραυγές, προς την οδό Δημητριάδος. Αφού παρήλασαν διά της οδού Δημητριάδος με τάξι και ησυχία, αν και δεν εφαίνετο πουθενά ούτε σκιά χωροφύλακος, κατευθύνθηκαν στο κατάστημα του προέδρου της Φιλοπτώχου Αδελφότητος Κούτσικου στην οδόν Ερμού. Ο πρόεδρος της Αδελφότητος δηλώνει ότι οι συντεχνίες θα ενισχύσουν τους καπνεργάτες, οι οποίοι ύστερα απ’ αυτή τη δήλωσι ζητωκραυγάζουν και διά των οδών Ιωλκού, Δημητριάδος και Ορμηνίου διευθύνονται στη νομαρχία. Εκεί ο νομάρχης δηλώνει ότι οι καπνέμποροι δέχονται τα αιτήματα των καπνεργατών και παρακαλεί τους απεργούς να διαλυθούν ήσυχα.
Οι εργάται δικαιώνονται. Οι αγώνες καρποφορούν.
Μετά την δήλωσιν του νομάρχου, οι απεργοί κατευθύνονται στην πλατεία Ελευθερίας, όπου εκφωνείται νέος λόγος και ύστερα διαλύονται.
Την νύχτα φθάνουν από τα πέριξ πολλοί χωροφύλακες προς ενίσχυσι της αστυνομίας.
Τα γεγονότα του Βόλου έγιναν γνωστά σ’ ολόκληρη τη Θεσσαλία και την υπόλοιπη χώρα, προεκάλεσαν δε ευρείαν συζήτηση και στη Βουλή.
Από το πρωί της επομένης, 3^ης Μαρτίου, οι καπνεργάται άρχισαν να συγκεντρώνονται στην πλατεία Ελευθερίας, και από εκεί κατευθύνονται στην εκκλησία της Αναλήψεως, όπου αναμένουν τις ανακοινώσεις της επιτροπής των.
Η επιτροπή καλεί τους απεργούς εντός του ναού και εκεί γνωστοποιεί το έγγραφο του Εμπορικού Συλλόγου, στο οποίο αναγράφονται τα προτεινόμενα υπό των καπνεμπόρων. Επί των προτεινομένων όρων επέρχονται ωρισμένες τροποποιήσεις και συντάσσεται υπόμνημα προς τον Εμπορικό Σύλλογο. Οι καπνεργάται διαλύονται ύστερα από αυτό για να επανέλθουν το απόγευμα.
Εν τω μεταξύ οι πρόεδροι των διαφόρων συντεχνιών και σωματείων του Βόλου συνέρχονται σε σύσκεψι, στην όποια παρίσταται και η επιτροπή των καπνεργατών. Επειδή δε μεταξύ των μελών της επιτροπής είναι και ο Αλεξανδράκης, ωρισμένοι πρόεδροι δυσφορούν και ζητούν να μείνουν στη σύσκεψι μόνον οι καπνεργάται. Αλλ’ αυτοί δηλώνουν ότι ο Αλεξανδράκης προΐσταται της επιτροπής και πρέπει οπωσδήποτε να παραμείνη. Και έτσι έγινε. Στη σύσκεψι αυτή, καθώς και σε αλλεπάλληλες εν συνεχεία συσκέψεις καπνεργατών, αρχών και άλλων αρμοδίων, το όλον ζήτημα βρήκε τη σωστή του λύσι και υπεγράφησαν συμφωνητικά, με τα οποία γίνονται γνωστοί οι όροι των καπνεργατών.
Μετά τις συσκέψεις η επιτροπή των καπνεργατών κατευθύνεται στην Ανάληψι, όπου περιμένουν οι απεργοί, οι οποίοι μόλις πληροφορούνται τα αποτελέσματα, προχωρούν με ζητωκραυγές προς τον Άγιο Νικόλαο, όπου αρχίζουν τις κωδωνοκρουσίες – σημείον λήξεως της απεργίας.
Προς τους συγκεντρωμένους ομιλεί ο καπνέμπορος Γκιζίκης και εν συνεχεία οι καπνεργάτες παρελαύνουν δια των οδών Ερμού, Δημητριάδος και Ιωλκού και καταλήγουν στην πλατεία Ελευθερίας, όπου διαλύονται.
Τετάρτη, 4 Μαρτίου 1909. Οι καπνεργάται επαναλαμβάνουν τις εργασίες των. Η απεργία, η ιστορική απεργία, έληξε. Με ευχάριστα για τους εργάτες αποτελέσματα. Ας είναι σοβαρή η κατάστασις του ατυχούς Β. Δήμα και ας χρειάστηκε σήμερα να του κοπή το πόδι. Χωρίς αγώνες, χωρίς αίμα, χωρίς θυσίες, τίποτε δεν επιτυγχάνεται.
Το βράδυ συλλαμβάνεται και κρατείται στην αστυνομία ο Γ. Αλεξανδράκης.
Την 25η Μαρτίου τελειώνουν οι ανακρίσεις για τα καπνεργατικά και υποβάλλεται το πόρισμα υπό του δικαστού Νικητοπούλου στον εισαγγελέα, ο οποίος γνωματεύει, ότι οι προφυλακισθέντες πρέπει να παραπεμφθούν στο Πλημμελειοδικείο και να διαταχθή η απόλυσίς των από τις φυλακές.
Το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών συνέρχεται την 26η σε σύσκεψι και παραδέχεται την πρότασι του εισαγγελέως. Έτσι, την Παρασκευή 27ηΜαρτίου του 1909, αποφυλακίζονται οι κρατούμενοι στο Βόλο δύο καπνεργάται, καθώς και ο προφυλακισμένος στα Τρίκαλα Γ. Αλεξανδράκης.”
Όμως μέσα σ’ ένα χρόνο οι καπνέμποροι σήκωσαν κεφάλι και θέλησαν να ξαναφέρουν το παλιό καθεστώς της δωδεκάωρης δουλειάς και του μεροκάματου της πείνας. Γι’ αυτό, στις 10 του Φλεβάρη 1910, οι Βολιώτες καπνεργάτες κατεβαίνουν σε νέα απεργία. Τούτη η απεργία τους βαστάει τρεις βδομάδες και τελειώνει κι αυτή μ’ επιτυχία.
Στις αρχές του Μάρτη 1911 τρίτη καπνεργατική απεργία ξέσπασε. Οι καπνεργάτες ζητούν τώρα οχτάωρο, εργοστάσια και μαγαζιά υγιεινά, καθίσματα, νιφτήρες, φαρμακευτική και ιατρική περίθαλψη, κατάργηση της κράτησης 1% που γινόταν στα μεροκάματά τους, αναγνώριση δικών τους αντιπροσώπων στο Εποπτικό Συμβούλιο κλπ. Η απεργία αυτή βάσταξε κοντά ένα μήνα, λύθηκε όμως με υποχώρηση των καπνεργατών.»
Ιστορία του Ελληνικού Εργατικού Κινήματος, του Γιάνη Κορδάτου (αν. 1972), Εκδόσεις Μπουκουμάνη, Αθήνα
Οι φωτογραφίες είναι από την ψηφιακή βιβλιοθήκη του Δημοτικού Κέντρου Ιστορίας και Τεκμηρίωσης Βόλου.

Κομμουνιστικό Κόμμα Βενεζουέλας: Επείγουσα έκκληση για λαϊκή κινητοποίηση ενάντια στην ιμπεριαλιστική επιθετικότητα

Παναγιώτης Μανιάτης

Κομμουνιστικό Κόμμα Βενεζουέλας: Επείγουσα έκκληση για λαϊκή κινητοποίηση ενάντια στην ιμπεριαλιστική επιθετικότητα.
ΕΝΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΗ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΑΣ!

