Η σύσκεψη με τον Τσόρτσιλ στην Αθήνα
Στις 25 του Δεκέμβρη έρχεται ξαφνικά στην Αθήνα ο Βρετανός πρωθυπουργός Ουίνστον Τσόρτσιλ...
Το τρίτο δεκαήμερο του Δεκέμβρη, παρά τη σθεναρότατη και ηρωική αντίσταση του λαού της πρωτεύουσας και των μαχητών του ΕΛΑΣ, η στρατιωτική υπεροχή των Εγγλέζων γίνεται πλέον αισθητή. Επίσης, οι εφεδρείες του ΕΛΑΣ (σε έμψυχο δυναμικό και μέσα) δεν μπορούν να φθάσουν έγκαιρα στην Αθήνα. Εκτός αυτού, μέρος των δυνάμεων του ΕΛΑΣ, δίνει την ίδια περίπου χρονική περίοδο τη μάχη της διάλυσης των τμημάτων του Τσαούς Αντόν στην Ανατολική Μακεδονία (πραγματοποιήθηκε στις 12 Δεκέμβρη) και αυτών του Ναπ. Ζέρβα στην Ηπειρο (πραγματοποιήθηκε στις 21 έως 23 Δεκέμβρη).
Τη στιγμή, λοιπόν, αυτή - όπως άλλωστε το σχεδίαζε - και ενώ συνεχιζόταν αμείωτη η επίθεση των βρετανικών δυνάμεων, επέλεξε ο Τσόρτσιλ, για να ξεδιπλώσει τη δική του πρωτοβουλία πολιτικής δήθεν λύσης. Στις 25 Δεκέμβρη έρχεται ξαφνικά στην Αθήνα, συνοδευόμενος από τον Βρετανό υπουργό Εξωτερικών, Ιντεν. Στο αεροδρόμιο του Χασανίου, όπου προσγειώθηκε το αεροπλάνο του, ανταλλάσσει απόψεις με τον στρατηγό Αλεξάντερ, τον υπουργό της Μεσογείου Μακ Μίλαν και τον πρεσβευτή Λίπερ και αποφασίζουν να συγκαλέσουν σύσκεψη, στην οποία θα μετάσχουν αντιπρόσωποι του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ, των αστικών κομμάτων και της κυβέρνησης Παπανδρέου. Τα σχετικά, με τη σύσκεψη αυτή, δόθηκαν στη δημοσιότητα τις αμέσως επόμενες μέρες, από το όργανο της ΚΕ του ΕΑΜ, "Ελεύθερη Ελλάδα", απ' όπου και αναδημοσιεύουμε ολόκληρο το κείμενο, διατηρώντας ακόμη και τον τότε τίτλο του.
Για να ξέρει ο ελληνικός λαός την αλήθεια
Τα πρακτικά των δύο συσκέψεων για τη λύση της κρίσης.
Η Αριστερά έκανε κι αυτή τη φορά το καθήκον της
"Η σύσκεψη του πολιτικού κόσμου και των αντιπροσώπων ΕΑΜ - ΕΛΑΣ, που κλήθηκε με πρωτοβουλία των κ. κ. Τσώρτσιλ και Ηντεν έγινε χθες στις 5μμ στην Αγγλική Πρεσβεία. Από τη νύχτα είχε διαβαστεί μέσω του Σκόμπυ η πρόσκληση προς την ΚΕ του ΕΛΑΣ να στείλει αντιπροσώπους. Από μέρους του ΕΛΑΣ πήραν μέρος στη σύσκεψη οι συναγωνιστές Γ. Σιάντος, Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ και ο στρατηγός Μάντακας, μέλη της ΚΕ του ΕΛΑΣ και από μέρους του ΕΑΜ ο Γραμματέας της ΚΕ του ΕΑΜ συναγ. Παρτσαλίδης.
ΑΝΑΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΓΡΑΜΜΕΣ
Οι τρεις συναγωνιστές με αυτοκίνητο του ΕΛΑΣ έφθασαν ως τα Εξάρχεια όπου προηγουμένου του Ανθυπολοχαγού επικεφαλής του εκεί τμήματος του ΕΛΑΣ επροχώρησαν μέχρι των πρώτων αγγλικών γραμμών. Ο ΕΛΑΣίτης Ανθυπολοχαγός κατά τη συμφωνία κρατούσε άσπρο μαντίλι, αντίστοιχα δε άσπρο μαντίλι κρατούσε και ο επικεφαλής Αγγλος. Οταν έφθασαν μέσα στις αγγλικές γραμμές επεβιβάσθηκαν αγγλικού αυτοκινήτου που τους μετέφερε στην Αγγλική Πρεσβεία. Στο μεταξύ, όπως είχε συμφωνηθεί, θα έπρεπε να είχε διακοπεί κάθε πολυβολισμός στην Αθήνα και τον Πειραιά. Ο Σκόμπυ παραβαίνοντας για μια ακόμη φορά και τη συμφωνία αυτή πολυβολούσε τις συνοικίες, ισχυρισθείς ότι έβαλλαν τα τηλεβόλα του ΕΛΑΣ στον Πειραιά, εναντίον του πολεμικού "Αίας" και της Σχολής Δοκίμων. Οι δρόμοι από τους οποίους πέρασαν οι αντιπρόσωποί μας δεν εβάλλοντο. Ο συναγ. Σιάντος φορούσε στρατιωτικά με το σήμα ΕΑΜ - ΕΛΑΣ και ο στρατηγός Μάντακας φορούσε στολή εκστρατείας.
Κάτω από αμυδρό φωτισμό γίνεται η σύσκεψη με τη συμμετοχή του Τσόρτσιλ
Η ΣΥΣΚΕΨΗ
Από μέρους των άλλων κομμάτων πήραν μέρος οι κ. κ. Σοφούλης, Καφαντάρης, δύο αντιπρόσωποι του Λαϊκού Κόμματος, ο Πλαστήρας και ο Παπανδρέου.
Της συσκέψεως προήδρευε ο μητροπολίτης Δαμασκηνός. Οι κ. κ. Τσώρτσιλ, Ηντεν, Μακ Μίλαν, Λήπερ και ο στρατηγός Αλεξάντερ πήραν μέρος στην έναρξη της συσκέψεως. Κατά το ραδιοφωνικό σταθμό του Λονδίνου κλήθηκε ως επίσημος παρατηρητής και ο πρεσβευτής των Ηνωμένων Πολιτειών κ. Μακ Βη και ο αρχηγός της Σοβιετικής Αποστολής συνταγματάρχης Ποπώφ.
ΟΙ ΣΥΝΟΜΙΛΙΕΣ ΤΟΥ κ. ΤΣΩΡΤΣΙΛ
Ο κ. Τσώρτσιλ που έφτασε στην Αθήνα προχτές το βράδυ αεροπορικώς, είχε τρίωρη συνομιλία με τον Αρχιεπίσκοπο Δαμασκηνό και απλώς συναντήθηκε με τον Παπανδρέου. Χτες το πρωί τον κ. Τσώρτσιλ επισκέφτηκε ο Γάλλος πρεσβευτής κ. Μπαιλέν και ο αρχηγός της Σοβιετικής Στρατιωτικής Αποστολής στην Ελλάδα συνταγματάρχης Ποπώφ.
