Η κατάσταση των εργαζομένων στις ΗΠΑ μέσα από τρία παραδείγματα

 Η κατάσταση των εργαζομένων στις ΗΠΑ μέσα από τρία παραδείγματα

Εργαζόμενοι των ΗΠΑ στις αλυσίδες «γρήγορου φαγητού» διαδηλώνουν για αυξήσεις στα μεροκάματα

Εγραφε η «Καθημερινή» (2/9/2015): «Ενα νέο ρεστοράν, χωρίς να βλέπουν οι πελάτες πουθενά εργαζόμενους, άνοιξε τη Δευτέρα στο Σαν Φρανσίσκο, δείχνοντας ενδεχομένως πώς θα είναι το μέλλον των εστιατορίων fast food. Η νέα αλυσίδα ρεστοράν με την ονομασία eatsa διαφημίζεται ως η πρώτη πλήρως αυτοματοποιημένη με στόχο τη μείωση του χρόνου σερβιρίσματος και του κόστους του φαγητού.

Υπολογίζεται ότι οι μισθοί του προσωπικού αποτελούν περίπου το 30% του κόστους στη βιομηχανία fast food και η eatsa προσπαθεί να το μειώσει, χρησιμοποιώντας προσωπικό μόνο στην κουζίνα, χωρίς να υπάρχουν σερβιτόροι ή ταμίες, ενώ οι πελάτες παραγγέλνουν μέσω τάμπλετ, πληρώνουν με κάρτα και παραλαμβάνουν το φαγητό τους σε ένα κουτί».

Η επιστήμη και η τεχνική στην υπηρεσία ποιων συμφερόντων;

Τι δείχνει το συγκεκριμένο παράδειγμα; Τις τεράστιες δυνατότητες που δίνει η ανάπτυξη της τεχνολογίας και της επιστήμης στην ανάπτυξη με την εφαρμογή των επιτευγμάτων τους στην παραγωγική διαδικασία. Που ωθεί στην αντικατάσταση μισθωτής εργασίας από νέα μέσα παραγωγής, στην άνοδο της παραγωγικότητας της εργασίας σε διαφορετική οργάνωση της παραγωγής. Μεγάλο όφελος. Για ποιον όμως;

Το κίνητρο λέει το ρεπορτάζ είναι η μείωση του κόστους του φαγητού, συμπληρώνοντας ότι το μεγαλύτερο κόστος είναι οι μισθοί προσωπικού. Επομένως μέσα παραγωγής και οργάνωση της εργασίας που θα απαλλάσσει τον καπιταλιστή από εργατικό δυναμικό. Που σημαίνει αύξηση της ανεργίας, αντί για μείωση του ημερήσιου εργάσιμου χρόνου για τους εργαζόμενους και αύξηση του ελεύθερου.

Η καπιταλιστική ιδιοκτησία, οι καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής, όμως έχουν ως κίνητρο της παραγωγής το κέρδος και όχι τις ανάγκες των εργαζομένων. Επομένως μειώνουν το εργατικό δυναμικό αυξάνοντας τις στρατιές των ανέργων.

Οσο για τη μείωση του κόστους του φαγητού, της τιμής του, με δεδομένο ότι αυτή η «αυτοματοποιημένη διαδικασία» αυξάνει πολλαπλάσια τα κέρδη, δίνει τη δυνατότητα και μείωσης, αφού αυξάνεται η ανταγωνιστικότητα. Συγκριτικά με άλλες παρόμοιες επιχειρήσεις ακόμη και με μείωση της τιμής τα κέρδη θα είναι μεγαλύτερα, ενώ θα αυξήσει και το μερίδιό της στην αγορά.

Ετσι, τα επιτεύγματα της επιστήμης και της τεχνικής, αντί να εφαρμόζονται στην παραγωγή σε όφελος της εργατικής τάξης, αποβαίνουν σε βάρος της και σε όφελος του κεφαλαίου. Και μόνο του το συγκεκριμένο παράδειγμα καταρρίπτει τους μύθους ότι η καπιταλιστική ανάπτυξη, η ενίσχυση των επιχειρηματικών ομίλων δημιουργεί θέσεις εργασίας, είναι ωφέλιμη και για τους εργαζόμενους.

Αναδεικνύει, επίσης, ότι οι καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής είναι καταστροφικές για την εργατική τάξη. Επομένως, χρειάζεται αντικατάστασή τους με τις σοσιαλιστικές σχέσεις παραγωγής. Χρειάζεται ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου, εργατική - λαϊκή εξουσία, κοινωνικοποίηση των συγκεντρωμένων μέσων παραγωγής, που, με κεντρικό σχεδιασμό και εργατικό έλεγχο, θα θέσει την οικονομία στην υπηρεσία της κάλυψης όλων των εργατικών - λαϊκών αναγκών.

Οι εργασιακές σχέσεις αυξάνουν το κέρδος «ξεπατώνοντας» τους εργάτες

Αλλο παράδειγμα από τις ΗΠΑ, που ωθεί στο ίδιο συμπέρασμα της αναγκαιότητας του σοσιαλισμού, σύμφωνα με ρεπορτάζ των «THE NEW YORK TIMES», που αναδημοσίευσε η «Καθημερινή». «Η εταιρεία ρούχων Gap ανακοίνωσε ότι σύντομα θα δώσει τέλος στην πρακτική τού να ειδοποιεί τελευταία στιγμή τους εργαζόμενους για το αν θα εργαστούν μια συγκεκριμένη ημέρα.

Σύμφωνα με το εν λόγω σύστημα, οι εργαζόμενοι καλούνται στην εργασία τους προκειμένου να πληροφορηθούν αν θα εργαστούν σήμερα ή όχι. Μέχρι τις αρχές του 2016 και οι πέντε μάρκες της Gap θα ενημερώνουν τους εργαζόμενους για το πρόγραμμα εργασίας τουλάχιστον 10 με 14 ημέρες νωρίτερα.

Η Gap ακολουθεί το παράδειγμα της εταιρείας ρούχων Abercrombie & Fitch, της αλυσίδας καφέ Starbucks και της εταιρείας πώλησης εσωρούχων Victoria's Secret ο οποίες υποσχέθηκαν να δώσουν τέρμα στην πρακτική να ειδοποιούν τελευταία στιγμή τους υπαλλήλους τους για το αν θα εργαστούν. Χρειάστηκε να ασκηθεί ισχυρή πίεση, τόσο δημοσίως όσο και από τις κανονιστικές αρχές, ώστε να αλλάξουν οι εταιρείες την πρακτική, και την άλλαξαν.

Δυστυχώς, η πρακτική των απρόβλεπτων προγραμμάτων εργασίας εξακολουθεί να είναι διαδεδομένη. Σύμφωνα με στοιχεία, σε ομοσπονδιακό επίπεδο, στις ΗΠΑ το 66% των υπαλλήλων στον τομέα της εστίασης, το 52% των εργαζομένων στις λιανικές πωλήσεις και το 40% των υπαλλήλων των καθαριστριών και καθαριστών γραφείων και οικιών ειδοποιούνται το πολύ μια εβδομάδα νωρίτερα για το πρόγραμμα εργασίας τους.

Η συγκεκριμένη πρακτική αποτελεί μόνο μια από τις πολλές ανέντιμες πρακτικές αμοιβών και προγραμματισμού εργασίας που χρησιμοποιούνται. Εργαζόμενοι που εμφανίζονται στο χώρο εργασίας για να εκτελέσουν προγραμματισμένη βάρδια μπορεί να σταλούν πίσω στο σπίτι τους χωρίς αμοιβή αν δεν πηγαίνει καλά η δουλειά. Οι επιχειρήσεις μπορεί να αλλάζουν τα προγράμματα εργασίας από εβδομάδα σε εβδομάδα προκαλώντας προβλήματα στους υπαλλήλους που προσπαθούν να διαχειριστούν το χρόνο με την οικογένειά τους ή να προβλέψουν τα έσοδά τους.

Το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι το πρόγραμμα εργασίας έχει γίνει εργαλείο για να αποκόμιση υψηλότερων κερδών και έχει προκαλέσει την εμφάνιση πολλών άδικων πρακτικών. Ηλεκτρονικά προγράμματα επιτρέπουν στους εργοδότες να ρυθμίζουν πώς θα πετύχουν το μέγιστο κέρδος με το ελάχιστο εργατικό κόστος».

Τι έχουμε εδώ; Μια μορφή ευέλικτης εργασιακής σχέσης που οι ίδιοι οι αστοί ομολογούν ότι ωθεί σε μεγαλύτερη κερδοφορία. Ολα τα υπόλοιπα περί άδικων ή ανέντιμων πρακτικών αποτελούν το άλλοθι της επιβολής αυτών των εργασιακών σχέσεων, αφού πασχίζουν να δείξουν το δήθεν «ανθρώπινο» πρόσωπο της ολοένα και πιο βαθιάς εκμετάλλευσης των εργαζομένων. Εκτός βεβαίως και αν αποκαλύπτεται η βαρβαρότητα αυτών των επιχειρηματικών ομίλων λόγω ανταγωνισμού.

