ΠΑΣΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο

 ΠΑΣΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο

Το πρόσφατο βιβλίο του Σκολαρίκου για τον ευρωκομμουνισμό, μου έδωσε το έναυσμα να ξαναπιάσω μια παλιότερη μπροσούρα αντίστοιχου περιεχομένου του Φώντα Λάδη "τι είναι και πού πηγαίνει ο ευρωκομμουνισμός". Η έκδοση αυτή είναι συλλεκτική κατά μία έννοια, γιατί πιθανότατα αποτελεί την τελευταία ίσως πολιτική μπροσούρα του Φ.Λ. προτού αποστρατευτεί από το κομμουνιστικό κίνημα, κάπου εκεί στο ξεκίνημα της Αλλαγής (θα έλεγα με αφορμή το Πολωνικό ζήτημα, αλλά δεν παίρνω και όρκο). Και είναι σε κάθε περίπτωση -για πολύ καιρό- το τελευταίο έργο αντίστοιχης θεματικής, αφού μετά ο Λάδης το γύρισε στα αστυνομικά. (Γράφω τα παραπάνω, ως -νομίζω ότι- έχουν, με κάποια επιφύλαξη ως προς την ιστορική τους ακρίβεια -εξ ου και τα πολλά ίσως, πιθανόν κτλ).

Ένα βασικό χαρακτηριστικό της μελέτης αυτής είναι οι πολυάριθμες κι ογκώδεις υποσημειώσεις, που δεν είναι απλές παραπομπές, αλλά ξεχωριστά κεφάλαια σε κάποιες περιπτώσεις, καταλαμβάνοντας συνολικά ίσο ή και περισσότερο χώρο με το κυρίως κείμενο. Αυτό μπορεί να είναι λίγο κουραστικό για τον αναγνώστη, αλλά έχει δύο αντισταθμιστικά πλεονεκτήματα. Αφενός μας δίνει άφθονο (και σχετικά δυσεύρετο) πρωτογενές υλικό από τη σχετική διεθνή αρθρογραφία της εποχής, αφετέρου αντανακλά σε μεγάλο βαθμό προβληματικά στοιχεία της στρατηγικής του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, όταν καλείται να ασκήσει κριτικές σε διάφορες κομβικές θέσεις του ευρωκομμουνισμού (πχ για το δημοκρατικό δρόμο, τον κυβερνητικό κρίκο, κ.ά.) και βασικά του ιταλικού ΚΚ, ως πιο γνήσιας έκφρασής του.

Αυτή η περίπτωση είναι και πιο χαρακτηριστική, αλλά και πιο προσιτή στο Λάδη, που έζησε μερικά χρόνια ως φοιτητής στην Ιταλία και γνωρίζει καλά τη γλώσσα. Ενώ παράλληλα θεωρεί πως στο γαλλικό ΚΚ ναι μεν είχαν γίνει (εν έτει 79') κάποια βήματα στον ευρωκομμουνιστικό κατήφορο, αλλά υπήρχε σκληρή διαπάλη μεταξύ δύο διαφορετικών γραμμών και το αποτέλεσμα δεν είχε κριθεί (ή δεν είχε ακόμα διαφανεί ή δεν ήθελε κι ο ίδιος ο Λάδης να το δει).

Δεν είναι πολύ δύσκολο βέβαια να διαχωριστεί κανείς από τη στρατηγική του ιστορικού συμβιβασμού και μια λογική, που δεν ήθελε απλά να συμμαχήσει με τα μονοπώλια και τη χριστιανοδημοκρατική Δεξιά (ως γνήσιο πολιτικό εκφραστή τους), για να φτάσει στο σοσιαλισμό, μαζί με αυτά αλλά παρά τη θέλησή τους, ως αναγκαία εξέλιξη των πραγμάτων. Αλλά πίστευε επιπλέον ότι υλοποιούσε ήδη αυτό το δημοκρατικό δρόμο (άρα και τη σοσιαλιστική μετάβαση) χωρίς να βρίσκεται καν στην κυβέρνηση, σε ένα μεγάλο συνασπισμό με τους χριστιανοδημοκράτες. Και συναινούσε σε σκληρά, αντιλαϊκά μέτρα λιτότητας, πάντα στα πλαίσια του ιστορικού συμβιβασμού και της εθνικής συνεννόησης, προτού καν κληθεί να αναλάβει κυβερνητικέ ευθύνες, που ίσως να δικαιολογούσαν (ή να έντυναν με κάποιο πρόσχημα τέλος πάντων) τέτοιες κινήσεις. Την ίδια στιγμή ωστόσο εκτιμούσε πως στην ΕΣΣΔ μόλις τότε γινόταν το πέρασμα στο σοσιαλισμό (ο οποίος βέβαια ήδη οικοδομούνταν ή στη χειρότερη πλησίαζε στη μεταπολεμική Ιταλία).

Είναι πολύ χαρακτηριστικό πως ακόμα κι ένας σοσιαλιστής ηγέτης που συνεργάστηκε προς το τέλος της πολιτικής του διαδρομής με το ΙΚΚ ασκεί σωστή κριτική στην επαμφοτερίζουσα πολιτική του. Αντιγράφω από μια υποσημείωση του βιβλίου.

Ο γνωστός Ιταλός σοσιαλιστής ηγέτης και θεωρητικός Λέλιο Μπάσσο (...) σε ένα άρθρο του στην ιταλική επιθεώρηση Προβλήματα Σοσιαλισμού αναφέρεται σε δύο άρθρα δημοσιευμένα στην Ουνιτά (...) με τα οποία ο Αμέντολα έθετε από τότε πρόβλημα συμμετοχής των κομμουνιστών στην κυβέρνηση. 

(...) Ο Αμέντολα εκπλήσσεται και προσβάλλεται γιατί τα κυβερνητικά κόμματα του ζητούν να αλλάξει φύση αν θέλει να μπει στο στρατόπεδό τους, στο κυβερνητικό στρατόπεδο, αλλά, προσωπικά, ειλικρινά δε μου φαίνεται παράξενη αξίωση το ότι τα κυβερνητικά κόμματα δηλώνουν ότι θέλουν να συμμαχήσουν και δεχτούν στο κυβερνητικό σκάφος μόνον εκείνον που παρουσιάζεται με ορισμένα χαρακτηριστικά, εκείνον που είναι ομοιογενής με το σύστημα. 

Το Σοσιαλιστικό Κόμμα, με την είσοδό του στην κυβέρνηση έγινε ένα τόσο τέλειο αντίγραφο της σοσιαλδημοκρατίας, που κατέληξε να καταποντιστεί μαζί με αυτήν. Ούτε το ΙΚΚ, παρ' όλη τη δύναμή του και τις παραδόσεις του, μπορεί να ξεφύγει από αυτό το πεπρωμένο: το να μπεις στον κυβερνητικό χώρο που ηγεμονεύεται από τους Χριστιανοδημοκράτες, που είναι ένα κόμμα, όπως είπε ο ίδιος ο Μπερλίνγκουερ, 'δεμένο οργανικά με τα κυρίαρχα στρώματα της κοινωνίας', σημαίνει να δεχτείς όλες αυτές τις επιπτώσεις, ακόμη κι αν έχεις την ψευδαίσθηση ότι είσαι αρκετά δυνατός, ώστε να μην πληρώσεις αυτό το τίμημα. Η λογική των πραγμάτων -έγραφε η Ρόζα Λούξεμπουργκ με αφορμή το κατρακύλισμα της γερμανικής σοσιαλδημοκρατίας, όταν αυτή πίστευε ακόμη πως ήταν μαρξιστικό κόμμα- είναι πιο δυνατή από τη λογική των ανθρώπων, και τους τραβά ανεπίστρεπτα μαζί της. 

Πιστεύω πως οι κομμουνιστές ηγέτες θα κορόιδευαν τον εαυτό τους αν σκέφτονταν  ότι μπορούν να συνεχίσουν για πολύ ακόμη την επαμφοτερίζουσα πολιτική που καθιέρωσε ο Τολιάτι... Μέχρι σήμερα το ΙΚΚ κινήθηκε 'καβάλα' σε δυο προοπτικές αντίθετες μεταξύ τους. Αλλά αν αυτή η διφορούμενη κατάσταση του επέτρεψε να αποφύγει ρήξεις, κινδυνεύει να το κάνει να πληρώσει ένα πολύ μεγάλο τίμημα: να χάσει την καθοδήγηση των αγώνων...

Αλλά ο πιο αδιάψευστος μάρτυρας της κατρακύλας είναι ίσως η εγκατάλειψη της θέσης για αποδέσμευση από το ΝΑΤΟ κι η κατοπινή μετεξέλιξή της, που δεν μένει καν στα όρια μιας ντροπαλής ουδετερότητας. Αντιγράφω από την επόμενη υποσημείωση του βιβλίου:

Κι όμως δεν πέρασε παρά ελάχιστο διάστημα και το τίμημα της ζητούμενης συμμετοχής του ΙΚΚ στην κυβέρνηση -των νέων δηλαδή "πιο προχωρημένων δημοκρατικών του ορίων"- ήταν το να επιμένει η ηγεσία του ότι η Ιταλία πρέπει να παραμείνει στο ΝΑΤΟ! Και όχι μόνο αυτό. Στη Διάσκεψη των ευρωπαϊκών ΚΚ στο Βερολίνο (Ιούνης 1976) ο Μπερλινγκουέρ υποστήριξε ότι δε θα έπρεπε να ανατραπεί η ισορροπία ΝΑΤΟ και Συμφώνου της Βαρσοβίας. Και όχι μόνο αυτό. Σε συνέντευξή του στις 15.6.1976 στην Κοριέρε ντελα Σέρα, είπε ότι το ΝΑΤΟ μπορεί να εγγυηθεί την οικοδόμηση ενός δημοκρατικού σοσιαλισμού στην Ιταλία τουλάχιστον στην περίπτωση μιας σοβιετικής εισβολής που θα αποσκοπούσε στην ανατροπή ενός τέτοιου σοσιαλισμού.

