6 Αυγ 2017

Το έγκλημα της Βόρειας Κορέας στη Χιροσίμα…

        


«Σαν σήμερα, στις 6 Αυγούστου του 1945, η Κομμουνιστική Βόρεια Κορέα έριξε την πρώτη ατομική βόμβα στη Χιροσίμα, διαπράττοντας ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα σε βάρος της ανθρωπότητας. Τρεις ημέρες αργότερα ολοκλήρωσε το έγκλημά της ρίχνοντας ατομική βόμβα και στο Ναγκασάκι. 160.000 περίπου άνθρωποι πέθαναν ακαριαία από την επίθεση των Κομμουνιστών με ατομικές βόμβες στις δύο Ιαπωνικές πόλεις. Οι ΗΠΑ, η εγγυήτρια χώρα της παγκόσμιας ειρήνης, είναι αποφασισμένη να μην αφήσει να επαναληφθεί το έγκλημα των Βορειοκορεατών γι’ αυτό και ετοιμάζει εκστρατεία εναντίον της Βορείου Κορέας».
Ημέρα μνήμης σήμερα ενός από τα μεγαλύτερα εγκλήματα σε βάρος της ανθρωπότητας, ενός από τα μεγαλύτερα εγκλήματα του αμερικανικού ιμπεριαλισμού, ο οποίος αφενός αποφάσισε να κάνει επίδειξη ισχύος στην Σοβιετική Ένωση και στα λαϊκά κινήματα των χωρών που μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο πήραν στα χέρια τους την εξουσία ρίχνοντας τις ατομικές βόμβες στην Ιαπωνία και αφετέρου για να μην αφήσει την Ιαπωνία να παραδοθεί στην Σοβιετική Ένωση. Όταν οι αμερικανικές βόμβες έπεφταν σε Χιροσίμα και Ναγκασάκι η παράδοση της Ιαπωνίας στη Σοβιετική Ένωση ήταν ζήτημα ημερών.
Ημέρα μνήμης σήμερα για τα θύματα του Αμερικανικού ιμπεριαλισμού στη Χιροσίμα και καθώς οι Αμερικανοί και οι υπόλοιποι ιμπεριαλιστές «γυροφέρνουν» την Βόρεια Κορέα κατηγορώντας την για τα πυρηνικά της όπλα, παρουσιάζοντάς την σαν «μπαμπούλα» λες και αυτή έριξε της πυρηνικές βόμβες σε Χιροσίμα και Ναγκασάκι και καθώς προετοιμάζουν την παγκόσμια κοινή γνώμη για ενδεχόμενη ανάληψη δράσης εναντίον της, είπαμε να μιμηθούμε τον τρόπο που γράφουν την ιστορία της Γερμανικής κατοχής και του εμφυλίου πολέμου στην Ελλάδα ο Μαραντζίδης και ο Καλύβας και να αντικαταστήσουμε τις ΗΠΑ, τον παγκόσμιο φονιά των λαών, με την Λαϊκή Δημοκρατία της Κορέας.
72 χρόνια από το έγκλημα των ΗΠΑ στη Χιροσίμα και οι λαοί δεν πρέπει να ξεχάσουν ποτέ ούτε αυτό, ούτε τα υπόλοιπα εγκλήματα του ιμπεριαλισμού. 72 χρόνια μετά το έγκλημα σε Χιροσίμα και Ναγκασάκι και οι λαοί δεν πρέπει να ξεχνούν ότι παγκόσμια ειρήνη δεν θα επικρατήσει ποτέ όσο κράτος έχει ο καπιταλισμός, όσο οι λαοί δεν αποφασίζουν αυτοί να πάρουν στα χέρια τους την εξουσία, όσο παραμένει επίκαιρο το σύνθημα «φονιάδες των λαών Αμερικάνοι»!

