Ο περίπατος του καθηγητή

 Ο περίπατος του καθηγητή

Τόσες μέρες φυσούσε ο βοριάς και ο πυρετός με είχε δεμένο στο κρεβάτι. Σήμερα βγήκε ο ήλιος και είμαι καλύτερα. Ας βγω να περπατήσω λίγο κατά το βουνό. Ισως απαντήσω στους δρόμους του χωριού και καμιάν ανθρώπινη μορφή και ακούσω και καμιάν ανθρώπινη λαλιά εκτός από την ειρωνική φωνή της Μαρίας, που έρχεται κάθε μέρα και μου φέρνει το γάλα και μου σκουπίζει και κοιτάζει τι κάνω, για να τ' αναφέρει σε κείνους που την έβαλαν να με υπηρετεί και να με κατασκοπεύει. Τα στενά δρομάκια του χωριού τα λιθόστρωτα, που ανηφοκατηφορίζουν, τα ρυμίδια όπως τα λέει η κυρα-Μαρία, πώς με κουράζουν! Σε κάθε πατησιά σκοντάφτω, γλιστρώ, πατώ με προσοχή. Μου φαίνεται πως θα πέσω, ερημιά, ψυχή στους δρόμους, στρίβω τις γωνιές, κοιτάζω τις αυλές. Μια φωνή παιδιακίσια ακούγεται σ' ένα σπίτι, θα είναι ως εφτά χρονώ κοριτσάκι. Συρτή και τραγουδιστή και μονότονη σαν ψαλμωδία «ονομαστική ο, ο, ο, γενική του, ου, ου, δοτική τω, ω, ω, αιτιατική τον, ον, ον, κλητική ω, ω, ω» και πάλι το ίδιο και πάλι το ίδιο.
 

Είναι απομεσήμερο, η ώρα που τα παιδιά θα πάνε σκολειό. Η καμπάνα κτύπησε. Το παιδάκι διαβάζει το μάθημα, που θα πει σε λίγο. Ακουσα καλά - ξαφνιάζομαι, στήνω τ' αυτί μου. «Δοτική τω, ω..., ω...» λέει πάλι η φωνούλα, χαμογελώ. Α! πώς την έπαθες κύριε παιδαγωγέ! Τ' άκουσες καλά; Αγωνίστηκες τριάντα χρόνια, για να λυτρώσεις το μυαλό του Ελληνόπουλου απ' αυτό το αεροκοπάνισμα κι άκουσες τώρα τη μικρή χωριατοπούλα μέσα στη χαμοκέλα, που θα τρώει σ' όλη της τη ζωή το κριθαρένιο μαύρο παξιμάδι, όταν το 'χει κι αυτό, να κλίνει ξεκόλλητο το άρθρο και με τη δοτική μάλιστα, όπως όταν ήσουνα και συ στην ίδια ηλικία. Καλά τα κατάφερες! 

Χαμογελάω πικρά για το θρίαμβο του αγώνα του «εκπαιδευτικού δημοτικισμού», της «Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης», της «νέας παιδαγωγικής» και του «νέου σχολείου εργασίας» στα 1938 και σκύβω το κεφάλι. Στην πόρτα κάθεται καταγής ένα γεροντάκι και λιάζεται. Μέσα είναι τρεις γυναίκες ακαθόριστης ηλικίας. Μεταξύ τριάντα και πενήντα χρονών, όλες οι γυναίκες είναι το ίδιο μισόγριες. Στο βάθος στέκεται πίσω από τον πάγκο ο κυρ-Αντώνης, ο μπακάλης, ως εξήντα χρονώ, αξούριστος, με μάτια μικρά και κόκκινα και πονηρά. Καθώς ζυγώνω όλοι με κοιτάζουνε. Μιλάνε σίγουρα για μένα σιγανά. Ο κακομοίρης! παίρνει τ' αυτί μου. Χαιρετάω. «Αντίο σας» όλοι μ' ένα στόμα. 

Προσπερνώ. Η ομιλία συνεχίζεται για μένα. Παρακάτω είναι το σκολειό. Τα παιδάκια είναι μαζεμένα στο δρόμο. Φωνάζουνε, πηδάνε, σπρώχνονται. Καθώς φτάνω κοντά τους σωπαίνουν όλα και παραμερίζουν. Με κοιτάζουνε με φόβο και απορία. Ενα κοριτσάκι με κίτρινο φουστάνι, ξυπόλητο, με κοιτάζει με τα μεγάλα του γαλανά μάτια και το ξανθό κεφαλάκι του σαν ένα στάχυ στην άκρη της καλαμιάς. Τα προσπερνώ. Η σιωπή τους κρατάει λίγο ακόμα και ύστερα ξαναρχίζουν οι χαρούμενες φωνές. Ανηφορίζει τώρα πάλι σιγά ο δρόμος του βουνού, κατά τον Προφήτη. Το μοναστήρι ασπρίζει στον ήλιο. Στο τριγωνικό καμπαναριό οι καμπάνες σχηματίζουνε μια πυραμίδα. 

Ο δρόμος είναι λιθόστρωτος και σκαλωτός. Οι χωριάτες έχουνε κάνει δουλειά παντού, γιατί οι βροχές παίρνουνε την κύσσηρη και σκάβουν λαγούμια και σπηλιές. Βλέπω τώρα το νησί σχεδόν ολόγυρα. Κατά την ανατολή κατεβαίνουνε οι πλαγιές μαλακά μαλακά με τα πράσινα χωράφια τους. Τα χωριά ασπρίζουνε σαν να είναι στημένα εδώ κι εκεί, κοκαλάκια του ντόμινου απάνω σ' ένα πράσινο τραπέζι. Η Μέσα Γωνιά, η Οξω Γωνιά, ο Βόθωνας, η Μεσαριά, ο Καρτεράδος. Στην ακροθαλασσιά κοντά ο Μονόλιθος και το λιμάνι που χτίζεται τριάντα χρόνια και είναι πάντα ατέλειωτο. Τα εργοστάσια της ντομάτας υψώνουνε τις καμινάδες τους. 

Πέρα κατά το βοριά σωριασμένα στ' αχείλι της Καλδέρας του ηφαιστείου το Κοντοχώρι, τα Φηρά, το Φηροστεφάνι και ψηλότερα απ' όλα το Μεροβίγλι και πάρα πέρα η Απάνω Μεριά. Κατά τη δύση γυαλίζει το πέλαγος με το στεφάνι τα νησιά, τη Θηρασιά, το Ασπρονήσι, τις Καμένες, ολόμαυρες από τη φωτιά του ηφαιστείου, και το πέταλο της Σαντορίνης με τις κρεμαστές και κοφτές πλευρές του. Στρώματα στρώματα πολύχρωμη η λάβα, μαύρη, γκρίζα σκούρα, κόκκινη, ασπριδερή και πάνω η ολόλευκη κύσσηρη σαν χιόνι τριάντα οργιές ψηλό, που σκεπάζει σαν ακροστεφάνι όλο το μισοφέγγαρο. 

Το γαλάζιο σμάλτο της θάλασσας είναι χυμένο γύρω στο παιχνίδι αυτό το σκαλιστό, που πλαστούργησε η φωτιά τιναγμένη από τα έγκατα της γης. Ενα παιχνίδι οργιαστικής φαντασίας, άγριο και χαρωπό συνάμα, ειδύλλιο και τραγωδία, χαμόγελο απάνω στη λάβα, η Σαντορίνη. Και γαλήνη, γαλήνη παντού. Ανεβαίνω σιγά σιγά ολοένα ψηλότερα. Δεξιά στο δρόμο ένα χαλασμένο παλιό μοναστήρι. Μια εκκλησιά γκρεμισμένη. Οι μαρμαρένιοι σταυροί σκαλιστοί στα παραθύρια. 

Μπαίνω σε μιαν αυλή μεγάλη λιθόστρωτη. Γύρω γύρω κελιά, χωρίς στέγη. Οι τοίχοι στέκονται μοναχικοί και συλλογισμένοι. Κανένα σημάδι από την παλιά ζωή. Η ζωή αυτή έσβησε μέσα στη σιωπή. Οι ψαλμωδίες, οι καμπάνες, τα λιβάνια, τα ράσα, οι ωχρές μορφές και τα μαύρα πάθη, που όργωναν τις ψυχές. Ολα τελειώνουνε μέσα στη σιωπή. Ετσι και η δική σου θλίψη και τα πάθη, που σε καρφώσανε πάνω σε τούτο το νησί. Γιατί όμως εσένα σε βαραίνει τόσο η σιωπή; που αργά ή γρήγορα όλα θα τα σκεπάσει με τον πέπλο της. Ολοένα ο δρόμος ανηφορίζει. Τώρα ανοίγεται μπροστά σου ο κάμπος της νοτιάς. Τα πράσινα χωράφια σμίγουνε με το γαλάζιο σμάλτο σε μιαν ίσια γραμμή κατά τη νοτιά. Στο βάθος αχνοφέγγουνε σαν ένα θαμπό κρύσταλλο τα βουνά της Κρήτης. Κοίτα τώρα γύρω γύρω τα πελαγίσια μάκρη τα θαμπά κρύσταλλα, με τις απαλές ρόδινες και μενεξελιές και αχνογάλανες γραμμές τους, τα νησιά της Ασπρης θάλασσας, την Ανάφη, την Αστροπαλιά, την Αμοργό, τη Δονούσα, τη Νάξο, τη Νιο, τη Σίκινο, τη Φολέγαντρο, τη Μήλο.

