Ο «πόλεμος των σκιών» και οι γνωστικές μας ευπάθειες...

 

 

Ο Αντυ ανησυχεί μην κολλήσει COVID-19. Αδυνατώντας να διαβάσει όλα τα σχετικά άρθρα που βλέπει, εμπιστεύεται τους φίλους του για υποδείξεις. Οταν ένας απ' αυτούς ισχυρίζεται στο «Facebook» ότι οι φόβοι για την πανδημία έχουν διογκωθεί, ο Αντυ αρχικά το απορρίπτει. Αλλά μετά, το ξενοδοχείο όπου εργάζεται κλείνει και καθώς κινδυνεύει να χάσει τη δουλειά του, ο Αντυ αρχίζει να αναρωτιέται πόσο σοβαρή είναι τελικά η απειλή από τον νέο κορονοϊό. Αλλωστε, κανένας απ' όσους γνωρίζει δεν έχει πεθάνει. Ενας συνάδελφος αναρτά ένα άρθρο που ισχυρίζεται ότι το «φόβητρο» του COVID έχει δημιουργηθεί από τις μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες, σε συνεργασία με διεφθαρμένους πολιτικούς, ισχυρισμός που συνάδει με την έλλειψη εμπιστοσύνης του Αντυ προς την κυβέρνηση. Η αναζήτηση που κάνει στο Web σύντομα τον οδηγεί σε δημοσιεύματα που ισχυρίζονται ότι η COVID-19 δεν είναι χειρότερη από τη γρίπη. Ο Αντυ συμμετέχει σε μια διαδικτυακή ομάδα ανθρώπων που έχουν ήδη απολυθεί, ή φοβούνται ότι θα απολυθούν και σύντομα αρχίζει να αναρωτιέται όπως πολλοί απ' αυτούς: «Ποια πανδημία;». Οταν μαθαίνει ότι πολλοί από τους φίλους του σκοπεύουν να συμμετάσχουν σε διαμαρτυρία για τον τερματισμό των lockdown, αποφασίζει να συμμετάσχει κι αυτός. Κι όταν η αδερφή του τον ρωτάει για τη διαμαρτυρία, ο Αντι μοιράζεται μαζί της την πεποίθησή του, που τώρα έχει γίνει στοιχείο της ταυτότητάς του: Η COVID είναι μια απάτη.

Αναφορές όπως η προηγούμενη έρχονται τελευταία συχνά στη δημοσιότητα για να ερμηνεύσουν την απήχηση ορισμένων ανορθολογικών απόψεων με αφορμή και την πανδημία. Ομως τα πράγματα είναι πολύ πιο σύνθετα...

* * *

Το παραπάνω παράδειγμα περιγράφει το πώς μπορεί με έναν συστηματικό τρόπο να χειραγωγηθεί μέσω του διαδικτύου, όχι απλώς η άποψη και η θέση σε ένα ζήτημα, αλλά και η ενεργός συμμετοχή και η δράση. Βεβαίως, υπάρχουν πολλοί κρίκοι σε αυτήν την αλυσίδα της «εθελούσιας» χειραγώγησης, εξαπάτησης και στρέβλωσης της ενεργητικής στάσης απέναντι σε ένα πρόβλημα. Το θέμα δεν είναι απλώς γνωστικό, δεν είναι θέμα κάποιων γνωστικών προκαταλήψεων.

Στην πραγματικότητα, το πεδίο είναι ναρκοθετημένο εξαρχής. Ο Αντι και ο κάθε Αντι γίνεται πιόνι σε μια μεγάλη σκακιέρα, στην οποία αόρατοι παίχτες είναι μεγάλα μονοπωλιακά, επιχειρηματικά συμφέροντα, αλλά και συμφέροντα κρατών. Το παιχνίδι έχει ως αντικείμενο το πώς η πανδημία θα αξιοποιηθεί σε έναν πόλεμο ισχύος ανάμεσα σε μονοπωλιακούς ομίλους, των ίδιων και διαφορετικών κλάδων, ανάμεσα σε ισχυρές ιμπεριαλιστικές συμμαχίες, ανάμεσα σε ανταγωνιζόμενα αστικά κράτη.

Στις «σκιές» ανταγωνίζονται τμήματα του κεφαλαίου που νιώθουν χαμένα από το lockdown και πιέζουν για άρση του ή για χαλάρωση ορισμένων υγειονομικών πρωτοκόλλων και τμήματα όπως οι φαρμακοβιομηχανίες, που προσδοκούν κέρδη από την πανδημία, κράτη που επιδιώκουν να κρύψουν τις ευθύνες τους για τα χάλια των συστημάτων Υγείας, εξαιτίας της εμπορευματοποίησής τους και κράτη που επιδιώκουν «υγειονομικό χάος» για τους ανταγωνιστές τους.

Συνδυάζονται σχέδια για αξιοποίηση της πανδημίας για νέα μέτρα ενάντια στους εργαζόμενους, για νέα μέτρα καταστολής με σχέδια διοχέτευσης της λαϊκής αγανάκτησης και διαμαρτυρίας σε ανορθολογικά κανάλια εύκολα χειραγωγήσιμα και αξιοποιήσιμα σε διάφορα αστικά επιχειρηματικά, πολιτικά και - γιατί όχι - πολεμικά σχέδια.

