Η αυταπάτη του "οικονομικού θαύματος" της Χούντας μέσα από οικονομικούς πίνακες και δημοσιονομικά στοιχεία.

Αναρτούμε στο LEFTeria-news μια ανάλυση με στατιστικά στοιχεία, σχετικά με την πραγματικότητα της οικονομίας επί δικτατορίας. 

Πως πραγματικά κατάφεραν οι "σωτήρες" της επταετίας να κάνουν τον δανεισμό της χώρας να υπερβεί κατά τρείς φορές το σύνολο των δανείων που είχε λάβει η χώρα, από ιδρύσεως του ελληγνικού κράτους

Όπως έλεγε και ο νεαρός Βορίδης,  "η Επανάστασις έχει την ομορφιά του διαβόλου...", αλλά εμείς την πληρώσαμε ακριβά. Σε χρήμα και αίμα.

Τα οικονομικά της μεγάλης αυταπάτης

Του ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ Α. ΧΕΚΙΜΟΓΛΟΥ δρος οικονομολόγου, συγγραφέα

Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, 19 Απριλίου 2014  

Ποια ήταν η οικονομική πραγματικότητα της Ελλάδας του 1967-1974; Ενα «οικονομικό θαύμα», όπως θριαμβολογούσαν οι ηγέτες του πραξικοπήματος; Μία κατάσταση που οδήγησε «στην άβυσσο, στο χείλος του γκρεμού», όπως έλεγαν συντηρητικοί Ελληνες οικονομολόγοι; 

Η παράδοση της χώρας στο ξένο κεφάλαιο, όπως υποστήριζαν οι αναλυτές και οι πολιτικοί της Αριστεράς; Μία «άφρων, ασυντόνιστος» πολιτική, όπως σχολίαζαν πολιτικοί της Δεξιάς; 'Η «μία από τα ίδια», όπως θα έλεγε κυνικά ο σημερινός μέσος σχολιαστής; Στο κείμενο αυτό θα εξετάσουμε μερικά στατιστικά δεδομένα (σε όποιο βαθμό αποτυπώνουν την πραγματικότητα), υπενθυμίζοντας ότι ο τρόπος με τον οποίο έβλεπαν οι Ελληνες την οικονομία πριν από τριάντα χρόνια διέφερε πολύ από το σημερινό. Οράματα και ιδεολογήματα, όπως η αυτοτελής ανάπτυξη, έχουν εξοβελιστεί από άλλα οράματα και ιδεολογήματα, όπως η παγκοσμιοποίηση.

 Αν υπάρχει ένα κοινό σημείο ανάμεσα στη δεκαετία του 1960 και του 2000, είναι η σκληρή πραγματικότητα της οικονομίας: το εμπόριο αύξανε και αυξάνει ταχύτερα από την υλική παραγωγή και οι πιστώσεις ταχύτερα από το εμπόριο. Γύρω από την απλή αυτή κίνηση, καθείς μπορεί να διαμορφώσει όποια μυθολογία επιθυμεί.

1. Μακροοικονομικά μεγέθη

1.1 Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν. 

Οπως φαίνεται στο γράφημα 1, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Ελλάδας αυξήθηκε εντυπωσιακά στην περίοδο της δικτατορίας. Το 1966 πλησίαζε τα 700 δολάρια. Το 1967 τινάχθηκε στα 800. Ο Ν. Μακαρέζος σε άρθρο του, που έγινε δεκτό στους Financial Times, τον Φεβρουάριο του 1969, προέβλεπε ότι το κατά κεφαλήν ΑΕΠ θα έφτανε τα 1.000 δολάρια το έτος 1972. Στην πραγματικότητα, ο στόχος αυτός επιτεύχθηκε μόλις το 1970! Το ΑΕΠ συνέχισε να αυξάνει και τα επόμενα χρόνια, ξεπερνώντας κατά κεφαλήν τα 1.200 δολάρια το 1973, για να υποστεί μικρή κάμψη το 1974.

Το πέρασμα από τα 700 στα 1.250 δολάρια μέσα σε έξι χρόνια δεν ήταν ένα απλό στατιστικό φαινόμενο. Στην πραγματικότητα αντικατοπτρίζει μια πορεία, που σε άλλες χώρες χρειάστηκε δεκαετίες για να επιτευχθεί. Με αυτή την έννοια, ήταν πράγματι πορεία εντυπωσιακή. Ομως, θα αλλοίωνε κανείς την πραγματικότητα, αν δεν λάμβανε υπόψη τι είχε συμβεί πριν από τη δικτατορία. Το 1953 το κατά κεφαλήν ΑΕΠ ήταν περίπου 300 δολάρια. Το 1965 είχε περάσει τα 600 και όπως φαίνεται στο γράφημα 1, η πορεία του δείκτη στα δύο χρόνια πριν από το πραξικόπημα υπήρξε εξ ίσου εντυπωσιακή.

Συνεπώς, στην περίοδο 1967-1974 συνεχίστηκε μια πορεία που είχε ξεκινήσει αρκετά χρόνια πριν, τότε που διαμόρφωναν την οικονομική πολιτική οι κυβερνήσεις του Συναγερμού και της ΕΡΕ. Η πορεία αυτή αντανακλούσε τη γενική κατάσταση στη Δύση. 

Οι δυτικές οικονομίες βρίσκονταν σε ανοδική φάση, με υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και ελάχιστη ανεργία. Αν, συνεπώς, υπάρχει κάτι προς έρευνα στην ελληνική περίπτωση, είναι ο τρόπος με τον οποίο ασκήθηκε η οικονομική πολιτική, ώστε να συνεχίσει να επιτυγχάνει ρυθμούς ανάλογους και κάπως υψηλότερους από το παρελθόν.

1.2 Επενδύσεις. Οι αναλυτές που έχουν ασχοληθεί με τα στατιστικά δεδομένα συμφωνούν ότι η ατμομηχανή για τις εξελίξεις στα τέλη της δεκαετίας του 1960 ήταν ο ρυθμός αύξησης του παγίου κεφαλαίου, δηλαδή οι ακαθάριστες επενδύσεις. 

Το σύνολο των επενδύσεων (βλέπε γράφημα 2, άνω καμπύλη) παρουσίασε κάμψη στα τελευταία χρόνια πριν από το πραξικόπημα και στον πρώτο χρόνο της δικτατορίας, ιδιαίτερα μάλιστα οι ιδιωτικές επενδύσεις (στο ίδιο γράφημα, μεσαία καμπύλη), ενώ οι κρατικές επενδύσεις διατήρησαν μια σταθερότητα (στο ίδιο γράφημα, κάτω καμπύλη).