Εάν, εν τω μεταξύ, όλα αυτά σας θυμίζουν κάτι σύγχρονο και πιο κοντινό στα καθ' ημάς, καλώς το κάνουν. Εμένα μάλιστα αυτή η ραγδαία σοσιαλδημοκρατική μετεξέλιξη του ΙΚΚ κι η πασοκοποίησή του μου έφερε συνειρμικά στο νου διασκευασμένο ένα παλιό πολιτικό σύνθημα.

ΠΑΣΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο.

Κι επειδή κάθε ματιά στο παρελθόν και την ιστορική πείρα πρέπει να έχει και μια επικαιροποίηση, αναρωτιέται κανείς τι διδάχτηκε ο ίδιος ο Λάδης από όσα έγραφε τότε και γιατί βγάζει λάδι τώρα (ή μέχρι πρότινος τουλάχιστον) τη σύγχρονη σοσιαλδημοκρατία του Σύριζα. (Δε γνωρίζω αν παραμένει ψηφοφόρος-υποστηρικτής του Σύριζα, αλλά αυτό ίσχυε τουλάχιστον όταν επανήλθε στο προσκήνιο, μαζί με τους εκπληκτικά επίκαιρους -κι εκπληκτικούς γενικώς- στίχους του για το φασισμό, και είχε μιλήσει σε μια εκδήλωση).

Κατακλείδα: ένα από τα πιο χαρακτηριστικά γνωρίσματα του οπορτουνισμού είναι η εκπληκτική ανικανότητά του να διαβάζει σωστά τη συγκυρία και να βγάζει σωστά συμπεράσματα μελετώντας τη συσσωρευμένη πείρα. Όπως ακριβώς το ΙΚΚ ολοκλήρωσε τη στροφή στον ιστορικό συμβιβασμό, αμέσως μετά την τραγική κατάληξη της Χιλής του Αγιέντε, από την οποία προέκυπταν τα ακριβώς αντίθετα συμπεράσματα, έτσι και η κατάληξη του ΙΚΚ, του ευρωκομμουνιστικού ρεύματος συνολικά (ή το πάθημα του λαού μας με το ΠαΣοΚ) δεν έγινε μάθημα σε έναν θεωρητικά υποψιασμένο κόσμο που απομακρύνθηκε από το κομμουνιστικό κίνημα, κι έχασε τα ερμηνευτικά του εργαλεία, θέλοντας να επαναλάβει απλώς τα ίδια λάθη.
Το δις εξαμαρτείν...

Πήρε φωτιά το Χαιδάρι στην υποδοχή της μεγάλης πορείας!- Κ.Πελετίδης:«Δεν μπορούν τα εκατομμύρια του χρήματος να νικήσουν τα εκατομμύρια των αγωνιστών της ζωής».

 Πήρε φωτιά το Χαιδάρι στην υποδοχή της μεγάλης πορείας!- Κ.Πελετίδης:«Δεν μπορούν τα εκατομμύρια του χρήματος να νικήσουν τα εκατομμύρια των αγωνιστών της ζωής».

Ολοι το βράδυ στις 6μμ στο Σύνταγμα!

Τρομερές στιγμές ζήσαμε πριν λίγο στο Χαιδάρι μπροστά από το Δημαρχείο της πόλης.
Χιλιάδες λαού που περίμεναν εκεί μέσα σε μια πανηγυρική ατμόσφαιρα, υποδέχτηκαν όπως άρμοζε τους οδοιπόρους της μεγάλης πορείας ενάντια στην ανεργία που έφτασε από την Πάτρα μετά από 8 μέρες!

Η στιγμή της υποδοχής είναι δύσκολο να περιγραφεί.
Άνθρωποι στα πεζοδρόμια, στην άσφαλτο, σκαρφαλωμένοι στα πεζούλια, στα παγκάκια, στα '΄δεντρα και όπου αλλού μπορούσε ο καθένας, αποθέωναν με φωνές, συνθήματα, ζητωκραυγές και μπράβο, τους οδοιπόρους που με σηκωμένες τις γροθιές πίσω από τα πανό και τις σημαίες τους, έμπαιναν περήφανοι, συγκινημένοι και χαμογελαστοί στην πλατεία Δημαρχείου.

Ηταν εκεί και τους περίμεναν ο Δήμαρχος του Χαιδαριού, ο Δήμαρχος Καισαριανής, ο δήμαρχος της Πετρούπολης, αλλά και ο δήμαρχος Ικαρίας!
Ηταν ακόμη εκεί σωματεία με τα πανό τους, απλοί άνθρωποι από την περιοχή και τις γύρω γειτονιές που χειροκρότησαν με την ψυχή τους τους οδοιπόρους της Ελπίδας!

Ηταν βέβαια εκεί και αντιπροσωπεία της ΚΕ του ΚΚΕ με τον ΓΓ Δ. Κουτσούμπα που υποδέχτηκε κι αγκάλιασε από τους πρώτους το δήμαρχο της Πάτρας.

Πολύ καλή η ομιλία του δήμαρχου Χαιδαριού Δ.Σελέκου ενώ συγκλόνισε ο δήμαρχος της Πάτρας με τον χωρίς κείμενο απλό, δυναμικό και γεμάτο ουσία χαιρετισμό του.
«Δεν μπορούν τα εκατομμύρια του χρήματος να νικήσουν τα εκατομμύρια των αγωνιστών της ζωής», είπε. "Εμείς οι άνθρωποι έχουμε τη δύναμη. Θα τους προσπεράσουμε γιατί είναι εμπόδια στην κοινωνική εξέλιξη"!

Είχε προηγηθεί συναυλία που οργάνωσε ο ΠΜΣ όπου τραγούδησαν ο Θ.Καρέλας, ο Κ.Σταυρόπουλος και η  Ερση Φτούλη.

Οι λαικές επιτροπές και οι γυναίκες της περιοχής είχαν ετοιμάσει φαγητό για όλους, ενώ γλέντι στήθηκε αμέσως μετά τις ομιλίες.

Ειδαμε τον Κ.Πελετίδη να χορεύει μετά από 220 χλμ πορεία!
Μαζί στα ποντιακά χόρεψε και η Ελένη Γερασιμίδου!


Η πορεία ξαναξεκίνησε μέσα σε κλίμα ενθουσιασμού στις 3μμ για το Σύνταγμα.

Η Αθήνα ετοιμάζεται να υποδεχτεί σε 2 ώρες τους ηρωικούς οδοιπόρους της ελπίδας με μεγάλο συλλαλητήριο και συναυλία όπου με μεγάλη χαρά θα συμμετέχω.
Παίρνω την κιθάρα μου λοιπόν και ξεκιναω για κέντρο!

Ολοι το βράδυ στις 6μμ στο Σύνταγμα!

   «Η εκδίκησή μας θα είναι το γέλιο των παιδιών μας»

