O ΜΥΛΟΣ ΤΟΥ ΑΧΙΝΟΥ ΕΚΠΕΜΠΕΙ SOS
Θα συγκινηθεί κάποιος αρμόδιος;
Θα συγκινηθεί κάποιος αρμόδιος;
Ως τις δεκαετίες του ’50 και του ’60 ο Αχινός ήταν (και παραμένει ως σήμερα) το ιστορικότερο χωριό
της Ανατολικής Φθιώτιδας, ήταν επίσης (αλλά ίσως δεν είναι πλέον) και
το πιο όμορφο. Αψευδείς μάρτυρες της ιστορικότητάς του οι αναφορές στον
«Εχίνο» συγγραφέων όπως ο Αριστοφάνης, ο Στράβωνας, ο Βορτσέλας, τα
σωζόμενα κατάλοιπα αρχαίων τειχών, ο μεσαιωνικός πύργος, το καστρόσπιτο
των χρόνων της Τουρκοκρατίας, το κοτσέκι για τους παλιότερους αγρότες
του και τα εντυπωσιακά ευρήματα των σύγχρονων αρχαιολόγων, όπως το
αρχαίο οινοποιείο, σε μικρή απόσταση από τον σημερινό οικισμό. Μάρτυρες
της ομορφιάς με το οποίο το είχε προικίσει η φύση κάποιες ασπρόμαυρες
φωτογραφίες και οι επιζώντες παλιοί του κάτοικοι. Αποδέκτης προνομιακός
του ανεκτίμητου δώρου των πηγών του Αι-Δημήτρη, το χωριό ήταν πνιγμένο
στα νερά και στο πράσινο.
Το δώρο των πλούσιων πηγών ξεκινώντας απ’ τη μεγάλη υδρομάστευση, που ακουμπά σχεδόν τα θεμέλια της μικρής εκκλησιάς του «Υδροβλήτη» κατηφόριζε προς τον κάμπο μέσα από ορμητικά ρέματα ξεχυνόταν προς τα νότια υδρεύοντας τον Αχινό και τους οικισμούς του και αρδεύοντας τον πεδινό ελαιώνα και τις μπαμπακοφυτείες, τις καλαμποκοφυτείες, τα μποστάνια και τα λαχανικά στα χωράφια και τους κήπους των σπιτιών.
Το δώρο των πλούσιων πηγών ξεκινώντας απ’ τη μεγάλη υδρομάστευση, που ακουμπά σχεδόν τα θεμέλια της μικρής εκκλησιάς του «Υδροβλήτη» κατηφόριζε προς τον κάμπο μέσα από ορμητικά ρέματα ξεχυνόταν προς τα νότια υδρεύοντας τον Αχινό και τους οικισμούς του και αρδεύοντας τον πεδινό ελαιώνα και τις μπαμπακοφυτείες, τις καλαμποκοφυτείες, τα μποστάνια και τα λαχανικά στα χωράφια και τους κήπους των σπιτιών.
Δυο
ήταν τα ρέματα, που από διαφορετικές διαδρομές έφταναν στο χωριό, όπου
διακλαδίζονταν σε εφτά μικρότερα. Το μεγαλύτερο από τα δυο ρέματα, με το
νερό που προοριζόταν για τον μύλο και το λιοτρίβι του χωριού,
ακολουθούσε μια διαδρομή 3-4 χιλιομέτρων κατάφυτη από πλατάνια κι έφτανε
το βόρειο μέρος του πλατανιά που περιέβαλε τον μύλο και το σπίτι του
μυλωνά. Εκεί ένα τμήμα του ξέκοβε δεξιά για την «ντριστέλα» (νεροτριβή).
Πέφτοντας από ψηλά σαν μικρός καταρράχτης στον μεγάλο βαθύ ξύλινοι κάδο
της, που βρισκόταν χωμένος στο έδαφος, έπλενε ή επεξεργαζόταν με την
ορμή τα μάλλινα υφαντά - κλινοσκεπάσματα και κιλίμια που κουβαλούσαν σ’
αυτήν οι κάτοικοι του Αχινού, των γειτονικών χωριών και της Στυλίδας. Το
ίδιο νερό που ξεχείλιζε διαρκώς από τον κάδο έμπαινε στο «μυλαύλακο»,
συγκεντρωνόταν σε μια στέρνα δέκα με δεκαπέντε μέτρα ψηλότερα απ’ τη
σκεπή του μύλου κι από κει, πέφτοντας με ορμή προς τα κάτω, κινούσε τη
φτερωτή και τις μυλόπετρες. Ύστερα πρόβαλλε απ’ το στόμιο του «ζουριού»,
του τοξωτού αγωγού που υπήρχε κάτω από τις μυλόπετρες, κι έσμιγε πάλι
με το μεγαλύτερο ρέμα που συνέχιζε την πορεία του μέσα φτάνοντας στην
«Αγράδα». Εκεί χωριζόταν και πάλι σε δυο μικρότερα ρέματα. Το πρώτο απ’
αυτά κατηφόριζε νότια προς το κέντρο του χωριού και το άλλο συνέχιζε τον
δρόμο του ανατολικά με μερικές ακόμα διακλαδώσεις προς τα νότια
μεταφέροντας δωρεάν ενέργεια στο υδροκίνητο λιοτρίβι. Βγαίνοντας απ’ το
χωριό τα έξι συνολικά (αν θυμάμαι καλά ) μικρά ρέματα διακλαδίζονταν
ξανά σε πολυάριθμα νεραύλακα που το χειμώνα χύνονταν στη θάλασσα και τα
καλοκαίρια χρησιμοποιούνταν για τν άρδευση του κάμπου της Κουβέλας.
