Η θηλειά του χρέους και ο Φόρος Περιουσίας
Χτες διατυπώσαμε μερικές σκέψεις για το καινούργιο φρούτο που θα δοκιμάσουμε την επόμενη χρονιά, το περιουσιολόγιο.
Σήμερα λέω να γενικεύσουμε την συζήτηση και να την πάμε ένα βήμα πιο
πέρα. Ίσως έτσι καταλάβουμε καλύτερα το παιχνίδι που παίζεται ερήμην
μας.
Από το ξέσπασμα της καπιταλιστικής κρίσης που βιώνουμε ήδη επί οκτώ και πλέον χρόνια και που δεν λέει να τελειώσει, το κεντρικό θέμα σε όλες τις οικονομικές συζητήσεις απανταχού της υφηλίου είναι το χρέος. Ο ΟΟΣΑ επισημαίνει το ολοένα διογκούμενο πρόβλημα από την υπερχρέωση των νοικοκυριών, το ΔΝΤ βλέπει αδιέξοδα που προκαλούνται από την υπερχρέωση των κρατών, οι κεντρικοί τραπεζίτες όλων των χωρών τρέμουν καθώς αντιλαμβάνονται ότι το σύστημά τους απειλείται με κατάρρευση λόγω χρεών και όλοι μαζί στίβουν τα μυαλά τους για να βρουν έναν τρόπο να επαναφέρουν την παγκόσμια οικονομία σε ρυθμούς ανάπτυξης, παρά τα χρέη που έχουν πνίξει ολόκληρο τον πλανήτη, όπως φαίνεται στο παρακάτω διάγραμμα:
Τα ποσά είναι ανατριχιαστικά. Στα τέλη του 2014, το παγκόσμιο χρέος άγγιξε τα 200 τρισ. δολλάρια! Με δεδομένο ότι το παγκόσμιο ΑΕΠ δεν ξεπερνάει τα 70 τρισ., το παγκόσμιο χρέος φτάνει στο 286% του ΑΕΠ. Για να το πούμε πιο παραστατικά, προκειμένου να ξεπληρωθεί αυτό το χρέος πρέπει όλοι οι κάτοικοι της Γης να δουλεύουν επί 34-35 μήνες, δίχως να βάλουν στο στόμα τους έστω μια μπουκιά ψωμί.
Βέβαια, σε κάποιες χώρες (όπως η Ελλάδα) η κατάσταση είναι πολύ χειρότερη. Εκείνο που ξέρουμε, επειδή μας το πιπιλάνε όλοι τριγύρω, είναι ότι το δημόσιο χρέος μας φτάνει τα 326 δισ. ευρώ (τουλάχιστον, τόσο ήταν την πρωτοχρονιά) και μάθαμε απ' έξω κι ανακατωτά ότι χρωστάμε το 180% του ΑΕΠ μας. Αυτό είναι το λεγόμενο χρέος κεντρικής κυβέρνησης. Μόνο που ως έλληνες δεν χρωστάμε μόνο αυτά. Υπάρχουν κι άλλα 103 δισ., τα οποία χρωστάνε οι φορείς τού ευρύτερου δημόσιου τομέα. Υπάρχουν και κάπου 740 δισ. σε έντοκα γραμμάτια, τα οποία ανακυκλώνουμε πληρώνοντας τόκους. Και υπάρχουν κι ακόμα 220 δισ., τα οποία έχει δανειστεί ο χρηματοπιστωτικός τομέας με την εγγύηση του δημοσίου. Αν τα αθροίσουμε όλα αυτά, φτάνουμε στο δυσθεώρητο ποσό των 1,39 τρισ. ευρώ, το οποίο ξεπερνάει το 800% του ΑΕΠ μας. Παναπεί, για να ξοφλήσουμε πρέπει να δουλεύουμε ως σκλάβοι οκτώ χρόνια, δίχως να πιούμε έστω ένα ποτήρι νερό. Τρέλα!
Αν κάποιοι σκεφτεστε ότι είτε υπερβάλλω είτε τα νούμερα που παραθέτω είναι λανθασμένα, λυπάμαι αλλά θα σας στενοχωρήσω. Προσέξτε:
Στις 30 Μαρτίου 2016, ο πρώην διοικητής τής ΤτΕ Γιώργος Προβόπουλος, μιλώντας στην γενική συνέλευση του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Τροφίμων, πέταξε μια βόμβα μεγατόνων: "Θυμάμαι τον Μάιο του 2008 ο Μπομπ Τράα, ο οποίος είχε σταλεί τότε από το ΔΝΤ να κάνει μια έκθεση για την ελληνική οικονομία, είχε υπολογίσει ότι το χρέος κάθε μορφής του ελληνικού κράτους, της ελληνικής οικονομίας ήταν πάνω από 800% του ΑΕΠ και τον παρακαλέσαμε να μην το δημοσιεύσει γιατί θα γινόταν χαμός αν το δημοσίευε. Αλλά αυτή ήταν η πραγματικότητα και κάποιοι κάνανε πως δεν την βλέπανε".