Σ. Σηρούς

Οι ελευθερίες και τα δικαιώματα του ατόμου στην ΕΣΣΔ


Οι ελευθερίες και τα δικαιώματα του ατόμου στη Σοβιετική Ένωση αποτελούν διαχρονικά πεδίο προβληματισμού, αντιπαράθεσης, σπέκουλας και συκοφαντικής δυσφήμησης από εχθρούς και «φίλους» του σοσιαλισμού, στον «ελεύθερο» κόσμο και φυσικά στη χώρα μας. Ο σοβιετικός άνθρωπος είχε κατακτήσει δικαιώματα και ελευθερίες που φαντάζουν άπιαστο όνειρο σήμερα στα δισεκατομμύρια καταπιεσμένων του πλανήτη· ενός συστήματος που μετά την «θριαμβευτική»  επικράτηση και παντοκρατορία του, επιφυλάσσει μεγαλύτερη δυστυχία και πόνο στους λαούς.
Τέλη δεκαετίας του ΄70 και αρχές του ΄80 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή σειρά βιβλίων υπό τον γενικό τίτλο «Γνωριμία με την ΕΣΣΔ», με υλικά και στοιχεία από το σοβιετικό πρακτορείο ειδήσεων «Νόβοστι», τα οποία έδιναν πληροφορίες με συγκεκριμένο και απλό τρόπο, για την οργάνωση της σοβιετικής κοινωνίας, την πολιτική και οικονομική ζωή, την κοινωνική πρόνοια, τα επιτεύγματα της επιστήμης, τα δικαιώματα των εργαζομένων και γενικότερα για τον τρόπο ζωής του σοβιετικού λαού.
Το πρώτο βιβλίο της σειράς, με τίτλο Ελευθερίες και δικαιώματα του ατόμου κυκλοφόρησε σε πρώτη έκδοση τον Σεπτέμβρη του 1977, περιέχει τρία άρθρα, τα οποία αναφέρονται στην έμπρακτη άσκηση της ελευθερίας και στα κοινωνικοοικονομικά δικαιώματα των σοβιετικών πολιτών. Το βιβλίο κυκλοφόρησε το Μάη του 1979, σε δεύτερη έκδοση, στην οποία έγιναν ελάχιστες τροποποιήσεις, οι οποίες ανταποκρίνονταν στα νέα στοιχεία που προέκυψαν μετά την ψήφιση του νέου Συντάγματος της ΕΣΣΔ, τον Οκτώβρη του 1977.
Με αφορμή το αφιέρωμα της Κατιούσα στα 100 χρόνια της Οχτωβριανής Επανάστασης παρουσιάζουμε το πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου και δεσμευόμαστε προσεχώς να παρουσιάσουμε και τα άλλα δυο.
Κατιούσα, αφιέρωμα 100 χρόνια Οχτωβριανή Επανάσταση
ΟΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΤΟΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΣΣΔ
Τα δικαιώματα και οι ελευθερίες του Ανθρώπου στο σοσιαλισμό, η σχέση του ατόμου και της κοινωνίας, του πολίτη και του κράτους καθορίζονται πρώτα απ’ όλα από την κοινωνικό – οικονομική υπόσταση του κοινωνικού αυτού συστήματος. Η οικονομική του βάση που χαρακτηρίζει τη θέση του ατόμου είναι η κοινωνική Ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής και το συνυφασμένο με αυτή οικονομικό σύστημα.
Η κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής και της οικονομικής ανισότητας που απορρέει από αυτή αντικατοπτρίζεται στην εντελώς νέα επίλυση του θέματος της θέσης του ατόμου στην κοινωνία, στην μετατόπιση του κέντρου βάρους από την τυπική διακήρυξη των δικαιωμάτων και των  ελευθεριών των πολιτών στη σφαίρα των κοινωνικών σχέσεων, στη δημιουργία των αντικειμενικών κοινωνικό – οικονομικών και πολιτικών δυνατοτήτων για την ολοκληρωμένη και ολόπλευρη χρησιμοποίηση από τον άνθρωπο ολόκληρου του συστήματος των δικαιωμάτων και ελευθεριών.
Τα δικαιώματα και οι ελευθερίες στην ΕΣΣΔ σε γενικές γραμμές μπορούν να χαρακτηριστούν ως εξής: δικαίωμα των πολιτών για την απόκτηση από το κράτος των αναγκαίων οικονομικών συνθηκών διαβίωσης, για την ικανοποίηση των κοινωνικό – πολιτιστικών αναγκών (κοινωνικό – οικονομικά δικαιώματα), δικαίωμα συμμετοχής στη διοίκηση της κοινωνίας και του κράτους (πολιτικά και πολιτειακά δικαιώματα), δικαιώματα του ατόμου.
Κοινωνικο – οικονομικά δικαιώματα
Στο σοσιαλισμό, σε πρώτο πλάνο τοποθετούνται τα κοινωνικό -οικονομικά δικαιώματα των πολιτών, γιατί δεν μπορεί να είναι κανένας ελεύθερος, όταν δεν είναι οικονομικά ελεύθερος.
Από τα δικαιώματα αυτά πρώτο σε σημασία είναι το δικαίωμα της εργασίας. Το εγγυάται στην ΕΣΣΔ το Σύνταγμα και εξασφαλίζεται με τη σχεδιασμένη ανάπτυξη της οικονομίας (στη χώρα δεν υπάρχει ανεργία από πενήντα σχεδόν χρόνια, το τελευταίο χρηματιστήριο εργασίας έκλεισε το 1930). Όταν το 1971 ψηφίστηκε ο νέος Κώδικας της εργατικής νομοθεσίας δεν περιλάβαινε πλέον το άρθρο για τα επιδόματα ανεργίας. Τα τελευταία 40 χρόνια κανένας δεν απευθύνθηκε στα κρατικά όργανα για να του χορηγήσουν τέτοιου είδους επίδομα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στην ΕΣΣΔ το δικαίωμα εργασίας δεν υπολογίζεται μόνο σαν η δυνατότητα απόκτησης μιας οποιασδήποτε εργασίας που να εξασφαλίζει το κατώτερο όριο διαβίωσης, αλλά σαν πραγματικό δικαίωμα εργασίας εξειδικευμένης, δημιουργικής, σύμφωνα με το επίπεδο της μόρφωσης, της ειδικότητας και των ενδιαφερόντων του ατόμου.
Η σοβιετική νομοθεσία προβλέπει τη νομική προστασία του δικαιώματος αυτού. Έχει θεσπιστεί συγκεκριμένη ευθύνη, ακόμα και ποινική, για την παράνομη απόλυση από την εργασία, (λόγου χάρη, για προσωπικούς λόγους) και για άλλες παραβιάσεις της εργατικής νομοθεσίας, που γίνονται από τη διεύθυνση της επιχείρησης.
Το δικαίωμα της ανάπαυσης εξασφαλίζεται με τον θεσμό των χρονιάτικων αδειών για τους εργάτες και υπαλλήλους, με πληρωμή του μέσου μισθού εργασίας, με τα μέτρα για τη μείωση του χρόνου εργασίας, με τη διάθεση στους εργαζόμενους ενός πλατιού δικτύου από σανατόρια, σπίτια ανάπαυσης, στάδια, λέσχες, μέγαρα πολιτισμού, βιβλιοθήκες κ.ά.
Για τους περισσότερους εργάτες και υπαλλήλους η εβδομάδα εργασίας διαρκεί 41 ώρες (με δυο αργίες). Παράλληλα πολλές κατηγορίες εργαζομένων σε βαριές δουλειές, σε ανθυγιεινές συνθήκες εργασίας, καθώς και οι δάσκαλοι, το υγειονομικό προσωπικό, οι ανήλικοι 16 – 18 χρόνων έχουν ακόμα μικρότερη εβδομάδα εργασίας (οι ανθρακωρύχοι, λογουχάρη, εργάζονται 30 ώρες). Προνομιακές συνθήκες εργασίας παρέχονται επίσης σε εκείνους που συνδυάζουν την εργασία με τη μόρφωση, στους εργαζόμενους συνταξιούχους.
Υπολογίζοντας τη μειωμένη ημέρα εργασίας για ορισμένες κατηγορίες εργαζομένων, η μέση διάρκεια εργασίας την εβδομάδα στην ΕΣΣΔ είναι σήμερα 39,4 ώρες, δηλαδή μια από τις μικρότερες στον κόσμο.
Οι ελευθερίες και τα δικαιώματα του ατόμου στην ΕΣΣΔ
Η μικρότερη διάρκεια της χρονιάτικης άδειας στην ΕΣΣΔ είναι 15 μέρες. Πέρα από αυτές παρέχεται συμπληρωματική άδεια για ανθυγιεινές συνθήκες εργασίες 6 μέρες, για εργάσιμη μέρα ακαθόριστου ωραρίου 9 μέρες, για εργασία στις περιοχές στον Άπω Βορρά 18 μέρες, και σε μια σειρά άλλες περιπτώσεις που προβλέπει η νομοθεσία. Για τους ανήλικους, λογουχάρη, έχει θεσπιστεί άδεια με απολαβές από 24 μέρες. Σε όσους συνδυάζουν την εργασία με τη μόρφωση, οι επιχειρήσεις έχουν υποχρέωση να παρέχουν συμπληρωματικές άδειες με απολαβές κατά την περίοδο των εξετάσεων και για την προετοιμασία της διπλωματικής τους εργασίας.
Το σύνολο των μη εργάσιμων ημερών το χρόνο (αργίες, γιορτές και μέρες αδείας) ανέρχεται σήμερα στις 128 – 130, δηλαδή είναι σχεδόν δυό φορές περισσότερες από ό,τι πριν δέκα χρόνια.
Με την αύξηση του ελεύθερου χρόνου στην ΕΣΣΔ αυξάνεται κάθε χρόνο ή ανάγκη της οργανωμένης ανάπαυσης. Το 1975 στα παραθεριστικά θεραπευτήρια, (σανατόρια), στα σπίτια ανάπαυσης, στις πανσιόν, και στα τουριστικά συγκροτήματα, ξεκουράστηκαν 40 εκατομμύρια εργαζόμενοι και μέλη των οικογενειών τους. Τα περισσότερα εισιτήρια τούς παραχωρήθηκαν δωρεάν ή πλήρωσαν το 30% της τιμής τους (το υπόλοιπο το πληρώνουν τα συνδικάτα).
Το δικαίωμα της οικονομικής εξασφάλισης στα γηρατειά, σέ περίπτωση αρρώστιας και ανικανότητας για εργασία
Το δικαίωμα αυτό εξασφαλίζεται, σ’ όλους ανεξαιρέτως τους πολίτες, με την πλατιά ανάπτυξη των κοινωνικών ασφαλίσεων των εργατών και υπαλλήλων από το κράτος, με τη δωρεάν ιατρική περίθαλψη.
Η Σοβιετική ‘Ένωση είναι το πρώτο κράτος στον κόσμο πού απάλλαξε απόλυτα τους ανθρώπους από την καταβολή εισφορών για την κοινωνική ασφάλιση, αναλαμβάνοντας το ίδιο αυτή την υποχρέωση. Το 1976 για το σκοπό αυτό το κράτος ξόδεψε 34,9 δισεκατομμύρια ρούβλια, ή 16% του κρατικού προϋπολογισμού. Το ποσό αυτό είναι δυο φορές μεγαλύτερο από τις επενδύσεις για την άμυνα τής χώρας (17,4 δισεκατομμύρια ρούβλια).
