Copyright 2020 The Associated |
Με βάση τα μέχρι τώρα δημοσιευμένα αποτελέσματα των ερευνών για τα εμβόλια του νέου κορονοϊού, υπάρχουν μεγάλη αποτελεσματικότητα, δοκιμή σε ικανό αριθμό δείγματος (άνθρωποι που εμβολιάστηκαν εθελοντικά) και λίγες παρενέργειες, καμία από τις οποίες δεν κρίνεται σοβαρή ώστε να αμφισβητήσει την ασφάλειά τους και να μπλοκάρει την έγκρισή τους. Η ΕΕ έχει προπαραγγείλει 14 δισεκατομμύρια δόσεις για τα 447 εκατομμύρια των κατοίκων της επενδύοντας σε πολύ διαφορετικές τεχνολογίες εμβολίων προκειμένου να διευρυνθούν οι θεραπευτικές επιλογές σε πληθυσμούς με διαφορετικά χαρακτηριστικά και κυρίως να βρεθεί μπροστά στο κυνήγι αποτελεσματικού εμβολίου που θα είναι πρώτα διαθέσιμο.
Με την προϋπόθεση ότι τα εμβόλια αυτά θα πιστοποιηθούν από τις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες ως ασφαλή και αποτελεσματικά, μαζί με όλα τα άλλα μέτρα πρόληψης και θεραπείας, προστίθεται ένα σημαντικό όπλο στη μάχη κατά της πανδημίας.
Η έρευνα, η μελέτη και η ανακάλυψη των εμβολίων, με εφαρμογή σύγχρονων μεθόδων και σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα, αποδεικνύουν τις μεγάλες δυνατότητες της επιστήμης, της τεχνολογίας, του πολυάριθμου επιστημονικού προσωπικού στο πεδίο της έρευνας, της εφαρμογής και της συσσωρευμένης γνώσης που υπάρχουν σήμερα.
Το γεγονός όμως ότι όλες οι παραπάνω τεράστιες δυνατότητες εντάσσονται στους «νόμους και τους κανόνες» του εκμεταλλευτικού συστήματος και πριν απ' όλα στο «σιδερένιο» νόμο του σκοπού της καπιταλιστικής παραγωγής, δηλαδή του μέγιστου κέρδους, είναι που γεννά αντιφάσεις και αντιθέσεις σε σχέση με την παραγωγή και διάθεση των εμβολίων. Αυτός ο «σκοπός» «πιστοποιεί» αν και τι θα ερευνηθεί και θα παραχθεί και όχι αν είναι κοινωνικά αναγκαίο και ωφέλιμο για τους λαούς.
Είναι πολύ χαρακτηριστικό το παράδειγμα της επιδημίας από τον ιό του «Εμπολα» - μόλις πριν από 6 χρόνια - στις χώρες της Δυτικής Αφρικής. Πλούσιες χώρες αλλά με μεγάλες ανισομετρίες και μεγάλα ποσοστά φτώχειας. Εκατόμβες νεκρών εργατών, γνωστός επιστημονικά ο ιός «Εμπολα», αλλά σε μια περιορισμένη «αγορά» και με αδύναμα υγειονομικά και ασφαλιστικά συστήματα, οι φαρμακοβιομηχανίες που σήμερα με τον κορονοϊό προβάλλουν τα επιτεύγματά τους «σφύριζαν» αδιάφορα. Το ότι οι ιμπεριαλιστικοί οργανισμοί και οι φαρμακοβιομηχανίες δεν ενδιαφέρονται πρωτίστως για τις λαϊκές ανάγκες αλλά για τη διασφάλιση της κερδοφορίας τους εξηγείται και από την αποκάλυψη ότι η Κομισιόν απέρριψε το 2018 επιστημονικές προτάσεις για την αντιμετώπιση πανδημιών, την προετοιμασία για ανάπτυξη εμβολίων επειδή δεν θεωρήθηκαν αρκετά επικερδείς. Αντικείμενο της συγκεκριμένης έρευνας αποτελούσαν και οι ιοί SARS/MERS, παρόμοιοι γενετικά με τον τωρινό ιό. Από καλύτερες θέσεις θα μπορούσε η επιστημονική κοινότητα να αντιμετωπίσει την τρέχουσα πανδημία και όχι να τρέχει και να... μη φτάνει.