Στον απόηχο της έκρηξης, ο Προβόπουλος βγήκε στον Αντέννα για να απαντήσει στην ερώτηση αν τότε ζήτησε από τον Τράα να θάψει την έκθεσή του. Στην κουτή ερώτηση, ο Προβόπουλος απάντησε λογικά: "Δεν είναι ακριβές ότι ζήτησα από τον Μπομπ να μην δημοσιοποιήσει τα στοιχεία, αλλά του ζήτησα να κάνει σωστή χρήση τους. Λόγω των δυσμενών συνθηκών που είχαν τα σπρεντ, αν έβγαινε η προοπτική του 800%, την άλλη μέρα θα κατέρρεε η χώρα". Πάντως, τον Αύγουστο του 2009 ο Τράα υπέβαλε κανονικά την έκθεσή του και αυτή βρίσκεται ακόμη και σήμερα αναρτημένη στον ιστότοπο του ΔΝΤ, όπου μπορεί να την διαβάσει ο οποιοσδήποτε.
Παρένθεση. Αν θυμάμαι καλά, οι εκλογές τού 2009 έγιναν στις 4 Οκτωβρίου. Αυτό σημαίνει ότι η έκθεση Τράα ήταν γνωστή τόσο σ' εκείνους που έλεγαν "λεφτά υπάρχουν" όσο και σ' εκείνους που διαλαλούσαν "όλα τα κάναμε καλά". Επίσης, σημαίνει πως όλοι όσοι είπαν (μερικοί εξακολουθούν να λένε) "δεν ξέραμε", είναι ή άσχετοι ή ηλίθιοι ή ψεύτες. Κλείνει η παρένθεση.
Πώς δένει η κουβέντα για το χρέος με το περιουσιολόγιο; Είναι απλό. Για να χαλαρώσει η θηλειά στην παγκόσμια οικονομία, πρέπει να μειωθεί δραστικά το χρέος. Αυτό γίνεται με δυο τρόπους: πρώτον, με διαγραφή ενός μεγάλου μέρους του από πλευράς δανειστών (κάτι που δεν φαίνεται εφικτό, λόγω της απληστίας του κεφαλαίου) και, δεύτερον, με πραγματική φορολόγηση του πλούτου, του μεγάλου πλούτου. Πώς να φορολογήσεις, όμως, τον μεγάλο πλούτο, όταν διοχετεύεται σε φορολογικούς παραδείσους και χάνεται;
Εδώ έρχεται το περιουσιολόγιο να παίξει τον ρόλο του. Όσες τράπεζες και παρατράπεζες κι αν στηθούν στα διάφορα Καϋμάν και Βανουάτου κι όσες εταιρείες γραμματοκιβωτίου κι αν ιδρυθούν στις Κάτω Χώρες, τα ακίνητα δεν μπορούν να μεταφερθούν εκεί. Μένουν στον τόπο τους, βρίσκονται εύκολα και μπορούν να φορολογηθούν ακόμη ευκολώτερα. Αυτός είναι ο λόγος που οι διεθνείς καπιταλιστικοί οργανισμοί (ΟΟΣΑ, ΔΝΤ, Παγκόσμια Τράπεζα, Ευρωπαϊκή Ένωση κλπ) υπερθεματίζουν την εφαρμογή τού Φόρου Περιουσίας σε όλες τις χώρες: να μαζέψουμε τα πολλά από τα ακίνητα κι από τα υπόλοιπα ό,τι πάρουμε είναι καλό. Υπολογίζεται ότι σε βάθος λίγων χρόνων μπορεί μέσω αυτού του φόρου να μεταφερθούν πάνω από 20 τρισ. δολλάρια στην εξυπηρέτηση του χρέους.
Φυσικά, σ' αυτόν τον σχεδιασμό, δεν θα μπορούσε να μη πρωταγωνιστήσει η Ελλάδα, το γνωστό πειραματόζωο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έτσι κι αλλιώς, όλα τα νεοφιλελεύθερα μέτρα που επιβάλλονται αλλεπάλληλα σ' ολόκληρη την Ευρώπη, εδώ πρωτοδοκιμάζονται. Τώρα, ποια θα είναι τα αποτελέσματα του εν λόγω πειράματος, ουδείς γνωρίζει. Πάντως, προσωπικά δεν διατίθεμαι να στοιχηματίσω ούτε μια χρησιμοποιημένη οδοντογλυφίδα στο ότι θα δούμε "πραγματική φορολόγηση του μεγάλου πλούτου"...
