Μαρδοχαίος Φριζής: από τον ήρωα παππού στον γελοίο εγγονό.

Προχτές, στα "Σαββατιάτικα", ανάμεσα στα τόσα που είπα, έκανα και μια αναφορά στο εθνικιστικό και ανερμάτιστο παραλήρημα του εβραίου ραββίνου Μορντεχάι Φριζή, ο οποίος σε μια απίθανης φαιδρότητας εικοσάλεπτη τοποθέτηση κατάφερε να πει τόσες ανοησίες ώστε ως και η πρεσβεία του Ισραήλ εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία τις καταδίκασε. Έκλεισα δε το συγκεκριμένο τμήμα του κειμένου μου με την εξής αποστροφή: "Εντάξει, παπάς είσαι, παπαριές θα πεις. Αλλά ξεφτίλισες το όνομά σου, π' ανάθεμά σε". Δυστυχώς, η τελευταία ατάκα μου έπεσε στο κενό, καθώς, από την αντίδραση κάποιων φίλων αναγνωστών, φαίνεται ότι κακώς θεώρησα δεδομένο ότι το τιμημένο όνομα που φέρει ο ραββίνος ήταν ευρύτερα γνωστό. Σήμερα, λοιπόν, λέω να διορθώσουμε το λάθος, λέγοντας δυο λόγια για τον Μορντεχάι Φριζή. Όχι, φυσικά, για τον γελοίο ραββίνο αλλά για τον ένδοξο παππού του.

Ο Μαρδοχαίος (όπως ήταν το εξελληνισμένο όνομά του) Φριζής ήταν γόνος πολύτεκνης οικογένειας εβραίων. Γεννήθηκε το 1893 στην Χαλκίδα και από μικρός είχε ως όνειρο να γίνει αξιωματικός του στρατού. Άλλωστε, έζησε τα μικρά του χρόνια σε μια περίοδο κατά την οποία η Ελλάδα όλο και δυνάμωνε κι όλο και φούντωνε ο πόθος της επέκτασής της, οπότε ήταν πολύ φυσικό ο μικρός Μαρδοχαίος να θέλγεται από τα κατορθώματα του στρατού μας. Έτσι, όταν έφτασε ο καιρός, έδωσε εισαγωγικές εξετάσεις στην Σχολή Ευελπίδων, όπου και πέτυχε. Παρά ταύτα, λίγο αργότερα εγκατέλειψε την Σχολή Ευελπίδων και γράφτηκε στην Νομική.

Ο Μαρδοχαίος Φριζής (αριστερά, με την σύζυγό του)

Παρένθεση πρώτη. Σε πρόσφατο αφιέρωμα της εφημερίδας "Ελεύθερος Τύπος" (*) στον Μαρδοχαίο Φριζή, υιοθετείται η -ευρέως διαδεδομένη- άποψη ότι ο Φριζής εγκατέλειψε την Σχολή από εγωισμό, επειδή δεν κατάφερε να εισαχθεί πρώτος. Φυσικά, ο μετέπειτα βίος του συνιστά την αδιάψευστη απόδειξη ότι κάτι τέτοιο είναι πλήρως ανυπόστατο. Ο Φριζής εξαναγκάστηκε να φύγει από την Σχολή επειδή ήταν εβραίος. Όλα αυτά περί θιγμένου εγωισμού κλπ δεν είναι παρά κακοφτιαγμένες δικαιολογίες ενός συστήματος που δεν ήθελε έναν εβραίο ως αξιωματικό του ελληνκού στρατού. Κλείνει η πρώτη παρένθεση.

Ως φοιτητής της Νομικής, πλέον, ο Φριζής γνωρίζεται με τον Γεώργιο Κονδύλη, ο οποίος έχει διακριθεί για τα ανδραγαθήματά του κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους. Διαψεύδοντας εμπράκτως όσους διέδιδαν ανακρίβειες για την αποχώρησή του από την Σχολή Ευελπίδων, ο Φριζής ζητάει την βοήθεια του Κονδύλη προκειμένου να γίνει στρατιωτικός. Ο Κονδύλης συγκατανεύει και ο νεαρός Μαρδοχαίος εγκαταλείπει τα νομικά και εισάγεται στην Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών, από την οποία αποφοιτά το 1916. Έτσι, προλαβαίνει να πάρει μέρος στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο ενώ κατόπιν συμμετέχει στο εκστρατευτικό σώμα της Ουκρανίας.

Ο Φριζής δίνει το παρών και στην μικρασιατική εκστρατεία, όπου συλλαμβάνεται αιχμάλωτος από τους τούρκους κατά την οπισθοχώρηση. Η εβραϊκή κοινότητα συγκεντρώνει χρήματα για να εξαγοράσει την απελευθέρωσή του αλλά εκείνος αρνείται και προτιμάει να μείνει μαζί με τους άλλους αιχμάλωτους συναδέλφους του, δηλώνοντας πως "ό,τι είναι να γίνει, θα γίνει για όλους". Τελικά, όλοι οι αιχμάλωτοι αφήνονται ελεύθεροι έναν χρόνο αργότερα.

Όταν επιβάλλεται η δικτατορία τής 4ης Αυγούστου, ο Φριζής μετατίθεται στην Κρήτη και μπαίνει επί κεφαλής τής υπηρεσίας λογοκρισίας τού τύπου. Δεν πρόκειται να μείνει πολύ εκεί αφού το καθεστώς δεν μένει ικανοποιημένο από την αυστηρότητά του στην λογοκρισία. Μετατίθεται εκ νέου, αυτή την φορά στο άλλο άκρο τής χώρας, στο Δελβινάκι. Εκεί, ο εβραίος Μαρδοχαίος αναπτύσσει τόσο στενή φιλική σχέση με τον επίσκοπο Ιωαννίνων Σπυρίδωνα Βλάχο (**) ώστε ο Σπυρίδων τον επισκέπτεται συχνά για να παίξει μαζί του σκάκι.