Από Οικοδόμος 

Γράφει ο Νίκος Μόττας* //

Ήταν 5 Μάη 1981 όταν ο Μπόμπι Σαντς, στα 27 του χρόνια, άφηνε την τελευταία του πνοή στις φυλακές Μέιζ, στη βόρειο Ιρλανδία. Ο θάνατος του Σαντς, μέλους του Ιρλανδικού Δημοκρατικού Στρατού (IRA), αποτέλεσε γεγονός-σταθμό σε μια αιματοβαμμένη ιστορία γεμάτη ηρωϊσμό, βία, ασίγαστο μίσος, ιμπεριαλιστική καταπίεση και πάθος για εθνική ανεξαρτησία. Πρόκειται για τη μακρά ιστορία του αγώνα για την ανεξαρτησία της Ιρλανδίας από τα δεσμά του βρετανικού ιμπεριαλισμού, της οποίας τραγικός πρωταγωνιστής υπήρξε ο Σαντς.
Ο Μπόμπι Σαντς, γεννημένος στις 9 Απρίλη 1954 σε μια εργατογειτονιά λίγο έξω από το βόρειο Μπέλφαστ, έγινε γνωστός ως ο πρώτος από τους δέκα απεργούς πείνας που έσβησαν στη φυλακή. Ο ίδιος είχε περάσει σχεδόν το ένα τρίτο της σύντομης ζωής του πίσω από τα σίδερα των βρετανικών φυλακών. Το κελί έμελε να γίνει το «σπίτι» του- εκεί παντρεύτηκε, εκεί βρίσκονταν όταν γεννήθηκαν τα δυό του παιδιά, εκεί έγραψε μια σειρά ποιημάτων και άρθρων με πολιτικό περιεχόμενο.
Ο Σαντς είχε γευτεί απ’ τα πρώτα του χρόνια τον κοινωνικό αποκλεισμό και την ανισότητα που η βρετανική πολιτική του «διαίρει και βασίλευε» είχε επιβάλει στη βόρειο Ιρλανδία. Κατά τη διάρκεια των παιδικών του χρόνων, η οικογένεια του (ιρλανδοί ρωμαιοκαθολικοί) αναγκάστηκε να αλλάξει αρκετές φορές σπίτι προκειμένου να γλυτώσει από παρενοχλήσεις προερχόμενες από «ενωτικούς» (unionists/loyalists). Αναφερόμενος στα παιδικά του χρόνια, ο Σαντς θα γράψει αργότερα στη φυλακή: «Ήμουν μονάχα ένα παιδί της εργατικής τάξης σε ένα εθνικιστικό γκέτο, όμως ήταν η καταπίεση που δημιουργεί το επαναστατικό πνεύμα της ελευθερίας. Δεν θα ηρεμούσα μέχρι να πετύχαινα την απελευθέρωση της χώρας μου, έως ότου η Ιρλανδία γίνει κυρίαρχη, ανεξάρτητη σοσιαλιστική δημοκρατία» (16 Δεκέμβρη 1978).
Το 1972, δύο γεγονότα οδήγησαν στην ένταξη του 18χρονου Μπόμπι στον IRA και τον πολιτικό αγώνα. Η άγρια επίθεση μιας συμμορίας «ενωτικών» στο σπίτι των γονιών του και η απόλυση από τη δουλειά του εξαιτίας της καταγωγής και των απόψεων του. Ήταν καλοκαίρι του 1972, μόλις έξι μήνες μετά την περίφημη «Ματωμένη Κυριακή» όταν ο βρετανικός στρατός είχε δολοφονήσει εν ψυχρώ 14 αμάχους στην πόλη Ντέρυ. Έκτοτε η ζωή του έγινε ένα μόνιμο εκκρεμές, μεταξύ της παράνομης πολιτικής δράσης και της φυλακής.
Το 1977, μαζί με άλλα μέλη του IRA, ο Σαντς καταδικάστηκε σε 14 χρόνια φυλάκιση για οπλοκατοχή, έπειτα από βομβιστική ενέργεια του ιρλανδικού δημοκρατικού στρατού. Στις βρετανικές φυλακές ο Σαντς είχε την ευκαιρία να ζήσει από πρώτο χέρι τη βαρβαρότητα των κατακτητών ιμπεριαλιστών: απομόνωση, 15 μέρες χωρίς ρούχα, διατροφή ανά τρείς μέρες.
Την περίοδο εκείνη, η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου, σε μια προσπάθεια να υποβαθμίσει και να υπονομεύσει το κύρος του IRA, άλλαξε το νομικό στάτους και από «πολιτικοί κρατούμενοι πολέμου» τα μέλη του Ιρλανδικού Δημοκρατικού Στρατού έμπαιναν στην ίδια κατηγορία με τους κατάδικους του κοινού ποινικού δικαίου. Ήταν μια κίνηση που σκοπό είχε να αμαυρώσει ως «κοινούς εγκληματίες» τους αγωνιστές για την ανεξαρτησία της Ιρλανδίας. Ως αποτέλεσμα αυτού, οι κρατούμενοι του IRA έπρεπε πλέον να φοράνε τα ίδια ρούχα με τους υπόλοιπους κρατούμενους, ενώ τους απαγορεύτηκε κάθε δικαίωμα συνάθροισης, ανάγνωσης βιβλίων, αυτομόρφωση κλπ. Φυσικά, δεν επρόκειτο για μια πρωτοφανή απόφαση της βρετανικής κυβέρνησης: την ίδια πολιτική είχε εφαρμόσει και το ρατσιστικό καθεστώς της Νότιας Αφρικής απέναντι στους πολιτικούς κρατούμενους του Αφρικανικού Κονγκρέσου.
Η απόφαση αυτή των βρετανών αποτέλεσε τη θρυαλλίδα όσων ακολούθησαν και τελικά οδήγησαν στη γενικευμένη απεργία πείνας και το θάνατο (δολοφονία επί της ουσίας) 10 ιρλανδών κρατούμενων. Αρχικά, οι κρατούμενοι του IRA αρνήθηκαν να φορέσουν τις φόρμες της φυλακής, καλύπτοντας το σώμα τους μονάχα με μια κουβέρτα. Ήταν η λεγόμενη «διαμαρτυρία της κουβέρτας» στην οποία οι βρετανικές αρχές απάντησαν με απίστευτη βαρβαρότητα: καθημερινοί βασανισμοί, εξευτελισμοί από τους δεσμοφύλακες, στέρηση σίτισης, μεσαιωνικές συνθήκες κράτησης κλπ. Ταυτόχρονα, η βία στους δρόμους των βορειοιρλανδικών πόλεων αυξάνονταν και η αστυνομική αυταρχικότητα μεγάλωνε. Είχε έρθει η εποχή της Μάργκαρετ Θάτσερ και η βρετανική αστική τάξη ήταν αποφασισμένη να τσακίσει όποιον, έστω και κατ’ ελάχιστο, αμφισβητούσε την κυριαρχία της.
Τον Οκτώβρη του 1980 οι κρατούμενοι του IRA προχώρησαν στην πρώτη μακρά απεργεία πείνας, διεκδικώντας ανθρώπινες συνθήκες κράτησης και τη νομική αναγνώριση τους ως «πολιτικών κρατουμένων». Η κυβέρνηση Θάτσερ αρνήθηκε αρχικά κάθε παραχώρηση, έως τις 18 Δεκέμβρη όταν και επήλθε συμφωνία μεταξύ των κρατουμένων και του βρετανού υπουργού εξωτερικών Χάμφρεϊ Άτκινς. Όπως αποδείχθηκε αργότερα, επρόκειτο για έναν υποκριτικό ελιγμό της κυβέρνησης η οποία ουδέποτε τήρησε τα συμφωνηθέντα.
Την 1η Μάρτη 1981, οι ιρλανδοί κρατούμενοι της λεγόμενης «πτέρυγας-H» των φυλακών Μέιζ, με μπροστάρη το Μπόμπι Σαντς, ξεκίνησαν νέα απεργία πείνας. Ο Σαντς ήταν πλέον πεπεισμένος ότι μόνο ο θάνατος του θα μπορούσε να κινήσει το διεθνές ενδιαφέρον και να πιέσει τη βρετανική κυβέρνηση. Η πολιτική πτέρυγα του IRA, το κόμμα «Σιν Φέιν», αποφάσισε να θέσει το Μπόμπι Σαντς υποψήφιο στις γενικές εκλογές του Απρίλη, σε μια προσπάθεια να τραβήξει τα φώτα της δημοσιότητας. Την 9η Απρίλη, ημέρα των εκλογών, έπειτα από 40 μέρες απεργία πείνας, ο Σαντς εκλέχθηκε μέλος του κοινοβουλίου με περισσότερες από 30 χιλιάδες ψήφους. Ούτε αυτό, ωστόσο, στάθηκε ικανό ώστε να αμβλύνει την σκληρότητα του καθεστώτος της Θάτσερ- ο Μπόμπι Σαντς, αν και εκλεγμένος βουλευτής πλέον, έλιωνε μέρα με τη μέρα στο κελί των βρετανικών φυλακών.

Στις 5 Μάη 1981 γράφτηκε ο επίλογος. Η κηδεία του Σαντς εξελίχθηκε σε διαμαρτυρία περισσότερων από 100 χιλιάδων ατόμων, ενώ μέχρι τον Αύγουστο πέθαναν στη φυλακή άλλοι 9 συναγωνιστές του. Στις 3 Οκτώβρη 1981 η απεργία έληξε, ενώ η διεύθυνση των φυλακών παραχώρησε ορισμένα δικαιώματα στους εναπομείναντες κρατούμενους του IRA.
Ο βρετανικός ιμπεριαλισμός είχε φαινομενικά κερδίσει τη μάχη, αυτήν της φυσικής εξόντωσης ορισμένων γενναίων μαχητών της ιρλανδικής ανεξαρτησίας. Ταυτόχρονα όμως, ο αγώνας και ο θάνατος του Μπόμπι Σαντς έμελλε να «γεννήσουν» ένα σύμβολο αντίστασης και ανυπακοής απέναντι στον κατακτητή. «Δεν θα με λυγίσουν» έγραφε στο ημερολόγιο του ο ίδιος, «διότι η θέληση για λευτεριά, για τη λευτεριά του ιρλανδικού λαού, είναι στην καρδιά μου». Όσο για την εκδίκηση απέναντι στη βαρβαρότητα των βρετανών κατακτητών, του αρκούσε το γέλιο ενός παιδιού- «η εκδίκηση μας θα είναι το γέλιο των παιδιών μας».

* υποψ. διδάκτωρ πολιτικών επιστημών και ιστορίας.

