Η ζητιάνα

Η ζητιάνα

(Μυθιστορία)

Γρηγοριάδης Κώστας

Σάρκα απ' τη σάρκα του λαού η Ρηνιώ, ευλογημένο γέννημα της μήτρας της φτωχολογιάς, σαν πάτησε γερά στης νιότης τα ποδάρια οργανώθηκε στην ΚΝΕ. Στα δυο χρόνια πάνω έγινε και μέλος του ΚΚΕ. Καλή συντρόφισσα και συνεπής επαναστάτρια. Ερωτας γαρ όμως μέσα σ' όλα τ' άλλα κι η όμορφη Ρηνιώ μικροπαντρεύτηκε. Δυο αγγελούδια οι καρποί του επιπόλαιου γάμου της κι όταν ταχιά χώρισε τ' αντρόγυνο τα παιδιά μείνανε στην απόλυτη ευθύνη της, ηθικά και οικονομικά.

Πάμφτωχη η Ρηνιώ, άνεργη ή ημιεργαζόμενη, εργαζόμενη ή ημιάνεργη και με την πολιτεία παντελώς απούσα, ανέβαινε ασταμάτητα το Γολγοθά της φτώχειας και της βιοπάλης μετά το διαζύγιο της. Κι όποτε εξασφάλιζε μεροκάματο δούλευε πότε ολημερίς και πότε ολονυχτίς, για να μπαλώσει φτώχεια και χρέη. Μοιραία, λίγο - λίγο άρχισε να χάνεται απ' την οργάνωση. Οι σύντροφοί της όμως δεν την ξέχασαν. Κάθε που 'χανε μάζωξη, συνέλευση, εξόρμηση, εκλογές κλπ., την έπαιρναν τηλέφωνο και την καλούσαν να συμμετάσχει. Εκείνη ανταποκρινόταν μα λειψά, αφού πάλευε άνισα με το μερονυχτοκάματο.

Νοίκια, σχολειά, φροντιστήρια, γυμναστήρια, ξένες γλώσσες, διατροφή, ένδυση, υπόδηση, θέρμανση, ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΕΥΔΑΠ, πού να τα βγάλει πέρα η δόλια με δυο χέρια... Σιμά κόπηκε και το τηλέφωνο, μια κι είναι το πρώτο που αφήνει απλήρωτο ο φτωχός σαν θεριεύει η ανέχεια. Οι σύντροφοί της όμως και πάλι δεν την ξέχασαν. Κάθε που 'χανε μάζωξη, συνέλευση, εξόρμηση κλπ., την επισκέπτονταν στο φτωχικό της να την καλέσουν να συμμετάσχει. Βέβαια, τα πράγματα είχανε παρασφίξει για τη φτωχολογιά. «Μάαστριχτ» που να πάρει ο διάβολος κι είχαν ήδη αρχίσει να γίνονται ορατά τ' αποτελέσματά του. Η ταλαίπωρη η Ρηνιώ τραβιότανε δεκάξι και δεκαοκτώ ώρες το εικοσιτετράωρο μπας και τα καταφέρει οικονομικά.

Ανάποδα πράματα όμως. Ενώ δούλευε όλο και περισσότερες ώρες ημερησίως, τα έσοδά της όλο και μειώνονταν και τα έξοδά της όλο και αυγαταίνανε. Αδύνατον πια ν' ανταποκριθεί έστω και λειψά στις τυπικές της υποχρεώσεις σαν μέλος του Κόμματος. Συντρίμμια τα κουράγια της που θάψανε τη διάθεσή της κι ο χρόνος αμείλικτος εχθρός κι αυτός. Οι σύντροφοι της όμως δεν την ξεχνούσαν. Κάθε που 'χανε μάζωξη, συνέλευση, εξόρμηση κλπ., την καλούσαν να συμμετάσχει. Την τελευταία δε φορά που την επισκέφθηκαν της ανακοίνωσαν πως τη διέγραψαν απ' το Κόμμα γιατί η διαρκής απουσία της εμπόδιζε τη λειτουργία της οργάνωσης. Μεμιάς βουρκώσανε τα μελιά της μάτια, μα έκρυψε την υγρασία τους με του τσιγάρου της τον καπνό που τάχα τα ενόχλησε. Φύγανε οι σύντροφοι της...

Η Ρηνιώ σωριάστηκε στο παλιό ντιβάνι που 'τριξε απορημένο απ' τ' αναφιλητά της πίκρας και της απογοήτευσής της. Καθώς τα δάκρυα ασυγκράτητα αυλάκωναν τ' ολόδροσο πρόσωπό της, γιγαντώθηκε μέσα της το άσβεστο φίλτρο της αντικειμενικής μάνας. Σκούπισε με την ανάστροφη της παλάμης της και το τελευταίο άτακτο δάκρυ κι αποφάνθηκε πως οι σύντροφοί της αναμφίβολα είναι τίμιοι άνθρωποι, μα κείνο που τους λείπει για να 'χει αξία η τιμιότητά τους είναι η παραπέρα διαπαιδαγώγησή τους. Πήρε λοιπόν χαρτί και μολύβι κι έγραψε μια επιστολή προς την κομματική οργάνωση της περιοχής της.

«Στις εννιά Οκτώβρη, τραβώντας κατά το Πεδίον του Αρεως να πάρω κι εγώ μέρος στο πανελλαδικό συλλαλητήριο του ΚΚΕ ενάντια στη φτώχεια που επιβάλλουν στη λαϊκή οικογένεια οι πλουτοκράτες και τα πολιτικά τσιράκια τους, πέρασα απ' την Ομόνοια. Περπατώντας γοργά, πάνω στη σκουντούφλα μου σκουντουφλάω σε μια γυναίκα, σαραντάρα στην ηλικία, που καθισμένη οκλαδόν στην άκρη του δρόμου ζητιάνευε. Τη ρωτώ πόσα χρήματα ελπίζει να μαζέψει ολημερίς. Είκοσι ευρώ. μ' απαντά. Τόσα είχα κι εγώ στην τσέπη. Παρ' τα, της λέω. Παρ' τα, μόνο σήκω, την παροτρύνω. Σήκω να πάμε μαζί στο συλλαλητήριο ενάντια στην ανεργία και τη φτώχεια που σε κατάντησε ζητιάνα, της εξηγώ. Σιγά μην τρέχω εγώ σε συλλαλητήρια, μ' απαντά αποφασιστικά. Εβαλα τα είκοσι ευρώ πάλι στην τσέπη μου και τάχυνα το βήμα μου κατά κει που ανέμιζαν τα κόκκινα λάβαρα της περηφάνιας.

Οχι, αυτή η γυναίκα, Η ΖΗΤΙΑΝΑ, δε χρειάζεται βοήθεια. Βιολογικό καθαρισμό εγκεφάλου, που λέει ο λόγος, χρειάζεται, για να συνέλθει. Ολοι εκείνοι όμως που ζουν γύρω απ' το όριο της φτώχειας και που αντιμετωπίζουν περήφανα την ταξική τους θέση και κατάσταση, δικαιούνται βοήθεια για ν' αναπνεύσουν. Και φυσικά, οι σύντροφοί τους που έχουν έστω κι ελάχιστο περίσσευμα οξυγόνου οφείλουν να τους το προσφέρουν.

Θα σας το θέσω ξεκάθαρα, σύντροφοι. Αδυνατώ να πιστέψω πως συνειδητά δε νιώθετε άβολα όσοι από σας έχετε τη δυνατότητα ν' απολαμβάνετε σε ανεκτό επίπεδο όσα δικαιούται ο άνθρωπος, την ίδια στιγμή που ο σύντροφός σας, δίπλα σας μωρέ κι όχι παραπέρα, βουλιάζει μες στην άγρια φτώχεια.

Αλήθεια, ορέ σύντροφοι, πόσο άνετα νιώθετε όσοι στο σπίτι σας μπαίνουν δυο και τρεις μισθοί, όταν στου συντρόφου σας το σπίτι με το ζόρι μπαίνει μισός, άντε ένας ολόκληρος μισθός; Πόσο άνετα νιώθατε κάθε που διαβαίνατε το κατώφλι του υγρού ημιυπόγειου διαμερίσματός μου; Νοιαστήκατε στα γεμάτα για τα βάσανα μου; Κόμπιασε μια στάλα ο λαιμός σας όταν μάθατε πως είμαι πάλι άνεργη; Και 'κειο το καφεδάκι που σας φίλευα απ' το λαρύγγι μου το στερούσα. Το ξέρατε; Οχι! Δεν το ξέρατε, γιατί ποτέ δε νιώσατε σε βάθος τη φτώχεια μου. Μοιρολατρικά τη δεχόσασταν. Αυτό είναι όλο. Κι αυτό εν πολλοίς οφείλεται στο ότι η έννοια της συντροφικότητας, δυστυχώς, αποδεικνύεται αυστηρά περιορισμένη και μόνο σαν υπηρεσιακό κομματικό σας καθήκον. Μη στραβομουτσουνιάζετε, αγαπημένοι μου σύντροφοι, γιατί αν ήταν αλλιώς, εσείς που ζείτε κάπως αξιοπρεπώς οικονομικά, σίγουρα δε θα μ' είχατε αφήσει αβοήθητη, θα με είχατε βοηθήσει με τις όποιες δυνάμεις σας, στα όποια επίπεδα και τομείς, ώστε να μη βαλτώσω μες στη φτώχεια μου, που σημαίνει πως δε θα 'χα συρθεί να ρίξω άθελά μου σε δεύτερη μοίρα τις υποχρεώσεις μου την οργανωμένη πάλη. Θα μου πείτε πως ήταν υποχρέωση των συγγενών μου να μου συμπαρασταθούν. Διαφωνώ! Αυτοί δεν είναι κομμουνιστές. Δεν είναι σύντροφοί μου και σαν έρθει η ώρα της μεγάλης ταξικής σύγκρουσης, οι συγκεκριμένοι ή θα κλειστούν στο καβούκι ή θα σταθούν απέναντι, δίπλα στους εχθρούς του λαού.

Αν, λοιπόν, με δική σας πρωτοβουλία, μου 'χατε προσφέρει λίγο απ' το περίσσιο οξυγόνο σας ασφαλώς δε θα πάθαινα ασφυξία. Δεν το κάνατε όμως και δε γινόταν να σας το ζητήσω εγώ. Δεν είμαι ζητιάνα. Είμαι τόσο περήφανη και τόσο αποφασισμένη να πολεμήσω ενάντια στο καθεστώς που παράγει ζητιάνες - όποιας μορφής κι επιπέδου - που ενόψει του 17ου Συνεδρίου του ΚΚΕ αποφασίζω να προσφέρω για την οικονομική ενίσχυση του Κόμματός μας όλα μου τα χρήματα...».

Σηκώνεται ορθή, ανακλαδίζεται να ξεμουδιάσει το ταλαιπωρημένο της κορμί κι ανοίγει το ντουλάπι της κουζίνας. Μισό κιλό φακή, ένα τέταρτο του κιλού μακαρόνια, μισό μπουκάλι σπορέλαιο και λίγο αλάτι, όλες κι όλες οι προμήθειες στα ράφια του. Ανοίγει και το μικρό ξεχαρβαλωμένο της ψυγείο. Λίγο παραπάνω από μισό κουτί γάλα εβαπορέ, δυο ελιές κι ένα κομματάκι τυρί ό,τι κουβαλά στα σωθικά του. Παίρνει βαθιά ανάσα κι αναζητά με το βλέμμα της τη φθαρμένη μα και μοναδική τσάντα της. Κάπου εκεί μέσα έχει φυλαγμένο ένα πενηντάευρω για εξαιρετικά έκτακτη ανάγκη. Χαμογελά και μονολογεί κατά το συνήθειο της, που τ' απέκτησε ανεβαίνοντας χρόνια τώρα μονάχη το Γολγοθά της φτώχειας της. «Με 50 ευρώ ούτε εγώ ούτε τα παιδιά μου σωνόμαστε. Μόνο ένας τρόπος υπάρχει να σωθούμε: Η ενίσχυση του ταξικού λαϊκού κινήματος. Μα για να δυναμώσει τούτο πρέπει πρώτα να δυναμώσει η μάνα του, το ΚΚΕ. Και για να δυναμώσει το ΚΚΕ χρειάζεται ανθρώπους και χρήμα. Φαντάσου λέει, μαζί με την εξόρμηση, την προκήρυξη και την αφίσα, στους χώρους δουλιάς και τις γειτονιές, να μπορούσε το ΚΚΕ να διαφημίσει την πραμάτεια του και μέσα απ' τα ηλεκτρονικά κι έντυπα ΜΜΕ που υπηρετούν τους αφεντάδες. Ε, ρε κέφια! Φαντάσου λέει, ο "902" τηλεοπτικός σταθμός κι ο "902" ραδιοφωνικός, να μπορούσαν να σταθούν οικονομικά όπως απαιτείται. Ε, ρε γλέντια! Φαντάσου λέει, να μπορούσε ο "Ριζοσπάστης" να διαφημιστεί μέσα απ' τις διαπλεκόμενες κεραίες τους και η "Σύγχρονη Εποχή" να 'χε τη δύναμη να προβάλλει τις εκδόσεις της. Ε, ρε επιτυχίες! Ε, ρε ζόρια που θα τραβήξουνε οι δικομματικοί εταίροι και οι ουρίτσες τους, σαν πάρει σάρκα και οστά η μαζική αφύπνιση του λαού. Εκεί να δεις συναίνεση ΝΔ, ΠΑΣΟΚ. ΣΥΝ και Λ.Α.Ο.Σ... Με χεσμένα βρακιά θα τρέχουν να προλάβουν το κακό που τους βρήκε, οι κανάγιες»...