Γι' αυτό και από το 1967 οι δικτάτορες έλαβαν μέτρα για την αύξηση των ιδιωτικών επενδύσεων, κυρίως με τον Α.Ν. 147/67, που καθιέρωσε σειρά φορολογικών κινήτρων. Ακόμη πιο αποτελεσματικά ήταν τα μέτρα που έλαβαν στις αρχές του 1968, αυξάνοντας πρακτικά τον οικοδομικό συντελεστή στην Αθήνα και τις μεγάλες πόλεις. Ετσι, τα δύο επόμενα χρόνια παρατηρήθηκε μια εντυπωσιακή διόγκωση των ιδιωτικών επενδύσεων, την οποία υποστήριξε μια ήπια αύξηση των κρατικών. Το 1970 οι συνολικές επενδύσεις προσωρινά υποχώρησαν, για να ακολουθήσει νέα αύξηση μέχρι το 1973, οπότε επήλθε επενδυτική κατάρρευση. Στο διάστημα 1970-1973, οι ιδιωτικές επενδύσεις κινήθηκαν ανοδικά, ενώ οι δημόσιες κάμφθηκαν από το 1972.

Αν ανατρέξει κανείς στη σύνθεση αυτών των επενδύσεων, θα διαπιστώσει ότι στην πρώτη θέση βρίσκονται οι επενδύσεις στην οικοδομή, που ήταν πολλαπλάσιες από τις επενδύσεις στη βιομηχανία. Οπως είναι εύκολα αντιληπτό, η οικοδομή γνώρισε άνθηση μέσα από την αύξηση των οικοδομικών συντελεστών, αλλά και εξαιτίας των φορολογικών κινήτρων που δόθηκαν στους μετανάστες, για να τοποθετήσουν το εισαγόμενο συνάλλαγμά τους σε αγορά ακινήτων. Η «βεβαίωση αγοράς συναλλάγματος», που εξέδιδαν οι τράπεζες, αποτέλεσε κομμάτι της καθημερινής ζωής και αντικείμενο πόθου χιλιάδων μεταναστών, που συνέδεσαν την παλιννόστησή τους με την αγορά ενός ακινήτου.

1.3 Ο ρόλος των τραπεζών. Αντίθετα προς την οικοδομή, οι επενδύσεις στη βιομηχανία όχι μόνο κρατήθηκαν χαμηλά, αλλά και βασίστηκαν απολύτως στις τραπεζικές πιστώσεις.

 Οπως φαίνεται στο γράφημα 3, που εξετάζει ποιο ποσοστό των επενδύσεων στη μεταποίηση προέρχεται από τραπεζικές πιστώσεις, η χρηματοδότηση της βιομηχανίας έφτασε σε βαθμό παραλογισμού.

Στα 1964, σε κάθε 100 δραχμές που επενδύονταν στη μεταποίηση, οι τράπεζες δάνειζαν τις 35 και οι επιχειρηματίες τοποθετούσαν τις 65. Το 1965, το ποσοστό ήταν μοιρασμένο: 50% οι τράπεζες και 50% οι επιχειρηματίες. Το 1966, πριν ακόμη από τη δικτατορία, το μερίδιο των τραπεζών προσέγγισε το 85%.

 Δηλαδή, οι επιχειρηματίες συνεισέφεραν μόνο με 15 δραχμές σε κάθε επένδυση 100 δραχμών και χρεώνονταν τα υπόλοιπα.

Η κατάσταση έγινε χειρότερη το 1967, οπότε και η αναλογία των τραπεζικών πιστώσεων έφτασε το 90%.

Το 1968, το μερίδιο των τραπεζών μειώθηκε στο (και πάλι υπερβολικό) επίπεδο 70%, γεγονός που οδήγησε τους δικτάτορες σε απλούστευση των πιστωτικών ελέγχων και έντονη εκστρατεία για την αύξηση των καταθέσεων.

 Τα αποτελέσματα φάνηκαν τα τρία επόμενα χρόνια, οπότε το μερίδιο των πιστώσεων σκαρφάλωσε στο 81%, έπειτα στο 87% και πάλι στο 90%. Στη συνέχεια, και παρά το γεγονός ότι οι επενδύσεις ακολουθούσαν ανοδική πορεία (γράφημα 2), ο ρόλος των τραπεζικών πιστώσεων στην υλοποίησή τους περιορίστηκε σταδιακά, χωρίς όμως να πάψει να είναι υπερβολικός. Ηδη είχαν αρχίσει να εμφανίζονται συμπτώματα ανάσχεσης στην αύξηση των καταθέσεων (από όπου αντλούνταν οι επενδύσεις), αλλά και σταδιακής υπερθέρμανσης της οικονομίας, με αποτέλεσμα να ληφθούν περιοριστικά μέτρα.

1.4 Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών. Η δικτατορία έλαβε πρόνοια για την ανάπτυξη του Χρηματιστηρίου. Παρασχέθηκαν ιδιαίτερα φορολογικά κίνητρα με τον Α.Ν. 148/67, ο οποίος προέβλεψε και το θεσμό των αμοιβαίων κεφαλαίων. Ακολούθησε μια χρηματιστηριακή ευφορία, που αποδείχθηκε βραχύβια. Το 1968 ο όγκος των συναλλαγών αυξήθηκε κατά 85% έναντι του 1967 και 150% έναντι του 1966. Η πορεία αυτή συνεχίστηκε μέσα στο 1969 και ατόνησε στη συνέχεια. Τα παίγνια του ΟΠΑΠ αποδείχθηκαν πιο αξιόπιστα.

2. Δημοσιονομικά

2.1 Δημόσιες δαπάνες. Οι δαπάνες του Δημοσίου σημείωσαν συνεχή άνοδο από το 1961 ώς το 1974 (βλέπε γράφημα 4). 

Μπορεί όμως κανείς να ξεχωρίσει τρεις διαφορετικές κλίσεις στην καμπύλη. Μέχρι το 1963 (κυβερνήσεις ΕΡΕ), ο ρυθμός αύξησης ήταν ήπιος. Από το 1963 μέχρι το 1966 (κυβερνήσεις Κέντρου) ο ρυθμός γίνεται έντονος. Από το 1967 και μετά (δικτατορία) ο ρυθμός γίνεται εντονότατος. Η σύνθεση των κρατικών δαπανών στη διάρκεια της δικτατορίας δεν είναι εύκολο να εντοπιστεί με αξιοπιστία. Ενα μέρος οδηγήθηκε σίγουρα σε επενδύσεις (ανεξάρτητα από τη σημασία αυτών των επενδύσεων). Αλλά το μεγαλύτερο φαίνεται να απορροφήθηκε στην επέκταση του δημόσιου τομέα και την αύξηση του προσωπικού του.

Το περίεργο είναι ότι δεν αυξήθηκαν -αντιθέτως μειώθηκαν- οι δαπάνες για την εθνική άμυνα.

 Από την άλλη πλευρά, διογκώθηκαν οι δαπάνες για την «εσωτερική ασφάλεια» του καθεστώτος.

Τέλος, ολοένα και μεγαλύτερο μερίδιο απορροφούσε η πληρωμή των τοκοχρεολυσίων του δημόσιου χρέους.