Τα πολιτικά κόμματα και τα κοινωνικά κινήματα που υπογράφουμε παρακάτω, μέλη του Λαϊκού Αντιιμπεριαλιστικού και Αντιφασιστικού Μετώπου (FPAA), καταδικάζουμε την επίθεση του αμερικανικού ιμπεριαλισμού, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση και την ομάδα της Λίμα, εναντίον του έθνους μας. Οι ενέργειές τους αντιπροσωπεύουν μια πράξη πρόκλησης και παρέμβασης που παραβιάζει την κυριαρχία και την ειρήνη της Μπολιβαριανής Δημοκρατίας της Βενεζουέλας, της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής.
Οι στόχοι της επιθετικότητας και των επιθέσεων από το διεθνές κεφάλαιο και τους εκπροσώπους των ντόπιων δυνάμεων της Δεξιάς  ενάντια στην εθνική αξιοπρέπεια και την ευημερία του λαού της Βενεζουέλας δεν είναι πλέον μυστικό για κανέναν. Η αστική τάξη των Ηνωμένων Πολιτειών, τα μεγάλα εγχώρια καπιταλιστικά μονοπώλια και τα κόμματά τους, έχουν δράσει κατά των αγροτών, των εργατών και των κοινοτήτων στη Βενεζουέλα και τη Λατινική Αμερική για περισσότερο από μισό αιώνα.
Η ιμπεριαλιστική επίθεση έχει ενταθεί σημαντικά τις τελευταίες δεκαετίες της πολιτικής διαδικασίας της Βενεζουέλας. Δεν περιλαμβάνει μόνο πολιτικές συνωμοσίες, απόπειρες δολοφονίας και σχέδια εθνικού διαμελισμού για την κατοχή γεωγραφικών περιοχών από πετρελαϊκές και μεταλλευτικές επιχειρήσεις, αλλά και οικονομικό σαμποτάζ, εξωπραγματική αύξηση των τιμών των βασικών προϊόντων, μποϋκοτάζ στις μεταφορές, αναρχία και χιλιάδες άλλες καταχρήσεις που διαπράττονται καθημερινά από την φιλοϊμπεριαλιστική Δεξιά. Είναι γνωστό ότι για την επίτευξη αυτών των σχεδίων, η Δεξιά εκμεταλλεύεται την ατιμωρησία και άλλα κυβερνητικά λάθη.
Τους τελευταίους μήνες τα απομονωτικά τους σχέδια και οι οικονομικο-στρατιωτικές προκλήσεις έχουν εισέλθει σε νέα φάση,  περικυκλωνόντας το έθνος της Βενεζουέλας, για να δώσουν το τελικό χτύπημα κατά της Mπολιβαριανής διαδικασίας και της πρωτοπορίας της. Οι ιμπεριαλιστές και οι λακέδες τους, πιεσμένοι από την τεράστια και παρατεταμένη διαρθρωτική κρίση τους, θεωρούν ότι έχει έρθει η κατάλληλη στιγμή να χτυπήσουν τους αγώνες του λαού της Βενεζουέλας στη βάση τους, να καταστρέψουν τα κοινωνικά προγράμματα, να στριμώξουν το λαό και να ανατρέψουν τη Μπολιβαριανή κυβέρνηση με οποιοδήποτε τρόπο. Σε αυτά τα σχέδια έχουν δώσει το πράσινο φως οι πραξικοπηματίες, που προωθούνται από τον ιμπεριαλισμό των ΗΠΑ, τους υποτελείς τους στη Λατινική Αμερική, καθώς και από τη μη πατριωτική Δεξιά στο έδαφος της Βενεζουέλας.

Η πολιτική της πραγματοποίησης ενός παρεμβατικού πραξικοπήματος που αναπτύχθηκε από την ιμπεριαλιστική κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών, την Ευρωπαϊκή Ένωση και από την επαίσχυντη συνεργασία ενός αριθμού λατινοαμερικανικών κυβερνήσεων επικεντρώνει τώρα τον στόχο της σε μια επιθετική στρατιωτικο-πολιτική προπαγανδιστική εκστρατεία, κρυμμένη πίσω από τη λεγόμενη “ανθρωπιστική βοήθεια” που επιδιώκει να δικαιολογήσει την εισβολή στη χώρα μας.
Καταδικάζουμε τα ιμπεριαλιστικά σχέδια της λεηλασίας των φυσικών μας πόρων και της ιδιωτικοποίησής τους, δημόσια δηλωμένα από τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρωπαϊκή Ένωση, την Ομάδα της Λίμα, τα FEDECAMARAS-VENAMCHAM [Εμπορικά και Βιομηχανικά Επιμελητήρια] και την Εθνική Συνέλευση με απαξία και σε σκηνοθεσία της ομάδας Γκουαϊδό.
Εμείς, μέλη του FPAA, καλούμε για προετοιμασία, οργάνωση και λαϊκή κινητοποίηση. Απαιτούμε σιδηρά πυγμή από την κυβέρνηση εναντίον των σαμποτέρ, των παρεμβατιστών και των τρομοκρατών, την άμεση φυλάκιση των κερδοσκόπων. Απαιτούμε την εφαρμογή των άρθρων 113 και 114 του Συντάγματος της Μπολιβαριανής Δημοκρατίας της Βενεζουέλας στους μονοπωλιακούς κερδοσκόπους ειδικότερα και στο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Καλούμε να εγκαθιδρυθεί εργατο-αγροτικός, κοινοτικός και λαϊκός έλεγχος των διαδικασιών παραγωγής, εμπορίας και διανομής και να ενισχυθούν τα εθνικά σχέδια βιομηχανοποίησης. Καλούμε ακόμα για μια πραγματική αγροτική επανάσταση που θα εξαλείψει οριστικά την εξάρτηση, την εκμετάλλευση και τον αντιπατριωτικό αδίστακτο εκβιασμό από τους ιστορικούς εχθρούς του λαού της Βενεζουέλας και του κόσμου.

ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗΝ ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΤΗΤΑ
ΕΝΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ

ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑ ΒΕΝΕΖΟΥΕΛΑΣ
ΚΟΜΜΑ ΠΑΤΡΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ
ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΚΙΝΗΜΑ GAYONES

Καράκας, 20 Φλεβάρη 2019

Πηγή 

Ρότζερ Γουότερς: Θέλουμε να μετατραπεί η Βενεζουέλα σε άλλο ένα Ιράκ ή σε Συρία ή σε Λιβύη;

Από iraklis3 στο Φεβ 22, 2019 Επικαιρότητα

Στο παιχνίδι της ανατροπής Μαδούρο «παίζουν γερά» τόσο εκπρόσωποι εκπρόσωποι του μεγάλου κεφαλαίου όσο και καλλιτέχνες.Σήμερα γίνεται η λεγόμενη φιλανθρωπική συναυλία του Βρετανού μεγιστάνα Ρίτσαρντ Μπράνσον της «Virgin», στην πόλη της Κολομβίας Κούκουτα με τη συμμετοχή 32 λατίνων καλλιτεχνών που πρόθυμα συμβάλλουν στο «σόου», το οποίο εντάσσεται στην ωμή επέμβαση στα εσωτερικά της Βενεζουέλας (Η συναυλία ξεκίνησε γύρω στις 11.00 τοπική ώρα (18.00 ώρα Ελλάδας και θα ολοκληρωθεί περίπου στις 23.00).
“Οι καλλιτέχνες που θα εμφανιστούν στην Κολομβία πρέπει να ξέρουν ότι διαπράττουν έγκλημα, ότι δίνουν την έγκρισή τους για μια στρατιωτική επέμβαση”, προειδοποίησε ο νόμιμος πρόεδρος της βενεζουέλαςΜαδούρο.
Ο συνιδρυτής των Pink Floyd, Ρότζερ Γουότερς, είναι ένας από τους καλλιτέχνες που κατέκρινε με τον εντονότερο τρόπο την επικείμενη συναυλία.
«Δεν έχει καμία απολύτως σχέση με ανθρωπιστική βοήθεια», τόνισε ο 75χρονος Γουότερς σε ένα βίντεο που αναρτήθηκε σε ιστοτόπους κοινωνικής δικτύωσης. «Έχει σχέση με τον Ρίτσαρντ Μπράνσον… που υιοθέτησε αυτό που λένε οι ΗΠΑ ότι “αποφασίσαμε να καταλάβουμε τη Βενεζουέλα”, για κάποιους λόγους», πρόσθεσε. Ο Γουότερς, ο βασικός συνθέτης του βρετανικού ροκ συγκροτήματος, υποστήριξε ότι η ανθρωπιστική βοήθεια αποτελεί τμήμα της προσπάθειας των ΗΠΑ να παρουσιάσουν μια ψευδή εικόνα για τη Βενεζουέλα ώστε να δικαιολογήσουν την αλλαγή του καθεστώτος. «Θέλουμε πραγματικά να μετατραπεί η Βενεζουέλα σε άλλο ένα Ιράκ ή σε Συρία ή σε Λιβύη; Εγώ δεν θέλω, ούτε ο λαός της Βενεζουέλας θέλει», συνέχισε.

Υπενθυμίζουμε ότι ο Μανού Τσάο διέψευσε τη συμμετοχή του στην εν λόγω συναυλία που μόνο λόγο έχει να κρύψει την προβοκάτσια σε βάρος του λαού της Βενεζουέλας οι Αμερικάνοι και οι σύμμαχοί τους.