Η Ρηνιώ περιεργάζεται το τελευταίο της πενηντάευρω, ανάβει ένα τσιγάρο και ξαναπιάνει το μολύβι ν' αποτελειώσει την επιστολή.

«... Σύντροφοί μου, δε φτάνει να μπαίνετε στο σπίτι του φτωχού βιοπαλαιστή με "υπηρεσιακή" συνείδηση. Πρώτα πρέπει να χτυπάτε την πόρτα του με διάπλατα ανοιχτά συναισθήματα, ώστε ν' αφουγκραστείτε το προσωπικό του πρόβλημα. Επειτα να πάρετε διάφανα το πρόβλημά του και μπεσαλίδικα, κομμουνιστικά, να το συνδέσετε με τα κοινά προβλήματα, να νιώσει κι αυτός πως δεν είναι μόνος, ούτε ο μόνος που μαστιγώνεται απ' τον ιμπεριαλισμό. Και τέλος αν και όπως μπορείτε βοηθήστε τον και παραπέρα. Μόνο τότε θα τον πείσετε πως όντως αγωνίζεστε συνειδητά για τα παιδιά της Παλαιστίνης, του Ιράκ κλπ., άρα και για τα δικά του παιδιά πρώτα. Ισως, τότε σύντροφοί μου νιώσετε κι εμένα...».

Ανάβει ένα τσιγάρο ακόμη, καρφιτσώνει στην πρώτη σελίδα της επιστολής το χαρτονόμισμα και συνεχίζει το γράψιμο.

«...50 ευρώ έχω όλα κι όλα, σύντροφοι. Πάρτε τα. Δώστε τα στο Κόμμα από μένα και κυρίως απ' το στέρημα των παιδιών μου. Αυτό μπορώ να κάνω μόνο τούτη τη στράτα. Αύριο, αν χρειαστεί, θα δώσω και το αίμα μου, για να γυρίσει ο τροχός και να δρομολογηθεί επιτέλους ο σοσιαλισμός. Και μ' όλο το σεβασμό και την αγάπη που σας έχω. Είναι νομίζω ανάγκη να ζυγιάσετε κι εσείς στην παρούσα κατάσταση την οικονομική προσφορά σας στο μέλλον. Το δικό μου ζύγιασμα έδειξε 50 ευρώ. Δε γίνομαι φτωχότερη κι ας μην έχω ούτε σέντσι στο πορτοφόλι. Εμπρός, λοιπόν, όσοι δεν είστε αυστηρά μισθοσυντήρητοι κι έχετε ένα κάποιο οικονομικό απόθεμα, ενισχύστε το Κόμμα μας ενόψει του 17ου Συνεδρίου μ' ένα ολάκερο κόκκινο μισθό. Οι αυστηρά μισθοσυντήρητοι με μισό μισθό. Κι αυτοί που 'σαστε σαν κι εμένα και ζείτε γύρω απ' το όριο της φτώχειας, δώστε σύντροφοι ένα κόκκινο μεροκάματο, ακόμη κι αν χρειαστεί να το κόψετε απ' το γάλα των παιδιών σας, αφού πρώτα είναι συμφέρον των δραματικά φτωχών να δυναμώσει το ΚΚΕ κι έπειτα των υπολοίπων που κι αυτοί βασανίζονται απ' τον ιμπεριαλισμό.

Πριν κλείσω όμως την επιστολή μου, σύντροφοι, θα σας επιφορτίσω και με δυο λογάκια για την καθοδήγηση του Κόμματος, ξεκινώντας πάντα απ' την Κεντρική Επιτροπή. Πρέπει επιτέλους ν' αναλάβει αποφασιστικά κι αποτελεσματικά την ευθύνη της κατακόρυφης αύξησης του αισθήματος της συντροφικότητας».

Η Ρηνιώ πεισμένη πως δε λαθεύει, έβαλε σ' ένα φάκελο την επιστολή με το χαρτονόμισμα και κίνησε για την οργάνωση. Εκεί βρήκε το γραμματέα με άλλα τρία στελέχη της οργάνωσης να συζητούν στο μικρό γραφειάκι αριστερά και τους παρέδωσε το φάκελο. Επειτα έπιασε κι η ίδια την κουβέντα με 4-5 συντρόφους της που βρίσκονταν στο μεγάλο γραφείο. Αφού είπανε τα τυπικά κι αντάλλαξαν και κάμποσες απόψεις για τα τρέχοντα, τους καληνύχτισε και σηκώθηκε να φύγει. Πριν κλείσει την πόρτα πίσω της άκουσε τη φωνή του γραμματέα. «Στάσου Ρηνιώ. Η επιστολή σου μας έκανε όλους να δούμε καθαρότερα τη θέση μας και τις υποχρεώσεις μας τη δοσμένη στιγμή απέναντι στο μέλλον. Ενα κόκκινο βδομαδιάτικο σκόπευα να προσφέρω για οικονομική ενίσχυση του Κόμματος ενόψει του 17ου Συνεδρίου. Λάθος μου, όμως, αφού μπορώ να προσφέρω πολλά περισσότερα και δίχως μάλιστα να ζοριστεί άγρια η καθημερινότητα της οικογένειάς μου. Να... νοικιάζω μια γκαρσονιερούλα σ' έναν εργένη. Ε, δυο νοίκια απ' την γκαρσονιέρα μαζί μ' ολόκληρο το δώρο των χριστουγέννων απ' τη δουλιά μου θα τα δώσω στο Κόμμα. Ο μισθός μου, ο μισθός της γυναίκας μου και το δώρο απ' τη δουλιά της θα μας φθάσουν να ψευτοπορευτούμε οικονομικά μέχρι να ματαπληρωθούμε. Κι οι άλλοι τρεις σύντροφοι που μαζί διαβάσαμε την επιστολή σου, αποφάσισαν πως ούτε αυτοί θα προσφέρουν λιγότερο από μισό ως ένα κόκκινο μισθό ο καθένας τους στο Κόμμα. Παράλληλα, αποφασίσαμε να δώσουμε όλοι και κάτι παραπάνω να καλύψουμε και το δικό σου πενηντάευρω. Να γιατί σου ζητώ να πάρεις πίσω τα χρήματά σου. Απλά είναι τα πράματα Ρηνιώ μου. Θα σφίξουμε εμείς λίγο παραπάνω το ζωνάρι της φαμίλιας μας, για να καταφέρεις να πορευτείς κάπως κι εσύ οικονομικά. Κράτα λοιπόν τα λεφτά σου να στήσεις τσουκάλι για τα παιδιά στο σπίτι».

Τη Ρηνιώ την πήραν πάλι τα ζουμιά και πάλι φόρτωσε την υγρασία των ματιών της στον καπνό του τσιγάρου της. Ο γραμματέας την αγκάλιασε και της πρόσφερε καρέκλα να τα πουν με την άνεσή τους, έτσι ίσως όπως δεν τα 'χαν πει τόσα χρόνια, με μια συντροφικότητα φουντωμένη πυρκαγιά. «Κάτσε Ρηνιώ, να παραγγείλω απέναντι δυο σουβλάκια κι ένα καραφάκι κοκκινέλι. Να τα πούμε με την ησυχία μας», την κανάκεψε και κάτι ψιθύρισε στα πεταχτά στους άλλους συντρόφους που 'ταν παρόντες. «Πάμε για τα σουβλάκια και το κρασί», είπαν αυτοί και χάθηκαν.

Απόφαγαν κι απόπιαν και πριν αυτή αποχωρήσει, εκείνος της είπε με φωνή βαθιάς υπευθυνότητας κι αντρίκειας αυτοκριτικής, «φτιάξε Ρηνιώ μου ένα καινούριο βιογραφικό και δώσ' το μας... λάθος μας ήτανε που σε διαγράψαμε». Εκείνη βάσταξε τα τελευταία του λόγια βάλσαμο στην επαναστατική της ψυχή και πετώντας στα ουράνια από ευτυχία έφτασε στο φτωχικό της. Σαν άνοιξε την πόρτα βρήκε τα παιδιά της να καμαρώνουν και τα δυο μπρος στο παλιό καθρέφτη. «Μαμάκα, ήρθαν κάποιοι σύντροφοί σου απ' το ΚΚΕ. Η οργάνωση μας έστειλε δώρο αυτά τα δύο μπουφάν. Και για σένα μαμά αφήσανε αυτό το φάκελο». Η Ρηνιώ με χέρια ιδρωμένα από αγωνία άνοιξε το φάκελο. Βρήκε μέσα 250 ευρώ κι ένα διπλωμένο λευκό χαρτί Το ξεδιπλώνει και διαβάζει. «Συγνώμη συντρόφισσα».

Ενας κόμπος βαθιάς συγκίνησης κι ασύγκριτου δέους της φράζει το λαιμό και λύνεται μέσα από ένα λυγμό χαράς κι αισιοδοξίας. Τα παιδιά της κουρνιάζουν μες στο βλέμμα της γεμάτα απορία. «Τι συμβαίνει μανούλα»; Τα σφίγγει τρυφερά στην αγκάλη της και τους εξηγεί. «Σε λίγο παιδιά μου ξεκινά το 17ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ του ΚΚΕ. Αυτό συμβαίνει!»

Της
Καλής ΓΚΕΛΜΠΕΣΗ-ΓΚΙΟΥΝΗ

Οι νόμοι της μαρξιστικής διαλεκτικής

Οι νόμοι της μαρξιστικής διαλεκτικής

Η μαρξιστική διαλεκτική είναι η μόνη επιστημονική μέθοδος γνώσης, αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του διαλεκτικού και του ιστορικού υλισμού και είναι η επιστήμη των πιο γενικών νόμων της φύσης, της κοινωνίας και της νόησης. Εχει δε τους δικούς της νόμους, τους οποίους σήμερα παρουσιάζουμε.

1. Ο ΝΟΜΟΣ ΤΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΑΛΗΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΘΕΤΩΝ

Πηγή και εσωτερικό περιεχόμενο του προτσές της εξέλιξης είναι η πάλη των αντιθέτων. Ο Β. Λένιν θεωρούσε την παραδοχή των εσωτερικών αντιθέσεων μέσα στα αντικείμενα της φύσης πυρήνα όλης της μαρξιστικής διαλεκτικής ως επιστήμης. «Στην κυριολεξία η διαλεκτική - έγραφε - είναι η μελέτη της αντίφασης που υπάρχει στην ουσία των αντικειμένων». Η πάλη των αντιθέτων αποτελεί ιδιαίτερο είδος αλληλουχίας και αλληλοκαθορισμού των φαινομένων και η αιτία της βρίσκεται στην αντιφατικότητα των φαινομένων και στην αλληλεπίδρασή τους. Τα αντίθετα είναι οι αντιτιθέμενες η μία στην άλλη πλευρές, δυνάμεις, τάσεις των φαινομένων. Αυτά αποκλείουν και συνάμα καθορίζουν το ένα το άλλο. Παράλληλα, τα αντίθετα είναι πλευρές, στοιχεία της αντίφασης που αποτελεί την αμοιβαία σχέση των αντιθέτων. Η διαλεκτική, δηλαδή, εξετάζει το κάθε πράγμα ως άθροισμα και ενότητα των αντιθέτων, αντίθετα προς τη μεταφυσική που απορρίπτει τις εσωτερικές αντιθέσεις της εξέλιξης της φύσης και της κοινωνίας.

Η πάλη των αντιθέτων, που ενυπάρχει στα αντικείμενα και στα φαινόμενα, είναι αντικειμενική νομοτέλεια όλου του υλικού κόσμου, είναι η κινητήρια δύναμη του προτσές της εξέλιξης. Στη φύση, δηλαδή, και στην κοινωνία υπάρχουν εσωτερικές αντιθέσεις, που προσιδιάζουν στα αντικείμενα και στα φαινόμενα. Στην αλληλεπίδραση αυτών των αντιθέτων καθοριστικός είναι ο ρόλος των εσωτερικών αντιθέσεων. Η υλιστική διαλεκτική κάνει διάκριση ανάμεσα σε ανταγωνιστικές αντιθέσεις στην κοινωνία και σε μη ανταγωνιστικές αντιθέσεις. Οι ανταγωνιστικές, εξαιτίας της ύπαρξης εχθρικών τάσεων, μπορούν να λυθούν μόνο με έκρηξη, με επαναστατική βία, με την κατάλυση των εκμεταλλευτικών κοινωνικών καθεστώτων, ενώ οι μη ανταγωνιστικές, χάρη στην απουσία εχθρικών τάξεων στη σοσιαλιστική κοινωνία, μπορούν να λυθούν έγκαιρα χωρίς ρήξη, με βάση τη στερέωση και την παραπέρα ανάπτυξη του σοσιαλιστικού κοινωνικού καθεστώτος.