ΜΙΛΑ Ο κ. ΤΣΩΡΤΣΙΛ
Μόλις άρχισε η σύσκεψη πήρε το λόγο ο Βρετανός Πρωθυπουργός κ. Τσώρτσιλ. Τόνισε ότι τα εκκρεμή ζητήματα δεν πρόκειται να λυθούν με τη βία, όμως είναι ανάγκη να δοθεί μια λύση στην πολύ άσκημη κατάσταση, που υπάρχει στην Ελλάδα. Εξήρε τον ηρωισμό του Ελληνικού Λαού εναντίων των Ιταλών και Γερμανών επιδρομέων και τον αγώνα κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Παρατήρησε ότι πρέπει να γίνουν δεκτοί οι όροι του κ. Σκόμπυ και ότι τελικά το όλο ζήτημα θα το λύσει απερίσπαστος ο πολιτικός κόσμος της Ελλάδας. Καταλήγοντας είπε ότι αν τον χρειαστούν κατά τη σύσκεψη είναι στη διάθεσή τους.
Ο Γραμματέας του ΕΑΜ ρώτησε μετά το τέλος του λόγου του κ. Τσώρτσιλ, γιατί δεν εκλήθηκε επίσημα το ΕΑΜ. Απάντησε ο κ. Ηντεν ότι εκλήθηκαν οι δυο παρατάξεις και με την πρόσκληση του ΕΛΑΣ συμπεριλαμβάνονταν και το ΕΑΜ. Αμέσως ύστερα αποχώρησαν οι κ. κ. Τσώρτσιλ και Ηντεν καθώς και οι άλλοι ξένοι.
"ΕΛΑΤΕ ΝΑ ΤΑ ΠΑΡΕΤΕ"
Σε συνέχεια ο συν. Σιάντος, επειδή κανείς δεν έπαιρνε το λόγο, ρώτησε τον Πρόεδρο για το αντικείμενο της σύσκεψης. Ο Μακαριότατος απάντησε: "Για να παραδώσετε τα όπλα".
ΣΙΑΝΤΟΣ: "Αν μας καλέσατε γι' αυτό, ελάτε να τα πάρετε. Νέο Λίβανο δεν πρόκειται να 'χουμε. Αν νομίσατε ότι ήρθαμε εδώ για να μας βρίσετε, να μας το πήτε, γιατί τότε θα είμαστε υποχρεωμένοι να αποχωρήσουμε. Αλλά στην περίπτωση αυτή θα φέρετε ακέραια την ευθύνη της ματαίωσης της σύσκεψης". Μετά τη δήλωση του συν. Σιάντου οι παριστάμενοι είπαν αν πρέπει να προχωρήσει η συζήτηση.
Δεξί χέρι, όπως αποδείχτηκε, του Τσόρτσιλ ο αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός
Η ΑΝΤΙΒΑΣΙΛΕΙΑ
Ο κ. Καφαντάρης είπε ότι για να βρεθεί λύση πρέπει να λυθεί το πρώτο ζήτημα, της αντιβασιλείας και ρώτησε αν σ' αυτό συμφωνούν οι παριστάμενοι. Ο συν. Σιάντος δήλωσε αμέσως ότι η παράταξη που αντιπροσωπεύει είναι σύμφωνη με την εγκαθίδρυση αντιβασιλείας. Ο Σοφούλης αρνήθηκε να πει τη γνώμη του, γιατί δεν μπορεί να αποφασίζει μόνος. Ο Μάξιμος μετά από πολλές επιφυλάξεις δέχτηκε σαν "αναγκαίον κακόν", τελικά το ζήτημα αυτό έμεινε εκκρεμές.
ΤΟ "ΚΑΤΗΓΟΡΩ" ΤΟΥ κ. ΚΑΦΑΝΤΑΡΗ
Ο Παπανδρέου προσπάθησε έπειτα να δικαιολογήσει την εγκληματική πολιτική του. Ο κ. Καφαντάρης κατηγόρησε με δριμύτατες εκφράσεις τον Παπανδρέου, τον χαρακτήρισε ανάξιο πολιτικό και κυρίως υπεύθυνο για τη δραματική σημερινή κατάσταση και τόνισε ότι για 2.000 πραιτοριανούς της Ορεινής Ταξιαρχίας ματοκύλισε τον τόπο. Υπογράμμισε τελικά ότι τα εκκρεμή ζητήματα θα τα λύσει ο πολιτικός κόσμος της χώρας και όχι οι Αγγλοι. Βασιλεία για την Ελλάδα, είπε, είναι 4η Αυγούστου και φασισμός.
Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΚΑΙ Η ΒΡΕΤΑΝΙΚΗ ΕΠΕΜΒΑΣΗ
Πρέπει να συμπληρώσουμε ότι ο Σοφούλης και ο Παπανδρέου αποχωρήσανε ενώ συνεχιζόταν η συζήτηση. Ο Παπανδρέου όμως ξαναγύρισε στην αίθουσα ύστερα από υπόδειξη των Αγγλων. Ο Πλαστήρας κατηγόρησε το ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ, γιατί με την "ασήμαντη" δράση τους κατά την Κατοχή γίνανε αιτία καταστροφών στη χώρα.
Ο συν. Σιάντος τον διέκοψε σε ζωηρό τόνο και του τόνισε ότι όταν ο Πλαστήρας παραθέριζε στη Νίκαια, ο Ελληνικός Λαός πολεμούσε τους καταχτητές και η δράση του ΕΛΑΣ έχει αναγνωριστεί από τους Συμμάχους σαν πολύτιμη συμβολή στον κοινό αγώνα.
ΜΙΛΑ Ο ΣΥΝΑΓ. ΣΙΑΝΤΟΣ
Μίλησε κατόπιν ο συν. Σιάντος. Ανέφερε τις θυσίες και υποχωρήσεις που έκαναν το ΕΑΜ και το ΚΚΕ για να εξασφαλιστεί ομαλή δημοκρατική εξέλιξη και σημείωσε ότι τίποτε δεν πραγματοποιήθηκε απ' όσα είχαν συμφωνηθεί. Ο κρατικός μηχανισμός έμεινε όπως ήταν επί Κατοχής, κανείς δωσίλογος δε δικάστηκε, εζήτησαν να αφοπλιστεί ο ΕΛΑΣ, ενώ νύχτα μέρα μετέφεραν όπλα και εξόπλιζαν την 5η φάλαγγα. Απηύθυνε δριμύτατο κατηγορητήριο εναντίον του Παπανδρέου, που είναι υπεύθυνος όχι μόνο γιατί έβαψε τα χέρια του στο αίμα του ελληνικού λαού, αλλά και γιατί παρέσυρε του Αγγλους σ' έναν πόλεμο εναντίον της Ελλάδας. Για τον Παπανδρέου, είπε, δεν μπορεί να γίνεται συζήτηση να συμμετάσχει σε Κυβέρνηση ούτε και σαν απλός υφυπουργός.