Πριν ακόμη ξεσπάσει ο ελληνοϊταλικός πόλεμος, ο Φριζής έχει αντιληφθεί την προκλητικότητα των ιταλών και προετοιμάζεται. Εκπονεί σχέδιο απώθησης του εχθρού σε περίπτωση επίθεσης και το θέτει υπ' όψιν του Παπάγου, ο οποίος το εγκρίνει. Με μικρές -απαραίτητες λόγω των συγκυριών- αλλαγές, αυτό το σχέδιο εφαρμόστηκε όταν ήρθε η ώρα της σύγκρουσης. Ο Φριζής ήταν τόσο σίγουρος ότι οι ιταλοί θα επιτεθούν αιφνιδιαστικά ώστε είχε προτείνει στον διοικητή τής μεραρχίας του, τον υποστράτηγο Χαράλαμπο Κατσιμήτρο, να προχωρήσουν σε προληπτική επίθεση.

Κατά την διάρκεια της ιταλικής επίθεσης, ο Φριζής επέδειξε εξαιρετικές ικανότητες ως διοικητής τού αποσπάσματος Αώου, το οποίο είχε ως αποστολή να ανακόψει οποιαδήποτε κυκλωτική κίνηση επιχειρούσε η ιταλική μεραρχία "Τζούλια" από την πλευρά τού ποταμού Αώου. Παράλληλα, οι υπό τον Φριζή δυνάμεις κατάφεραν να απωθήσουν τους "Κενταύρους", να κρατήσουν την γέφυρα του Καλαμά και να συλλάβουν τους πρώτους αιχμαλώτους του πολέμου (περίπου 700 ιταλούς στρατιώτες), σε μια άριστα σχεδιασμένη ενέδρα κατά την οποία σκοτώθηκαν 300 ιταλοί και αποδεκατίστηκαν οι περίφημοι "Αλπινιστές". Στα μέσα Νοεμβρίου, οι δυνάμεις του Φριζή απελευθέρωσαν την Κόνιτσα και έγιναν οι πρώτες ελληνικές δυνάμεις που καταδίωξαν τους ιταλούς σε αλβανικό έδαφος.

Εκεί, σ' αυτό το έδαφος, κάπου έξω από την Πρεμετή, στις 5 Δεκεμβρίου ο -αντισυνταγματάρχης πια- Μαρδοχαίος Φριζής θα άφηνε την τελευταία του πνοή. Καθώς η μονάδα του δέχτηκε επίθεση από ιταλικά αεροπλάνα, διέταξε τους στρατιώτες του να καλυφθούν αλλά ο ίδιος έμεινε καβάλα στο άλογό του για να τους εμψυχώνει. Σαν από θαύμα, οι ριπές των αεροπλάνων δεν τον άγγιζαν. Χρειάστηκε να πέσει μπροστά του βόμβα για να σκοτωθεί. Και χρειάστηκαν άλλα εξήντα δύο χρόνια ώσπου κάποιοι να αναζητήσουν τα κόκκαλά του και να τα μεταφέρουν στο ισραηλιτικό νεκροταφείο, στην Σταυρούπολη Θεσσαλονίκης (***). Στο μεταξύ, ο ομώνυμος εγγονός του ισχυρίζεται ότι ο ιερέας τού στρατεύματος του έκλεισε τα μάτια με την επιθανάτια εβραϊκή προσευχή "Άκου Ισραήλ, ο Κύριος ο Θεός σου, ο Κύριος είναι ένας", αν και κάτι τέτοιο τίθεται ευθέως εν αμφιβόλω.

Παρένθεση δεύτερη. Υπάρχουν δημοσιεύματα τα οποία διατείνονται ότι ο Μαρδοχαίος Φριζής είναι ο πρώτος έλληνας ανώτερος αξιωματικός που έπεσε νεκρός σε μάχη κατά τον ελληνοϊταλικό πόλεμο. Πρόκειται περί ανακριβείας. Πρώτος ήταν ο αντισυνταγματάρχης Χαράλαμπος Κεφαλόπουλος, ο οποίος σκοτώθηκε στο Βράνεστε στις 21 Νοεμβρίου. Ο πρώτος ανώτερος αξιωματικός που σκοτώθηκε αλλά όχι σε μάχη ήταν ο ταγματάρχης Παναγιώτης Μαντούβαλος, στις 17 Νοεμβρίου στον Μοράβα. Κλείνει και η δεύτερη παρένθεση.

Όταν έγινε γνωστός ο θάνατος του Φριζή, ο Μεταξάς έστειλε στους δικούς του συλλυπητήριο τηλεγράφημα. Παρά ταύτα, η πολιτεία επέδειξε πρωτοφανή αδράνεια ως προς την έμπρακτη αναγνώριση του έργου και της θυσίας τού γενναίου αξιωματικού. Λέγεται ότι μετά την νίκη επί της "Τζούλιας", απονεμήθηκε στον Φριζή επ' ανδραγαθία ο βαθμός τού συνταγματάρχου. Φαίνεται, όμως, ότι η σχετική απόφαση δεν καθαρογραφήθηκε ποτέ. Επίσημα, ο Μαρδοχαίος Φριζής πέθανε ως αντισυνταγματάρχης και ο βαθμός τού συνταγματάρχη τού απονεμήθηκε μετά θάνατον.

Προτομές του συνταγματάρχη Μαρδοχαίου Φριζή στο Καλπάκι (αριστερά) και στην Χαλκίδα (δεξιά)

Επίλογος. Όσο κι αν τα όρια ενός ιστολογικού σημειώματος είναι περιορισμένα, ελπίζω ότι κατάφερα να εξηγήσω επαρκώς στον αναγνώστη το νόημα της "σαββατιάτικης" αποστροφής που ανέφερα στην αρχή. Ελπίζω δε να δικαιολόγησα απόλυτα και την επιλογή τού τίτλου αυτού του σημειώματος.