Το «παράλληλο πρόγραμμα» του κεφαλαίου

Το «παράλληλο πρόγραμμα» του κεφαλαίου

Οι απαιτήσεις του δεν έχουν όρια και η κυβέρνηση τις συζητάει φιλικά

Ο ΣΕΒ, μέσω του πρόσφατου εβδομαδιαίου δελτίου για την οικονομία, επανέρχεται στο «παράλληλο πρόγραμμα» του εγχώριου κεφαλαίου, επισημαίνοντας: «Κυρίως όμως δυο βασικές εισροές για μεγαλύτερες μεταποιητικές επιχειρήσεις, η μισθωτή εργασία (σ.σ. ασφαλιστικές εισφορές της εργοδοσίας) και η Ενέργεια, υπερφορολογούνται, με αποτέλεσμα να υπονομεύονται οι επιχειρήσεις που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από αυτές». Οπως επισημαίνουν, με τη «ζημιά που έχει πλέον υποστεί η οικονομία, η αντιμετώπιση των παραπάνω δεν αρκεί για την επανεκκίνηση της οικονομίας. Χρειάζονται και θετικές ενέργειες, ένα είδος New Deal, με φορολογικά κίνητρα για επενδύσεις και έργα υποδομών που θα υλοποιήσει ο ιδιωτικός τομέας και μια ευρεία γκάμα παρεμβάσεων για την υποστήριξη αυτών των επενδύσεων».
Την ίδια ώρα, η συγκυβέρνηση ετοιμάζεται να προχωρήσει σε απόσυρση ψηφισμένων μέτρων του 3ου μνημονίου, που κρίνονται ασύμφορα για τμήματα του κεφαλαίου και τους «επενδυτές».
Οπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο πρόεδρος του ΟΠΑΠ, Κ. Ζίγκλερ, «είμαστε σε συζητήσεις με την κυβέρνηση και έχουμε βάσιμες ενδείξεις της πρόθεσης του υπουργείου Οικονομικών για αντικατάσταση του ειδικού τέλους με εναλλακτικά μέτρα»...
Από την πλευρά του, ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος (ΣΕΒΕ) προτείνει την κατάρτιση «ειδικού αναπτυξιακού σχεδίου για όλες τις εγχώριες και ξένες επενδύσεις».
Σε ανάλογη ρότα με τους εγχώριους βιομήχανους, οι εξαγωγείς, ανάμεσα σε άλλα, προτείνουν: Φιλικό επιχειρηματικό και σταθερό επενδυτικό περιβάλλον, το οποίο θα δεσμεύει τις επόμενες κυβερνήσεις ότι θα το εφαρμόσουν για τα επόμενα 20 χρόνια, χωρίς βασικές αλλαγές σε φορολογικό, επενδυτικό και νομικό καθεστώς. Σταθερό μειωμένο φορολογικό συντελεστή επί των κερδών των επιχειρήσεων. Πρόσβαση σε πηγές χρηματοδότησης με μειωμένο κόστος χρήματος για τα νέα αναπτυξιακά σχέδια.
Την ίδια ώρα, οι μεγαλοξενοδόχοι του ΣΕΤΕ, με επιστολή που κατάθεσαν στους αρμόδιους υπουργούς, εκφράζουν την «έντονη διαφωνία τόσο σχετικά με τη φημολογούμενη επιβολή τέλους διανυκτέρευσης στα καταλύματα της χώρας, όσο και γενικότερα, με την επιβολή οιασδήποτε νέας επιβάρυνσης στο τουριστικό προϊόν». Επιπλέον, επισημαίνουν ότι η «τουριστική περίοδος του 2016 έχει ήδη ξεκινήσει κάτω από ασφυκτικές πιέσεις για το σύνολο των ελληνικών τουριστικών επιχειρήσεων (...) και οι τουριστικοί οργανισμοί - συνεργάτες του στη διεθνή τουριστική αγορά - βρίσκονται σε μεγάλη αναστάτωση και σε σύγχυση», σχετικά με τις εν λόγω πληροφορίες.

Οταν οι αστοί αρθρογραφούν με τίτλους: «Ιρλανδία εναντίον Φινλανδίας»...

Οταν οι αστοί αρθρογραφούν με τίτλους: «Ιρλανδία εναντίον Φινλανδίας»...

...ή πώς η καπιταλιστική ανάπτυξη φέρνει καπιταλιστική κρίση

Από κινητοποίηση στην Ιρλανδία ενάντια στη λιτότητα

Σε πρόσφατο άρθρο του BLOOMBERG με τίτλο: «Ιρλανδία εναντίον Φινλανδίας: Τα δύο άκρα της ανάπτυξης στην Ευρωζώνη», αναφερόταν: «Η μία χώρα μπήκε σε πρόγραμμα διάσωσης, ενώ η άλλη μετατράπηκε από "οικονομικό θαύμα" στο "νέο ασθενή της Ευρώπης". Υστερα από τον εντυπωσιακό ρυθμό ανάπτυξης του 7,8% το 2015, ο Κέλτικος Τίγρης αναμένεται να αναπτυχθεί με τον ταχύτερο ρυθμό στην Ευρωζώνη φέτος, 4,7%.
Η Φινλανδία, από την άλλη, συνεχίζει να απογοητεύει. Παραμένοντας χαμηλότερα από το μέσο όρο της Ευρωζώνης από το 2012, το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της αναμένεται να αυξηθεί μόλις κατά 0,5% φέτος, που είναι ο χαμηλότερος ρυθμός ανάπτυξης έπειτα απ' αυτόν της Ελλάδας.
Ο διεθνής οίκος «Standard & Poor's» αφαίρεσε από τη σκανδιναβική χώρα την αξιολόγηση ΑΑΑ, ενώ αντίστοιχα αναβάθμισε αυτή της Ιρλανδίας».

Το φινλανδικό θαύμα

Στην οικονομία της Φινλανδίας εκδηλώθηκε οικονομική κρίση το 1990 που κράτησε έως τις αρχές του 1995. Το ΑΕΠ μειώθηκε συνολικά 15%, η επίσημη ανεργία έφτασε στο 20%, οι ιδιωτικές επενδύσεις μειώθηκαν κατά 50%, η ιδιωτική κατανάλωση κατά 10%, οι εξαγωγές κατά 10%. Πώς αντιμετωπίστηκε η κρίση σε όφελος του κεφαλαίου; Με τη γνωστή συνταγή: Τσάκισμα της εργατικής τάξης με δραστική μείωση της τιμής της εργατικής δύναμης. Τσάκισμα και των άλλων φτωχών λαϊκών στρωμάτων. Σ' αυτό συνέβαλε η πολιτική συναίνεση των κομμάτων και η ταξική συνεργασία. Ποια μέτρα εφάρμοσαν;
Υποτίμησαν το φινλανδικό νόμισμα κατά 40% και μείωσαν τα επιτόκια στο 1/3, από 15% έπεσαν στο 5%. Τα μέτρα αυτά συρρίκνωσαν δραστικά το εργατικό, λαϊκό εισόδημα. Μείωσαν δραστικά επίσης τις δημόσιες δαπάνες και την πλήρωσε μέρος των παροχών στο λαό από το κράτος.
Προχώρησαν σε παραγωγική ανασυγκρότηση με έμφαση την πληροφορική, τις τηλεπικοινωνίες και τη βιοτεχνολογία, ως τομείς με μεγάλο κέρδος, λόγω μεγάλης παραγωγικότητας, και τεράστιες για τη Φινλανδία εξαγωγές. Ετσι δημιουργήθηκε π.χ. η «Nokia».
Αυτά ονομάστηκαν «φινλανδικό θαύμα», αλλά το 2011 εκδηλώθηκε ξανά οικονομική κρίση και κρατά έως σήμερα. Το ΑΕΠ της Φινλανδίας έχει μειωθεί κατά 6%.
Και μάλιστα έχουν χτυπηθεί οι κλάδοι της βιομηχανίας (χαρτοβιομηχανίες, βιομηχανία ξυλείας), αλλά και η βιομηχανία της Πληροφορικής, όπως το διεθνικό μονοπώλιο «Nokia».
Τέλη Μάη του 2015, η κυβέρνηση πρόβαλε ένα πρόγραμμα, για την εξοικονόμηση 10 δισ. ευρώ έως το 2030, δηλαδή μέτρα λιτότητας που χτυπούν, από την Υγεία μέχρι το Δημόσιο, την Εκπαίδευση, τις παροχές κάλυψης λαϊκών αναγκών, επιδόματα κ.λπ.
Πριν από το 1995 και την εισαγωγή του ευρώ, είχαν πάρει όλα τα μέτρα ενίσχυσης της καπιταλιστικής ανάπτυξης, αλλά επανήλθε η κρίση, μετά το ξεπέρασμα της προηγούμενης κρίσης τη δεκαετία του 1990.
Και τώρα, λοιπόν, παίρνουν μέτρα διαχείρισης της κρίσης που να ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα, μέτρα που να αυξάνουν το ποσοστό κέρδους του κεφαλαίου.
Ρεπορτάζ αστικών ΜΜΕ τον Ιούλη του 2015 αναφέρονταν σε εφαρμογή πολιτικής δημοσιονομικής λιτότητας, αφού ο πρωθυπουργός της, Γιούχα Σιπίλα, παρουσίαζε σχέδιο για τη μείωση των μισθών κατά 5% έως το 2019 ως λύση, προκειμένου να βρεθεί διέξοδος στο πρόβλημα ανταγωνιστικότητας της χώρας.
Αρχές του Απρίλη 2016, η κυβέρνηση της Φινλανδίας κατέληξε σε συμφωνία με τα συνδικάτα και προβλέπει, ανάμεσα στα άλλα, δραστικές περικοπές στις κρατικές δαπάνες για παροχές στο λαό, όπως στην εκπαίδευση και τα επιδόματα παιδιών. Αύξησαν τις ώρες εργασίας, «πάγωσαν» τους μισθούς, κατάργησαν μια σειρά παροχές όπως το επίδομα της καλοκαιρινής άδειας, για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, μέσω της μείωσης κατά τουλάχιστον 5% της τιμής της εργατικής δύναμης, αλλά και για «εξοικονόμηση» περίπου 7 δισ. ευρώ μέχρι το 2019. Δηλαδή, το πρόγραμμα λιτότητας που εξάγγειλε το 2015 για 10 δισ. ευρώ έως το 2030, το προωθεί σχεδόν ολόκληρο έως το 2019.