Φτάνω σε μια κολόνα μ' ένα σιδερένιο σταυρό. Κάθομαι στη βάση της. Λίγο παραπάνω φαίνεται η πόρτα του Προφήτη. Μα δε ζυγώνω. Πώς θα με ιδούν οι καλόγεροι; Δε θα κάνουνε ξόρκι εκεί που θα πατήσω τα βήματά μου, για να διώξουνε το Σατανά; Κάθουμαι στη βάση της κολόνας και ακουμπώ την πλάτη μου στην πέτρα. Μπροστά μου κατηφορίζουνε τα χωράφια ολόλευκα, το χώμα τους είναι σαν χιόνι. Σου έρχεται να γυμνωθείς και να κυλιστείς μέσα σ' αυτό, για να βγεις καθαρότερος. Ασπρη γη σαν το κορμί νέας γυναίκας.

Από το μοναστήρι έρχεται ένας χωριάτης. Είναι λίγο κουτσός, στραβοπόδης, αδύνατος και γέρος. Ερχεται κοντά μου. Κοντοστέκεται, τόνε χαιρετώ. - «Αντίο, αφεντικό. Δώσε μου ένα τσιγάρο». Του δίνω. - «Σ' αρέσει ο τόπος μας αφεντικό;» - «Ναι, πολύ μ' αρέσει». - «Καλός είναι, μα φτώχεια. Δε βρέχει. Ανυδρία πέντε χρόνια, δεν έχουμε να ζήσουμε τα παιδιά μας. Θα πεθάνουμε όλοι της πείνας». - «Μα εφέτος βρέχει, όλα θα πάνε καλά». - «Ας μας λυπηθεί ο Θεός». Κατεβαίνει κουτσαίνοντας και χτυπάει το ραβδί του στο λιθόστρωτο.

Κατεβαίνω σιγά σιγά σέρνοντας πάντα μαζί μου μια βαριά μελαγχολία μέσα σε τούτη την ομορφιά και τη γαλήνη. Στο δρόμο με προσπερνάει ένας νέος χωριάτης ως τριάντα χρονώ καβάλα στο γαϊδουράκι. Γυρίζει, με κοιτάζει, μου χαμογελάει πρόσχαρα, βγάζει τον κούκο του, «Χαίρετε κ. καθηγητά!» Ξαφνιάζομαι. Τον κοιτάζω. Ποιος είναι τούτος που με προσφωνάει έτσι; τι ξέρει από μένα; τι σημαίνει αυτός ο χαιρετισμός του; Λες να ξέρει, να νιώθει; Το βήμα μου έγινε λίγο πιο λαφρύ, λίγο πιο σίγουρο. Περνάω πάλι τα έρημα δρομάκια του χωριού. Τα παιδιά τώρα είναι μέσα στο σκολειό. Οταν προσπερνώ η δασκάλα ξεπροβάλλει πίσω μου το κεφάλι της στην πόρτα και με κοιτάζει περίεργα για ώρα πολλή. 

Στο μπακάλικο είναι τώρα κι άλλοι, γριές και γέροι και η κυρα-Μαρία. Ολοι με κοιτάζουνε, με χαιρετάνε πρόσχαρα, «Αντίο σας! Καλώς ορίσατε!» Και πάλι σιγανομιλήματα πίσω μου, «Α! λέω μέσα μου. Τουλάχιστο με νιώθουνε, με συμπονούν οι άνθρωποι. Ξέρουν πως γι' αυτούς βρίσκομαι εδώ. Πως τους έχω αφιερώσει τη ζωή μου». Πιο λαφρύς ακόμη στρίβω τα ρυμίδια, που με οδηγάνε στο κελί μου. Ο ήλιος γέρνει κατά το ηλιοβασίλεμα. Ας κλειστώ μέσα. Σε λίγο φτάνει η κυρα-Μαρία. 

- «Αφεντικό, για σένα μιλούσαν όλοι στο μπακάλικο» 

- «Και τι λέγανε, κυρα-Μαρία;» 

- «Να, λέγανε πολλά, ξέρω γω; και πού να τα θυμάμαι; και λέγανε μαθές γιατί σε φέρανε εδώ και γιατί σε παιδεύουνε και δε σε αφήνουνε να μιλήσεις με κανέναν άνθρωπο, μηδέ κανένας άνθρωπος να ζυγώσει στο σπίτι σου, μηδέ να σου πει κανείς καλά καλά μια καλημέρα. Οι ανθρώποι φοβούνται και δεν ξέρουνε τι να κάνουνε. Μα σε λυπούνται. Γιατί είσαι ξένος άνθρωπος και δεν έχεις κανένα δικό σου εδώ πέρα και είσαι και άρρωστος και γέρος και είναι χειμώνας βαρύς και σε συλλογούνται. Και δεν ξέρουνε και γιατί σε παιδεύγουνε μαθές» 

- «Και τι φαντάζονται, κυρα-Μαρία, για μένα, πως είμαι κανένας κακός άνθρωπος;» 

- «Μα ξέρω γω; Οι άνθρωποι δεν ξέρουνε. Να, ήταν η κερα-Καλιώ κι έλεγε πως θα 'χεις μαθές καμωμένα καμιά κακιά πράξη κι έπρεπε να σ' έχουνε στη φυλακή και γιατί σε φέρανε εδώ και δε σε πήγανε στη φυλακή. Και η Πλουσώ του Φύτρου, η ξαδέρφη μου έλεγε πως άκουσε πως εσύ είσαι κακός άνθρωπος, να με συμπαθάς, δεν τα ξέρω και καλά πώς τα λένε - κομμουνιστής θαρρώ πως είπε - και πως θέλεις να μας χαλάσεις τη θρησκεία και τι σου φταίει η θρησκεία και να μην πηγαίνουμε πια στην εκκλησία, να μην κάνουμε σαρακοστή - σάματις κάνουνε σαρακοστή οι πλούσιοι, οι κλεφταράδες - και να σου χαλάσει ο Θεός το κεφάλι, παρά να μας χαλάσεις τη θρησκεία. Μα το Ρηνιώ του Καραμολέγκου έλεγε πως άκουσε μαθές πως κάτι έχεις κάνει κακό στο σπιτικό σου, πως δηλαδής κάποια ατιμία - κι αυτή δεν κοιτάζει τις δικές της τις μπομπές, που έχει τρία παιδιά καμωμένα με τρεις άντρες αστεφάνωτη, δυο χωροφυλάκοι κι ένας στην Αθήνα, που ήτανε δούλα. Και ήρθε και ο Μανόλης ο Πασσαλιάς κι έλεγε πως εσύ είσαι μαθές καλός άνθρωπος και πονάς τσοι φτωχοί και θέλεις να περάσουνε οι πλούσιοι τα έχει ντους στσοι φτωχοί. Και είπανε οι γυναίκες πως μακάρι, και αυτό είναι καλό και είπε ο κυρ-Αντώνης, ο μπακάλης, πως θέλεις να μοιράσουνε και τσοι γυναίκες και σε βρίζανε οι γυναίκες, κακό χρόνο να 'χεις και να μοιράσεις τη δική σου γυναίκα και τσοι αδερφάδες σου και είπε ο Μανόλης ο Πασσαλιάς πως τότες καλά σου κάνουνε και είναι ντροπή εσύ ένας καθηγητής, ένας σπουδαγμένος άνθρωπος να θέλεις τέτοια πράγματα και ο καθένας έλεγε το δικό του και πού να τα θυμάμαι ούλα. Μα σε λυπούνται οι ανθρώποι, να το ξέρεις». 

- «Σ' ευχαριστώ, κυρα-Μαρία, και τους ευχαριστώ όλους, είναι όλοι καλοί και σπλαχνικοί άνθρωποι και γω τους αγαπώ. Μα δεν ξέρουνε, γιατί βρίσκουμαι εδώ. Θ' αργήσουνε πολύ να το καταλάβουνε».

Ο Μανόλης ο Πασσαλιάς ήτανε ο χωριάτης που με είχε χαιρετήσει «Χαίρετε κ. καθηγητά» και μου είχε κάνει ανάλαφρη την περπατησιά. Εμεινα συλλογισμένος στο μισοσκόταδο, χωρίς ν' ανάψω τη λάμπα, όταν έφυγε η κυρα-Μαρία. «Λοιπόν αυτά ξέρει ο "λαός" για σένα κ. καθηγητά. Μα τουλάχιστο σε συμπονάει, γιατί βλέπει να υποφέρεις. Καλό κι αυτό. Ας διαβάσω τώρα λίγο, ώσπου να με πάρει ο ύπνος ο λυτρωτής». 