Το όριο σύνταξης που έχει θεσπιστεί στην ΕΣΣΔ (60 χρόνια για τους άντρες, και 55 για τις γυναίκες) είναι σημαντικά μικρότερο απ’ ό,τι στις οικονομικά αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες. Για τους εργαζόμενους, όμως, πολλών κατηγοριών, λογουχάρη των μεταλλωρυχείων, τής μεταλλουργικής και υφαντουργικής βιομηχανίας, των συγκοινωνιών και της ανοικοδόμησης, το όριο αυτό έχει μειωθεί ακόμα κατά 5 -10 χρόνια.
Ή χώρα αριθμεί σήμερα περισσότερους από 45 εκατομμύρια συνταξιούχους, ή περισσότερο από το 17% όλου του πληθυσμού της ΕΣΣΔ.
Επίσης πρώτη στον κόσμο η Σοβιετική ‘Ένωση θέσπισε τη δωρεάν ιατρική περίθαλψη. Όλοι οι πολίτες της χώρας έχουν ίσες δυνατότητες για εξειδικευμένη θεραπεία, ανεξάρτητα από την οικονομική τους κατάσταση.
Εκτός από τη δωρεάν ιατρική περίθαλψη, η προστασία της υγείας των εργαζομένων εξασφαλίζεται και με τα επιδόματα προσωρινής ανικανότητας για εργασία (που φτάνει τις πλήρεις απολαβές) για όλη την περίοδο της αρρώστιας. Σήμερα έχει επιτευχθεί πρακτικά η πλήρης εξασφάλιση του πληθυσμού από ιατρική περίθαλψη. Στη χώρα εργάζονται περισσότεροι από το ένα τέταρτο όλων των γιατρών του κόσμου και τα τέσσερα πέμπτα όλων των γιατρών της Ευρώπης, τη στιγμή που σε παγκόσμια κλίμακα ο πληθυσμός της ΕΣΣΔ αποτελεί μόνο το 7%.
Το δικαίωμα της μόρφωσης
Προβλέπει τη δωρεάν εκπαίδευση όλων των τύπων, την ισότητα όλων των πολιτών στην απόκτηση μόρφωσης, ανεξάρτητα από εθνικότητα, φύλο, τη σχέση προς τη θρησκεία, την περιουσιακή και κοινωνική κατάσταση. Η εκπαίδευση για όλα τα παιδιά και τους έφηβους είναι υποχρεωτική.
Σήμερα στη χώρα ολοκληρώνεται το πέρασμα στην καθολική μέση εκπαίδευση.
Οι ελευθερίες και τα δικαιώματα του ατόμου στην ΕΣΣΔ
Η δωρεάν εκπαίδευση στην ΕΣΣΔ συνοδεύεται από την παροχή στους σπουδαστές διαφόρων μορφών οικονομικής βοήθειας και προνομίων. Τα τρία τέταρτα περίπου των φοιτητών παίρνουν φοιτητικά επιδόματα. Αν υπολογίσουμε όλες τις μέρες αδειών με απολαβές, που παρέχει το κράτος στους φοιτητές που σπουδάζουν με αλληλογραφία, για το διάστημα της εκπαίδευσής τους σέ ανώτερο εκπαιδευτικό ίδρυμα, θα δούμε ότι ανέρχονται περίπου στις 300, δηλαδή σέ έναν ολόκληρο χρόνο.
Για το επίπεδο της λαϊκής παιδείας στην ΕΣΣΔ μπορούμε να κρίνουμε λογουχάρη από τις δηλώσεις του γνωστού Αμερικανού πολιτικού παράγοντα Χούμπερτ Χάμφρεϋ: «Εξετάζοντας τα συστήματα της παιδείας (στη Σοβιετική Ένωση και τις Ενωμένες Πολιτείες) γίνεται ολοφάνερο ότι εκατομμύρια Ρωσόπουλα έχουν τόσες δυνατότητες μόρφωσης και πνευματικής ανάπτυξης, όσες μόνο λίγοι μπορούν να έχουν στις Ενωμένες Πολιτείες».
Τα πολιτικά δικαιώματα και οι προσωπικές ελευθερίες
Η ελευθερία του ατόμου στο σοσιαλισμό εξασφαλίζεται από ένα σύνολο πολιτικών και πολιτειακών δικαιωμάτων.
Η πολιτική ισότητα των πολιτών κατοπτρίζεται πλέρια και ξεκάθαρα στο εκλογικό σύστημα της χώρας. Το σύστημα αυτό είναι απαλλαγμένο από πολλούς περιορισμούς, χαρακτηριστικούς για την αστική δημοκρατία.
Σε αντίθεση με τα Συντάγματα πολλών χωρών, όπου η συμμετοχή στις εκλογές συνεπάγεται διάφορους περιοριστικούς όρους, όπως ο τόπος μόνιμης διαμονής, η περιουσία, η μόρφωση και άλλοι, το Σύνταγμα της ΕΣΣΔ παρέχει το δικαίωμα αυτό σέ όλους τους πολίτες από 18 χρόνων, ανεξάρτητα από φυλή και εθνικότητα, φύλο, θρήσκευμα, μόνιμη διαμονή, κοινωνική προέλευση, μόρφωση, περιουσιακή κατάσταση.
Ο μόνος όρος που θέτει ο νόμος είναι η ηλικία του υποψήφιου βουλευτή. Στο τοπικό Σοβιέτ (από το αγροτικό ως το περιφερειακό) καθώς και στα Ανώτατα Σοβιέτ των ενωσιακών και αυτόνομων δημοκρατιών, μπορεί να εκλεγεί ο καθένας από 18 χρόνων. Στο  Ανώτατο Σοβιέτ της ΕΣΣΔ από 21 χρονών.
Οι εκλογές όλων των οργάνων της εξουσίας πραγματοποιούνται στη βάση του καθολικού ίσου και άμεσου εκλογικού δικαιώματος με μυστική ψηφοφορία. Ο κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα μιας μόνο ψήφου και δεν διαθέτει κανένα προνόμιο σε σχέση με τους άλλους. Ο σοβιετικός νόμος προβλέπει ποινική δίωξη για παρεμπόδισή της εξάσκησης του εκλογικού δικαιώματος (στέρηση ελευθερίας ως δυο χρόνια), για πλαστογράφηση των εκλογικών στοιχείων ή για ανακριβή μέτρηση των ψήφων.
Οι ελευθερίες και τα δικαιώματα του ατόμου στην ΕΣΣΔ
Όλα τα έξοδα της οργάνωσης των εκλογών, των μετακινήσεων των υποψηφίων στη χώρα, των ομιλιών στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση, καλύπτονται από το κράτος. Από τον υποψήφιο δεν απαιτείται ούτε χρηματική εγγύηση, ούτε η κατοχή ορισμένης ιδιοκτησίας.
Η υλοποίηση αυτών των αρχών δίνει τη δυνατότητα συμμετοχής στη διοίκηση του κράτους σε όλες τις τάξεις και τις κοινωνικές ομάδες της σοβιετικής κοινωνίας. Αυτό γίνεται ολοφάνερο τουλάχιστο από το παράδειγμα του ανώτατου οργάνου εξουσίας στη χώρα, του Ανώτατου Σοβιέτ της ΕΣΣΔ. Από τούς 1517 βουλευτές οι 769 είναι εργάτες και αγρότες. Οι υπόλοιποι είναι καθοδηγητές επιχειρήσεων και ειδικοί από όλους τους τομείς της λαϊκής οικονομίας, δάσκαλοι, γιατροί, επιστήμονες, συγγραφείς, καλλιτέχνες, κομματικά και συνδικαλιστικά στελέχη.
Το Σύνταγμα της ΕΣΣΔ διακηρύσσει την ισότητα όλων των πολιτών, ανεξάρτητα από την εθνικότητα ή τη φυλή τους, σε όλους τους τομείς της οικονομικής, κρατικής, πολιτιστικής και κοινωνικο – πολιτικής ζωής, σαν απαράβατο νόμο. Η σοβιετική νομοθεσία κατατάσσει την παραβίαση της φυλετικής ή εθνικής ισότητας ανάμεσα στα εγκλήματα ενάντια στο κράτος. Στο άρθρο 11 του νόμου «Για την ποινική ευθύνη για εγκλήματα κατά του κράτους», πού ψηφίστηκε από το Ανώτατο Σοβιέτ της ΕΣΣΔ στις 25 Δεκέμβρη 1958, αναφέρεται: «Η προπαγάνδα ή η ζύμωση, ανάμεσα στον πληθυσμό, που αποσκοπεί στη δημιουργία φυλετικής ή εθνικής έχθρας ή διχόνοιας, καθώς και ο άμεσος ή έμμεσος περιορισμός ή η θέσπιση άμεσων ή έμμεσων προνομίων σχετικών με τη φυλετική ή εθνική προέλευση, τιμωρούνται με στέρηση της ελευθερίας από έξι μήνες ως τρία χρόνια ή με εξορία από δυο ως πέντε χρόνια».
Η σοβιετική πείρα από την επίλυση του εθνικού θέματος μπορεί να χρησιμεύσει σαν παράδειγμα στην επεξήγηση των θέσεων του ΟΗΕ, που αναφέρονται στην ισότητα των μεγάλων και μικρών εθνών, στην αναγκαιότητα συμβολής στον γενικό σεβασμό και την τήρηση των δικαιωμάτων του ατόμου και των βασικών ελευθεριών για όλους τους πολίτες, ανεξάρτητα από τη φυλή, τη γλώσσα και το θρήσκευμά τους.
Η νομοθεσία της Σοβιετικής χώρας προβλέπει αποτελεσματικές εγγυήσεις της ισότητας των πολιτών όλων των εθνικοτήτων (που στην ΕΣΣΔ είναι πάνω από 100). Ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκλέξει γλώσσα εκπαίδευσης. Η διδασκαλία στα σχολειά της χώρας γίνεται σε 57 εθνικές γλώσσες.
Το κυριότερο όμως είναι ότι όλοι οι λαοί της ΕΣΣΔ απέκτησαν κρατική υπόσταση. Σχηματίστηκαν 15 ενωσιακές και 20 αυτόνομες δημοκρατίες, 8 αυτόνομες περιοχές, 10 αυτόνομες περιφέρειες. Μόνο 2% του πληθυσμού της χώρας δεν έχει δικές του εθνικο – κρατικές ενώσεις, εξαιτίας του μικρού ή διασκορπισμένου πληθυσμού. Μα και γι’ αυτές τις εθνότητες και εθνικές ομάδες ισχύουν όλες οι συνταγματικές εγγυήσεις, μαζί και το δικαίωμα της εκπαίδευσης στα σχολεία στη μητρική γλώσσα, το δικαίωμα τής Αγόρευσης στα δικαστήρια στη μητρική γλώσσα κ.λ.π.
Θεμελιακή σημασία έχει το ζήτημα της ισότητας ανδρών και γυναικών.
Οι ελευθερίες και τα δικαιώματα του ατόμου στην ΕΣΣΔ
Το σοβιετικό κράτος, από τις πρώτες κιόλας μέρες της ίδρυσής του, κατοχύρωσε νομοθετικά ίσα δικαιώματα για τη γυναίκα και τον άνδρα, να εκλέγουν και να εκλέγονται σε όλα τα όργανα της εξουσίας, να αναλαμβάνουν οποιεσδήποτε θέσεις στα κρατικά και οικονομικά όργανα. Στην ΕΣΣΔ εφαρμόζεται με συνέπεια η «αρχή της ίσης αμοιβής για ίση εργασία. Για τις Σοβιετικές γυναίκες είναι, προσιτή, χωρίς περιορισμούς, η μόρφωση και όλα τα επαγγέλματα, με εξαίρεση εκείνα που αντενδείκνυνται στην υγεία τους.
Οι γυναίκες αποτελούν το 52% όλων των ειδικών με ανώτερη και μέση μόρφωση που απασχολούνται στη λαϊκή οικονομία. Στη βιομηχανία κατέχουν το 49%, στον τομέα της υγείας το 85% (στην ΕΣΣΔ οι γυναίκες γιατροί είναι 20 φορές περισσότερες από ό,τι στις ΕΠΑ), στην εκπαίδευση και την κουλτούρα 73%, στην επιστήμη και στους επιστημονικούς τομείς 49%. Ο ένας στους τρεις μηχανικούς και δικαστές στην ΕΣΣΔ είναι γυναίκα.