-------------------------------------------------
(*) Ευανθία Καρρά, "Μαρδοχαίος Φριζής: Ο Έλληνας Εβραίος, ήρωας του ’40 που «ξέχασε» η Πολιτεία", Ελεύθερος Τύπος, 28/10/2017.
(**) Πρώην επίσκοπος Βελλάς & Κονίτσης (1906-1916) και μετέπειτα αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος ως Σπυρίδων Β' (1949-1956).
(***) Στο παραπάνω αφιέρωμα του Ελεύθερου Τύπου σημειώνεται ανακριβώς ότι "έπειτα από τόσα χρόνια δεν ενδιαφέρθηκε κανείς για να βρεθεί το σημείο ταφής και να μεταφερθούν τα οστά στην Ελλάδα".

[Συμπλήρωμα: Είχα δημοσιεύσει το κείμενο όταν ανακάλυψα ότι το αφιέρωμα του Ελεύθερου Τύπου είναι περίπου αντιγραφή ενός δημοσιεύματος των Νέων του 2001. Έτσι εξηγείται η ανακρίβεια περί μεταφοράς των οστών, εφ' όσον αυτή η διαδικασία πραγματοποιήθηκε το 2002.]

Ιράν: Νέο μέτωπο ταξικών και ιμπεριαλιστικών συγκρούσεων;

Στο Ιράν, όπως και σε κάθε καπιταλιστική χώρα, όποια πολιτική (και θρησκευτική) μορφή και αν παίρνει το καθεστώς και όπως και αν μεταμφιέζεται η δικτατορία του κεφαλαίου, η εκμετάλλευση του λαού είναι δεδομένη και μέσα από τις κρίσεις η φτώχεια οξύνεται σε βαθμό που ξεσηκώνει τους εργαζόμενους

 

Το είδαμε σε πολλές χώρες και με την «Αραβική Άνοιξη» που οι αστικές δυνάμεις κατάφεραν να μετατρέψουν τις εξεγέρσεις στο αντίθετό τους, δηλαδή σε όχημα ανανέωσης της κυριαρχίας τους με άλλες μορφές. Η αιτία για την εξέλιξη αυτή, ήταν ότι ο λαός δεν είχε ένα δικό του πραγματικό πολιτικό ταξικό οργανωτικό κέντρο που θα επέβαλε την εξουσία του με αποτέλεσμα να γίνει βορά των κάθε είδους «δημοκρατών», εκπροσώπων της αστικής τάξης ακόμη και ξένων δυνάμεων.

«Κάτι» συμβαίνει και στο Ιράν!

Οι ιμπεριαλιστές καραδοκούν και μυρίζονται την αγανάκτηση των μαζών και  καιροφυλακτούν να μετατρέψουν την αγανάκτηση και τις όποιες κοινωνικές διαμαρτυρίες για να παρέμβουν, ώστε, καβάλα σε λαϊκά αιτήματα να καταφέρουν με τους ντόπιους ξεπουλημένους συνεργάτες και την ηττημένη κοσμοπολίτικη αστική τάξη του Ιράν να αντικαταστήσουν την ντόπια αστική τάξη του Ιράν. Αυτό έκαναν σε πολλές χώρες που αντιστέκονταν στην ωμή ιμπεριαλιστική εκμετάλλευση, με τελευταία προσπάθεια στη Συρία.

Στη Συρία βέβαια δεν απέτυχαν οι ιμπεριαλιστές, όπως διατυμπανίζεται, αλλά απέτυχε η μερίδα των δυτικών ιμπεριαλιστών. Με τις ενέργειές τους τελικά παρέδωσαν τη Συρία στους ανταγωνιστές τους, ιμπεριαλιστές της Ρωσίας. Τι κέρδισε ο λαός; Μόνο καταστροφή που θα πληρώνει δεκαετίες. Τι κέρδισε η ντόπια αστική τάξη; Αυτά που θα έχανε αν νικούσαν οι δυτικοί, αφού αφαιρεθούν όσα οφείλει στους Ρώσους. Με αυτούς τους όρους διέσωσε την κυρίαρχη εκμεταλλευτική της θέση και θα επιβάλει διπλή εκμετάλλευση στον λαό για να βγουν τα σπασμένα.

Το ίδιο σενάριο επιχειρείται στο Ιράν αλλά προς όφελος των δυτικών ιμπεριαλιστών. Προσέτρεξαν ήδη να μας το φανερώσουν ΗΠΑ και Ισραήλ με ανακοινώσεις τους.

Αρκετά είχαν στριμωχθεί οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους στη Μ. Ανατολή, ιδίως μετά την απογύμνωση από ιδανικά «ελευθερίας και δημοκρατίας» των δολοφόνων μισθοφόρων τους στη Συρία, συν την εδραίωση της, εξ ίσου ιμπεριαλιστικής, παρουσίας της Ρωσίας, συν η νέα αποτυχία στον Λίβανο.

Κάτι έπρεπε να κάνουν. Και διάλεξαν την καρδιά του εχθρού. Το Ιράν! Βολεύει και για την ενοποίηση του χώρου ελέγχου της ενεργειακής καρδιάς του κόσμου!

Οι διαδηλώσεις που έγιναν είχαν βάση την άγρια εκμετάλλευση του λαού που βγήκε να διαμαρτυρηθεί. Γίνονται κατά των ανατιμήσεων. Οι Αμερικανοί και οι φίλοι τους καραδοκούν να τις κάνουν «αθώες» (όπως στη Βενεζουέλα) για να περάσουν τα σχέδιά τους και να καταφέρουν καίριο πλήγμα στον ασθενή και αντιφατικό μικροϊμπεριαλιστικό άξονα Ρωσίας – Ιράν -Τουρκίας. 

Φυσικά οι ξένοι υποστηρικτές των διαδηλωτών, αν δεν έχουν ήδη εγκαταστήσει τους πυρήνες και τα κέντρα καθοδήγησης στην καρδιά των διαδηλώσεων,  θα «ανακαλύψουν» σύντομα ότι δεν φτάνει η διαδήλωση για τις τιμές και είναι καιρός οι διαδηλωτές να ζητήσουν «δημοκρατία και ελευθερία» από το «δικτατορικό καθεστώς» (όπως Συρία, Λιβύη, Ιράκ, Γιουγκοσλαβία).