 Εσβησα τη λάμπα κατά τις έντεκα. Κοιμόμουνα βαριά. Αξαφνα τινάζουμαι, ακούω να χτυπάει η πόρτα μου, προσπαθούν να την ανοίξουνε. Ποιος να είναι; Εγώ έχω αμπαρώσει και την πόρτα της αυλής. Ποιοι είναι τέτοια ώρα; Φωνάζω: - «Ποιος είναι;». - «Ανοίξετε, η χωροφυλακή». Τι να τρέχει; στοχάζομαι. Σίγουρα θα ήρθε καμιά κακή είδηση από το σπίτι μου και ήρθανε να μου τη φέρουνε. Σηκώνουμαι. Ανάβω το φως. Μεσάνυχτα περασμένα. Ανοίγω την πόρτα. - «Τι τρέχει;». Ο χωροφύλακας με κοιτάζει με ανήσυχα μάτια μέσα από το σκοτάδι. Τεντώνει το κεφάλι του και κοιτάζει μέσα στην κάμαρα στο βάθος. - «Ηρθαμε να ιδούμε. Μας είπανε πως κάποιος είναι εδώ. Πως μιλάτε με κάποιον». - «Μα εγώ έχω αμπαρωμένη και την οξώπορτα και κοιμάμαι δυο ώρες τώρα». - «Ενας χωριάτης ήρθε και μας είπε πως είδε κάποιονε να μπαίνει εδώ, πως μιλάτε με κάποιον. Δεν ήτανε κανείς εδώ;». - «Ποιος θέλετε να είναι; Από νωρίς κατά τις έξι ήταν η κερα-Μαρία. Κανείς άλλος δε ζυγώνει εδώ πέρα». - «Μας συγχωρείτε, έτσι μας είπε ένας χωριάτης και ήρθαμε να ιδούμε τι συμβαίνει. Καληνύχτα σας». - «Μα σταθείτε να κλείσω την οξώπορτα». - «Δεν ήρθαμε από την οξώπορτα, μην ανησυχείτε». 

Είχαν έρθει από την ταράτσα, πηδώντας από το διπλανό σπίτι. Εκεί κάθεται, καθώς έμαθα την άλλη μέρα, ο Μανόλης ο Πασσαλιάς. Με άκουσε να διαβάζω δυνατά, καθώς φαίνεται, και ειδοποίησε την αστυνομία, πως κάποιος είναι μέσα και μου μιλάει.

Γιατί στριφογυρίζεις στο κρεβάτι και δε σε πιάνει ο ύπνος πια; Μα εσύ για να βγάλεις αυτό το λαό από το σκοτάδι και απ' αυτή την ηθική σκλαβιά καθώς και από την πείνα, βρίσκεσαι εδώ. Γιατί λοιπόν τώρα πονείς τόσο πολύ;

Δημήτρης Γληνός

Ο Δημήτρης Γληνός γεννήθηκε το 1882 στη Σμύρνη. Από μικρός χρειάστηκε να δουλέψει και βγήκε στη βιοπάλη, ενώ παράλληλα σπούδαζε στην Ευαγγελική Σχολή της Σμύρνης. Παρά τις δυσκολίες, κατόρθωσε να ολοκληρώσει τις σπουδές του στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθήνας, από όπου πήρε δίπλωμα το 1905. Στη συνέχεια, σπούδασε στην Ιένα και τη Λιψία Φιλοσοφία, Παιδαγωγική και Πειραματική Ψυχολογία μέχρι το 1911. Από τότε ξεκίνησε μια δράση εκπαιδευτική, αλλά περισσότερο κοινωνική - πολιτική και κατόπιν επαναστατική - κομμουνιστική.

Η πρότασή του για την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση απορρίπτεται από το βενιζελικό κόμμα το 1914 ως ανατρεπτική και ξεκινά για τον Γληνό μια περίοδος αναζήτησης που τον οδηγεί στη διαπίστωση πως το εκπαιδευτικό πρόβλημα της χώρας θα λυθεί οριστικά μέσα από την πάλη των τάξεων. Το 1932 (;) ο Δ. Γληνός εντάχθηκε στις γραμμές του ΚΚΕ. Στις εκλογές του 1936 εκλέχτηκε βουλευτής του Παλλαϊκού Μετώπου και μ' αυτή του την ιδιότητα ανέπτυξε πλούσια δραστηριότητα για τα λαϊκά προβλήματα, με αποτέλεσμα να εξοριστεί. Λόγω της κλονισμένης υγείας του επέστρεψε στην Αθήνα, σε κατ' οίκον περιορισμό. Το 1941 συλλαμβάνεται από τους Ιταλούς και το 1942 απολύεται, βαριά άρρωστος. Είναι πλέον μέλος του Πολιτικού Γραφείου της ΚΕ του ΚΚΕ. Γράφει την περίφημη μπροσούρα «Τι είναι και τι θέλει το ΕΑΜ». Το 1943 αποφασίζει να ανέβει στα βουνά της Ελεύθερης Ελλάδας. Λίγο πριν την αναχώρησή του, κατά τη διάρκεια μιας εγχείρησης, ο ταλαιπωρημένος οργανισμός του δεν άντεξε. Πέθανε στις 26 Δεκέμβρη 1943.

Το διήγημα αναδημοσιεύτηκε από το περιοδικό «Ελεύθερα Γράμματα» στο Ριζοσπάστη 28/2/2010.

(Σήμερα συμπληρώνονται 71 χρόνια από το θάνατο του Δημήτρη Γληνού. Πέθανε όντας παράνομος, στις 26 Δεκέμβρη του 1943, σε μια κλινική της Αθήνας όπου βρισκόταν βαριά άρρωστος.)

Πού πήγαν οι BRICS; - αναζήτηση με οδηγό τον ιστορικό υλισμό

 Πού πήγαν οι BRICS; - αναζήτηση με οδηγό τον ιστορικό υλισμό

Ο παραπάνω πίνακας είναι από (ποιόν άλλον;) τον Economist και μας πληροφορεί για τις χώρες όπου συμφέρει να πάμε να κάνουνε μπίζνες.

Το πρώτο που παρατηρεί κανείς είναι ότι οι περίφημες BRICS δεν τα πάνε και τόσο καλά (Βραζιλία (47), Ρωσία (64), Ινδία (48), Κίνα (50), Νότιος Αφρική (52)).

«Τι έγινε ρε παιδιά;», αναρωτιέται κανείς.  Με οδηγό τον ιστορικό υλισμό:

• Από την πτώση του σοσιαλιστικού μπλοκ και μετά, είδαμε κατά σειρά να βρυχώνται οι «Ασιατικές Τίγρεις», να χορεύει αμανέ η Τουρκία, τους δικούς της χορούς η Λατινική Αμερική και πάνω από όλα την Κίνα να δείχνει τα βαμμένα «κόκκινα» νύχια της.
•  Οι χώρες αυτές δεν κατάλαβαν (ή δεν θέλησαν να καταλάβουν) ότι η δυνατή τους εμφάνιση ήταν αποτέλεσμα των τεκτονικών δονήσεων στη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου.
• Οι ΗΠΑ προσαρμόστηκαν στο μετασοσιαλιστικό τοπίο, εκμεταλλευόμενες στο έπακρον τις ευκαιρίες της παγκοσμιοποίησης.
•  Δυο ροές: πρώτα εξαγωγή κεφαλαίου και εργασίας στις αναπτυσσόμενες χώρες και μετά εισαγωγή αγαθών και πρώτων υλών απ’ αυτές.
• Υπό την προστασία της μεγαλύτερης ναυτικής δύναμης που είδε ποτέ ο πλανήτης, προστασία που ονομάστηκε και “pax americana” 
• Αλλά καμιά από τις χώρες αυτές δεν στάθηκε πάνω σε μια πραγματική οικονομία. Με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τη Ρωσία που βασίστηκε στις εξαγωγές αερίου και πετρελαίου χωρίς να πάρει τα μαθήματα από το παρελθόν όταν, ακόμα και ως Σοβιετική Ένωση και δεύτερη κατασκευαστική οικονομία στον κόσμο, βασιζόταν εν πολλοίς στην εξαγωγή ενέργειας
•  Η οικονομία των ΗΠΑ αναπτύσσεται πλέον με μεγαλύτερους ρυθμούς από τις αναπτυσσόμενες χώρες. Με αποτέλεσμα η χρηματαγορά τους να γίνει πιο ανταγωνιστική, οι προβλέψεις να μιλάνε για αύξηση των επιτοκίων και επομένως η αγορά τους να γίνεται πιο ελκυστική για τους καπιταλιστές και η αυτοματοποίηση να γυρνάει πίσω (ένα μέρος τουλάχιστον) τις θέσεις εργασίας αφού είναι φθηνότερο να κατασκευάζεις με μηχανές από ότι με φθηνό κινέζικο εργατικό δυναμικό. 
•  Και πιο σημαντικό: λόγω των τεχνολογικών καινοτομιών, οι ΗΠΑ είναι πλέον η μεγαλύτερη πετρελαιοπαραγωγός δύναμη του κόσμου (αφήνοντας πίσω της τη Σαουδική Αραβία).
• Για να μη μιλήσουμε γα το σχιστολιθικό αέριο.
• Και με τόση ενέργεια και τη διαπιστωμένη πλέον τρέλα του κόσμου για ευφυείς ψηφιακές μηχανές, η κατασκευαστική βιομηχανία των ΗΠΑ παίρνει τα πάνω της και γίνεται πιο ελκυστική για τους ανά τον κόσμο καπιταλιστές από τα μεταλλεύματα της Αφρικής και τα υφάσματα του Μπαγκλαντές.
•  Η Κίνα έχει προβλήματα, η Ιαπωνία συνεχίζει να είναι ναρκωμένη, η Γερμανία δεν θα μείνει ανεπηρέαστη από την γενικότερη ευρωπαϊκή ασθένεια, η Βραζιλία αρχίζει και τα φτύνει, το ίδιο κι Ρωσία, το ίδιο και τα αφρικανικά κράτη. 
• ΟΙ ΗΠΑ, ως εισαγωγική οικονομία, δεν θα επηρεαστούν τόσο από την παγκόσμια κάμψη και το επενδυτικό χρήμα θα αρχίζει να ρέει προς αυτές, καθώς Κίνα, Ευρώπη και Ιαπωνία θα ρίξουν τα επιτόκια για να τονώσουν την εγχώρια ανάπτυξη. Το δολάριο θα ανατιμηθεί, οι εισαγωγές θα φθηνύνουν και η κατανάλωση θα εκτοξευθεί
• Το μάθημα: οι αναπτυσσόμενες οικονομίες και τα «θαύματά» τους ήταν «παραπροϊόντα» της πτώσης του σοσιαλιστικού μπλοκ και μεταβλητές μιας μακροπρόθεσμης διαδικασίας βελτιστοποίησης με απώτερο στόχο την αύξηση των κερδών των αμερικανικών «πολυεθνικών» και των αφεντικών τους.       
  