Η ουσία, όμως, είναι ότι οι ευέλικτες εργασιακές σχέσεις αυξάνουν την κερδοφορία και «ξεπατώνουν» στη δουλειά και στην εκμετάλλευση τους εργαζόμενους καταδικάζοντάς τους να μην έχουν ζωή όπως περιγράφει το ίδιο το ρεπορτάζ.

Η ανάπτυξη του κεφαλαίου συμβαδίζει με αύξηση της φτώχειας

Τρίτο παράδειγμα πάλι από τις ΗΠΑ, πάλι από ρεπορτάζ της «Καθημερινής», 15-16/8/2015. «Ο αριθμός των Αμερικανών που ζουν σε ακραία ένδεια αυξάνεται με πρωτοφανή ταχύτητα, αναφέρει δημοσίευμα στο μηνιαίο περιοδικό The Atlantic.

Ενδεικτικά, ο αριθμός αυτών που ζουν σε περιοχές μεγάλης φτώχειας, όπου, δηλαδή, το 40% των κατοίκων βρίσκεται κάτω από το όριο της φτώχειας, διπλασιάστηκε από το 2000 έως το 2013 (από 7,2 εκατομμύρια στα 13,8 εκατομμύρια) σύμφωνα με μια νέα ανάλυση των στοιχείων της απογραφής, που έγινε από τον Πολ Γιαργκόφσκι, καθηγητή Δημόσιας Πολιτικής στο πανεπιστήμιο Ράτζερς και μέλος του The Century Foundation».

Τι δείχνει το συγκεκριμένο παράδειγμα; Οτι η ανάπτυξη του καπιταλισμού αυξάνει τη φτώχεια. Θα πει κάποιος ότι η οικονομία των ΗΠΑ πέρασε καπιταλιστική οικονομική κρίση. Σωστό, αλλά η έρευνα αφενός γίνεται με στοιχεία που ξεκινούν από το 2000, αφετέρου η οικονομία των ΗΠΑ μετά την κρίση πέρασε σε ανάπτυξη, το φαινόμενο όμως δεν αντιστράφηκε, δε μειώθηκε η φτώχεια.

Αυτό φαίνεται επίσης από τη στασιμότητα στους μισθούς. Οι μισθοί για την εργατική τάξη των ΗΠΑ συνεχίζουν να μένουν στάσιμοι, ενώ η εισοδηματική ανισότητα έχει επιδεινωθεί. Από το 1980 οι μισθοί έχουν αυξηθεί κατά μόλις 8% σε σχέση με την αύξηση της παραγωγικότητας που αυξήθηκε κατά 63%.

«Το βασικό ωρομίσθιο στις ΗΠΑ έχει μείνει καθηλωμένο από τον Ιούνιο του 2009 στα 7,25 δολάρια σε ομοσπονδιακό επίπεδο. Το κίνημα "Μάχη για τα 15 δολάρια" έχει μετατραπεί στη μεγαλύτερη διαμαρτυρία των χαμηλά αμειβομένων στην αμερικανική ιστορία και τον Απρίλιο 2015 έβγαλε στους δρόμους 200 αμερικανικών πόλεων δεκάδες χιλιάδες εργαζομένους που απαιτούν "εδώ και τώρα" να αυξηθεί το βασικό ωρομίσθιο στα 15 δολάρια» («Εφημερίδα Συντακτών», 23/6/2015).

Απ' όλα τα παραπάνω το βασικό συμπέρασμα είναι ότι η βασική τάση δεν αλλάζει. Η ανάπτυξη του καπιταλισμού φέρνει ανεργία, φτώχεια, άλλωστε είναι προϋποθέσεις για τη διευρυμένη αναπαραγωγή της καπιταλιστικής κερδοφορίας. Και σε συνθήκες κρίσης και σε συνθήκες ανάκαμψης. Και αποτελεί πολύτιμη πείρα για την εργατική τάξη της Ελλάδας, που δεν έχει να περιμένει τίποτα από την έξοδο της καπιταλιστικής οικονομίας από την κρίση και την ανάκαμψη του κεφαλαίου, ό,τι και αν υπόσχονται όλα τα κόμματα του συστήματος. Μαζί με τα άλλα φτωχά λαϊκά στρώματα, παλεύοντας για την κάλυψη των απωλειών τους και την κατάργηση των αντεργατικών, αντιλαϊκών νόμων, πρέπει να διεκδικήσουν κάλυψη όλων των σύγχρονων αναγκών τους, αφού υπάρχουν όλες οι υλικές προϋποθέσεις, όπως δείξαμε στο πρώτο παράδειγμα και χρειάζεται αμφισβήτηση του καπιταλιστικού δρόμου, ανασύνταξη του κινήματος, ισχυρή λαϊκή συμμαχία σε αντιμονοπωλιακή - αντικαπιταλιστική κατεύθυνση. Ετσι θα ανατρέψουν την εξουσία του κεφαλαίου, θα επιβάλλουν την εργατική - λαϊκή εξουσία που θα ανοίξει το δρόμο της ευημερίας τους.

Αναδημοσίευση από τον ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ

Ι.

ΕΚΛΟΓΙΚΕΥΟΝΤΑΣ ΤΑ ΠΑΡΑΔΟΞΑ

 ΕΚΛΟΓΙΚΕΥΟΝΤΑΣ ΤΑ ΠΑΡΑΔΟΞΑ

Και μετά τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ και την καθήλωση του ΚΚΕ στα ίδια ποσοστά σ’  αυτές τις εκλογές, εύκολη έγινε η κριτική για την ανεπάρκεια του κομμουνιστικού λόγου και την ανυπαρξία κάποιας ιστορικής προοπτικής του κομμουνισμού στον τόπο μας –και όχι μόνο. Δεν πείθει το ΚΚΕ γιατί μόνο να αντιπολιτεύεται ξέρει, να αρνείται και να κρίνει είναι η βασική επιχειρηματολογία που ερμηνεύει την καθήλωσή του στο 5,5 % του εκλογικού σώματος. Μόνο που ακόμα και  η άρνηση μπορεί να μην είναι στείρα, γιατί εξαρτάται από τι αρνείται κανείς. Γιατί όταν ένα κόμμα βασίζει την ύπαρξή του σε μια κατ’  αρχήν άρνηση και αλλαγή  της πραγματικότητας, στην προκειμένη περίπτωση του καπιταλισμού, που άλλοι ορίζουν, η άρνηση αυτή μπορεί και είναι πράξη δημιουργική. Τώρα μάλιστα περισσότερο από ποτέ.

               Στις τελευταίες εκλογές έγινε φανερό πια  πως σ’  αυτήν την πενταετία εξαθλίωσης κανείς άλλος δεν έθετε θέμα σύγκρουσης με την υπάρχουσα πραγματικότητα του καπιταλισμού. Σ’ όλη αυτή την πενταετία επιλέγονταν κόμματα που υπόσχονταν έξοδο από τα μνημόνια και δεν αμφισβητούσαν την αιτία που τα προκαλούσε –τον καπιταλισμό. Όταν αυτά εξαντλήθηκαν, με τη διαδοχική προσχώρησή τους στη μνημονιακή πολιτική,   αρκεστήκαμε στην υπόσχεση για αναζήτηση ισοδυνάμων και ψηφίσαμε κατά 95% για μια μνημονιακή βουλή. Το εκλογικό σώμα σ’ αυτές τις εκλογές βολεύτηκε μ’ ένα κόμμα που θα εφαρμόσει τρίτο μνημόνιο ελπίζοντας πως θα βρει ισοδύναμα που θα απαλύνουν για πολύ κόσμο την σκληρότητά του. Το μνημόνιο με τη δική μας αποδοχή αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της πολιτικής εναντίον του οποίου πέντε χρόνια τώρα κόσμος αγωνίζεται, διαδηλώνει, απεργεί, γράφει, βρίζει κλπ