Τι λογής, όμως, είναι αυτή η πάλη των αντιθέτων μέσα στο φαινόμενο; Στο ερώτημα αυτό η σύγχρονη φυσική δίνει απάντηση διαπιστώνοντας, π.χ., ότι στον πυρήνα του ατόμου δρουν αντίθετες δυνάμεις - οι δυνάμεις της έλξης και της απώθησης. Ετσι ο πυρήνας και το περίβλημα του ατόμου βρίσκονται σε σχέση αντίφασης, διότι ο πυρήνας είναι φορτισμένος θετικά, ενώ το περίβλημα, που αποτελείται από ηλεκτρόνια, είναι φορτισμένο αρνητικά. Στον ενόργανο κόσμο οποιοσδήποτε ζωντανός οργανισμός σε κάθε στιγμή του χρόνου παραμένει ο ίδιος, διατηρεί την ποιοτική του προσδιοριστία, ταυτόχρονα όμως είναι και αλλιώτικος επειδή λόγω της ακατάπαυστης εναλλαγής με τις λειτουργίες της αφομοίωσης και της ανομοίωσης των ουσιών ανανεώνεται όλη την ώρα. Στην κοινωνία οι αντίθετες τάξεις με τα αντίθετα συμφέροντα απαρτίζουν ταυτόχρονα την κοινωνική ζωή της. Ενότητα, όμως, των αντιθέτων σημαίνει ότι αυτά αποτελούν τις αναπόσπαστες πλευρές ενός φαινομένου και ότι αλληλοκαθορίζονται. Τα αντίθετα, δηλαδή δεν μπορούν να υπάρξουν το ένα χωρίς το άλλο ούτε είναι δυνατόν, λ.χ., να νοηθεί το αντικείμενο ή το φαινόμενο έξω από την ενότητά του. Δεν είναι δυνατό, δηλαδή, να χωριστεί ο βόρειος πόλος του μαγνήτη από το νότιο ή να υπάρχει αφομοίωση χωρίς την ανομοίωση. Ακόμη η ενότητα των αντιθέτων εκδηλώνεται και με το ότι κάτω από ορισμένες συνθήκες οι αντίθετες πλευρές ισορροπούν. Η ισορροπία είναι σχετική, προσωρινή, στην πορεία της ανάπτυξης διαταράσσεται, πράγμα που οδηγεί στην εξαφάνιση ενός πράγματος και στην εμφάνιση ενός άλλου με μία καινούρια ενότητα των αντιθέτων. Για παράδειγμα, στο νεαρό ζωικό οργανισμό επικρατεί το προτσές της αφομοίωσης, στην ώριμη ηλικία η αφομοίωση και η ανομοίωση ισορροπούν, ενώ στη γεροντική ηλικία επικρατεί το προτσές της ανομοίωσης. Αν η ενότητα είναι σχετική, τόνιζε ο Λένιν, η πάλη τους είναι απόλυτη, όπως απόλυτη είναι η ανάπτυξη και η κίνηση.

Η πάλη αυτή, λοιπόν, των αντιθέτων προωθεί την κίνηση και την εξέλιξη των φαινομένων, αποτελώντας και την κύρια πλευρά της αντίφασης. Ετσι, π.χ., η κίνηση των πλανητών γύρω από τον ήλιο και η σταθερότητα του ηλιακού συστήματος είναι αποτέλεσμα της ελκτικής δύναμης, που απομακρύνει τους πλανήτες από τον ήλιο. Αν δεν υπήρχε η πρώτη οι πλανήτες θα χάνονταν στο άπειρο διάστημα και αν δεν υπήρχε η δεύτερη οι πλανήτες θα 'πεφταν πάνω στον ήλιο. Προϋπόθεση, λοιπόν, για την ύπαρξή τους είναι η αντιφατική αλληλεπίδραση των αντιθέτων δυνάμεων. Πηγή, δε, ανάπτυξης στη ζωντανή φύση είναι η αλληλεπίδραση της κληρονομικότητας και της μεταβλητότητας των αντιθέτων τάσεων και ιδιοτήτων στην ανάπτυξη του οργανισμού. Χάρη, δηλαδή, στην κληρονομικότητα ο οργανισμός διατηρεί τα χαρακτηριστικά του γνωρίσματα, χάρη όμως στη μεταβλητότητα την ικανότητά του για ανανέωση και προσαρμογή. Ακόμη, κινητήρια δύναμη ανάπτυξης των εκμεταλλευτικών κοινωνιών είναι η πάλη των τάξεων, γιατί μόνο μ' αυτή πραγματοποιείται το πέρασμα σε ανώτερο κοινωνικό σύστημα, αλλά και στη γνώση, η αντίφαση, π.χ., μεταξύ αντικειμενικού και υποκειμενικού, σχετικού και απολύτου κλπ. είναι μορφές της πάλης των αντιθέτων. Εξάλλου, οι αντιθέσεις δεν είναι αμετάβλητες και αποστεωμένες, αλλά αναπτύσσονται και περνούν από στάδια, όπως είναι το αρχικό στάδιο της απλής διαφοράς, το στάδιο του αντιθέτου που είναι στάδιο της αναπτυγμένης αντίφασης, και το στάδιο της σύγκρουσης, όπου η αντίφαση φτάνει στο έπακρο. Ενώ χαρακτηριστικό γνώρισμα των αντιθέσεων και η σπουδαιότερη ιδιομορφία των αντιφάσεων στη σοσιαλιστική κοινωνία είναι ο μη ανταγωνιστικός τους χαρακτήρας γι' αυτό με το μέρος του καινούριου τάσσεται η συντριπτική πλειοψηφία του λαού, που αντιπαλεύει το ξεπερασμένο και τείνει προς τη λύση των αντιφάσεων αυτών με την κριτική και την αυτοκριτική, την ιδεολογική ενότητα καθώς και με ολοένα καινούριους τρόπους λύσης των μη ανταγωνιστικών αντιθέσεων.

2. Ο ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ ΠΕΡΑΣΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΠΟΣΟΤΙΚΩΝ ΑΛΛΑΓΩΝ ΣΕ ΠΟΙΟΤΙΚΕΣ

Το πέρασμα των ποσοτικών αλλαγών σε ριζικές ποιοτικές αλλαγές είναι ένας από τους πιο γενικούς νόμους της εξέλιξης της φύσης και της κοινωνίας. Η μαρξιστική διαλεκτική δείχνει ότι το προτσές της εξέλιξης είναι το πέρασμα από ασήμαντες ποσοτικές αλλαγές σε ποιοτικές αλλαγές, σε ριζικές δηλαδή αλλαγές, που επέρχονται με μορφή αλματικού περάσματος από τη μία ποιοτική κατάσταση στην καινούρια. Η διαλεκτική διδάσκει ακόμη ότι το προτσές της εξέλιξης, παρά τις παλινδρομήσεις, πρέπει να το βλέπουμε με κατεύθυνση πάντοτε προς την ανοδική πορεία της εξέλιξης και το πέρασμα κατά το άλμα ότι συνίσταται στη διακοπή του βαθμιαίου και δεν απέρχεται τυχαία αλλά νομοτελειακά, ως αποτέλεσμα συσσώρευσης ποσοτικών αλλαγών. Στη φύση συντελείται με άλματα το πέρασμα από τη μία στην άλλη κατάσταση, όπως, π.χ., στην περίπτωση της θέρμανσης ή της ψύξης του νερού., ή στην κοινωνία συντελείται με τα άλματα των επαναστάσεων, που είναι η ατμομηχανή της ιστορίας, οι κινητήριες δηλαδή δυνάμεις της.

3. Η ΑΡΝΗΣΗ ΤΗΣ ΑΡΝΗΣΗΣ

Ο νόμος της διαλεκτικής άρνησης συνίσταται στο ότι το καινούριο παίρνει τη θέση του παλιού, δηλαδή το ένα στάδιο αντικαθιστά το άλλο. Αρνηση, δηλαδή, ονομάζεται η διαδικασία του περάσματος από το παλιό στο καινούριο. Η άρνηση έχει καθολικό χαρακτήρα, προσιδιάζει δηλαδή σ' οποιαδήποτε ανάπτυξη στη φύση και στην κοινωνία. Πέφτοντας, π.χ., στη γη ο σπόρος φυτρώνει με την επίδραση της θερμότητας και της υγρασίας και από αυτόν αναπτύσσεται το φυτό που αποτελεί άρνηση του σπόρου. Οπως ο σοσιαλισμός στην κοινωνία αποτελεί άρνηση του καπιταλισμού. Η άρνηση έχει την αιτία της στην ενότητα και την πάλη των αντιθέτων που ενυπάρχουν στα φαινόμενα, αλλά η ίδια η άρνηση αποτελεί τη λύση της εσωτερικής αντίφασης με την υπερνίκηση της παλιάς, συντηρητικής πλευράς και την επικράτηση της καινούριας προοδευτικής πλευράς. Ετσι η ανάπτυξη αποτελεί τη διαδικασία όπου το παλιό υποβάλλεται συνεχώς σε άρνηση και αντικατάσταση από το καινούριο. Δίχως αυτό δεν υπάρχει ανάπτυξη. Δεν υπάρχει όμως χάσμα μεταξύ του παλιού και καινούριου γιατί η διαλεκτική άρνηση διατηρεί ό,τι καλύτερο υπήρξε στο παλιό, αν και το προτσές δε συντελείται με απόλυτα καθαρή μορφή. Μπορεί δηλαδή να διατηρηθούν και επιβιώσεις ή αρνητικά υπολείμματα του παλιού, που βαθμιαία όμως ξεπερνιούνται (επιβιώσεις, π.χ., του καπιταλισμού στη συνείδηση μερικών ανθρώπων που ζουν στη σοσιαλιστική κοινωνία). Το κάθε καινούριο, αναπτυσσόμενο, θα γίνει παλιό αργά ή γρήγορα. Ετσι, νόμος της ανάπτυξης είναι η άρνηση της άρνησης, που στο σοσιαλισμό δε γίνεται με επανάσταση, αλλά με πέρασμα σε νέο στάδιο ανάπτυξης της κοινωνίας.

Η μικρή Μουριόμ και η καλή θάλασσα

Η μικρή Μουριόμ και η καλή θάλασσα

Γρηγοριάδης Κώστας

Η μικρούλα Μουριόμ έξυσε δυνατά τον αγκώνα της. Αυτό που την τσίμπησε είχε πολλή κακία! Υστερα, όμως, από πολλή ώρα της άρεσε. Κάτι ψυχανεμίστηκε η μάνα και της σκέπασε το χέρι μ' ένα κουρέλι. Ταρακουνήθηκαν απότομα και σφίχτηκε. «Μη φοβάσαι», την άκουσε, «είναι καλή η θάλασσα».

Χωμένη βαθιά στο διπλόφαρδο κόρφο, με τη μυρουδιά που την ημέρευε πιο δυνατή από παλιά, κρατούσε σφιχτά το δικό της παιδάκι από πλαστικό, στην αγκαλιά της. «Μη φοβάσαι», του ψιθύρισε. «Δεν ακούς τη μάνα! Είναι καλή η θάλασσα, μικρό μου». Ωστόσο, έτρεμε. Κι άλλο δυνατό κούνημα. Κι άλλο ακόμα πιο δυνατό. Κάρφωσε τα νυχάκια της στο ρούχο. Μερικές πολύ κρύες σταγόνες έβρεξαν το κεφάλι της. Κοίταξε πάνω και είδε πολλά αστέρια που κουνιόνταν σαν τρελά. Ζαλίστηκε λίγο.

Και στη γειτονιά της είχε τόσα πολλά σαν νύχτωνε. «Οταν μάθω να μετρώ πάνω από το δέκα, μια νύχτα, θα τα μετρήσουμε μαζί», της είχε τάξει ο Ταρέκ - Ασίζ, ο φίλος της. «Εγώ ξέρω πόσα είναι», του είπε κι εκείνος γέλασε με την ψυχή του. «Τι μας λες! Σιγά μην ξέρεις και τη θάλασσα!».

Γύρω απ' το σπίτι, γύρω κι απ' το χωριό της, πού θάλασσα. Σκόνη και πέτρες. Κάθε φορά που περνούσαν τα μεγάλα, σκουροπράσινα αυτοκίνητα με τους στρατιώτες και τις βρισιές τους, γέμιζε ο τόπος απ' αυτή τη σκόνη κι όλα πέθαιναν. Οταν σκέπασαν τον πατέρα της, μέσα στη γη, αυτό την πείραξε πιο πολύ κι απ' τα ουρλιαχτά της μάνας της: «Αλίμονο, συμφορά μου!!! Ενας είναι ο Αλάχ!!!». Ηξερε καλά τι είναι να μπαίνει στη μύτη σου και να μη μπορείς να ανασάνεις.

Το μόνο νερό, ένα μεγάλο πηγάδι στην άκρη του χωριού. Είχε κι ένα δέντρο με τεράστιο κορμί μα πολύ λίγα κλαδιά. Δύσκολα έβρισκες τη σκιά του. Η γιαγιά έλεγε πως, κάποτε, χωρούσαν όλοι οι άνθρωποι από κάτω του, αλλά τώρα πια...

Τη θάλασσα όμως την ήξερε. Πολύ καιρό της έλεγε γι' αυτήν, η μάνα της. «Θα δεις, είναι καλή η θάλασσα. Είναι τόοοσο μεγάλη και θα κάνουμε μαζί ένα ωραίο ταξίδι, να βρούμε το θείο Χαμέντ. Θα έχεις απ' όλα τα καλά, λουλούδι μου. Αυτά που μας κλέψανε κι άλλα πολλά. Η θάλασσα τραγουδάει, το ξέρεις;» Το ήξερε. Κι αυτό κι άλλα πολλά, αληθινά ή όχι. Ηξερε πως ρουφάει όλα τα ποτάμια και γι' αυτό είναι μεγάλη. Πως την περιδιαβαίνουνε διάφοροι Σεβάχ, που τους καταπίνει κι ύστερα τους ξερνάει πιο όμορφους και πιο σοφούς. Γεμάτη μπουκάλια με μηνύματα. Κι ο ήλιος, κάθε πρωί μ' αυτή νίβει τη σκόνη απ' τα μάτια του.