Καυτηρίασε την επέμβαση των Αγγλων και τις ωμότητες που διαπράττουν. Εμείς πιστεύουμε, είπε, ότι ο αγώνας μας είναι απόλυτα δίκαιος. Δεν επροκαλέσαμε τη σημερινή κατάσταση που είναι πραγματικά άσκημη. Αμυνόμαστε για τα δικαιώματα του λαού. Ομως δε συζητάμε το ζήτημα των ευθυνών. Ούτε σεις μπορείτε να δικάσετε εμάς, ούτε εμείς εσάς. Κριτής είναι ο Λαός. Γι' αυτό και ζητούμε να γίνουν το ταχύτερο εκλογές.
Νομίζουμε ότι πρέπει να δοθεί λύση στη σημερινή κατάσταση, αρκεί να έχουμε τη διάθεση γι' αυτό.
Δυο είναι τα σημεία που πρέπει ν' αποτελέσουν τη βάση της συμφωνίας: Δημοκρατία και Ανεξαρτησία. Η διαλλακτικότητα αυτή δεν πρέπει να νομιστεί αδυναμία. Είμαστε αποφασισμένοι να συνεχίσουμε τον αγώνα για τη Δημοκρατία και την Ανεξαρτησία και έχουμε όλη την Ελλάδα μαζί μας. Σε καμιά περίπτωση δεν πρόκειται να υποταχθούμε.
"ΤΑ ΤΡΙΑΝΤΑ ΤΑΓΜΑΤΑ"
Στο τέλος του λόγου του ρώτησε ο Πλαστήρας πώς μπορεί να λυθεί το στρατιωτικό. Ο συν. Σιάντος του υπενθύμισε τη γνωστή θέση μας - γενική αποστράτευση, δημιουργία εθνικού στρατού κλπ. Στο σημείο αυτό ο Πλαστήρας ρώτησε ανήσυχος:
- Και τότε τι θα γίνουν τα 30 τάγματα του που επιστρατεύθηκαν;
Σιάντος: Εχετε 30 τάγματα; Και δεν τα στέλνετε να μας διαλύσετε αντί να στέλνετε Αγγλους;
Τελικά αποφασίστηκε να γίνει σήμερα στις 11 π.μ. ευρύτερη σύσκεψη των κομμάτων. Θα συζητηθούν το ζήτημα της αντιβασιλείας και το όλο πολιτικό ζήτημα και θα παρθούν αποφάσεις.
Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΕΡΑ ΤΗΣ ΣΥΣΚΕΨΗΣ
Χθες το μεσημέρι επαναλήφθηκε η σύσκεψη για τον τερματισμό της σύγκρουσης και τη λύση της πολιτικής κρίσης. Πήραν μέρος υπό την προεδρεία του Αρχιεπισκόπου, οι κ. κ. Καφαντάρης, Σοφούλης, Σοφιανόπουλος, Πλαστήρας, Μάξιμος, Μυλωνάς, Δραγούμης, Κ. Τσαλδάρης, Αλεξανδρής, Στεφανόπουλος, Πέτρος Ράλλης, Σπ. Θεοτόκης, Κανελλόπουλος, Γονατάς και Παπανδρέου. Από το ΕΑΜ πήραν μέρος οι συν. Σιάντος και Παρτσαλίδης. Είχαν οριστεί επίσης οι συναγ. Γεωργαλάς και Γαβριηλίδης, καθώς και ο συναγ. Σβώλος, αλλά δεν μπόρεσαν να μετάσχουν, γιατί οι προσκλήσεις δόθηκαν αργά και οι Αγγλοι δεν ανελάμβαναν την ευθύνη να τους εξασφαλίσουν τη μετάβαση, λόγω των διεξαγομένων εκείνη τη στιγμή επιχειρήσεων.
Οταν πήγαν οι συναγ. Σιάντος και Παρτσαλίδης, αντί για σύσκεψη βρήκαν παρακοινοβούλιο. Οταν ξανάρχισε η σύσκεψη, απάντησε ο κ. Καφαντάρης σε επίθεση που του είχε γίνει για όσα είπε προχθές.
ΜΙΛΑ Ο κ. ΚΑΦΑΝΤΑΡΗΣ
ΚΑΦΑΝΤΑΡΗΣ: Δεν είμαι συνήγορος της Αριστεράς. Τα όσα είπα για την Ορεινή Ταξιαρχία, δεν τα είπα για να υποστηρίξω την Αριστερά, αλλά για να καταδείξω, ότι ήταν λάθος να οδηγήσει ο κ. Παπανδρέου στη σύρραξη, χάρη της Ορεινής Ταξιαρχίας. Αν ο κ. Παπανδρέου ενόμιζε ότι έπρεπε να οδηγηθούμε σε σύρραξη, θα όφειλε να διαλέξει άλλες αφορμές και όχι το ζήτημα της διατήρησης των 2.000 πραιτοριανών, όταν μάλιστα είχε δεχτεί τη διάλυσή τους και κατόπιν υπαναχώρησε. Ο κ. Παπανδρέου ήρθε στην Αθήνα, αλλά δεν έκρινε αναγκαίο να καλέσει μια σύσκεψη των κομμάτων και να εξηγήσει τι έγινε στην Αίγυπτο. Με εντολή τίνος ήρθε πρωθυπουργός, αυτό δε μας το εξήγησε. Αυτός δεν είναι δημοκρατικός τρόπος διακυβέρνησης. Σήμερα μας φέρνει την παραίτησή του. Δε με ενδιαφέρει τι θα κάνει. Το ζήτημα δε λύνεται με την παραίτηση Παπανδρέου, αλλά με την Αντιβασιλεία.
ΟΠΛΑ ΚΑΙ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ
- ΜΑΚΑΡΙΟΤΑΤΟΣ: Η Αριστερά δήλωσε χτες ότι στη νέα Κυβέρνηση θα καταθέσουν τα όπλα. Μπορεί η Αριστερά να μας πει, τι εννοεί νέα Κυβέρνηση και με ποιους όρους θα καταθέσει τα όπλα;
- ΣΙΑΝΤΟΣ: Εμείς για τα όπλα, δεν έχουμε να σας πούμε τίποτε, προτού λυθούν τα βασικά ζητήματα. Τα όπλα είναι δική μας και των Αγγλων υπόθεση. Το ζήτημα είναι: Ο πολιτικός κόσμος είναι διατεθειμένος να συγκροτήσει Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας, ναι ή όχι;
Αν ναι, τότε να συζητήσουμε πάνω σ' αυτό το ζήτημα. Συμφωνώ με τον κ. Καφαντάρη, ότι πρώτο βήμα για τη λύση του Ελληνικού ζητήματος είναι η Αντιβασιλεία, που θα οδηγήσει στη λύση του Κυβερνητικού ζητήματος. Δεν μπορούμε να παραδώσουμε τα όπλα στη λεγόμενη κυβέρνηση Παπανδρέου, γιατί μαζί της βρισκόμαστε σε εμπόλεμο κατάσταση, εκτός αν νομίζετε, ότι ο Παπανδρέου αποτελεί Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας.
- ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Δεν είπα, ότι υπάρχει Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας.
Η ΑΝΤΙΒΑΣΙΛΕΙΑ
- ΠΑΡΤΣΑΛΙΔΗΣ: Χθες τέθηκε για λύση το ζήτημα της Αντιβασιλείας. Βλέπω ότι το ζήτημα αυτό παρακάμπτεται. Είναι κοινή συνείδηση, ότι αν υπήρχε Αντιβασιλεία, μπορούσε να αποφευχθεί η σύγκρουση, γιατί όταν στις 4 του Δεκέμβρη παραιτήθηκε ο Παπανδρέου και προσκλήθηκε ο κ. Σοφούλης, ήρθε δε σε επαφή μαζί του το ΕΑΜ και το ΚΚΕ, θα ήταν δυνατό να σχηματιστεί Κυβέρνηση. Συνεπώς, πρωταρχική προϋπόθεση του τερματισμού της κρίσης είναι η Αντιβασιλεία.
Ο Κανελλόπουλος κάνει εμπαθή επίθεση κατά του ΕΑΜ.
- ΣΙΑΝΤΟΣ: Το καθήκον μας είναι, όχι να συζητάμε, αλλά να βρούμε μια λύση, που θα μας βγάλει από τη σημερινή κατάσταση. Επαναλαμβάνω την άποψη: Πρέπει να γίνει νέα Κυβέρνηση κοινής εμπιστοσύνης στην οποία θα παραδώσει ο στρατός του ΕΛΑΣ.
Μπροστά στην επιμονή των ΕΑΜικών αντιπροσώπων, ο Μακαριότατος ανακοινώνει ότι υπέρ της αντιβασιλείας εκηρύχτηκαν οι: Καφαντάρης, Σοφούλης, Σιάντος, Παρτσαλίδης, Μυλωνάς, Σοφιανόπουλος, Πλαστήρας, Μάξιμος, Γονατάς και Κανελλόπουλος. Για την αναβολή οι Θεοτόκης, Ράλλης, Τσαλδάρης, Στεφανόπουλος και Παπανδρέου. Με την ψηφοφορία αυτή θεωρήθηκε ότι λύθηκε το ζήτημα του θεσμού της Αντιβασιλείας και καλείται ο συν. Σιάντος να εκθέσει τις απόψεις του ΕΑΜ για τον τρόπο συγκρότησης της Κυβέρνησης και το πρόγραμμά της.
ΜΙΛΑ Ο ΣΥΝΑΓ. ΣΙΑΝΤΟΣ
ΣΙΑΝΤΟΣ: Η κυβέρνηση που θα σχηματιστεί, πρέπει να είναι κυβέρνηση πραγματικής εθνικής ενότητας. Το πρόγραμμά της πρέπει να είναι:
1. Τιμωρία των δωσιλόγων. Απαίτηση του λαού είναι να δώσει λόγο όποιος βαρύνεται για προδοτικές πράξεις.
2. Εκκαθάριση του κρατικού μηχανισμού. Οπως είναι συγκροτημένος σήμερα ο κρατικός μηχανισμός, με υπεύθυνους λειτουργούς στυλοβάτες της 4ης Αυγούστου και δωσιλόγους, δεν μπορεί να γίνει διοίκηση Κράτους ελεύθερου και δημοκρατικού.
3. Διάλυση της Χωροφυλακής. Με το Σώμα αυτό ο Μανιαδάκης και οι καταχτητές οργίασαν σε βάρος του λαού. Οσα στοιχεία της Χωροφυλακής είναι υγιή, να παραμείνουν αφού κριθούν από συμβούλιο.
Η Αστυνομία Πόλεων, αφού περάσουν από Συμβούλιο τα στελέχη της, να παραμείνει για την τάξη στην Αθήνα. Στην ύπαιθρο, θα αναλάβει η Εθνοφυλακή. 4. Δημιουργία Εθνικού Στρατού, με την αποστράτευση όλων των εθελοντικών σχηματισμών. Να κληθούν 2 έως 3 ηλικίες. Τα στελέχη του στρατού να περάσουν από Συμβούλια. Ετσι θα φτάσουμε στον τερματισμό της κρίσης. Ως προς τη σύνθεση της Κυβέρνησης, ζητούμε: Πρωθυπουργός, πρόσωπο κοινής εμπιστοσύνης. Ποσοστό συμμετοχής μας: 40 - 50%. Τα υπουργεία Εσωτερικών και Δικαιοσύνης και τα υφυπουργεία Στρατιωτικών και Εξωτερικών. Στο σημείο αυτό εξηγεί με ακαταμάχητα επιχειρήματα, γιατί πρέπει να δοθούν στην Αριστερά τα πιο πάνω υπουργεία.
Τελικά ο Σιάντος πρότεινε να γίνουν το δημοψήφισμα την πρώτη Κυριακή του Φεβρουαρίου και οι εκλογές τον Απρίλη.
ΟΙ ΕΥΕΡΕΘΙΣΤΟΙ
Οι κ. κ. Π. Ράλλης, Θεοτόκης και Τσαλδάρης, αποχωρούν με τη δήλωση του πρώτου, ότι οι προτάσεις σημαίνουν κομμουνιστικοποίηση του κράτους.
Ο Πλαστήρας δήλωσε, ότι αν γίνουν δεκτές οι προτάσεις θα... φύγει από την Ελλάδα.
ΣΙΑΝΤΟΣ: Αυτό είναι ζήτημα δικό σας. Αλλά νομίζω ότι το κακό δε είναι μεγάλο.
Ο κ. Μάξιμος προτείνει να γίνει συζήτηση για τις προτάσεις, αλλά ο κ. Σοφούλης διαμαρτύρεται. Ο σ. Σιάντος παρακαλεί να διευκρινισθεί, στο τέλος, εάν η σύσκεψη οδηγήται σε ναυάγιο ή όχι. Ο κ. Σοφούλης και ο Μακαριότατος δηλώνουν, ότι η συζήτηση θα επαναληφθεί αφού ανταλλαχθούν οι απόψεις των άλλων κομμάτων επί των προτάσεων της Αριστεράς. Τελικά αποφασίζεται να συνεχιστεί η σύσκεψη σε ημέρα που θα καθοριστεί.
Ο σ. Σιάντος δήλωσε στο Μακαριότατο, ότι αν στη νέα σύσκεψη θα κληθεί και ο Γονατάς, η Αριστερά δεν μπορεί να μετάσχει και αν δεν αποχώρησε και κατά τη σύσκεψη αυτή, αυτό προήλθε από την ειλικρινή επιθυμία της να μη ναυαγήσει η σύσκεψη".