            Και από ό,τι φαίνεται η κατάσταση έφτασε πια σήμερα στην κατακλείδα της, για να μονιμοποιηθεί.  Η κύρια κατεύθυνση των νικητών των εκλογών επιδίωξε, και δίνει την εντύπωση ότι πέτυχε, την κατάργηση κάθε προοπτικής  που επέτρεπε  την διεκδίκηση μιας  κοινωνίας που η ίδια η ονομαζόμενη αριστερά καταδείκνυε και μας γυρίζει πίσω,  στην εποχή όπου η μετασχηματισμένη κοινωνία που υποσχόταν  δεν ήταν επιστημονικά ερευνήσιμη ούτε  και πολιτικά κατορθωτός στόχος αλλά μόνο ουτοπικό και ασαφές όραμα, συλλογική επιθυμία σχεδόν ασυνείδητη που δρα τυφλά και κατά τούτο ατελέσφορα. Η δικαιολογία για όλη τούτη την κατάληξη είναι ότι η για πρώτη φορά κυβέρνηση της Αριστεράς αγωνίστηκε, διαπραγματεύτηκε, -17 συνεχόμενες ώρες- αλλά δεν μπόρεσε να νικήσει υπέρτερες απ’ αυτήν δυνάμεις.  Το μόνο που μπορούμε πια να κάνουμε είναι στα ασφυκτικά πλαίσια που μας επιβλήθηκαν να επιβιώσουμε στα όρια της εξαθλίωσης κι αυτή την επιβίωση την εγγυάται η για δεύτερη φορά κυβέρνηση της αριστεράς (από την ομιλία του Τσίπρα τη βραδυά των εκλογών «Η ανάκαμψη από την κρίση δεν μπορεί να έρθει με τρόπο μαγικό, αλλά μπορεί να έρθει. Πρέπει να επιστρέψουμε στην ανάπτυξη, αλλά αυτή να έχει κοινωνικό πρόσημο. Να ξεμπερδέψουμε με τη φαυλότητα και το καθεστώς της διαφθοράς που τόσα χρόνια κυβερνούσε τον τόπο. Ξεμπερδεύουμε με το παλιό… Από αύριο σηκώνουμε τα μανίκια και δουλεύουμε σκληρά για να σηκώσουμε ψηλά τον ήλιο πάνω από τη χώρα). Το εκλογικό σώμα φάνηκε πως  ήθελε πρόγραμμα και πρόταση άμεσα εφαρμοζόμενα, εξωραϊσμένα για να μη διαλυθούν όλες οι ψευδαισθήσεις του, και  δεν το ενδιέφερε μια προοπτική που περιλαμβάνει αγώνες χωρίς εγγύηση νίκης.  

               Τις τελευταίες δεκαετίες καλλιεργήθηκε τόσο επιμελώς η φιλοτέχνηση του ΚΚΕ σαν ένα κόμμα που επιβιώνει μέσα σε ένα ιδιότυπο περιθώριο και που στηρίζεται σ’ ένα σύνολο από παραδοχές που ο κυρίαρχος λόγος ή έχει διαστρεβλώσει ή εξουδετερώσει την εμβέλειά τους. Φάνηκε ότι το μεγαλύτερο τμήμα  του εκλογικού σώματος δεν λαμβάνει ως αυτονόητο δεδομένο ότι η κομμουνιστική προοπτική αποτελεί τον ασυμφιλίωτο αντίπαλο του καπιταλισμού, την οποία το ΚΚΕ δεν έπαψε ποτέ με όλους τους τρόπους να διεκδικεί ρητά, γιατί δεν επιδιώκει την ανατροπή του καπιταλισμού. Είναι που δεκαετίες τώρα βομβαρδιζόμαστε για απαράδεκτα που συνέβαιναν στις σοσιαλιστικές κοινωνίες και γίνονται το επίκεντρο για το οποίο το ΚΚΕ καλείται να απολογηθεί, ενώ χρησιμοποιήθηκαν  πάντα σαν πρόσχημα  για την καταγγελία αυτής της κομμουνιστικής προοπτικής  και χρυσή ευκαιρία για στέρηση από κάθε κομμουνιστή του δικαιώματος  να ασκεί κριτική στον καπιταλισμό. Και  αυτοί που είναι, ή μάλλον ήταν μέχρι πρότινος, διαπρύσιοι κήρυκες της κάθετης ρήξης με την υπάρχουσα πολιτική κατάσταση και οι κάθε λογής  ρεαλιστές σύμμαχοι των λαϊκών τάξεων, ακόμα και οι αντίπαλοι που όμως πάσχουν για το καλό μας  και οι ανιδιοτελείς και μετριοπαθείς υπερασπιστές του καλού  του τόπου εν γένει, αλλά και οι εξ επαγγέλματος εκφραστές των μέσων όρων, που αποδεικνύουν έτσι την ελευθερία στην αστική δημοκρατία, (όρα Ν. Χατζηνικολάου) δηλ. εκείνοι που φτιάχνουν  οπαδούς για όλους τους άλλους κόβοντας όπου μπορούν τις αιχμές, αναφέρονται σε κομμουνιστικό φρόνημα φτάνει να αφορά το παρελθόν και να τονίζεται η ηθική διάστασή του που διαχωρίζεται από την πολιτική εφαρμογή του με τα αλλεπάλληλα λάθη του κόμματος.  

Κι έτσι έφτασε το ΚΚΕ να γίνει το επίκεντρο για συνεργασία με πατρικές μάλιστα παραινέσεις που συναγωνίζονται όμως σε πειστικότητα τις κακοήθειες μιας κριτικής επί προσωπικού (το περίφημο ρόλεξ του Δ. Κουτσούμπα) ή επί λανθασμένων χειρισμών για να εξωθηθεί να  κατανοήσει  την ιδιαιτέρως κολακευτική θέση  στην οποία είχε περιέλθει, χωρίς μάλιστα το ίδιο να το έχει  καταλάβει με την οπτική που η αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ την τοποθετεί.  Το μέλλον του προοδευτικού κινήματος τοπικά και διεθνώς, οι εξελίξεις στην ΕΕ των εργαζομένων, η τιμή της πατρίδος, η δόξα του παρελθόντος και άλλα τινά, μέχρι και οι τύχες όλου του κόσμου κρέμονταν από την κλωστή της δικής του υπεύθυνης επιτέλους κίνησης. Να δηλώσει δημόσια ότι απαρνείται αυτό  που όλοι έσχιζαν τα ιμάτιά τους ότι είναι  αξιοσέβαστο αλλά  ξεπερασμένο ή ανέφικτο, ενώ η βαθιά πίστη και η αμείωτη αφοσίωση παλιών και νέων αγωνιστών ήταν για άλλες εποχές. Και για να αποδειχτεί εν προκειμένω  η καλοπιστία τους παραχώρησαν  εις εαυτούς και αλλήλους γενναιόδωρα το δικαίωμα όχι μόνο  να μην αποκηρύξει  με βδελυγμίας το ευκλεές παρελθόν του το Κόμμα, αλλά να συνεχίσει εφόσον το επιθυμεί να δηλώνει μπροστά στον καθρέφτη ότι παραμένει  ασυμβίβαστα κομμουνιστικό, αρκεί να μη το βλέπει κανείς άλλος. Κι έτσι να καταλήξει χωρίς στρατηγική και με μοναδικά όπλα τους θεσμούς της αστικής δημοκρατίας να μαζεύει αξιοπρεπή ποσοστά στις εκλογές, αλλά συγχρόνως και να χαθεί ως αυτό που είναι –κόμμα κομμουνιστικό.

Κι όταν οι ενδιαφερόμενοι, ΣΥΡΙΖΑ και λοιποί, κατάφεραν να σταθούν μόνοι τους στην κυρίαρχη πολιτική σκηνή, έπαψαν να κηρύττουν ότι  ενδιαφέρονται για την αλλαγή του κόσμου και την προσέγγιση του ΚΚΕ σίγουροι  για την παλιννόστηση του  ΚΚΕ στην πεζή πραγματικότητα του πολιτικού περιθωρίου.

Σε τι αποβλέπει η πληθώρα και η ποικιλία  των μέσων που επιστρατεύονται για την κατεδάφιση του κομμουνιστικού λόγου; Είναι που παρόλα τα περισπούδαστα και πολυμήχανα τεχνάσματα που τις τελευταίες δεκαετίες παρήγαγε ακατάπαυστα η κυρίαρχη ιδεολογία για να το απαξιώσει η κομμουνιστική ιδεολογία εξακολουθεί παρά ταύτα να σημαίνει κίνδυνο για τον καπιταλισμό.  Για να ησυχάσει πρέπει να εξαφανιστεί ολοκληρωτικά από την πολιτική πιάτσα. Πρέπει να περιέλθει στο περιθώριο, να ασχολείται με υποθέσεις καθαρά ιδιωτικές, το κόμμα να περισταλεί πραγματικά στην αξιοπρέπεια της προσωπικής στάσης του καθενός που το υποστηρίζει και κάθε πολιτική του πρόταση να αναγνωρίζει αυτήν την πραγματικότητα

Όμως αυτό που είναι «πολύ σκληρό για να πεθάνει» είναι το ΚΚΕ. Γι’  αυτό και συνεχίζει:  «Το ΚΚΕ θα συμβάλει με όλες του τις δυνάμεις ώστε να οργανωθεί η λαϊκή αντεπίθεση, να εδραιωθεί ο προσανατολισμός του κινήματος σε αντιμονοπωλιακή, αντικαπιταλιστική κατεύθυνση, να μαζικοποιηθούν οι διαδικασίες του κινήματος και οι αγώνες(…) Θα αξιοποιήσει τη συσπείρωση δυνάμεων, που σε αυτήν τη φάση υπήρξε, για να κάνει αυτό που υποσχέθηκε στο λαό, να υπάρξει δυνατή εργατική - λαϊκή αντιπολίτευση και στη Βουλή, αλλά πάνω απ’ όλα στο κίνημα, για να δυναμώσει η Λαϊκή Συμμαχία για το σήμερα και για την προοπτική» (από την Ανακοίνωση της ΚΕ του ΚΚΕ για το αποτέλεσμα των βουλευτικών εκλογών της 20ής Σεπτέμβρη 2015)