  
  
  
  ·

Επιτέλους! -Ενώθηκε η αριστερά!!!!!

 Επιτέλους! -Ενώθηκε η αριστερά!!!!!

Το αίτημα τόσων και τόσων χρόνων, τόσων και τόσων αριστερών, μοιάζει να γίνεται επιτέλους λαμπρή πραγματικότητα. Ο Αλέξης Τσίπρας και ο Φώτης Κουβέλης αφουγκράστηκαν τους βαθιούς λαϊκούς πόθους και η αριστερή κυβέρνηση, με όλες τις αλλαγές που θα φέρει αυτή στην ζωή μας, είναι πιο κοντά παρά ποτέ...

Κοινή κάθοδος ΣΥΡΙΖΑ-ΔΗΜΑΡ στις εκλογές;

Πιο κοντά σε κοινή κάθοδο με ενιαίο ψηφοδέλτιο στις εθνικές εκλογές βρίσκονται ΣΥΡΙΖΑ και ΔΗΜΑΡ. Σύμφωνα με τα Νέα Σαββατοκύριακο, η ονομασία που θα επιλεγεί θα εμπεριέχει τον τίτλο ΣΥΡΙΖΑ, ακολουθούμενο από μία αναφορά τύπου αριστερή συμπαράταξη.

Όπως αναφέρει η εφημερίδα, η συνεργασία των δύο κομμάτων δεν θα συνιστά κομματικό συνασπισμό κι έτσι δεν θα δημιουργηθεί πρόβλημα για το μπόνους των 50 εδρών που, σύμφωνα με τον ισχύοντα εκλογικό νόμο, κατευθύνεται στο πρώτο σε ψήφους κόμμα, όχι όμως και σε συνασπισμούς κομμάτων.

Το ψηφοδέλτιο θα κατατεθεί από τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Τσίπρα.

Οι συζητήσεις, αναφέρει η εφημερίδα έχουν προχωρήσει και αυτό που απομένει είναι να ξεπεραστούν εσωτερικά ζητήματα των δύο κομμάτων.

 Παλιά φωτογραφία της αριστεράς, πριν αυτή διασπαστεί

                                        απογοητεύοντας τον λαό...

Ο ΣΥΡΙΖΑ ελπίζει ότι η κοινή κάθοδος με τη ΔΗΜΑΡ μπορεί να προσφέρει την πολυπόθητη αυτοδυναμία, ενώ θα μπορούσε να λειτουργήσει και συσπειρωτικά και για άλλους πολιτικούς χώρους -όπως με τους Οικολόγους.

Ωστόσο, η διαδικασία αναμένεται να αντιμετωπίσει δυσκολίες, καθώς ορισμένα από τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ παραμένουν επιφυλακτικά ως προς αυτό το ενδεχόμενο.

Πριν από λίγες ημέρες, ο πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ είχε αφήσει εκ νέου ανοικτό το ενδεχόμενο συνεργασίας με τον ΣΥΡΙΖΑ, διευκρινίζοντας πως όλες οι αποφάσεις θα ληφθούν από τα κομματικά όργανα κατά το πρώτο 10ήμερο του Ιανουαρίου, μετά τις διαδικασίες της προεδρικής εκλογής.

Τόνισε, όμως, πως προϋπόθεση για οποιαδήποτε συνεργασία είναι σύναψη προγραμματικών συμφωνιών και η πολιτική και οργανωτική αυτοτέλεια της ΔΗΜΑΡ.

Εμείς υπενθυμίζουμε:

Ο Φώτης Κουβέλης, με τον οποίο με συνδέουν δεσμοί δεκαετιών, κοινές ιδέες και διαδρομή, είναι κόσμημα για την Αριστερά. Έχει να προσφέρει ακόμη πολλά στη δική μας Αριστερά, την ανανεωτική, τη δημοκρατική, τη ριζοσπαστική. Δεν πρέπει να κάνει βιαστικές κινήσεις.

Ο Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος έχει ακόμη μεγαλύτερη ευθύνη γιατί χθες επανεξελέγη Πρόεδρος του κόμματος, στο οποίο παραμένει ο Φ. Κουβέλης, πρέπει να πάρει ενωτικές πρωτοβουλίες, λέγοντας την απλή κουβέντα ότι το κόμμα χρειάζεται στην πρώτη γραμμή τον Φώτη Κουβέλη και ότι οι θέσεις που αντιστοιχούν στην Κεντρική Επιτροπή για το ρεύμα της Ανανεωτικής Πτέρυγας, στο οποίο κι εγώ ανήκω και είναι η Ανανεωτική Πτέρυγα του Συνασπισμού, υπάρχουν και περιμένουν τους συντρόφους που εκπροσωπούν αυτό το ρεύμα.

Αυτό που χρειάζεται να ξεκαθαρίσουμε και για το οποίο έκανα μια πρόταση που θα μπορούσε να γίνει δεκτή ομόφωνα από το συνέδριο, αλλά δυστυχώς δεν υπήρξε η τόλμη να γίνει ένα βήμα μπροστά και από τους δύο συντρόφους για να την υπερψηφίσουμε όλοι μαζί, είναι να κρατήσουμε το κόμμα μας ενωμένο και να ξεκαθαρίσουμε με βάση την κοινή λογική τα πράγματα στην πολιτική μας συμμαχία που είναι και η «πέτρα του σκανδάλου».

Δηλαδή να ξεκαθαρίσουμε με ποιους μπορούμε να είμαστε μαζί και με ποιους δεν μπορούμε. Με αυτούς που μπορούμε να έχουμε μια πολιτική συμμαχία πειστική, στερεή, που μπορούμε να λέμε πειστικά πράγματα, μπορούμε να είμαστε μαζί. Με όσους λένε «έξω από την Ευρώπη», «έξω από το ευρώ», «να μην είναι επικεφαλής ο εκάστοτε πρόεδρος του Συνασπισμού, αλλά εγώ, επειδή έτσι μ’ αρέσει» -και εννοώ τον Αλέκο Αλαβάνο, να μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας- και που χρησιμοποιούν τον ΣΥΡΙΖΑ ως μοχλό υπονόμευσης και διάσπασης του Συνασπισμού, δεν μπορούμε, διότι παράγουμε μια γελοία εικόνα στον κόσμο.

[...]

Ο Φώτης Κουβέλης είναι ο ιστορικός ηγέτης του ανανεωτικού ρεύματος της αριστεράς, με μια σημαντική διαδρομή πολλών δεκαετιών και ευρύτατη κοινωνική αναγνώριση. 

[...]

οι στρατηγικές, οι ιδεολογικές διαφορές και το κοινωνικό πρότυπο του σοσιαλισμού με δημοκρατία και ελευθερία που διεκδικούμε εμείς, με το σταλινικό πρότυπο που προβάλλει το ΚΚΕ δεν μπορούν να στεγαστούν σε μια κοινή στέγη.

[...]