2.2 Δημόσιο χρέος. Πώς βρέθηκαν οι πόροι για τη διόγκωση των κρατικών δαπανών; Κατ' αρχάς αυξήθηκε η φορολογητέα ύλη. Οι φόροι, ως ποσοστό του ΑΕΠ, αυξήθηκαν κατά δύο έως τρεις ποσοστιαίες μονάδες. 

Αλλά η κύρια πηγή ήταν ο δανεισμός. 

Το ελληνικό δημόσιο χρέος πολλαπλασιάστηκε (βλέπε γράφημα 5). 

Ειπώθηκε μάλιστα ότι στα χρόνια της δικτατορίας, ο δανεισμός υπερέβη κατά τρεις φορές το σύνολο των δανείων που είχε λάβει η χώρα από την ίδρυση του ελληνικού κράτους μέχρι το 1967. Ως ποσοστό του ΑΕΠ, το χρέος ήταν πάντως χαμηλότερο σε σχέση με τα μεγέθη των επόμενων κυβερνήσεων.

2.3 Πληθωρισμός. Η αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης και των κρατικών δαπανών, η αύξηση των εισαγωγών (βλέπε παρακάτω), αλλά κυρίως η διεθνής συγκυρία, που οδήγησε σε συρρίκνωση πολύ πιο ανθηρές οικονομίες από την ελληνική, με τη διεθνή κρίση του πετρελαίου, είχαν καταλυτικές συνέπειες στο δείκτη τιμών καταναλωτή. Από 2,5% το 1968, ο πληθωρισμός έφτασε το 6,6% το 1972 και προσέγγισε το 40% στις αρχές του 1974. Μόνο τότε, επί «κυβερνήσεως» Ανδρουτσόπουλου, ελήφθησαν σκληρά αντιπληθωριστικά μέτρα, αλλά ήταν πλέον αργά.

3. Οι σχέσεις με το εξωτερικό

3.1 Εισαγωγές και εξαγωγές. Τα δύο πρώτα χρόνια, η εξέλιξη των εισαγωγών και των εξαγωγών ακολούθησε την προδικτατορική πορεία της (βλέπε γράφημα 6). 

Τα επόμενα χρόνια, χάρη στη λήψη ευνοϊκών μέτρων, όπως η ασφάλιση των εξαγωγικών πιστώσεων και η πριμοδότηση ορισμένων μορφών βιοτεχνικών εξαγωγών, οι εξαγωγές γνώρισαν αύξηση, η οποία μετά το 1971 έγινε εντυπωσιακή. Αξίζει να σημειωθεί ότι η αύξηση των εξαγωγών συνδυάστηκε με τη βελτίωση του μεριδίου του δευτερογενούς τομέα.

Ωστόσο, οι εισαγωγές διογκώθηκαν με πολύ ταχύτερους ρυθμούς από τις εξαγωγές, από το 1968 μέχρι το 1972, παρά την εκστρατεία υπέρ των ελληνικών προϊόντων, που πήρε τις διαστάσεις μαζικής υστερίας. Από το 1972 και έπειτα, η διόγκωση των εισαγωγών έλαβε τη μορφή χιονοστιβάδας εξαιτίας και της αναδιάρθρωσης των τιμών σε διεθνές επίπεδο, από την εκτίναξη των τιμών των καυσίμων.

Μέχρι τότε, η βελτίωση του τουριστικού συναλλάγματος, των μεταναστευτικών εμβασμάτων και του ναυτιλιακού συναλλάγματος επέτρεψε να καλύπτεται το διευρυνόμενο έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου από τους άδηλους πόρους, αλλά και από την καθαρή εισροή κεφαλαίων εξωτερικού (το 10% των βιομηχανικών επενδύσεων προερχόταν από το εξωτερικό). Τα δύο τελευταία χρόνια της δικτατορίας, οι πιέσεις στο ισοζύγιο πληρωμών έγιναν αφόρητες, γεγονός που συνέβαλε στη διόγκωση του πληθωρισμού.

3.2 Τουρισμός. Οι κυβερνήσεις των δικτατόρων έδωσαν μεγάλη σημασία στον τουρισμό. Ο αριθμός των τουριστών τετραπλασιάστηκε μεταξύ 1968 και 1971, οπότε και ξεπέρασε το ένα εκατομμύριο. Η εξέλιξη αυτή συνδυάστηκε με την αύξηση του αριθμού των κλινών με ρυθμό 9% το χρόνο. Για το σκοπό αυτό διατέθηκαν υψηλές πιστώσεις, η ανέλιξη των οποίων κατέληξε σε «σκάνδαλα», τα οποία «διερευνήθηκαν» ποινικώς κατά τη διάρκεια της «κυβέρνησης» Ανδρουτσόπουλου.

Στο γράφημα 7 απεικονίζονται οι πιστώσεις προς τον τουρισμό, σε σύγκριση προς τις πιστώσεις για τη βιοτεχνία. Μέχρι το 1966, οι δύο αυτοί κλάδοι χρηματοδοτήθηκαν ισόμετρα. Από το 1967 παρατηρείται απόκλιση υπέρ του τουρισμού (άνω καμπύλη), 

ενώ από το 1971 τα υπόλοιπα των δανειοδοτικών λογαριασμών προς τις τουριστικές επιχειρήσεις αυξήθηκαν με ακόμη μεγαλύτερη ένταση, προφανώς διότι πολλά δάνεια δεν εξοφλήθηκαν.

Ετσι, παγιδεύτηκαν πιστωτικοί πόροι, που αν είχαν διατεθεί στη βιοτεχνία θα είχαν ίσως μειωθεί τα φαινόμενα στενότητας στην προσφορά αγαθών. Η στενότητα της προσφοράς του εγχώριου μεταποιητικού τομέα ήταν, σε μεγάλο βαθμό, υπαίτια της έντασης των πληθωριστικών φαινομένων προς το τέλος της δικτατορίας.

3.3 Ξένες εταιρείες. Από τους πρώτους μήνες, η δικτατορία έλαβε ιδιαίτερη μέριμνα για την προσέλκυση κεφαλαίων του εξωτερικού. Εκτός από την ειδική νομοθεσία, στο περίφημο «Σύνταγμα» του 1968 ελήφθη πρόνοια ώστε καμιά μελλοντική κυβέρνηση να μην μπορεί να μειώσει τα προνόμια που έδινε το νόμος 2687/1953 (της κυβέρνησης Παπάγου). Πάντως, μέχρι το 1970 περί τις 250 ξένες επιχειρήσεις εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα, λόγω των φορολογικών και άλλων κινήτρων. Στη διάρκεια της δικτατορίας, δέκα ξένες τράπεζες ίδρυσαν υποκαταστήματα στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη (που συγκέντρωσαν περίπου το 8% των τραπεζικών εργασιών της χώρας), έναντι μόνο δύο ξένων τραπεζών που υπήρχαν μέχρι το 1967. Ο συνολικός αριθμός των υποκαταστημάτων τους ήταν σχεδόν ίσος με τον αριθμό των υποκαταστημάτων που ίδρυσαν οι ελληνικές τράπεζες στο εξωτερικό, προκειμένου να προσελκύσουν τις αποταμιεύσεις των Ελλήνων του εξωτερικού.