Από το ξέσπασμα της καπιταλιστικής κρίσης που βιώνουμε ήδη επί οκτώ και πλέον χρόνια και που δεν λέει να τελειώσει, το κεντρικό θέμα σε όλες τις οικονομικές συζητήσεις απανταχού της υφηλίου είναι το χρέος. Ο ΟΟΣΑ επισημαίνει το ολοένα διογκούμενο πρόβλημα από την υπερχρέωση των νοικοκυριών, το ΔΝΤ βλέπει αδιέξοδα που προκαλούνται από την υπερχρέωση των κρατών, οι κεντρικοί τραπεζίτες όλων των χωρών τρέμουν καθώς αντιλαμβάνονται ότι το σύστημά τους απειλείται με κατάρρευση λόγω χρεών και όλοι μαζί στίβουν τα μυαλά τους για να βρουν έναν τρόπο να επαναφέρουν την παγκόσμια οικονομία σε ρυθμούς ανάπτυξης, παρά τα χρέη που έχουν πνίξει ολόκληρο τον πλανήτη, όπως φαίνεται στο παρακάτω διάγραμμα:
Τα ποσά είναι ανατριχιαστικά. Στα τέλη του 2014, το παγκόσμιο χρέος άγγιξε τα 200 τρισ. δολλάρια! Με δεδομένο ότι το παγκόσμιο ΑΕΠ δεν ξεπερνάει τα 70 τρισ., το παγκόσμιο χρέος φτάνει στο 286% του ΑΕΠ. Για να το πούμε πιο παραστατικά, προκειμένου να ξεπληρωθεί αυτό το χρέος πρέπει όλοι οι κάτοικοι της Γης να δουλεύουν επί 34-35 μήνες, δίχως να βάλουν στο στόμα τους έστω μια μπουκιά ψωμί.
Βέβαια, σε κάποιες χώρες (όπως η Ελλάδα) η κατάσταση είναι πολύ χειρότερη. Εκείνο που ξέρουμε, επειδή μας το πιπιλάνε όλοι τριγύρω, είναι ότι το δημόσιο χρέος μας φτάνει τα 326 δισ. ευρώ (τουλάχιστον, τόσο ήταν την πρωτοχρονιά) και μάθαμε απ' έξω κι ανακατωτά ότι χρωστάμε το 180% του ΑΕΠ μας. Αυτό είναι το λεγόμενο χρέος κεντρικής κυβέρνησης. Μόνο που ως έλληνες δεν χρωστάμε μόνο αυτά. Υπάρχουν κι άλλα 103 δισ., τα οποία χρωστάνε οι φορείς τού ευρύτερου δημόσιου τομέα. Υπάρχουν και κάπου 740 δισ. σε έντοκα γραμμάτια, τα οποία ανακυκλώνουμε πληρώνοντας τόκους. Και υπάρχουν κι ακόμα 220 δισ., τα οποία έχει δανειστεί ο χρηματοπιστωτικός τομέας με την εγγύηση του δημοσίου. Αν τα αθροίσουμε όλα αυτά, φτάνουμε στο δυσθεώρητο ποσό των 1,39 τρισ. ευρώ, το οποίο ξεπερνάει το 800% του ΑΕΠ μας. Παναπεί, για να ξοφλήσουμε πρέπει να δουλεύουμε ως σκλάβοι οκτώ χρόνια, δίχως να πιούμε έστω ένα ποτήρι νερό. Τρέλα!
Αν κάποιοι σκεφτεστε ότι είτε υπερβάλλω είτε τα νούμερα που παραθέτω είναι λανθασμένα, λυπάμαι αλλά θα σας στενοχωρήσω. Προσέξτε:
Στις 30 Μαρτίου 2016, ο πρώην διοικητής τής ΤτΕ Γιώργος Προβόπουλος, μιλώντας στην γενική συνέλευση του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Τροφίμων, πέταξε μια βόμβα μεγατόνων: "Θυμάμαι τον Μάιο του 2008 ο Μπομπ Τράα, ο οποίος είχε σταλεί τότε από το ΔΝΤ να κάνει μια έκθεση για την ελληνική οικονομία, είχε υπολογίσει ότι το χρέος κάθε μορφής του ελληνικού κράτους, της ελληνικής οικονομίας ήταν πάνω από 800% του ΑΕΠ και τον παρακαλέσαμε να μην το δημοσιεύσει γιατί θα γινόταν χαμός αν το δημοσίευε. Αλλά αυτή ήταν η πραγματικότητα και κάποιοι κάνανε πως δεν την βλέπανε".