Τελικός στόχος η «απελευθέρωση» του ορυκτού και πετρελαϊκού πλούτου του Ιράν από τη σκλαβιά της ντόπιας (θεοκρατικής) αστικής τάξης και το πέρασμά του στις πολυεθνικές της… «ελευθερίας» των ΗΠΑ συν συμμάχων τους! Είναι πολλά τα δισεκατομμύρια πτωχέ και γραφικέ Άρη!

Από όλα αυτά θα κάνουν ό,τι μπορεί να γίνει για να βγάλουν και κανένα ιμπεριαλιστικό κέρδος και οι Αμερικανοί, όχι μόνο οι Ρώσοι! Το μεγάλο όνειρο βέβαια είναι ο εκτοπισμός των Ρώσων με έπαθλο τον τεράστιο πλούτο του Ιράν!

Θα ήταν μεγάλο λάθος να υποτιμήσουμε τη διείσδυση των ιμπεριαλιστικών αντιθέσεων στο εσωτερικό του Ιράν και στη διαμάχη μεταξύ των ομάδων του μονοπωλιακού κεφαλαίου (γνωστή από την εποχή του το 1953 με την ανατροπή του Μοχ. Μοσαντέκ από τον Σάχη) η οποία καβαλάει πάνω στις κινητοποιήσεις του λαού για ψωμί, δημοκρατία, ελευθερία.

Εδώ δεν είναι «Αττική φαιό νταμάρι», είναι  ένα τεράστιο πλουτοπαραγωγικό πεδίο βολής που «ασκούνται» σκοτώνοντας, μισθοφόροι και ξένοι πυραύλοι! Μιλάμε για το ενεργειακό πεδίο της Μ. Ανατολής που δίνει τη μισή κυριαρχία στην ενέργεια του κόσμου.

Ταξική προσέγγιση.

Να μη ξεχνιόμαστε όμως με κάποιους λάβρους οπαδούς της… «Αραβικής άνοιξης» και των… δημοκρατικών ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων.

Για όλους εκείνους που είναι «ευαίσθητοι» στα δημοκρατικά δικαιώματα του Ιρανικού λαού θα επισημάνω ότι δεν έχουν μόνο αυτοί ευαισθησία. Όμως μας χωρίζει χάος από αυτούς που στηρίζουν, με διάφορες ιδεολογικές διαστροφές, τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, συνομωσίες και πολέμους, δήθεν για να επιβληθεί η δημοκρατία, όπως πχ στις χώρες που είδαμε να γίνονται, τελικά, υπό κατοχή προτεκτοράτα των ιμπεριαλιστών.

Οι κομμουνιστές δεν υποστηρίζουν καμία δικτατορική, θεοκρατική, διακυβέρνηση, ούτε αστικοδημοκρατική διακυβέρνηση της ντόπιας αστικής τάξης ούτε την κοσμοπολίτικη αστική μερίδα της αφού όλες εδραιώνουν την καπιταλιστική εκμετάλλευση των λαών και του πλούτου τους. Ούτε φυσικά στηρίζουν καμιά ιμπεριαλιστική επέμβαση με οποιοδήποτε πρόσχημα. Υποστηρίζουν τους λαούς που δέχονται επίθεση απο τους ιμπεριαλιστές με στόχο της να αλλάξουν οι εκμεταλλευτές και αφέντες ο μεν με τον δε, ο ένας  χειρότερος από τον άλλον!

Οι κομμουνιστές  στηρίζουν το λαό του Ιράν για την αποτίναξη τόσο των ιμπεριαλιστών όσο και των ντόπιων θεοκρατικών και κοσμικών αστών εκμεταλλευτών. Το ότι προηγείται η αντιμετώπιση των ιμπεριαλιστών όταν γίνεται επίθεση, δεν σημαίνει σε καμιά περίπτωση στήριξη των εθνικών μονοπωλιακών καπιταλιστικών εξουσιών. Αυτό ισχύει για κάθε χώρα και για το Ιράν.

Ανακοίνωση του Τουτντέχ

http://www.katiousa.gr/politika/diethni/anakoinosi-tis-ke-tou-kommatos-tountech-sto-iran/

Ενημέρωση από τον 902.gr

https://www.902.gr/eidisi/kosmos/147932/ennea-nekroi-se-nees-sygkroyseis-sto-plaisio-ton-antikyvernitikon-diadiloseon

Η Στρατηγική και η Τακτική

Πολλές φορές βλέπω να γίνεται σύγχυση μεταξύ στρατηγικής και της τακτικής στο κομμουνιστικό κίνημα. Αυτό έχει κάποιες φορές ολέθριες συνέπειες . Για παράδειγμα όταν η τακτική των συμμαχιών και των μετώπων αντικαταστήσει τους στρατηγικούς στόχους, μετατρέπει ένα ΚΚ σε ουρά των συμμάχων και των μικροαστικών και οπορτουνιστικών αντιλήψεων (ρεβιζιονισμός) .

Επίσης όταν η στρατηγική αντικαταστήσει την τακτική εξαλείφονται οι συμμαχίες και οι τακτικές πολιτικές κινήσεις σαν ανώφελες, ζημιογόνες και οπορτουνιστικές που είναι «χάσιμο χρόνου» και σε απομακρύνουν από τον στρατηγικό στόχο (αριστερισμός).



Παρομοίως η ισοπέδωση των ειδικών συνθηκών που προκύπτουν σε κάθε ιστορικό στάδιο ανάπτυξης του καπιταλισμού και του κομουνιστικού κινήματος και η εξ αυτής ισοπέδωση των πολιτικών που απαιτούνται κάθε στιγμή, περίοδο και εποχή οδηγούν σε μεγάλα λάθη.

Η συζήτηση γίνεται για τις αντιλήψεις περί συμμαχιών και «σταδίων» μεταξύ καπιταλισμού και σοσιαλισμού.