Κλείνει τα σύνορα με τη Βραζιλία η Βενεζουέλα – Φόβοι για εισβολή των ΗΠΑ το ερχόμενο Σάββατο

Κατιούσα

Το κλείσιμο των συνόρων με τη Βραζιλία αποφάσισε η κυβέρνηση τους Νικολάς Μαδούρο στη Βενεζουέλα, ενώ εξετάζει και το πλήρες κλείσιμο των συνόρων με την Κολομβία, έχοντας ήδη αποκλείσει κάποια τμήματα κι έχοντας απαγορεύσεις τις πτήσεις μεταξύ των δύο χωρών. Επιπλέον, οι αρχές προχώρησαν σε απαγορευτικό απόπλου όλων των πλοίων της Βενεζουέλας από τα λιμάνια της χώρας ως την Κυριακή, υπό το φόβο άμεσης εισβολής ακόμα και αυτό το Σάββατο, με πρόσχημα τη μεταφορά ανθρωπιστικής βοήθειας. Ήδη η ακροδεξιά αντιπολίτευση έχει αναβαθμίσει την επιθετικότητά της, καταλαμβάνοντας την πρεσβεία της χώρας στην Κόστα Ρίκα συνοδεία 100 ατόμων.
Ο αυτοανακηρυχθέν πρόεδρος Χουάν Γουαϊδό ως επικεφαλής της αντιπολίτευσης θα βρεθεί το Σάββατο στα σύνορα Κολομβίας – Βενεζουέλας για την υποδοχή “ανθρωπιστικής βοήθειας” των ΗΠΑ. Οι αρχές της χώρας δεν αποκλείουν αυτή “βοήθεια” να συνοδευτεί από εισβολή αμερικανικών δυνάμεων, μέσω ανάμιξής τους με τους δεκάδες χιλιάδες τηλεμεταφερόμενους οπαδούς της αντιπολίτευσης που θα έρθουν με πούλμαν για τη μεταφορά των φορτίων με τρόφιμα και φάρμακα.
Ο στρατός της χώρας δηλώνει σε “συναγερμό” για την αποτροπή παραβίασης των συνόρων και της εισόδου της “βοήθειας”. Κλειστά είναι επίσης τα θαλάσσια σύνορα με τις Ολλανδικές Αντίλλες, ώστε να αποτραπεί η πρόθεση του Γκουαϊδό να μεταφέρει τα αμερικανικά φορτία από εκεί.
Την ίδια ώρα, η αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ντέλσι Ροντρίγκες, κάλεσε το λαό να ενωθεί μπροστά στην απειλή του πραξικοπήματος, αποκαλύπτοντας τον υποκριτικό χαρακτήρα της κίνησης των ΗΠΑ: «Η καλύτερη ανθρωπιστική βοήθεια που μπορούν να δώσουν στον λαό της Βενεζουέλας, είναι η επιστροφή των πόρων που έχουν κλέψει», δήλωσε η πολιτικός.
Με πληροφορίες από telesur και  thepressproject.gr

Πλευρές των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων στην «Ευρύτερη Μέση Ανατολή»

Copyright 2017 The Associated

Ο Τραμπ στη Σαουδική Αραβία, στην πρώτη επίσκεψη στο εξωτερικό όταν ανέλαβε Πρόεδρος των ΗΠΑ

Από τις αρχές του Οκτώβρη του 2018 εξελίσσεται η υπόθεση της «εξαφάνισης» του Σαουδάραβα δημοσιογράφου Κασόγκι (που το πραγματικό του όνομα είναι Τζαμάλ Χασίκτζι) στο προξενείο της χώρας του στην Κωνσταντινούπολη. Ο Κασόγκι ήταν φορέας αντιλήψεων τόσο του «Πανισλαμισμού» όσο και του «Παναραβισμού», με κριτικές θέσεις για το ρόλο της Σαουδικής Αραβίας, με «θαυμασμό» για το σημερινό καθεστώς της Τουρκίας.
Είχε τη δική του «συνεισφορά» για δεκαετίες υπέρ της εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής της Σαουδικής Αραβίας. Ο Κασόγκι άσκησε σκληρή κριτική κατά των επιλογών της ηγεσίας της μοναρχίας, που επιχειρεί μια «ολική ανακαίνιση» για να βγει ισχυρότερη στον περιφερειακό και διεθνή ενδοϊμπεριαλιστικό ανταγωνισμό.
Θυμίζουμε εδώ ότι πάνω από ένας χρόνος πέρασε από τη διεξαγωγή της Συνόδου του Ριάντ (20-21/5/2017), η οποία περιλάμβανε τη διμερή συνάντηση των αρχηγών ΗΠΑ και Σαουδικής Αραβίας, τη συνάντηση του Τραμπ με το «Συμβούλιο Συνεργασίας Κρατών του Κόλπου» (ΣΣΚΚ)¹ και με τα «ισλαμικά» κράτη, όπου μεταξύ άλλων εκεί εγκαινιάστηκε από τον Τραμπ, τον Αιγύπτιο Πρόεδρο Σίσι και τον Σαουδάραβα βασιλιά Σαλμάν το «κέντρο καταπολέμησης της ακραίας ιδεολογίας» και έγιναν επιθετικές δηλώσεις κατά του Ιράν και των συμμάχων του.

Για τα «προεόρτια» της συνόδου

Copyright 2018 The Associated

Κατεστραμμένες πόλεις το αποτέλεσμα του εξάχρονου ιμπεριαλιστικού πολέμου στη Συρία

Λίγες μέρες πριν από τη σύνοδο, ο διάδοχος του θρόνου της Σαουδικής Αραβίας, Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν, προσπάθησε να δώσει τον τόνο, σε συνέντευξη που παραχώρησε σε κρατικό ΜΜΕ, λέγοντας μεταξύ άλλων τα εξής:
«Πώς μπορώ να συνεννοηθώ με έναν άνθρωπο ή με ένα καθεστώς που έχει στέρεα την πεποίθηση ότι είναι ένα καθεστώς που βασίζεται στην εξτρεμιστική ιδεολογία που διατυπώνεται στο Σύνταγμά του και που κατοχυρώνεται με τη διαθήκη του Χομεϊνί ότι πρέπει να ελέγχει τους μουσουλμάνους του μουσουλμανικού κόσμου και να διαδίδει το δικό τους Τζαφαρικό, δωδεκαϊμαμίτικο²δόγμα, σε όλα τα μέρη του μουσουλμανικού κόσμου, μέχρι να εμφανιστεί ο Μάχντι³που τον περιμένει!! Αυτόν πώς μπορώ να τον πείσω; Ποιο συμφέρον έχω μαζί του; Πώς μπορώ να συνεννοηθώ μαζί του; (...) Γνωρίζουμε ότι είμαστε ο βασικός στόχος του ιρανικού καθεστώτος. Ο βασικός στόχος του Ιράν είναι να βρεθεί στην κορυφή των μουσουλμάνων. Δεν θα περιμένουμε μέχρι να εκδηλωθεί η μάχη στη Σαουδική Αραβία, αλλά θα εργαστούμε για την εκδήλωση αυτής στο Ιράν και όχι στη Σαουδική Αραβία».
Με λίγα λόγια, ο Μπιν Σαλμάν έθεσε ζήτημα της «κυριαρχίας» επί του «ισλαμικού κόσμου» για να συσπειρώσει τα «σουνιτικά» κράτη κατά του Ιράν. Ομως, όπως θα δούμε, οι μονοπωλιακοί ανταγωνισμοί τον διέψευσαν πανηγυρικά και ξεσκεπάστηκαν γρήγορα τα περί «σουνιτικής ομοφωνίας» κατά του Ιράν.
Στο μεταξύ, μέσα στο κουβάρι των ανισότιμων διεθνών σχέσεων εξάρτησης και αλληλεξάρτησης, ο εκπρόσωπος του αμερικανικού ιμπεριαλισμού, Τραμπ, επέλεξε, μετά από την εκλογή του, τη Σαουδική Αραβία ως προορισμό του πρώτου ταξιδιού του στο εξωτερικό, για να παραστεί στην περίφημη Σύνοδο του Ριάντ. Εκεί, αφού ανέθεσε στη Σαουδική Αραβία ρόλο στην «καταπολέμηση της τρομοκρατίας», εισέπραξε τους καρπούς των εκβιασμών που εκτόξευε για μήνες κατά της μοναρχίας στη διάρκεια της εκλογικής του καμπάνιας.