Σήμερα
δυστυχώς, στο βωμό της αλόγιστης εκμετάλλευσης του υπόγειου υδροφόρου
ορίζοντα το νερό των πηγών του Αι-Δημήτρη έχει μειωθεί επικίνδυνα.
Επιπλέον, το νερό απ’ το μεγάλο ρέμα του μύλου που διέσχιζε κι ομόρφαινε
το χωριό ανηφόρισε με αντλίες προς τα ορεινά άνυδρα χωράφια και
κτήματα, μετατρέποντάς τα σε ποτιστικά. Η κοίτη του ρέματος περιμένει
κάποια βροχή για να δροσιστεί και τα πλατάνια στις όχθες της ξεράθηκαν
κι έγιναν καυσόξυλα. Η νεροτριβή που έπαιρνε ζωή απ’ τον μικρό
καταρράκτη σώπασε για πάντα και βρίσκεται θαμμένη στα μπάζα , τα
ξερόχορτα και τα βάτα. Οι μυλόπετρες παραμένουν ακίνητες κάτω απ’ την
ετοιμόρροπη σκεπή του παλιού μύλου και το υδροκίνητο λιοτρίβι, χωρίς
νερό, σταμάτησε εδώ και πολλά χρόνια να λειτουργεί.
Μοναδική εστία αντίστασης, μοναδική συντροφιά του γέρικου νερόμυλου και μοναδικό καταφύγιο υπαίθριας δροσιάς στους καλοκαιρινούς καύσωνες για κάποιους περαστικούς παραμένουν μερικά πλατάνια στην ανατολική πλευρά του. Ανάμεσα σ’ αυτά ξεχωρίζει ο θεόρατος αιωνόβιος «πλάτανος του μύλου». Αυτό που τον κράτησε κι αυτόν και τα παιδιά του στη ζωή και δεν τον οδήγησε στο θάνατο όπως τον επίσης αιωνόβιο γείτονά του «πλάτανο του Καρφή» ήταν ό,τι και το οξυγόνο για όσους νοσηλεύονται σε μονάδες εντατικής θεραπείας με σοβαρά αναπνευστικά προβλήματα. Ήταν λίγο νερό που μερικές φορές ξεχειλίζοντας από την τελευταία στη σειρά δεξαμενή υδροδότησης του χωριού -που βρίσκεται περί τα 300 μέτρα βορειότερα στα ριζά του κάστρου- κατηφόριζε μ’ ένα ρυάκι ως τον μοναδικό εναπομείναντα στο χωριό μεγάλο πλάτανο και τα παιδιά του και τους παρέτεινε τη ζωή. Δυστυχώς όμως εδώ και μερικές βδομάδες κάποιοι από τον δήμο, για άγνωστο λόγο, δημιούργησαν δυνατότητα υπερχείλισης στην προτελευταία δεξαμενή, που βρίσκεται κοντά στην Αγία Παρασκευή, και η δεξαμενή του κάστρου σταμάτησε να τροφοδοτεί υποτυπωδώς με νερό τα πλατάνια.
Μοναδική εστία αντίστασης, μοναδική συντροφιά του γέρικου νερόμυλου και μοναδικό καταφύγιο υπαίθριας δροσιάς στους καλοκαιρινούς καύσωνες για κάποιους περαστικούς παραμένουν μερικά πλατάνια στην ανατολική πλευρά του. Ανάμεσα σ’ αυτά ξεχωρίζει ο θεόρατος αιωνόβιος «πλάτανος του μύλου». Αυτό που τον κράτησε κι αυτόν και τα παιδιά του στη ζωή και δεν τον οδήγησε στο θάνατο όπως τον επίσης αιωνόβιο γείτονά του «πλάτανο του Καρφή» ήταν ό,τι και το οξυγόνο για όσους νοσηλεύονται σε μονάδες εντατικής θεραπείας με σοβαρά αναπνευστικά προβλήματα. Ήταν λίγο νερό που μερικές φορές ξεχειλίζοντας από την τελευταία στη σειρά δεξαμενή υδροδότησης του χωριού -που βρίσκεται περί τα 300 μέτρα βορειότερα στα ριζά του κάστρου- κατηφόριζε μ’ ένα ρυάκι ως τον μοναδικό εναπομείναντα στο χωριό μεγάλο πλάτανο και τα παιδιά του και τους παρέτεινε τη ζωή. Δυστυχώς όμως εδώ και μερικές βδομάδες κάποιοι από τον δήμο, για άγνωστο λόγο, δημιούργησαν δυνατότητα υπερχείλισης στην προτελευταία δεξαμενή, που βρίσκεται κοντά στην Αγία Παρασκευή, και η δεξαμενή του κάστρου σταμάτησε να τροφοδοτεί υποτυπωδώς με νερό τα πλατάνια.