Σήμερα λοιπόν τα εμβόλια παράγονται με κριτήριο ότι πουλάνε, ότι υπάρχει παγκόσμια «αγορά» και ήδη έχουν χρηματοδοτηθεί με πακτωλό χρημάτων πολύ πριν παραχθούν. Επίσης, η εφαρμογή τους είναι χρήσιμη για την καπιταλιστική οικονομία που αντιμετωπίζει οξυμένα προβλήματα λόγω και της πανδημίας.
Τώρα, λοιπόν, «σκοτώνονται» ποια φαρμακοβιομηχανία θα κόψει πρώτη το «νήμα». Είναι οι ίδιες φαρμακοβιομηχανίες που αποσύρουν φάρμακα γιατί δεν είναι πλέον «κερδοφόρα» και πληρώνουν το τίμημα οι ασθενείς, που δεν έχουν ενδιαφέρον για την έρευνα και την παραγωγή φαρμάκων για τις λεγόμενες «σπάνιες ασθένειες», που αλλάζουν τις συσκευασίες των φαρμάκων και τα πλασάρουν ως «νέα» και βέβαια με αυξημένες τιμές.
Τελευταία μάλιστα πολύ προβάλλεται η συνεργασία μεταξύ των φαρμακοβιομηχανιών προκειμένου να αντιμετωπιστούν το πρόβλημα της πανδημίας και οι επιπτώσεις στους λαούς. Φιλοτεχνείται δηλαδή το λεγόμενο «ανθρώπινο πρόσωπο» της καπιταλιστικής φαρμακοβιομηχανίας, της αγαστής συνεργασίας τους, με ανταλλαγή των επτασφράγιστων εμπορικών τους μυστικών προκειμένου να επιτευχθεί το «κοινό καλό». Είναι σαν να «έκαναν» οι καπιταλιστικές φαρμακοβιομηχανίες κάποιο «εμβόλιο» που δημιουργεί «αντισώματα» κατά του ανταγωνισμού, του εμπορικού πολέμου που ορισμένες φορές παίρνει την έκταση αλληλοκατηγοριών για σκάνδαλα, χρηματισμούς κ.λπ. Ποιον κοροϊδεύουν; Το «κοινό καλό» είναι να ξεπεράσουν τα εμπόδια, ώστε να ανοίξει γρήγορα η παγκόσμια αγορά σε όλους, αυτό είναι το όριο της συνεργασίας τους και της όποιας ανταλλαγής πληροφοριών και τίποτα άλλο. Από εκεί και πέρα διεξάγεται σφοδρός ανταγωνισμός, παίρνονται μέτρα περιορισμού των αντιπάλων κ.λπ.
Ως ΚΚΕ από θέση αρχής υποστηρίζουμε ότι από τη στιγμή που τα εμβόλια πιστοποιηθούν ως ασφαλή και αποτελεσματικά διεκδικούμε να αξιοποιηθούν απολύτως δωρεάν για να προστατευτούν η υγεία και η ζωή του λαού. Εκτιμούμε τη συμβολή των εμβολίων στην εξάλειψη θανατηφόρων ασθενειών, στην προστασία της δημόσιας υγείας, στην αύξηση του προσδόκιμου και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής του ανθρώπου. Εκατομμύρια ζωές έχουν κυριολεκτικά σωθεί, ενώ σοβαρές επιπλοκές για τους επιζήσαντες, όπως εγκεφαλική παράλυση, ακρωτηριασμοί, μόνιμες αναπηρίες, έχουν αποφευχθεί λόγω της ικανότητας των εμβολίων να προετοιμάζουν τον ανθρώπινο οργανισμό να αμυνθεί αποτελεσματικά σε έναν εισβολέα μικροοργανισμό πριν αυτός πολλαπλασιαστεί σε αυτόν και προκαλέσει ανεπανόρθωτες βλάβες. Τα εμβόλια παράγονται για την προστασία από επικίνδυνους και δυνητικά θανατηφόρους μικροοργανισμούς όπως η ιλαρά, η γρίπη, η πολιομυελίτιδα, η μηνιγγίτιδα και ο τέτανος. Αυτός είναι και ο στόχος για το εμβόλιο έναντι του νέου κορονοϊού.