Το στομάχι της σφίχτηκε απότομα. Τώρα κουνιόταν συνέχεια κι αυτό δεν της άρεσε καθόλου. Ενιωθε χάλια μα δε μίλησε. Κρατήθηκε απ' το κουκλάκι της και του τραγούδησε ένα ολοκαίνουργο τραγούδι. Ελεγε για το μεγάλο τραπέζι που θα κάνανε στους φίλους της όταν γυρνούσαν στο σπίτι. Τραγουδούσε και έτρεμε σαν ψαράκι και κατάπινε την αναγούλα απ' τ' άδειο στομάχι της.

Στο μυαλό της ήρθε τότε που φέρανε τα δυο μεγάλα αδέρφια της. Πρόφτασε μια μόνο ματιά πριν την αρπάξουν, μα ήταν αρκετή για να χορτάσει αίμα ξερό, πηγμένο στη σκόνη. Εκανε εμετό κι ο Ταρέκ Ασίζ της κρατούσε το χέρι κι έλεγε τραγουδιστά όλη την ώρα, «Ανάθεμα, ανάθεμα» μαζί με άλλα λόγια, ανάκατα. Με την πρώτη ευκαιρία θα του έγραφε σε ένα χαρτάκι μικρά, ωραία, κυματιστά γραμματάκια. Οσα ήξερε. Τι καλά που θα ήταν να τον είχε παρέα στο ταξίδι! Ηταν πολύ μεγάλο και βαρετό.

Νύχτα με νύχτα, πότε πάνω σε ζώα, πότε σε σαράβαλα καμιόνια και πολλές φορές με τα πόδια, ώρες ατέλειωτες. Είχε βαρεθεί και γκρίνιαζε αλλά η μάνα της δεν τη μάλωσε ποτέ. Στο τέλος απελπίστηκε κι έπαψε να γκρινιάζει. Ακολουθούσε όσο μπορούσε αμίλητη, κρατώντας το κουκλάκι της απ' το πόδι, να κρεμανταλίζεται και μόνο κάπου και πού δάκρυζε χωρίς να κλαίει. Την ημέρα κρυμμένοι σε αποθήκες, πιο σκοτεινές κι απ' τη νύχτα. Πάλι καλά που, κείνος ο βρώμικος γέρος, στην αρχή, της έδωσε το κουκλάκι. Είχε την έννοια του κι έτσι περνούσε η ώρα. «Στο σπίτι, να ξέρεις, έχω μια πολύ καλύτερη από σένα. Εμεινε να με περιμένει. Εσένα θα σε λέω..., Ταμίνα! Θέλεις;» Δεν την άφησαν να πάρει μαζί της τίποτα. Ούτε την αγαπημένη της κούκλα, να μην πιάνει τόπο. Ετσι κι αλλιώς, άλλα παιχνίδια δεν είχε.

Τα παιδιά στη γειτονιά παίζανε με σφαίρες και σίδερα που αφήνανε οι στρατιώτες. Δεν έμεινε και τίποτ' άλλο πια. Εκείνη δεν τα πλησίαζε αυτά. Κάποια παιδιά είχαν ματώσει κι ένα σκοτώθηκε. Ο Ταρέκ Ασίζ έκανε μια μεγάλη πληγή στο χέρι του κι έτρεχε σα βαρεμένο κοτόπουλο, έτσι αστεία, που, η μικρή Μουριόμ, γελούσε συνέχεια, χωρίς να μπορεί να σταματήσει. Πέρασε πολύς καιρός μέχρι να της ξαναμιλήσει κι άλλος τόσος για να του μιλήσει εκείνη. Υστερα, μια μέρα, πήγε στο σπίτι της μ' ένα μπουκάλι δροσερό ποτό, για να γίνουν πάλι φίλοι.

«Διψάω, Ταρέκ Ασίζ! Το στόμα μου στέγνωσε, καλέ μου φίλε!». Το στόμα της, αλήθεια, ήταν κατάξερο. Απ' το φόβο, ίσως. Η μάνα της έδωσε ένα πανί βρεγμένο και της χάιδεψε το μάγουλο με το ξυλιασμένο χέρι. «Σε λίγο θα σου δώσω νεράκι, καλή μου. Τώρα θα σε πειράξει. Κοντεύουμε, λουλούδι μου. Φάνηκαν τα φώτα. Να, τα βλέπεις;» Την άφησε για λίγο, τάχα για να τα δει, εκείνη προσπάθησε, μα το χάλι της χειροτέρεψε και μαζώχτηκε. Ρούφηξε το πανί μέχρι που στέγνωσε κι έμεινε να το 'χει στο στόμα.

Κάτι χτύπησε τη βάρκα πολύ δυνατά κι ακούστηκαν φωνές. Γύρισε στην κούκλα της. «Μη φοβάσαι, κουτό», μα ήταν η δική της καρδούλα που χοροπήδαγε. Η μάνα την έσφιξε κι άλλο. Ακουγε τώρα συνέχεια τους μεγάλους να φωνάζουν διάφορα και στο τέλος, πάντα, «Ενας είναι ο Αλάχ»!. Της ήρθαν αναφιλητά. Προσπάθησε να κρατηθεί μα δεν τα κατάφερε. Ούτε να κλάψει μπορούσε, όπως μερικές γυναίκες που κλαίγανε δυνατά. Η μάνα, μέσα στη συμφορά, της έδωσε ένα μπισκότο. «Για το στομαχάκι σου, λουλούδι μου. Φα' το, θα σου κάνει καλό. Φτάνουμε σε λίγο».

Τέτοια μπισκότα, της έδιναν πολλά στο ταξίδι. Στην αρχή της άρεσαν κι έφαγε αρκετά, μα στο τέλος τα βαρέθηκε. Στο σπίτι είχε πολύ καιρό να φάει μπισκότα. Και τα φαγητά ήταν λίγα πια. Ολο τα ίδια και πάλι καλά. Η μάνα της μασούλαγε ό,τι περίσσευε, η καημένη. Είχε γίνει πολύ αδύνατη και γριά. Ομως, τώρα που θα φτάνανε, θα τρώγανε μέχρι να χορτάσουν.

Εχωσε ένα κομμάτι στο στόμα της, μα 'κείνο τρίφτηκε και κόλλησε και δεν κατέβαινε με τίποτα. Ηταν κι αρμυρό. Δοκίμασε να το δώσει στην κούκλα της αλλά 'κει απάνω κάτι έγινε. Μεγάλος σαματάς, η βάρκα έγειρε πολύ, ακόμα κι άλλο και ήρθαν πολλά νερά. Πλατσούρισε στο σκοτάδι χωρίς να καταλαβαίνει το τι έγινε. «Μουριόοομ, λουλούδι μου!!!», άκουσε τη μάνα της, σαν από μακριά και μετά τίποτα. «Μάνααα, μη μ' αφήνεις!!!» ούρλιαξε μια, παραλυμένη απ' το φόβο κι ύστερα ένιωσε ένα χτύπημα κι ένα δυνατό πόνο στο κεφάλι της. «Καλή μου θάλασσα! Σώσε με, καλή μου θάλασσα! Μάνα! Ταμίνα!», φώναξε και πήρε να σβήνει.

Εγειρε στο πλάι, κουλουριασμένη, σα να κοιμόταν μέσα στη χαλασιά. Μάζεψε τα χεράκια και τα πόδια και τα δαχτυλάκια των ποδιών ακόμα και βυθίστηκε ήσυχα - ήσυχα, και τότε...!

Ενα γαλακτερό φως την τύλιξε και την κρατούσε απαλά και μια κορδέλα θαλασσιά έσμιξε στ' αφάλι της. Πήρε να γλυκαίνει το πρόσωπο της, σα να χαμογελούσε κι έβαλε τον αντίχειρα στο στόμα. Μερικές ιριδίζουσες πομφόλυγες βγήκαν απ' τα χείλια της και πλανήθηκαν στο φωσφόρο συννεφάκι κατά πού ήθελαν. Η Πλωτώ και η Κυμμοδόκη πρόστρεξαν, πάνω στα δελφίνια τους να την κανακέψουν μ' ένα τραγούδι που δεν ακούγεται στ' αυτιά μας. Πλανώμενα μετέωρα στόλισαν μπουκέτα φωτονίων, θρεμμένοι, ευγενικοί ιππόκαμποι τη φύλαγαν απ' τ' αρπακτικά και τους θεούς των, όσο ταξίδευε για τ' όνειρο που θα ζωντάνευε τις χαμένες μέσα στα ψεύδη αλήθειες. Τότε η Νέμεση θα έκανε σωστά τη δουλιά της κι η μικρή Μουριόμ, αγκαλιά με την καλή θάλασσα και τη μάνα της θα έστρωνε το μεγάλο τραπέζι για τους φίλους της και τ' άλλα παιδιά της Γης, τ' αδικημένα...

Ψέματα!!! Μ' ακούτε: Αθλια ψέματα! Τίποτα απ' όλα τούτα, παρά μόνο θάνατος ανάξιος όσο κι η ζωή. Ευθύνες σκοτεινές, τάχα μου αξεδιάλυτες κι ένας ωκεανός άρρωστης ανοησίας. Οχου, άτυχο λουλουδάκι μου, που δε χρειάστηκε να σε ξεριζώσουν, όπως παλιότερα, γιατί έσυρες μόνη τις ριζούλες σου μέχρι το πουθενά. Οργή και θλίψη, μα πώς να σε θρηνήσω όπως σου πρέπει, που έρχεται η αυριανή και παίρνει με το έτσι θέλω τη θέση της. Αδικα σέρνεται η γραφίδα στο ψυχοχάρτι. Η μικρή Μουριόμ πνίγηκε, πάει!

Ο Νικόλας μάζεψε πάνω στη βάρκα τη «μάνα» του παραγαδιού. Κοίταξε τα ψάρια στο πανέρι και ευφράνθηκε. Ποιος να το 'λεγε πως θα γινόταν τέτοια γαλήνη, μετά από μια τόσο άγρια νύχτα! «Οποιος πνίγηκε το μετάνιωσε», μονολόγησε κι ύστερα, «Α, είναι καλή η θάλασσα». Εβαλε πλώρη για το λιμάνι κι ούτε που πρόσεξε το πλαστικό κουκλάκι που λικνιζόταν εκεί κοντά, ύπτιο, γυμνούλι, μόνο.

Του
Σταύρου ΚΟΥΤΡΑΚΗ

Κατακρεουργημένη σκέψη...

Κατακρεουργημένη σκέψη... 