Δ.Παπαδημούλης

Ακόμη:

«Σύντροφοι, κάνετε λάθος», είπε ο Αλέξης Τσίπρας στην προσπάθειά του να πείσει τα μέλη της Ανανεωτικής Πτέρυγας να παραμείνουν στο συνέδριο

Κουβέλης: «Ασφυξία από τον αριστερισμό του ΣΥΡΙΖΑ» (αυτό το "εμπόδιο" ξεπεράστηκε σίγουρα)

Fadomduck2

Τα μυστικά του βάλτου

 Τα μυστικά του βάλτου

Η ιστορία, ως γνωστόν, έχει την τάση να επαναλαμβάνεται ως φάρσα ή τραγωδία κι ενίοτε ως φαρσοτραγωδία, με έντονη δόση τραγική ειρωνείας. Το 08’ η συγχώνευση μέρα κι ενάντια στο μετωπικό σχήμα της ανταρσυα, και βασικά η παρουσία του σεκ, προκάλεσε οργισμένες αντιδράσεις και τελικά την αποχώρηση του μισού μέρα (εεκ, οκδε σκέτο). Ο σάββας ήταν κομμουνισταράς και δεν παρέδωσε ποτέ σε σεκ, αραν, αρας. Για να ‘ρθει όμως έξι χρόνια μετά και να παραδώσει, κατά τα φαινόμενα σε μια πολύ χειρότερη εκδοχή συμφωνίας, που θα περιλαμβάνει και τον αλαβάνο. Δηλ το μέτωπο αλληλεγγύης κι ανατροπής, δηλ το σχέδιο β’, δηλ την πρωτοβουλία για την αριστερή συμπόρευση, δηλ τον αλέκο, για να μην κοροϊδευόμαστε μεταξύ μας. Ενώ το σεκ, που ήταν η πέτρα του σκανδάλου και για το οποίο όλοι μας, λίγο-πολύ, έχουμε μια φαιδρή ιστορία πολιτικής γραφικότητας να θυμηθούμε (μπους-μπους-μπους-μπους, σαρόν… μη στύβετε ανθρώπους, στύψτε πορτοκάλια… πασόκ χωρίς αυταπάτες) είναι η μόνη οργάνωση (η ανταρσυα δεν έχει συνιστώσες) μαζί με την οκδε σπάρτακος, που αντιδρά στις φαστ-τρακ διαδικασίες εκλογικής ενοποίησης και φαίνεται να εκπροσωπεί στην παρούσα φάση τη φωνή της λογικής.

Και γιατί λέμε πως επαναλαμβάνεται η ιστορία; Γιατί το 07’ το ναρ, νιώθοντας πως χάνει τους προνομιακούς του συμμάχους στα εαακ (αραν, αρας) που σχημάτισαν με το σεκ την ενάντια, φλέρταρε με μια ευρύτερη εκλογική σύμπραξη. Που ναι μεν δεν ευδοκίμησε τότε (το σεπτέμβρη του 07’), αλλά μπήκε η μαγιά για τις επόμενες εκλογές του 09’, με την ανταρσυα να παρουσιάζεται, όχι ως ένα αποτέλεσμα συμφωνιών κορυφής από χώρους που δε συναντιούνται καν στο κίνημα, αλλά ως ώριμος καρπός του δεκέμβρη και τέκνο της οργής του και της ανάγκης.

Κατ’ αντιστοιχία, κι ακολουθώντας το ίδιο εθιμοτυπικό, ο εκλογικός αρραβώνας με τον αλαβάνο, δεν έκλεισε τελικά στις τελευταίες ευρωεκλογές, που η ανταρσυα κόντεψε να διασπαστεί για το 0,2% που έπιασε ο αλέκος, αλλά μπήκαν οι βάσεις για να κλείσει η συνεργασία μες στο 15’, από τα πάνω, χωρίς την τυπική έστω έγκριση κάποιας συνδιάσκεψης –που στην τελική μπορεί να είναι το τελευταίο αλλά είναι συνάμα κι ενδεικτικό για την ποιότητα και το βάθος αυτών των συμμαχιών.

Τι άλλαξε όμως από την περασμένη άνοιξη; Υπήρχαν προγραμματικές μετατοπίσεις ή διεργασίες που ωρίμασαν; Η μία πλευρά λέει πως ο αλαβάνος συμφώνησε στο ίδιο ακριβώς κείμενο-πλαίσιο, που είχε απορρίψει αρχικά πέρσι –που εμένα μου θυμίζει λίγο ως τακτική το περίφημο «και εις τη λαοκρατίαν πιστεύομεν» του παπανδρέου. Η άλλη υποστηρίζει πως ούτως ή άλλως δεν υπήρχαν τόσο σημαντικές διαφορές, ήδη από πέρσι –θυμίζω την αξεπέραστη καλτ ανακοίνωση της αρας «βρείτε τις διαφορές και κερδίστε μια μετωπική συμπόρευση». Σε κάθε περίπτωση, θα ‘ταν μάλλον ματαιοπονία για έναν αμύητο εξωτερικό παρατηρητή, να προσπαθήσει να ερμηνεύσει σε αμιγώς προγραμματική βάση τις τελευταίες εξελίξεις. Μπορεί κάποτε το ναρ που αγαπήσαμε (επί χαριτάσης) να ξεψείριζε κάθε ντοκουμέντο του κκε, για να δει πόσες φορές και πόσο ρητά αναφέρεται ο στόχος της εξόδου-αποδέσμευσης κι αν αυτή είναι από αντικαπιταλιστική σκοπιά ή όχι, αλλά η σημερινή μετεξέλιξή του φαίνεται τελικά πρόθυμη να συμφωνήσει σε μια... σαφή διατύπωση, που να περιλαμβάνει «έξοδο από την ευρωζώνη – ρήξη κι έξοδο από την εε». Που στην επόμενη διεύρυνση μπορεί να γίνει «από ρήξη έως ενσωμάτωση» για να χωρέσει τον ύστερο μπιτσάκη και τα ύστερα του κόσμου.

Το βασικό σκεπτικό της συνένωσης απορρέει από το αντικειμενικό γεγονός πως η πορεία του σύριζα προς την αυτοδυναμία θα πιέσει ασφυκτικά, στο όριο της εκλογικής επιβίωσης οτιδήποτε κινείται στα αριστερά του –και πρωτίστως την ανταρσυα. Συνεπώς επισπεύδονται κάποιες εκλογικές συγκολλήσεις που κολλούσαν στις λεπτομέρειες για να σώσουν οτιδήποτε αν σώζεται. Αλλά το πιθανότερο σενάριο είναι πως, παρά τις όποιες δημοσκοπήσεις εμφανίζουν την ανταρσυα κοντά στο 2%, δεν μπορούν να σώσουν πολλά. Κι έτσι απλά θα φορτωθούν τη συμμαχία με έναν πολιτικό αριβίστα, χωρίς πρακτικό αντίκρισμα και χωρίς να αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο που θέλουν να αποφύγουν.

Δεν είναι μόνο πως μετά το δελαστίκ, η ανταρσυα αποκτά ένα δεύτερο τηλεαστέρα, για να λέει τα δικά του δεξιά κηρύγματα για το σχέδιο β’ και το εθνικό νόμισμα που θα επανεκκινήσει την ελληνική οικονομία. Το βασικό πρόβλημα είναι η πολιτική στόχευση του αλαβάνου –που η ανταρσυα είτε την αγνοεί αφελώς, είτε γίνεται συνένοχή της- που χρησιμοποιεί ως όχημα αυτή την εκλογική σύμπραξη, για να αποκτήσει υπόσταση και να ξαναμπεί στο παιχνίδι, με το βλέμμα στραμμένο στην επόμενη μέρα: τις αναταράξεις στον κυβερνητικό σύριζα και τον πολιτικό φορέα έκφρασης της δυσαρέσκειας των ψηφοφόρων του κι όσων φύγουν από τα αριστερά του. Η πολιτική εκτίμηση της κομεπ και του κόμματος για τη συγκρότηση ενός νέου οπορτουνιστικού πόλου, που θα κληθεί να καλύψει το κενό που άφησε η ολοκλήρωση της σοσιαλδημοκρατικής μετάλλαξης του σύριζα, μπορεί σε κάποιους να έμοιαζε με θεωρία συνωμοσίας, αλλά επιβεβαιώνεται πανηγυρικά από τις εξελίξεις.

Το ερώτημα είναι αν έχει θέση σε αυτή την εκλογική σύμπραξη το εεκ, που θα δώσει μεθαύριο την τελική του απάντηση. Το βασικό αγκάθι φαίνεται να είναι ο αλαβάνος και ο πατριωτικός πολιτικός του λόγος, αλλά αυτό ντύνεται ιδεολογικά προς τα έξω με τη θέση για τις «ενωμένες, σοσιαλιστικές πολιτείες της ευρώπης» -που όσο κι αν προτάσσεται προσχηματικά, είναι εξίσου λάθος να υποβαθμίζεται και να αντιμετωπίζεται ως ζήτημα χωρίς ιδιαίτερη σημασία. Παραφράζοντας άλλωστε μια άλλη, παρεμφερή λενινιστική θέση, που κολλάει γάντι με την περίσταση: «οι ενωμένες πολιτείες του εξωκοινοβουλίου είναι είτε απραγματοποίητες είτε αντιδραστικές».

Θέση σε αυτό το μετωπικό εγχείρημα φαίνεται να έχουν και τα μέλη του κορδάτου (σύλλογος μεγάλος, δεν υπάρχει άλλος), ενώ είναι ζήτημα τι θα γίνει με την απεύθυνση στο ικεα και τη μεταξύ τους διαμάχη, που συμπυκνώνεται στο δίπολο φραξιονισμός-οπορτουνισμός. Οι μεν τηρούν δηλ μια τίμια (οπορτουνιστική) στάση, διαχωρίζοντας οριστικά τη θέση τους από τα τεκταινόμενα στο κκε κι αφήνοντας μόνο του το ικεα να φραξιονίζει για να αλλάξει τα πράγματα μες στο κόμμα. Οι δε όμως φραξιονίζουν, γιατί εξακολουθούν να αντλούν την ελπίδα τους από το δυναμικό και τη δυναμική του κόμματος κι όχι από τον οπορτουνιστικό χυλό με τον οποίο συμμαχούν οι πρώτοι.