Στις 25 του Δεκέμβρη έρχεται ξαφνικά στην Αθήνα ο Βρετανός πρωθυπουργός Ουίνστον Τσόρτσιλ...
Το τρίτο δεκαήμερο του Δεκέμβρη, παρά τη σθεναρότατη και ηρωική αντίσταση του λαού της πρωτεύουσας και των μαχητών του ΕΛΑΣ, η στρατιωτική υπεροχή των Εγγλέζων γίνεται πλέον αισθητή. Επίσης, οι εφεδρείες του ΕΛΑΣ (σε έμψυχο δυναμικό και μέσα) δεν μπορούν να φθάσουν έγκαιρα στην Αθήνα. Εκτός αυτού, μέρος των δυνάμεων του ΕΛΑΣ, δίνει την ίδια περίπου χρονική περίοδο τη μάχη της διάλυσης των τμημάτων του Τσαούς Αντόν στην Ανατολική Μακεδονία (πραγματοποιήθηκε στις 12 Δεκέμβρη) και αυτών του Ναπ. Ζέρβα στην Ηπειρο (πραγματοποιήθηκε στις 21 έως 23 Δεκέμβρη).
Τη στιγμή, λοιπόν, αυτή - όπως άλλωστε το σχεδίαζε - και ενώ συνεχιζόταν αμείωτη η επίθεση των βρετανικών δυνάμεων, επέλεξε ο Τσόρτσιλ, για να ξεδιπλώσει τη δική του πρωτοβουλία πολιτικής δήθεν λύσης. Στις 25 Δεκέμβρη έρχεται ξαφνικά στην Αθήνα, συνοδευόμενος από τον Βρετανό υπουργό Εξωτερικών, Ιντεν. Στο αεροδρόμιο του Χασανίου, όπου προσγειώθηκε το αεροπλάνο του, ανταλλάσσει απόψεις με τον στρατηγό Αλεξάντερ, τον υπουργό της Μεσογείου Μακ Μίλαν και τον πρεσβευτή Λίπερ και αποφασίζουν να συγκαλέσουν σύσκεψη, στην οποία θα μετάσχουν αντιπρόσωποι του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ, των αστικών κομμάτων και της κυβέρνησης Παπανδρέου. Τα σχετικά, με τη σύσκεψη αυτή, δόθηκαν στη δημοσιότητα τις αμέσως επόμενες μέρες, από το όργανο της ΚΕ του ΕΑΜ, "Ελεύθερη Ελλάδα", απ' όπου και αναδημοσιεύουμε ολόκληρο το κείμενο, διατηρώντας ακόμη και τον τότε τίτλο του.
Για να ξέρει ο ελληνικός λαός την αλήθεια
Τα πρακτικά των δύο συσκέψεων για τη λύση της κρίσης.
Η Αριστερά έκανε κι αυτή τη φορά το καθήκον της
"Η σύσκεψη του πολιτικού κόσμου και των αντιπροσώπων ΕΑΜ - ΕΛΑΣ, που κλήθηκε με πρωτοβουλία των κ. κ. Τσώρτσιλ και Ηντεν έγινε χθες στις 5μμ στην Αγγλική Πρεσβεία. Από τη νύχτα είχε διαβαστεί μέσω του Σκόμπυ η πρόσκληση προς την ΚΕ του ΕΛΑΣ να στείλει αντιπροσώπους. Από μέρους του ΕΛΑΣ πήραν μέρος στη σύσκεψη οι συναγωνιστές Γ. Σιάντος, Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ και ο στρατηγός Μάντακας, μέλη της ΚΕ του ΕΛΑΣ και από μέρους του ΕΑΜ ο Γραμματέας της ΚΕ του ΕΑΜ συναγ. Παρτσαλίδης.
ΑΝΑΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΓΡΑΜΜΕΣ
Οι τρεις συναγωνιστές με αυτοκίνητο του ΕΛΑΣ έφθασαν ως τα Εξάρχεια όπου προηγουμένου του Ανθυπολοχαγού επικεφαλής του εκεί τμήματος του ΕΛΑΣ επροχώρησαν μέχρι των πρώτων αγγλικών γραμμών. Ο ΕΛΑΣίτης Ανθυπολοχαγός κατά τη συμφωνία κρατούσε άσπρο μαντίλι, αντίστοιχα δε άσπρο μαντίλι κρατούσε και ο επικεφαλής Αγγλος. Οταν έφθασαν μέσα στις αγγλικές γραμμές επεβιβάσθηκαν αγγλικού αυτοκινήτου που τους μετέφερε στην Αγγλική Πρεσβεία. Στο μεταξύ, όπως είχε συμφωνηθεί, θα έπρεπε να είχε διακοπεί κάθε πολυβολισμός στην Αθήνα και τον Πειραιά. Ο Σκόμπυ παραβαίνοντας για μια ακόμη φορά και τη συμφωνία αυτή πολυβολούσε τις συνοικίες, ισχυρισθείς ότι έβαλλαν τα τηλεβόλα του ΕΛΑΣ στον Πειραιά, εναντίον του πολεμικού "Αίας" και της Σχολής Δοκίμων. Οι δρόμοι από τους οποίους πέρασαν οι αντιπρόσωποί μας δεν εβάλλοντο. Ο συναγ. Σιάντος φορούσε στρατιωτικά με το σήμα ΕΑΜ - ΕΛΑΣ και ο στρατηγός Μάντακας φορούσε στολή εκστρατείας.
Κάτω από αμυδρό φωτισμό γίνεται η σύσκεψη με τη συμμετοχή του Τσόρτσιλ
Η ΣΥΣΚΕΨΗ
Από μέρους των άλλων κομμάτων πήραν μέρος οι κ. κ. Σοφούλης, Καφαντάρης, δύο αντιπρόσωποι του Λαϊκού Κόμματος, ο Πλαστήρας και ο Παπανδρέου.
Της συσκέψεως προήδρευε ο μητροπολίτης Δαμασκηνός. Οι κ. κ. Τσώρτσιλ, Ηντεν, Μακ Μίλαν, Λήπερ και ο στρατηγός Αλεξάντερ πήραν μέρος στην έναρξη της συσκέψεως. Κατά το ραδιοφωνικό σταθμό του Λονδίνου κλήθηκε ως επίσημος παρατηρητής και ο πρεσβευτής των Ηνωμένων Πολιτειών κ. Μακ Βη και ο αρχηγός της Σοβιετικής Αποστολής συνταγματάρχης Ποπώφ.
ΟΙ ΣΥΝΟΜΙΛΙΕΣ ΤΟΥ κ. ΤΣΩΡΤΣΙΛ
Ο κ. Τσώρτσιλ που έφτασε στην Αθήνα προχτές το βράδυ αεροπορικώς, είχε τρίωρη συνομιλία με τον Αρχιεπίσκοπο Δαμασκηνό και απλώς συναντήθηκε με τον Παπανδρέου. Χτες το πρωί τον κ. Τσώρτσιλ επισκέφτηκε ο Γάλλος πρεσβευτής κ. Μπαιλέν και ο αρχηγός της Σοβιετικής Στρατιωτικής Αποστολής στην Ελλάδα συνταγματάρχης Ποπώφ.