Αγριος τίτλος για κατακαλόκαιρο θα μου πεις, σύντροφε. Λες και δεν ξέρουμε κι εσύ κι εγώ πως είναι κατάμαυρο από την ανεργία και την αγωνία. Κι η ζέστη κι η θερινή ραστώνη έχουν δώσει τη θέση τους σε κείνη την οσμή του κάρβουνου που ακόμα καπνίζει έχοντας αφαιρέσει ζωή κι ελπίδα. Σαν αποκαΐδια τα τρέχοντα ζητήματα που στέλνει η πραγματικότητα να θολώσουν τον ταραγμένο από τα βάσανα νου. Θεριστής ταξικός κλέβει τη σοδειά κάθε ανθρώπου κι ως κι οι αγέννητοι, εξαγγέλλεται, ότι οφείλουν φόρο κεφαλικό της ίδιας τους της ύπαρξης. Ποιος θα το φανταζόταν ότι θα πληρώναμε οι άνθρωποι περατατζίδικα εισόδια στη ζωή αντί για εξόδια όπως χιλιάδες χρόνια τώρα.
Εγραφα τις προάλλες ότι χωρίς παιδεία είναι ολότελα άχρηστα τα εργαλεία. Και χωρίς εκπαίδευση είναι κι επικίνδυνα. Δεν μπορείς να δουλέψεις το αμόνι, μήτε τον τόρνο και τη θεριζοαλωνιστική μηχανή χωρίς να σου πουν και να σου δείξουν οι προηγούμενοι. Δεν μπορείς να καβαλήσεις το τριαξονικό σαν παπάκι, δεν γίνεται να παίξεις με τα χημικά στο εργαστήριο χωρίς γνώση και μάθηση και την πείρα του δασκάλου. Καλφάδες χωρίς κάλφα δεν γίνονται. Ακόμα και στον πόλεμο, κυρίως μάλιστα σ' αυτόν, δεν πας χωρίς να παίζεις το ...μαχαίρι στα δάχτυλα όπως οι πολεμιστές πριν από σένα... Και γράφω το μαχαίρι στην εποχή των βομβών νετρονίου, μόνο και μόνο για να θυμόμαστε πως ποτέ δε φταίει το μαχαίρι αλλά το χέρι που το κρατά κι αυτό είναι που φτιάχνει τον ήρωα ή το φονιά. Ανθρωπος χωρίς παιδεία είναι υποψήφιος φονιάς γιατί γίνεται πιόνι στα χέρια του αφέντη, του παπά, του φίλου φίδι, της ανάγκης, της οργής, της μοναξιάς...
Το ξέρουν αυτό πολύ καλά οι έχοντες και κατέχοντες και το μαχαίρι και το πεπόνι. Μοιράζουν λοιπόν από ένα μαχαίρι στον καθένα κι ύστερα βγάζουν ένα πεπόνι για χίλιους στην κλήρωση. Το θέαμα της ανεκπαίδευτης δημοκρατίας έτσι στήνεται. Σαν τσίρκο επιβίωσης. Και δημοκρατικότατα η σφαγή γίνεται το δίκιο του μαχαιροβγάλτη και ποτέ του εργάτη. Βουτάς χωρίς παιδεία, κυρίως και προπάντων χωρίς πολιτική παιδεία στο tweeter (το κοινωνικό δίκτυο όπως το εξωραΐζουν οι κερδίζοντες θησαυρούς απ' αυτό κι εγώ εδώ θα το λέω χάριν συντομίας Τ) και γίνεσαι σε μια νύχτα, άντε σε μια μικρή περίοδο ζωής, διάσημος, κόμμα, απόκομμα, μαύρο πρόβατο, φωτεινός δικτάτορας, φονιάς, άγγελος, φιλάνθρωπος, ραντεβουδιάρης, γνωμοδότης, εμπειρογνώμων, σοφός εν αγνοία σου, πετυχημένος, απόβρασμα, κι ό,τι βάλει ο νους που κατακρεουργείται σε μια επικοινωνία τόσο ...ελεύθερη όσο η δυνατότητα των «ενδιαφερομένων» να σε παρακολουθούν, να σε καταγράφουν, να σε σφυγμομετρούν, να σε κρίνουν, να σε δημοσκοπούν, να σε στοχοποιούν κατά το δοκούν. Το μεγαλύτερο δημοπρατημένο πρόγραμμα στο χώρο του Διαδικτύου στις ΗΠΑ αυτή τη στιγμή είναι η δημιουργία προγράμματος καταγραφής και ομαδοποίησης των απόψεων των χρηστών των κοινωνικών μέσων (χα χα χα χα). Τι πρωτότυπο ιμπεριαλιστικό μοντελάκι κι αυτό!
Η ψευδαίσθηση της πρόσληψης της εκτόνωσης ως ελευθερία είναι το πρόβλημα παιδείας. Οχι το Τ. Μετατρέπει τη δράση σε πληροφορία. Τη συνολική σκέψη σε στιγμιαίες φωτογραφίες, την κατακρεουργεί στη στιγμή. Την εκτοξεύει ως πυροτέχνημα και αμέσως μετά διά της πολλαπλότητας των παραληπτών ερμηνευτών, σε μια αναπαραγόμενη «προσωπογραφία» που έχει και επιπτώσεις και υπαγορεύει συμπεριφορά. Την απροσδιόριστη χειραγώγηση την κατάλαβαν αμέσως τα φασισταριά, οι φονιάδες κι οι κυνηγοί συμφερόντων. Στήνουν καρτέρια και παγίδες. Πνίγουν κάθε δυνατότητα να πάει η σκέψη παραπέρα. Στήσαν κόμματα. Ομάδες στόχους. Παγίδες για αφελείς και απολίτικους. Σε μια παρέα ζωντανή κι όχι τήλε, άμα πεις μια χοντράδα, μια κρυάδα, μια μαλακία βρε αδερφέ, εισπράττεις άμεσα την αντίδραση. Νιώθεις ότι μπορεί και να βρεθείς στην απ' έξω. Εχεις, και καταβάλεις και το τίμημά της. Επιλογή. Στο Τ όμως δεν μπορείς να φανταστείς πόσους ίδιους με σένα μπορείς να βρεις. Δεν τους ξέρεις, δεν τους έχεις διαλέξει. Αλλά δεν σ' αφήνουν μόνο. Κι έτσι νομιμοποιείς κάθε εκτόνωσή σου χωρίς τίμημα ώσπου... Εκπαιδεύεσαι να μπορείς να ξέρεις χωρίς να μαθαίνεις, χωρίς να κοπιάζεις, τα πάντα και προπάντων τον εαυτό που σου υπαγορεύουν άλλοι. Κουκίδα σε κάδρο.
Απ' όλο τον ντόρο για την κοπελιά που έχασε την Ολημπιάδα, απ' την έκλυση τόνων σχολιαστικής ανοησίας και διατεταγμένων όψιμων πραιτωριανών υπέρ και κατά, χάθηκε η ουσία. Που κρύβεται στην παιδευτική ένδεια περιβεβλημένη την τήβενο της καθαρότητας. «Είμαι μόνον αθλήτρια, τίποτε άλλο»... Οπως μόνον εργάτης, μόνον αφεντικό, μόνον ζώον κι όχι πολτικόν ζώον. Οπότε κολοσσαίο ο στίβος και οι μονομάχοι τουήτερς κι απάνω τούρλα κι ο νοών νοήτω...


Της
Λιάνας ΚΑΝΕΛΛΗ




 Αναρτήθηκε από  nikos  

Η ΟΥΝΡΑ* και τα κλομπς

Η ΟΥΝΡΑ* και τα κλομπς

Β. ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ

Ητανε καλοκαίρι. Το πρώτο καλοκαίρι μετά τη λήξη του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου και την αντιφασιστική νίκη των λαών. Οι μνήμες απ' την τραγικότητα των γεγονότων του πιο αιματοβαμμένου πολέμου στην ιστορία της ανθρωπότητας παραμένουν μέχρι σήμερα άσβηστες. Επιπλέον, οι οδυνηρές μεταπολεμικές ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις στα εσωτερικά πράγματα της χώρας μας, που σημάδεψαν με τον πιο βάναυσο τρόπο την πορεία των κοινωνικοπολιτικών εξελίξεων, έχοντας αποκλειστικό στόχο την αποδυνάμωση του λαϊκού κινήματος (ισχυρού τότε) και την ανελέητη εξόντωσή του (φυλακές, εξορίες, βασανισμοί, αποκλεισμοί από το δημόσιο επαγγελματικό βίο κλπ.), επαναφέρουν στη μνήμη μας την ανείπωτη φρίκη της περιόδου εκείνης. Μιας περιόδου που οργίαζε το μεταβαρκιζιανό κράτος και παρακράτος. Ο δοσιλογισμός είχε μείνει ανέπαφος και οι κάθε είδους συνεργάτες των ναζί ατιμώρητοι. Τα παραστρατιωτικά αποσπάσματα και οργανώσεις, ΠΑΟ, «Χ» κλπ. κατατρομοκρατούσαν τον κόσμο στα χωριά και στις πόλεις. Μην μπορώντας ν' αντέξουν την κατάσταση αυτή, χιλιάδες απλοί άνθρωποι της δουλιάς και πρώην αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης αναγκάστηκαν να πάρουν τα βουνά, για να γλιτώσουν απ' τις θηριωδίες και τη μανία των παραστρατιωτικών και της Χωροφυλακής. Παράλληλα με τον κατατρεγμό ορκίστηκαν να χτυπήσουν, με όσα μέσα διέθεταν, την αδικία, οραματιζόμενοι έναν καλύτερο κόσμο.

Βέβαια, η ιστορία συνεχίζεται, δεν τέλειωσε όπως ισχυρίζονται οι θεωρητικοί του ιμπεριαλισμού...

Μερικά γεγονότα, που βίωσα μικρό παιδί, από κείνη την εποχή στην πατρίδα μου το Σουφλί αναφέρω στο διήγημά μου.

***

Τα σχολεία, λόγω των διακοπών, ήτανε κλειστά. Δίπλα στο προαύλιο των δημοτικών λουτρών υπήρχε μια παλιά, εγκαταλειμμένη αποθήκη. Γεμάτη αράχνες, σαλαμάντρες, ποντίκια και ό,τι άλλο ήθελες φανταστεί. Περίμενε αμήχανα κόσμο!...

Εκεί η κυρά Ανέζω, η χοντρή, με το φουσκωτό καφτάνι, παρασκεύαζε γάλα. Για τους πεινασμένους, μικρούς και μεγάλους. Τα παιδιά - λέγανε οι υπεύθυνοι - το είχανε πιότερο ανάγκη: Το γάλα από ...σκόνη με κακάο. Της συμμαχικής βοήθειας, της «ΟΥΝΡΑ», έτσι ονομαζότανε η πονόψυχη μάνα.

Οι μεγάλες πέτρινες πλάκες του προαύλιου ζεματούσαν απ' του ήλιου την κάψα. Οι μπόμπιρες, με τις γυμνές πατούσες, με δυσφορία άντεχαν ως τις 12 το μεσημέρι το πύρινο μαρτύριο. Καρτερούσαν με ιώβεια υπομονή πότε να 'ρθει η σειρά τους για να πάρουν το γάλα από σκόνη με κακάο.

Και η κυρά Ανέζω, κέρβερος και σκληρή στη δουλιά της, στο αντίκρισμα των παιδιών, μεταμορφωνότανε ξαφνικά σε Παναγία, γλυκιά και μειλίχια. Ετσι τη θέλανε τ' αφεντικά που τη βάλανε σ' αυτή τη δουλιά. Και έτσι έπρεπε να δείχνει, με τα δυο πρόσωπα του Ιανού.

Οταν κατέβαζε με το βοηθό της το καζάνι απ' τη φωτιά άρχιζε με μια τσίγκινη κουτάλα ν' αδειάζει το καυτό γάλα στα τενεκεδένια κουτάκια (από αμερικάνικες κονσέρβες) που κρατούσαν στα χέρια τους τα μικρά παιδιά. Απ' τη βιασύνη της, πολλές, φορές, δεν πρόσεχε και έπεφτε ζεματιστό στα χέρια και στα παντελονάκια, αφήνοντας κοκκινίλες και μουντζουλιές. Συχνά πάνω στο καθήκον της δεν ξεχνούσε να τραγουδάει το αυτοσχέδιο, άκομψο στιχάκι της: το κακάο ψήνεται / γιουχαϊντί χιουχαϊντά / ψήνεται δεν ψήνεται / γιουχαϊντί αντά.

Τα «γλυκά» φαρμάκια του απατηλού καπιταλιστικού παραδείσου φρόντιζαν μικροί και μεγάλοι να τα πνίγουν όσο πιο πολύ ανεπηρέαστα μπορούσαν στα βάθια της γουργουριασμένης κοιλιάς. Το αίσθημα της ψευτοπλησμονής πίστευαν η ευφάνταστη κυρά Ανέζω και η μεροληπτική μισητή Επιτροπή πως θα ήτανε δυνατό να διασκεδαστεί με τα καμώματά τους.

Βλέπετε ήθελαν, φλογερά, οι προύχοντες να γυρίσει πίσω στην Ελλάδα κι ο «σωτήρας» βασιλιάς. Οσο για τη μεγάλη ...σύμμαχο χώρα, τις ΗΠΑ, με την ΟΥΝΡΑ ως «ευεργέτιδα» ήτανε γι' αυτούς το αγλαό στήριγμα της άρχουσας τάξης. Το σωσίβιο της ανθρωπότητας από το «μίασμα» του κομμουνισμού. Ξεχνούσαν όμως οι κακόμοιροι πως την ίδια στιγμή, κείνο το καλοκαίρι, οι «προστάτες» Αμερικάνοι σκόρπιζαν με τις ατομικές τους βόμβες το θάνατο σε εκατοντάδες χιλιάδες ψυχές, γυναικόπαιδα και ηλικιωμένους στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι, όταν είχανε βγει απ' τα σπίτια τους να κάνουν τα πρωινά ψώνια, ή δεν είχαν ακόμη σηκωθεί πολλοί απ' τον ύπνο τους. Βέβαια, φρόντισαν, μετά το σεληνιακό τοπίο και ρημαδιό, να στείλουν κι εκεί, σε όσους πυρηνικόπληκτους απόμειναν, οι μακρινοί μας «φίλοι», το γάλα με κακάο, όπως κάνουν πάντοτε μετά από τους πολέμους που δημιουργούν. Αλήθεια, τι θα γίνει; Θα περάσουν κάποτε από διεθνές δικαστήριο ως εγκληματίες πολέμου οι δολοφόνοι των λαών για κείνο το «κυλώνειο άγος»: Ακόμη και για τα σημερινά εγκλήματά τους, σε Γιουγκοσλαβία, Αφγανιστάν, Ιράκ, Παλαιστίνη κι αλλού; Στα ερωτήματα αυτά, όπως και σε πολλά άλλα, θα απαντήσει αργά ή γρήγορα ως αδέκαστος κριτής η ενωμένη πάλη των λαών όλου του κόσμου.

***

Σχεδόν κάθε μέρα περνούσε απ' το χώρο της «γιορτής του γάλακτος» ο Σταμάτης ο ψηλός. Ενας ξερακιανός, μεσήλικας άντρας, με το παρατσούκλι ντάλιας. Ηταν ο φόβος και ο τρόμος για τον κόσμο. Ανθρωπος της εξουσίας. Ηθελε να δει αν μοιραζότανε... σωστά και δίκαια το γάλα. Μετά έπρεπε να πάει στην τοπική επιτροπή της «ΟΥΝΡΑ» και να δώσει αναφορά. Πρόεδρος της επιτροπής ήταν ο παπάς της ενορίας. Παλιός αστυνομικός. Ο ίδιος και τα μέλη της κανόνιζαν πόση σκόνη και κακάο θα προωθούνταν στην τάδε συνοικία, πόσα ρούχα, τσιτάκια, παπούτσια κλπ. (προϊόν εράνου από «φιλεύσπλαχνα» σωματεία της Αμερικής) θα μοιράζονταν στις τάδε οικογένειες και στα τάδε μοναδικά άτομα γερόντια, «χρήζοντα αμέσου βοηθείας».

Ο Βασίλης Τσεκενάς, κεφάλι αγύριστο, απ' τη μέρα που δεν του δώσανε ούτε ένα ρούχο λιγδιασμένο, πήγε να σκάσει απ' τη στεναχώρια του. Βέβαια, τα ντέρτια, απ' την άδικη κοινωνία, που τη βλαστήμαγε καθημερινά, είχανε μαζευτεί από καιρό μέσα του. Μόνη διέξοδός του ήταν το μεθύσι. Κάθε μέρα σχεδόν ήτανε μεθυσμένος ή έκανε μερικές φορές το μεθυσμένο για να βγάλει το άχτι του.