Η κρίση στην Ιρλανδία

Από το 2008 έως και το 2010, το ΑΕΠ της Ιρλανδίας υποχώρησε κατά 8,4%. Εκδηλώθηκε κρίση. Το Νοέμβρη του 2010, η Ιρλανδία υπέγραψε μνημόνιο για να δανειοδοτηθεί με 85 δισ. ευρώ για την αντιμετώπιση των μεγάλων κρατικών χρεών σε ιδιωτικούς τραπεζικούς ομίλους. Το κρατικό χρέος της Ιρλανδίας αυξήθηκε σημαντικά, επειδή η κυβέρνησή της ενίσχυε, λόγω κρίσης, τους ιρλανδικούς τραπεζικούς ομίλους από το 2008 ακόμη, ενώ είχε και μεγάλο έλλειμμα που οφειλόταν στην τεράστια φοροαπαλλαγή του κεφαλαίου (φόρος μόλις 12,5%). Αυτά συνοδεύτηκαν από ένα πακέτο βάρβαρων αντιλαϊκών μέτρων για επαναφορά των δεικτών στο πλαίσιο του «Συμφώνου Σταθερότητας» της ΟΝΕ. Δηλαδή, μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος στο 2,9% του ΑΕΠ έως το 2014 από 11,7% το 2009 (όριο είναι το 3%). Επέβαλαν δραστική μείωση των κρατικών δαπανών για λαϊκές ανάγκες, μείωση των μισθών στο Δημόσιο, από 5% έως 20%, ανάλογα με το ύψος των αποδοχών, μείωση των συντάξεων του Δημοσίου. Ελαχιστοποίησαν τα επιδόματα ανεργίας, τα επιδόματα παιδιών, αύξησαν υπέρογκα τους έμμεσους φόρους. Ολ' αυτά για την αντιμετώπιση της κρίσης υπέρ του κεφαλαίου.
Το 2012, η Ιρλανδία επέβαλε νέα, ακόμη πιο βάρβαρα, μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής για την περίοδο 2011 - 2014, συνολικού ύψους 15 δισ. ευρώ. Με νέες περικοπές σε «κοινωνικές δαπάνες», με φορολογία των συντάξεων, αύξηση του ΦΠΑ από 21% σε 22% το 2013 και σε 23% το 2014, φόρο «τοπικών υπηρεσιών» (θα τον εφαρμόζουν τα τοπικά κρατικά όργανα), ενώ μείωσε ξανά τους μισθούς. Την ίδια ώρα, η φορολογία κεφαλαίου είναι αμετάβλητη, 12,5%. Οι αντεργατικές αναδιαρθρώσεις κάνουν πιο φτηνούς τους εργαζόμενους, για να διευκολυνθεί το κεφάλαιο στην κερδοφορία του.
Να θυμίσουμε εδώ ότι, από τα μέσα της 10ετίας του '90, η Ιρλανδία είχε τεράστιους ρυθμούς ανάπτυξης, ώστε να τη βαφτίσουν οι καπιταλιστές «ιρλανδικό θαύμα». Ας το δούμε.

Το «Ιρλανδικό θαύμα»

Το ΑΕΠ της Ιρλανδίας, από το 1989 έως το 1993 αυξανόταν με ρυθμούς 2,5% κατά μέσο όρο με την Ελλάδα τότε στο 2,6%. Το 1994 ο ρυθμός υπερδιπλασιάστηκε έχοντας αύξηση 5,8%, το 1995 9,8%, το 1996 8,1%, το 1997 10,8%, το 1998 8,5%, το 1999 10,7%, το 2000 9,2%. Και αυτό το «θαύμα» προήλθε με αντεργατικά μέτρα, από το 1994. Μέσω του «Εθνικού Κέντρου Συνεταιρισμού», στο οποίο συμμετέχουν από κοινού πολιτικά κόμματα, εκπρόσωποι της Τοπικής Διοίκησης, συνδικαλιστικές οργανώσεις και ενώσεις εργοδοτών, έκαναν τοπικές και κλαδικές συμφωνίες για την προώθηση των λεγόμενων Προγραμμάτων Σταθεροποίησης και Ανάπτυξης. Οι συμφωνίες που έκαναν προέβλεπαν:
Συγκράτηση μισθών. Μερική απασχόληση. Ευελιξία στην απασχόληση. Ευελιξία του χρόνου εργασίας. Ετήσια διευθέτηση του χρόνου εργασίας. Ευελιξία στον τρόπο πληρωμής. Διάλειμμα καριέρας, κ.ά. Δηλαδή, μέτρα φτηνέματος των εργατών, για να αυξάνονται η εκμετάλλευση και η κερδοφορία.
Στην Ιρλανδία, υπάρχει υψηλό ποσοστό «μερικής απασχόλησης», όπου «μερική απασχόληση» σημαίνει οποιαδήποτε μορφή εργασίας ακόμη και μία ώρα!!!
Η εφαρμογή της «ευελιξίας στον τρόπο πληρωμής» σημαίνει πληρωμή είτε με τη μορφή της «συμμετοχής των εργαζομένων στα κέρδη, είτε με το μοίρασμα μετοχών».
Το λεγόμενο «διάλειμμα καριέρας» είναι υποχρεωτική άδεια εργασίας σε εργαζόμενους, με το πρόσχημα της επανεκπαίδευσης. Στην ουσία, είναι ένας προσχηματικός τρόπος απόλυσης.
Σύμφωνα με τη «Γιούροστατ», όταν στην ΕΕ η μέση πληρωμή συντάξεων κινούνταν γύρω από το 13% του ΑΕΠ, στην Ιρλανδία κινούνταν στο 5,8% του ΑΕΠ το 1993, ενώ το 2003 το σχετικό ποσοστό έπεσε στο 3,9%. Στην ίδια δεκαετία, στην Ιρλανδία, τα κέρδη αυξήθηκαν κατά 300%!
Αυτά τα μέτρα συμβολής στην τεράστια αύξηση του ποσοστού κέρδους μαζί με το χαμηλό συντελεστή φορολόγησης του κεφαλαίου, ώθησαν στις αρχές της δεκαετίας του '90, τα αμερικανικά μονοπώλια στους κλάδους των νέων τεχνολογιών να επιλέξουν την Ιρλανδία για επενδύσεις σαν πύλη εισόδου στην ΕΕ. Μετά τη INTEL το 1990, από το 1991 έως το 1994, εγκαταστάθηκαν στην Ιρλανδία ορισμένες από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις του κλάδου της πληροφορικής και των ηλεκτρονικών υπολογιστών και εταιρείες λογισμικού, όπως οι APPLE, DELL, COMPAQ, GATE 2000 και AST, MICROSOFT, LOTUS, CLARIS, ORACLE, ΙΒΜ και NOVELL, αλλά και επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον κλάδο της Υγείας και του Φαρμάκου, όπως οι ABBOTT, SCHERING PLOUGH, MERCK, JOHNSON & JOHNSON.
Ολ' αυτά όμως δεν απέτρεψαν τη νέα κρίση. Οπως και στη Φινλανδία. Αρα η τωρινή μεγάλη ανάπτυξη στην Ιρλανδία προετοιμάζει την επόμενη κρίση.

Υπάρχει άλλος δρόμος

Τα διάφορα αστικά επιτελεία ή ΜΜΕ όπως π.χ. το BLOOMBERG εμφανίζουν έτσι την εικόνα, αλλά συγκαλύπτουν τις αιτίες της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης, δηλαδή την όξυνση της βασικής οικονομικής αντίθεσης του καπιταλισμού με την παραγωγή να είναι κοινωνική, αλλά τα αποτελέσματά της να τα καρπώνονται μια χούφτα καπιταλιστές. Αλλά και να στηρίξουν την ουτοπική άποψη ότι μπορεί να εφαρμοστεί πολιτική διαχείρισης του καπιταλισμού που να καταργήσει την αλληλοδιαδοχή κρίσης - ανάπτυξης στις καπιταλιστικές οικονομίες, ώστε να υποτάσσουν εργατικές - λαϊκές δυνάμεις στην αστική πολιτική και τη στήριξη της ιδιοκτησίας και της εξουσίας των καπιταλιστών για τη διαιώνιση του σάπιου και ιστορικά ξεπερασμένου εκμεταλλευτικού συστήματος.
Ταυτόχρονα, τα δύο «θαύματα» στηρίζονται στη συνεχή συρρίκνωση των δικαιωμάτων της εργατικής τάξης, ενώ καμιά μορφή διαχείρισης, αλλά και η προσέλκυση κεφαλαίων για επενδύσεις, με τη λεγόμενη μεγάλη προστιθέμενη αξία και τον εξαγωγικό προσανατολισμό, δεν εξαλείφουν τις καπιταλιστικές οικονομικές κρίσεις. Αυτά προβάλλουν η κυβέρνηση, το αστικό πολιτικό σύστημα, ο ΣΕΒ και άλλες επιχειρηματικές ενώσεις ως συνταγή για ανάπτυξη, λέγοντας ότι ωφελούν και την εργατική τάξη, το λαό, αλλά είναι φρούδες ελπίδες.
Αυτή η πείρα δείχνει, τηρουμένων των αναλογιών, και την πορεία της καπιταλιστικής οικονομίας της Ελλάδας. Οι αισιόδοξες προβλέψεις από τα κυβερνητικά επιτελεία είναι αβέβαιες. Αλλά είτε υπάρξει ανάκαμψη είτε όχι, θα συνεχίζουν τα αντιλαϊκά μέτρα και οι αναδιαρθρώσεις, προκειμένου να ενισχύεται η προσπάθεια αναπαραγωγής της κερδοφορίας του κεφαλαίου και μετά την «αξιολόγηση», αφού η αβεβαιότητα σε σχέση με την καπιταλιστική ανάκαμψη θα συνεχίζεται.
Αλλωστε, όπως επεσήμανε στις 5/4/2016 και η διευθύντρια του ΔΝΤ, Κρ. Λαγκάρντ, σε ομιλία της στη Φρανκφούρτη, η Ευρωζώνη πάσχει από απογοητευτικά χαμηλές επενδύσεις, υψηλή ανεργία και υποτονικούς εταιρικούς ισολογισμούς (σ.σ. είναι οι ισολογισμοί των επιχειρήσεων), αναθεωρώντας προς τα κάτω τις προβλέψεις για ανάπτυξη. Σ' αυτό το φόντο υπάρχει αβεβαιότητα για την ανάκαμψη στην Ελλάδα, που θα πιέζει την κυβέρνηση, πολύ περισσότερο αν αναπτύσσεται μαζική εργατική - λαϊκή δράση κόντρα στην πολιτική του κεφαλαίου. Αυτό θα δυσκολεύει συνολικά το αστικό πολιτικό σύστημα.
Η εργατική τάξη, τα άλλα φτωχά λαϊκά στρώματα, σ' αυτές τις συνθήκες πρέπει όχι μόνο να μη φοβηθούν, αλλά να αντιτάξουν τη μέγιστη δυνατή οργανωμένη παρέμβαση και κοινή δράση, κόντρα στο κεφάλαιο και την εξουσία του, τους έξωθεν συμμάχους τους, να μεγαλώσουν στο έπακρο τις δυσκολίες του αστικού πολιτικού συστήματος, να αξιοποιούν κάθε ρωγμή και δυνατότητα, για να βάζουν εμπόδια, συμπορευόμενοι με την πολιτική πρόταση διεξόδου του ΚΚΕ, για την εργατική, λαϊκή εξουσία που θα κοινωνικοποιήσει τα μονοπώλια. Ετσι θα αναπτύσσουν την οικονομία χωρίς κρίσεις, για την ευημερία του λαού.