Η «έκπληξη» με τη διαφοροποίηση του «σουνιτικού» Κατάρ

Η επόμενη μέρα της συνόδου βρήκε το μικρό «αραβικό και σουνιτικό ισλαμικό» εμιράτο του Κατάρ, που διαφοροποιείται από την πολιτική της Σ. Αραβίας για την Αίγυπτο, την Υεμένη, τη Συρία και το Ιράκ, με μια επιπλέον διαφοροποίηση, την οποία εξέφρασε με την ανοιχτή συγχαρητήρια επιστολή του εμίρη του Κατάρ προς τον Ιρανό Πρόεδρο Ροχανί για την επανεκλογή του και το Κατάρ επανεξέτασε το πάγωμα της ανάπτυξης του κοινού κοιτάσματος με το Ιράν, «South Pars», που διήρκεσε 12 χρόνια, «ευθυγραμμιζόμενο» με τις κυρώσεις που είχαν επιβληθεί στο Ιράν, ώστε να μπορέσει να αξιοποιήσει από κοινού με το Ιράν το παραπάνω κοίτασμα φυσικού αερίου που θεωρείται το μεγαλύτερο παγκοσμίως.
Εκείνες τις μέρες, ο διευθύνων σύμβουλος του ομίλου «Qatar Petroleum» δήλωσε μεταξύ άλλων ότι «η φιλοδοξία μας είναι να παραμείνουμε ηγέτιδα δύναμη στην εξαγωγή Ενέργειας για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα».
Εδώ γίνεται φανερό ότι η «ομοφωνία» που εκφράστηκε στην παραπάνω σύνοδο είναι ανούσια, καθώς τον πρώτο λόγο στα καπιταλιστικά κράτη ανά τον κόσμο, τόσο στα μοναρχικά όσο και στα «δημοκρατικά», στα «ισλαμικά» και στα άλλα, τον έχουν τα ισχυρά μονοπώλια, που με τις επιλογές τους, οι οποίες βαφτίζονται «εθνικό συμφέρον», ρίχνουν «λάδι στη φωτιά» και θέτουν σε κίνδυνο ακόμα και την ύπαρξη κρατών στον σημερινό πολιτικό χάρτη.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ), το Μπαχρέιν, η Αίγυπτος, η Υεμένη, η «κυβέρνηση της ανατολικής Λιβύης» και στη συνέχεια οι Μαλδίβες⁴ διέκοψαν τις διπλωματικές τους σχέσεις με το Κατάρ, κατηγορώντας το ότι στηρίζει την «τρομοκρατία».
Ενδεικτική του τότε κλίματος είναι η τοποθέτηση του Κατάρ, που εκφράστηκε μέσω του πρωτοσέλιδου μιας κρατικής εφημερίδας με τίτλο: «Γαβγίστε όσο θέλετε, εμείς δεν αλλάζουμε τις σταθερές μας», ως απάντηση στις απειλές που κυκλοφορούσαν εναντίον του στην αραβόφωνη προπαγάνδα, που περιλάμβαναν: Πραξικόπημα, εισβολή ή προσάρτηση του Κατάρ στο Μπαχρέιν με τη σαουδαραβική δύναμη.
Τα γεγονότα αυτά αποκαλύπτουν την οικονομικο-πολιτική πλευρά των μονοπωλιακών ανταγωνισμών, που είναι η ουσία των εξελίξεων, πέρα από τις «κουρτίνες» του λεγόμενου «ισλαμικού κόσμου», της λεγόμενης «σουνιτο-σιιτικής» διένεξης, αλλά και της «τρομοκρατίας».
Η ουσία της αντιπαράθεσης της Σ. Αραβίας με το Ιράν είναι ο λυσσαλέος ανταγωνισμός ανάμεσα στις άρχουσες τάξεις για λογαριασμό των μονοπωλίων τους, με αναδιάταξη δυνάμεων και συμμαχιών, στο φόντο της προσπάθειας που γίνεται από την πλευρά Κίνας και Ρωσίας για χαλάρωση - διάλυση του φιλικού προς τις ΗΠΑ συμπλέγματος των διακρατικών σχέσεων των μοναρχιών του Κόλπου, του Συμβουλίου Συνεργασίας Κρατών του Κόλπου.

Για την πορεία του Συμβουλίου Συνεργασίας των Κρατών του Κόλπου (ΣΣΚΚ)

Η περιοχή του Περσικού έχει μεγάλη γεωπολιτική σημασία στον σύγχρονο καπιταλιστικό κόσμο, καθώς έχει σημαντική θέση στην Ασία και συγκεντρώνει μεγάλα αποθέματα υδρογονανθράκων. Από το 2014 αναβαθμίστηκε περαιτέρω το «ειδικό βάρος της» στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας της Κίνας «Μια Ζώνη, Ενας Δρόμος» (OBOR), που αποσκοπεί στη δημιουργία μιας ζώνης ελεύθερου εμπορίου, ενός δικτύου που θα ενώνει με προνομιακές οικονομικές συμφωνίες την Κίνα με την υπόλοιπη Ασία, την Ευρώπη και την Αφρική. Το σχέδιο περιλαμβάνει μια χερσαία και μια θαλάσσια διαδρομή, οι οποίες αποκαλούνται «χερσαίος και θαλάσσιος δρόμος του μεταξιού του 21ου αιώνα».
Αξιοσημείωτο είναι ότι η Κίνα, σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, δεν ζητά από τις μοναρχίες του Κόλπου τον «φόρο προστασίας», ούτε τον «εκδημοκρατισμό», ούτε είχε καταστρώσει σχέδια για διαμελισμό κρατών (βλ. το Σχέδιο των ΗΠΑ για την «Ευρύτερη Μέση Ανατολή»). Για χάρη των μονοπωλιακών κερδών, εκφράζει «τον σεβασμό της στο υφιστάμενο κοινωνικό καθεστώς» (καπιταλισμός) κι αυτό βεβαίως καταγράφεται και στη γενικότερη δραστηριότητα των κινεζικών μονοπωλίων στην Ελλάδα (COSCO) και στην περιοχή.
Η συγκρότηση του ΣΣΚΚ το 1981 - με τον αποκλεισμό δύο κρατών του Περσικού, του Ιράκ και του Ιράν, λόγω των τότε θέσεών τους για την ανατροπή του θεσμού της μοναρχίας και τον έντονο «αντιαμερικανισμό» - ήρθε λίγο καιρό μετά από τη διατύπωση του «Δόγματος Κάρτερ» για την εξάπλωση των ΗΠΑ στην περιοχή. Οι βασικοί λόγοι για τη συγκρότηση του Συμβουλίου, που ανακοίνωσαν οι ηγέτες των κρατών - μελών του, ήταν οι εξής:
1) Ενιαιοποίηση της πηγής στρατιωτικού εξοπλισμού. 2) Αύξηση της συνεργασίας των δυνάμεων ασφαλείας. 3) Συγκρότηση κοινής ναυτικής δύναμης για την υπεράσπιση των Στενών του Ορμούζ. Η ουσία της συγκρότησης του ΣΣΚΚ, όμως, σχετιζόταν κυρίως με την καταπολέμηση του «κομμουνιστικού κινδύνου», με «όπλο» το Ισλάμ.
Χαρακτηριστικό στοιχείο π.χ. για τη «συμβολή» της Σαουδικής Αραβίας κατά της πολιτικής αφύπνισης των λαών είναι οι δηλώσεις του πρίγκιπα Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν στις ΗΠΑ, απαντώντας σε ερωτήσεις Αμερικανού δημοσιογράφου για τη χρηματοδότηση των Μουσουλμάνων εξτρεμιστών:
«Οταν μιλάτε για χρηματοδότησή τους πριν από το 1979, μιλάτε για τον Ψυχρό Πόλεμο. Είχατε παντού την επέκταση του κομμουνισμού, απειλώντας τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρώπη, αλλά και εμάς. Η Αίγυπτος είχε μετατραπεί εκείνη την εποχή σε αυτό το είδος καθεστώτος. Εργαζόμασταν με όσους μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε για να απαλλαγούμε από τον κομμουνισμό. Μεταξύ αυτών ήταν οι "Αδελφοί Μουσουλμάνοι". Τους χρηματοδοτήσαμε στη Σαουδική Αραβία. Και οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής τους χρηματοδότησαν. (...) Αν γυρίζαμε πίσω στο χρόνο, θα κάναμε το ίδιο πράγμα. Θα χρησιμοποιούσαμε ξανά αυτούς τους ανθρώπους. Επειδή αντιμετωπίζαμε έναν μεγαλύτερο κίνδυνο, για να απαλλαγούμε από τον κομμουνισμό. Αργότερα έπρεπε να δούμε πώς θα μπορούσαμε να αντιμετωπίσουμε τους "Αδελφούς Μουσουλμάνους". Θυμηθείτε ότι ένας από τους Προέδρους των Ηνωμένων Πολιτειών αποκάλεσε αυτούς τους ανθρώπους μαχητές της ελευθερίας».
Το τελευταίο διάστημα, η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα προβάλλουν την αναδιάταξη του ΣΣΚΚ και τη συγκρότηση ενός «Αραβικού ΝΑΤΟ», με πυρήνα αυτές τις δύο ισχυρές οικονομίες που επιδιώκουν «μεγάλα αναπτυξιακά άλματα». Στους σχεδιασμούς αυτούς αξιοποιείται το γεγονός ότι το άθροισμα του ΑΕΠ των δύο χωρών φτάνει στο ύψος του ενός τρισεκατομμυρίου δολαρίων, ενώ οι εξαγωγές τους είναι στην τέταρτη θέση στον κόσμο με αξία 750 δισεκατομμυρίων δολαρίων και η συνεργασία τους αφορά 44 κοινά οικονομικά και στρατιωτικά στρατηγικά έργα.
Τα μονοπωλιακά συμφέροντα των δύο κρατών εκφράζονται κυρίως στην αποκαλούμενη «Συμμαχία για την αποκατάσταση της νομιμότητας στην Υεμένη» και την «Ισλαμική Συμμαχία για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας», ενώ οι παραπάνω αρχιτέκτονες του «Αραβικού ΝΑΤΟ» αφήνουν την πόρτα ανοιχτή σε Μπαχρέιν, Αίγυπτο, Ιορδανία, Κουβέιτ.
Στο περιβάλλον αυτό έχουν σημασία οι πρόσφατες δηλώσεις ανώτερου αξιωματούχου των ΗΑΕ για την επίσκεψη του Προέδρου Σι Τζινπίνγκ, ο οποίος είπε: «Τον καλωσορίζουμε σε αυτήν την ιστορική επίσκεψη, η οποία γιορτάζει τις στρατηγικές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών και δημιουργεί ένα νέο στάδιο γόνιμης συνεργασίας και ελπιδοφόρο μέλλον (...) Τα ΗΑΕ φιλοξενούν περισσότερους από 200.000 Κινέζους και έχουν 4.000 εμπορικές εταιρείες, είμαστε ο μεγαλύτερος εταίρος της Κίνας στην περιοχή. Επιδιώκουμε να οικοδομήσουμε μακροπρόθεσμους οικονομικούς, πολιτιστικούς και επενδυτικούς δεσμούς με την Κίνα».