Η αναντίρρητη πρόοδος όμως στα επιστημονικά επιτεύγματα, στην ανακάλυψη νέων θεραπειών, φαρμάκων και ιατρικής τεχνολογίας (π.χ. η δημιουργία εμβολίου με βάση το mRNA) δεν μπορεί να συσκοτίσει ότι το εμβόλιο στον καπιταλισμό είναι εμπόρευμα και παράγεται με στόχο το κέρδος. Ετσι εξηγείται η προπαραγγελία εμβολίων, δηλαδή η χρηματοδότηση από τα κράτη εταιρειών που μπήκαν μπροστά στην έρευνα με διασφάλιση όσον αφορά το κόστος παραγωγής και έρευνας ακόμα και στην περίπτωση που τα αποτελέσματά της θα αποδεικνύονταν αρνητικά. Επίσης, η παραγωγή δισεκατομμυρίων δόσεων (14 δισ. για ολόκληρο τον πλανήτη για δύο δόσεις ανά άτομο με τιμολόγηση που εκτιμάται στα 15 ευρώ ανά εμβόλιο) θα διασφαλίσει αμύθητα κέρδη στις φαρμακευτικές εταιρείες, με πιθανή διασφάλιση της κερδοφορίας τους στο διηνεκές στην περίπτωση που η ανοσία διαρκεί για ένα έτος και χρειάζεται ετήσιος επαναληπτικός εμβολιασμός. Μόνο μία εταιρεία προσδοκά κέρδη 4,65 δισεκατομμυρίων ευρώ, τα οποία θα πληρωθούν είτε άμεσα από τους εργαζόμενους είτε έμμεσα από τα ασφαλιστικά τους ταμεία.
Η «ισότιμη πρόσβαση» στον εμβολιασμό που προβάλλεται από την ΕΕ και την κυβέρνηση είναι με πολλά ερωτήματα. Ηδη η ΕΕ αναφέρει ότι η κατανομή του εμβολίου στα κράτη - μέλη θα γίνει «βάσει αναλογικής κλείδας πληθυσμιακής κατανομής, εκτός αν συμφωνηθεί διαφορετικά μεταξύ των συμμετεχόντων κρατών - μελών κατά την εφαρμογή των συμφωνιών προαγοράς». Είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι ούτε οι άδειες χρήσης των πατεντών ούτε τα κρατικά συμβόλαια με τις εταιρείες έχουν δοθεί στη δημοσιότητα.
Η προβολή από την κυβέρνηση της διάθεσης του εμβολίου ως μοναδικής διεξόδου για την αντιμετώπιση της πανδημίας, «αφού το κράτος ό,τι ήταν να κάνει το έκανε» έχει στόχο να συγκαλύψει ακριβώς πως δεν έκανε τίποτα. Παρέλαβε από τον ΣΥΡΙΖΑ ένα δημόσιο σύστημα Υγείας στα κακά του τα χάλια, το οποίο φρόντισε με την πολιτική της να το διατηρήσει και να το κάνει ακόμα χειρότερο. Ολες οι εναλλασσόμενες κυβερνήσεις έπαιρναν μέτρα περιστολής των κρατικών δαπανών, μέτρα ενίσχυσης της εμπορευματοποίησης των υπηρεσιών του, της επιχειρηματικής λειτουργίας του. Η μια κυβέρνηση «έκοβε» και η άλλη «έραβε». Οι απλές και οι κλίνες ΜΕΘ που δεν φτάνουν, οι υγειονομικοί που λείπουν, οι μετακινήσεις προσωπικού από μονάδα σε μονάδα για να μισοκαλύψουν μια «τρύπα» ανοίγοντας πολλές άλλες, η απελπιστική κατάσταση στα δημόσια νοσοκομεία στη Βόρεια Ελλάδα ιδιαίτερα είναι αποτέλεσμα της διαχρονικής αντιλαϊκής εγκληματικής πολιτικής τους.