Κάποια μέρα, θέλοντας να ξαλαφρώσει από το βάρος των ενοχλητικών του στεναγμών, κατέβηκε στην κεντρική πλατεία, για να τραγουδήσει αντάρτικα τραγούδια, όπως την εποχή του ΕΑΜ. Εκείνο που τραγούδησε με περισσότερο κρεσέντο ήταν: «Ω! πατρίδα μας γλυκιά δημοκρατία λαϊκιά». Ηθελε να τον ακούσει όλη η πλατεία και η Αστυνομία που ήτανε κει κοντά, γιατί τον έπνιγε η αδικία.

- Τι παράπονο έχεις, ρε, παλιοκουκουέ και τι δημοκρατία λαϊκιά μάς τσαμπουνάς; Ούρλιαζε σαν θεριό ο Πετσάς, ο υπομοίραρχος, όταν τον είχε ακούσει απ' το γραφείο του να τραγουδάει τα απαγορευμένα αντάρτικα τραγούδια.

- Θα σας γαμήσω όλους κι όλο σας το σόι. Απάντησε μεθυσμένα και τρικλίζοντας, ο Βασίλης με το «θολωμένο» μυαλό, που δεν ...εννοούσε να κάτσει φρόνιμα, όπως δεν είχε καθίσει φρόνιμα και ο νεαρός Βασίλης της κλεφτουριάς, που βγήκε αμαρτωμένος στα κορφοβούνια να πολεμήσει την τουρκιά.

Και να! Αμέσως άρχισαν να πέφτουν πάνω του, σε ρυθμό κομπρεσέρ τα κλομπς του υπομοίραρχου και του υπασπιστή του, αφήνοντάς του σπασμένα μερικά πλευρά. Ο Βασίλης κουλουριασμένος καταγής, μην μπορώντας ν' αντιδράσει κράτησε το μίσος και την οργή για άλλη φορά...

Λίγες μέρες απ' αυτό το περιστατικό ο Βασίλης τους είχε πετάξει κατά πάνω τους το αδειανό κουτάκι, γιατί δεν του είχανε βάλει γάλα εκεί οι υπεύθυνοι της επιτροπής. Του είπανε, να πας στον Στάλιν να σου βάλει γάλα. Χίμηξε αμέσως πάνω τους, αλλά τον συγκράτησαν οι άλλοι.

Και η ζωή, μετά κυλούσε ήσυχα και καλά!... Δεν μπορούσε να βγάλει κανείς «κιχ». Φαίνεται και η γητειά του ψημένου γάλατος με κακάο έπαιξε το ρόλο της.

*ΟΥΝΡΑ: Διοίκηση Περίθαλψης Αποκατάστασης Ηνωμένων Εθνών. Νόμος της Ελλ. βασ. κυβ. 388/1945.

Σχετικά με το Διαλεχτικό Υλισμό

Σχετικά με το Διαλεχτικό Υλισμό

Διαλεχτικός Υλισμός είναι η φιλοσοφία του Μαρξισμού, το θεωρητικό θεμέλιο του επιστημονικού Κομμουνισμού, η κοσμοθεωρία του Κομμουνιστικού Κόμματος.

Η εμφάνιση του Διαλεχτικού Υλισμού ήταν η μέγιστη επανάσταση στη φιλοσοφική σκέψη, η ανώτατη βαθμίδα στην μακραίωνη πορεία της ανάπτυξης των γνώσεων για το γύρω κόσμο. Ο Διαλεχτικός Υλισμός μελετά τους πιο γενικούς νόμους που υπάρχουν αντικειμενικά, δηλ. ανεξάρτητα από τη θέληση των ανθρώπων και εξετάζει τα φαινόμενα στην κίνηση, στην αλλαγή και στην αλληλοσύνδεσή τους. Ο Διαλεχτικός Υλισμός δίνει υλιστική ερμηνεία στα φαινόμενα του κόσμου και αντίθετα με τις προηγούμενες φιλοσοφίες, δεν απομακρύνεται από τις επιστήμες ούτε τις παραμερίζει αλλά γενικεύει αρμονικά τα πορίσματα των κλάδων τους αποτρέποντας έτσι την απομόνωσή τους και διώχνοντας από την έρευνα τον υποκειμενισμό και τον δογματισμό. Ετσι η μέθοδός του η διαλεχτική - από την αρχαία λέξη διαλέγομαι - έχει αντιδογματικό χαρακτήρα γιατί ξεκινάει από την άποψη ότι η γνώση δεν έχει όρια και ότι καθήκον της θεωρίας είναι η ενότητά της με την πρακτική δράση που είναι και βάση της γνώσης αλλά και μέσο για την επαλήθευσή της.

Η Μαρξιστική Διαλεχτική προειδοποιεί να φυλαγόμαστε από την μονομέρεια και τονίζει ότι τα πάντα στη φύση - με βάση τις εσωτερικές αντιθέσεις τους - ρέουν και αλλάζουν διαρκώς ενώ ταυτόχρονα διατηρούν τη σχετική σταθερότητά τους και τον καθορισμένο χαρακτήρα τους. Είναι λοιπόν ο Διαλεχτικός Υλισμός διδασκαλία δημιουργική που δρα απροκάλυπτα και ανοιχτά στο όνομα της εργατικής τάξης που τα ταξικά της συμφέροντα συμπίπτουν ολότερα με τη νομοτέλεια της κοινωνικής εξέλιξης. Μόνον, λοιπόν, η Μαρξιστική διαλεχτική είναι μέθοδος επαναστατικής αλλαγής της πραγματικότητας, έχει καθολικό χαρακτήρα και νόμους που ισχύουν για όλα τα φαινόμενα.

Βασικές θέσεις του Διαλεχτικού Υλισμού

α) Η ύλη είναι η αντικειμενική πραγματικότητα, το πρωτεύον σε σχέση με τη συνείδηση, η συνείδηση είναι δευτερεύον και ταυτόχρονα αντανάκλαση της υλικής πραγματικότητας που είναι ανεξάρτητη από τη συνείδηση. Η ύλη είναι λοιπόν πηγή των αισθήσεων, των παραστάσεων και της συνείδησης.

β) Η νόηση είναι προϊόν της ύλης που στην εξέλιξή της έφθασε σε ψηλό βαθμό οργάνωσης και τελειότητας.

γ) Η κίνηση δεν υπάρχει χωρίς την ύλη και η ύλη χωρίς την κίνηση. Στον κόσμο δηλαδή δεν υπάρχει τίποτε άλλο εκτός από κινούμελη ύλη. Η κίνηση αιώνια και άφθαρτη όπως η ύλη, συντελείται στο χώρο και στο χρόνο αναπόσπαστα συνδεδεμένη με την ύλη που κι αυτή δεν νοείται παρά μόνο σε διαρκή μεταβολή μέσα στο χώρο και το χρόνο.

δ) Η ενότητα του κόσμου βρίσκεται στην υλικότητά του και ο κόσμος δεν έχει ανάγκη από καμιά υπερβατική εξήγηση δηλαδή από θεϊκή και εξωτερική απόλυτη πραγματικότητα.

ε) Η υλική αντικειμενική πραγματικότητα βρίσκεται σε μια ασταμάτητα διαλεχτική πορεία, σ' ένα γίγνεσθαι εκπορευόμενο από την εσωτερική αντίφαση που ενυπάρχει σ' όλα τα φαινόμενα. Η πορεία αυτή της υλικής αντικειμενικής πραγματικότητας αντανακλάται από τη συνείδηση και εκφράζεται απ' αυτή με τους πιο γενικούς νόμους της φύσης της κοινωνίας και της γνώσης.

Η Μαρξιστική Διαλεχτική διαφέρει ποιοτικά απ' όλες τις προηγούμενες μορφές διαλεχτικής, έτσι διαφέρει πχ. από την αρχαία διαλεχτική, τη διαλεχτική του Ηράκλειτου, Αριστοτέλη, Δημόκριτου, Επίκουρου και άλλων αρχαίων στοχαστών επειδή η διαλεχτική τους είχε απλοϊκό χαρακτήρα και παρά το ότι την διαπερνούσε η ιδέα της εξέλιξης, όλες οι αντιλήψεις τους για τη φύση και την κοινωνία εμφανίζονταν γενικά και σε απλοϊκή και αυθόρμητη μορφή με περιορισμένο χαρακτήρα και ενατενιστική στάση απέναντι στην πραγματικότητα. Ετσι η Ιστορία της φιλοσοφίας προμαρξιστικά γνωρίζει τρεις μορφές διαλεχτικής, τη διαλεχτική των αρχαίων φιλοσόφων, τη διαλεχτική την ιδεαλιστική του Χέγκελ και τη διαλεχτική των επαναστατών δημοκρατών του 19ου αιώνα. Ο Χέγκελ πρώτος έθεσε το ζήτημα της καθολικότητας της εξέλιξης χωρίς να μπορέσει να το λύσει γιατί ακριβώς θέτοντάς το σε καθαρά ιδεαλιστική βάση και εκφράζοντας τη φύση σα δημιούργημα της απόλυτης ιδέας, επιτέθηκε με μανία ενάντια στην άποψη του υλισμού για στην αυτοκίνηση της ύλης και αρνήθηκε την εξέλιξη στο χρόνο γιατί τάχα κατά τη διδασκαλία του η εξέλιξη της γνώσης σταμάτησε στην εποχή του με τη χεγκελιανή διδασκαλία και η εξέλιξη της κοινωνίας καθώς και η πάλη των αντιθέτων πάλι στην εποχή του, εποχή της Πρωσικής φεδουρχικής μοναρχίας που κατά τον Χέγκελ πέτυχε τη συμφιλίωση των αντιθέτων. Ανώτερο όμως στάδιο στην προμαρξιστική διαλεχτική είναι χωρίς αμφιβολία η φιλοσοφία των Ρώσων επαναστατών δημοκρατών Χέρτσεν, Τσερνισέφσκι και Μπελίνσκι που στο περιεχόμενό της προσπαθούσε να θεμελιώσει θεωρητικά τον επαναστατικό μετασχηματισμό της κοινωνίας προς το συμφέρον των εργαζομένων και που διαπνέονταν από ειλικρινή πατριωτισμό και προσπάθεια για την εξυπηρέτηση του λαού.

Για τις κατηγορίες της Διαλεχτικής

Κατηγορίες είναι οι βασικές έννοιες της υλιστικής διαλεχτικής, οι έννοιες που αντανακλούν ανάλογες συνδέσεις, πλευρές και ιδιότητες της πραγματικότητας. Ιδιαίτερη θέση ανάμεσά τους κατέχουν οι λεγόμενες σχετικές κατηγορίες που εξετάζονται κατά ζεύγη πχ. μοναδικό και γενικό, αιτία και αποτέλεσμα, περιεχόμενο και μορφή, ουσία και φαινόμενο, τυχαίο και αναγκαιότητα κλπ. Ο συσχετισμός των εννοιών εκφράζει τις καθολικές διαλεχτικές συνδέσεις ανάμεσα στα φαινόμενα και στις πλευρές των φαινομένων. Οι κατηγορίες είναι ευλύγιστες, ευκίνητες, μεταβλητές και μπορούν να περάσουν η μία στην άλλη ή να γίνουν ταυτόσημες γι' αυτό και μπορούν να αντανακλούν πιστά τη σύνθετη και μεταβλητή πραγματικότητα. Ετσι το σύνολο πχ. των ατομικών χαρακτηριστικών του ξεχωριστού αντικειμένου που το κάνουν να διαφέρει από τα άλλα, ονομάζεται μοναδικό ενώ τα όμοια γνωρίσματα που χαρακτηρίζουν μια σειρά πραγμάτων εκδηλώνονται σα γενικό, πχ. δύο ορυκτά, το διαμάντι και ο γραφίτης ενώ παρουσιάζουν ιδιότητες που τα κάνουν να διαφέρουν το ένα από το άλλο (το διαμάντι είναι σκληρό - ο γραφίτης μαλακή μάζα κλπ.) έχουν βαθιά εσωτερική ομοιότητα σαν παραλλαγή του ίδιου στοιχείου, του άνθρακα, το γενικό δηλαδή δεν υπάρχει ξεκομμένο από τα συγκεκριμένα πράγματα αλλά ενυπάρχει σ' αυτά σ' αλληλοσύνδεση με το ξεχωριστό.

Η παραγνώριση του ρόλου του μοναδικού, η μεταφορά του κέντρου βάρους στην εφαρμογή του γενικού, κάνει τους δογματιστές να επαναλαμβάνουν γενικούς τύπους, χωρίς να αναλύουν στο βαθμό που πρέπει τις καινούριες περιστάσεις, με αποτέλεσμα να ξεκόβονται από τη ζωή και τις λαϊκές μάζες. Γι' αυτό ο δογματισμός συνδέεται κατά κανόνα με τον αναθεωρητισμό και τον τυχοδιωκτισμό. Αλλά και η άρνηση του ρόλου του γενικού και η εξόγκωση του μερικού και μοναδικού, είναι μία από τις πηγές του δεξιού αναθεωρητισμού. Είναι γνωστό όι οι αναθεωρητές παρασιωπούν ή αρνούνται ανοικτά την ύπαρξη των γενικών για όλες τις χώρες νομοτελειών της σοσιαλιστικής επανάστασης και μεγαλοποιούν τη σημασία των ιδιομορφιών στις ξεχωριστές χώρες. Αλλά και η σύνδεση αιτίας και αποτελέσματος χαρακτηρίζεται σα διαλεκτική κατηγορία από μία σειρά ουσιαστικά γνωρίσματα, αφού αιτία είναι ο παράγοντας που προκαλεί ένα φαινόμενο. Εκείνο που προκύπτει από την επενέργεια της αιτίας είναι το αποτέλεσμα. Ετσι η αιτιώδης εξάρτηση των φαινομένων έχει καθολικό χαρακτήρα. Δεν υπάρχει δηλαδή κανένα φαινόμενο χωρίς αιτία γι' αυτό η αιτιότητα είναι καθολικός νόμος του αντικειμενικού κόσμου νόμος χωρίς εξαίρεση. Η αιτιώδης σύνδεση εμπεριέχεται, όπως λέει ο Λένιν, στα ίδια τα πράγματα και δεν εισάγεται σ' αυτά απ' έξω, και δεν εξαρτάται από τη συνείδηση των ανθρώπων αλλά υπάρχει στην ίδια τη φύση.