Για την προσπάθεια «ολικής ανακαίνισης» της Σαουδικής Αραβίας

Με το πέρας του γύρου του κόσμου, που έκανε ο διάδοχος του θρόνου της Σαουδικής Αραβίας, πρίγκιπας Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν, που περιλάμβανε επισκέψεις σε Βρετανία, ΗΠΑ, Γαλλία και Ισπανία, στα μέσα Απρίλη του 2018, στο πλαίσιο προσπάθειας «ολικής ανακαίνισης» της μοναρχίας του, κυκλοφόρησε η είδηση της σύλληψης περίπου ενός εκατομμυρίου «παράνομων φτωχοδιαβόλων» στη Σαουδική Αραβία και της απέλασης πάνω από 250.000.
Παρά τη σημασία της είδησης, τα διεθνή ΜΜΕ σχεδόν σιωπούν και είναι γνωστή η παρέμβαση των μηχανισμών της μοναρχίας, που μισθώνουν ανά τον κόσμο διάφορες εταιρείες «δημοσίων σχέσεων» για την παρουσίαση μιας βελτιωμένης εικόνας της.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η Σαουδική Αραβία, που είναι μέλος του G20, διαθέτει πρωταγωνιστικό ρόλο στον «Αραβικό Σύνδεσμο», στον «Οργανισμό Ισλαμικής Διάσκεψης», στο «Συμβούλιο Συνεργασίας των Κρατών του Κόλπου». Συνδέεται με ισχυρές σχέσεις με τις ΗΠΑ, την ΕΕ και εκπληρώνει λόγω της οικονομικής - στρατιωτικής της δύναμης διακριτό ρόλο στις «λυκοφιλίες» του ιμπεριαλιστικού συστήματος.
Οι βασικοί λόγοι της κινητικότητας εντός του απαρχαιωμένου εποικοδομήματος της μοναρχίας σχετίζονται με τα προβλήματα στα έσοδά της, που βασίζονται κατά 90% στο πετρέλαιο. Δύο χρόνια μετά από την ανακοίνωση των υπερβολικά φιλόδοξων σχεδίων του λεγόμενου «Οράματος 2030», που καταρτίστηκε από ξένους συμβούλους, υπό τη σκιά της σημαντικής μείωσης των διεθνών τιμών πετρελαίου από τον Ιούνη του 2014, τα προβλήματα παραμένουν και οι αντιθέσεις οξύνονται.
Ενδεικτικά, αναφέρουμε ότι παρά την πρόσφατη μικρή βελτίωση στις εισροές ξένων κεφαλαίων στη μοναρχία, αυτές βρίσκονται στο χειρότερο επίπεδό τους τα τελευταία 14 χρόνια. Το κρίσιμο στοιχείο για την «ανθεκτικότητα» της καπιταλιστικής οικονομίας της Σαουδικής Αραβίας είναι το επίπεδο των τιμών του πετρελαίου.
Πίσω από τα προπαγανδιστικά τρικ περί «εκδημοκρατισμού», αυτό που διακρίνεται είναι ένα ξεκαθάρισμα λογαριασμών εντός της βασιλικής οικογένειας.
Σχετικά με αυτά τα γεγονότα, τη δική τους σημασία έχουν τα λόγια του Κασόγκι, πρώην προπαγανδιστή της μοναρχίας: «Η ύπαρξη 10 χιλιάδων πριγκίπων στη Σαουδική Αραβία, με τον καθένα τους να ενεργεί ως μικρός βασιλιάς, βλάπτει οικονομικά το Βασίλειο και επεκτείνει τη διαφθορά και την εξάρτηση σε χιλιάδες πολίτες».
Δηλαδή, μπορεί να προωθείται περιορισμός των προνομίων των χιλιάδων πριγκίπων - καπιταλιστών και ένα σχετικό «νοικοκύρεμα» στη Σαουδική Αραβία, αλλά αυτό δεν βγάζει την καπιταλιστική οικονομία της χώρας από τον κύκλο κρισιακών φαινομένων.
Οι χιλιάδες θέσεις εργασίας που δημιουργούνται μετά την αποχώρηση των χαμηλά αμειβόμενων μεταναστών (που αποτελούν συνολικά το 30% του πληθυσμού) από τη χώρα, λόγω της ακρίβειας και της φορολογίας, δεν καταλαμβάνονται από ημεδαπούς εργαζόμενους λόγω της ανύπαρκτης ειδίκευσης, αλλά κυρίως λόγω των χαμηλών μισθών.

Πλευρές της εξέλιξης των σχέσεων ΗΠΑ - Σαουδικής Αραβίας

Παρά την «άνεση» του πρίγκιπα κατά την επίσκεψή του στις ΗΠΑ, η πραγματικότητα δείχνει ότι από τα τέλη του 2016 έχει θεσπιστεί στις ΗΠΑ ο νόμος «Για τη δικαιοσύνη απέναντι στους υποστηρικτές της τρομοκρατίας», γνωστός με το αγγλικό ακρωνύμιο «JASTA». Προστέθηκε στο νομικό οπλοστάσιο των ΗΠΑ, παρά την έντονη και δημόσια αντίδραση της μοναρχίας, του Αραβικού Συνδέσμου, του Οργανισμού Ισλαμικής Διάσκεψης και του Συμβουλίου Συνεργασίας των Κρατών του Κόλπου.
Στο μεταξύ, κατά τη διάρκεια της παραπάνω επίσκεψης, απορρίφθηκε από τη Δικαιοσύνη των ΗΠΑ το αίτημα του δικηγόρου της Σαουδικής Αραβίας για ακύρωση των αγωγών των οικογενειών των θυμάτων της 11ης Σεπτέμβρη 2001 κατά της μοναρχίας. Ο νόμος «JASTA» ανοίγει την πόρτα για την κατάσχεση των περιουσιακών στοιχείων, κυρίως της Σαουδικής Αραβίας, για την αποζημίωση των θυμάτων.
Παρά το γεγονός ότι φαίνονται διαχειρίσιμες οι πιέσεις των ΗΠΑ, οι αντιθέσεις οξύνονται και είναι αξιοσημείωτη η αγνόηση της Σαουδικής Αραβίας προς το «κάλεσμα» του Τραμπ να προσδεθεί ο οικονομικός γίγαντας της «Saudi Aramco» στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, επιλέγοντας την ενίσχυση των σχέσεών του με τη Βρετανία και δείχνοντας ότι η μοναρχία διαπραγματεύεται και με άλλους διεθνείς σημαντικούς παίκτες, πράγμα που προκαλεί την αμερικανική αντίδραση.