Οι κομμουνιστές ποτέ δεν είχαν την αντίληψη ότι τις συμμαχίες, τα μέτωπα και τους κοινούς αγώνες με άλλα στρώματα και πολιτικούς φορείς τους τα έκαναν για να προωθήσουν τους σκοπούς των άλλων. Τα έκαναν ως κινήσεις τακτικής για να ανοίξει ο δρόμος για τη δικτατορία του προλεταριάτου. Τα ΚΚ έκριναν ότι έτσι θα έφταναν ταχύτερα στον στρατηγικό τους στόχο. Κάποια κόμματα έφτασαν (Βουλγαρία), κάποια άλλα μετέτρεψαν τα λαϊκά μέτωπα και τα ενδιάμεσα στάδια πολιτικών σε «στάδιο – σύστημα» μεταξύ καπιταλισμού και σοσιαλισμού ενώ κάποια άλλα σε στόχο που «για την ώρα» αντικαθιστά τον στρατηγικό στόχο και…. «βλέπουμε»! Έγιναν μοιρολάτρες, υποτίμησαν τη δύναμη της Εργατικής Τάξης και μετατράπηκαν σε ουρά των μικροαστών.

Το να αποκόβουμε σήμερα μόνο τη μία από τις περιπτώσεις αυτές, να τη μετατρέπουμε δήθεν σε στρατηγικό στόχο των ΚΚ από το 1930 και μετά, και να ξεσπαθώνουμε εναντίον κάθε ενός που αντιλαμβάνεται τα μέτωπα εκείνα ως τακτικές πολιτικές κινήσεις συμμαχιών (σωστά ή λανθασμένα) και να του προσάπτουμε ότι τα μετατρέπει σε στρατηγικό στόχο και είναι οπορτουνιστής, είναι λάθος. 

Μόνο όταν πραγματικά αυτό συμβαίνει από επιλογή άλλης πολιτικής, δηλαδή αναθεωρητικής, μπορούμε να το πούμε. 

Στην ιστορία είδαμε πολλές φορές το λάθος να γίνεται με τον καιρό σωστό και το αντίθετο. 

Έτσι καταλήγω στο εξής συμπέρασμα για να μην θεωρητικολογώ άλλο:
Σε καμία περίπτωση δεν πιστεύω ότι ήταν αναθεωρητές και οπορτουνιστές τρεις ΓΓ τους ΚΚΕ (Ζαχαριάδης, Κολλιγάννης, Φλωράκης) και δυο στελέχη του ΚΚΕ που μετέπειτα έγιναν ΓΓ (Παπαρρήγα και Κουτσούμπας) επειδή για χρόνια στήριξαν την πολιτική τακτική του κόμματος για τα δήθεν «στάδια», τις συμμαχίες κλπ, της γραμμής εκείνης.

Ούτε και τα μέλη και στελέχη που έδωσαν τους αγώνες τους πάνω σε αυτές τις πολιτικές ήταν οπορτουνιστές. 

Άλλο λάθος πολιτική από ένα ΚΚ και άλλο να είναι οπορτουνιστής αυτός που την υπηρετεί με αυταπάρνηση για τον τελικό στρατηγικό στόχο. Ποτέ δεν αντιλήφθηκα ότι τα λεγόμενα «στάδια» οι κομμουνιστές τα αντιλαμβάνονταν, τότε, σαν «συστήματα» μεταξύ σοσιαλισμού και κομμουνισμού γιατί απλώς δεν υπάρχουν τέτοια. Τα αντιλαμβάνονταν σαν μια ενιαία πορεία και πολιτικών τακτικής, και έτσι τα διδάσκονταν, προς το σοσιαλισμό με διάφορες αναγκαίες φάσεις πολιτικών. Και σήμερα αν δούμε πρακτικά ποιες θα είναι οι φάσεις μιας πορείας προς τον σοσιαλισμό θα δούμε και αντιμονοπωλιακά μέτρα σε πρώτη φάση που δεν θα έχει εδραιωθεί η εξουσία της Ε.Τ. και αντικαπιταλιστικά μέτρα σε δεύτερη φάση και σοσιαλιστικά μέτρα σε συνέχεια. Είναι αυταπάτη να νομίζει κάποιος ότι θα ξυπνήσει την επόμενη της επανάστασης και θα πάει να δουλέψει σε σοσιαλιστικές επιχειρήσεις με σοσιαλιστικές παραγωγικές σχέσεις. Στη ζωή την ανατροπή σε επίπεδο ταξικής και πολιτικής εξουσίας δεν τις διαδέχεται αυτόματα και η ανατροπή των παραγωγικών σχέσεων. Η οικονομία μετασχηματίζεται σταδιακά και με βάση το ύψος των παραγωγικών δυνάμεων και την όξυνση της ταξικής πάλης, όχι με εγκεφαλικά σχήματα.

Όποιος δει το πρόγραμμα του ΚΚΕ για τα μέτρα και τον μετασχηματισμό της κοινωνίας από καπιταλιστική σε σοσιαλιστική και το περιεχόμενο της «Λαϊκής Συμμαχίας» το καταλαβαίνει. Αυτό που παλιά εννοούσαν (και παρανοούσαν) ως «στάδια» δεν είναι παρά αναγκαίες πολιτικές τακτικές σε μια ενιαία διαδικασία περάσματος (χωρίς στάδια) από τον καπιταλισμό στον σοσιαλισμό και την εγκαθίδρυση και στερέωση της δικτατορίας του προλεταριάτου και πάντα υπό την ηγεσία, πρωτοπορία και κυριαρχία του ΚΚ και της Ε.Τ. Με αυτή τη λογική πρέπει να εξετάζεται η τακτική των συμμαχιών και των μετώπων.

Δυστυχώς η ιστορία έδειξε ότι πολύ εύκολα διάφορα ΚΚ έκοψαν σε κομματάκια αυτή την ενιαία διαδικασία με αποτέλεσμα ολέθρια λάθη. Αν τελικά πολλά από αυτά τα ΚΚ μετατράπηκαν και σε σοσιαλδημοκρατικά, είναι μάλλον γιατί στο μεταξύ εγκατέλειψαν και τον στρατηγικό στόχο χάριν του τακτικού.