Κανένα φαινόμενο δεν μπορεί να προέλθει από το τίποτε αλλά και καμία αιτία δεν υπάρχει που να μην προκαλεί ένα ορισμένο αποτέλεσμα. Τα αντικείμενα παρυσιάζονται το ένα απέναντι στο άλλο σαν αιτία και αποτέλεσμα όχι παντού και πάντα αλλά μόνο κάτω από ορισμένες συνθήκες, πχ. εάν θερμανθεί αέριο σε βαθμό ανώτερο από την κρίσιμη θερμοκρασία, τότε η πίεση δεν είναι τέτοια που να μπορεί να προκαλέσει τη μετατροπή του σε υγρό και έτσι χωρίς τις ορισμένες συνθήκες, παύει η αύξηση της πίεσης να είναι αιτία της μετατροπής του αερίου σε υγρό. Στην καθολική εξάλλου σύνδεση των φαινομένων της φύσης δεν βλέπουμε ποτέ καμία χωριστή, τελείως απομονωμένη αιτιώδη σειρά, έτσι εκείνο που είναι αποτέλεσμα του προηγούμενου, γίνεται αιτία του επόμενου και εκείνο που είναι αιτία του επόμενου αυτό το ίδιο είναι αποτέλεσμα του προηγούμενου.

Για να γνωρίσουμε τις αιτιώδεις εξαρτήσεις των φαινομένων βαθιά, πρέπει να τις εξετάσουμε διαλεχτικά, γιατί η απλή διαδοχή τους στη φύση δεν είναι αρκετή απόδειξη για την ύπαρξη αιτιότητας. Γι' αυτό δεν αρκεί μόνο η παρατήρηση, χρειάζεται βαθιά επιστημονική ανάλυση που να στηρίζεται στην πειραματική επιβεβαίωση και στην πράξη. Η γνώση της αιτιότητας είναι ένα από τα σπουδαιότερα καθήκοντα της επιστήμης, ενώ αντίθετα η τελολογία, η υποταγή δηλαδή των φαινομένων σε κάποιο δήθεν «υπέρτατο σκοπό», είναι εχθρός της επιστήμης και δεν αποτελεί παρά μία παπαδίστικη ψευτοδιδασκαλία, μια προσπάθεια των αστών φιλοσόφων να μπάσουν λαθραία στην κοινωνική ζωή κάθε είδους πρόληψη και δεισιδαιμονία χτυπώντας τη διδασκαλία της αντικειμενικής αιτιότητας. Διακηρύχνουν, λοιπόν, πως στα φαινόμενα δεν υπάρχει αιτιότητα και ότι υπάρχει ιντετερμινισμός δηλαδή ελευθερία βούλησης, αποβλέποντας στη συγκάλυψη των αιτιών, ώστε να μην αναζητούνται οι αιτίες της εξαθλίωσης των εργαζομένων στον καπιταλισμό και οι ιμπεριαλιστικοί πόλεμοι να μη φαίνονται σα δικό τους έργο, όπως είναι στην πραγματικότητα.

Στην εξάρτηση των φαινομένων σημαντική είναι η διάκριση των αιτιωδών συνδέσεων σε ουσιώδεις και μηουσιώδεις. Γιατί μία αιτία ή πολλές αιτίες μπορούν να παράγουν όχι μόνο ένα αλλά πολλά αποτελέσματα. Η αυστηρή διάκριση των ουσιωδών αλληλουχιών από τις μη ουσιώδεις, βοηθάει στην εύρεση της αποφασιστικής σύνδεσης, στην ανακάλυψη δηλαδή της αναγκαιότητας και της νομοτέλειας ενός προτσές.

Νόμος είναι η ουσιώδης και επαναλαμβανόμενη σύνδεση ανάμεσα στα φαινόμενα, η σύνδεση που καθορίζει την ορισμένη απόλυτα ροή ενός προτσές. Εκείνο που χαρακτηρίζει το νόμο είναι η ενυπάρχουσα σ' αυτόν αναγκαιότητα, η αναπόφευκτη δηλαδή πορεία ανάπτυξης των φαινομένων. Η κατηγορία, λοιπόν, της αναγκαιότητας εκφράζει το νομοτελειακό χαρακτήρα της ανάπτυξης στη φύση και την κοινωνία, το χαρακτήρα δηλαδή ανάπτυξης ανεξάρτητα από τη θέληση των ανθρώπων. Οποιος αρνείται την ύπαρξη νομοτελειών ανεξαρτήτων από την ανθρώπινη συνείδηση και θέληση, υπονομεύει τα θεμέλια της επιστήμης, γιατί η επιστήμη με τους νόμους της δεν κάνει τίποτε άλλο από το να αντανακλά τις νομοτέλειες που συντελούνται ανεξάρτητα από τους ανθρώπους. Παραδείγματα τέτοιων γενικών νόμων είναι οι νόμοι της διαλεχτικής και ιδιαίτερα η αλληλεξάρτηση και ο αλληλοκαθορισμός των φαινομένων. Παραδείγματα επιμέρους νόμων της φύσης είναι ο νόμος της σταδιακής εξέλιξης, της φυσικής επιλογής κλπ. Οι διάφοροι εξάλλου κοινωνικοί σχηματισμοί στην οικονομική τους εξέλιξη υποτάσσονται σε δικούς τους ειδικούς οικονομικούς νόμους, ενώ ο γενικός νόμος της υποχρεωτικής ανιστοιχίας των σχέσεων παραγωγής προς το χαρακτήρα των παραγωγικών δυνάμεων, συνδέει όλους τους οικονομικούς σχηματισμούς, μετατρέποντας την εξέλιξη της κοινωνίας σε ενιαίο φυσικοϊστορικό προτσές όπου διακρίνεται καθαρά η ποιοτική διαφορά των κοινωνικών νόμων από τους νόμους της φύσης.

Ολυμπιακά παραμύθια - 4. ...και οι δωροληψίες των πάντων

Ολυμπιακά παραμύθια - 4. ...και οι δωροληψίες των πάντων 
 Στο προηγούμενο σημείωμα είδαμε πώς οι "αποθεωμένοι" και "ερασιτέχνες" αθλητές δωροδοκούσαν και δωροδοκούνταν, δίχως -προφανώς- να πολυσκοτίζονται για την άυλη δόξα ενός ταπεινού κότινου. Όμως, σ' αυτό το παζάρι των ολυμπιακών αγώνων δεν θα μπορούσαν να μη συμμετέχουν (σημειώνοντας, μάλιστα, εξαιρετικές επιδόσεις διαφθοράς) όλοι όσοι μπορούσαν να εξασφαλίσουν υλικά οφέλη, από ελλανοδίκες μέχρι...ιερείς και μάντεις τού θεού Απόλλωνα. Μάλιστα δε, φροντίζοντας για την καλύτερη εξυπηρέτηση της πελατείας τους, οι τελευταίοι είχαν ανοίξει στην αρχαία Ολυμπία "υποκατάστημα" του μαντείου των Δελφών!


 Οι παλιότεροι θυμόμαστε τους πρώτους στίχους από την "Ιφιγένεια εν Ταύροις" του Ευρυπίδη: "Πέλοψ ο Ταντάλειος, ες Πίσαν μολών / θοαίσιν ίπποις, Οινομάου γαμεί κόρην" ( = Ο Πέλοπας, ο γυιος τού Τάνταλου, αφού ήρθε στην Πίσα καβάλα σε γρήγορα άλογα, νυμφεύεται την κόρη τού Οινόμαου). Έλα, όμως, που ο Οινόμαος δεν μπόρεσε να χωνέψει ότι ο Πέλοπας ήρθε και γάμησε (σόρρυ, "νυμφεύθηκε" το λέμε σήμερα) την κόρη του και του την φύλαγε! Η ευκαιρία για εκδίκηση δόθηκε στον Οινόμαο όταν ο Πέλοπας αποφάσισε να κατεβεί στους ολυμπιακούς αγώνες για να διεκδικήσει την νίκη στις αρματοδρομίες. Ο Οινόμαος έσπευσε να δηλώσει κι αυτός συμμετοχή κι έτσι γαμπρός και πεθερός βρέθηκαν αντίπαλοι.


 Ο Οινόμαος, βέβαια, δεν θα μπορούσε να διακινδυνεύσει μια νέα ξεφτίλα από τον Πέλοπα και αποφάσισε να δράσει. Έπιασε, λοιπόν, τον Μυρτίλο, έναν σκλάβο που εκτελούσε χρέη ηνίοχου και τον δωροδόκησε για να αντικαταστήσει τον άξονα στο άρμα τού Πέλοπα με έναν άλλον φτιαγμένον από...κερί! Έτσι, λοιπόν, κατά τον αγώνα, την ώρα που ο δόλιος ο Πέλοπας "γκάζωνε", ο κέρινος άξονας διαλύθηκε και ο αρματηλάτης πήγε άκλαφτος. Πώς λέμε "αρχαίο πνεύμα, αθάνατο, αγνέ πατέρα τού ωραίου, του μεγάλου και τ' αληθινού"; Έτσι μπράβο. Καμμία σχέση!


 Πάμε τώρα στο 396 π.Χ., στην Σπάρτη, επί βασιλείας Αρχιδάμου. Εκτός από τον γυιο, τον Αγησίλαο, ο οποίος θα γινόταν αργότερα βασιλιάς, ο Αρχίδαμος είχε και μια κόρη, την Κυνίσκα, η οποία είχε λυσσάξει να πάρει μέρος στους ολυμπιακούς αγώνες. Τρελλαινόταν ο φουκαράς ο Αρχίδαμος. Τι "ρε παιδάκι μου, σύνελθε", τι ""ρε συ, στους αγώνες δεν παίρνουν μέρος γυναίκες"...τίποτε η Κυνίσκα. Οπότε μπαίνει στη μέση ο Αγησίλαος και λέει του Αρχίδαμου : "Πατέρα, αφού με τα φράγκα όλα γίνονται, θα αποδείξουμε στους έλληνες ότι οι νίκες δεν κερδίζονται με την αρετή αλλά με τον πλούτο και με τα λεφτά που μπορείς να σκορπίσεις" (βουλόμενος ενδείξασθαι τοις έλλησιν ως ουδεμιάς εστιν αρετής, αλλά πλούτου και δαπάνης η νίκη - Πλούταρχος, "Αγησίλαος", 20).


 Έτσι, λοιπόν, ο Αγησίλαος έφτιαξε ένα ωραίο άρμα, έζεψε τα καλύτερα άλογα του βασιλικού ιπποτροφείου, πήρε τον καλύτερο ηνίοχο της βασιλικής αυλής, πήρε ένα χοντρό πουγκί με φλουριά, πήρε και την αδελφή του κι αρριβάρισε στην Ολυμπία. Εκεί, πρώτα-πρώτα έπιασε τους άλλους αρματοδρόμους και τους χαρτζηλίκωσε γερά για να κάνουν τις κοτούλες. Κατόπιν, μοίρασε κάμποσα λεφτά και στους ελλανοδίκες, "πείθοντάς" τους με αυτόν τον τρόπο να αναγορεύσουν (σε περίπτωση νίκης, φυσικά) ως ολυμπιονίκη την αδελφή του, επειδή τάχα σ' αυτήν ανήκαν και το άρμα και τα άλογα και ο σκλάβος ηνίοχος. Οι ματσωμένοι ελλανοδίκες δεν το πολυσκέφτηκαν. Ο παράς δεν τους επέτρεψε να δουν ούτε ότι οι αντίπαλοι του βασιλικού άρματος "κρατούσαν" τα άλογά τους ούτε ότι η Κυνίσκα ήταν θηλυκό. Έτσι, η Κυνίσκα έγινε η πρώτη γυναίκα ολυμπιονίκης τής Ιστορίας (πρώτη τε ιπποτρόφησε γυναικών και νίκην ανείλετο - Παυσανίας, "Ελλάδος Περιήγησις", βιβλίο ΙΙΙ, 8, 1).


 Μερικά χρόνια αργότερα, το 268 π.Χ., στον θρόνο τής Αιγύπτου βρίσκεται ο Πτολεμαίος Β' ο Φιλάδελφος. Στα ξεμωράματά του, ο "Φιλάδελφος" ερωτεύτηκε την Βιλιστίχη, μια διάσημη πόρνη, την οποία ανύψωσε σε πρώτη παλλακίδα του. Όσο κι αν ο περίγυρός του "τσίναγε" λόγω της βαρβαρικής καταγωγής τής Βιλιστίχης, ο Πτολεμαίος είχε χαθεί στα φουστάνια (για να μη πω τίποτε άλλο) της παλλακίδας του, η οποία τον έσερνε από την μύτη. Τώρα, πώς διάβολο έγινε δεν ξέρω αλλά η βαρβαροπούλα έμαθε τα κατορθώματα της Κυνίσκας και ζήτησε από τον Πτολεμαίο να της κάνει δώρο τον τίτλο τής...ολυμπιονίκου! Μαντεύετε την συνέχεια, έτσι; Ο Πτολεμαίος αντέγραψε την τακτική τού Αγησίλαου και ο καραπούτανος έγινε ολυμπιονίκης. Με την "αξία" της, βεβαίως!