3.4 Ναυτιλία. Το τμήμα της ελληνικής οικονομίας που γνώρισε πραγματική άνθηση στη διάρκεια της δικτατορίας ήταν ο εμπορικός στόλος. Στα τρία πρώτα χρόνια, η χωρητικότητα αυξήθηκε κατά 50%. Προς το τέλος της δικτατορίας, η αξία του εμπορικού στόλου έφτασε τα 16 δισεκατομμύρια δολάρια και ξεπερνούσε κατά πολύ την αξία όλων των βιομηχανικών εγκαταστάσεων που βρίσκονταν στην Ελλάδα. Στις εξελίξεις αυτές, ο ρόλος της ελληνικής κυβέρνησης δεν ήταν πρωταγωνιστικός. Περισσότερο πρέπει να ληφθούν υπόψη εξωγενείς παράγοντες, όπως το κλείσιμο του Σουέζ και η άφθονη πιστοδότηση των αμερικανικών και βρετανικών τραπεζών στους Ελληνες εφοπλιστές.

4. Απασχόληση

4.1 Αύξηση του αριθμού των απασχολουμένων. Ο αριθμός των απασχολουμένων αυξήθηκε στη διάρκεια της επταετίας και ο ρυθμός μετανάστευσης μειώθηκε. Θέσεις απασχόλησης δημιουργήθηκαν όχι μόνο στον τριτογενή τομέα, αλλά και στη μεταποίηση. Μέχρι το 1969, η απασχόληση δημιουργήθηκε κυρίως στις πολύ μικρές μεταποιητικές μονάδες, που απασχολούσαν μέχρι 4 εργάτες ή υπαλλήλους (βλέπε γράφημα 8).

Από το 1969 μέχρι το 1973 η κατάσταση άλλαξε. Παρατηρήθηκε σοβαρή αύξηση θέσεων απασχόλησης στις μεγάλες επιχειρήσεις, αξιοσημείωτη αύξηση στις μεσαίες επιχειρήσεις, ενώ η απασχόληση στις μικρές επιχειρήσεις παρέμεινε στάσιμη. 

Τέλος, στις πολύ μικρές επιχειρήσεις υποχώρησε στα επίπεδα του 1963.

4.2 Αμοιβές. Οι αμοιβές των επί μέρους κλάδων των μισθωτών καθορίζονταν με αποφάσεις πρωτοβάθμιων ή δευτεροβάθμιων διαιτητικών δικαστηρίων, έμμεσα δηλαδή από το κράτος.

Τα τρία πρώτα χρόνια, οι αμοιβές των μισθωτών αυξήθηκαν σε πραγματικές τιμές.

Στην περίοδο 1970-1972 εμφάνισαν στασιμότητα (κατά την έκφραση του Γ. Παπαδόπουλου, «θα φάγωμεν λιγότερο, κύριοι, θα πίωμεν ολιγότερον»).

Τέλος, στη διετία 1973-1974, οι πραγματικές αμοιβές συρρικνώθηκαν δραματικά, λόγω του υψηλού πληθωρισμού.

5. Κοινωνικές παροχές

5.1 Ποσοστό κοινωνικών δαπανών στο ΑΕΠ.

Το ποσοστό των κοινωνικών δαπανών στο ΑΕΠ είναι ο μόνος αντικειμενικός τρόπος για να εξετάσει κανείς συνολικά και γενικά το επίπεδο των κοινωνικών παροχών. Τον πρώτο χρόνο της δικτατορίας το ποσοστό αυτό αυξήθηκε, συνεχίζοντας την τάση που παρατηρείται στα προ της δικτατορίας χρόνια. Το 1969 υπήρξε μια μικρή αύξηση, τον επόμενο χρόνο μικρή μείωση και από το 1971 μια σταθερή πτώση.

Στα 1974, το ποσοστό των κοινωνικών δαπανών στο ΑΕΠ είχε συρρικνωθεί στα επίπεδα του 1965-1966.

5.2 Ασφαλιστικό. Μία από τις βασικές προτεραιότητες της δικτατορίας ήταν η αναμόρφωση του ασφαλιστικού συστήματος. Ο Γ. Παπαδόπουλος, σε ομιλία του ενώπιον των «εκπροσώπων» των εργαζομένων και των συνταξιούχων, δήλωσε στις αρχές του 1969 ότι δεν επρόκειτο «να θιγούν συνταξιοδοτικά δικαιώματα», αλλά απλώς το σύστημα θα έμπαινε σε μία τάξη, με την ομαδοποίηση των ασφαλισμένων κατά φορείς. Ακόμη όμως και οι διορισμένοι «εκπρόσωποι» αντέδρασαν και η αναμόρφωση του ασφαλιστικού συστήματος, παρά την προπαγάνδα, δεν εφαρμόστηκε.

5.3 Συντάξεις στους «αγωνιστές Εθνικής Αντίστασης». Ταυτόχρονα με την αναμόρφωση του ασφαλιστικού, η δικτατορία παραχώρησε συντάξεις και σε «αγωνιστές Εθνικής Αντίστασης».

Επρόκειτο για μία εκδοχή της «Εθνικής Αντίστασης», η οποία προχωρούσε μέχρι και την «περίοδο του συμμοριτοπόλεμου», με την προϋπόθεση ότι ο συνταξιούχος είχε επιλέξει τη σωστή πλευρά. Σύμφωνα με το νομοθέτημα, δεν δικαιούνταν σύνταξη άτομα που προσέφεραν μεν εθνικές υπηρεσίες, αλλά απομακρύνθηκαν από την «εθνικήν οικογένειαν προσχωρήσαντα εις αντεθνικάς παρατάξεις».

5.4 Σεισάχθεια για επαγγελματικά χρέη. Το 1968 το καθεστώς αποφάσισε τη μαζική απελευθέρωση των επιχειρηματιών και επαγγελματιών που βρίσκονταν στη φυλακή για χρέη. Απελευθερώθηκαν έτσι περίπου 2.000 άτομα. Στη συνέχεια, καταργήθηκε η προσωποκράτηση για χρέη.

5.5 «Ρύθμιση» αγροτικών χρεών. Το 1968, επίσης, «ρυθμίστηκαν», δηλαδή σχεδόν χαρίστηκαν, συσσωρευμένα αγροτικά χρέη. Ωφελήθηκαν 644.000 οφειλέτες, για συνολικό ποσόν ύψους 7,6 δισεκατομμυρίων δραχμών της εποχής.

Το ποσόν αυτό ήταν ίσο με το σύνολο των απλήρωτων υπολοίπων των δανείων προς τη βιοτεχνία στα τέλη του ίδιου έτους!