Για τις «αθόρυβες» εδαφικές διεκδικήσεις της Σαουδικής Αραβίας στην περιοχή

Η Σαουδική Αραβία έχει μεγάλη παράδοση εδαφικών διεκδικήσεων κατά άλλων κρατών της περιοχής, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την ιμπεριαλιστική επέμβαση στην Υεμένη για τον έλεγχο στρατηγικής σημασίας θέσεων.
Κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα η Σαουδική Αραβία βγήκε «νικήτρια» σε 6 διαμάχες συνοριακών διαφορών με τα γειτονικά κράτη: Υεμένη, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Κουβέιτ, Κατάρ, Μπαχρέιν και Ιορδανία. Ενώ, το 2016 προσάρτησε τα στρατηγικής σημασίας νησιά Τιράν και Σαναφίρ, της Ερυθράς Θάλασσας, μετά από την παραίτηση του αιγυπτιακού καθεστώτος από την κυριαρχία τους.

Στο επίκεντρο των ανταγωνισμών η διαμάχη για τη «λεία» στη Συρία

Σε συνθήκες έντασης του ανταγωνισμού, δημιουργίας και αναδιάταξης καπιταλιστικών συμμαχιών, εξελίσσεται μια έντονη διαμάχη για το μοίρασμα της Συρίας με την αξιοποίηση όλων των «εργαλείων» του ιμπεριαλισμού.
Χαρακτηριστική ως προς αυτό είναι η τοποθέτηση του πρώην πρωθυπουργού του Κατάρ, Χαμάντ Μπιν Τζασίμ, στο πλαίσιο συνέντευξης που παραχώρησε τον Οκτώβρη του 2017, δηλώνοντας μεταξύ των άλλων: «Οταν ξεκίνησαν τα γεγονότα στη Συρία, συνάντησα τον Σαουδάραβα βασιλιά Αμπντάλα. Μου είπε: Είμαστε μαζί σας, συνεχίστε εσείς να έχετε την ευθύνη (...) Ολος ο εξοπλισμός πήγαινε στην Τουρκία σε συντονισμό με τις αμερικανικές δυνάμεις που είχαν την ευθύνη της διανομής μαζί με τους Τούρκους και εμάς (...). Επικεντρώναμε στην απελευθέρωση της Συρίας. Τσακωθήκαμε με τους Σαουδάραβες για το θήραμα της Συρίας, τώρα χάθηκε το θήραμα, σκοτώθηκε κόσμος στη Συρία και ο Μπασάρ παραμένει. Τώρα οι Σαουδάραβες λένε, να παραμείνει ο Μπασάρ. Εμείς δεν έχουμε αντίρρηση, δεν έχουμε βεντέτα με αυτόν, ήταν φίλος μας. Ομως, οι Σαουδάραβες ήταν μαζί μας στο ίδιο χαράκωμα, όταν αλλάζετε γνώμη να μας ενημερώνετε ως συνεταίρους σας. Δεν έχουμε αντίρρηση. Το ζήτημα είναι ότι υπήρχε ασυνέχεια στη στάση των Σαουδαράβων εκεί».

Τα τελευταία και «φαρμακερά» λόγια του Κασόγκι

Ο λαλίστατος Τζαμάλ Κασόγκι ήταν γόνος μιας τουρκικής καταγωγής οικογένειας που έμεινε στη Σαουδική Αραβία μετά την ήττα των Οθωμανών εκεί. Μέλη της οικογένειας Κασόγκι ήταν έμποροι με στενές σχέσεις με την οικογένεια των Σαούντ.
Ο Τζαμάλ, που αυτοπαρουσιαζόταν ως «δημοσιογράφος και αναλυτής», καυτηρίασε έντονα στην τελευταία εμφάνισή του, σε συνέντευξη που παραχώρησε στις 23/9/2018 σε τηλεοπτικό σταθμό των «Σύρων επαναστατών», που εδρεύει στην Κωνσταντινούπολη, το «δόγμα» της εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής της μοναρχίας. Μίλησε για στρατηγικές ήττες της και «φωτογράφισε» ως «ένοχο» για τα παραπάνω την κεφαλή της μοναρχίας τα τελευταία δύο χρόνια.
Ας αναφέρουμε μερικά από τα λόγια που συνέβαλαν στην εξόντωσή του:
«Από τη θέση του δημοσιογράφου και του αναλυτή, ενθάρρυνα την κυβέρνησή μου να πράξει το ορθό. Το 2012 έλεγα ότι όποια ανοιχτή επέμβαση στη Συρία θα ήταν λιγότερο κοστοβόρα σε σύγκριση με μια που θα γινόταν σε 1 ή 2 χρόνια. Τα λόγια μου ήταν ορθά. Η Σαουδική Αραβία έχασε σήμερα τη Συρία. Η Συρία και η Υεμένη είναι οι στρατηγικοί χώροι που έχασε η Σαουδική Αραβία από τους Ιρανούς. (...) Τα τελευταία δύο χρόνια η Σαουδική Αραβία κράτησε εχθρική στάση απέναντι στα κινήματα του πολιτικού Ισλάμ. Θεώρησε ότι η νίκη της συριακής επανάστασης θα οδηγούσε στην άνοδο του πολιτικού Ισλάμ. Υποχώρησε επίσης από τη στήριξη της συριακής επανάστασης, μετά από την επέμβαση των Ρώσων με όλες τις δυνάμεις τους, πράγμα που ανέβασε τον Πούτιν. Ο Πούτιν πούλησε στη Σαουδική Αραβία μια αυταπάτη που λέει ότι μπορεί ο ίδιος να βγάλει τους Ιρανούς από τη Συρία. Το ίδιο λέει ο Πομπέο τώρα. (...) Η Σαουδική Αραβία έχασε τη μάχη με τους Ιρανούς στη Συρία, στον Λίβανο, στο Ιράκ, ακόμα και στην Υεμένη. Η μοναδική συνταγή που εγγυάται την εκδίωξη των Ιρανών από τη Συρία είναι η νίκη της συριακής επανάστασης.
Δεν είναι ούτε ο Τραμπ ούτε κάποιος άλλος. Αν η Σαουδική Αραβία θέλει την εκδίωξη των Ιρανών από τη Συρία, θα πρέπει να επιστρέψει στη στήριξη της συριακής επανάστασης και να συμμαχήσει με τους Τούρκους σε αυτό. Το πρόβλημα έγκειται στον προσδιορισμό των συμφερόντων της Σαουδικής Αραβίας. Η Σαουδική Αραβία θεωρεί σήμερα ότι τα συμφέροντά της ταυτίζονται με την καταπολέμηση του πολιτικού Ισλάμ. Βλέπει στην Τουρκία πολιτικό Ισλάμ, στη συριακή επανάσταση το ίδιο και έτσι χάνει τον μπούσουλά της και πάει να συμμαχήσει με τις "Δυνάμεις της Δημοκρατικής Συρίας", με έναν φορέα των Κούρδων που δεν είναι ούτε αραβικό ούτε ισλαμικό εγχείρημα και είναι αποσχιστικός και αριστερός φορέας. (...) Υπάρχει μια μεταβολή της Σαουδικής Αραβίας προς την αποδοχή του συριακού καθεστώτος. Ωστόσο, η αποδοχή του καθεστώτος βασίζεται σε μια απίθανη θεωρία της διατήρησης του Μπασάρ (Ασαντ) χωρίς τους Ιρανούς και αυτό είναι αδύνατον. Την ίδια απίθανη θεωρία προσπαθεί η Σαουδική Αραβία να εφαρμόσει στην Υεμένη, να ανατρέψει τους Χούθι χωρίς την άνοδο των "Αδελφών Μουσουλμάνων". Αυτό είναι αδύνατον. Δεν μπορείς να καταργήσεις τις δυο μεγαλύτερες λαϊκές δυνάμεις στην Υεμένη».
Μετά από 7 χρόνια ιμπεριαλιστικού πολέμου η Συρία είναι «μοιρασμένη» σε τρεις βασικές ζώνες:
Α) Η ζώνη που ελέγχεται από το συριακό κράτος, με τη συμβολή της Ρωσίας και του Ιράν, και περιλαμβάνει τα περισσότερα αστικά κέντρα και τα αεροδρόμια μαζί με τα λιμάνια της χώρας στη Μεσόγειο, επιτρέποντας στην κυβέρνηση να προωθεί την αποκατάσταση χιλιάδων βιομηχανικών μονάδων.
Β) Η ζώνη που ελέγχεται από τις «Δυνάμεις της Δημοκρατικής Συρίας», στις οποίες κυριαρχεί το Κουρδικό Κόμμα της Δημοκρατικής Ενωσης (PYD). Σε αυτήν τη ζώνη επικεντρώνεται σημαντικό τμήμα του πλούτου της χώρας (πετρέλαιο και αγροτική παραγωγή).
Σε αυτήν τη ζώνη, οι ΗΠΑ και η Σαουδική Αραβία μισθώνουν χιλιάδες μαχητές, με κυρίαρχο το κουρδικό στοιχείο, με στόχο να φτάσουν τους 65.000, και έχουν επιβάλει μαζί με τους συμμάχους τους μια ζώνη απαγόρευσης πτήσεων. Σε συνεννόηση με τις ΗΠΑ, η Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ ανέλαβαν τη χρηματοδότηση των παραπάνω ένοπλων σχημάτων που αποτελούν πηγή «καλού εισοδήματος» για τους φτωχούς, συγκριτικά με το επίπεδο του εισοδήματος σε όλη τη χώρα. Οι μισθοί των μαχητών διακυμαίνονται από 200 μέχρι 400 δολάρια.
Γ) Η ζώνη που ελέγχεται από τα συμβούλια που συγκρότησε ο «Εθνικός Συνασπισμός των Δυνάμεων της Συριακής Επανάστασης και Αντιπολίτευσης» και περιλαμβάνει το σύνολο των συριακών εδαφών που κατέλαβε ο τουρκικός στρατός μαζί με τους ισλαμιστές μισθοφόρους του, στις επιχειρήσεις «Ασπίδα του Ευφράτη» και «Κλάδος Ελιάς», συν τη συριακή επαρχία Ιντλίμπ, που αποτελούν συνολικά το 8% των εδαφών της χώρας. Τον βασικό ρόλο σε αυτήν την περιοχή παίζουν τα τουρκικά μονοπώλια. Χαρακτηριστικό είναι ότι οι εξαγωγές της Τουρκίας προς αυτήν τη ζώνη καταλαμβάνουν την 8η θέση στο σύνολο των εξαγωγών.
H σταδιακή αποκατάσταση των σχέσεων των αραβικών μοναρχιών με το συριακό καθεστώς αποσκοπεί στην υπεράσπιση του «στρατηγικού βάθους» των μονοπωλίων τους σε βάρος της επέκτασης των μονοπωλίων της Τουρκίας.