ΜΙΛΑ Ο κ. ΤΣΩΡΤΣΙΛ
Μόλις άρχισε η σύσκεψη πήρε το λόγο ο Βρετανός Πρωθυπουργός κ. Τσώρτσιλ. Τόνισε ότι τα εκκρεμή ζητήματα δεν πρόκειται να λυθούν με τη βία, όμως είναι ανάγκη να δοθεί μια λύση στην πολύ άσκημη κατάσταση, που υπάρχει στην Ελλάδα. Εξήρε τον ηρωισμό του Ελληνικού Λαού εναντίων των Ιταλών και Γερμανών επιδρομέων και τον αγώνα κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Παρατήρησε ότι πρέπει να γίνουν δεκτοί οι όροι του κ. Σκόμπυ και ότι τελικά το όλο ζήτημα θα το λύσει απερίσπαστος ο πολιτικός κόσμος της Ελλάδας. Καταλήγοντας είπε ότι αν τον χρειαστούν κατά τη σύσκεψη είναι στη διάθεσή τους.
Ο Γραμματέας του ΕΑΜ ρώτησε μετά το τέλος του λόγου του κ. Τσώρτσιλ, γιατί δεν εκλήθηκε επίσημα το ΕΑΜ. Απάντησε ο κ. Ηντεν ότι εκλήθηκαν οι δυο παρατάξεις και με την πρόσκληση του ΕΛΑΣ συμπεριλαμβάνονταν και το ΕΑΜ. Αμέσως ύστερα αποχώρησαν οι κ. κ. Τσώρτσιλ και Ηντεν καθώς και οι άλλοι ξένοι.
"ΕΛΑΤΕ ΝΑ ΤΑ ΠΑΡΕΤΕ"
Σε συνέχεια ο συν. Σιάντος, επειδή κανείς δεν έπαιρνε το λόγο, ρώτησε τον Πρόεδρο για το αντικείμενο της σύσκεψης. Ο Μακαριότατος απάντησε: "Για να παραδώσετε τα όπλα".
ΣΙΑΝΤΟΣ: "Αν μας καλέσατε γι' αυτό, ελάτε να τα πάρετε. Νέο Λίβανο δεν πρόκειται να 'χουμε. Αν νομίσατε ότι ήρθαμε εδώ για να μας βρίσετε, να μας το πήτε, γιατί τότε θα είμαστε υποχρεωμένοι να αποχωρήσουμε. Αλλά στην περίπτωση αυτή θα φέρετε ακέραια την ευθύνη της ματαίωσης της σύσκεψης". Μετά τη δήλωση του συν. Σιάντου οι παριστάμενοι είπαν αν πρέπει να προχωρήσει η συζήτηση.
Δεξί χέρι, όπως αποδείχτηκε, του Τσόρτσιλ ο αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός
Η ΑΝΤΙΒΑΣΙΛΕΙΑ
Ο κ. Καφαντάρης είπε ότι για να βρεθεί λύση πρέπει να λυθεί το πρώτο ζήτημα, της αντιβασιλείας και ρώτησε αν σ' αυτό συμφωνούν οι παριστάμενοι. Ο συν. Σιάντος δήλωσε αμέσως ότι η παράταξη που αντιπροσωπεύει είναι σύμφωνη με την εγκαθίδρυση αντιβασιλείας. Ο Σοφούλης αρνήθηκε να πει τη γνώμη του, γιατί δεν μπορεί να αποφασίζει μόνος. Ο Μάξιμος μετά από πολλές επιφυλάξεις δέχτηκε σαν "αναγκαίον κακόν", τελικά το ζήτημα αυτό έμεινε εκκρεμές.
ΤΟ "ΚΑΤΗΓΟΡΩ" ΤΟΥ κ. ΚΑΦΑΝΤΑΡΗ
Ο Παπανδρέου προσπάθησε έπειτα να δικαιολογήσει την εγκληματική πολιτική του. Ο κ. Καφαντάρης κατηγόρησε με δριμύτατες εκφράσεις τον Παπανδρέου, τον χαρακτήρισε ανάξιο πολιτικό και κυρίως υπεύθυνο για τη δραματική σημερινή κατάσταση και τόνισε ότι για 2.000 πραιτοριανούς της Ορεινής Ταξιαρχίας ματοκύλισε τον τόπο. Υπογράμμισε τελικά ότι τα εκκρεμή ζητήματα θα τα λύσει ο πολιτικός κόσμος της χώρας και όχι οι Αγγλοι. Βασιλεία για την Ελλάδα, είπε, είναι 4η Αυγούστου και φασισμός.
Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΚΑΙ Η ΒΡΕΤΑΝΙΚΗ ΕΠΕΜΒΑΣΗ
Πρέπει να συμπληρώσουμε ότι ο Σοφούλης και ο Παπανδρέου αποχωρήσανε ενώ συνεχιζόταν η συζήτηση. Ο Παπανδρέου όμως ξαναγύρισε στην αίθουσα ύστερα από υπόδειξη των Αγγλων. Ο Πλαστήρας κατηγόρησε το ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ, γιατί με την "ασήμαντη" δράση τους κατά την Κατοχή γίνανε αιτία καταστροφών στη χώρα.
Ο συν. Σιάντος τον διέκοψε σε ζωηρό τόνο και του τόνισε ότι όταν ο Πλαστήρας παραθέριζε στη Νίκαια, ο Ελληνικός Λαός πολεμούσε τους καταχτητές και η δράση του ΕΛΑΣ έχει αναγνωριστεί από τους Συμμάχους σαν πολύτιμη συμβολή στον κοινό αγώνα.
ΜΙΛΑ Ο ΣΥΝΑΓ. ΣΙΑΝΤΟΣ
Μίλησε κατόπιν ο συν. Σιάντος. Ανέφερε τις θυσίες και υποχωρήσεις που έκαναν το ΕΑΜ και το ΚΚΕ για να εξασφαλιστεί ομαλή δημοκρατική εξέλιξη και σημείωσε ότι τίποτε δεν πραγματοποιήθηκε απ' όσα είχαν συμφωνηθεί. Ο κρατικός μηχανισμός έμεινε όπως ήταν επί Κατοχής, κανείς δωσίλογος δε δικάστηκε, εζήτησαν να αφοπλιστεί ο ΕΛΑΣ, ενώ νύχτα μέρα μετέφεραν όπλα και εξόπλιζαν την 5η φάλαγγα. Απηύθυνε δριμύτατο κατηγορητήριο εναντίον του Παπανδρέου, που είναι υπεύθυνος όχι μόνο γιατί έβαψε τα χέρια του στο αίμα του ελληνικού λαού, αλλά και γιατί παρέσυρε του Αγγλους σ' έναν πόλεμο εναντίον της Ελλάδας. Για τον Παπανδρέου, είπε, δεν μπορεί να γίνεται συζήτηση να συμμετάσχει σε Κυβέρνηση ούτε και σαν απλός υφυπουργός.