Εχει ενδιαφέρον να διαγνώσουμε τον μηχανισμό, με τον οποίο αυτός ο πόλεμος σκιών κατασκευάζει και αξιοποιεί τα πιόνια του...

Ενισχυτές

Η στάση του Αντι βασίζεται σε πραγματικά δεδομένα. Στην περίπτωση που συζητάμε, γιατί να έχει εμπιστοσύνη σε κράτη και κυβερνήσεις που αποδεδειγμένα τον αφήνουν μόνο, τον εγκαταλείπουν σε κρίσιμες φάσεις, όπως σε φυσικές καταστροφές, οικονομικές κρίσεις, δεν μπορούν να εγγυηθούν τη ζωή, τη δουλειά του, τα δικαιώματά του; Γιατί να μην είναι επιφυλακτικός απέναντι στα μονοπώλια του Φαρμάκου, που παράγουν με αποκλειστικό κριτήριο τα κέρδη τους και είναι βουτηγμένα σε μεγάλα σκάνδαλα; Γιατί να μην σκέφτεται ότι η πανδημία αξιοποιείται για νέα μέτρα εναντίον του; Ακόμα, γιατί να μην περνά από το μυαλό του ότι μπορεί ο ιός να εμπεριέχει και ανθρώπινη παρέμβαση, όταν ξέρουμε την ανάπτυξη των βιολογικών όπλων;

Το ίδιο ισχύει και για τους Αντι της άλλης όψης του νομίσματος, οι οποίοι άλλωστε πλειοψηφούν. Τους Αντι της «επίσημης χειραγώγησης». Που αποδέχονται το αφήγημα της ατομικής ευθύνης, που είναι έτοιμοι να δεχτούν κάθε περιορισμό, έχοντας πειστεί ότι το κράτος ό,τι ήταν να κάνει το έκανε υιοθετώντας ουσιαστικά τη λογική του κόστους - οφέλους λόγω της οικονομικής κατάστασης.

Τους Αντι που προσδοκούν από την «εθνική συνεννόηση» και την «κοινωνική συναίνεση», ελπίζοντας ότι έτσι μπορεί να αλλάξει η άθλια κατάσταση. Που ο φόβος τους για αυτούς, τις οικογένειες, τα παιδιά τους, η ανασφάλεια που τους δημιουργεί η κατάσταση που βιώνουν ενισχύει και τις προκαταλήψεις τους απέναντι στο εργατικό - λαϊκό κίνημα.

Οι σύγχρονες τεχνολογίες προσφέρουν δυνατότητες μεγάλης ενίσχυσης των προκαταλήψεων όλων των ειδών. Οι μηχανές αναζήτησης κατευθύνουν τον Αντι σε ιστοσελίδες, που φουντώνουν υποψίες ή παραδοχές του και τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης (ΜΚΔ) τον συνδέουν με άλλους που έχουν τα ίδια μυαλά, τροφοδοτώντας τους κάθε εκδοχής φόβους του. Κάνοντας τα πράγματα χειρότερα, αυτόματα συστήματα, τα αποκαλούμενα bots (από το robot), δηλαδή αυτοματοποιημένοι λογαριασμοί στα ΜΚΔ που εμφανίζονται ως πραγματικοί άνθρωποι, επιτρέπουν σε διάφορους μηχανισμούς να εκμεταλλευτούν τις όποιες γνωστικές ευπάθειες.

Οι διάφοροι Αντι δεν μπορούν να διακρίνουν αυτό που παίζεται πίσω από τις πλάτες τους, γίνονται μέρος ενός παιχνιδιού οικειοθελώς, αλλά ασυνείδητα. Η μεγάλη εικόνα των σχέσεων ανάμεσα σε επιχειρηματικά συμφέροντα, καπιταλιστικά κράτη, ανταγωνισμούς, ο πόλεμος που διεξάγεται ανάμεσά τους, δεν υπάρχουν στην οπτική τους. Εχει προηγηθεί ένας καθαγιασμός στο μυαλό τους της πληροφορίας στο διαδίκτυο και τα ΜΚΔ, τα οποία έχουν φορέσει τον μανδύα του «ακηδεμόνευτου μέσου».

Ούτε, βέβαια, μπορούν να δουν ότι από συμφέρον το «Facebook» και τα άλλα ΜΚΔ είναι φτιαγμένα για να λειτουργούν ως ενισχυτές των γνωστικών προκαταλήψεων και συγκεκριμένων αντιλήψεων, ενταγμένα σε έναν ολόκληρο μηχανισμό κρατών και επιχειρήσεων, αλλά και για να εξασφαλίζουν μεγαλύτερη συμμετοχή των χρηστών, άρα μεγαλύτερα κέρδη από τις διαφημίσεις.