Στεργιος Βασιλειου

Ορόσημα

«Ο Σεπτέμβρης του 2018 θα είναι ένα πολιτικό ορόσημο». «Το 2018 θα είναι η χρονιά της Ελλάδας». «Χρονιά ορόσημο για την κοινωνική ασφάλιση» το 2018. «Ποτέ δεν ήταν τόσο κοντά το τέλος της κρίσης». «Είμαστε στην τελική ευθεία προς την κανονικότητα...». Τα παραπάνω είναι μερικά κλισέ από την πρωτοχρονιάτικη προπαγάνδα που χρησιμοποιούν τα στελέχη της κυβέρνησης για να καλλιεργήσουν κλίμα αισιοδοξίας για τη λεγόμενη «επόμενη μέρα». Αυτό που δεν μπορούν όμως να κρύψουν οι υπουργοί είναι ότι τα... ορόσημα που παπαγαλίζουν είναι από χέρι αντιλαϊκά, καθώς περιλαμβάνουν την υλοποίηση όλων των μέτρων που έχουν νομοθετηθεί προκαταβολικά, ενώ αναμένονται και νέα μέτρα με πολυνομοσχέδιο τις επόμενες μέρες. Τι σόι «ορόσημο» θα είναι το 2018, το περιέγραψε και ο ίδιος ο πρωθυπουργός, που σε χτεσινή του συνέντευξη έσπευσε να ξεκαθαρίσει ότι δεν πρέπει να περιμένει κανένας επιστροφή στα προ κρίσης επίπεδα, υπονοώντας τους μισθούς, τις συντάξεις, τα εργασιακά και τα άλλα δικαιώματα, που και τότε βέβαια υπολείπονταν των πραγματικών αναγκών. Από «ορόσημα», λοιπόν, της κυβέρνησης, άλλο τίποτα... Ομως, αυτά σηματοδοτούν τη μονιμοποίηση της φτώχειας και της μιζέριας για τη μεγάλη λαϊκή πλειοψηφία και την επιστροφή στα κέρδη για μια χούφτα καπιταλιστές. Γι' αυτό χρειάζεται ο λαός να βάλει τα δικά του «ορόσημα» για την οργάνωση της αντεπίθεσης, σε συμπόρευση με το ΚΚΕ, τα μόνα που μπορούν να σηματοδοτήσουν θετικές εξελίξεις τη χρονιά που μόλις ξεκίνησε.

Περιγράφοντας την «επόμενη μέρα»

«Ετος μετάβασης», «το πρώτο έτος μιας νέας εποχής», «μια κανονική χρονιά», είναι μερικοί από τους ευφάνταστους τίτλους με τους οποίους η κυβέρνηση και τα αστικά επιτελεία «στολίζουν» αυτές τις μέρες τις αναλύσεις τους για τη χρονιά που μόλις ξεκίνησε. Οπως ισχυρίζονται, το 2018 είναι «ξεχωριστό», επειδή τον Αύγουστο ολοκληρώνεται το πρόγραμμα του τρίτου μνημονίου και επομένως η Ελλάδα «βγαίνει από την επιτροπεία» και «επιστρέφει στην κανονικότητα». Ζητάνε από τους εργαζόμενους και τα λαϊκά στρώματα να καταπιούν αμάσητα τα παλιά μέτρα και αυτά που ετοιμάζονται να ψηφίσουν τις αμέσως επόμενες μέρες, με την προσδοκία ότι το τέλος του μνημονίου και μια «βιώσιμη» συμφωνία για τη διευθέτηση του χρέους θα δημιουργήσουν προϋποθέσεις σταθερής ανάκαμψης της οικονομίας, από την οποία θα βγει κερδισμένος τάχα ο λαός. Ολα αυτά καμία σχέση δεν έχουν με την πραγματικότητα. Οπως δεν έχει κανένα αντίκρισμα για το λαό να αγωνιά για το αν η έξοδος στις αγορές μετά τον Αύγουστο του 2018 θα είναι «καθαρή» ή θα γίνει με άλλους τρόπους. Το βέβαιο είναι ότι το κεφάλαιο τρέφει μεγάλες προσδοκίες για ανάκαμψη το 2018, μετά από 10 σχεδόν χρόνια καπιταλιστικής κρίσης. Για να ευοδωθούν όμως αυτές οι προσδοκίες του, χρειάζεται να διατηρηθούν και να ενταθούν οι ρυθμοί στην εφαρμογή αντιλαϊκών μέτρων, που θωρακίζουν την ανταγωνιστικότητα του κεφαλαίου.

** *

Αυτό εγγυώνται η κυβέρνηση, η ΕΕ και τα άλλα κόμματα του κεφαλαίου, όπως ομολογούν κυβερνητικά στελέχη, αξιωματούχοι της ΕΕ και επιχειρηματίες, σε αρθρογραφία με αφορμή το ξεκίνημα της νέας χρονιάς. Για παράδειγμα, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Γ. Χουλιαράκης, ξεκαθαρίζει για την «επόμενη μέρα» ότι «η δημοσιονομική αξιοπιστία κατακτάται δύσκολα, αλλά χάνεται εύκολα» και ότι «το τέλος των προγραμμάτων προσαρμογής αποτελεί αναγκαία, αλλά όχι επαρκή συνθήκη για τη διατηρήσιμη μεγέθυνση της ελληνικής οικονομίας». Πρόκειται βέβαια για το νέο «αφήγημα», που θα συνοδεύει τα αντιλαϊκά μέτρα στη «μεταμνημονιακή» εποχή: Οι θυσίες του λαού στο διηνεκές θα γίνονται στο όνομα τού να διατηρηθούν και να μην κινδυνεύσουν οι ρυθμοί ανάπτυξης, τα κέρδη του κεφαλαίου. Ο ίδιος ομολογεί κυνικά: «Δεν υπάρχει αμφιβολία πως, αργά ή γρήγορα, η ευρωπαϊκή οικονομία θα γνωρίσει έναν νέο κύκλο ύφεσης (...) Για το λόγο αυτόν είναι σκόπιμο να ξεκινήσει σύντομα η συζήτηση για τη δημιουργία εθνικών εργαλείων δημοσιονομικής σταθεροποίησης». Με άλλα λόγια, ο λαός πλήρωσε με ανείπωτες θυσίες την κρίση, πληρώνει τώρα για την ανάκαμψη του κεφαλαίου και ετοιμάζεται ήδη το «μπουγιουρντί» για την αντιμετώπιση της επόμενης κρίσης, που με βεβαιότητα θα έρθει, όπως είναι γραμμένο στο DNA του σάπιου καπιταλισμού.