Η εξόντωση του Κασόγκι στην Τουρκία

Λίγες μέρες μετά από την «εξαφάνιση» του Κασόγκι, ο πρίγκιπας Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν έθιξε το ζήτημα της «ελευθερίας της έκφρασης» στην Τουρκία, όταν απάντησε σε σχετική ερώτηση δημοσιογράφου του «Bloomberg»: «Στη Σαουδική Αραβία έχουν συλληφθεί περίπου 1.500 άτομα τα 3 τελευταία χρόνια. Οι περισσότερες από τις περιπτώσεις αυτές δεν σχετίζονται με την ελευθερία έκφρασης. Ωστόσο, τι γίνεται με τον αριθμό των συλληφθέντων στην Τουρκία; Λέγεται ότι είναι 50.000».
Με τα παραπάνω λόγια ο πρίγκιπας όξυνε την αντιπαράθεση με το σημερινό καθεστώς της Τουρκίας, που με μεθοδικά βήματα ξετυλίγει το κουβάρι της υπόθεσης Κασόγκι για να αποσπάσει τα μεγαλύτερα οφέλη από τη μοναρχία, που γνωρίζει καλά να υποχωρεί και να διαπραγματεύεται. Αξιοσημείωτη είναι η ανησυχία της Σαουδικής Αραβίας από την ενίσχυση της πολιτικοστρατιωτικής συνεργασίας της Τουρκίας με τις μικρές μοναρχίες και την έντονη συνεργασία τους με το Ιράν.
Μετά από την ομολογημένη δολοφονία του Κασόγκι στο προξενείο της Σαουδικής Αραβίας στην Κωνσταντινούπολη, η άρχουσα τάξη της Τουρκίας απευθύνθηκε διά στόματος του Ερντογάν με θριαμβευτικό ύφος στα μέσα Οκτώβρη του 2018 στους εισηγητές του σχεδίου «Ευρύτερη Μέση Ανατολή», κυρίως στις ΗΠΑ, με τα λόγια: «Η Τουρκία είναι το μοναδικό ικανό κράτος να ηγηθεί σε ολόκληρο τον ισλαμικό κόσμο με την ιστορική της κληρονομιά, τη γεωγραφική θέση και τον πολιτιστικό πλούτο που διαθέτει», τη στιγμή που είναι γνωστό ότι η «Ευρύτερη Μέση Ανατολή» στους χάρτες των παραπάνω εισηγητών είναι ο λεγόμενος «ισλαμικός κόσμος».
Τα παραπάνω στοιχεία δείχνουν πλευρές της κίνησης του ιμπεριαλιστικού συστήματος στην περιοχή και αποτελούν βάση συμπερασμάτων για τους λαούς, για να ξεπερνούν τις παγίδες του «Παναραβισμού», «Πανισλαμισμού», «εθνικισμού» και «κοσμοπολιτισμού», διαμέσου των οποίων διαιωνίζεται η σαπίλα της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης και συσκοτίζονται οι πραγματικές αιτίες της φτώχειας, της εξαθλίωσης και των ιμπεριαλιστικών πολέμων. Τονίζοντας την απαίτηση των καιρών για την ταξική ανάλυση των εξελίξεων και στη βάση αυτή της ανάπτυξης του εργατικού, λαϊκού κινήματος, της ανασύνταξης του κομμουνιστικού κινήματος στην περιοχή, ώστε να γίνει ικανό να δίνει καθημερινά τη μάχη κατά της καπιταλιστικής βαρβαρότητας, για την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, για τον σοσιαλισμό.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
1. Περιλαμβάνει τα 6 κράτη: Σαουδική Αραβία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Ομάν, Κουβέιτ, Κατάρ, Μπαχρέιν.
2. Ενα μειοψηφικό δόγμα του Ισλάμ που αναγνωρίζει τον Αλι ως τον πρώτο ιμάμη, που έχει το αλάνθαστο μετά τον Προφήτη, μαζί με άλλους 11 ιμάμηδες.
3. Είναι ο 12ος ιμάμης, Μοχάμαντ μπιν Αλχάσαν, που ζει από το 869 και κρύβεται από το 941, ο οποίος με την επανεμφάνισή του θα φέρει τη δικαιοσύνη στη θέση της αδικίας και της καταπίεσης.
4. Νησιωτική χώρα του Ινδικού Ωκεανού, δεμένη πολύμορφα στο «άρμα» της καπιταλιστικής οικονομίας της Σαουδικής Αραβίας.

ΠΛΑΚΟΥΝΤΑΣ Γεμάτο εκπλήξεις το λιγότερο μελετημένο όργανο του ανθρώπινου σώματος

Επί δεκαετίες οι υπεύθυνοι για τη δημόσια υγεία θεωρούσαν ότι ο ιός Ζίκα προκαλούσε μόνο ελαφρά συμπτώματα στον άνθρωπο. Από την έναρξη της έξαρσης του ιού αυτού στη Βραζιλία το 2015, έγινε τρομακτικά καθαρό ότι ο ιός μπορεί να περάσει από τις έγκυες γυναίκες στα έμβρυα που κυοφορούν, με καταστροφικές συνέπειες. Ορισμένα έμβρυα πεθαίνουν πριν γεννηθούν και άλλα γεννιούνται με σοβαρές εγκεφαλικές βλάβες, μεταξύ των οποίων η μικροκεφαλία (μικρότερο του κανονικού κεφάλι). Το πώς φτάνει ο ιός στο έμβρυο παραμένει μυστήριο, καθώς για να φτάσει σ' αυτό πρέπει να περάσει μέσα από τον πλακούντα, το όργανο σχήματος τηγανίτας, που συνδέει το αναπτυσσόμενο έμβρυο με τη μητέρα του και γενικά καταφέρνει να εμποδίσει τη μετάδοση άλλων μεταδιδόμενων από τα κουνούπια ασθενειών, όπως ο δάγκειος και ο κίτρινος πυρετός.
Τα τελευταία χρόνια αυτό το αίνιγμα και άλλα αναπάντητα ερωτήματα συγκέντρωσαν την προσοχή ερευνητών στον πλακούντα, το πρώτο και μεγαλύτερο όργανο που αναπτύσσεται μετά τη σύλληψη. Είναι προϊόν του εμβρύου, όχι της μητέρας και ανάμεσα σε άλλες λειτουργίες προμηθεύει το έμβρυο με τα θρεπτικά συστατικά και το οξυγόνο που χρειάζεται, απομακρύνοντας παράλληλα τα απόβλητα του μεταβολισμού. Ωστόσο, παρά τον κρίσιμο ρόλο του στην εγκυμοσύνη, είναι αδιαμφισβήτητα το λιγότερο μελετημένο όργανο του ανθρώπινου σώματος.
Το ευάλωτο του πλακούντα στον ιό Ζίκα δεν είναι το μόνο αίνιγμα. Οι ερευνητές από παλιά αναρωτιούνται πώς γίνεται και το ανοσοποιητικό σύστημα της μητέρας δεν αναγνωρίζει τον πλακούντα και το έμβρυο ως γενετικά ξένα με αποτέλεσμα να τα στοχοποιήσει. Στην πραγματικότητα όχι μόνο το ανοσοποιητικό σύστημα αυτοπεριορίζεται, αλλά βοηθάει κιόλας στη σωστή ανάπτυξη και λειτουργία του πλακούντα. Οι έρευνες που γίνονται σχετικά έχουν αρχίσει να δίνουν συναρπαστικά στοιχεία για την απάντηση αυτών των ερωτημάτων. Διαπιστώνεται ότι πολλές περιπλοκές της εγκυμοσύνης, που παλιότερα θεωρούνταν ότι είχαν αποκλειστική αιτία προβλήματα στον οργανισμό της μητέρας, οφείλονται σε ελαττώματα του πλακούντα και την αλληλεπίδρασή του με τη μήτρα. Παραπέρα, αποδεικνύεται ότι μικρές αποκλίσεις του πλακούντα από το κανονικό μπορεί να έχουν επίδραση στην υγεία του ατόμου αργότερα στη ζωή του.