Από την παρανομία στην νομιμότητα

 Από την παρανομία στην νομιμότητα

Πρώτα ήρθε αυτό:

ΦΕΚ 293, τεύχος Α', 27/12/1947

"Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος, το Εθνικόν Απελευθερωτικόν Μέτωπον (Ε.Α.Μ.) και η Εθνική Αλληλεγγύη, προπαρασκευάσαντα και ενεργούντα την κατά της ακεραιότητος της χώρας προδοτικήν ανταρσίαν, διαλύονται. Επίσης διαλύεται και παν άλλο πολιτικόν κόμμα, σωματείον ή οργάνωσις, ήτις ήθελε θεωρηθή, κατά τας διατάξεις της επομένης παραγράφου, ως συνεργαζομένη μετ' αυτών ή επιδιώκουσα αμέσως ή εμμέσως την εφαρμογήν ιδεών εχουσών ως σκοπόν την διά βιαίων μέσων ανατροπήν του πολιτεύματος, του κρατούντος κοινωνικού συστήματος ή την απόσπασιν μέρους εκ του όλου της Επικρατείας." (Α.Ν. 509/1947, άρθρο 1)


Αργότερα ήρθε αυτό:

ΦΕΚ 116, τεύχος Α', 30/7/1962

"Εν τέλει της παρ. 2 του άρθρου 1 του Α.Ν. 509/1947 (...) προστίθεται εδάφιον δεύτερον έχον ως ακολούθως: «Απαγορεύεται πάσα ενέργεια ανασυστάσεως του κομμουνιστικού κόμματος και των κατά τας διατάξεις τού παρόντος άρθρου διαλυομένων οργανώσεων, πάσα ενέργεια προς επικράτησιν αυτών, ως και η επί τω εκδήλω σκοπώ προβολής και ενισχύσεως τούτων καθ' οιονδήποτε τρόπον διάδοσις των συνθημάτων ή των αποφάσεων ή της εκνόμου δράσεως αυτών.»" (Ν.Δ. 4234/1962, άρθρο 6)


Κατόπιν ήρθε αυτό:

ΦΕΚ 1, τεύχος Α΄, 1/1/1971

"Πολιτικόν κόμμα είναι η ελευθέρα ένωσις πολιτών, εχόντων το δικαίωμα του εκλέγειν, σωματειακώς οργανωμένη, ήτις εντός των συνταγματικών πλαισίων και διά των νομίμων μέσων, εκφράζει την θέλησιν της υποστηριζούσης τούτο μερίδος τού εκλογικού σώματος και συμβάλλει εις την προαγωγήν του εθνικού συμφέροντος." - "1.Η οργάνωσις, το πρόγραμμα και η δράσις των πολιτικών κομμάτων δέον να διέπωνται υπό εθνικών και δημοκρατικών αρχών και να αποσκοπούν εις την πρόοδον του έθνους και την ευημερίαν του λαού, εν ελευθερία, ισότητι και δικαιοσύνη." - "2. Δεν επιτρέπεται σύστασις κομμάτων, των οποίων οι σκοποί αντιτίθενται, εκ του εμφανούς ή συγκεκαλυμμένως, προς το πολίτευμα ή τείνουν εις ανατροπήν τού υφισταμένου κοινωνικού καθεστώτος ή εκθέτουν εις κίνδυνον την εδαφικήν ακεραιότητα του Κράτους ή την δημοσίαν ασφάλειαν." (Ν.Δ. 800/1971 άρθρο 1 και άρθρο 2, παρ. 1 και 2).


Τελικά, μια μέρα σαν σήμερα πριν 41 χρόνια, στις 23 Σεπτεμβρίου 1974, ήρθε αυτό:

Αριστερά: ΦΕΚ 259, τεύχος Α΄, 23/9/1974 - Δεξιά: Η δήλωση του ΚΚΕ με την υπογραφή τού Χ. Φλωράκη

"1. Από της ενάρξεως της ισχύος του παρόντος νομοθετικού διατάγματος επιτρέπεται ελευθέρως η σύστασις πολιτικών κομμάτων ως και η επαναλειτουργία τοιούτων διαλυθέντων κατά το παρελθόν καθ' οιονδήποτε τρόπον ή των οποίων η λειτουργία και δράσις διεκόπη ή ανεστάλη. - 2. Τα πολιτικά κόμματα, υφιστάμενα ή εφεξής ιδρυόμενα, υποχρεούνται όπως προ της αναλήψεως οιασδήποτε δραστηριότητος καταθέσουν εις τον Εισαγγελέα τού Αρείου Πάγου δήλωσιν του Αρχηγού ή της Διοικούσης Επιτροπής αυτών περιλαμβάνουσαν ότι αι αρχαί του κόμματος αντιτίθενται προς πάσαν ενέργειαν αποσκοπούσαν εις την βία κατάληψιν της εξουσίας ή την ανατροπήν τού ελευθέρου δημοκρατικού πολιτεύματος. - 3. Από της καταθέσεως της κατά την προηγουμένην παράγραφον δηλώσεως, ουδείς περιορισμός υφίσταται ως προς την λειτουργίαν και την δράσιν των πολιτικών κομμάτων (...)" (Ν.Δ. 59/1974, άρθρο 1).


Κάπως έτσι, λοιπόν, μετά από αγώνες και θυσίες δεκαετιών, αναγνωρίστηκε το δικαίωμα να δηλώνει κάποιος κομμουνιστής χωρίς να τιμωρείται. Βέβαια, σήμερα υπάρχουν πολλοί (ειδικά στο ΝΑΤΟ και στις Βρυξέλλες) που φουσκώνουν από το κακό τους όταν ακούν την λέξη "κομμουνισμός" και κάνουν ό,τι μπορούν για να την εξαφανίσουν. Δεν πειράζει. Ας πιουν καμμιά κοκακόλα, να ρευτούν, να ξεφουσκώσουν.

Κλείνουμε, με δυο παρατηρήσεις:

(α) Κάπου ανάμεσα στις παραπάνω γραμμές γίνεται μάλλον σαφές το γιατί το ΚΚΕ δεν μιλάει ανοιχτά για βίαιη κατάληψη της εξουσίας ή για βίαιη ανατροπή του πολιτεύματος. Αν έκανε κάτι τέτοιο, θα κηρυσσόταν παράνομο την επόμενη στιγμή. Όσο γιὰ τον ισχυρισμό κάποιων ότι το κόμμα δεν έπρεπε να υπογράψει το 1974 την δήλωση του Ν.Δ. 59/1974 και να προτιμήσει να μείνει στην παρανομία, η Ιστορία προσφέρεται για χρήσιμα συμπεράσματα.

(β) Δεν έχει πλάκα το γεγονός ότι το χουντικό Ν.Δ.800/1971 που διατηρεί το ΚΚΕ στην παρανομία και το μεταχουντικό Ν.Δ. 59/1974 που το νομιμοποιεί, φέρουν και τα δυο την υπογραφή τού ίδιου προέδρου της δημοκρατίας, του στρατηγού Φαίδωνα Γκιζίκη; Από τότε ήσαν γλάστρες οι πρόεδροι της δημοκρατίας, λοιπόν. Μη βλέπουμε μόνο τον Παπούλια και τον Παυλόπουλο.

Η επόμενη μέρα

Η νύχτα των εκλογών βρήκε τους Σ-ανελ να πανηγυρίζουν σαν ένα κόμμα, μια ψυχή, και τους Ανελ σαν ψεκασμένη συνιστώσα της Κουμουνδούρου. Ενώ οι δύο αρχηγοί πανηγύριζαν κι αγκαλιάζονταν, χωρίς να φιληθούν (κρίμα…) και το κολλούσαν (χάι-φάιβ) με το δεξί, γιατί το αριστερό είχε σπάσει. Η επόμενη μέρα συμπυκνώνεται σε δύο εικόνες από εκείνη τη βραδιά. Αυτή του Καμμένου να ανασκουμπώνεται και να ανεβάζει τα βρακιά του, προϊδεάζοντάς μας για αυτό που θα ακολουθήσει. Και στην τουιτεριά του Τσίπρα, που έχει και έναν συμβολισμό για την αξία των δεσμεύσεών του: μη φας έχουμε γλάρο. Του Τσίπρα που είπε πανηγυρίζοντας στα Προπύλαια πως ο Σύριζα ήταν πολύ σκληρός για να πεθάνει. Και τώρα ετοιμαζόμαστε να δούμε στην πράξη μέσα μας, πόσο σκληρός είναι και αν θα μας πεθάνει στα μέτρα..

Κρατάμε επίσης την προσπάθειά τους να προσεταιριστούν το Πασόκ της Φώφης, γιατί φοβούνται πως οι 155 δε θα τους φτάσουν, αρκεί να απαλλαχτεί από τα βαρίδια του παρελθόντος, δηλ από το Βενιζέλο –και τι βαρίδιο, ε;- λες κι όλοι οι υπόλοιποι έχουν προκύψει από παρθενογένεση.