***

Στο ίδιο πνεύμα κι ένας τεχνοκράτης, ο Στ. Παπαδόπουλος, επικεφαλής του Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ), γράφει σε άρθρο του: «Ο όρος "clean exit" (σ.σ. "καθαρή έξοδος") δεν είναι τεχνικός, δεν περιγράφεται σε κάποια νομικά κείμενα (...) Ολες οι χώρες που είχαν ένα MoU (σ.σ. Memorandum of Understanding - Μνημόνιο Συνεννόησης), όταν το εγκατέλειψαν είχαν ένα πλαίσιο κανόνων παρακολούθησης και στόχων. Στην Ευρωζώνη οι κανόνες και η δημοσιονομική πειθαρχία υπάρχουν ανεξαρτήτως μνημονίων». Τι άλλο μπορεί να δηλώνει αυτό, πέρα από υπενθύμιση ότι τα μνημόνια διαρκείας, οι σιδερένιοι νόμοι του καπιταλιστικού κέρδους, θα βρίσκονται εδώ και την «επόμενη μέρα», με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το λαό; Και για όσους δεν το κατάλαβαν, έρχεται ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας να το κάνει ακόμα πιο «λιανά», λέγοντας στο δικό του άρθρο: «Βαρύνουσα σημασία θα έχει, ωστόσο, να περιγραφεί με σχετική ακρίβεια το περιβάλλον μέσα στο οποίο θα κινηθεί η ελληνική οικονομία. Ειδικότερα, θα πρέπει να αποσαφηνιστούν, πρώτον, η μορφή της εποπτείας στην άσκηση της οικονομικής πολιτικής και, δεύτερον, αν θα υπάρξει και με ποιους όρους χρηματοδοτική στήριξη των εταίρων μετά την ολοκλήρωση του παρόντος προγράμματος. Οσον αφορά το πρώτο, είναι ήδη γνωστό ότι, σύμφωνα με το νομικό πλαίσιο που ισχύει για τη ζώνη του ευρώ, η Ελλάδα θα βρίσκεται σε καθεστώς εποπτείας, το οποίο θα διαρκέσει τουλάχιστον μέχρι να αποπληρώσει πλήρως το 75% των επισήμων δανείων που έχει λάβει από χώρες της Ευρωζώνης, τον EFSF και τον ESM». Τόσο πολύ ...τελειώνουν τα μνημόνια και η «εποπτεία» μετά τον Αύγουστο του 2018!

***

Αφήσαμε τελευταίο τον πρόεδρο του ΣΕΒ, Θ. Φέσσα, ο οποίος σημειώνει σε άρθρο του: «Για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στην οικονομία, η αγορά εργασίας πρέπει να συνεχίσει να λειτουργεί ευέλικτα, ώστε να μην μπαίνουν εμπόδια στην αναπτυξιακή διαδικασία. Τυχόν παλινόρθωση των πρακτικών του παρελθόντος όσον αφορά τις συλλογικές διαπραγματεύσεις (...) θα ανακόψει άρδην την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας». Κατά τον ίδιο, χρειάζονται «ελεύθερες συλλογικές διαπραγματεύσεις σε επίπεδο επιχείρησης, κάτω από την ομπρέλα κλαδικών συμφωνιών γενικών κατευθύνσεων, με τον κατώτατο μισθό στην οικονομία να προσδιορίζεται από την κυβέρνηση, σε συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους», αλλά «χωρίς η μεταβολή του να καθορίζει το επίπεδο των μισθολογικών αναπροσαρμογών στο επιχειρησιακό επίπεδο». Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Οτι το πλαίσιο που ορίζεται για τα Εργασιακά από το σημερινό και τα προηγούμενα μνημόνια, όχι μόνο δεν προβλέπεται να βελτιωθεί, αλλά θα θωρακιστεί προς το χειρότερο, με ενίσχυση του ρόλου των επιχειρησιακών συμβάσεων, παραπέρα αποδυνάμωση των κλαδικών, αλλά και του κατώτερου μισθού, που θα συνεχίσει να αποφασίζεται από το κράτος, με το μανδύα της προ-συνεννόησης ανάμεσα σε εργαζόμενους και εργοδότες. Αυτά είναι τα «μελλούμενα» του κεφαλαίου και των εκπροσώπων του για το 2018, που κάνουν σαφές ότι ο λαός δεν μπορεί να αναζητεί διέξοδο σε «συνταγές» τόνωσης της καπιταλιστικής κερδοφορίας, αλλά στην οργάνωση της πάλης με δικό του σχέδιο, σε σύγκρουση με το κεφάλαιο, για τα δικά του σύγχρονα δικαιώματα και τις ανάγκες.

Το δέντρο και το δάσος...