Κι εμείς, με ποιον είμαστε; (Με κανέναν).

Υπάρχει επίσης μια δευτερεύουσα διαπάλη στο εσωτερικό της αραν, με την κίνηση των χιλίων που (έχει το βασικό της πυρήνα στην πάτρα και γκεστ σταρ το λαπαβίτσα και) δεν αρκείται στα ενωτικά βήματα της ανταρσυα με τον αλαβάνο, γι’ αυτό δηλώνει απευθείας εκλογική στήριξη στο σύριζα. Υπ’ όψιν πως η συγκεκριμένη διαμάχη κι οι πόλοι της δεν μπορούν να αποτυπωθούν σχηματικά έστω με όρους του στιλ «δεξιά κι αριστερή αράν», καθώς το τελευταίο ουσιαστικά δεν υφίσταται. Υπάρχει δηλ μόνο κεντροδεξιά αραν (που ήθελε εξ αρχής τον αλαβάνο) και ακροδεξιά αραν, η οποία ενδίδει στην κρυφή γοητεία της σοσιαλδημοκρατίας.

Κι αν η κίνηση των χιλίων δεν προκαλεί καμία απολύτως έκπληξη με τις επιλογές της, δεν ισχύει το ίδιο και για την κο ανασύνταξη του μπατίκα, που έβαζε εδώ και καιρό το σύνθημα της εργατικής κυβέρνησης, αλλά κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί εύκολα πως θα έβλεπε την υλοποίησή του –ή έστω την προσέγγισή του- μέσα από την κυβέρνηση εθνικής ενότητας του σύριζα. Και θυμάμαι σαν χτες τον πι-πι, σε ένα πηγαδάκι στη βιβλιοπαρουσίαση του μπατίκα να λέει πως ο κώστας, εάν ζούσε σήμερα, μπορεί να πήγαινε με το κκε, που έχει γίνει τελείως αριστερίστικο. Δυστυχώς δεν είχε τότε τη διορατικότητα ο πι-πι για να προβλέψει αυτή τη μετατόπιση προς το σύριζα και προς τις δικές του απόψεις για το ενιαίο-λαϊκό μέτωπο και την κυβέρνησή του, που «χωρίς το σύριζα δε γίνεται και χωρίς το κκε και την ανταρσυα δεν μπορεί να πετύχει»! Ό,τι περίπου έλεγε δηλ για το ζέρβα και για τον άρη ο γουντχάουζ, νομίζω, σχετικά με την επιχείρηση του γοργοποτάμου.

Και μες σε αυτήν την ωραία ατμόσφαιρα, η κινητικότητα στο δάσος και την κινούμενη άμμο του οπορτουνιστικού βάλτου, όπου στοιχειώνει κάθε είδους αυταπάτη, συνεχίζεται αμείωτη, με τα δεδομένα αλλάζουν διαρκώς, από μέρα σε μέρα..

Μια συνταγή του ΟΟΣΑ που θολώνει τη λαϊκή προοπτική

Μια συνταγή του ΟΟΣΑ που θολώνει τη λαϊκή προοπτική

«"Οι εισοδηματικές ανισότητες έχουν στατιστικά ένα σημαντικά αρνητικό αντίκτυπο στην οικονομική ανάπτυξη", σύμφωνα με έρευνα του Οργανισμού για την Οικονομική Συνεργασία και την Ανάπτυξη (ΟΟΣΑ). Οι ειδικοί του διεθνούς Οργανισμού υπολόγισαν ότι την εικοσαετία 1990 - 2010 η Βρετανία έχασε λόγω της διεύρυνσης των εισοδηματικών ανισοτήτων σχεδόν 9% του ΑΕΠ της, ενώ οι ΗΠΑ έχασαν περίπου 7%. Αντίθετα: "Η έρευνα καθιστά προφανές ότι ο περιορισμός της μεγάλης και αυξανόμενης ανισότητας σε ό,τι αφορά τα εισοδήματα των πολιτών μιας χώρας αποτελεί κρίσιμη επιλογή για την εξασφάλιση σ' αυτήν ισχυρής και βιώσιμης ανάπτυξης και η επιλογή αυτή πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο της πολιτικής συζήτησης", δήλωσε ο γενικός γραμματέας του Οργανισμού, Ανχελ Γκουρία. Ο ΟΟΣΑ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ανισότητα μεταξύ των 34 κρατών - μελών του βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 30 ετών. Σήμερα στις χώρες του ΟΟΣΑ το πλουσιότερο 10% του πληθυσμού κερδίζει κατά μέσον όρο 9,5 φορές περισσότερα χρήματα από το φτωχότερο. Τη δεκαετία του 1980 το χάσμα ήταν πολύ μικρότερο, με τους πλουσίους να κερδίζουν 7 φορές περισσότερα από τους φτωχούς.
Πώς όμως περιορίζει η οικονομική ανισότητα την ανάπτυξη; "Οι λιγότερες ευκαιρίες εκπαίδευσης ενός λαού έχουν ως αποτέλεσμα τη μικρότερη κοινωνική κινητικότητα και τη μειωμένη ανάπτυξη των δεξιοτήτων των ανθρώπων", σύμφωνα με την έκθεση και εμποδίζει τους ανθρώπους να αναπτύξουν δεξιότητες και ταλέντα που θα τους βοηθήσουν να αυξήσουν το εισόδημα, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ. Μάλιστα, το πρόβλημα δεν εντοπίζεται στο φτωχότερο 10% του πληθυσμού, όπως πιστευόταν έως σήμερα, αλλά στο φτωχότερο 40%. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα εισοδήματα των κατώτερων εισοδηματικά μεσαίων στρωμάτων έχουν μειωθεί πολύ τα τελευταία χρόνια. Ενδιαφέρον είναι ότι μετά το ΔΝΤ τώρα και ο ΟΟΣΑ καταλήγει στο συμπέρασμα ότι πολιτική αναδιανομής εισοδήματος δεν πλήττει την ανάπτυξη». Το συγκεκριμένο ρεπορτάζ είναι από την «Καθημερινή» 10/12/2014, αλλά υπήρχε σχεδόν σε όλο τον αστικό Τύπο. Το ηλεκτρονικό «Βήμα», για παράδειγμα, έγραφε για το ίδιο ζήτημα: «Οι στρατηγικές καταπολέμησης της φτώχειας και των εισοδηματικών ανισοτήτων πρέπει να εστιάζονται σε προγράμματα εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης που ανταποκρίνονται στην κάλυψη θέσεων στην αγορά εργασίας και επίσης στη βελτίωση των επαγγελματικών δεξιοτήτων των ατόμων καθ' όλη τη διάρκεια του εργασιακού τους βίου».

Παρέμβαση σε αντιφάσεις

Δε μας ξενίζουν πλέον τέτοια ρεπορτάζ, τα οποία έχουν ως πηγές τους μελέτες από τους διεθνείς διακρατικούς καπιταλιστικούς οργανισμούς, όπως ο ΟΟΣΑ και το ΔΝΤ. Αυτό που πρέπει να έχουν καθαρό η εργατική τάξη και τα άλλα φτωχά λαϊκά στρώματα, είναι ότι οι εν λόγω οργανισμοί εργάζονται με παρεμβάσεις τους για τη σωτηρία, τη διαιώνιση και αναπαραγωγή του συστήματος διεθνώς. Μια προσπάθεια που έρχεται αντιμέτωπη με την ύπαρξη των οξύτατων ενδομονοπωλιακών ανταγωνισμών ανάμεσα σε κράτη ή συμμαχίες κρατών και τις αξεπέραστες εσωτερικές αντιφάσεις του καπιταλισμού.
Η αύξηση των εισοδηματικών ανισοτήτων είναι νομοτέλεια στην εξέλιξη του καπιταλισμού. Το δείχνει ανάγλυφα το αριθμητικό παράδειγμα του ΟΟΣΑ για την αύξηση των ανισοτήτων από τη δεκαετία του '80 μέχρι σήμερα, δηλαδή ότι σήμερα το πλουσιότερο 10% κερδίζει 2,5 φορές περισσότερο απ' ό,τι στη δεκαετία του '80, αλλά και τη διεύρυνση της κοινωνικής βάσης της φτώχειας από το 10% στο 40%, που μάλλον είναι πολύ μεγαλύτερο.
Προκύπτει από το γεγονός ότι μειώνεται όλο και περισσότερο η τιμή της εργατικής δύναμης σε σχέση με την καπιταλιστική κερδοφορία. Υπάρχει ακόμη η αντικειμενική τάση, λόγω αύξησης της παραγωγικότητας της εργασίας, να πέφτει σχετικά η αξία, άρα και η τιμή της εργατικής δύναμης. Πώς λοιπόν οι καπιταλιστές, που παράγουν με μοναδικό κίνητρο την απόκτηση ολοένα και μεγαλύτερων κερδών, θα αυξήσουν ταυτόχρονα τα εισοδήματα των εργαζομένων τους; Ολοι οι καπιταλιστές θα ήθελαν να αυξηθούν τα εισοδήματα όλων των εργαζομένων εκτός αυτών της δικιάς τους επιχείρησης ή κλάδου.
Θα ρωτήσει κάποιος: Μα τόσο άσχετοι είναι οι ερευνητές του ΟΟΣΑ περί της καπιταλιστικής οικονομίας και της εξέλιξής της; Καθόλου άσχετοι. Πρέπει να βλέπει κανείς τέτοιες μελέτες στη συγκυρία που γίνονται, σε συνδυασμό με παράγοντες όπως η επίδραση της μιας ή της άλλης πολιτικής διαχείρισης μιας καπιταλιστικής οικονομίας στο πλαίσιο της αλληλεξάρτησης των καπιταλιστικών οικονομιών διεθνώς κ.λπ.