Κάποιες θεωρίες συνωμοσίας (ή αντιπληροφόρηση, όπως προτιμούν να αυτοπροσδιορίζονται) είχαν σημαδέψει την 23η Σεπτέμβρη ως ημερομηνία-κλειδί, υποψήφια για το τέλος του κόσμου ή κάτι άλλο που θα το προετοίμαζε. Η επόμενη μέρα των εκλογών μπορεί να μην περιελάμβανε το τέλος της Ελλάδας, του πλανήτη και της ιστορίας, αλλά σχεδιάζει σίγουρα το τέλος των εργατικών και λαϊκών κατακτήσεων στο ασφαλιστικό, τις συντάξεις, τις εργασιακές σχέσεις, κτλ. Η επόμενη μέρα είναι εν πολλοίς προδιαγεγραμμένη, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα των εκλογών κι έχει ως μενού την ικανοποίηση των προαπαιτούμενων της συμφωνίας και μια σειρά αντιλαϊκά μέτρα, που περιγράφονται αναλυτικά στις σελίδες του Ρίζου.

Η επόμενη μέρα δεν έχει καν περιθώρια για λίγη πλάκα με αστικό πατατάκι της προκοπής, ζυμώσεις και κόντρα ζυμώσεις για τους υποψήφιους κυβερνητικούς εταίρους, συναλλαγές στο παρασκήνιο, κτλ. Η Νδ ξεκίνησε τις διαδικασίες εκλογής του νέου προέδρου της, με τη Ντόρα να αναγνωρίζει πως έχασε το τρένο και να παραχωρεί τη σειρά της στον Κυριάκο, τον επόμενο της οικογενειακής επετηρίδας, που έσπευσε να ανακοινώσει την υποψηφιότητά του κι ότι έχει προσόντα (επώνυμο, διασυνδέσεις και καλές συνδέσεις με τηλεφωνικό κέντρο). Ο Βορίδης φαντάζει ως η σοβαρή ακροδεξιά επιλογή. Ενώ η βάση περιμένει τον Καραμανλή και τις δικές του πρωτοβουλίες, ως το μαρμαρωμένο βασιλιά, που χωνεύει ακίνητος…

Αλλά το δεξιό πατατάκι δεν έχει τόση πλάκα κι ίντριγκα. Όπως θα μπορούσε να έχει πχ το πατατάκι της ΛαΕ, οι αποχωρήσεις κάποιων παραγόντων που θα ψάξουν να συνεχίσουν αλλού την καριέρα τους, οι «δημοκρατικές διαδικασίες» σε ένα κόμμα (;) – μέτωπο, που φτιάχτηκε αποκλειστικά για τις εκλογές, και το φλερτ με την Ανταρσυα, ως τελικό στάδιο, εκτός κι αν τους προλάβουν πάλι οι εξελίξεις, με νέες εκλογές, προτού προχωρήσουν στα ενδότερα.

Η επόμενη μέρα περιελάμβανε τη χτεσινή πορεία για τους μετανάστες, που μπορεί προεκλογικά να είχε περάσει αντικειμενικά σε δεύτερη μοίρα, αλλά αποδεικνύει πως η ζωή κι ο αγώνας (δηλ η ταξική πάλη) δε σταματάει στις κάλπες ή σε ένα μέτριο προς άσχημο αποτέλεσμα (κι αλίμονο αν σταματούσε εκεί, ακόμα κι αν ήταν καλά τα αποτελέσματα). Και το προσφυγικό ζήτημα είναι από τα πιο φλέγοντα που μπαίνουν μπροστά μας, στο επίκεντρο της προσοχής μας.

Στις χώρες τους πολέμοι, στις θάλασσες πνιγμένοι, οι μετανάστες είναι της γης οι κολασμένοι.

Η επόμενη μέρα ενέχει προφανώς τον κίνδυνο της κινηματικής νηνεμίας και κατάθλιψης (που μας είχε πλακώσει μετά τη «νικηφόρα ελπίδα» του περασμένου Γενάρη), φέροντας τη σφραγίδα των καταθλιπτικών εκλογικών συσχετισμών, και την επίγνωση πως αυτή τη φορά, ο κόσμος δεν ξεγελάστηκε από υποσχέσεις, δεν έχει το άλλοθι πως άλλο έριξε μες στην κάλπη κι άλλο του προέκυψε στην πορεία, αλλά έβγαλε αυτό ακριβώς που θα δει στη συνέχεια –κι ας μην έχει συνειδητοποιήσει πλήρως τι έχει αυτή η συνέχεια.

Η επόμενη μέρα έχει στο πρόγραμμα το σταθμό του Φεστιβάλ, για να ανέβει το ηθικό, (αν μας λυπηθεί ο καιρός) και το Πολυτεχνείο. Αλίμονο όμως αν περιμένουμε τέτοιους μεγάλους σταθμούς για να ξεγελάμε τη μονοτονία και να τη σπάμε, ως εξαίρεση στον καταθλιπτικό κανόνα.

Η επόμενη μέρα ή θα είναι με όρους λαϊκού κινήματος ή αλλιώς θα είναι κατάμαυρη και για κάποιους από εμάς δε θα υπάρξει (στην κυριολεξία). Θα είναι δηλ μία από τα ίδια, αν δε γράψουμε εμείς την ιστορία της, για να μη μας τρομάζει πια «ένα (κερδίζουμε το) αύριο που μοιάζει με χτες» και με τις χειρότερες στιγμές του.

Οι τάξεις στην καπιταλιστική κοινωνία

 Οι τάξεις στην καπιταλιστική κοινωνία

Η ανάλυση των τάξεων και των στρωμάτων της καπιταλιστικής κοινωνίας, έχει τεράστια σημασία για το επαναστατικό κίνημα. Γύρω από το θέμα της ταξικής διάρθρωσης της κοινωνίας αναπτύσσονται και αναπαράγονται διάφορες παλιές και νέες αστικές, ρεφορμιστικές και οπορτουνιστικές θεωρίες. Το κόμμα της εργατικής τάξης, είναι υποχρεωμένο να επεξεργάζεται αυτά τα ζητήματα και να γίνεται ικανό να αντιπαρατίθεται μ' αυτές τις θεωρίες, όσο το δυνατό πιο ολοκληρωμένα. Η ανάλυση της ταξικής διάρθρωσης της καπιταλιστικής κοινωνίας, αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη χάραξη σωστής τακτικής και στρατηγικής του Κομμουνιστικού Κόμματος, τον καθορισμό των κινητήριων δυνάμεων της επανάστασης, την πολιτική της ενότητας και των συμμαχιών και για τη διαμόρφωση της οργανωτικής του πολιτικής.

Βασικό κριτήριο για να μελετήσουμε την ταξική διάρθρωση της καπιταλιστικής κοινωνίας, για να κάνουμε ταξική ανάλυση, είναι οι σχέσεις των ανθρώπων με τα μέσα παραγωγής. Με βάση αυτό, ο Φ. Ενγκελς, έδωσε τον εξής συνοπτικό ορισμό των δύο βασικών τάξεων της καπιταλιστικής κοινωνίας: «Με τη λέξη αστική τάξη εννοούμε την τάξη των σύγχρονων καπιταλιστών, που είναι κάτοχοι των βασικών μέσων παραγωγής και που εκμεταλλεύονται τη μισθωτή εργασία. Με τη λέξη προλεταριάτο, εννοούμε την τάξη των σύγχρονων μισθωτών εργατών που, επειδή δεν κατέχουν καθόλου δικά τους μέσα παραγωγής, είναι αναγκασμένοι να πουλούν την εργατική τους δύναμη για να μπορούν να ζήσουν» (Σημείωση του Φ. Ενγκελς στην αγγλική έκδοση του έργου «Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος» του 1888).

Δεν αρκεί όμως μόνο το κριτήριο των σχέσεων με τα μέσα παραγωγής. Απαιτείται, για να γίνεται σωστός και ολοκληρωμένος προσδιορισμός των τάξεων και των στρωμάτων, η μελέτη με βάση όλα τα κριτήρια του ορισμού που έδωσε ο Β. Ι. Λένιν για τις τάξεις στο έργο του «Μεγάλη Πρωτοβουλία», («Απαντα» τ.39, σελ. 15).

Σύμφωνα με το λενινιστικό ορισμό για τις τάξεις, η ταξική διάρθρωση της καπιταλιστικής κοινωνίας είναι η εξής:

Καπιταλιστής είναι αυτός ο οποίος:

α) έχει κεφάλαιο που το επενδύει στην υλική παραγωγή ή σε έναν άλλο τομέα της κοινωνικής δραστηριότητας (εμπόριο, υγεία, πίστη, παιδεία, ψυχαγωγία κλπ.) και το αξιοποιεί με την εργατική δύναμη που αγοράζει,

β) συμμετέχει στο καπιταλιστικό σύστημα παραγωγής σαν κυρίαρχος, σαν αφεντικό με σκοπό ν' αυξάνει τα κεφάλαιά του,

γ) διαδραματίζει (είτε άμεσα ο ίδιος, είτε μέσω μισθωτών διευθυντικών στελεχών) στην οργάνωση της κοινωνικής παραγωγής ρόλο ηγετικό, διευθυντικό,

δ) παίρνει το εισόδημά του με τη μορφή του κέρδους.