Ο
μύλος εκπέμπει SOS για την επερχόμενη εξαφάνιση των τελευταίων πλατάνων
που του απόμειναν. Δεν γνωρίζουν όλοι οι κάτοικοι του χωριού ότι με
πρωτοβουλία του δήμου έχει κοπεί το νερό που διατηρούσε στη ζωή την
πράσινη όαση του μύλου. Όσοι το γνωρίζουν έχουν αναστατωθεί με τη σκέψη
ότι κινδυνεύει να καταστραφεί το τελευταίο από τα μνημεία φυσικού
κάλλους του χωριού. Κάποιοι από αυτούς έχουν ήδη ενημερώσει για τον
κίνδυνο τους αρμόδιους στο δήμου, οι οποίοι μέχρι στιγμής τουλάχιστον
που γράφονται αυτές οι γραμμές δεν έχουν κάνει τίποτα για την αποτροπή
του.
Έχω γεννηθεί κι έχω μεγαλώσει στον Αχινό. Φυσικό ήταν κάποιοι από αυτούς που ανησυχούν να με παρακαλέσουν να γράψω κάτι για το πρόβλημα που δημιουργήθηκε, μήπως συγκινηθεί κάποιος από τους συναρμόδιους φορείς -δήμος, δασική υπηρεσία, πολεοδομία, περιφέρεια, πολιτιστικές-οικολογικές οργανώσεις και σύλλογοι. Ανταποκρινόμενος στην παράκλησή τους και συμμεριζόμενος την ανησυχία τους τη δημοσιοποιώ με τούτο το σημείωμα, ελπίζοντας κι εγώ να γίνει κάτι, πριν είναι πολύ αργά.
Έχω γεννηθεί κι έχω μεγαλώσει στον Αχινό. Φυσικό ήταν κάποιοι από αυτούς που ανησυχούν να με παρακαλέσουν να γράψω κάτι για το πρόβλημα που δημιουργήθηκε, μήπως συγκινηθεί κάποιος από τους συναρμόδιους φορείς -δήμος, δασική υπηρεσία, πολεοδομία, περιφέρεια, πολιτιστικές-οικολογικές οργανώσεις και σύλλογοι. Ανταποκρινόμενος στην παράκλησή τους και συμμεριζόμενος την ανησυχία τους τη δημοσιοποιώ με τούτο το σημείωμα, ελπίζοντας κι εγώ να γίνει κάτι, πριν είναι πολύ αργά.
Υ.Γ.:
Θα απορήσουν αρκετοί γιατί το σημείωμά μου δεν το απευθύνω στον (περί
πολλών και σημαντικότερων για τον ίδιο ασχολούμενο) δήμαρχό μας και στο
δημοτικό συμβούλιο. Τους πληροφορώ ότι έχω γνωστοποιήσει αρκετές φορές
στον δήμο με έγγραφα και δημοσιεύματα στον τοπικό τύπο προβλήματα που
απασχολούν τους Στυλιδιώτες και είναι δυνατόν να λυθούν με ελάχιστα
χρήματα ή και αδαπάνως για τον δήμο, χωρίς να λάβω έστω μια ολιγόλογη
απάντηση, η οποία αποτελεί θεσμική υποχρέωση κάθε διοικητικής ή
αυτοδιοικητικής υπηρεσίας. Μακάρι αυτή τη φορά ο δήμος να συγκινηθεί και
να λύσει το πρόβλημα επαναφέροντας την υπερχείλιση στη δεξαμενή του
κάστρου. Αν αυτό δεν γίνει, να ζητηθεί (με έγγραφο και εν ανάγκη και με
δαπάνη του πολιτιστικού συλλόγου του χωριού και όχι μόνο…) η σύνδεση του
δικτύου ύδρευσης με μια βρύση διαρκούς ροής κάτω απ’ τα πλατάνια. Η
λύση αυτή πρέπει να δοθεί όσο το δυνατόν συντομότερα, γιατί αν
περιμένουμε τις δημοτικές εκλογές και την εκδήλωση της οικολογικής
ευαισθησίας του/της νέου/ας δημάρχου, αυτή η όαση δροσιάς και ομορφιάς
στον μύλο του χωριού μας ίσως να μην υπάρχει…
Στυλίδα 5η Αυγούστου 2018
Στυλίδα 5η Αυγούστου 2018
Θάνος Μπλούνας