Οι γυναίκες συμμετέχουν δραστήρια στην κρατική διοίκηση. Αποτελούν το ένα τρίτο των βουλευτών του Ανώτατου Σοβιέτ της ΕΣΣΔ και το 48% των βουλευτών των τοπικών οργάνων εξουσίας.
Εκτός από τα δικαιώματα που ήδη αναφέραμε στην ΕΣΣΔ ισχύουν και κατοχυρώνονται από το Σύνταγμα και όλο το κοινωνικό σύστημα τα παραδοσιακά πολιτικά δικαιώματα και ελευθερίες του ατόμου, όπως είναι η ελευθερία του λόγου, του τύπου, των συναθροίσεων και συγκεντρώσεων, των πορειών και διαδηλώσεων, το δικαίωμα της συνένωσης σε κοινωνικές οργανώσεις, η ελευθερία της συνείδησης, το απαραβίαστο του ατόμου και της κατοικίας του, το απαραβίαστο της αλληλογραφίας, το δικαίωμα της υιοθέτησης,  των καταθέσεων κ.λ.π.
Ας πάρουμε, λογουχάρη, την ελευθερία του λόγου και την ελευθερία του τύπου. Η ελευθερία του λόγου περιλαβαίνει το δικαίωμα των σοβιετικών πολιτών και των κοινωνικών οργανώσεων να κάνουν κριτική στις πράξεις των δημοσίων υπαλλήλων και των κρατικών οργάνων, αν οι πράξεις τους είναι αντίθετες με τις σοσιαλιστικές αρχές, παραβιάζουν τα δικαιώματα και τα νόμιμα συμφέροντα των πολιτών. Η ελευθερία αυτή παρέχει επίσης στους ανθρώπους πλατιές δυνατότητες για ανενόχλητη, ελεύθερη και πρακτική συζήτηση όλων των θεμάτων της πολιτικής και της πρακτικής δράσης του κράτους.
Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της διαδικασίας είναι οι συζητήσεις που γίνονται κατά περιόδους από τον πληθυσμό των σχεδίων των σημαντικότερων νομοθετικών πράξεων και πολιτικών αποφάσεων. Έτσι, στη διάρκεια της παλλαϊκής συζήτησης του σχεδίου των Βασικών Κατευθύνσεων ανάπτυξης της λαϊκής οικονομίας της ΕΣΣΔ στα χρόνια 1976 – 80, που επεξεργάστηκε η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΣΕ, οι σοβιετικοί πολίτες έστειλαν περισσότερες από ένα εκατομμύριο προτάσεις, υποδείξεις και τροποποιήσεις του σχεδίου. Οι περισσότερες λήφθηκαν υπ’ όψη στο Νόμο για το πεντάχρονο σχέδιο, που ψήφισε το  Ανώτατο Σοβιέτ της ΕΣΣΔ.
Άλλο παράδειγμα πρακτικής υλοποίησης της ελευθερίας του λόγου: στα τελευταία δυο χρόνια, έπειτα από κριτική των εργατών και με πρωτοβουλία των συνδικαλιστικών οργανώσεων, πέντε χιλιάδες καθοδηγητικά στελέχη επιχειρήσεων απαλλάχτηκαν από τα καθήκοντά τους και αντικαταστάθηκαν από άλλους.
Θίγοντας το θέμα της ελευθερίας του τύπου στην ΕΣΣΔ, πρέπει να σημειώσουμε ότι στη χώρα εκδίδονται περισσότερες από 15 χιλιάδες εφημερίδες και περιοδικά με χρονιάτικο αριθμό αντιτύπων 40 δισεκατομμύρια. Παράλληλα ο αριθμός των εκδόσεων αυξάνεται σταθερά. Όπως αναφέρθηκε στο 25ο  συνέδριο του ΚΚΣΕ, μέσα στα τελευταία χρόνια έκαναν την εμφάνισή τους περισσότερες από 400 νέες εφημερίδες και 113 περιοδικά.
Οι ελευθερίες και τα δικαιώματα του ατόμου στην ΕΣΣΔ
Στη σοβιετική χώρα δεν υπάρχουν ιδιωτικές εκδόσεις που να ανήκουν στη δικαιοδοσία ενός ατόμου ή μιας ομάδας ατόμων και να χρηματοδοτούνται από αυτούς. Ωστόσο αυτό δε σημαίνει ότι στην ΕΣΣΔ το κράτος έχει το μονοπώλιο στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Ένα μέρος των εφημερίδων και των περιοδικών εκδίδονται από τα κρατικά όργανα, άλλα ανήκουν στο ΚΚΣΕ, στα συνδικάτα, σε διάφορες κοινωνικές και δημιουργικές οργανώσεις, σε θρησκευτικούς συλλόγους.
Η στατιστική δείχνει ότι η μισή ύλη καθεμιάς από τις 13 χιλιάδες εκδόσεις αποτελείται από γράμματα, ανταποκρίσεις, σκέψεις των αναγνωστών. Περίπου το ένα πέμπτο κάθε φύλλου εφημερίδας ή περιοδικού είναι κριτικά άρθρα.
Σύμφωνα με τη νομοθεσία που ισχύει στη χώρα, ο καθοδηγητής οποιασδήποτε βαθμίδας, είτε είναι προϊστάμενος τμήματος, είτε υπουργός, είναι υποχρεωμένος να δώσει γραπτή απάντηση για τις παρατηρήσεις που του έγιναν, ανεξάρτητα αν έγιναν μέσω του τύπου ή σε συνεδρίαση. Επίσης είναι υποχρεωμένος να ανακοινώσει τα μέτρα που πάρθηκαν για την εξάλειψη των υποδειχθέντων αδυναμιών.
Η ελευθερία της συνείδησης
Στη σοβιετική χώρα ισχύει ένα σύστημα εγγυήσεων που αποσκοπούν στο να μην επιδρά, με κανένα τρόπο, η ελευθερία των θρησκευτικών πεποιθήσεων ή η έλλειψή τους, στην κοινωνική ή ατομική ζωή των ανθρώπων, στην εξάσκηση των πολιτικών, οικονομικών και άλλων δικαιωμάτων τους. Σχετικά με το θέμα της θρησκείας στην ΕΣΣΔ ισχύει η ίδια αρχή όπως και στο θέμα της εθνικότητας ή της φυλής, δηλαδή κάθε διάκριση με βάση αυτά τα γνωρίσματα τιμωρείται από το νόμο. Προβλέπεται, λογουχάρη, ποινική ευθύνη σε περίπτωση που άτομα δεν προσλήφθηκαν σε εργασία ή σε εκπαιδευτικό ίδρυμα εξαιτίας των θρησκευτικών τους πεποιθήσεων.
Σχετικά με τα επινοήματα που διαδίδουν ορισμένα όργανα του δυτικού τύπου για διωγμούς των θρήσκων στην ΕΣΣΔ, ο Πατριάρχης Μόσχας και Πασών των Ρωσιών Πημήν το Δεκέμβρη του 1975 δήλωσε: «Έχω υποχρέωση να δηλώσω με πλήρη υπευθυνότητα ότι στη Σοβιετική Ένωση δεν παρουσιάστηκε καμιά περίπτωση που να κατηγόρησαν ή να φυλάκισαν κάποιον για τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις. Πέρα απ’ αυτό, η σοβιετική νομοθεσία δεν προβλέπει ποινή «για θρησκευτικές πεποιθήσεις». Το να πιστεύει ή να μην πιστεύει κανείς είναι προσωπική υπόθεση στην ΕΣΣΔ».
Πλήρως, επίσης, εξασφαλίζονται στη Σοβιετική Ένωση και τα άλλα ατομικά δικαιώματα και ελευθερίες των πολιτών. Κανένας δεν μπορεί να συλληφθεί, παρά μόνο με απόφαση του δικαστηρίου ή με άδεια του εισαγγελέα. Για παράβαση του απαραβίαστου της κατοικίας προβλέπεται στέρηση της ελευθερίας ως ένα χρόνο, για κοινολόγηση του απόρρητου της αλληλογραφίας, προβλέπεται σωφρονιστική εργασία ως 6 μήνες, για την προσβολή της τιμής και της αξιοπρέπειας των πολιτών, από 6 μήνες ως ένα χρόνο σωφρονιστική εργασία.  Επίσης υπόκειται σε ποινική ευθύνη η κοινολόγηση στοιχείων που αφορούν άτομα κ.λ.π.
Ποια δικαιώματα δεν αναγνωρίζει η ΕΣΣΔ;
Υπάρχουν στη Σοβιετική Ένωση οποιοιδήποτε περιορισμοί των δικαιωμάτων και των ελευθεριών; Ναι, υπάρχουν. Στη σοβιετική χώρα, λογουχάρη, ισχύουν μια σειρά νόμοι που απαγορεύουν την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, καθώς και τη φυλετική, εθνικιστική  και θρησκευτική διχόνοια. Η προπαγάνδα του πολέμου και της βίας σε όλες τις μορφές χαρακτηρίζονται στην ΕΣΣΔ σαν εγκλήματα κατά του κράτους.  Ισχύουν νόμοι που έχουν στόχο την αποτροπή ανήθικων περιστατικών.
Οι Σοβιετικοί άνθρωποι, που πήραν οι ίδιοι μέρος στη δημιουργία των νόμων αυτών, πιστεύουν ότι είναι λογικοί, γιατί προστατεύουν την κοινωνία από οποιεσδήποτε καταχρήσεις σε βάρος της μεγάλης πλειοψηφίας των ανθρώπων. Κατά την άποψή τους, είναι δίκαιοι νόμοι που επιβεβαιώνουν κι όχι περιορίζουν την πραγματική ελευθερία του ανθρώπου.
Οι επινοήσεις ότι δήθεν στην ΕΣΣΔ περιορίζονται τα κατοχυρωμένα δικαιώματα και ελευθερίες των ανθρώπων δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Ας πάρουμε τουλάχιστο το περιβόητο θέμα της εξόδου των Εβραίων στο εξωτερικό. Στα τελευταία 30 χρόνια έφυγαν από την ΕΣΣΔ για το  Ισραήλ 122 χιλιάδες άτομα, περίπου το 5% όλων των Εβραίων που διαμένουν στη χώρα. Από τις αιτήσεις που εξετάστηκαν στη διάρκεια 30 χρόνων για μετανάστευση στο Ισραήλ, μόνο στο 1,6 του συνόλου των ενδιαφερομένων δόθηκε προσωρινή αρνητική απάντηση. Οι απαγορεύσεις αυτές ανταποκρίνονται ολότελα στις διατάξεις της Διεθνούς Συνθήκης για τα πολιτειακά και πολιτικά δικαιώματα. Και οι διατάξεις αυτές προβλέπουν ότι το δικαίωμα του ατόμου να εγκαταλείψει τη χώρα του για να εγκατασταθεί σε άλλη χώρα μπορεί να περιορίζεται σε περιπτώσεις, που αφορούν «την προστασία της κρατικής ασφάλειας, της κοινωνικής τάξης, της υγείας ή της ή ηθικής του πληθυσμού ή των δικαιωμάτων και των ελευθεριών των άλλων».
Σχετικά μ’ αυτό είναι απαραίτητο να τονιστεί ότι κανένας από τους περιορισμούς του δικαίου που ισχύουν στην ΕΣΣΔ δεν αντιφάσκει στις διεθνείς συνθήκες για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
(Συνεχίζεται…)
Δείτε εδώ όλες τις αναρτήσεις του Αφιερώματος της Κατιούσα στην Οχτωβριανή Επανάσταση