Η άφεση των χρεών συνοδεύτηκε με παραινέσεις του Γ. Παπαδόπουλου προς τους αγρότες: «Δεν θέλομεν πλέον αγρότας εις το καφενείον», αποφάνθηκε ο δικτάτωρ. Ενα άλλο σημαντικό μέτρο υπέρ των αγροτών ήταν ότι διαχωρίστηκε η εισοδηματική ενίσχυσή τους από τη διαμόρφωση των τιμών των προϊόντων τους. Με τον τρόπο αυτό, η διακίνηση των αγροτικών προϊόντων πέρασε σε ιδιωτικά χέρια, ενώ μέχρι τότε η συγκέντρωση γινόταν από κρατικούς φορείς.

5.6 Δωρεάν διανομή φοιτητικών συγγραμμάτων. Το μέτρο αυτό ξεκίνησε από τη δικτατορία και ισχύει μέχρι σήμερα. Εκτός από τη δωρεάν διανομή των συγγραμμάτων, η δικτατορία εισήγαγε και ρυθμίσεις για τη «διευκόλυνση» των σπουδών, καθιερώνοντας τη δυνατότητα μεταφοράς μαθημάτων από έτος σε έτος.

5.7 Μονιμότητα δημοσίων υπαλλήλων. Το 1968 καθιερώθηκε η «ισοβιότητα» (μονιμότητα) όλων των δημοσίων υπαλλήλων, με ορισμένες προϋποθέσεις. Το μέτρο αυτό ελήφθη μετά την εκκαθάριση των υπηρεσιών από τα πρόσωπα που θεωρούνταν «ύποπτα» για τα κοινωνικά τους φρονήματα και που δεν δέχτηκαν να υπογράψουν δήλωση περί αυτών.

Το 1969 η δικτατορία έλαβε ένα πολύ σοβαρό μέτρο στο δημόσιο τομέα, καθιερώνοντας τη μονιμοποίηση και την ένταξη στην ιεραρχία όλων των εκτάκτων υπαλλήλων. Οποιος δεν είχε υπερβεί ένα (διευρυμένο) όριο ηλικίας και κατείχε τα τυπικά προσόντα του κλάδου στον οποίον υπηρετούσε, εντασσόταν στην ιεραρχία, με κανονικό βαθμό και αποδοχές. Η θέση του στην επετηρίδα βρισκόταν «εις το αριστερόν» των παλαιοτέρων τακτικών υπαλλήλων, ώστε να μη δημιουργηθούν παράπονα εκ μέρους τους.

5.8 Πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων. Ενα μεγάλο βήμα ήταν η κατάργηση των πιστοποιητικών κοινωνικών φρονημάτων, τον Σεπτέμβριο του 1971. Με την κατάργηση των πιστοποιητικών, δεν έπαψε ο έλεγχος των φρονημάτων. Εγινε όμως ηπιότερος και δεν επεκτεινόταν στα φρονήματα των προγόνων των ενδιαφερομένων, εφ' όσον οι πρόγονοι δεν ήταν ενεργοί κομμουνιστές.

6. Επίλογος

Με όλους τους κινδύνους που ενέχουν οι γενικεύσεις, μια αντικειμενική αξιολόγηση των οικονομικών της 21ης Απριλίου θα έπρεπε να περιλαμβάνει τα εξής στοιχεία:

Η ελληνική οικονομία συνέχισε στα χρόνια 1967-1974 να πορεύεται στην ίδια κατεύθυνση που είχε χαραχθεί από τις κυβερνήσεις του Συναγερμού και της ΕΡΕ και που ακολούθησαν και οι κυβερνήσεις του Κέντρου. Καθώς οι τελευταίες ήταν βραχύβιες, υπήρξε μια χαλάρωση σε πολλά σημεία της οικονομικής πολιτικής, χαλάρωση επουσιώδης με τα σημερινά κριτήρια. Οι δικτάτορες δεν δοκίμασαν να κάνουν κάτι καινούργιο, ως προς την κατεύθυνση. Επιχείρησαν όμως να επιταχύνουν την πορεία.

Για να πετύχουν το στόχο τους, υιοθέτησαν μέτρα έντονης κρατικής παρέμβασης, με αποτέλεσμα την αύξηση του δημόσιου χρέους (που ήταν πάντως ελάχιστο σε σχέση με τα σημερινά μέτρα). Προσπάθησαν επίσης να προσελκύσουν το ξένο κεφάλαιο (με ένταση πολύ χαμηλότερη απ' ό,τι οι κυβερνήσεις των τελευταίων ετών) και να αυξήσουν τους άδηλους πόρους (η αύξηση των οποίων είχε βέβαια ως ιστορικό υπόβαθρο τη μετανάστευση, που ήταν έργο προηγούμενων κυβερνήσεων). Η προσπάθεια για επιτάχυνση επέφερε υπερθέρμανση της οικονομίας. Αν δεν συνέτρεχε η διεθνής οικονομική κρίση, η υπερθέρμανση θα έμενε σε ένα επίπεδο πληθωρισμού 5%-6%, που δεν θα ήταν δύσκολο να μειωθεί (τα μέσα δεν έχουν αλλάξει).

Δυστυχώς για την υστεροφημία τους, η διεθνής οικονομική κρίση ανέτρεψε πλήρως το σκηνικό και τις ουτοπίες των συνταγματαρχών και εκείνων που υπαγόρευαν την οικονομική πολιτική τους.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΣΗΜΕΙΩΣΗ:

Μέσα στην απέραντη βιβλιογραφία, το κείμενο αυτό στηρίχθηκε ιδιαίτερα στα έργα: Νίκος Ψυρούκης «Ιστορία της Σύγχρονης Ελλάδας», τέταρτος τόμος, Αθήνα 1983. Μαρία Νεγρεπόντη-Δελιβάνη (με τη συνεργασία της Βάσως Πορταρίτου), Ανάλυση της Ελληνικής Οικονομίας, Αθήνα 1979. 

http://lefteria-news.blogspot.gr/2014/04/blog-post_23.html

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ 

Soloup. Ο Απρίλης, οι εκλογές & ένα πραξικόπημα. Ξαναδιαβάζουμε Βορίδη - Φαήλο - Τέλλογλου & New Statesman/BBC

http://lefteria-news.blogspot.gr/2014/04/soloup-new-statesman.html

ΟΜΙΛΙΑ ΕΙΡΗΝΗΣ ΚΑΛΑΪΤΖΗ ΣΤΟ ΠΕΡΑΜΑ ΣΤΗ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΣΤΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ...

 

• 

Μεγ

Πήραν «Alpha» στη συκοφαντία και την προβοκάτσια!

Πήραν «Alpha» στη συκοφαντία και την προβοκάτσια!