Θέλουν να σπείρουν τρόμο και να υποτάξουν όποιον αντιστέκεται

Θέλουν να σπείρουν τρόμο και να υποτάξουν όποιον αντιστέκεται

Την πολύμορφη αλληλεγγύη του εκφράζει στους διωκόμενους το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας

Από παλιότερη διαδήλωση για την καταδίκη του αντικομμουνισμού στην ΕΕ

Ηταν 2,5 δεκαετίες πριν, όταν η ανατροπή του σοσιαλισμού πυροδότησε ξέφρενα πανηγύρια ιμπεριαλιστικών και αστικών επιτελείων, που μοίραζαν δεξιά κι αριστερά υποσχέσεις περί «ελευθερίας» και «δημοκρατίας» που δήθεν θα θριάμβευαν.
Ομως, η καθημερινή πείρα των εργαζόμενων λαών έδειξε πολύ γρήγορα πως η «ελευθερία» και η «δημοκρατία» που υπηρετούν οι αστοί φτάνει μόνο μέχρι εκεί που δεν κινδυνεύει η πολιτική που στους λαούς σκορπά μόνο εκμετάλλευση και εξαθλίωση. Η «δημοκρατία» τους όχι μόνο δεν ανέχεται αλλά καταδιώκει κάθε φωνή αντίστασης, το ίδιο το αγωνιστικό φρόνημα.
Νέα παραδείγματα έρχονται να προστεθούν στα παλιότερα. Συγκεκριμένα:

«Φάμπρικα» μηνύσεων ενάντια σε όσους διαφωνούν

Η Τουρκία, δηλαδή ο νέος πολύτιμος και στενότερος σύμμαχος της ΕΕ, με τον οποίο οι Βρυξέλλες εντείνουν ένα αλισβερίσι που επεκτείνεται σε πολλά θέματα, εξελίσσεται σε πρωτοπόρο διώκτη όποιου διαφωνεί.
Στις μηνύσεις που ο Πρόεδρος της χώρας καταθέτει σωρηδόν ξανά τον τελευταίο καιρό (εκκρεμούν πάνω από 2.000 μηνύσεις του Ερντογάν απέναντι σε πολιτικούς του αντιπάλους), ξεχωριστοί αποδέκτες είναι και δεκάδες μέλη του Κομμουνιστικού Κόμματος, στην Τουρκία. Συγκεκριμένα, στα τέλη Μάρτη, κατατέθηκαν μηνύσεις για συκοφαντική δυσφήμηση εναντίον 50 μελών του ΚΚ, μεταξύ των οποίων είναι και ο ΓΓ της ΚΕ Κεμάλ Οκουγιάν, άλλα μέλη της ΚΕ, στελέχη της Νεολαίας του κόμματος.
Είναι καθαρή η προσπάθεια της τουρκικής κυβέρνησης και της πλουτοκρατίας να φιμωθεί η πρωτοπόρα δράση του ΚΚ, να περιοριστεί η παρέμβασή του στο λαό. Από τη μεριά του, το ΚΚ ξεκαθαρίζει ότι δεν πρόκειται να σταματήσει να αποκαλύπτει τους αντιπάλους του λαού.
Σε κείμενο που υπογράφουν και τα μέλη του ΚΚ σε βάρος των οποίων έχουν ασκηθεί οι μηνύσεις, σημειώνεται καθαρά: «Θα ασκήσουμε τα δικαιώματά μας στην πολιτική κριτική, στην ελευθερία της σκέψης και του λόγου και θα περιγράφουμε τα γεγονότα».
Στα παραπάνω πρέπει να προστεθούν και οι δίκες που εκκρεμούν σε βάρος μελών του ΚΚ που διαδήλωσαν πέρσι την Πρωτομαγιά στην πλατεία «Ταξίμ» της Κωνσταντινούπολης. Μάλιστα, τότε, τρεις Τούρκοι κομμουνιστές είχαν κρατηθεί για ένα μήνα στη φυλακή.

Αδίκημα η αντίσταση στην αντιλαϊκή πολιτική

Στην Πολωνία, της οποίας η αστική τάξη τον τελευταίο καιρό προβάλλει με όλο και μεγαλύτερη αποφασιστικότητα τις αξιώσεις της απέναντι σε αντιπάλους και «εταίρους» (βλ. Προσφυγικό), πριν από μερικές μέρες στελέχη του Κομμουνιστικού Κόμματος της χώρας καταδικάστηκαν μόνο και μόνο επειδή συμμετείχαν σε εκδοτική δραστηριότητα που τάραζε τη «σιγή ιχθύος» που θέλουν να επιβάλουν τα μονοπώλια, αποκάλυπτε την αντιλαϊκή πολιτική και καλούσε σε αγωνιστική παρεμπόδιση των επικίνδυνων συνεπειών της για το λαό.
Συγκεκριμένα, πρόκειται για τους Μάρτσιν Ανταμ, Μάριαμ Ιντελάκ, Μπεάτα Καρόν και Κρίστοφ Σβέι που καταδικάστηκαν επειδή έγραφαν στην εφημερίδα «Brzask» (μηνιαία εφημερίδα του ΚΚ της Πολωνίας) και την ιστοσελίδα www.kompol.org. Οι ποινές που επιβλήθηκαν στους παραπάνω κομμουνιστές κυμαίνονται από πολύμηνη «περιορισμένη ελευθερία» και επιβολή υποχρεωτικής κοινωνικής εργασίας, μέχρι οικονομικά πρόστιμα.
Καταδικάστηκαν με βάση τον ποινικό κώδικα επειδή συμμετείχαν στην έκδοση περιεχομένου «που αναφερόταν άμεσα στην ιδέα του κομμουνιστικού συστήματος και τον μαρξισμό - λενινισμό που στο πλαίσιο της ιστορικής εμπειρίας είναι σε αντίθεση με τις δημοκρατικές αξίες», όπως σημειώνουν τα αντίστοιχα άρθρα. Βεβαίως, σε πείσμα της «ιστορικής εμπειρίας» που η αστική τάξη και η κυβέρνηση της χώρας έχουν ... επινοήσει, η πείρα και του λαού της Πολωνίας βεβαιώνει ότι ζωή και δουλειά στο σημερινό «καπιταλιστικό παράδεισο» κάθε άλλο παρά συμφωνούν με «δημοκρατικές αξίες», αφού το δικαίωμα σε δουλειά με αξιοπρέπεια, σε Υγεία - Πρόνοια - Παιδεία, σε ασφαλή στέγαση κ.τ.λ. κατάντησαν «ευκαιρίες» ή εμπορεύματα.

Διώξεις στη Λετονία

Αντίστοιχο «ζήλο» έχει να επιδείξει και η Λετονία, ακόμα μία δηλαδή από τις χώρες που, μετά την εισχώρησή της στη μεγάλη «δημοκρατική» «οικογένεια της Ευρώπης», δυναμώνει τις πολύμορφες αντιδημοκρατικές μεθοδεύσεις.
Ετσι, όπως κατήγγειλε το ΚΚΕ και με Ερώτηση του ευρωβουλευτή του Σωτήρη Ζαριανόπουλου προς την ύπατη εκπρόσωπο Εξωτερικής Πολιτικής και Αμυνας της ΕΕ, Φ. Μογκερίνι, πριν από μερικές μέρες το κοινοβούλιο της χώρας αναμενόταν να συζητήσει και να εγκρίνει αλλαγές στον ποινικό κώδικα, με στόχο, μεταξύ άλλων, το «δημόσιο κάλεσμα για την ανατροπή της εξουσίας ή την αλλαγή της κρατικής οργάνωσης» μπορεί στο εξής να τιμωρηθεί, με βάση τον προτεινόμενο κώδικα με φυλάκιση έως και 5 χρόνια. Φυσικά, στόχος των αρχών είναι να μπουν κάθε είδους εμπόδια στη μόνη αληθινά ανατρεπτική δύναμη, αυτή της οργάνωσης και πάλης για μια κοινωνία χωρίς εκμεταλλευτές, που θα θέσει τον πλούτο του λαού στη δική του υπηρεσία και μόνο.
Επιπλέον, προωθούνται και νέες ρυθμίσεις που σίγουρα θα αξιοποιηθούν και κατά του λαϊκού - εργατικού κινήματος, στο φόντο των οξυνόμενων αντιθέσεων με αστικές τάξεις όπως αυτή της Ρωσίας. Για παράδειγμα, προωθείται και άρθρο που αναφέρει ότι «η βοήθεια προς ξένο κράτος ή ξένη οργάνωση σε μια επιζήμια δράση κατά των συμφερόντων της Λετονίας» θα τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι 5 χρόνια.
Τέλος, ενδεικτική είναι η κατάσταση και στο Καζαχστάν, στην Κεντρική Ασία, μια περιοχή με την οποία πολλά ιμπεριαλιστικά κέντρα επιδιώκουν να δυναμώσουν τους δεσμούς τους (Γαλλία και ΗΠΑ είναι μερικές από τις χώρες που έχουν εκδηλώσει σχετικό ενδιαφέρον, εκτός φυσικά από τη δεδομένη «παρουσία» της Ρωσίας).
Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα των συνθηκών στη συγκεκριμένη χώρα είναι η κράτηση εδώ και τέσσερα χρόνια του Βαντίμ Κουράμσιν, που έχει καταδικαστεί σε φυλάκιση 12 χρόνων, με στημένες και χαλκευμένες κατηγορίες. Στην πραγματικότητα, όπως καταγγέλλει και η Ευρωβουλευτική Ομάδα του ΚΚΕ σε άλλη της Ερώτηση, ο συγκεκριμένος αγωνιστής διώκεται «για τη δράση του ενάντια στην καταπάτηση δημοκρατικών δικαιωμάτων και κατακτήσεων από το καθεστώς του Καζαχστάν. Οχι τυχαία η σύλληψη και η φυλάκισή του έγιναν αμέσως μετά τη συμμετοχή του σε εκδήλωση του ΟΑΣΕ στη Βαρσοβία, στην οποία μίλησε για περιπτώσεις βασανιστηρίων στις φυλακές του Καζαχστάν. Ο ίδιος τώρα, όπως έχει καταγγείλει, έχει καταστεί θύμα απάνθρωπης συμπεριφοράς στις φυλακές του Καζαχστάν».
Οπως επισημαίνει και η Ερώτηση, το καθεστώς που αναδείχτηκε στο Καζαχστάν μετά την ανατροπή του σοσιαλισμού «διαρκώς δείχνει τον αντιδημοκρατικό και αντιλαϊκό χαρακτήρα του, καταστέλλοντας με βία και δολοφονίες τους εργατικούς αγώνες, απαγορεύοντας τη δράση του ΚΚ Καζαχστάν, επιβάλλοντας νέους αντιδημοκρατικούς νόμους για τον έλεγχο και την αυστηρότερη χειραγώγηση των εργατικών σωματείων και τη συρρίκνωση των εργατικών δικαιωμάτων και κατακτήσεων, φυλακίζοντας υπερασπιστές των δημοκρατικών δικαιωμάτων».