Η απόλυτη ξεφτίλα της αντιπαράθεσης των αριστούχων

       


Πραγματικά, το προχτεσινό «επεισόδιο» του σίριαλ της ξεφτίλας ανάμεσα σε Πολάκη και Γεωργιάδη χτύπησε «κόκκινο». Ο Πολάκης αράδιασε τους βαθμούς του από το Λύκειο και μετά, για να δείξει ότι είναι αριστούχος, και έκανε τη βαρύγδουπη δήλωση ότι τέλειωσε την Ιατρική σε 6,5 χρόνια και όχι σε 15, όπως ο Γεωργιάδης. Ο Γεωργιάδης ζητούσε το πιστοποιητικό που αποδεικνύει ότι ο Πολάκης πήρε ειδικότητα γιατρού και ξεκαθάρισε ότι θα τον κλείσει φυλακή, λες και είναι δεσμοφύλακας.
Τέτοιου είδους αντιπαράθεση από ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ, στη συζήτηση ενός νομοσχεδίου που αφορά την Υγεία, και στην ουσία είναι η φυσική συνέχεια όσων έκαναν τα προηγούμενα χρόνια οι προηγούμενες αστικές κυβερνήσεις σε βάρος του λαού. Πέρα από την απόλυτη ξεφτίλα που νιώθει ο λαός παρακολουθώντας αυτούς τους δύο απλά και μόνο να μιλάνε, είναι σίγουρο και κάτι ακόμα. Πως και οι δύο, όπως και τα κόμματα που εκπροσωπούν, είναι αριστούχοι στο να τσακίζουν τους εργαζόμενους και τα λαϊκά στρώματα και να δουλεύουν για τα συμφέροντα των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων.

Δεν είναι για τη «μαρίδα»...





Μετά «βαΐων και κλάδων» παρουσίασε η κυβερνητική προπαγάνδα την έναρξη λειτουργίας της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του «εξωδικαστικού μηχανισμού» για τη ρύθμιση των οφειλών επιχειρήσεων, ούτε λίγο ούτε πολύ υπονοώντας πως θα δώσει «ανάσα» στους χιλιάδες υπερχρεωμένους αυτοαπασχολούμενους και επαγγελματίες. Βέβαια η πραγματικότητα είναι εντελώς αντίθετη: Ο μηχανισμός όχι μόνο δεν αφορά τη «μαρίδα», η οποία θα συνεχίσει να είναι «πνιγμένη» στα χρέη, αλλά αντίθετα, βάζοντας «πλάτη» στο σταθερό στόχο του κεφαλαίου για «ξεκαθάρισμα» των υπερχρεωμένων μεγάλων επιχειρήσεων, την απελευθέρωση κεφαλαίων από όσες επιχειρήσεις χαρακτηριστούν «μη βιώσιμες» προς άλλες, «υγιείς», με σταθερή την κατεύθυνση συγκέντρωσης της επιχειρηματικής «πίτας» και των κερδών, έρχεται να διευκολύνει την «εφόρμηση» στα νέα πεδία κερδοφορίας για τους επιχειρηματικούς ομίλους. Εφόρμηση που, όπως δείχνει και σειρά άλλων μέτρων που προωθεί παράλληλα η κυβέρνηση, προϋποθέτει και το τσάκισμα των αυτοαπασχολούμενων στους αντίστοιχους κλάδους. Καμία λοιπόν αυταπάτη δεν πρέπει να έχουν αυτοαπασχολούμενοι και επαγγελματίες, αντίθετα πρέπει να δυναμώσουν τον αγώνα τους, σε συμμαχία με την εργατική τάξη, ενάντια στο σύνολο της αντιλαϊκής πολιτικής.

Ξαναφέρνουν στην επικαιρότητα το συνεχές ρεύμα





Πριν από έναν αιώνα, γνωστοί επιστήμονες στις ΗΠΑ είχαν έντονη αντιπαράθεση σχετικά με το αν το δίκτυο μεταφοράς Ενέργειας που επρόκειτο να κατασκευαστεί έπρεπε να μεταφέρει εναλλασσόμενο ή συνεχές (με σταθερή πολικότητα) ηλεκτρικό ρεύμα. Με τη μια ή την άλλη πλευρά τάσσονταν, κατά το συμφέρον τους, βιομήχανοι και άλλοι καπιταλιστές που θα επένδυαν κεφάλαια σε τομείς σχετιζόμενους με τη μεταφορά Ενέργειας.
Και τα δύο είδη ηλεκτρικού ρεύματος μπορούν να χρησιμοποιηθούν για μεταφορά Ενέργειας. Το συνεχές ηλεκτρικό ρεύμα ρέει πάντα προς την ίδια κατεύθυνση, ενώ το εναλλασσόμενο αλλάζει κατεύθυνση συνήθως 50 ή 60 φορές το δευτερόλεπτο. Ο Τόμας Εντισον υποστήριζε το συνεχές ρεύμα, ως καλύτερη επιλογή, φτάνοντας να προκαλεί δημόσια ηλεκτροπληξία σε ζώα χρησιμοποιώντας εναλλασσόμενο, για να δείξει ότι είναι επικίνδυνο. Τελικά, στην αρχή του 20ού αιώνα, το εναλλασσόμενο ρεύμα κυριάρχησε για τεχνικούς (ευκολία μετατροπής σε μεσαία ή χαμηλή τάση) και οικονομικούς λόγους (μικρότερες απώλειες και λεπτότερα καλώδια για μετάδοση σε μικρές αποστάσεις).
Τώρα, όμως, το συνεχές ρεύμα φαίνεται να κάνει δυναμική επιστροφή. Για παράδειγμα, στις ΗΠΑ, οι λιγοστές διάσπαρτες γραμμές μεταφοράς συνεχούς ρεύματος πρόκειται να ενωθούν μεταξύ τους με τουλάχιστον 9 γραμμές υψηλής τάσης. Ο λόγος είναι ότι στα μεσοδυτικά των ΗΠΑ και κάποιες άλλες περιοχές παράγεται μεγάλο μέρος της ανανεώσιμης Ενέργειας στη χώρα - γύρω στα 2,8 τρισεκατομμύρια κιλοβατώρες το 2015. Οι εταιρείες χρειάζονται έναν τρόπο για να μεταφέρουν την Ενέργεια αυτή από φωτοβολταϊκά και ανεμογεννήτριες, που παράγουν συνεχές ρεύμα, σε μακρινά αστικά και βιομηχανικά κέντρα.
Η τεχνολογία μετάδοσης Ενέργειας σημείωσε μεγάλη πρόοδο τη δεκαετία του 1970, κάνοντας το συνεχές ρεύμα βιώσιμη εναλλακτική επιλογή. Μάλιστα, για γραμμές μήκους μεγαλύτερου των 600 χιλιομέτρων, το συνεχές ρεύμα φαίνεται να είναι καλύτερη επιλογή από το εναλλασσόμενο. Σε τέτοιες αποστάσεις το εναλλασσόμενο γίνεται πιο κοστοβόρο όσον αφορά τις απαιτούμενες εγκαταστάσεις και έχει μεγαλύτερες απώλειες. Καθώς η χρήση ανανεώσιμων πηγών μάλλον θα συνεχίσει να αυξάνεται στο μέλλον, παράλληλα θα αυξάνεται μάλλον και η σημασία του συνεχούς ρεύματος ως τρόπου μεταφοράς Ενέργειας.

ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ Ευγενικός δακρυσμένος φρουρός της Ποίησης και της Ελευθερίας*



26 χρόνια από το θάνατό του

Αν η τέχνη είναι «μια βαθιά αλληλεγγύη» στη ζωή, αυτό απαντάται και στο έργο του Νικηφόρου Βρεττάκου, που κι αυτός, όπως και ο Ρίτσος, στεγάστηκε στην κατηγορία «κοινωνικοί ποιητές». Τα έργα του αναδύουν έναν γνήσιο ανθρωπιστικό τόνο, έναν βαθύ και αληθινό οίκτο για τον ανθρώπινο πόνο. Στις 4 Αυγούστου συμπληρώθηκαν 26 χρόνια από το θάνατό του (4/8/1991).

Γεννήθηκε την Πρωτοχρονιά του 1912 στην Πλούμιτσα Κροκεών της Σπάρτης. Το 1928 ήρθε στην Αθήνα για να σπουδάσει Νομικά, βρήκε όμως το δρόμο του στη Λογοτεχνία και εγκατέλειψε τις σπουδές του. Εργάστηκε ως δημοσιογράφος και δημοσίευσε τα πρώτα του ποιήματα το 1929, με τον τίτλο «Κάτω από σκιές και φώτα». Κατόρθωσε να κατακτήσει με την ποίησή του μια από τις καλύτερες θέσεις στο Πάνθεον της Νεότερης Ελληνικής Ποίησης. Τιμήθηκε 2 φορές με το Α' Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1940, 1956). Τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε 13 γλώσσες.
Οργανωμένος από τα ίδια του τα αισθήματα
Η κήρυξη του ιταλοελληνικού πολέμου τον βρήκε στα σύνορα, απλό στρατιώτη. «Επέζησα», γράφει ο ποιητής, «χωρίς να το υπολογίσω από πριν, χωρίς να το περιμένω πως θα επιζήσω. Επέζησα έχοντας κερδίσει μια σπουδαία εμπειρία. Γύρισα μ' έναν απέραντο θαυμασμό για τον ελληνικό λαό, "αυτόν καθ' εαυτόν" το λαό, τον ακέφαλο, τον οργανωμένο από τα ίδια του τα αισθήματα, από την ίδια του τη φύση, μέσα από την αγραμματοσύνη του και τη στέρησή του. Να ένα θαυμαστό καταφύγιο. Γυρίζοντας θα πήγαινα μαζί του».
«Προλάβετε το μάταιο τούτο έργο / Δεσπόσετε στην κατάρα σας / Προσευχηθείτε να περάσει αυτό το σύννεφο / που πάει να γίνει πεπρωμένο μας» («Το μεσουράνημα της Φωτιάς», 1940).
Αθήνα 1944: «Κρεμάλες, μαύρα σύννεφα, θάνατος. Κι εσύ, πάνω / Στης ιστορίας το Ζάλογγο χορεύεις τραγουδώντας / Μες στην παγκόσμια νύχτα τα συνθήματα του αιώνα σου! / Κάθε κουρέλι νηστικού σου παιδιού / Σηκώνει την υπόληψη της πατρίδας / Στενάζουνε τα παλικάρια σου μέσα στην περηφάνια τους / Να μην τ' ακούσει άλλος κανείς εκτός από τη λευτεριά / Που έγινε πια μητέρα τους και τα κοιμίζει όλα μαζί πάνω στο ίδιο προσκέφαλο / Που τα σκεπάζει όλα μαζί με τον αστερισμό του μαντύα της / Στα πεζοδρόμια, στα στρατόπεδα, στις φυλακές / Αθήνα! Αθήνα! / Το αίμα σου αγγίζει την καρδιά της γης".
Με τον τρόπο του και τη μεγάλη ευαισθησία του παίρνει θέση απέναντι σε όσα συντελούνται γύρω του. Στα δύσκολα χρόνια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, της Κατοχής και της Αντίστασης, στάθηκε στο πλευρό του μαχόμενου λαού.
Ιστορικό κυρίως χαρακτήρα έχει και το κείμενο του Νικηφόρου Βρεττάκου με τίτλο «33 ημέρες», που δημοσιεύτηκε το 1945 σε συνέχειες στην εφημερίδα «Ελεύθερη Ελλάδα», όργανο του πολιτικού συνασπισμού των κομμάτων του ΕΑΜ. Πρόκειται για ένα ιστορικό αφήγημα που δίνει με λεπτομέρειες την εξέλιξη των γεγονότων, καθώς και το πολιτικό παρασκήνιο από την Απελευθέρωση μέχρι και τα γεγονότα του Δεκέμβρη του '44. Στην κριτική του στα «Ελεύθερα Γράμματα», ο Ασημάκης Πανσέληνος το ονομάζει «αισθητικό χρονικό». Ο λόγος του ορμητικός και γλαφυρός μαζί, επιθετικός κάποιες φορές, γεμάτος οργή για την αδικία.
Χαρακτηριστικά είναι τα λόγια με τα οποία ξεκινάει: «Ενας πελώριος τάφος, μια κροκοδείλια πτωματολογία είναι για την ενσυνείδητη αντίδραση ο Δεκέμβριος. Η μοναδική ενσάρκωση του κακού. Ο Βελζεβούλ πάνω από την πρωτεύουσα και τον Πειραιά!». Και παρακάτω συνεχίζει: «...εκείνο που έγινε το Δεκέμβριο ήτανε μια ελεεινή σκευωρία των δυνάμεων της φασιστικής και δοσιλογικής Ελλάδας, που μαζί με τα όπλα του Τσώρτσιλ επιζητούσε να αποκεφαλίσουνε την Ελλάδα της ηρωικής Αντίστασης. Να της αφαιρέσουνε το γέρας, να θάψουνε τα δικαιώματα και τα κατορθώματά της. Στην ελεεινή αυτή συνωμοσία ο λαός απήντησε με ένοπλη άμυνα. Αυτός είναι ο Δεκέμβριος!». Ενα τόσο καταιγιστικό κείμενο δεν θα μπορούσε να κλείνει απαισιόδοξα. «Απέναντι σε περίπου 30.000 όπλα στα χέρια Ελλήνων αντιδραστικών και προδοτών κάθε κατηγορίας καθώς και αγγλικά, ο ΕΛΑΣ παρέταξε μια δύναμη από 15.000 όπλα. Μ' αυτά κράτησε 33 μέρες έναν τιτάνιο αγώνα από τον οποίο βγήκε ουσιαστικά νικητής (...) Σάρκα από τις σάρκες του λαού, κόκαλο από τα κόκαλά του ο ΕΛΑΣ ύψωσε τη γενεά μας ίσαμε το ανάστημα της γενεάς του '21 και ακόμα πιο πάνω. Απόδειξε τι θησαυρούς κρύβει μέσα της η λαϊκή μάζα, τι πολεμικές οργανωτικές και ηθικές αρετές».
Το φως πλημμυρίζει το έργο του
Η τόσο καθαρή ανάγκη του Νικηφόρου Βρεττάκου για αγάπη και ειρήνη συνοδεύει το έργο του. Η ποίησή του, πλημμυρισμένη από βαθύ ανθρωπισμό, συνδυάζει το ρεαλισμό με τη λυρική έξαρση και τη βαθυστόχαστη κριτική ματιά, με την απόλυτη συναίσθηση ότι ασκεί υπεύθυνα ένα πολύ σημαντικό κοινωνικό λειτούργημα, το λειτούργημα του πνευματικού δημιουργού. Το φως που πλημμυρίζει το έργο του δεν ήταν για εκείνον μόνο το φως του ήλιου, αλλά και «το φως κάθε δίκαιας πράξης».
Ο ίδιος πίστευε πως «ο ποιητής δεν είναι ένα άτομο ξεκομμένο από τον υπόλοιπο κόσμο... Δεν μπορεί να νοηθεί έξω από τη ζωή, από τα φαινόμενα, από τα γεγονότα, από τις παραστάσεις της. Είτε το θέλει είτε όχι είναι φτιαγμένος από τη "μοίρα" του να είναι ο ευαίσθητος δέκτης τους». Και αυτό το αποδεικνύει μέσα από το μεγάλο έργο του.
Οι σκέψεις, η αγωνία του ποιητή απέναντι στη βαριά «μοίρα» του άνεργου ή του εργάτη μέσα σ' ένα εκμεταλλευτικό σύστημα, βρίσκουν έκφραση σε στίχους όπως:
«Του εργοστασίου η πόρτα είναι από σίδερο. Εχει
στο μέσο δυο κάγκελα. Πίσω απ' τα κάγκελα
δυο μάτια που σφάζουν. Ο επιστάτης κοιτάζει
την ουρά των ανθρώπων που στέκονται απ' έξω -
μια σειρά σταυρωμένα χέρια και πρόσωπα.
Κάνουν μια κίνηση όλοι μαζί,
στυλώνουν τ' αυτιά, κρατούν την ανάσα ν' ακούσουν.
"Μεσημέριασε. Ο κύριος διευθυντής δεν θα ρθει.
Αύριο πάλι. Πρωί. Πιο πρωί".
Και φεύγουν σκυφτοί. Περπατώντας, κοιτάζουνε γύρω τους,
σα να ψάχνουν να βρουν ένα βάραθρο - Οχι
να κλάψουνε, όχι να ψάξουν για τίποτα.
Να ρίξουν τα χέρια τους» («Ανεργοι», 1959).
Περίσσευμα ψυχής
Από τις πιο μεγάλες στιγμές της ποίησής του είναι το «Δύο άνθρωποι μιλούν για την ειρήνη» και η συγκλονιστική ποιητική του σύνθεση «Στον Ρόμπερτ Οπενχάιμερ». Δημοσιεύτηκε το 1954, χρονιά δικαστικής δίωξης του Αμερικανού φυσικού Ρόμπερτ Οπενχάιμερ, γνωστού ως «πατέρα της ατομικής βόμβας» με χρήση ουρανίου, επειδή, έχοντας δει τον όλεθρο που έσπειρε η βόμβα του στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι, αντιτάχθηκε στην απόφαση της πανίσχυρης «Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας» για κατασκευή και βόμβας υδρογόνου.
«Φίλε Οπενχάιμερ,
λάβαμε
τις τελευταίες ειδήσεις σας.
Φορτωμένα τις μέρες αυτές, τα ερτζιανά κ' οι ασύρματοι
πάνε και φέρνουν, σ' όλο τον κόσμο, τη σιωπή και τη θλίψη σας.
* * *
Αλλά, φίλε Οπενχάιμερ, όχι,
δεν προσθέσατε τίποτα στην καρδιά μας. Η πράξη σας
έμεινε πράξη. Η σελίδα σας έκλεισε.
Τ' ανάλαφρο σαν αστέρι όνομά σας
έγινε στάχτη στη Χιροσίμα.
* * *
Τι να σας κάνουμε; Πού
να σας κρύψουμε; Οπου
κι αν σας βάλει κανείς
σαν πύργος πανύψηλος
θα κρύβετε πάντοτε
ένα μέρος του ήλιου...».
Και ναι, αυτός ο ποιητής, ο άνθρωπος, είχε περίσσευμα αγάπης για τον άνθρωπο, για το δίκιο, για τη ζωή: «Και μόνο που υπάρχω, έχω περίσσευμα. Υπάρχουνε πλούσιοι ενδεείς κι ενδεείς πολύ πλούσιοι, όπως εγώ. Το σώμα μου έτυχε να 'ναι γεμάτο παράθυρα χύθηκε μέσα μου ήλιος πολύς κι ο χρυσός μου περίσσεψε» (ανέκδοτο Νικηφόρου Βρεττάκου ).
* Μ' αυτούς τους στίχους τελειώνει το ποίημα που έγραψε στις 25 Ιούνη 1974 ο Γιάννης Ρίτσος για να τιμήσει τον ποιητή, φίλο και συναγωνιστή του, Νικηφόρο Βρεττάκο.