Το πρόβλημα γίνεται πιο σύνθετο από την τεράστια διάδοση της διαδικτυακής πληροφορίας. Η θέαση και η παραγωγή ιστολογίων (blogs), βίντεο, τουίτ (tweets) και άλλων μορφών πληροφορίας που αποκαλούνται μιμίδια (memes), έχουν γίνει τόσο φτηνές και εύκολες, που το διαδίκτυο έχει κατακλυστεί. Αδυνατώντας να επεξεργαστούμε όλο αυτό το υλικό, αφήνουμε τις γνωστικές μας προκαταλήψεις να αποφασίζουν σε τι θα δώσουμε προσοχή και σε τι όχι. Αυτές οι νοητικές συντομεύσεις της απόστασης έως το συμπέρασμα, επηρεάζουν ποιες πληροφορίες αναζητούμε, κατανοούμε, θυμόμαστε και επαναλαμβάνουμε. Οχι τυχαία, θεωρείται ότι ο σύγχρονος πόλεμος είναι πρώτα απ' όλα πόλεμος της πληροφορίας.

«Οικονομία προσοχής» και παραμορφώσεις...

Ο νομπελίστας Χ. Σάιμον είχε πει ότι «εκείνο που καταναλώνει η πληροφορία είναι μάλλον εμφανές: καταναλώνει την προσοχή των ληπτών της» και στην αστική οικονομία συνηθίζεται να χρησιμοποιείται για το θέμα αυτό ο όρος οικονομία ή βιομηχανία της προσοχής. Ενα από τα πρώτα θύματα της αποκαλούμενης βιομηχανίας της προσοχής είναι η απώλεια πληροφοριών υψηλής ποιότητας.

Η τάση που προκαλεί η λεγόμενη προκατάληψη επιβεβαίωσης, να αναζητούμε, να ανακαλούμε και να καταλαβαίνουμε καλύτερα πληροφορίες που επιβεβαιώνουν αυτά που ήδη πιστεύουμε, είχε μελετηθεί ήδη από το 1932. Πειράματα που έγιναν στις δεκαετίες που ακολούθησαν επιβεβαίωσαν πάλι και πάλι ότι οι περισσότεροι άνθρωποι διαφορετικών αντιλήψεων, που εκτίθενται στις ίδιες πληροφορίες για ένα θέμα, πολύ περισσότερο σε ένα θέμα που προκαλεί αντιπαλότητα, τείνουν ο καθένας να ενισχύει τις απόψεις του.

Οι μηχανές αναζήτησης και οι πλατφόρμες των ΜΚΔ δίνουν προσωποποιημένες συστάσεις βασισμένες στον τεράστιο όγκο δεδομένων που έχουν συλλέξει με βάση τις προηγούμενες προτιμήσεις, που έχουν εκδηλώσει οι χρήστες τους. Εμφανίζουν «ψηλότερα» πληροφορίες με τις οποίες είναι πιθανότερο να συμφωνήσουμε, ακόμη και περιθωριακές και μας ...«προστατεύουν» από πληροφορίες που μπορεί να αλλάξουν τις ιδέες μας. Ερευνητικές εργασίες έδειξαν ότι πιο επιρρεπείς σε αυτό το μοτίβο της παραπληροφόρησης είναι οι άνθρωποι με συντηρητικές απόψεις, χωρίς όμως και οι υπόλοιποι να μπορούν να το αποφύγουν.

Μελέτη του 2006 έδειξε ότι όταν άνθρωποι απομονωθούν σε ομάδες στις οποίες μπορούν να δουν τις προτιμήσεις των άλλων του κύκλου τους, αλλά δεν γνωρίζουν για τις προτιμήσεις των ανθρώπων εκτός ομάδας, οι προτιμήσεις κάθε ομάδας τείνουν να αποκλίνουν διαρκώς και περισσότερο. Αντίθετα, όταν δεν μπορούν να δουν τις προτιμήσεις των άλλων, οι επιλογές των μελών των ομάδων εμφανίζουν σχετική σταθερότητα. Με άλλα λόγια, οι κοινωνικές ομάδες δημιουργούν μια πίεση προς τη συμμόρφωση, που μπορεί να υπερνικήσει τις ατομικές προτιμήσεις και, ενισχύοντας τυχαίες αρχικές διαφορές, μπορεί να οδηγήσει σε ακραίες αποκλίσεις.

Τα ΜΚΔ ακολουθούν παρόμοια λογική. Η δημοφιλία συγχέεται με την ποιότητα και οι άνθρωποι καταλήγουν να αντιγράφουν τη συμπεριφορά που παρακολουθούν. Πειράματα στο «Twitter», από ερευνητές του Τεχνικού Πανεπιστημίου της Δανίας, έδειξαν ότι η πληροφορία σε αυτό το μέσο μεταδίδεται μέσω «σύνθετης μόλυνσης»: Οταν εκτεθούμε επανειλημμένα σε μια ιδέα, που εμφανίζεται να προέρχεται από διαφορετικές πηγές, είναι πιο πιθανό να την υιοθετήσουμε και να την αναπαραγάγουμε.