Να μη συμβιβαστούμε

Το ΚΚΕ εκφράζει πολύμορφα την αλληλεγγύη του σε όλες τις παραπάνω διωκόμενες δυνάμεις. Καλεί όλες τις οργανώσεις του κινήματος να εκφράσουν έμπρακτα τη στήριξή τους.
Η αποκάλυψη και καταδίκη τέτοιων φαινομένων είναι πλευρά της ενίσχυσης της λαϊκής πάλης σε κάθε μία χώρα, αφορά τη γονιμοποίηση του αγώνα με συμπεράσματα από την κοινή πείρα, αφορά την απελευθέρωση της δύναμης του προλεταριακού διεθνισμού, την ίδια την οργάνωση των εργατών στη σωστή κατεύθυνση, ταξική, μακριά και ενάντια από όσους πασχίζουν να τους «μαντρώσουν» στο ένα ή στο άλλο ιμπεριαλιστικό «στρατόπεδο».
Η αποκάλυψη και καταδίκη του αντικομμουνισμού και της καταστολής μπορεί να συμβάλλουν στην ανάπτυξη πολύτιμης συζήτησης στις λαϊκές και εργατικές οργανώσεις, στα συνδικάτα, που θα «φωτίζει» την κοινή στρατηγική με την οποία οι αστοί ορμούν στις λαϊκές ανάγκες και κατακτήσεις, θα «φωτίζει» την πολύτιμη ταξική ενότητα που σφυρηλατώντας οι εργάτες πολλαπλασιάζουν τη δύναμή τους ενάντια στον κοινό τους αντίπαλο.

Ο Καύκασος σταθερά πεδίο ενδοϊμπεριαλιστικού ανταγωνισμού

Ο Καύκασος σταθερά πεδίο ενδοϊμπεριαλιστικού ανταγωνισμού

Οι πρόσφατες συγκρούσεις στο Ναγκόρνο Καραμπάχ μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας το επιβεβαιώνουν

Η αναθέρμανση από τις 2 Απρίλη των εχθροπραξιών στο Ναγκόρνο Καραμπάχ στο Νότιο Καύκασο έφερε στο προσκήνιο μια «παγωμένη διένεξη» ανάμεσα στην Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν, που φωτίζεται ιδιαίτερα σήμερα με την όξυνση της αντιπαράθεσης της Τουρκίας με τη Ρωσία και του ΝΑΤΟ συνολικά με τη Ρωσία, ιδιαίτερα με αφορμή τη σύγκρουση στην Ουκρανία. Οχι τυχαία, η ευρύτερη περιοχή του Καυκάσου έχει χαρακτηριστεί ως η «πυριτιδαποθήκη της Ευρασίας» ή «Ευρασιατικά Βαλκάνια» και αυτό γιατί στην περιοχή αυτή συνυπάρχουν σε διάφορους συνδυασμούς εθνότητες, πολιτισμοί και θρησκείες, αλλά κυρίως γιατί όντας ανάμεσα στη Μαύρη Θάλασσα και την Κασπία Θάλασσα και με τεράστια ενεργειακά αποθέματα και πέρασμα αγωγών και δικτύων, μπαίνει στο στόχαστρο ανταγωνιστικών συμφερόντων.
Ο Καύκασος και οι λαοί του, όσο υπήρχε ο σοσιαλισμός και η Ενωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών, το πρώτο εργατικό κράτος στον κόσμο, μπορούσαν να ζουν αρμονικά και με τα μέσα παραγωγής λαϊκή περιουσία, να έχουν λύσει βασικές τους ανάγκες που σήμερα στερούνται. Ωστόσο, ήδη από τα τελευταία χρόνια λίγο πριν τις αντεπαναστατικές ανατροπές, είχαν αρχίσει οι πρώτες αντιπαραθέσεις, που μετά την καπιταλιστική παλινόρθωση και την έναρξη της καταλήστευσης της λαϊκής περιουσίας από τους ανερχόμενους καπιταλιστές, εκδηλώθηκαν σε τάσεις ανεξαρτητοποίησης και το «μωσαϊκό» των εθνοτήτων έγινε ακόμα πιο σύνθετο. Από τον πόλεμο 1991 - 1994 μεταξύ Αρμενίων και Αζέρων με τη σύγκρουση στο Ναγκόρνο Καραμπάχ (ήταν αυτόνομη Σοσιαλιστική Δημοκρατία στο έδαφος του Αζερμπαϊτζάν, με κυρίαρχο το αρμενικό στοιχείο - σήμερα έχει 150.000 κατοίκους) προέκυψε ένα καθεστώς προσωρινής εκεχειρίας, με την Αρμενία να κατέχει 7 περιοχές γύρω. Επίσης, άλλες ενδεικτικά και μόνο διενέξεις στον Καύκασο ήταν: ο πόλεμος Οσέτιων και Ινγκουσίων, ο πόλεμος μεταξύ Οσέτιων και Γεωργιανών για τη Νότια Οσετία το 2008, η σύγκρουση μεταξύ Αμπχάζιων και Γεωργιανών, τα αποσχιστικά κινήματα από τη Ρωσία σε Τσετσενία και Νταγκεστάν.

Ισχυρά συμφέροντα, «πόλεμος» μονοπωλίων

Ολα αυτά, βεβαίως, είχαν στο υπόβαθρό τους τη σύγκρουση των αγωγών μεταφοράς της Ενέργειας και των σφαιρών επιρροής, με τη Ρωσία να προσπαθεί να σταθεροποιήσει τις συμμαχίες της, όπως ο Οργανισμός του Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας (με Αρμενία, Λευκορωσία, Καζακστάν και Κιργιστάν) και αργότερα το 2014 και 2015 η Ευρασιατική Οικονομική Ενωση (με τις ίδιες χώρες και επιπλέον το Τατζικιστάν).
Από την άλλη, οι αστικές τάξεις των ΗΠΑ, χωρών της ΕΕ, της Τουρκίας, αξιοποίησαν και υποδαύλισαν και την παραμικρή εθνοτική, θρησκευτική διαφορά, έστησαν σε πολλές περιπτώσεις, ειδικά σε πληθυσμούς με πλειοψηφικό το μουσουλμανικό στοιχείο, ένοπλες ισλαμιστικές ομάδες και ενισχύουν αποσχιστικές δυνάμεις που αποδυναμώνουν την ισχύ της Ρωσίας. Ειδική σημασία δίνουν στις σχέσεις με το Αζερμπαϊτζάν και τη Γεωργία, αφού από εκεί είτε προέρχονται οι ενεργειακές πηγές, είτε είναι το πέρασμα και μέσω Τουρκίας προς την Ευρώπη. Στο Αζερμπαϊτζάν δρουν αμερικανικά και ευρωπαϊκά ενεργειακά μονοπώλια. Λειτουργούν ο πετρελαιαγωγός Μπακού - Τιφλίδα - Τσεϊχάν και ο αγωγός φυσικού αερίου Μπακού - Τιφλίδα - Ερζουρούμ και μπαίνουν μπροστά άλλα κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου Αζέρι - Τσιράγκ - Γκιουνεσλί και Σαχ - Ντενίζ. Η ισχυροποίηση του Αζερμπαϊτζάν δυσκολεύει και τις προοπτικές του Ιράν και επίσης είναι αξιοπρόσεκτη η παρέμβαση του Ισραήλ, που τα τελευταία χρόνια δυναμώνει τις διμερείς σχέσεις με το Αζερμπαϊτζάν και ειδικά τη στρατιωτική συνεργασία.