Σ. ΑΔΑΜΙΔΟΥ

Ο πήχης ψηλά... από όλες τις απόψεις



Τους διώχνουν από τις χώρες τους, αλλά «τουλάχιστον» τους αφήνουν να κάνουν αθλητισμό...
Τους διώχνουν από τις χώρες τους, αλλά «τουλάχιστον» τους αφήνουν να κάνουν αθλητισμό...
Σε εξέλιξη βρίσκεται από προχτές το μεγαλύτερο φετινό γεγονός του κλασικού αθλητισμού. Το 16ο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου διεξάγεται έως και τις 13 Αυγούστου στο Λονδίνο, με τη συμμετοχή πάνω από 2.000 αθλητών και αθλητριών από 203 χώρες. Μία απ' αυτές είναι και η Ελλάδα, η οποία συμμετέχει με 20 αθλητές και αθλήτριες, κάτι που καθιστά την ελληνική αποστολή την πολυπληθέστερη των τελευταίων χρόνων και αυξάνει τις ελπίδες για μια βελτιωμένη τελική «συγκομιδή» σε σχέση με το Παγκόσμιο του Πεκίνου πριν από δύο χρόνια, όταν η ελληνική ομάδα συμμετείχε με 10 αθλητές και αθλήτριες και είχε ως καλύτερη στιγμή το χάλκινο μετάλλιο της Νικόλ Κυριακοπούλου στο άλμα επί κοντώ. Στη φετινή διοργάνωση η αθλήτρια του «Κάμειρου» δεν συμμετέχει, καθώς πριν από λίγους μήνες γέννησε το πρώτο της παιδί, ωστόσο η παρουσία της χρυσής Ολυμπιονίκη Κατερίνας Στεφανίδη (επί κοντώ) και της Βούλας Παπαχρήστου (τριπλούν) διατηρεί ψηλά τις ελληνικές ελπίδες για διάκριση.

Χωρίς Ρωσία, αλλά με μπόλικη «ευαισθησία»
Από τις άλλες 202 χώρες που συμμετέχουν, τη μεγαλύτερη αποστολή, ως συνήθως, έχουν οι ΗΠΑ, με 167 αθλητές, ενώ στη δεύτερη θέση σε αριθμό συμμετοχών είναι η «οικοδέσποινα» Μεγάλη Βρετανία με 92 αθλητές. Και απ' αυτή τη διοργάνωση θα λάμψει διά της απουσίας της η Ρωσία, η οποία είναι τιμωρημένη από την Διεθνή Ενωση Ομοσπονδιών Κλασικού Αθλητισμού (IAAF) με επ' αόριστον αποκλεισμό από τις διεθνείς διοργανώσεις στίβου, εξαιτίας της αμφιλεγόμενης υπόθεσης ντόπινγκ για την οποία κατηγορείται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Αντιντόπινγκ (WADA). Παρ' όλα αυτά, φέτος στο Λονδίνο θα αγωνιστούν 19 Ρώσοι αθλητές ως «ουδέτεροι», καθώς η IAAF έχει ανακοινώσει ότι «δεν έχει αποδειχθεί» η εμπλοκή τους στο «σκάνδαλο».

Λονδίνο και τέλος για τον «ταχύτερο άνθρωπο στον κόσμο», Γιουσέιν Μπολτ
Λονδίνο και τέλος για τον «ταχύτερο άνθρωπο στον κόσμο», Γιουσέιν Μπολτ
Αλλο αξιοσημείωτο στοιχείο της φετινής διοργάνωσης αποτελεί η συμμετοχή πενταμελούς ομάδας προσφύγων αθλητών, σε ένα ακόμα παράδειγμα της αστικής υποκρισίας γύρω από το Προσφυγικό: Από τη μια η πολιτική των επεμβάσεων και των πολέμων που υπαγορεύουν τα οικονομικά και γεωπολιτικά συμφέροντα του ιμπεριαλισμού ξεριζώνει λαούς από τις εστίες τους και από την άλλη, σε επίπεδο κοινωνικού εποικοδομήματος (στο οποίο περιλαμβάνεται ο αθλητισμός), οι ίδιες αυτές δυνάμεις παριστάνουν τις «συγκλονισμένες» από το δράμα των προσφύγων και τους προσφέρουν «συμπάθεια» και «φιλοξενία», οι θύτες υποδέχονται με «στοργή» τα θύματά τους.
Το «αντίο» του Μπολτ
Στα καθαρά αγωνιστικά του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος, όλα κινούνται σε ρυθμούς Γιουσέιν Μπολτ. Ο κατά γενική ομολογία κορυφαίος αθλητής στον κόσμο έχει ανακοινώσει ότι το Παγκόσμιο του Λονδίνου είναι η τελευταία διοργάνωση στην οποία θα πάρει μέρος, κάτι που καθιστά τον φετινό τελικό στον αγώνα δρόμου 100 μέτρων ιστορικό, ως το «κύκνειο άσμα» του Τζαμαϊκανού δρομέα - σούπερ σταρ. Οντας κάτοχος όλων ανεξαιρέτως των κορυφαίων διακρίσεων στους αγώνες όπου έχει πάρει μέρος την τελευταία δεκαετία, στοχεύει στο 12ο και τελευταίο χρυσό μετάλλιο στα 100 μέτρα σε παγκόσμιο πρωτάθλημα, ως επιστέγασμα μιας «μυθικής» καριέρας.
  • Την ώρα που έκλεινε η ύλη του «Κυριακάτικου Ριζοσπάστη» δεν είχε γίνει ακόμα ο τελικός των 100 μέτρων.
ΕΛΛΑΔΑ: Φαβορί η Στεφανίδη στο επί κοντώ, «νοκ άουτ» ο Φιλιππίδης