 Θα μπορούσαμε να γράψουμε πολλά περισσότερα για την διαφθορά των ελλανοδικών αλλά δεν νομίζω ότι χρειάζεται. Και να σκεφτεί κανένας ότι μιλάμε μόνο για περιπτώσεις που έχουν διασωθεί στα αρχαία κείμενα, έτσι; Πόσα παρόμοια περιστατικά υπήρξαν αλλά δεν καταγράφηκαν; Αλλά, ας ολοκληρώσουμε και σήμερα όπως χτες, δηλαδή με την μεγαλύτερη "πλάκα":


 Ολυμπιακοί αγώνες 384 π.Χ. Ο τύραννος των Συρακουσών Διονύσιος Α' (μιλάμε για τον γυιο τού Ερμοκράτη και πατέρα τού άλλου, πιο διάσημου Διονυσίου Β' των Συρακουσών), ζήλεψε την δόξα τού προγενέστερού του Ιέρωνα και αποφάσισε να γίνει κι αυτός ολυμπιονίκης. Πώς να γίνει, όμως, αφού με τον αθλητισμό δεν είχε καμμιά σχέση; Έτσι, σκέφτηκε να στείλει άρματα να τρέξουν για πάρτη του και να πάρει τον τίτλο ως αφεντικό, όπως η Κυνίσκα. Μοίρασε, λοιπόν, τα φράγκα του και περίμενε.


 Το κακό με τον Διονύσιο ήταν η "ψωνάρα" του πως ήταν προικισμένος ποιητής. Έτσι, χαρτζηλίκωσε έξτρα τους διοργανωτές, ώστε να του επιτρέψουν να στήσει μια παράσταση για το κοινό, όπου θα απάγγελνε τα ποιήματά του αλλά και θα παρουσίαζε μια τραγωδία του. Καθ' ότι τα λεφτά ήταν πολλά, οι διοργανωτές τού έκαναν το χατήρι. Δυστυχώς γι' αυτόν, δηλαδή. Το κοινό έφριξε με τις παπαριές που άκουγε, χύμηξε κι έκαψε στις σκηνές τού Διονυσίου και πλάκωσε στο ξύλο τους "τραγωδούς" μαζί με ολόκληρη την αρχοντική ακολουθία. Τότε ο Διονύσιος έκανε την μόνη σωστή ενέργειά του: το έβαλε στα πόδια, αφήνοντας πίσω του και τα πράγματά του και τον ολυμπιακό τίτλο που ονειρευόταν. Τραγωδία!

Εχουν βγει χοντρά μαχαίρια...

Εχουν βγει χοντρά μαχαίρια...

Οσο βαθαίνει η οικονομική κρίση του καπιταλισμού και όσο «αγκαλιάζει» ολοένα και περισσότερες καπιταλιστικές οικονομίες και μάλιστα ισχυρές, τόσο μεγαλώνουν και τα αδιέξοδα στη διαχείρισή της. Αλλά ταυτόχρονα οξύνονται στο έπακρο και οι ενδοϊμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί. Η όξυνσή τους, γίνεται ακόμη πιο φανερή από το γεγονός ότι ήδη κάποιες κυβερνήσεις αποδίδουν την αδυναμία διεξόδου από την κρίση, όχι σε αυτή καθεαυτή την αδυναμία διαχείρισής της αλλά στη λαθεμένη διαχείριση της κρίσης άλλων κρατών. Είναι βολική ερμηνεία από την άποψη ότι η διαπλοκή των καπιταλιστικών οικονομιών λόγω της έντασης της καπιταλιστικής διεθνοποίησης, όχι μόνο λόγω εξαγωγών-εισαγωγών εμπορευμάτων αλλά κυρίως κεφαλαίου, επιδρά στην όξυνση της κρίσης με δεδομένο το γεγονός ότι είναι γενικευμένη σε πολλές καπιταλιστικές οικονομίες. Ετσι, για παράδειγμα, ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα προειδοποίησε ότι η αμερικανική οικονομία θα αντιμετωπίσει τους επόμενους μήνες «θυελλώδεις καταστάσεις» εξαιτίας της κρίσης χρέους της Ευρώπης. «Δεν νομίζω, είπε, ότι οι Ευρωπαίοι θα αφήσουν το ευρώ να ολισθήσει, γι' αυτό όμως θα πρέπει να κάνουν ορισμένα αποφασιστικά βήματα. Περνάω πολύ χρόνο προσπαθώντας να βρω μαζί τους μια λύση, το ίδιο κάνει και ο Τιμ Γκάιτνερ». Πράγματι ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Τ. Γκάιτνερ είχε στη Γερμανία συνάντηση με τον Γερμανό ομόλογό του Β. Σόιμπλε. Στην ανακοίνωση που εξέδωσαν οι δύο υπουργοί τονίστηκε η δέσμευση να γίνει «ό,τι είναι δυνατό» για την υπέρβαση της κρίσης στην Ευρωζώνη. Ο Μπ. Ομπάμα απευθύνεται στο εσωτερικό των ΗΠΑ και λέει ανοιχτά ότι για την κρίση της αμερικάνικης οικονομίας ευθύνεται η κρίση στην Ευρωζώνη. Και πιο συγκεκριμένα η Γερμανία με την εμμονή της στην αυστηρή δημοσιονομική διαχείριση.

***

Πρόσφατα επίσης ο Ζαν - Κλοντ Γιούνκερ, επικεφαλής της Ευρωζώνης, δήλωσε ότι οι Ευρωπαίοι θα αποφασίσουν μέτρα με στόχο τη μείωση του κόστους δανεισμού κρατών που βρίσκονται πλέον στο επίκεντρο της κρίσης, όπως η Ισπανία. «Δεν υπάρχει καιρός για χάσιμο (...) Φθάσαμε σε ένα κρίσιμο σημείο. Πρέπει να αποφασίσουμε το ρυθμό και το πεδίο δράσης. Θα ενεργήσουμε μαζί με την ΕΚΤ». Αλλά σ' αυτήν την προοπτική ανττίθεται η Γερμανική Κεντρική Τράπεζα και η κυβέρνηση της Γερμανίας. Ο Γιούνγκερ είπε επίσης ότι «ο κόσμος προβληματίζεται για το εάν η Ευρωζώνη θα υπάρχει ακόμη σε λίγους μήνες». Ο αστικός Τύπος στην Ελλάδα απέδωσε τη δήλωση αυτή ως προειδοποίηση στη Γερμανία, θέτοντας εμμέσως πλην σαφώς ότι χαμένη θα είναι η Γερμανία αν διαλυθεί η Ευρωζώνη, γιατί θα τη χάσει ως πεδίο εξαγωγών, άρα και ενίσχυσης της οικονομίας της. Είναι γεγονός ότι η κρίση στην Ευρωζώνη εμποδίζει τις εξαγωγές των ΗΠΑ στα κράτη μέλη της. Αλλά η Ευρωζώνη έγινε μια εστία εκδήλωσης των οξύτατων ανταγωνισμών μεταξύ ΗΠΑ - Γερμανίας. Βεβαίως και η δήλωση του Γιούνγκερ πατά στο έδαφος των ανταγωνισμών εντός της Ευρωζώνης. Αλλωστε γίνεται προσπάθεια να συμπτυχθεί μέτωπο Γαλλίας, Ισπανίας, Ιταλίας στην προοπτική της λύσης που προτείνουν οι τρεις κυβερνήσεις και εστιάζεται στη λύση που προτείνει ο Γιούνγκερ.

Απ' αυτήν την άποψη δεν είναι τυχαία η δήλωση του πρώην υπουργού του ΠΑΣΟΚ Ν. Χριστοδουλάκη στην «Αυγή» της περασμένης Κυριακής, ότι η διέξοδος βρίσκεται στο μέτωπο των χωρών του Νότου - Γαλλίας, Ιταλίας Ισπανίας - που πρέπει να εκφραστεί ηγεμονικά απέναντι στη Γερμανία, κόντρα στην πολιτική της στην Ευρωζώνη. Πρόσθεσε μάλιστα ότι σ' αυτό το μέτωπο πρέπει να ενταχθεί και η Ελλάδα, αξιοποιώντας και τη γεωστρατηγική της θέση με δεδομένες τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Συρία, γιατί σ' αυτές μπορεί να παίξει πρωτεύοντα ρόλο, επομένως να βρει διέξοδο στην κρίση και να αναπτυχθεί η οικονομία της.

***

«Τα μαχαίρια έχουν βγει» για τα καλά και το κουβάρι των αντιθέσεων που οξύνονται γίνεται επικίνδυνο. Διαμορφώνεται πχ αντιγερμανικό μέτωπο στην Ευρωζώνη που θέλουν να αξιοποιήσουν οι ΗΠΑ; Διαπλέκονται αυτές οι αντιθέσεις με τις αντιθέσεις που εκδηλώνονται στο «πρόβλημα Συρία»; Ο,τι και αν συμβαίνει αυτές οι εξελίξεις είναι επικίνδυνες για το λαό. Εχοντας καθαρό πως φιλολαϊκή διέξοδος από την κρίση δεν υπάρχει, ο λαός να συμβάλλει στην αλλαγή ρότας της κοινωνίας. Οργάνωση, λαϊκή συμμαχία, ρήξη και αντεπίθεση για τη λαϊκή εξουσία.

ΠΟΝΤΑΡΟΥΝ ΣΤΗΝ ΑΝΟΧΗ ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ

ΠΟΝΤΑΡΟΥΝ ΣΤΗΝ ΑΝΟΧΗ ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ

ΕΚΠΤΩΣΕΙΣ ΑΝΑΓΚΩΝ: «Μειωμένο ενδιαφέρον και αγορά προϊόντων μικρής αξίας είναι ο απολογισμός των πρώτων ημερών των θερινών εκπτώσεων. Αν και τα ποσοστά εκπτώσεων έφτασαν ακόμα και το 70% οι καταναλωτές περιορίζονται στα απαραίτητα» (στα ΝΕΑ).

ΥΠΟΣΧΟΝΤΑΙ ΠΑΡΑΜΟΝΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ: «Πρέπει να πεισθούν οι πολίτες ότι η κυβέρνηση δεν "κόβει" απλά συντάξεις και μισθούς, δεν συρρικνώνει με νέες φορολογικές επιβαρύνσεις το πραγματικό εισόδημα, αλλά ταυτόχρονα προωθεί δράσεις η εφαρμογή των οποίων δημιουργεί βάσιμες ελπίδες ότι μπορεί να οικοδομηθεί μια νέα ανταγωνιστική παραγωγική δομή της οικονομίας (...) δυστυχώς, δεν μπορούν να αποφευχθούν νέες επώδυνες περικοπές στις δαπάνες για συντάξεις και την κοινωνική πολιτική. Αυτό όμως που μπορεί να αποφευχθεί είναι η ισοπεδωτική "οριζόντια σφαγή" των κατώτατων εισοδημάτων που ήδη αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα επιβίωσης» (στην ΗΜΕΡΗΣΙΑ).

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΠΟΣΥΝΘΕΣΗΣ: «Ακόμα και αν όλες οι μεταρρυθμίσεις πετύχουν (που δεν πρόκειται να γίνει), είναι δύσκολο να τα καταφέρει η Ελλάδα. Το κράτος διαλύθηκε και η κοινωνία υποφέρει! (...) Οι σωστικές παρεμβάσεις δεν έχουν μειώσει τους κινδύνους χρεοκοπίας. Από την άνοιξη του 2010 (...) τι βλέπουμε; Βροχή τα χαράτσια, οι φόροι είναι αλλεπάλληλοι και εξοντωτικοί, οι μισθοί έχουν πέσει σε έσχατο σημείο, η ανεργία αυξάνεται με ιλιγγιώδη ρυθμό, η αγορά τελείωσε, η ακρίβεια εξολοθρεύει το ήδη πενιχρό εισόδημα του καθενός. Ο κοινωνικός ιστός της χώρας βρίσκεται σε διαδικασία αποσύνθεσης» (στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ).

ΩΜΗ ΕΝΤΟΛΗ: «Η κυβέρνηση συνεργασίας δεν συγκροτήθηκε για να μοιράσει υποσχέσεις και διορισμούς (...) αλλά για να (...) οδηγήσει τη χώρα σε μια δύσκολη πορεία εκσυγχρονισμού και ανατρεπτικών αλλαγών (...) Κανείς δεν επιθυμεί την τιμωρία του ελληνικού λαού με μέτρα σαν κι αυτά που καταγράφονται στα δελτία ειδήσεων. Ομως θα πρέπει να ειπωθεί όλη η αλήθεια στον ελληνικό λαό, χωρίς υπεκφυγές και ιδεολογικές αρλούμπες» (στο ΕΘΝΟΣ).

Η ΑΛΗΘΕΙΑ: «Τα τελευταία 2 χρόνια οι συντάξεις έχουν μειωθεί πάνω από τέσσερις φορές»(στον ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΤΥΠΟ).

ΚΑΜΙΑ ΕΥΚΑΙΡΙΑ: «Η κυβέρνηση συνεργασίας που προέκυψε από τις εκλογές ήταν και παραμένει η τελευταία ευκαιρία για την παραμονή της χώρας στο ευρώ (...) οι πολιτικοί αρχηγοί οφείλουν να αποκαταστήσουν το ενιαίο μέτωπο» (στα ΝΕΑ).