Αυτό οδηγεί στην τάση να προσέχουμε την πληροφορία που τυγχάνει ευρείας διάδοσης (viral), με τη λογική ότι αφού όλοι μιλάνε γι' αυτό πρέπει να είναι σημαντικό. Φυσικά, εκτός από αυτά που ταιριάζουν με το προφίλ των χρηστών, το «Facebook», το «Twitter», το «YouTube», το «Instagram» εμφανίζουν τα δημοφιλή υλικά στην κορυφή των οθονών τους και ταυτόχρονα πόσοι άνθρωποι δήλωσαν ότι τους αρέσει (like) και μοιράστηκαν κάτι. Λίγοι αντιλαμβάνονται ότι αυτά τα στοιχεία δεν αποτελούν ανεξάρτητες εκτιμήσεις ποιότητας.

Αλγόριθμοι

Φτιαγμένοι ώστε να παίρνουν υπόψη τη λεγόμενη «σοφία του πλήθους», οι αλγόριθμοι των ΜΚΔ, των μηχανών αναζήτησης και των ειδησεογραφικών ιστοσελίδων, κατά προτίμηση σερβίρουν πληροφορίες από ένα περιορισμένο σύνολο δημοφιλών πηγών.

Προσομοιώσεις έδειξαν ότι λόγω αυτής της προκατάληψης των αλγορίθμων υποβιβάζεται η ποιότητα των memes, έστω και αν δεν υπάρχει προκατάληψη από τον ίδιο τον χρήστη. Ακόμη κι αν κάποιος επιδιώξει να μοιραστεί τις πιο σημαντικές και ενδιαφέρουσες πληροφορίες, οι αλγόριθμοι, που φτιάχτηκαν για να κερδίζουν περισσότερα τα μονοπώλια, θα τον οδηγήσουν να μοιράζεται χαμηλής ποιότητας πληροφορίες.

Στα ΜΚΔ η κατασκευή αυτόματων που εμφανίζονται ως άνθρωποι είναι πολύ εύκολη. Ετσι κάποιος μπορεί να διαχειρίζεται μια στρατιά από ψεύτικους λογαριασμούς κι αν χρησιμοποιήσει αρκετούς απ' αυτούς σε μια πρώιμη φάση, π.χ. στο Reddit, μπορεί να έχει τεράστια επίπτωση στη μετέπειτα δημοφιλία μιας ανάρτησης.

Ερευνα του 2017 έδειξε ότι το 15% των ενεργών λογαριασμών του «Twitter» είναι bots. Σε πολλές περιπτώσεις bots καταφέρνουν να διεισδύσουν παριστάνοντας τους ανθρώπους σε ομάδες ΜΚΔ και να πασάρουν στους συμμετέχοντες περιεχόμενο «δόλωμα» χαμηλού επιπέδου. Σε ορισμένες περιπτώσεις, προτείνουν άλλους ψεύτικους λογαριασμούς προς «ακολούθηση» (follow), μια τεχνική που ονομάζεται «follow trains». Εχουν εντοπιστεί ακόμη και περιπτώσεις, που ιστοσελίδες με ψεύτικες ειδήσεις και bots στα ΜΚΔ ενορχηστρώνονται από το ίδιο «χέρι», ώστε να προωθήσουν πολιτικές ή να εξασφαλίσουν κέρδη από διαφημίσεις.

Ολα αυτά και πολλά άλλα καταγράφουν περιπτώσεις σκόπιμων επί τούτου επεμβάσεων από τους ιδιοκτήτες των ΜΚΔ και των μηχανών αναζήτησης, ώστε να προωθήσουν πολιτικούς στόχους ή άλλους στόχους κοινωνικής χειραγώγησης. Οι ιδιοκτήτες αυτοί είναι πανίσχυρα μονοπώλια, που μόνο κατ' όνομα ενδιαφέρονται να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες επικοινωνίας και πληροφόρησης των ανθρώπων. Στην πραγματικότητα, ανέπτυξαν και διατηρούν αυτά τα μέσα για την εξασφάλιση μεγάλης κερδοφορίας, για να λύνουν τις μεταξύ τους διαφορές, αλλά και μεγαλύτερου ελέγχου της πορείας των πραγμάτων σε κοινωνικό επίπεδο. Η διέξοδος για την πραγματική γνώση και την ακηδεμόνευτη θέση και δράση βρίσκεται μόνο σε ανατρεπτική επαναστατική κατεύθυνση, μόνο αρνούμενοι τον ρόλο του «πιονιού» και αμφισβητώντας τις «σκιές» που βρίσκονται στο παρασκήνιο, μόνο βγαίνοντας στο προσκήνιο με την οργανωμένη λαϊκή δράση χωρίς ξένες σημαίες...

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: «Scientific American»

απο Ριζοσπάστη

Ο ιός έχει ταξικό πρόσημο – «Δύο κόσμοι χωριστά» και στην πανδημία

 

1

Άρθρο της Γιώτας Ταβουλάρη, μέλους της ΚΕ του ΚΚΕ, προέδρου της Ομοσπονδίας Εργαζομένων στο Φάρμακο. Αναδημοσιεύεται από τον Ριζοσπάστη. 