Το εμβόλιο είναι χρήσιμο και πρέπει να αξιοποιηθεί. Αυτό όμως δεν μπορεί να υποκαταστήσει τα μέτρα πρόληψης, την ανάπτυξη της ΠΦΥ, τη δημιουργία σύγχρονων ΜΕΘ, τη στελέχωση με όλο το απαραίτητο μόνιμο προσωπικό, πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης. Η έξοδος εξάλλου από την πανδημία θα βρει συσσωρευμένες ανάγκες σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, προσυμπτωματικό έλεγχο που μπήκε στον πάγο, χειρουργικές επεμβάσεις που αναβλήθηκαν από τη μετατροπή των δημόσιων δομών Υγείας σε σύστημα μιας νόσου... Το εμβόλιο πρέπει να αποτελεί μέρος των «όπλων» που πρέπει να διαθέτει το επαρκώς ανεπτυγμένο δημόσιο σύστημα Υγείας, πολύ περισσότερο που τώρα με τους εμβολιασμούς, με ένα νέο εμβόλιο, για μια νέα νόσο, απαιτείται όχι μόνο επάρκεια σε προσωπικό για τον εμβολιασμό, αλλά και για τη συστηματική παρακολούθηση των ανθρώπων που θα εμβολιαστούν για να αντιμετωπιστούν τυχόν προβλήματα, όπως και την απόκτηση επιστημονικής γνώσης γύρω από το ζήτημα αυτό.
Δεν μπορεί να υπάρχει δεύτερη σκέψη ότι τα ζητήματα που σχετίζονται με την πρόληψη, τη θεραπεία και την αποκατάσταση της υγείας του λαού, όπως και αυτά για την προστασία της δημόσιας υγείας αποτελούν προτεραιότητα στην πάλη του εργατικού - λαϊκού κινήματος και της Κοινωνικής Συμμαχίας. Κάθε «έκπτωση» και μείωση των απαιτήσεων του λαού σ' αυτά τα ζητήματα θέτει σε κίνδυνο την υγεία και τη ζωή των λαϊκών στρωμάτων.
Μοναδική λύση είναι το αποκλειστικά δημόσιο και δωρεάν σύστημα Υγείας, η κρατική βιομηχανία έρευνας, παραγωγής και δωρεάν διάθεσης εμβολίων και φαρμάκων, χωρίς ανταγωνισμούς, χωρίς επιχειρηματική λειτουργία, με πλήρη ανάπτυξη σε όλα τα επίπεδα και με έμφαση στην πρόληψη, στην προαγωγή της υγείας και τη διατήρησή της πριν εκδηλωθεί νόσος. Με εφεδρείες και επιστημονική πρόβλεψη ώστε να ανταποκρίνεται σε κανονικές συνθήκες αλλά και σε έκτακτες καταστάσεις, όπως η πανδημία, οι φυσικές καταστροφές κ.λπ. Σε ένα τέτοιο σύστημα ο εμβολιασμός, που αποτελεί κοινωνικό ζήτημα κι όχι ατομικό, η σωστή ενημέρωση με βάση τεκμηριωμένα δεδομένα, η προσέγγιση όλου του πληθυσμού από την καταγραφή και τη σχεδιασμένη καθολική παρακολούθηση, θα εξασφάλιζε επαρκή κάλυψη και θα καταπολεμούσε επικίνδυνα φαινόμενα όπως η επίκληση της ατομικής επιλογής και η άρνηση της αξίας των εμβολίων.
Για να γίνουν όμως αυτά κατοχυρωμένο λαϊκό δικαίωμα απαιτείται το εργατικό κίνημα και η Κοινωνική Συμμαχία να κατατείνουν την πάλη για να αντιμετωπιστεί και να καταργηθεί η «πανδημία» της καπιταλιστικής ανάπτυξης που καταδικάζει τους παραγωγούς του πλούτου σε όλο τον πλανήτη σε συνεχή «αιμορραγία» ακόμα και των προηγούμενων ανεπαρκών δικαιωμάτων.
Η οργάνωση της πάλης για να ανοίξει ο δρόμος της ανάπτυξης υπέρ του λαού, με κοινωνική ιδιοκτησία του πλούτου που ο ίδιος παράγει, είναι το πιο δοκιμασμένο, ασφαλές και αποτελεσματικό «εμβόλιο» που προστατεύει το λαό.
*Η Ελ. Μπάγια είναι μέλος του Τμήματος Υγείας - Πρόνοιας της ΚΕ του ΚΚΕ, γιατρός - επιμελήτρια παθολόγος