Προλετάριος είναι αυτός ο οποίος:

α) δεν έχει μέσα παραγωγής και πουλάει την εργατική του δύναμη στους καπιταλιστές,

β) συμμετέχει στο καπιταλιστικό σύστημα παραγωγής σαν καταπιεζόμενος και εξαρτημένος, με σκοπό να εξασφαλίσει τα μέσα για την ύπαρξή του,

γ) παίζει στην οργάνωση της κοινωνικής παραγωγής ρόλο εκτελεστικού οργάνου,

δ) παίρνει το εισόδημά του με τη μορφή του μισθού ή του ημερομίσθιου, ενώ οι διαστάσεις του εισοδήματός του είναι μικρές.

Ανάμεσα σ' αυτές τις δυο βασικές τάξεις υπάρχουν διάφορα κοινωνικά στρώματα, τα ενδιάμεσα ή μεσαία στρώματα.

Μεσαία στρώματα είναι το τμήμα εκείνο του οικονομικά ενεργού πληθυσμού, το οποίο έχει ένα μέρος από τα γνωρίσματα της αστικής τάξης και ένα μέρος από τα γνωρίσματα της εργατικής τάξης και για το λόγο αυτό δεν μπορεί να καταταγεί σε καμιά από αυτές τις δυο βασικές τάξεις της καπιταλιστικής κοινωνίας. Τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά του γνωρίσματα είναι:

α) Διαθέτει, όπως και η αστική τάξη, μέσα παραγωγής υλικών αγαθών (ή προσφοράς υπηρεσιών), αλλά οι διαστάσεις τους είναι μικρές.

β) Στην οργάνωση της κοινωνικής παραγωγής παίζει ρόλο διευθυντικό (στα όρια της επιχείρησής του) και ταυτόχρονα ρόλο εκτελεστικό, δηλαδή πραγματοποιεί το ίδιο τις αποφάσεις που παίρνει.

γ) Οπως οι προλετάριοι, εργάζεται, αλλά μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να χρησιμοποιεί, όπως και οι καπιταλιστές, μισθωτή εργασία, σε τέτοια όμως μικρή έκταση που η εκμετάλλευσή της να μην του δίνει τη δυνατότητα να ζει χωρίς να εργάζεται ή, πράγμα που γίνεται σήμερα σε μεγαλύτερη έκταση, το μεγαλύτερο μέρος της υπεραξίας που αποσπά από τους εργάτες του, του το αφαιρούν οι μεγαλύτεροι καπιταλιστές, τα μονοπώλια.

δ) Επόμενα, ενώ τυπικά, επιφανειακά, είναι ανεξάρτητο, στην πραγματικότητα όμως είναι σε συνεχώς αυξανόμενο βαθμό εξαρτημένο από τους καπιταλιστές, οι οποίοι το εκμεταλλεύονται σε βαθμό και με τρόπους που διαφέρουν από αυτούς με τους οποίους εκμεταλλεύονται την εργατική τάξη.

ε) Παίρνει το εισόδημά του από την πούληση των εμπορευμάτων που παράγει ή των υπηρεσιών που προσφέρει. Από άποψη μεγέθους το εισόδημα αυτό δεν είναι ίδιο για όλες τις κατηγορίες του πληθυσμού, που υπάγονται στα μεσαία στρώματα της πόλης. Αλλού είναι κατώτερο, αλλού το ίδιο ή λίγο ανώτερο και αλλού σημαντικά ανώτερο από το μέσο εισόδημα του προλετάριου. Τα μεσαία στρώματα εκφράζουν κατάλοιπα, είτε προηγούμενου τρόπου παραγωγής, είτε του πρώτου σταδίου του καπιταλισμού.

Για όλους τους παραπάνω λόγους τα μεσαία στρώματα δεν αποτελούν βασική τάξη, αλλά κατέχουν ενδιάμεση θέση ανάμεσα στις δυο βασικές τάξεις της καπιταλιστικής κοινωνίας.

Στα μεσαία στρώματα διακρίνουμε αυτά τα τμήματα που αποτελούνται από μικροϊδιοκτήτες, μικρεμπόρους που έχουν στην κατοχή τους μέσα παραγωγής, αλλά και που είναι υποχρεωμένοι να εργάζονται και οι ίδιοι, απασχολώντας κατ' εξαίρεση και ένα μικρό αριθμό μισθωτών εργατών. Και τα τμήματα που αποτελούν τα μισθωτά μεσαία στρώματα, που ο ρόλος τους στην οργάνωση της κοινωνικής εργασίας και το ύψος του εισοδήματός τους βρίσκονται μεταξύ αυτών της αστικής τάξης και αυτών της εργατικής τάξης. Τα μεσαία στρώματα δεν είναι ενιαία και από την άποψη του ύψους του εισοδήματος. Ενα τμήμα τους έχει υψηλό εισόδημα, αποτελεί το εύπορο τμήμα τους, ενώ τα φτωχά μεσαία στρώματα έχουν εισοδήματα που μπορεί να πλησιάζουν ακόμα και το μέσο εισόδημα του προλετάριου.

Θα πρέπει επίσης να σημειώσουμε ότι ανάμεσα στα φτωχά, μεσαία στρώματα και το προλεταριάτο, έχουμε τους μισοπρολετάριους, άτομα, δηλαδή, που το εισόδημά τους προέρχεται εν μέρει από την εργασία τους σαν μισθωτοί εργάτες και εν μέρει από την κατοχή μιας μικρής ιδιοκτησίας - ενός μικρού κτήματος ή μικρομάγαζου.

Σ.

Ριζοσπάστης, 17/9/2000

Lenin Reloaded 

   Τι γέννησε η κάλπη;

Από Οικοδόμος

Γράφει ο 2310net //

Για να δούμε πιο καθαρά το αποτέλεσμα των τελευταίων εκλογών, θα πρέπει να γυρίσουμε λίγα χρόνια πίσω.
Στις εκλογές του 2012, όταν για κάποιο λόγο ορισμένοι έβλεπαν στην άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ μια άνθηση της Αριστεράς στον τόπο, παρέλειπαν να αθροίσουν τα ποσοστά των Δεξιών κομμάτων και έτσι έχαναν από το οπτικό τους πεδίο την άνοδο του συγκεκριμένου πολιτικού χώρου.
Σήμερα, κάποιοι βλέπουν την δεύτερη συνεχόμενη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ ως μια νίκη του Τσίπρα, και διστάζουν ακόμα και να βάλουν τη λέξη Αριστερά δίπλα στο όνομα του πρώτου κόμματος.
Το 2012 μέσω της πολυδιάσπασης της δεξιάς πολυκατοικίας είχαμε την ανόρθωση της Δεξιάς. Σηματοδότησε άλλωστε μια εποχή στην οποία κεντρικά ιδεολογήματα της δεξιάς έγιναν κυρίαρχα στην ελληνική πολιτική σκηνή. Μπήκε για τα καλά στη ζωή μας η λέξη «λαθρομετανάστευση», σχηματίστηκαν ομάδες καταστολής, η ανταγωνιστικότητα και η ελευθερία της οικονομίας έγιναν ταμπού και ως άλλη ξύλινη γλώσσα εκφράζονται πια από όλα τα κόμματα πλην Λακεδαιμονίων. Ταυτόχρονα, η ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας σε συνδυασμό με τις «αναγκαίες μεταρρυθμίσεις» δηλαδή με την συνέχιση της επίθεσης του κεφαλαίου πάνω στην εργασία, έγινε φετίχ και εκτός από τα αστικά κόμματα διάβρωσε και τις συνειδήσεις της μεγάλης μάζας των εργαζομένων.
Το 2015 με τις δύο εκλογικές αναμετρήσεις και το δημοψήφισμα έγινε η επικύρωση της αναστύλωσης του άλλου πόλου, του λεγόμενου σοσιαλδημοκρατικού, και πάλι μέσω της διάσπασής του.