Μπλεγμένο «κουβάρι»

Μέσα σε αυτό το μπλεγμένο «κουβάρι», πρέπει να δει κανείς και τις πρόσφατες μάχες στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, που έχουν στοιχίσει και στις δύο πλευρές δεκάδες στρατιώτες νεκρούς (γίνεται λόγος για 60 και αρκετούς αμάχους - την Παρασκευή το μεσημέρι καταλήχτηκε και νέα εκεχειρία για να περισυλλεγούν τα θύματα). Οι αστικές τάξεις - η κάθε μία για τα δικά της συμφέροντα και τις συμμαχίες της - δεν διστάζουν να αιματοκυλίσουν και πάλι τους λαούς. Στο πλαίσιο αυτό γίνονται όμως και οι όποιες κινήσεις στη διπλωματική σκακιέρα: Οπως τα ταξίδια μέσα στη βδομάδα του Ρώσου πρωθυπουργού, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, στο Ερεβάν και τη συνάντηση με τον Πρόεδρο της Αρμενίας, Σερτζ Σαργκισιάν και στο Μπακού με τον Αζέρο Πρόεδρο, Ιλχάμ Αλίεφ. Χαρακτηριστική και η δήλωση του εκπρόσωπου της Ρωσίας στον Οργανισμό για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) και την Ομάδα του Μινσκ, που εποπτεύει την εκεχειρία στο Ναγκόρνο Καραμπάχ από το 1994 (όπου η Ρωσία συμπροεδρεύει με τη Γαλλία και τις ΗΠΑ). Ο Αλεξάντερ Λουκάσεβιτς υπογράμμισε ότι «η σύγκρουση στο Καραμπάχ είναι αποκλειστικά υπόθεση του ΟΑΣΕ και όλες οι άλλες οργανώσεις μπορούν να συμβάλουν στην ειρήνευση», ενώ δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο αποστολής κυανόκρανων του ΟΗΕ, αλλά «μόνο στην περίπτωση που υπάρξει πρώτα πολιτική διευθέτηση». Ενδιαφέρον έχει, επίσης, ότι εκκλήσεις «συνεννόησης» έκανε και ο γγ του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, που ταυτόχρονα ανακοίνωσε τις επόμενες βδομάδες συνάντηση σε επίπεδο αντιπροσώπων του ΝΑΤΟ με τη Ρωσία.

Δ. Κ.

Οι κίνδυνοι γενετικής τροποποίησης ανθρώπινων εμβρύων

Οι κίνδυνοι γενετικής τροποποίησης ανθρώπινων εμβρύων

Υπάρχουν ορισμένες περιπτώσεις που θα μπορούσε να συζητηθεί η γενετική τροποποίηση ανθρώπινων εμβρύων, όχι βέβαια για παραγωγή παιδιών με χαρακτηριστικά κατά παραγγελία, αλλά για τη διόρθωση στο γενετικό κώδικά τους γονιδίων που ευθύνονται για βαριές ασθένειες, όπως η αιμοφιλία, η κυστική ίνωση και δεκάδες άλλες για τις οποίες έχει εντοπιστεί το υπεύθυνο γονίδιο.
Τον περασμένο Απρίλη, το επιστημονικό περιοδικό «Πρωτεΐνη και κύτταρο» δημοσίευσε μια μελέτη Κινέζων επιστημόνων, όπου περιγράφουν ακριβώς αυτή τη διαδικασία. Οι ερευνητές προσπάθησαν να εξαλείψουν μια κληρονομούμενη, δυνάμει θανάσιμη ασθένεια του αίματος, εισάγοντας σε 86 μη βιώσιμα ανθρώπινα έμβρυα το σύστημα τροποποίησης γενετικού κώδικα CRISPR/Cas9. Τα τελευταία χρόνια, το CRISPR έφερε τα πάνω - κάτω στη βιολογία, επιτρέποντας στους ερευνητές να τροποποιούν το DNA ενός οργανισμού με πρωτοφανή ευκολία. Στηριζόμενο σε ένα αμυντικό μηχανισμό του ανοσοποιητικού συστήματος των βακτηρίων, που κυνηγά και καταστρέφει τους εισβάλλοντες ιούς, το CRISPR μπορεί να εντοπίσει και να αντικαταστήσει μεμονωμένα γονίδια.
Στο πείραμα με τα ανθρώπινα έμβρυα, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν το σύστημα CRISPR για να αφαιρέσουν ένα ελαττωματικό γονίδιο και να το αντικαταστήσουν με εκείνο που παράγει κανονικά ερυθρά αιμοσφαίρια. Ομως η διαδικασία πέτυχε μόνο για τέσσερα από τα έμβρυα, ενώ δημιούργησε αμέτρητες μη σκόπιμες μεταλλάξεις στο γενετικό κώδικα. Αυτές οι τυχαίες μεταλλάξεις δείχνουν παραστατικά γιατί ανησυχούν πολλοί επιστήμονες μπροστά στο ενδεχόμενο χρήσης του νέου γενετικού εργαλείου σε ανθρώπους. Την περίοδο που το κινεζικό πείραμα ήταν ακόμα απλώς μια φήμη, 18 ερευνητές του κλάδου δημοσίευσαν κοινή επιστολή στο επιστημονικό περιοδικό «Science», όπου τόνιζαν τους πιθανούς κινδύνους από τη χρήση του CRISPR σε ανθρώπους. Μέχρι να μπορούμε να χειριστούμε το CRISPR με μεγαλύτερη ακρίβεια και να κατανοήσουμε πληρέστερα τις επιπτώσεις από τη χρήση του, δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί σε ανθρώπους, τόνιζαν.
Παρά τις ανησυχίες, τον περασμένο Σεπτέμβρη ερευνητές του Ινστιτούτου Φράνσις Κρικ στο Λονδίνο ζήτησαν από την αρμόδια βρετανική κρατική αρχή για έρευνες στον τομέα της γονιμότητας να τους δοθεί άδεια να χρησιμοποιήσουν το CRISPR σε ανθρώπινα έμβρυα. Η ανάγκη για ξεκάθαρες κατευθυντήριες γραμμές σε σχέση με τη γενετική τροποποίηση ανθρώπων κάνει πολλούς επιστήμονες να θεωρούν απαραίτητη την πραγματοποίηση διεθνών συνδιασκέψεων, για να δοθεί απάντηση. Σε μια κοινωνία χωρίς αντιτιθέμενα συμφέροντα μεταξύ κοινωνικών ομάδων ή σε μια κοινωνία όπου θα είχε δρομολογηθεί η εξάλειψη των αντιτιθέμενων συμφερόντων, η σχετική συζήτηση και η μετέπειτα εφαρμογή θα μπορούσε να γίνει ανεπηρέαστη από παράγοντες στρέβλωσης για λόγους συμφέροντος. Στον καπιταλισμό, όπου κίνητρο είναι το κυνήγι του κέρδους, ούτε το ανεπηρέαστο είναι εξασφαλισμένο, ούτε πολύ περισσότερο η εφαρμογή των κανόνων που θα αποφασιστούν.

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: «Discover»

Βραδυφλεγής η «βόμβα» από το λιώσιμο των αιώνια παγωμένων εδαφών

Βραδυφλεγής η «βόμβα» από το λιώσιμο των αιώνια παγωμένων εδαφών

Οχθη της παγωμένης τούνδρας που λιώνει, 2.240 χιλιόμετρα από το βόρειο πόλο

Οι κλιματολόγοι εδώ και πολλά χρόνια φοβούνταν την αρκτική «ωρολογιακή βόμβα», δηλαδή την απότομη έκλυση διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, από τα αιώνια παγωμένα εδάφη που λιώνουν, κάτι που θα προκαλούσε ανεξέλεγκτη όξυνση του φαινομένου του θερμοκηπίου. Μελέτη που δημοσιεύτηκε πέρσι δείχνει ότι το διοξείδιο του άνθρακα από αυτήν τη διαδικασία παράγεται αργά, δίνοντας περισσότερο χρόνο να δράσουν οι φυσικοί μηχανισμοί απορρόφησής του (π.χ. με διάλυση στο νερό των ωκεανών και τελική κατάληξη ιζήματα στο βυθό τους).
Η θέρμανση επιτρέπει στα μικρόβια να μετατρέψουν σε διοξείδιο του άνθρακα, τον άνθρακα που περιέχουν οι εγκλωβισμένες στο έδαφος οργανικές ουσίες, υπολείμματα αρχαίων φυτών. Αλλά μεγάλο μέρος αυτού του άνθρακα είναι σε σύνθετες οργανικές ενώσεις, που τα μικρόβια μπορούν να καταναλώσουν μόνο με αργό ρυθμό. Επιπλέον, όταν λιώνουν τα παγωμένα εδάφη, συχνά σχηματίζουν μικρές λασπώδεις λίμνες, που δεν παρέχουν αρκετό οξυγόνο στα μικρόβια για να επεξεργαστούν τις διαθέσιμες οργανικές ουσίες.
Ακόμη κι έτσι, υπολογίζεται ότι μέχρι το 2100 θα έχουν μεταφερθεί στην ατμόσφαιρα από το λιώσιμο των μέχρι πρότινος αιώνια παγωμένων εδαφών, περί τα 100 δισεκατομμύρια τόνοι άνθρακα, ποσότητα που ισοδυναμεί με το 20% όλου του άνθρακα που πέρασε στην ατμόσφαιρα από τη χρήση ορυκτών καυσίμων τα τελευταία 200 χρόνια... Και, βέβαια, υπάρχει και ο παράγοντας μεθάνιο, που αν και απελευθερώνεται σε μικρότερες ποσότητες από την αποικοδόμηση των οργανικών υλών στα πρώην αιώνια παγωμένα εδάφη, έχει πολλαπλάσια επίδραση στο φαινόμενο θερμοκηπίου συγκριτικά με το διοξείδιο του άνθρακα.