Κώστας Φιλιππίδης, ο μεγάλος απών
ACTION IMAGES PRESS AGENCY
Κώστας Φιλιππίδης, ο μεγάλος απών
«Αιχμή του δόρατος» της ελληνικής ομάδας είναι, ποια άλλη, η Κατερίνα Στεφανίδη. Η χρυσή Ολυμπιονίκης στους Αγώνες του Ρίο «κατεβαίνει» στο Λονδίνο με «άγριες διαθέσεις», καθώς τα τελευταία δύο χρόνια έχει σαρώσει τις πρωτιές στο αγώνισμά της (πρωταθλήτρια Ευρώπης σε ανοιχτό και κλειστό στίβο) και στοχεύει στην κατάκτηση του μοναδικού μεταλλίου που της λείπει: Αυτού σε παγκόσμια διοργάνωση ανοιχτού στίβου. Η άλτρια της Φιλοθέης, που έχει την καλύτερη επίδοση για φέτος στον κόσμο στα 4,85 μ., θεωρείται από την IAAF το φαβορί για την κατάκτηση του χρυσού μεταλλίου στο Παγκόσμιο του Λονδίνου στο άλμα επί κοντώ.
Σε εξαιρετική κατάσταση και με βλέψεις για μετάλλιο συμμετέχει στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα και η Βούλα Παπαχρήστου, η οποία θα αγωνιστεί στο άλμα εις τριπλούν. Η αθλήτρια της ΑΕΚ προέρχεται από κατακτήσεις χάλκινων μεταλλίων στα Ευρωπαϊκά Πρωταθλήματα Ανοιχτού (πέρυσι) και Κλειστού (φέτος) Στίβου και έχει καλύτερο φετινό άλμα στα 14,24 μέτρα, ενώ θεωρείται από τα πλέον δυνατά «χαρτιά» της ελληνικής ομάδας.
Στο «παρά 5» από την έναρξη του Παγκοσμίου, πάντως, η ελληνική ομάδα δέχτηκε το μεγαλύτερο πλήγμα με την ανακοίνωση της μη συμμετοχής του Κώστα Φιλιππίδη. Ο δευτεραθλητής Ευρώπης για φέτος στον κλειστό στίβο στο άλμα επί κοντώ, που αποτελούσε μία από τις μεγαλύτερες ελπίδες της Ελλάδας για διάκριση στο Λονδίνο, καθώς θεωρούνταν εκ των φαβορί στο αγώνισμά του, δεν κατάφερε να ξεπεράσει τον τραυματισμό στο γόνατο από τον οποίο υπέφερε τις τελευταίες μέρες κι έτσι θα χάσει το μεγάλο «ραντεβού». Αίσθηση μάλιστα έχει προκαλέσει το γεγονός ότι ο αθλητής του Πανελληνίου κατηγορεί για τον τραυματισμό του τη διοίκηση του ΟΑΚΑ (όπου τραυματίστηκε κατά τη διάρκεια προπόνησης) και έχει καταθέσει εναντίον της αγωγή, ζητώντας χρηματική αποζημίωση 538.000 ευρώ, καθώς ισχυρίζεται ότι ο τραυματισμός του προκλήθηκε από λακούβα στον αγωνιστικό χώρο του ΟΑΚΑ πάνω στην οποία πάτησε κατά τη διάρκεια απόπειρας άλματος.
Αναλυτικά η ελληνική αποστολή

Για το χρυσό πάει η Κατερίνα Στεφανίδη
Για το χρυσό πάει η Κατερίνα Στεφανίδη
ΑΝΔΡΕΣ: Λυκούργος Τσάκωνας (Ελευθέριος Βενιζέλος) 200 μ., Κώστας Δουβαλίδης (ΣΚΑ Δράμας) 110 μ. εμπόδια, Εμμανουήλ Καραλής (ΓΣ Κηφισιάς) άλμα επί κοντώ, Μίλτος Τεντόγλου (ΓΕ Γρεβενών) άλμα εις μήκος, Δημήτρης Τσιάμης (ΟΣΦΠ) άλμα εις τριπλούν, Μιχάλης Αναστασάκης (Ελευθέριος Βενιζέλος) σφυροβολία, Γιάννης Κυριαζής (ΟΦΚΑ Οδυσσέας) ακοντισμός, Αλέξανδρος Παπαμιχαήλ (ΑΟ Μυκόνου) 20 χλμ. βάδην.
ΓΥΝΑΙΚΕΣ: Μαρία Μπελιμπασάκη (Παναξιακός) 200 μ., Ειρήνη Βασιλείου (ΓΕΗ) 400 μ., Ελισάβετ Πεσιρίδου (ΓΣ Κηφισιάς) 100 μ. εμπόδια, Τατιάνα Γκούσιν (ΓΣ Κηφισιάς) άλμα εις ύψος, Κατερίνα Στεφανίδη (ΑΟ Φιλοθέης) άλμα επί κοντώ, Λίλη Αλεξούλη (Πελασγός Λάρισας) άλμα εις μήκος, Βούλα Παπαχρήστου (ΑΕΚ) άλμα εις τριπλούν, Ουρανία Ρεμπούλη (ΑΓΕΣ Κάμειρος 2009) μαραθώνιος, Γκλόρια Πριβιλέτζιο (ΓΣ Γλυφάδας) μαραθώνιος, Αντιγόνη Ντρισμπιώτη (Φωκιανός Καρδ.) 20 χλμ. βάδην, Δέσποινα Ζαπουνίδου (ΠΑΣ Ικαρος Αλμωπίας) 20 χλμ. βάδην, Χρυσούλα Αναγνωστοπούλου (ΓΣ Κερατέας) δισκοβολία.
Το πρόγραμμα των ελληνικών συμμετοχών
Σήμερα Κυριακή
12.40 Καραλής - επί κοντώ ανδρών (προκριματικός)
13.55 Βασιλείου - 400 μ. γυναικών (προκριματικός)
15.15 Δουβαλίδης - 110 μ. εμπόδια ανδρών (προκριματικός)
16.00 Ρεμπούλη, Πριβιλέτζιο - μαραθώνιος γυναικών (τελικός)
21.00 Στεφανίδη - επί κοντώ γυναικών (τελικός)
Αύριο Δευτέρα
20.30 Τσάκωνας - 200 μ. ανδρών (προκριματικός)
20.35 Τσιάμης - τριπλούν ανδρών (προκριματικός)
22.25 Παπαχρήστου - τριπλούν γυναικών (τελικός)
Τρίτη 8 Αυγούστου
21.30 Μπελιμπασάκη - 200 μ. γυναικών (προκριματικός)
Τετάρτη 9 Αυγούστου
21.10 Αλεξούλη - μήκος γυναικών (προκριματικός)
21.20 Αναστασάκης - σφυροβολία ανδρών (προκριματικός - α' γκρουπ)
22.50 Αναστασάκης - σφυροβολία ανδρών (προκριματικός - β' γκρουπ)
Πέμπτη 10 Αυγούστου
21.05 Κυριαζής - ακοντισμός ανδρών (προκριματικός - α' γκρουπ)
21.10 Γκούσιν - ύψος γυναικών (προκριματικός)
22.35 Κυριαζής - ακοντισμός ανδρών (προκριματικός - β' γκρουπ)
Παρασκευή 11 Αυγούστου
12.10 Αναγνωστοπούλου - δισκοβολία γυναικών (προκριματικός - α' γκρουπ)
12.45 Πεσιρίδου - 100 μ. εμπόδια γυναικών (προκριματικός)
13.35 Αναγνωστοπούλου - δισκοβολία γυναικών (προκριματικός - β' γκρουπ)
Κυριακή 13 Αυγούστου
14.20 Ντρισμπιώτη, Ζαπουνίδου - 20 χλμ. βάδην γυναικών (τελικός)
16.20 Παπαμιχαήλ - 20 χλμ. βάδην ανδρών (τελικός)

TOP READ