Από τη μία ο ΣΥΡΙΖΑ ο οποίος έχει πια στραφεί σε πλήρως ΠΑΣΟΚική ρότα. Ο μεν προεδρός του όχι απλά θυμίζει Ανδρέα, αλλά αν συνεχίσει έτσι θα τον ξεπεράσε,ι και από την άλλη ο όλος ΣΥΡΙΖΑ υιοθετεί μια εκσυγχρονιστικού πασοκικού τύπου ρητορική. Για να εξηγήσει κανείς την επιτυχία του ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να την συγκρίνει με εκείνη του ΠΑΣΟΚ. Το ΠΑΣΟΚ, από το 1980 μέχρι το 2009 εδραιώθηκε ως το πρώτο κόμμα σε λαϊκή απήχηση και κυρίως σε ικανότητα εξυπηρέτησης των συμφερόντων της αστικής τάξης ακριβώς γιατί είχε την δυνατότητα να προσαρμόζεται πιο εύκολα και πιο γρήγορα από τη ΝΔ στις εκάστοτε ιστορικές απαιτήσεις. Μπορούσε να είναι φιλολαϊκό με τον Τσοβόλα να τα δίνει όλα, να προχωρά σε φιλολαϊκές πολιτικές με μια κάποια αναδιανομή εισοδήματος προς τα χαμηλότερα λαϊκά στρώματα, αλλά και να οδηγεί τον συρμό του εκσυγχρονισμού, να μπαίνει στην εποχή του ευρώ και της ανοιχτής οικονομίας, να υπόσχεται πως υπάρχουν λεφτά. Μπορούσε, έχοντας επενδύσει στην φιλολαϊκή, λαϊκίστικη και δημαγωγική του ιστορία αλλά και τη διείσδυση σε εργατικά συνδικάτα και άλλους φορείς, να περνάει και τα πιο αντιλαϊκά μέτρα χωρίς μεγάλες αντιδράσεις.
Ο ΣΥΡΙΖΑ ακολουθεί ακριβώς το ίδιο μονοπάτι. Έχοντας τα διαπιστευτήρια ενός κόμματος που προέρχεται από την Αριστερά μπορεί να προβάλλεται ως φιλολαϊκό και δημοκρατικό κόμμα, που όποτε χρειάζεται –όπως στις εκλογές του Σεπτέμβρη- θα παίζει το χαρτί του νέου. Έχει τον ηγέτη που αγαπάει και εμπιστεύεται ο λαός που θέλησε «να του δώσει μια ευκαιρία του παιδιού» και παράλληλα την ικανότητα να είναι όσο τεχνοκράτης χρειάζεται ώστε να μπορεί να μιλάει με διπλή γλώσσα. Να τραγουδάει το bella ciao και ταυτόχρονα να συναγελάζεται με τους εκπροσώπους των πιο μαύρων, αντιδραστικών καπιταλιστικών φορέων.
Αν συνυπολογίσουμε ότι ζούμε στην εποχή που η πολιτική γίνεται με όρους συναισθήματος και όχι λογικής, τότε μπορούμε να κατανοήσουμε γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε εύκολα αυτές τις εκλογές. Σε κάποια άλλη περίπτωση, αν δηλαδή κάποιος ψήφιζε με ψυχρή λογική, δεν θα επιβράβευε ένα κόμμα που σε μόλις 7 μήνες πήρε πίσω όλες τις δεσμεύσεις του και περηφανεύεται πως οδήγησε την χώρα εκεί όπου υποτίθεται δεν θα την πήγαινε ποτέ, δηλαδή στη συνέχιση της ίδιας πολιτικής με την υπογραφή του τρίτου μνημονίου.
Από την άλλη, αθροίζοντας τα ποσοστά ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ και Ποτάμι, αλλά και Ένωσης Κεντρώων, που με κάποιο τρόπο (αυτο)τοποθετούνται στον πολιτικό χώρο της σοσιαλδημοκρατίας παρατηρεί κανείς ότι υπάρχει ανάταση του συγκεκριμένου πολιτικού χώρου. Αυτή η ανάταση έρχεται μάλλον να απαντήσει στην προ τριετίας δυναμική άνοδο της Δεξιάς, ώστε να έχουμε και πάλι δύο ισχυρότατους πόλους, ο καθένας από τους οποίους θα συντίθεται από διαφορετικά κόμματα με –εξαιρώντας την Χρυσή Αυγή- ελάχιστες διαφορές μεταξύ τους.

Ουσιαστική πολιτική διαφορά μεταξύ τους δεν υπάρχει. Άλλωστε ο ΣΥΡΙΖΑ δεν καλούσε το λαό να τον ψηφίσει για το διαφορετικό του πρόγραμμα ή για τις διαφορετικές του ιδέες, αλλά για να διώξει το παλιό και να επιλέξει πρωθυπουργό.
Συνεπώς, αν οι εκλογές αυτές έχουν ένα συμπέρασμα, αυτό είναι ότι το προσωρινό ξεχαρβάλωμα του αστικού πολιτικού κόσμου που εμφανίστηκε ως φαινόμενο μαζί με τα μνημόνια έχει πια ξεπεραστεί. Η αστική τάξη έλυσε τα προβλήματα πολιτικής της εκπροσώπησης, δημιουργώντας και ενισχύοντας τους δύο βασικούς πυλώνες της και έχοντας πια τη δυνατότητα, μέσα από τα πολλά διαφορετικά κόμματα που συγκροτήθηκαν, να εναλλάσει συνθέσεις κυβερνήσεων όταν απαιτείται από τις συνθήκες.
Οι συσχετισμοί στη Βουλή είναι τραγικοί και αποτυπώνουν απλά ότι η αστική τάξη μας παίζει για πλάκα. Καλό κουράγιο και καλούς αγώνες να έχουμε.

Γραφικός ή «λαγός»;

Γραφικός ή «λαγός»;

Ο Λεβέντης παρουσιάστηκε σαν η «έκπληξη των εκλογών», αν και έχει βουίξει ο τόπος ότι πριμοδοτήθηκε από πολλά και διαφορετικά τμήματα του αστικού κατεστημένου και μηχανισμούς, ακόμα και με κατεύθυνση για ψήφο σε κάποιες εκλογικές περιφέρειες. Παρουσιάστηκε σαν «εκείνος που, μετά από 41 χρόνια προσωπικής πολιτικής πορείας, κατάφερε και μπήκε στη Βουλή», αν και στο παρελθόν έχει περάσει και από ΠΑΣΟΚ και από ΝΔ. Και βέβαια, διαχρονικά, παρουσιαζόταν από το αστικό πολιτικό σύστημα ως η καταλληλότερη επιλογή εάν κάποιος θέλει να κάνει χαβαλέ με την ψήφο του στις εκλογές. «Εγκριτοι» και «αντικειμενικοί» δημοσιογράφοι τον είχαν πρώτο τηλεοπτικό παράθυρο - «πίστα» εδώ και αρκετό καιρό και με υψηλό δείκτη «σοβαροφάνειας» συζητούσαν μαζί του τα όσα αντιδραστικά πρεσβεύει ο συγκεκριμένος χώρος, πασπαλισμένα με διάφορες αστικές αρλούμπες. Και δος του να μένει άφωνος από την πολιτική ευφυία ο κάθε «έγκριτος» μεγαλοδημοσιογράφος... Κάπου εδώ, όμως, τελειώνει η πλάκα και αρχίζουν τα σοβαρά.

* * *

Η Ενωση Κεντρώων, λοιπόν, που τόσα χρόνια ερχόταν στη δημοσιότητα πότε για τους δεκάδες φραπέδες στο τραπέζι του Καναλιού 67, πότε για τις πίτσες στο στούντιο του ΑΝΤ1 και για άλλα γραφικά, τώρα αποκαλύφτηκε περίτρανα ότι πρόκειται για «λαγό» αντιδραστικών μέτρων. Χτες, λοιπόν, ο Λεβέντης έστειλε στον Τσίπρα μία επιστολή που βάζει κάποιους όρους για να στηρίξει με ψήφο στη Βουλή τις αντιλαϊκές επιλογές της επόμενης κυβέρνησης. Τι λέει η επιστολή;
Διαβάστε:
«Αφομοίωση όλων των συντάξεων σε μία, που δε θα υπερβαίνει τα 1.500 ευρώ». Το γνωστό, δηλαδή, σχέδιο που περιλαμβάνεται στο ψηφισμένο μνημόνιο από ΣΥΡΙΖΑ, ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΑΝΕΛ και Ποτάμι και που προβλέπει πετσόκομμα των συντάξεων μέσω ενοποίησης κύριων και επικουρικών.
«Να επιστρέψουν με ήπιο νόμο τα χρήματα που έβγαλαν για διάφορους λόγους οι Ελληνες στο εξωτερικό από το 2009 και εντεύθεν». Στηρίζει, δηλαδή, την περιβόητη φορολογική αμνηστία για τμήματα της ελληνικής αστικής τάξης, προκειμένου, έναντι συμβολικού φόρου, να επανεισάγουν σε ελληνικές τράπεζες κεφάλαια που φυγάδευσαν σε τράπεζες του εξωτερικού κατά τη διάρκεια της κρίσης. Σχετικό νομοσχέδιο παζάρευε η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ με τους «εταίρους» της, ενώ αντίστοιχη πρόταση κατέθεσε προεκλογικά και η Χρυσή Αυγή...
«Να συμφωνήσουν οι δανειστές μας, τα ομόλογα και οι υποχρεώσεις της χώρας μας της προσεχούς πενταετίας να μετατεθούν προς πληρωμή στο περαιτέρω μέλλον, με μηδενικό επιτόκιο, ώστε με τα χρήματα αυτά να αναγεννηθεί η οικονομία μας και εξασφαλιζομένου ομαλού οικονομικού κλίματος να έρθουν ξένοι επενδυτές». Αυτό, δηλαδή, που είναι το ζητούμενο των καπιταλιστών, των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων, που σε καμία περίπτωση δεν αφορά τα συμφέροντα του λαού, αφού η όποια «διευθέτηση» του κρατικού χρέους θα σημάνει και νέα πρόσθετα μέτρα που θα επιβαρύνουν το λαϊκό εισόδημα. Την ίδια στιγμή που θα ανοίγουν νέα πεδία κερδοφορίας για το ελληνικό και ξένο κεφάλαιο.