Στον απόηχο της έκρηξης, ο Προβόπουλος βγήκε στον Αντέννα για να απαντήσει στην ερώτηση αν τότε ζήτησε από τον Τράα να θάψει την έκθεσή του. Στην κουτή ερώτηση, ο Προβόπουλος απάντησε λογικά: "Δεν είναι ακριβές ότι ζήτησα από τον Μπομπ να μην δημοσιοποιήσει τα στοιχεία, αλλά του ζήτησα να κάνει σωστή χρήση τους. Λόγω των δυσμενών συνθηκών που είχαν τα σπρεντ, αν έβγαινε η προοπτική του 800%, την άλλη μέρα θα κατέρρεε η χώρα". Πάντως, τον Αύγουστο του 2009 ο Τράα υπέβαλε κανονικά την έκθεσή του και αυτή βρίσκεται ακόμη και σήμερα αναρτημένη στον ιστότοπο του ΔΝΤ, όπου μπορεί να την διαβάσει ο οποιοσδήποτε.
Παρένθεση. Αν θυμάμαι καλά, οι εκλογές τού 2009 έγιναν στις 4 Οκτωβρίου. Αυτό σημαίνει ότι η έκθεση Τράα ήταν γνωστή τόσο σ' εκείνους που έλεγαν "λεφτά υπάρχουν" όσο και σ' εκείνους που διαλαλούσαν "όλα τα κάναμε καλά". Επίσης, σημαίνει πως όλοι όσοι είπαν (μερικοί εξακολουθούν να λένε) "δεν ξέραμε", είναι ή άσχετοι ή ηλίθιοι ή ψεύτες. Κλείνει η παρένθεση.
Ο Μπομπ Τράα (σκέτο "Μπομπ" για τον κ. Προβόπουλο), φανατικός υπέρμαχος της άποψης ότι οι έλληνες ζούσαν πάνω από τις δυνατότητές τους και τώρα πρέπει να πληρώσουν. |
Πώς δένει η κουβέντα για το χρέος με το περιουσιολόγιο; Είναι απλό. Για να χαλαρώσει η θηλειά στην παγκόσμια οικονομία, πρέπει να μειωθεί δραστικά το χρέος. Αυτό γίνεται με δυο τρόπους: πρώτον, με διαγραφή ενός μεγάλου μέρους του από πλευράς δανειστών (κάτι που δεν φαίνεται εφικτό, λόγω της απληστίας του κεφαλαίου) και, δεύτερον, με πραγματική φορολόγηση του πλούτου, του μεγάλου πλούτου. Πώς να φορολογήσεις, όμως, τον μεγάλο πλούτο, όταν διοχετεύεται σε φορολογικούς παραδείσους και χάνεται;
Εδώ έρχεται το περιουσιολόγιο να παίξει τον ρόλο του. Όσες τράπεζες και παρατράπεζες κι αν στηθούν στα διάφορα Καϋμάν και Βανουάτου κι όσες εταιρείες γραμματοκιβωτίου κι αν ιδρυθούν στις Κάτω Χώρες, τα ακίνητα δεν μπορούν να μεταφερθούν εκεί. Μένουν στον τόπο τους, βρίσκονται εύκολα και μπορούν να φορολογηθούν ακόμη ευκολώτερα. Αυτός είναι ο λόγος που οι διεθνείς καπιταλιστικοί οργανισμοί (ΟΟΣΑ, ΔΝΤ, Παγκόσμια Τράπεζα, Ευρωπαϊκή Ένωση κλπ) υπερθεματίζουν την εφαρμογή τού Φόρου Περιουσίας σε όλες τις χώρες: να μαζέψουμε τα πολλά από τα ακίνητα κι από τα υπόλοιπα ό,τι πάρουμε είναι καλό. Υπολογίζεται ότι σε βάθος λίγων χρόνων μπορεί μέσω αυτού του φόρου να μεταφερθούν πάνω από 20 τρισ. δολλάρια στην εξυπηρέτηση του χρέους.
Φυσικά, σ' αυτόν τον σχεδιασμό, δεν θα μπορούσε να μη πρωταγωνιστήσει η Ελλάδα, το γνωστό πειραματόζωο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έτσι κι αλλιώς, όλα τα νεοφιλελεύθερα μέτρα που επιβάλλονται αλλεπάλληλα σ' ολόκληρη την Ευρώπη, εδώ πρωτοδοκιμάζονται. Τώρα, ποια θα είναι τα αποτελέσματα του εν λόγω πειράματος, ουδείς γνωρίζει. Πάντως, προσωπικά δεν διατίθεμαι να στοιχηματίσω ούτε μια χρησιμοποιημένη οδοντογλυφίδα στο ότι θα δούμε "πραγματική φορολόγηση του μεγάλου πλούτου"...