Μπροστά σε δρομολογημένες όπως όλα δείχνουν εξελίξεις, εντείνεται η πολιτική αντιπαράθεση γύρω από την ΠΓΔΜ, έχοντας σταθερά στο επίκεντρο την ονοματολογία. Αν και σε νέους ρόλους, οι πρωταγωνιστές παραμένουν ίδιοι όπως όταν ενέσκηψε το ζήτημα, με το διαμελισμό της πρώην ενιαίας Γιουγκοσλαβίας.
Τότε ήταν η ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ και ο Συνασπισμός που διαμόρφωναν την «εθνική γραμμή» στο θέμα της ΠΓΔΜ, μέσα από τις συμφωνίες τους στις συσκέψεις των πολιτικών αρχηγών υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, το 1992, εστιάζοντας στο όνομα της γείτονος χώρας. Τώρα, η ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ και ο διάδοχος του Συνασπισμού, ο ΣΥΡΙΖΑ, τσακώνονται για το ποιος ευθύνεται που το ζήτημα παραμένει σε εκκρεμότητα 26 χρόνια μετά, αναπαράγοντας όπως και τότε την ονοματολογία.
Οπως τότε, έτσι και τώρα, κρύβουν επιμελώς τους σχεδιασμούς ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ για τα Βαλκάνια. Σχεδιασμούς που τότε οδήγησαν στη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, ενώ σήμερα αφορούν ένα νέο γύρο ξαναμοιράσματος σφαιρών επιρροής, σε ανταγωνισμό με τη Ρωσία.
Τότε, οι ελληνικές κυβερνήσεις, για λογαριασμό της αστικής τάξης, εκπλήρωναν το δικό τους ρόλο στην προώθηση αυτών των επικίνδυνων σχεδιασμών, ενώ (και) σήμερα, υπηρετώντας τα ίδια συμφέροντα, υποστηριχτές και πάλι της ένταξης των κρατών της Βαλκανικής στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ, οι αστικές δυνάμεις αποτελούν δραστήριο τμήμα υλοποίησης των ιμπεριαλιστικών επιδιώξεων.
Αλλωστε, ο στόχος της «ευρωατλαντικής ολοκλήρωσης» των Βαλκανίων συνδέεται άμεσα με το «όραμα» της ελληνικής αστικής τάξης και των κομμάτων της για ανάδειξη της χώρας σε ενεργειακό και διαμετακομιστικό κόμβο.
Τον ίδιο στόχο, αυτόν της αναβάθμισης του ρόλου της Ελλάδας στην ευρύτερη περιοχή, ως της μοναδικής έως τότε χώρας - μέλους της ΕΟΚ και του ΝΑΤΟ, υπηρετούσε και η αποδοχή του διαμελισμού της πρώην ενιαίας Γιουγκοσλαβίας, τον οποίο η Γερμανία χαρακτήρισε «μεγάλη επιτυχία» της εξωτερικής της πολιτικής, ενώ ΗΠΑ και ΝΑΤΟ συμμετείχαν ενεργά.
ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και «Συνασπισμός» συντάσσονταν πλήρως με αυτά τα σχέδια, υπηρετώντας τα συμφέροντα του ελληνικού κεφαλαίου, που τα επόμενα χρόνια αναδείχτηκε σε οικονομικό «παίχτη» στα Βαλκάνια, παρά τις διαφορές που παρέμεναν για το όνομα των Σκοπίων.
Θυμίζουμε ότι η ΝΔ, ως κυβέρνηση, έπαιξε ρόλο στο διαμελισμό της πρώην Γιουγκοσλαβίας και ο τότε υπουργός Εξωτερικών, Α. Σαμαράς, συνυπέγραψε την απόφαση των ομολόγων του για αναγνώριση της Βοσνίας και της Κροατίας, στις 16 Δεκέμβρη 1991, που άνοιξε τον ασκό του Αιόλου.
Το ΠΑΣΟΚ, από την πλευρά του, κατήγγειλε στα λόγια την απόφαση της ΕΟΚ, βρίσκοντας «ελλειμματικό» το γεγονός ότι δεν συνοδεύτηκε από εγγυήσεις ως προς τη μελλοντική ονομασία των Σκοπίων! Λίγες μέρες νωρίτερα, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ είχε συμφωνήσει στην αναγνώριση της Βοσνίας και της Κροατίας, στη συνάντηση των Ευρωπαίων σοσιαλιστών στις Βρυξέλλες!
Αλλά και ο τότε «Συνασπισμός» κατάπιε αμάσητη την ΕΟΚική απόφαση για διάλυση της πρώην Γιουγκοσλαβίας και το μόνο που βρήκε να ψελλίσει, ήταν ότι «είναι θετικές και αξιοποιήσιμες» οι προϋποθέσεις που έθεσε η ΕΟΚ για την αναγνώριση της ΠΓΔΜ.
Μπροστά στον ορυμαγδό της ονοματολογίας που αναζωπυρώνεται, λειτουργεί αποπροσανατολιστικά και συγκαλύπτει τις επικίνδυνες εξελίξεις που κυοφορούνται στα Βαλκάνια, χρειάζεται να αποκαλυφθούν οι υπηρεσίες που πρόσφεραν διαχρονικά όλα τα κόμματα, πλην ΚΚΕ, στην εμπέδωση των ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών στην ευρύτερη περιοχή.
Μόνο το ΚΚΕ αποκάλυψε από την πρώτη στιγμή τις πραγματικές ιμπεριαλιστικές στοχεύσεις και τους κινδύνους που έκρυβε ο διαμελισμός της πρώην ενιαίας Γιουγκοσλαβίας, καλώντας το λαό να αντιταχθεί σθεναρά. Μόνο το ΚΚΕ κατήγγειλε την έξαρση του εθνικισμού, με τη σκόπιμη εμμονή όλων των άλλων κομμάτων στην ονοματολογία.
Ειδικά για το όνομα των Σκοπίων, το ΚΚΕ παραμένει σταθερό στη θέση πως από τη στιγμή που διεξάγεται διαπραγμάτευση για «κοινώς αποδεκτή λύση», κάθε λύση στην οποία περιλαμβάνεται το όνομα «Μακεδονία» ή όποια παράγωγά του, θα πρέπει ρητά να ορίζεται μόνο ως γεωγραφικός προσδιορισμός. Επίσης, να μπει τέλος στην αλυτρωτική προπαγάνδα, να υπάρξει αμοιβαία αναγνώριση του απαραβίαστου των συνόρων, της εδαφικής ακεραιότητας και κυριαρχίας των δύο χωρών.
Σήμερα, τα Βαλκάνια βρίσκονται ξανά στο επίκεντρο επικίνδυνων σχεδίων και ανταγωνισμών, στους οποίους η Ελλάδα διεκδικεί αναβαθμισμένο ρόλο. Από αυτήν τη σκοπιά πρέπει ο λαός να κρίνει τις εξελίξεις και τη στάση όλων των κομμάτων και, προπάντων, να βρίσκεται σε επαγρύπνηση.