* * *

Τα ίδια και ακόμα χειρότερα αντιδραστικά αναπαρήγαγε προχτές το βράδυ σε τηλεοπτικό σταθμό εκπρόσωπος της Ενωσης Κεντρώων, ο οποίος με πολύ καμάρι διάβαζε τις προτάσεις τους, που συμπίπτουν σε πολλά με το ψηφισμένο μνημόνιο, καταλήγοντας στο ότι με αυτά θα ανοίξει ο δρόμος για να καταργηθεί το μνημόνιο. Τι έλεγε; Ο πρώην εκφωνητής του δελτίου καιρού της ΕΡΤ έλεγε ότι πρέπει να κοπούν εντελώς οι συντάξεις σε κάποιες κατηγορίες που, για παράδειγμα, εισπράττουν ενοίκιο, ότι πρέπει να κοπούν οι επικουρικές συντάξεις, ότι πρέπει να αυξηθούν τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης και άλλα τέτοια. Και τα έλεγε λίγες μέρες πριν ανοίξει το Ασφαλιστικό, όπως προβλέπεται από το νέο μνημόνιο της κυβέρνησης.
Επιπλέον, αν δει κανείς το βιογραφικό βουλευτών του, θα διαπιστώσει ότι έχει και αμερικανοθρεμμένους, όπως εκείνος που γεννήθηκε και σπούδασε στις ΗΠΑ, ενώ εκλέχτηκε για 3 θητείες βουλευτής στην πολιτεία του Νιου Χάμσαϊρ με τους Δημοκρατικούς, από την όποια παραιτήθηκε το Φλεβάρη του 2014.
Χαβαλές; Οχι πια. Η πλάκα τέλειωσε και από την επομένη των εκλογών αναδύεται το πραγματικό αντιδραστικό - και πολύ σοβαρό μάλιστα - πρόσωπο «των γραφικών του Λεβέντη». Και όσοι εργαζόμενοι, νέοι, άνθρωποι των λαϊκών στρωμάτων θεώρησαν ότι ψήφισαν για χαβαλέ, κάτω από ένα κλίμα γενικής απογοήτευσης και παραίτησης, μάλλον θα αρχίσουν να νιώθουν σαν τους ιδανικούς αυτόχειρες...

Ούτε λεπτό για χάσιμο

Ούτε λεπτό για χάσιμο

«Ουσιαστικά, αναγκαζόμαστε να κάνουμε σε διάστημα λιγότερο από ένα μήνα όσα το παλαιοκομματικό σύστημα δεν μπόρεσε να κάνει σε σαράντα χρόνια. Εχουμε αποδείξει, όμως, ως κυβέρνηση ότι μπορούμε να ανταποκριθούμε σε τόσο κρίσιμες προκλήσεις».
Με αυτή τη φράση, ο εκ νέου υπουργός Εργασίας, Γ. Κατρούγκαλος, δεσμεύτηκε χτες δημόσια για την ικανότητα της κυβέρνησης να φέρει σε πέρας την αντιασφαλιστική μεταρρύθμιση που προβλέπει το τρίτο μνημόνιο, μαζί με τις προαποφασισμένες νέες ανατροπές στα Εργασιακά.
Αυτές οι διαβεβαιώσεις Κατρούγκαλου, που απευθύνονται κατά βάση στο κεφάλαιο και στην ΕΕ, είναι αρκετές για να περιγράψουν το εύρος της επίθεσης που ετοιμάζει η κυβέρνηση σε Ασφαλιστικό και Εργασιακά.
Δείχνουν, επίσης, ότι έχει γίνει η σχετική προεργασία από την προηγούμενη και την υπηρεσιακή κυβέρνηση, ώστε να προχωρήσουν άμεσα οι σαρωτικές αλλαγές.
Αρα, καθόλου καιρός για χάσιμο δεν υπάρχει για τους εργαζόμενους και το συνδικαλιστικό κίνημα, στην προσπάθεια να οργανωθούν αντιστάσεις και να μπουν εμπόδια στο ξερίζωμα όσων δικαιωμάτων έχουν απομείνει όρθια.
Το χρονοδιάγραμμα που περιγράφει το μνημόνιο για τη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος και της νομοθεσίας για τα Εργασιακά είναι ασφυκτικό. Επιβεβαιώνεται έτσι ότι το κεφάλαιο «καίγεται» να προχωρήσουν οι αλλαγές σ' αυτά τα δύο πεδία, που είναι κρίσιμα για την ανταγωνιστικότητα και την κερδοφορία του.
Γι' αυτό η κυβέρνηση δεσμεύεται να παραδώσει μέχρι τις αρχές Οκτώβρη το πόρισμα για το Ασφαλιστικό και να ξεκινήσει άμεσα τον «κοινωνικό διάλογο», με τον οποίο θα επιχειρήσει να νομιμοποιήσει τις νέες ανατροπές.
Γι' αυτό σχεδιάζει άμεσα να ξεκινήσει τη διαδικασία διαβούλευσης με εγχώριους και διεθνείς παράγοντες σχετικά με τα Εργασιακά, στη βάση των «καλών πρακτικών» της ΕΕ, που σημαίνει παραπέρα ελαστικοποίηση και απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων, ιδιαίτερα για τους νέους.
Και για όσους νομίζουν ότι η κυβέρνηση απλά εφαρμόζει ένα μνημόνιο «που δεν το πιστεύει», όπως έλεγαν τα στελέχη της προεκλογικά, ήρθε ο Γ. Κατρούγκαλος στη χτεσινή τελετή παράδοσης - παραλαβής του υπουργείου να ξεκαθαρίσει ότι οι «μεταρρυθμίσεις» είναι επιλογή της κυβέρνησης.
Είπε συγκεκριμένα: «Τώρα είναι ο καιρός να αποδείξουμε ότι είμαστε και δύναμη μεταρρυθμίσεων, όχι επειδή μας το ζητούν από έξω, αλλά γιατί οι μεταρρυθμίσεις, οι ριζικές μεταρρυθμίσεις, οι τομές, οι ρήξεις είναι αναγκαίες στην Ελλάδα».
Με τέτοια επιχειρήματα προσπάθησαν και οι προηγούμενες κυβερνήσεις να νομιμοποιήσουν μέτρα υπέρ της εργοδοσίας, είτε αυτά αφορούσαν στο Ασφαλιστικό είτε στις εργασιακές σχέσεις. Θυμίζουμε ότι ο Αδ. Γεωργιάδης, ως υπουργός Υγείας, δήλωνε ότι δεν ήθελε η τρόικα να του πάρει τη «δόξα» των απολύσεων!
Επομένως, όλα τα «χαρτιά» είναι ανοιχτά στο τραπέζι. Οι εργαζόμενοι, το κίνημά τους πρέπει να διαψεύσουν τον προκλητικό ισχυρισμό του υπουργού Εργασίας ότι το νέο ασφαλιστικό σύστημα «θα γίνει αποδεκτό από τον ελληνικό λαό (...) γιατί αυτό αποτελεί όχι απλώς κοινωνική αλλά εθνική αναγκαιότητα».
Ετοιμάζουν νέες μειώσεις στις συντάξεις, αυξήσεις στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, παραπέρα ιδιωτικοποίηση του Ασφαλιστικού, απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων, αυστηροποίηση του συνδικαλιστικού νόμου, πλήρη διάλυση των εργασιακών σχέσεων και από πάνω κοροϊδεύουν το λαό ότι αυτά γίνονται για το καλό του, θεωρώντας δεδομένη τη συναίνεσή του!
Δεν υπάρχει χρόνος να σπαταληθεί σε αναμονές και ανοχή προς τη «νέα» κυβέρνηση. Η ΕΕ, το κεφάλαιο και τα κόμματά του «παίρνουν μέτρα» στο λαό και αυτός πρέπει να πάρει τα μέτρα του.
Τα μέτρα που έρχονται πρέπει να βρουν ισχυρές αντιστάσεις πρώτα απ' όλα στους χώρους δουλειάς, με καλή οργάνωση της πάλης και προετοιμασία για σκληρούς, επίμονους ταξικούς αγώνες. Αυτήν την κατεύθυνση υπηρετεί και το κάλεσμα του ΠΑΜΕ για πολύμορφη δράση και κλιμάκωση με πανεργατική απεργία, όταν η κυβέρνηση φέρει τους αντιλαϊκούς εφαρμοστικούς νόμους.