Όλο αυτό το διάστημα που η πανδημία Covid-19 εξελίσσεται, όλο και περισσότερο, πιο γλαφυρά, αποκαλύπτεται η βαρβαρότητα του καπιταλισμού, η «γύμνια» του όσον αφορά την προστασία της υγείας των ανθρώπων σε παγκόσμιο επίπεδο, κλονίζονται η παντοδυναμία και η ιδανική εικόνα που σταθερά επιδιώκει να προβάλλει.

Αυτές τις δυσκολίες και τις αντιφάσεις του συστήματός της, ως συνήθως, η αστική τάξη τις αντιμετωπίζει με ιδεολογική επίθεση προς τους εργαζόμενους και τα λαϊκά στρώματα. Ολοι οι μηχανισμοί και τα επιτελεία της, κυβερνήσεις, κόμματα, ΜΜΕ, συνδικαλιστικές δυνάμεις όπως η ΓΣΕΕ στην Ελλάδα, η ETUC στην Ευρώπη και η ITUC σε διεθνές επίπεδο, έχουν διαταχθεί στην προσπάθεια να μας πείσουν ότι ο ιός – ο αποκαλούμενος «αόρατος εχθρός» – μας απειλεί «όλους το ίδιο», ότι «όλοι μαζί» πρέπει να τον πολεμήσουμε, με «πειθαρχία και υπακοή» στις επιταγές της αστικής εξουσίας, που καλύπτονται με τον αντίστοιχο επιστημονικό μανδύα και φυσικά με μπόλικη «ατομική ευθύνη». Να «κάνουμε υπομονή», μέχρι να έρθει το εμβόλιο, για το οποίο οι φαρμακευτικοί κολοσσοί εργάζονται δήθεν με ανιδιοτέλεια και ομοψυχία.

Ωστόσο, τα γεγονότα είναι πεισματάρικα και αναδεικνύουν τον πιο επικίνδυνο ορατό εχθρό, που δεν είναι άλλος από τον καπιταλισμό! Σε αυτό το σύστημα, όχι μόνο δεν είμαστε «όλοι μαζί», αλλά ο κόσμος των εκμεταλλευτών, του κεφαλαίου, και ο κόσμος των εκμεταλλευόμενων, της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων, διαχωρίζονται ακόμα πιο ξεκάθαρα αυτή την περίοδο της πανδημίας.

Χαρακτηριστικές οι εξελίξεις με τα εμβόλια

Ας δούμε τι γίνεται με το πολυπόθητο εμβόλιο, που είναι κοντά πλέον, αλλά πώς, με ποιες προϋποθέσεις;

Οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις έχουν πληρωθεί για την έρευνα, την παραγωγή και τις προπαραγγελίες των εμβολίων από τις κυβερνήσεις σε ΗΠΑ, ΕΕ, άλλες αναπτυσσόμενες καπιταλιστικές χώρες όπως η Ινδία, προκαταβολικά, με δισεκατομμύρια κρατικού χρήματος, προερχόμενου φυσικά από την κλεμμένη υπεραξία της εργατικής τάξης, από τον ιδρώτα και την αφαίμαξη των λαών. Με μηδενικό ρίσκο ή κόστος, έχουν εξασφαλισμένη κερδοφορία, ακόμα κι αν κάποιες δεν ολοκληρώσουν ή δεν πουλήσουν τα εμβόλιά τους. Δεν συζητάμε γι’ αυτές που θα πουλήσουν δισεκατομμύρια δόσεις, με την ελάχιστη τιμή να διαμορφώνεται στα 39 δολάρια ανά δοσολογικό σχήμα, σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, μέσα σε αδυσώπητους ανταγωνισμούς που εναλλάσσονται με συνεργασίες, με γνώμονα το κέρδος.

Επιπλέον, τα αστικά επιτελεία έχουν εξασφαλίσει και τη νομική κάλυψη των φαρμακευτικών κολοσσών, για περιπτώσεις «αστοχιών» ή πιθανών παρενεργειών, λόγω της ταχύτητας των διαδικασιών για την παραγωγή των εμβολίων. Μεγαλοστελέχη των εταιρειών αυτών δηλώνουν ωμά ότι τα εμβόλια θα πάνε πρώτα σε αυτούς που έχουν πληρώσει και προσπαθούν να στηρίξουν και επιστημονικά την επιλεκτικότητά τους αυτή, όπως το στέλεχος της «Pfizer», που υποστήριξε ότι «λίγοι – λίγοι εμβολιασμοί είναι καλά για αρχή»!