Νέα σύννεφα στην καπιταλιστική οικονομία

Η συγκυρία για την παγκόσμια οικονομία, που ο ΟΟΣΑ δίνει στη δημοσιότητα αυτή του την εκτίμηση, είναι τα σημάδια ύφεσης ή επιβράδυνσης της οικονομίας πολλών ισχυρών καπιταλιστικών κρατών (Ιαπωνία, Ιταλία, Γαλλία, Γερμανία, Ευρωζώνη δηλαδή, Ρωσία, Βραζιλία, Νότια Αφρική κ.ά.), οι προβλέψεις επιβράδυνσης της οικονομίας της Κίνας, που προκαλούν νέους φόβους για την καπιταλιστική οικονομία.
Το πρώτο συμπέρασμα επομένως που μπορεί να βγει απ' αυτή την τοποθέτηση του ΟΟΣΑ είναι ότι προτείνει πολιτική τόνωσης της ζήτησης ως διέξοδο από την κρίση, ανιχνεύοντας ένα μείγμα πολιτικής που αφενός θα μειώνει ελάχιστα τα κέρδη αναδιανέμοντας φόρους μέσω των οποίων θα αυξάνονται ελάχιστα επίσης τα εργατικά, λαϊκά εισοδήματα. Το ίδιο πασχίζουν και με τα επιδόματα.
Βεβαίως, ο ΟΟΣΑ πασχίζει να πείσει ότι συμφέρει όλα τα καπιταλιστικά κράτη η πρότασή του. Μόνο που στη λειτουργία του καπιταλιστικού ανταγωνισμού παίζει μεγάλο ρόλο το ποσοστό κέρδους. Και επειδή οι καπιταλιστικές επιχειρήσεις δρουν ανταγωνιστικά η μία ενάντια στην άλλη, ακόμη και όταν κάνουν μεταξύ τους συμφωνίες ή συμβιβασμούς, το ίδιο και τα κράτη, η τάση είναι να μειώνουν τα εργατικά εισοδήματα, άρα φαίνεται δύσκολη η πραγματοποίηση της πρότασης του ΟΟΣΑ, αν και θεωρητικά σε κάποια συγκυρία δεν μπορεί να αποκλειστεί.
Το δεύτερο ζήτημα που προκύπτει από τη μελέτη του ΟΟΣΑ είναι η διέξοδος που προτείνεται. Τι λένε στην έκθεση, όπως αναφέρει το ρεπορτάζ από το «Βήμα»: «Οι στρατηγικές καταπολέμησης της φτώχειας και των εισοδηματικών ανισοτήτων πρέπει να εστιάζονται σε προγράμματα εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης που ανταποκρίνονται στην κάλυψη θέσεων στην αγορά εργασίας και επίσης στη βελτίωση των επαγγελματικών δεξιοτήτων των ατόμων καθ' όλη τη διάρκεια του εργασιακού τους βίου».
Εμείς δε θα πούμε ποτέ ότι δε χρειάζεται η εργατική τάξη, ο λαός να είναι μορφωμένοι, ίσα ίσα το έχουμε ως αίτημα πρώτης γραμμής. Ομως, δεν είναι αυτό που εννοεί η έκθεση του ΟΟΣΑ. Εδώ πρόκειται για επαναφορά των γνωστών από παλιά κατευθύνσεων για ενίσχυση της διά βίου εκπαίδευσης, της κατάρτισης και επανακατάρτισης με στόχο τη γρήγορη προσαρμογή των εργαζομένων στις κάθε φορά ανάγκες της καπιταλιστικής παραγωγής. Η κινητικότητα από ειδικότητα σε ειδικότητα, η ικανότητα προσαρμογής που πάει χέρι χέρι με την εργασιακή περιπλάνηση σε ένα καθεστώς δουλειάς χωρίς δικαιώματα, που αποτελεί τον μοναδικό τρόπο στατιστικής συγκάλυψης της ανεργίας, το μοίρασμα θέσεων εργασίας.

Καλλιέργεια αυταπατών

Ταυτόχρονα βεβαίως γίνεται και προσπάθεια να πειστούν οι εργαζόμενοι ότι τα εκπαιδευτικά εφόδια αποτελούν το αποκλειστικό εργαλείο για κοινωνική ανέλιξη. Η έκθεση του ΟΟΣΑ αναφέρει ότι «η απουσία εκπαίδευσης περιορίζει την κοινωνική κινητικότητα και εμποδίζει τους ανθρώπους να αναπτύξουν δεξιότητες και ταλέντα που θα τους βοηθήσουν να αυξήσουν το εισόδημα». Πώς μπορεί κανείς να το εξηγήσει; «Κοινωνική κινητικότητα» σημαίνει το πέρασμα από μια κοινωνική τάξη ή στρώμα σε άλλη. Δηλαδή, το πέρασμα νέων ανθρώπων από εργατικές οικογένειες στα μεσαία και προς τα πάνω, προς την αστική τάξη στρώματα, ή στην ίδια την αστική τάξη, πιο σπάνιο βεβαίως αλλά και το αντίθετο, προλεταριοποίηση μεσαίων στρωμάτων. Ο ΟΟΣΑ φαίνεται ότι εννοεί το πρώτο εννοώντας πως οι σπουδές μπορούν να συμβάλουν ώστε να γίνουν οι νέοι επιχειρηματίες ή ανώτερα και όχι μόνο στελέχη επιχειρήσεων. Είναι έτσι; Για κάποιους λίγους μπορεί να είναι. Αυτό που πασχίζουν οι καπιταλιστές είναι να αξιοποιήσουν πράγματι ερευνητές, επιστήμονες, «καινοτόμους», όπως λένε, και τις ιδέες τους όταν αυτές βρίσκουν κερδοφόρες εφαρμογές στην παραγωγή. Δεν μπορεί όμως να γίνει για όλους. Η ολοένα αυξανόμενη παραγωγή πρέπει να βρει και καταναλωτές, τόσο στην αγορά μέσων παραγωγής, προπαντός σ' αυτό, όσο και στην αγορά αντικειμένων κατανάλωσης. Για παράδειγμα, πόσοι απόφοιτοι ΑΕΙ - ΤΕΙ, μεταπτυχιακοί ή ακόμη και έχοντες διδακτορικό δεν είναι άνεργοι;
Η παραγωγή με σκοπό την καπιταλιστική κερδοφορία, η αναρχία που κυριαρχεί στην καπιταλιστική παραγωγή, το πέταμα εργαζομένων εκτός παραγωγής εξαιτίας της εισαγωγής νέων τεχνολογιών και επιστημονικών εφαρμογών αφορούν και το ειδικευμένο επιστημονικό δυναμικό και όχι μόνο τους ανειδίκευτους ή χαμηλά ειδικευμένους εργαζόμενους.

Η διέξοδος

Οι εργαζόμενοι πρέπει να ξεπεράσουν τις θεωρίες που αναπαράγονται από διάφορα αστικά επιτελεία ότι η αντιμετώπιση της ανεργίας είναι θέμα ατομικής βελτίωσης, δεξιοτήτων και ευλυγισίας στην παραγωγή. Να αντιμετωπίσουν τις αυταπάτες ότι η καπιταλιστική ανάπτυξη πάει χέρι χέρι με την άμβλυνση των κοινωνικών ανισοτήτων, όπως προπαγανδίζουν σοσιαλδημοκρατικές και οπορτουνιστικές δυνάμεις.
Ο αγώνας σήμερα για ολόπλευρη, ουσιαστική μόρφωση για όλους, για σταθερή δουλειά με δικαιώματα με βάση τις σύγχρονες εργατικές - λαϊκές ανάγκες πρέπει να μπει στο προσκήνιο. Να συνδεθεί με την πάλη σε αντιμονοπωλιακή - αντικαπιταλιστική κατεύθυνση που έρχεται σε αντιπαράθεση με την εξουσία του κεφαλαίου, την πάλη για μια οικονομία χωρίς καπιταλιστές που θα λειτουργεί με πανεθνικό σχεδιασμό με κριτήριο τις εργατικές - λαϊκές ανάγκες, μια κοινωνικοποιημένη οικονομία με την εργατική τάξη στην εξουσία.