Καταγγελία από τη δημοτική αρχή Χαϊδαρίου για το προβοκατόρικο ρεπορτάζ του τηλεοπτικού σταθμού για τον καταυλισμό στο Σκαραμαγκά

Ο δήμαρχος Χαϊδαρίου, Μ. Σελέκος, με προσφυγόπουλα στον καταυλισμό

Σχετικά με το προβοκατόρικο «ρεπορτάζ» του προχτεσινού δελτίου ειδήσεων του «Alpha» για τη δημοτική αρχή Χαϊδαρίου, η ίδια με δελτίο Τύπου επισημαίνει μεταξύ άλλων τα παρακάτω:

«Το ρεπορτάζ παρουσιάζει το δήμο ως αδιάφορο και αναξιόπιστο, ότι δεν έχει προβεί σε όσα υποχρεούται για τις παρεχόμενες στο Κέντρο υπηρεσίες. Μάλιστα, διαστρεβλώνει την πραγματικότητα ώστε να καταλήξει στο συμπέρασμα που θέλει, ότι "όλοι ίδιοι είναι"!
Το ρεπορτάζ λέει ότι ο δήμος έχει στην ευθύνη του το Κέντρο Φιλοξενίας, ενώ στην πραγματικότητα η Διοίκηση και ευθύνη του Κέντρου ανήκει στο Γενικό Επιτελείο Ναυτικού του υπουργείου Εθνικής Αμυνας και στο υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής. Ο δήμος με τους εργαζόμενους, που έχουν προσληφθεί με 8μηνες συμβάσεις μέσω ΟΑΕΔ, αλλά και με τις δικές του δυνάμεις, συνεπικουρεί στη λειτουργία του.
Το ρεπορτάζ λέει ότι ο δήμος αμείβει πενιχρά και προσλαμβάνει με άλλα κριτήρια από αυτά που προβλέπει ο νόμος. Η αλήθεια είναι ότι όλες οι προσλήψεις αυτές έγιναν μέσω ΟΑΕΔ, χωρίς καμιά εμπλοκή του δήμου στα κριτήρια και την επιλογή του προσωπικού. Την ίδια στιγμή, όλοι γνωρίζουν ότι ως δημοτική αρχή Χαϊδαρίου διεκδικούμε τη μονιμοποίηση των συμβασιούχων με πλήρη εργασιακά δικαιώματα, κόντρα στην αντιλαϊκή πολιτική που καταδικάζει κάθε συμβασιούχο σε μισή δουλειά - μισή ζωή.
Το ρεπορτάζ λέει ότι ο Δήμος Χαϊδαρίου έχει την αποκλειστική ευθύνη για την καθαριότητα του χώρου. Η αλήθεια είναι ότι, σε σχέση με το κάλεσμα που απηύθυνε από την αρχή το Ναυτικό στους όμορους δήμους της περιοχής, οι δήμοι ανταποκρίθηκαν με αναλογική συμμετοχή. Βεβαίως, την αποκλειστική ευθύνη για τη συνολική λειτουργία του και επομένως και για την καθαριότητα την έχει το υπουργείο Εθνικής Αμυνας.
Το ρεπορτάζ λέει ότι ελάχιστοι από τους 52 εργαζόμενους στην καθαριότητα δουλεύουν στο χώρο του Σκαραμαγκά. Στην πραγματικότητα, το προσωπικό που δόθηκε στους δήμους κατευθύνθηκε ώστε να καλύψει άμεσες ανάγκες τόσο μέσα στο Κέντρο, περιμετρικά αυτού, αλλά και μέσω των υπηρεσιών υποστήριξης του δήμου όπως στην Κοινωνική και Τεχνική Υπηρεσία για ανάγκες που συνεπάγονται από τη λειτουργία του Κέντρου. Αυτό, δηλαδή, που εφαρμόζει ο δήμος μας όλο αυτό το διάστημα.
Το ρεπορτάζ λέει ότι ο δήμαρχος ήταν άφαντος! Ομως, την προηγούμενη μέρα, η ίδια δημοσιογράφος ζήτησε και πήρε συνέντευξη από τον δήμαρχο. Συνέντευξη διάρκειας 20 λεπτών! Αφού δεν έβγαλε "λαγό" από τη συζήτηση, μέσω της "κοπτοραπτικής" παρουσίασε ένα μονόλεπτο στιγμιότυπο χωρίς να παρουσιάζει τα σημαντικότερα σημεία της συζήτησης από επιλογή! Σαν να μην έφτανε αυτό, ο ίδιος ο δήμαρχος κάλεσε την ώρα του Δελτίου να παρέμβει ζωντανά, ώστε να αποκατασταθεί η αλήθεια, αλλά οι "αμερόληπτοι" δημοσιογράφοι αρνήθηκαν πεισματικά!

Ο κόσμος μάς ξέρει! Η λάσπη δεν πιάνει!

Οι κάτοικοι της πόλης μας, όπως και όλη η Ελλάδα, γνωρίζουν ότι από την πρώτη στιγμή της εξαγγελίας ότι πρόκειται να δημιουργηθεί Κέντρο Φιλοξενίας Προσφύγων στο Σκαραμαγκά, πήραμε όλα εκείνα τα μέτρα ώστε ο λαός της περιοχής να αγκαλιάσει τους πρόσφυγες, να βοηθήσει με όποιον τρόπο μπορεί στην καλύτερη διαβίωσή του.
Συμβάλλουμε, σταθερά, για τη βελτίωση της κατάστασης στην καθαριότητα με φορτηγό του δήμου, σκούπα για καθαρισμό των δρόμων στο Κέντρο, με απεντομώσεις την περίοδο που ενδείκνυνται. Εχουμε αναδείξει τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο χώρος και διεκδικούμε ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης, επισημαίνοντας ότι πρέπει να επιλυθούν άμεσα προβλήματα αποχετευτικά, θέρμανσης, διατροφής με καλύτερη ποιότητα φαγητού, να υπάρξει άμεση συγκοινωνιακή σύνδεση του χώρου με το αστικό κέντρο και το Μετρό και φυσικά διεκδικήσαμε την άμεση με κρατική ευθύνη ιατροφαρμακευτική τους περίθαλψη.

Ο σκοπός τους αγιάζει τα μέσα!

Ας απαντήσουν οι έγκριτοι δημοσιογράφοι του "Alpha":
Ποιον, τελικά, εξυπηρετεί το ρεπορτάζ αυτό, την ίδια στιγμή που τη δομή στο Σκαραμαγκά λυμαίνονται δεκάδες ΜΚΟ, που προσβλέπουν εκτός από τα εκατομμύρια της κυβέρνησης και της ΕΕ και σε δωρεάν προσωπικό;
Ενα χρόνο που λειτουργεί η Δομή Φιλοξενίας, πότε ανέδειξαν τις πρωτοβουλίες αλληλεγγύης του δήμου, τις συνεχείς προσπάθειες ανάδειξης των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι πρόσφυγες στην καθημερινότητά τους;
Ποιον εξυπηρετεί η προσπάθεια λασπολογίας εναντίον της δημοτικής αρχής, η οποία με την υπεύθυνη στάση της στο ζήτημα των προσφύγων έχει απομονώσει τις ρατσιστικές και ξενοφοβικές φωνές;».