Χαρακτηριστική είναι και η περίπτωση της ρεμδεσιβίρης, της οποίας το κόστος ανά θεραπεία ανέρχεται στα 3.120 δολάρια. Κόστος υψηλό και για λίγους. Προληπτικά και θεραπευτικά σχήματα με το σταγονόμετρο ποια σχέση μπορεί να έχουν με την κάλυψη των αναγκών στην Υγεία για όλους, χωρίς προϋποθέσεις, που είναι και το ζητούμενο σήμερα;

«Success story» για τις φαρμακευτικές επιχειρήσεις…

Αποπροσανατολισμός και αποσιώπηση υπάρχει και όσον αφορά τις πραγματικές εστίες διασποράς του κορονοϊού. Η ατέρμονη συζήτηση που γίνεται για διάφορες «επικίνδυνες συναθροίσεις, συνωστισμούς», σκοπό έχει αφενός να ενοχοποιήσει τις εργατικές και λαϊκές κινητοποιήσεις και αφετέρου να κρύψει ότι η διασπορά γίνεται κυρίως στους χώρους δουλειάς, στα εργοστάσια, και αυτό φυσικά αφορά την εργατική τάξη και τους βιοπαλαιστές, τους ίδιους που συνωστίζονται καθημερινά – εκτός από τους εργασιακούς χώρους – και στα ΜΜΜ, για να πάνε στη δουλειά. Αφορά τους ίδιους που υφίστανται ταυτόχρονα τις συνέπειες της αντεργατικής και αντιλαϊκής πολιτικής που ασκείται ακόμα πιο βίαια με αφορμή την πανδημία.

Για παράδειγμα, στον κλάδο του Φαρμάκου, παρόλο που αντικειμενικά είναι πιο υψηλών προδιαγραφών, με μέτρα ασφαλείας πιο ενισχυμένα, εξαιτίας του παραγόμενου προϊόντος, έχουμε αρχίσει να μετράμε κρούσματα και μάλιστα, το τελευταίο διάστημα, πιο μαζικά, σε μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες, εργοστάσια, αλλά και φαρμακαποθήκες, φαρμακεία.

Ολα αυτά συμβαίνουν τη στιγμή που οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις καταγράφουν το δικό τους «success story», που η πανδημία υποβοηθά, αφού αντικειμενικά σε τέτοιες περιόδους το προϊόν τους «κινείται» περισσότερο.

Τα στοιχεία μιλάνε από μόνα τους:

Το 2019 οι πωλήσεις φαρμάκου παρουσίασαν άνοδο, ενώ οι εξαγωγές εκτινάχθηκαν στα 1,9 δισ. ευρώ, ενισχυμένες κατά 32,5% σε σχέση με το 2018.

Στο πρώτο εξάμηνο του 2020, οι εξαγωγές φαρμάκου παρουσίασαν αύξηση 59,7% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2019.

Το φάρμακο παραμένει σταθερά το δεύτερο εξαγώγιμο προϊόν της ελληνικής μεταποίησης, μετά τα πετρελαιοειδή, με ποσοστό συμμετοχής στο σύνολο των ελληνικών εξαγωγών πάνω από 6%.

Μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες δρομολογούν επενδύσεις άνω των 200 εκατ. ευρώ για φέτος, οι οποίες, σε βάθος τριετίας, υπολογίζεται να αγγίξουν τα 600 εκατομμύρια. Στην κατεύθυνση αυτή, οι φαρμακοβιομήχανοι απαιτούν και η κυβέρνηση είναι πρόθυμη να συνδράμει και ήδη έχει προχωρήσει σε ΚΥΑ με την οποία συμψηφίζεται το clawback με δαπάνες έρευνας, ανάπτυξης και παραγωγικών επενδύσεων. Ο συμψηφισμός αυτός για το 2020 ανέρχεται στα 100 εκατ. ευρώ, με προοπτική να φτάσει τα 200 εκατ. για τα επόμενα 3 χρόνια. Προβλέπεται επίσης εξαίρεση των εμβολίων από τη δημόσια φαρμακευτική δαπάνη. Μόνο το clawback που θα καλούνταν να καταβάλλουν οι εταιρείες για εμβόλια το 2020, υπολογίζεται σε 200 εκατ. ευρώ, ποσό που με τη ρύθμιση αυτή μένει στα ταμεία τους. Επιπλέον, καταργήθηκε ο φόρος εισόδου 25% στα νέα φάρμακα.

Ακόμη, έχει εκφραστεί η κυβερνητική πρόθεση να εξασφαλίσει ξεχωριστά κονδύλια για την κάλυψη των ανασφάλιστων, κάτι που αναμένεται να απαλλάξει τις εταιρείες από την καταβολή τουλάχιστον 250 εκατ. ευρώ σε clawback.

…ψίχουλα για τον λαό και ένταση της εκμετάλλευσης

Ενώ, λοιπόν, η κυβέρνηση «μπουκώνει» με ζεστό χρήμα και φοροαπαλλαγές τους μεγάλους ομίλους του Φαρμάκου, για τους εργαζόμενους και τους βιοπαλαιστές δεν βρίσκει παρά λίγα ψίχουλα τόσο για την υγεία τους, όσο και για τη φαρμακευτική κάλυψή τους.

Η δημόσια δαπάνη για την Υγεία, με ευθύνη όλων των κυβερνήσεων, μειώθηκε κατά 44% τη δεκαετία 2009-2019, φτάνοντας το 40% των συνολικών δαπανών Υγείας να αποτελούν ιδιωτική δαπάνη. Ο άγρια φορολογούμενος εργαζόμενος, ο κακοπληρωμένος, ο μερικώς απασχολούμενος, ο άνεργος, ο συνταξιούχος με την πετσοκομμένη σύνταξη, πλήρωσαν για αγορά φαρμάκου το 2019 πάνω από 1,2 δισ. ευρώ!