Καυτηρίασε την επέμβαση των Αγγλων και τις ωμότητες που διαπράττουν. Εμείς πιστεύουμε, είπε, ότι ο αγώνας μας είναι απόλυτα δίκαιος. Δεν επροκαλέσαμε τη σημερινή κατάσταση που είναι πραγματικά άσκημη. Αμυνόμαστε για τα δικαιώματα του λαού. Ομως δε συζητάμε το ζήτημα των ευθυνών. Ούτε σεις μπορείτε να δικάσετε εμάς, ούτε εμείς εσάς. Κριτής είναι ο Λαός. Γι' αυτό και ζητούμε να γίνουν το ταχύτερο εκλογές.
Νομίζουμε ότι πρέπει να δοθεί λύση στη σημερινή κατάσταση, αρκεί να έχουμε τη διάθεση γι' αυτό.
Δυο είναι τα σημεία που πρέπει ν' αποτελέσουν τη βάση της συμφωνίας: Δημοκρατία και Ανεξαρτησία. Η διαλλακτικότητα αυτή δεν πρέπει να νομιστεί αδυναμία. Είμαστε αποφασισμένοι να συνεχίσουμε τον αγώνα για τη Δημοκρατία και την Ανεξαρτησία και έχουμε όλη την Ελλάδα μαζί μας. Σε καμιά περίπτωση δεν πρόκειται να υποταχθούμε.
"ΤΑ ΤΡΙΑΝΤΑ ΤΑΓΜΑΤΑ"
Στο τέλος του λόγου του ρώτησε ο Πλαστήρας πώς μπορεί να λυθεί το στρατιωτικό. Ο συν. Σιάντος του υπενθύμισε τη γνωστή θέση μας - γενική αποστράτευση, δημιουργία εθνικού στρατού κλπ. Στο σημείο αυτό ο Πλαστήρας ρώτησε ανήσυχος:
- Και τότε τι θα γίνουν τα 30 τάγματα του που επιστρατεύθηκαν;
Σιάντος: Εχετε 30 τάγματα; Και δεν τα στέλνετε να μας διαλύσετε αντί να στέλνετε Αγγλους;
Τελικά αποφασίστηκε να γίνει σήμερα στις 11 π.μ. ευρύτερη σύσκεψη των κομμάτων. Θα συζητηθούν το ζήτημα της αντιβασιλείας και το όλο πολιτικό ζήτημα και θα παρθούν αποφάσεις.
Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΕΡΑ ΤΗΣ ΣΥΣΚΕΨΗΣ
Χθες το μεσημέρι επαναλήφθηκε η σύσκεψη για τον τερματισμό της σύγκρουσης και τη λύση της πολιτικής κρίσης. Πήραν μέρος υπό την προεδρεία του Αρχιεπισκόπου, οι κ. κ. Καφαντάρης, Σοφούλης, Σοφιανόπουλος, Πλαστήρας, Μάξιμος, Μυλωνάς, Δραγούμης, Κ. Τσαλδάρης, Αλεξανδρής, Στεφανόπουλος, Πέτρος Ράλλης, Σπ. Θεοτόκης, Κανελλόπουλος, Γονατάς και Παπανδρέου. Από το ΕΑΜ πήραν μέρος οι συν. Σιάντος και Παρτσαλίδης. Είχαν οριστεί επίσης οι συναγ. Γεωργαλάς και Γαβριηλίδης, καθώς και ο συναγ. Σβώλος, αλλά δεν μπόρεσαν να μετάσχουν, γιατί οι προσκλήσεις δόθηκαν αργά και οι Αγγλοι δεν ανελάμβαναν την ευθύνη να τους εξασφαλίσουν τη μετάβαση, λόγω των διεξαγομένων εκείνη τη στιγμή επιχειρήσεων.
Οταν πήγαν οι συναγ. Σιάντος και Παρτσαλίδης, αντί για σύσκεψη βρήκαν παρακοινοβούλιο. Οταν ξανάρχισε η σύσκεψη, απάντησε ο κ. Καφαντάρης σε επίθεση που του είχε γίνει για όσα είπε προχθές.
ΜΙΛΑ Ο κ. ΚΑΦΑΝΤΑΡΗΣ
ΚΑΦΑΝΤΑΡΗΣ: Δεν είμαι συνήγορος της Αριστεράς. Τα όσα είπα για την Ορεινή Ταξιαρχία, δεν τα είπα για να υποστηρίξω την Αριστερά, αλλά για να καταδείξω, ότι ήταν λάθος να οδηγήσει ο κ. Παπανδρέου στη σύρραξη, χάρη της Ορεινής Ταξιαρχίας. Αν ο κ. Παπανδρέου ενόμιζε ότι έπρεπε να οδηγηθούμε σε σύρραξη, θα όφειλε να διαλέξει άλλες αφορμές και όχι το ζήτημα της διατήρησης των 2.000 πραιτοριανών, όταν μάλιστα είχε δεχτεί τη διάλυσή τους και κατόπιν υπαναχώρησε. Ο κ. Παπανδρέου ήρθε στην Αθήνα, αλλά δεν έκρινε αναγκαίο να καλέσει μια σύσκεψη των κομμάτων και να εξηγήσει τι έγινε στην Αίγυπτο. Με εντολή τίνος ήρθε πρωθυπουργός, αυτό δε μας το εξήγησε. Αυτός δεν είναι δημοκρατικός τρόπος διακυβέρνησης. Σήμερα μας φέρνει την παραίτησή του. Δε με ενδιαφέρει τι θα κάνει. Το ζήτημα δε λύνεται με την παραίτηση Παπανδρέου, αλλά με την Αντιβασιλεία.
ΟΠΛΑ ΚΑΙ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ
- ΜΑΚΑΡΙΟΤΑΤΟΣ: Η Αριστερά δήλωσε χτες ότι στη νέα Κυβέρνηση θα καταθέσουν τα όπλα. Μπορεί η Αριστερά να μας πει, τι εννοεί νέα Κυβέρνηση και με ποιους όρους θα καταθέσει τα όπλα;
- ΣΙΑΝΤΟΣ: Εμείς για τα όπλα, δεν έχουμε να σας πούμε τίποτε, προτού λυθούν τα βασικά ζητήματα. Τα όπλα είναι δική μας και των Αγγλων υπόθεση. Το ζήτημα είναι: Ο πολιτικός κόσμος είναι διατεθειμένος να συγκροτήσει Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας, ναι ή όχι;
Αν ναι, τότε να συζητήσουμε πάνω σ' αυτό το ζήτημα. Συμφωνώ με τον κ. Καφαντάρη, ότι πρώτο βήμα για τη λύση του Ελληνικού ζητήματος είναι η Αντιβασιλεία, που θα οδηγήσει στη λύση του Κυβερνητικού ζητήματος. Δεν μπορούμε να παραδώσουμε τα όπλα στη λεγόμενη κυβέρνηση Παπανδρέου, γιατί μαζί της βρισκόμαστε σε εμπόλεμο κατάσταση, εκτός αν νομίζετε, ότι ο Παπανδρέου αποτελεί Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας.
- ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Δεν είπα, ότι υπάρχει Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας.
Η ΑΝΤΙΒΑΣΙΛΕΙΑ
- ΠΑΡΤΣΑΛΙΔΗΣ: Χθες τέθηκε για λύση το ζήτημα της Αντιβασιλείας. Βλέπω ότι το ζήτημα αυτό παρακάμπτεται. Είναι κοινή συνείδηση, ότι αν υπήρχε Αντιβασιλεία, μπορούσε να αποφευχθεί η σύγκρουση, γιατί όταν στις 4 του Δεκέμβρη παραιτήθηκε ο Παπανδρέου και προσκλήθηκε ο κ. Σοφούλης, ήρθε δε σε επαφή μαζί του το ΕΑΜ και το ΚΚΕ, θα ήταν δυνατό να σχηματιστεί Κυβέρνηση. Συνεπώς, πρωταρχική προϋπόθεση του τερματισμού της κρίσης είναι η Αντιβασιλεία.
Ο Κανελλόπουλος κάνει εμπαθή επίθεση κατά του ΕΑΜ.
- ΣΙΑΝΤΟΣ: Το καθήκον μας είναι, όχι να συζητάμε, αλλά να βρούμε μια λύση, που θα μας βγάλει από τη σημερινή κατάσταση. Επαναλαμβάνω την άποψη: Πρέπει να γίνει νέα Κυβέρνηση κοινής εμπιστοσύνης στην οποία θα παραδώσει ο στρατός του ΕΛΑΣ.
Μπροστά στην επιμονή των ΕΑΜικών αντιπροσώπων, ο Μακαριότατος ανακοινώνει ότι υπέρ της αντιβασιλείας εκηρύχτηκαν οι: Καφαντάρης, Σοφούλης, Σιάντος, Παρτσαλίδης, Μυλωνάς, Σοφιανόπουλος, Πλαστήρας, Μάξιμος, Γονατάς και Κανελλόπουλος. Για την αναβολή οι Θεοτόκης, Ράλλης, Τσαλδάρης, Στεφανόπουλος και Παπανδρέου. Με την ψηφοφορία αυτή θεωρήθηκε ότι λύθηκε το ζήτημα του θεσμού της Αντιβασιλείας και καλείται ο συν. Σιάντος να εκθέσει τις απόψεις του ΕΑΜ για τον τρόπο συγκρότησης της Κυβέρνησης και το πρόγραμμά της.
ΜΙΛΑ Ο ΣΥΝΑΓ. ΣΙΑΝΤΟΣ
ΣΙΑΝΤΟΣ: Η κυβέρνηση που θα σχηματιστεί, πρέπει να είναι κυβέρνηση πραγματικής εθνικής ενότητας. Το πρόγραμμά της πρέπει να είναι:
1. Τιμωρία των δωσιλόγων. Απαίτηση του λαού είναι να δώσει λόγο όποιος βαρύνεται για προδοτικές πράξεις.
2. Εκκαθάριση του κρατικού μηχανισμού. Οπως είναι συγκροτημένος σήμερα ο κρατικός μηχανισμός, με υπεύθυνους λειτουργούς στυλοβάτες της 4ης Αυγούστου και δωσιλόγους, δεν μπορεί να γίνει διοίκηση Κράτους ελεύθερου και δημοκρατικού.
3. Διάλυση της Χωροφυλακής. Με το Σώμα αυτό ο Μανιαδάκης και οι καταχτητές οργίασαν σε βάρος του λαού. Οσα στοιχεία της Χωροφυλακής είναι υγιή, να παραμείνουν αφού κριθούν από συμβούλιο.
Η Αστυνομία Πόλεων, αφού περάσουν από Συμβούλιο τα στελέχη της, να παραμείνει για την τάξη στην Αθήνα. Στην ύπαιθρο, θα αναλάβει η Εθνοφυλακή. 4. Δημιουργία Εθνικού Στρατού, με την αποστράτευση όλων των εθελοντικών σχηματισμών. Να κληθούν 2 έως 3 ηλικίες. Τα στελέχη του στρατού να περάσουν από Συμβούλια. Ετσι θα φτάσουμε στον τερματισμό της κρίσης. Ως προς τη σύνθεση της Κυβέρνησης, ζητούμε: Πρωθυπουργός, πρόσωπο κοινής εμπιστοσύνης. Ποσοστό συμμετοχής μας: 40 - 50%. Τα υπουργεία Εσωτερικών και Δικαιοσύνης και τα υφυπουργεία Στρατιωτικών και Εξωτερικών. Στο σημείο αυτό εξηγεί με ακαταμάχητα επιχειρήματα, γιατί πρέπει να δοθούν στην Αριστερά τα πιο πάνω υπουργεία.
Τελικά ο Σιάντος πρότεινε να γίνουν το δημοψήφισμα την πρώτη Κυριακή του Φεβρουαρίου και οι εκλογές τον Απρίλη.
ΟΙ ΕΥΕΡΕΘΙΣΤΟΙ
Οι κ. κ. Π. Ράλλης, Θεοτόκης και Τσαλδάρης, αποχωρούν με τη δήλωση του πρώτου, ότι οι προτάσεις σημαίνουν κομμουνιστικοποίηση του κράτους.
Ο Πλαστήρας δήλωσε, ότι αν γίνουν δεκτές οι προτάσεις θα... φύγει από την Ελλάδα.
ΣΙΑΝΤΟΣ: Αυτό είναι ζήτημα δικό σας. Αλλά νομίζω ότι το κακό δε είναι μεγάλο.
Ο κ. Μάξιμος προτείνει να γίνει συζήτηση για τις προτάσεις, αλλά ο κ. Σοφούλης διαμαρτύρεται. Ο σ. Σιάντος παρακαλεί να διευκρινισθεί, στο τέλος, εάν η σύσκεψη οδηγήται σε ναυάγιο ή όχι. Ο κ. Σοφούλης και ο Μακαριότατος δηλώνουν, ότι η συζήτηση θα επαναληφθεί αφού ανταλλαχθούν οι απόψεις των άλλων κομμάτων επί των προτάσεων της Αριστεράς. Τελικά αποφασίζεται να συνεχιστεί η σύσκεψη σε ημέρα που θα καθοριστεί.
Ο σ. Σιάντος δήλωσε στο Μακαριότατο, ότι αν στη νέα σύσκεψη θα κληθεί και ο Γονατάς, η Αριστερά δεν μπορεί να μετάσχει και αν δεν αποχώρησε και κατά τη σύσκεψη αυτή, αυτό προήλθε από την ειλικρινή επιθυμία της να μη ναυαγήσει η σύσκεψη".