ΣΥΡΙΖΑ Ψηφοθηρία με κάλπικα διλήμματα, αυταπάτες κι ανέξοδα «θα»

ΣΥΡΙΖΑ

Ψηφοθηρία με κάλπικα διλήμματα, αυταπάτες κι ανέξοδα «θα»

Την προεκλογική τακτική του ΣΥΡΙΖΑ επεξεργάζονται τα επιτελεία του, προβάλλοντας επισήμως την άποψη ότι οι εκλογές είναι αναπόφευκτες. Στο ενδεχόμενο αυτό είναι προσαρμοσμένες και οι δημόσιες παρεμβάσεις που κάνει ο Αλ. Τσίπρας το τελευταίο διάστημα, που ξεχειλίζουν αυταπάτες και κάλπικα διλήμματα. Ταυτόχρονα, κατά το «φάτε μάτια ψάρια...» περισσεύουν οι ανέξοδες, γι' αυτό και εξαιρετικά δημοφιλείς στους εκάστοτε διεκδικητές της αστικής διαχείρισης, υποσχέσεις για χτύπημα της διαφθοράς, μαζί με ορισμένα ψίχουλα στην ακραία φτώχεια.
Η Κουμουνδούρου επεξεργάζεται ήδη και το ζήτημα της συγκρότησης των ψηφοδελτίων, καθώς προκύπτουν αρκετά «αγκάθια». Η διεύρυνση με παράγοντες, προερχόμενους από άλλα κόμματα της διαχείρισης, που αποφάσισαν να πολιτευτούν με τον ΣΥΡΙΖΑ, συναντά έντονες αντιδράσεις στο εσωτερικό του, στο πλαίσιο μιας μάχης, όχι βέβαια για την πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά για τα πόστα και τους συσχετισμούς και στο κόμμα και στην επόμενη κοινοβουλευτική ομάδα. Η μειοψηφία ζητά οι υποψηφιότητες να εγκρίνονται σε τοπικό επίπεδο, θεωρώντας το προνομιακό για να δώσει τη μάχη της απόρριψής τους. Αυτό ακριβώς φοβάται η ηγεσία και προκρίνει έγκριση υποψηφίων από την ΚΕ όπου πλειοψηφεί.
Ανέφελη δεν είναι ούτε η συνεργασία με τη ΔΗΜΑΡ, καθώς πολλοί είναι αυτοί που αντιδρούν και στα δύο κόμματα σε μια τέτοια προοπτική. Μάλιστα, στην Αγίου Κωνσταντίνου πολλοί απειλούν με αποχώρηση και πάντως δηλώνουν ότι δε θα είναι υποψήφιοι εφόσον προχωρήσει η διάχυση - όπως λένε - του κόμματος στον ΣΥΡΙΖΑ. Στο πλαίσιο αυτό, κι ενώ θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι η συνεργασία θα εκφραστεί με συμμετοχή στελεχών της ΔΗΜΑΡ στα ψηφοδέλτια του ΣΥΡΙΖΑ, αναζητείται φόρμουλα που να επιτρέπει στη ΔΗΜΑΡ να διακηρύττει την αυτοτέλειά της, δίχως να στερεί το μπόνους των 50 εδρών στην περίπτωση που ο ΣΥΡΙΖΑ κερδίσει τις εκλογές.
Μπροστά σε αυτό το ενδεχόμενο και παρά την ανάγκη της ψηφοθηρίας, η ηγεσία του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν ξεχνά να καταθέτει τα διαπιστευτήριά της στο σύστημα που ορέγεται να διαχειριστεί. Ετσι, ο επικεφαλής του οικονομικού επιτελείου του ΣΥΡΙΖΑ, Γ. Μηλιός, σε συνέντευξή του στον «Guardian» αποκηρύττει το «μαρξισμό σοβιετικού τύπου», όπως λέει, και δηλώνει πως ό,τι και να κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ ως κυβέρνηση «θα γίνει υπό το πρίσμα ότι η Ελλάδα θα μείνει στην Ευρωζώνη».

Σχέδια και αλισβερίσια για τον εγκλωβισμό του λαού στα ζητούμενα του κεφαλαίου

Σχέδια και αλισβερίσια για τον εγκλωβισμό του λαού στα ζητούμενα του κεφαλαίου

Κλιμακώνονται οι διεργασίες ενόψει της τρίτης και τελικής ψηφοφορίας, τη Δευτέρα, τόσο για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας (ΠτΔ), όσο και για τη διενέργεια εκλογών στις 25/1 ή 1/2, αν η εκλογή Προέδρου δεν καταστεί δυνατή.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι ο πρωθυπουργός, Αντ. Σαμαράς, αναμένεται να κάνει την Κυριακή νέο διάγγελμα, με το οποίο θα καλεί σε υπερψήφιση του Στ. Δήμα. Οι κινήσεις αυτές, ανεξάρτητα από το τελικό τους αποτέλεσμα, γίνονται με το βλέμμα στραμμένο και σε μια σειρά επιτελεία του συστήματος αλλά και στο εσωτερικό του κόμματος, προκειμένου να τους δείξει πως ο ίδιος έκανε ό,τι μπορούσε για να εξασφαλίσει εκλογή ΠτΔ, απρόσκοπτη συνέχιση των αντιλαϊκών μέτρων και ομαλή εναλλαγή (αργότερα μέσα στο 2015) στην αστική διακυβέρνηση, επιρρίπτοντας τις ευθύνες για την «ανωμαλία» στον ΣΥΡΙΖΑ. Σε αυτό το πλαίσιο, πληροφορίες σημειώνουν ότι εξετάστηκε από την κυβέρνηση και το σενάριο της αλλαγής του εκλογικού νόμου (ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ έθεσε ανοιχτά τέτοιο θέμα την περασμένη Κυριακή), ωστόσο σύμφωνα με τις ίδιες πηγές κάτι τέτοιο δε φαίνεται να προχωρά σε αυτήν τη φάση.
Στο διάγγελμα λέγεται ότι ο Αντ. Σαμαράς θα εντείνει τη γραμμή των αντιλαϊκών εκβιασμών, περιγράφοντας με σκληρό τρόπο τι θα συνεπάγεται για την οικονομία μια πρόωρη προσφυγή στις κάλπες. Αλλωστε, κέντρα της κυβέρνησης διαμηνύουν ότι το αμέσως επόμενο διάστημα και από το εξωτερικό θα μπει πολύ σκληρά το κάλπικο για το λαό δίλημμα «Τσίπρας με έξοδο από το ευρώ ή Σαμαράς και σταδιακή επιστροφή στην ομαλότητα», προκειμένου να στοιχίσουν το λαό πίσω από τη στρατηγική του μεγάλου κεφαλαίου, την οποία βέβαια με κάθε τρόπο διαβεβαιώνει ότι ακολουθεί και ο ΣΥΡΙΖΑ, με αλλεπάλληλους όρκους πίστης στις στρατηγικές επιλογές των εγχώριων μονοπωλίων, στις ιμπεριαλιστικές λυκοσυμμαχίες ΕΕ και ΝΑΤΟ.
Την ίδια στιγμή, μπροστά στην τρίτη ψηφοφορία για ΠτΔ, πέρα από τις αναφορές ότι η κυβέρνηση επιδιώκει επιπλέον ψήφους από ορισμένους ακόμη «ανεξάρτητους» (π.χ. Πολύδωρας, Καπερνάρος), καθώς και από βουλευτές που θα «σπάσουν» από τις κοινοβουλευτικές ομάδες ΔΗΜΑΡ και ΑΝΕΛ, σηκώνεται όλο και μεγαλύτερος κουρνιαχτός σχετικά με το τι θα πράξουν τη Δευτέρα οι νεοναζί βουλευτές της Χρυσής Αυγής. Ο αρχηγός τους, Ν. Μιχαλολιάκος, διεμήνυε την Τρίτη ότι η οργάνωση «καταψήφισε την επιλογή της θλιβερής συγκυβερνήσεως Σαμαρά - Βενιζέλου και στην δεύτερη ψηφοφορία, όπως με συνέπεια θα πράξει και στην τρίτη».
Επισήμως, στελέχη τη ΝΔ, όπως ο αντιπρόεδρος της Βουλής, Χρ. Μαρκογιαννάκης, καθώς και ο υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης, Κυρ. Μητσοτάκης, το πρωί της Τετάρτης απέκρουαν το ενδεχόμενο να δεχτούν στήριξη από τη ΧΑ («δεν δεχόμαστε στήριξη από εγκληματική οργάνωση», δήλωσε ο Χρ. Μαρκογιαννάκης, «δεν συμπράττω με τη ΧΑ για την προεδρική εκλογή», ανέφερε ο Μητσοτάκης), ενώ ο ίδιος ο υποψήφιος ΠτΔ, Στ. Δήμας, το μεσημέρι της Τετάρτης δήλωσε ότι «σεβόμενος τους δημοκρατικούς θεσμούς, δεν πρόκειται να δεχθώ να εκλεγώ Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας με ψήφους της Χρυσής Αυγής».
Νωρίτερα, πάντως, διάφορα κέντρα και πηγές κρατούσαν «στον αφρό» το σενάριο υπερψήφισης της υποψηφιότητας Δήμα από τη Χρυσή Αυγή ή από ορισμένους βουλευτές της. Σενάρια, που προφανώς σχετίζονται και με τις υπό εξέλιξη συνολικότερες διεργασίες αναμόρφωσης του αστικού πολιτικού συστήματος και ειδικότερα στο λεγόμενο «δεξιά της δεξιάς» χώρο.