Οσο για τους εργαζόμενους στον κλάδο: Από το 2009 είναι χωρίς κλαδική σύμβαση. Δουλεύουν σε συνθήκες εντατικοποίησης, ακόμα και τα Σαββατοκύριακα, με ατέλειωτες υπερωρίες νομότυπα εγκεκριμένες για τους εργοδότες, ειδικά στην περίοδο της πανδημίας. Το 5ήμερο – 8ωρο από Δευτέρα έως Παρασκευή έχει αντικατασταθεί σε μεγάλο βαθμό από τα κυλιόμενα ωράρια. Για τις φαρμακαποθήκες, ύστερα από απαίτηση των εργοδοτών, συγκεκριμένες δημοτικές αρχές, με προεξάρχουσα της Αθήνας, διεύρυναν το ωράριο λειτουργίας και κατά τη μέρα του Σαββάτου, ανοίγοντας το δρόμο της κατάργησης του 5ήμερου – 8ωρου. Χιλιάδες εργαζόμενοι βρίσκονται υπό το εργολαβικό καθεστώς με ελάχιστα δικαιώματα. Οι απολύσεις είναι σχεδόν καθημερινό φαινόμενο και όχι μόνο στην Ελλάδα. Πολλοί φαρμακευτικοί κολοσσοί απολύουν χιλιάδες εργαζόμενους ανά τον κόσμο, στο πλαίσιο αποφασισμένων αναδιαρθρώσεών τους. Για τους ιατρικούς επισκέπτες, τα υγειονομικά πρωτόκολλα που αφορούν την είσοδο στα νοσοκομεία, ο απαραίτητος για την προστασία της υγείας περιορισμός στις επισκέψεις και μετακινήσεις τους, ακόμα και η ένταξη ορισμένων στις ευπαθείς ομάδες, μεταφράζονται από την εργοδοσία σε απώλεια της θέσης εργασίας, στην άγουσα για την ανεργία λογική που υποθάλπεται και από τις δυνάμεις ΣΥΡΙΖΑ – ΠΑΣΚΕ – ΔΑΚΕ που ελέγχουν την αντίστοιχη Ομοσπονδία.

Διαγράφεται πιο καθαρά το χάσμα εκμεταλλευτών – εκμεταλλευόμενων

Είναι αποκαλυπτική, λοιπόν, η εικόνα για την κατάσταση των εργαζομένων από τον «ευγενή» κλάδο του Φαρμάκου και ασφαλώς συμπληρώνεται πιο ζοφερή με τα κρούσματα που καταγράφονται σε άλλους κλάδους, όπως η βιομηχανία τροφίμων, τα σούπερ μάρκετ, στους μετανάστες εργάτες των φασονατζίδικων, στους εργάτες γης.

Ο ιός χτυπά την εργατική τάξη μέσα στους χώρους δουλειάς. Τη χτυπά, όμως, και στις άθλιες συνθήκες διαβίωσης των προσφύγων και μεταναστών, στα μικρά σπίτια που στριμώχνονται πολυμελείς οικογένειες, στα νοσοκομεία που δεν «φτάνουν» για όλους και η «επιλογή» νοσηλείας καθιστά τους εργάτες και τα φτωχά στρώματα πιο ευάλωτους.

Ο ιός έχει ταξικό πρόσημο, όπως και τα μέτρα που παίρνει ο καπιταλισμός ανά τον κόσμο, για να θωρακιστεί, να καλύψει τη «γύμνια» του, να αντιμετωπίσει τη νέα κρίση του, στην οποία η πανδημία λειτουργεί καταλυτικά. Μέτρα στρατηγικού χαρακτήρα, χρόνια επεξεργασμένα, που επισπεύδονται με αφορμή την πανδημία.

Μέτρα προσαρμογής των εργασιακών σχέσεων, των μισθών και της Ασφάλισης στις σύγχρονες απαιτήσεις της καπιταλιστικής παραγωγής, μέτρα ενσωμάτωσης του συνδικαλιστικού κινήματος σε αυτές τις απαιτήσεις και συνθήκες. Μέτρα έντασης της καταστολής, για να χτυπιέται όποιος σηκώνει κεφάλι, για να αντιμετωπιστεί ο «ριζοσπαστισμός», επίσημα διακηρυγμένη θέση της ΕΕ. Για να περάσει η πανδημία και η εργατική τάξη να βγει πιο λαβωμένη, μαζί και ο λαός, με πετσοκομμένα δικαιώματα και ελευθερίες.

Η πανδημία έδειξε πιο καθαρά τη σήψη και τη βαρβαρότητα του καπιταλισμού, μαζί με το χάσμα που υπάρχει ανάμεσα στους εκμεταλλευτές και τους εκμεταλλευόμενους.

Η ανωτερότητα του Σοσιαλισμού, τα επιτεύγματά του και στον τομέα της Υγείας φαντάζουν τώρα ακόμα πιο εμφατικά.