Κουβάρι αντιθέσεων και συμβιβασμών

Κουβάρι αντιθέσεων και συμβιβασμών

Σύμφωνα με ενημερωτικό δελτίο που απέστειλε η ελληνική πρεσβεία της Βαρσοβίας προς την Αθήνα, το πολωνικό υπουργείο Αμ υνας γνωστοποίησε στις 24/12 απόφασή του να προμηθευτεί πυραύλους αέρος - εδάφους τύπου JASSM - ER (Joint Air-to-Surface Standoff Missiles - Extended Range), αξίας 200 εκ. ευρώ, από την αμερικανική «Lockheed Martin».
Η πρεσβεία προσθέτει ότι το υπουργείο Αμ υνας των ΗΠΑ έχει εγκρίνει τη διάθεση στην Πολωνία 70 πυραύλων, οκτώ εκπαιδευτικών πυραύλων και ενός προσομ οιωτή, στο πλαίσιο προφανώς της ενίσχυσης των «αμυντικών ικανοτήτων» των κρατών - μελών του ΝΑΤΟ που βρίσκονται στη συνοριογραμμή με τη Ρωσία. Αλλωστε, παρότι η νέα ηγεσία των ΗΠΑ φέρεται να επιδιώκει κάποιο συμβιβασμό με τη Ρωσία, εντούτοις τέτοιες κινήσεις δεν βρίσκονται έξω από τον προσανατολισμό της.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο προοριζόμενος για υπουργός Αμυνας στην κυβέρνηση Τραμπ, στρατηγός ε.α. Τζέιμις Μάτις, μιλώντας πρόσφατα στην αρμόδια επιτροπή του Κογκρέσου, που εξέταζε την υποψηφιότητά του, τάχθηκε αναφανδόν υπέρ της μόνιμης εγκατάστασης αμερικανικών και ΝΑΤΟικών βάσεων στις Βαλτικές Χώρες κοντά στη Ρωσία. Σε ένα τέτοιο σκηνικό, κατά το πολωνικό ειδησεογραφικό πρακτορείο ΡΑΡ, η Πολωνία σχεδιάζει να αγοράσει 40 πυραύλους, με τους οποίους θα οπλιστούν τα αεροσκάφη τύπου F-16 της πολεμ ικής της αεροπορίας.

***

Δεν περνά απαρατήρητο - και οπωσδήποτε «δένει» - το γεγονός ότι στο ίδιο ενημερωτικό δελτίο, οι Ελληνες διπλωμάτες ενέταξαν και την είδηση ότι, όπως γνωστοποίησε στις 19/12 το πολωνικό ΥΠΕΞ, η Βαρσοβία άσκησε προσφυγή στο Δικαστήριο της ΕΕ κατά της απόφασης (της 28/10) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με την οποία εξαιρέθηκε ο γερμανικός αγωγός αερίου «Opal» από τους κανόνες του λεγόμενου «Τρίτου Ενεργειακού Πακέτου της ΕΕ».
Η πολωνική πλευρά ζητά να ανασταλεί η απόφαση, προειδοποιώντας ότι αν τελικά εφαρμοστεί και ο γερμανικός αγωγός εξαιρεθεί από το ευρωπαϊκό ενεργειακό πακέτο, θα ενισχυθούν παραπέρα τα προνόμια της ρωσικής «Gazprom», η πρόσβαση της οποίας στη δυνα μικότητα του «Opal» θα αυξηθεί από το 50% στο 80%, ενώ προηγουμ ένως προβλεπόταν η διατήρησή της στο 50% μέχρι το 2032. Μια τέτοια εξέλιξη, καταγγέλλουν οι Πολωνοί, θα επιτρέψει στην «Gazprom» να λειτουργήσει ως μονοπώλιο στην Κεντροανατολική Ευρώπη, απειλώντας την «ενεργειακή ασφάλεια» των χωρών της περιοχής.
Να σημειώσουμε εδώ ότι ο μήκους 470 χλμ. αγωγός «Opal» ξεκινά από την ΒΑ Γερμανία και «τρέχει» παράλληλα με τα γερμανοπολωνικά σύνορα. Τροφοδοτείται από το γερμανορωσικό αγωγό «Nord Stream 1» και μεταφέρει ρωσικό φυσικό αέριο προς τον γερμανικό νότο, έως τα σύνορα με την Τσεχία, όπου συνδέεται με τον τσέχικο αγωγό «Gasela», που κατασκευάστηκε από τη ρωσική «Stroytransgaz». Η τελευταία μάλιστα δραστηριοποιείται και στην Ελλάδα, αναλαμβάνοντας έργα των ΔΕΠΑ και ΔΕΣΦΑ.
Να σημειωθεί ότι ανάλογη προσφυγή μ ε εκείνη της πολωνικής κυβέρνησης, άσκησε στις αρχές Δεκέμβρη η πολωνική εταιρεία φυσικού αερίου PGNiG, ενώ και η κρατική ουκρανική «Naftohaz» έχει δια μαρτυρηθεί εντόνως, όπως παρατηρεί η ελληνική πρεσβεία.
Η αύξηση της διοχέτευσης ρωσικού καυσίμου μέσω του γερμανικού αγωγού, κατά παρέκκλιση της ευρωενωσιακής νόρμας, εξυπηρετεί κατά βάση τα γερμανικά μονοπώλια και οξύνει τις αντιθέσεις στο εσωτερικό της ΕΕ, όπως δείχνει και η αντίδραση της Πολωνίας, επιβεβαιώνοντας ότι οι σχέσεις μεταξύ ιμπεριαλιστικών κρατών και κέντρων, αλλά και στο εσωτερικό τους, είναι ένα μπλεγμένο κουβάρι ανταγωνισμών και συμβιβασμών.

***

Εν μέσω τέτοιων ανταγωνισμών, που εκφράζονται και με στρατιωτικά μέσα, φάλαγγα τεθωρακισμένων οχημάτων «Humvee» και φορτηγών των αμερικανικών Ενόπλων Δυνάμεων πέρασε στις 12/1 τα γερμανο-πολωνικά σύνορα, εγκαινιάζοντας τη μεταφορά στην Πολωνία Αμερικανών στρατιωτών και βαρέος στρατιωτικού υλικού, στο πλαίσιο της επιχείρησης «Atlantic Resolve» («Ατλαντική Αποφασιστικότητα»).
Σε μια επόμενη εξέλιξη, στις 27/2 - 4/3, σε Πολωνία, Εσθονία, Λετονία και Λιθουανία, στη συνοριογραμμή, δηλαδή, με τη Ρωσία, το ΝΑΤΟ προγραμματίζει τη διεξαγωγή της άσκησής του GRIFFIN FORCE I 17, με επίκεντρο τη Διακλαδική Δύναμη Υψηλής Ετοιμότητας που διατηρεί και στόχο την αύξηση των «δυνατοτήτων» της. Ασκήσεις ετοιμάζονται και για τους επόμενους μήνες.
Ολα αυτά, στο πλαίσιο σφοδρών ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών για τον έλεγχο αγορών, πλουτοπαραγωγικών πηγών και διαύλων. Οι εξελίξεις σε όλο το τόξο από την Ουκρανία μέχρι τη Βόρεια Αφρική, μυρίζουν κυριολεκτικά μπαρούτι. Μέσα σ' αυτό το ρευστό οικονομικά, πολιτικά και στρατιωτικά τοπίο, χρειάζεται ο λαός να είναι σε εγρήγορση και επιφυλακή. Να εντείνει την πάλη του ενάντια στην εμπλοκή της χώρας στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς και πολέμους, οργανωμένα και επιθετικά να απαντήσει στην ένταση της αντιλαϊκής πολιτικής σε όλα τα μέτωπα.