Εισβολή

Παρά τα παραμένοντα μυστήρια, δύο πλευρές του πλακούντα έχουν κατανοηθεί καλά: Η δομή του οργάνου και τα βασικά βήματα στην ανάπτυξή του. Την ώρα του τοκετού ο πλακούντας ζυγίζει λίγο περισσότερο από μισό κιλό και έχει δύο διακριτές πλευρές: Την πλευρά που είναι προσκολλημένη στο τοίχωμα της μήτρας πριν από τη γέννα και έχει μορφή σφουγγαριού βουτηγμένου στο αίμα και εκείνη που είναι στραμμένη προς το παιδί, που περιέχει μια διάταξη αιμοφόρων αγγείων που τελικά εισέρχονται και περνάνε μέσα από όλο το μήκος του ομφάλιου λώρου.
Ο πλακούντας αναπτύσσεται γρήγορα, επειδή έχει να φέρει σε πέρας τη δουλειά άλλων αναπτυσσόμενων οργάνων, μέχρι αυτά να γίνουν πλήρως λειτουργικά. Οπως το συκώτι μεταβολίζει τις θρεπτικές ουσίες, όπως οι πνεύμονες ανταλλάσσει οξυγόνο στη θέση του διοξειδίου του άνθρακα, όπως τα νεφρά εκκρίνει απόβλητα. Μόλις μια βδομάδα μετά τη γονιμοποίηση του ωαρίου από το σπερματοζωάριο, εξειδικευμένα κύτταρα που ονομάζονται τροφοβλάστες προβάλλουν από την επιφάνεια του εμβρύου. Το πρώτο έργο αυτών των κυττάρων (που επίσης παράγουν ορμόνες που ειδοποιούν τον οργανισμό της μητέρας για την παρουσία του εμβρύου) είναι να τρυπώσουν μέσα στο εσωτερικό τοίχωμα της μήτρας. Εκεί οι τροφοβλάστες αναπτύσσονται ταχύτατα σχηματίζοντας προεκβολές, που απλώνονται μέσα στη μήτρα. Ενα στρώμα αποτελείται από κύτταρα που ονομάζονται κυτταροτροφοβλάστες. Ενα άλλο στρώμα από κύτταρα, που έχουν συνενωθεί, οι συγκυτιοτροφοβλάστες, σχηματίζει την επιφάνεια του πλακούντα. Τελικά ο πλακούντας παίρνει τη μορφή ενός δίσκου που είναι προσκολλημένος στο τοίχωμα της μήτρας μέσω διακλαδωμένων δομών.
Κατά τη δεύτερη και τρίτη βδομάδα μετά τη γονιμοποίηση, αυτοί οι κλάδοι αρχίζουν να γεμίζουν με κύτταρα υποστήριξης και αιμοφόρα αγγεία. Περίπου την ίδια περίοδο που η γυναίκα αντιλαμβάνεται ότι είναι έγκυος, η ώριμη διάταξη αυτών των δομών, που ονομάζονται χοριακές λάχνες, έχει πλήρως εγκατασταθεί.

Μίμηση

Στον αγώνα δρόμου του πλακούντα να γίνει πλήρως λειτουργικός νωρίς κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, η ικανότητά του να αναδρομολογεί το μητρικό αίμα είναι πρωτεύουσας σημασίας. Το κατόρθωμα αυτό γίνεται εφικτό χάρη στο ιδιαίτερο ταξίδι που κάνουν οι κυτταροτροφοβλάστες. Τα κύτταρα αυτά πρώτα προσδένονται στο επιφανειακό στρώμα του τοιχώματος της μήτρας και στη συνέχεια μεταναστεύουν όλο και βαθύτερα. Κατά τη διαδικασία αυτή μετασχηματίζονται, ώστε να μιμούνται τα κύτταρα που κανονικά καλύπτουν τα αιμοφόρα αγγεία. Αυτό τους επιτρέπει να διαρρήξουν τις πλούσιες σε οξυγόνο αρτηρίες της μητέρας και στη συνέχεια να ανέβουν μέσα στο εσωτερικό τοίχωμα κάθε μικροαρτηρίας, αντικαθιστώντας τα κύτταρά της καθώς προχωρούν.
Εξαιτίας αυτών των μεθοδεύσεων των κυτταροτροφοβλαστών, οι αρτηρίες της μητέρας διογκώνονται και χάνουν το συνήθη «τόνο» τους, που αλλιώς θα περιόριζε την ποσότητα του αίματος που μπορούν να μεταφέρουν. Εως το τέλος του πρώτου τριμήνου, οι αρτηρίες τροφοδοτούν πια μεγάλες ποσότητες μητρικού αίματος στα διάκενα ανάμεσα στις χοριακές λάχνες. Οι κυτταροτροφοβλάστες εισβάλλουν και στις φλέβες της μήτρας, επιτρέποντας τη ροή του αίματος από τον πλακούντα πίσω στο σώμα της μητέρας, ολοκληρώνοντας το κύκλωμα και μεταφέροντας διοξείδιο του άνθρακα και άλλα απόβλητα μακριά από το έμβρυο.
Το αίμα από τις αρτηρίες της μητέρας κυλάει στην επιφάνεια του πλακούντα μόλις μερικά κύτταρα μακριά από τα αιμοφόρα αγγεία του παιδιού. Αυτή η εγγύτητα μεγιστοποιεί την ανταλλαγή θρεπτικών ουσιών, αερίων και αποβλήτων. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο πλακούντας απελευθερώνει μεγάλες ποσότητες από το DNA του εμβρύου μέσα στο μητρικό αίμα, επιτρέποντας να γίνει προγενετικός έλεγχος του μωρού λαμβάνοντας ένα μικρό δείγμα του αίματος της μητέρας, αντικαθιστώντας την ανάγκη για παρεμβατικές μεθόδους όπως η αμνιοπαρακέντηση.

Φίλος ο «εχθρός»

Η συμπεριφορά του ανοσοποιητικού συστήματος της μητέρας προκαλεί έκπληξη. Ο πλακούντας, που κατά το ήμισυ έχει ξένα γονίδια, προερχόμενα από τον πατέρα, είναι κατ' ουσίαν ξένο σώμα για τον οργανισμό της μητέρας. Παρ' όλ' αυτά, αλλαγές που συμβαίνουν κατά την εγκυμοσύνη στο ανοσοποιητικό σύστημα της μητέρας επιτρέπουν στον οργανισμό της να «ανεχτεί» τον πλακούντα. Τα λευκοκύτταρα που επιτίθενται σε εχθρικά κύτταρα, εξαιτίας αλλαγών στη μήτρα δεν μπορούν να συγκεντρωθούν στο τοίχωμά της κοντά στον εισβάλλοντα πλακούντα. Αλλα λευκοκύτταρα, που επιτίθενται κανονικά σε όγκους, βοηθούν στην εισβολή του πλακούντα, προωθώντας την αντικατάσταση των κυττάρων της μητέρας που καλύπτουν τις αρτηρίες της.
Πέρα από τον τρόπο που ο ιός Ζίκα και άλλοι ιοί (ελονοσίας, έρπη, Εμπολα) διαπερνούν τον πλακούντα, οι επιστήμονες μελετούν και τη σχέση του πλακούντα με διάφορες διαταραχές της κύησης όπως ο πρόωρος τοκετός, η παρεμπόδιση ανάπτυξης του εμβρύου στο κανονικό μέγεθος και η προεκλαμψία (απότομη αύξηση της πίεσης της μητέρας με κίνδυνο για την ίδια και για το έμβρυο).

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: «Scientific American»