Ο δρόμος για την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα διαγράφεται πιο ξεκάθαρα με τη συνειδητοποίηση ότι δεν έχουν τίποτα κοινό με τους αστούς και τα επιτελεία τους. Και δεν είναι άλλος από την οργανωμένη πάλη, την αντίσταση στα καλέσματα υποταγής, τη διεκδίκηση όλων όσα αφορούν τις σύγχρονες και πραγματικές μας ανάγκες, την ενίσχυση του ΚΚΕ, για την ανατροπή και τη σοσιαλιστική οικοδόμηση.

Γιατί χαίρεται και χαμογελά ο Υπουργός, πατέρα;

 

 Χ όπως λέμε Χαρά. Και Χρυσοχοΐδης. Και Χούντα…

Γιατί χαίρεται και χαμογελά ο υπουργός, πατέρα;
Γιατί βγαίνει ο κόσμος στα μπαλκόνια και καμαρώνει τους αστυνομικούς;

Γιατί δε χορταίνει να τους βλέπει, παιδί μου. Να σώζουν ζωές και την Αθήνα, που δεν κάηκε. Να βλέπουν μια δημοκρατική αστυνομία, που κάνει πράξη την αποκέντρωση της βίας και της καταστολής. Καταστολή στις γειτονιές, μες στις πολυκατοικίες, σαν ντελίβερι. Σε κάθε σπίτι, σε κάθε γειτονιά, όχι μόνο στο κέντρο της Αθήνας. Να δέρνουν οικογένειες, πεντάχρονα, όχι μόνο “μπαχαλάκηδες”.

300 άτομα βγήκαν συμβολικά στον δρόμο, 399 προσαγωγές έκαναν και οι 143 έγιναν συλλήψεις. Σε μια μέρα που δε θα γινόταν τίποτα. Αν δεν είναι αυτό επιτυχία, τότε τι είναι; Ας ρωτήσουμε τον Μπαμπινιώτη. Ή τη στατιστική του Γαλάνη. Αυτό είναι χέρι-αλφάδι (χωρίς κύκλο). Α for Αστυνομία και Αυταρχισμός.

Βρέθηκε μόνο ένας στους 5.000, στα όρια του στατιστικού λάθους, να κάνει ένα  μικρό λάθος. Ότι τον έπιασε η κάμερα. Έδειξε όμως πόσο ρομαντική και ευαίσθητη έχει γίνει η αστυνομία μας. Αντί για μπουκέτα ξύλο, μοιράζει μπουκέτα λουλούδια. Από αγκάθι βγαίνει ρόδο…

Γιατί εστιάζετε όμως στην ανθοδέσμη και όχι στα άλλα μπουμπούκια; Και συλλήψεις έκαναν και ξύλο έδωσαν και κόσμο στοίβαξαν και φωτορεπόρτερ προπηλάκισαν και κρότου-λάμψης στα σπίτια έριξαν. Γιατί ένας απρόσεκτος να αμαυρώνει το έργο των υπόλοιπων 4.999 που εκτέλεσαν τις εντολές που είχαν κατά γράμμα;

Αν μπορούσαν, θα έλεγαν πως το μπουκέτο χτύπησε πρώτο τον Ματατζή, ότι είχε αγκάθια κτλ. ΑΛλά κι έτσι καλά πήγε. Καταδίκασαν τον έναν απρόσεκτο, έκαναν “γενναία αυτοκριτική” και πανηγύρισαν για όλα τα άλλα, που πέρασαν στο ντούκου.

Βγήκε ο κόσμος την Κυριακή, που είχε λιακάδα, και δεν ήξερε πώς να γυρίσει. Έξι σταθμοί έκλεισαν κατόπιν σχετικής ανακοίνωσης, μετά έκλεισαν και τα Σεπόλια (που είναι τα νέα Εξάρχεια) και πριν περάσει ένα τρίωρο είχαν κλείσει άλλοι είκοσι, χωρίς καμία προειδοποίηση. Φαντάσου να ήταν λόγω καμιάς πορείας στο κέντρο, πόσα πύρινα ρεπορτάζ θα βλέπαμε στα δελτία.

Κι ο κόσμος χαιρόταν και δε σιχτίριζε, γιατί μπορούσε να περπατήσει χιλιόμετρα και να χαρεί λιακάδα, να μην κλειστεί πάλι στους συρμούς. Η πόλη δεν κάηκε, αλλά κόπηκε στα δύο από την πολλή ασφάλεια. Τέτοια χαρά δεν είχε ξαναματανιώσει ο λαός, εδώ και πολλά χρόνια.
Χ for Χαρά και Χρυσοχοΐδης. Και Χούντ… (μην το πεις).

Ο Χρυσοχοΐδης το είπε καθαρά. Η λογική και η δημοκρατία επιστρέφει. Κάπου θα ‘χε παραπέσει και την χάσαμε τα τελευταία 45 χρόνια, αλλά τώρα επανέρχεται. Νιώστε την αύρα της, το άρμα μάχης, τους μπάτσους ως δημόσιους λειτουργούς της. Και προσέξτε μην το σκάσει ξαφνικά το βράδυ, όπως κοιμόμαστε με ανοιχτά παράθυρα.

Π for Πραξικόπημα, Παράθυρα ανοιχτά…

Σφυροδρέπανος