Θ. Μπ.

«Μπουμ» στην ευελιξία

«Μπουμ» στην ευελιξία

Το «μπουμ» της ευελιξίας στην αγορά εργασίας και η δραματική συρρίκνωση των μισθών για τη συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων καταγράφονται, για άλλη μια χρονιά, στο Πληροφοριακό Σύστημα «Εργάνη» για το 2016.
Η μονιμοποίηση και δραματική επέκταση της μερικής απασχόλησης και της εκ περιτροπής εργασίας, που μαζί με τις συμβάσεις ορισμένου χρόνου αφορούν πλέον το 1/3 του συνόλου των μισθωτών, το γεγονός ότι εκατοντάδες χιλιάδες μισθωτοί λαμβάνουν το μήνα 100 και 200 ευρώ μισθό, ενώ πλέον το 50% έχει μηνιαίο εισόδημα ως «ταβάνι» τα 800 ευρώ μεικτά, αποδεικνύουν τον πραγματικό στόχο, αλλά και την αποτελεσματικότητα των αντιλαϊκών μέτρων που πάρθηκαν με ιδιαίτερη ένταση τα προηγούμενα χρόνια της κρίσης.
Με αυτά τα μέτρα, η εργατική δύναμη γίνεται διαρκώς φθηνότερη για το κεφάλαιο, προκειμένου να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις ανάκαμψης της καπιταλιστικής οικονομίας, από την οποία όμως τίποτα δεν έχουν να κερδίσουν τα λαϊκά στρώματα.
Οταν, μάλιστα, μπροστά σ' αυτήν τη ζούγκλα της αγοράς εργασίας η κυβέρνηση βλέπει «θετική δυναμική», γίνεται φανερό ότι η «δίκαιη ανάπτυξη» που υπόσχεται, θα είναι ένα δράμα δίχως τέλος και όχι το τέλος του δράματος για τις εργατικές - λαϊκές οικογένειες, όπως τους υπόσχονται.
Οπως, άλλωστε, προκύπτει και από την απάντηση της Κομισιόν σε Ερώτηση ευρωβουλευτή του ΚΚΕ, η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν στερείται φαντασίας στην εξεύρεση εργαλείων για να τονώνει την ανταγωνιστικότητα του κεφαλαίου. Ετσι, δίπλα σε όλα τα «λουλούδια της ευελιξίας», προσθέτει άλλο ένα: Τη «μερική ανεργία», ως μια νέα μορφή απασχόλησης, που τη σερβίρει σαν φάρμακο για την αντιμετώπιση της ανεργίας και την «ομαλή προσαρμογή της αγοράς εργασίας»!
Σ' αυτό το πλαίσιο, όπως αποκάλυψε χτες το ρεπορτάζ του «Ριζοσπάστη», ο ψευδεπίγραφος «Ευρωπαϊκός Πυλώνας Κοινωνικών Δικαιωμάτων», που αυτό το διάστημα προωθείται στην ΕΕ, δεν είναι τίποτα άλλο, παρά η συστηματοποίηση και η αξιοποίηση με ένα μίνιμουμ κοινών κανόνων των ευέλικτων μορφών απασχόλησης, προκειμένου να ρυθμιστούν ζητήματα που έχουν σχέση με τον ανταγωνισμό ανάμεσα σε κράτη και σε κλάδους, και όχι βέβαια για να διασφαλιστούν τα συμφέροντα όσων «ξεροσταλιάζουν» στην ευελιξία και διαρκώς αυξάνονται.
Επιβεβαιώνεται έτσι ότι αυτό που στη χώρα μας εμφανίζεται από την κυβέρνηση ως «εξαίρεση» στο «ευρωπαϊκό κεκτημένο» αποτελεί τον κανόνα σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ενωση. Εναν κανόνα που το κεφάλαιο και τα όργανα της ΕΕ επιδιώκουν να σταθεροποιήσουν με κάθε μέσο, αφαιρώντας «διά πυρός και σιδήρου» τα δικαιώματα όλων των εργαζομένων.
Το ζοφερό αυτό μέλλον για την εργατική τάξη όχι μόνο της χώρας μας, αλλά και άλλων χωρών, υπέδειξε με τον τρόπο του και ο «πολύς» Π. Τόμσεν του ΔΝΤ, δηλώνοντας ότι η ανεργία στη χώρα μας θα επανέλθει στα προ κρίσης επίπεδα μόνο μετά από δύο δεκαετίες. Ανάλογες εκτιμήσεις για την πορεία της ανεργίας, σε σχέση πάντα με τις μεγάλες επισφάλειες της οικονομίας, κάνουν κι άλλοι αστοί μελετητές, όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για άλλες χώρες.
Αν πρέπει να κρατήσουν κάτι οι εργαζόμενοι με αφορμή τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ, είναι ότι η «ανάπτυξη» που τάζουν οι εγχώριοι και ξένοι υπερασπιστές της καπιταλιστικής ανάκαμψης, ακόμα και όταν επέλθει, θα έχει τεράστια ποσοστά ανεργίας, ενώ το κεφάλαιο και οι κυβερνήσεις του δεν πρόκειται να επαναφέρουν στα επίπεδα πριν από την κρίση κανένα από τα εργατικά - λαϊκά δικαιώματα.
Ακριβώς μπροστά στην προοπτική της μόνιμα υψηλής ανεργίας, η απάντηση που εμφανίζουν ως «λύση» είναι «ευελιξία και πάλι ευελιξία», ελαχιστοποίηση του εργατικού εισοδήματος και οριστική ταφόπλακα στη σταθερή και πλήρη εργασία. Αυτό το μέλλον δεν πρέπει να το δεχτούν οι εργαζόμενοι για τα παιδιά τους.
Ο δρόμος, για να ανακτήσει το κεφάλαιο την υψηλή κερδοφορία του, ανοίγεται στα συντρίμμια των δικών τους δικαιωμάτων. Κι αυτός ο δρόμος δεν είναι των εργαζομένων και του λαού.