Κυβέρνηση... «λαοκρατίας» (1)

Κυβέρνηση... «λαοκρατίας» (1) 

«Αφεντικό μας είναι ο λαός», ισχυρίστηκε ο Αντώνης Σαμαράς απευθυνόμενος στα μέλη του νέου υπουργικού συμβουλίου.
 Δεδομένης, δε, της μνημονιακής πολιτικής κατεύθυνσης και του εν γένει ταξικού προσανατολισμού της νέας κυβέρνησης, βάσιμα μπορούμε να εξάγουμε το συμπέρασμα ότι
 κατά τον πρωθυπουργό και όσους απαρτίζουν την κυβέρνησή του, από τη στιγμή που το «αφεντικό» τους είναι ο «λαός»,
 τότε
 η έννοια «λαός», όπως αυτοί την αντιλαμβάνονται, αρχίζει και τελειώνει στους εξής:
 Βιομήχανοι, τραπεζίτες, εφοπλιστές, εργολάβοι, μεγαλοξενοδόχοι, μεγαλέμποροι, Ομπάμα, Μέρκελ, Ολάντ, Σόιμπλε, Λαγκάρτ, Γιούγκερ και Ολι Ρεν με ολίγον από Μπαρόζο...




 Κυβέρνηση... «λαοκρατίας» (2)
 Αντιγράφουμε την είδηση όπως μεταδόθηκε χτες από το «capital.gr»:
«"Πάγο" στις συζητήσεις περί φορολόγησης της ναυτιλίαςέβαλαν σήμερα, μιλώντας σε άτυπη συνάντηση με δημοσιογράφους, τόσο ο υπουργός Ναυτιλίας, Κωστής Μουσουρούλης, όσο και ο υφυπουργός, Γιώργος Βερνίκος.
Ο υπουργός ξεκαθάρισε ότι σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται αυτή η κυβέρνηση να προχωρήσει σε ενέργειες όπως η κατά αποκοπή φορολόγηση του κάθε ελληνόκτητου πλοίου, ενώ
ο, προερχόμενος από το ΠΑΣΟΚ, υφυπουργός δήλωσε ότι κάθε συζήτηση για φορολογία πρέπει να λαμβάνει υπόψιν της να μηνπλήττει την επιχειρηματικότητα του κλάδου».
 *
 Αν μη τι άλλο πρόκειται για μια χαρακτηριστική απόδειξη ότι η συγκυβέρνηση ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ, άρχισε να «εργάζεται».
 Και ταυτόχρονα συνιστά μια ισχυρή ένδειξη τόσο του είδους όσο και του μεγέθους της αλήθειας που κρύβει η πρώτη πρωθυπουργική δήλωση (σ.σ.: «αφεντικό μας είναι ο λαός»...) κατά τον χαιρετισμό του προς τα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου.


 Γράφει:
ο Νίκος ΜΠΟΓΙΟΠΟΥΛΟΣ

ΚΕΡΚΥΡΑ- ΑΠΕΡΓΙΑ 27 ΙΟΥΝΗ

       ΑΠΕΡΓΙΑ 27 ΙΟΥΝΗ

 Εργατη μπορεις χωρις αφεντικα
χωρις εσενα γραναζι δε γυρνα.
 Σηκωσε τη γροθια σου
σπασε τις αλυσιδες σου
Παρε το πλουτο που σου ανεικει
γιατι εσυ τον παραγεις.

Η ταξική πάλη ως είδηση (με αφορμή ένα άρθρο του tvxs)

Η ταξική πάλη ως είδηση (με αφορμή ένα άρθρο του tvxs)

Από το 2310net

Χτες το βράδυ διάβαζα αυτό και σήμερα το απόγευμα ήρθε η άμεση επιβεβαίωση του από το tvxs. Η δημοκρατική, αριστερή δημοσιογραφία στα καλύτερά της.

Σε άρθρο του tvxs με τίτλο «Χαλυβουργία: οκτώ μήνες απεργία και διαμάχες», ο συντάκτης του αποδεικνύει πως μπορείς να γίνεις δημοσιογράφος-παπαγαλάκι χωρίς τύψεις. Παραθέτω το άρθρο και σχολιάζω παρακάτω:

«Διακόσιες σαράντα ημέρες απεργίας συμπληρώνονται σήμερα στην Χαλυβουργία Ελλάδος. Είναι οκτώ γεμάτοι μήνες. Το τελευταίο διάστημα όμως οι διαμάχες στην Χαλυβουργία δεν είναι μόνο μεταξύ εργαζομένων και εργοδοτών, αλλά και εργαζομένων μεταξύ τους, αφού υπάρχει μια ομάδα, η οποία θέλει «να επιστρέψει στο πόστο της ασκώντας το δικαίωμα στην εργασία». Οι απεργοί, όμως, δηλώνουν ότι «θα κρατούν Θερμοπύλες» μέχρι την τελική νίκη. Μέχρι, δηλαδή, να επιστρέψουν οι 120 απολυμένοι της Χαλυβουργίας. Ρεπορτάζ: Νίκος Μίχος

Η δράση των απεργών έρχεται, σύμφωνα με τους ίδιους αντιμέτωπη με τη διάθεση «της εργοδοσίας να σπάσει την απεργία». Μάλιστα, καταγγέλλουν και βίαιες μεθόδους μπροστά στην πύλη της Χαλυβουργίας, την Πέμπτη 21 Ιουνίου, οι οποίες κατέληξαν στην απόλυση του προέδρου της επιτροπής υγιεινής και ασφάλειας του εργοστασίου, Χάρη Μανώλη.
Η απεργία έχει κριθεί παράνομη από το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών ήδη από τις 28 Μαΐου, ωστόσο οι εργαζόμενοι – απεργοί πραγματοποίησαν στις 6 Ιουνίου Γενική Συνέλευση και με μυστική ψηφοφορία αποφάσισαν ότι θα συνεχίσουν την δράση τους.


Ο κ. Δημήτριος Λιάκος, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Χαλυβουργίας, ταμίας του Σωματείου των εργαζομένων και απεργός, δήλωσε αποκλειστικά στο tvxs.gr ότι τα αιτήματα της απεργίας, παρά τις 240 ημέρες που έχουν περάσει, παραμένουν ίδια: «Θα μείνουμε μέχρι την τελική νίκη να κρατάμε Θερμοπύλες», είπε, επεξηγώντας ότι η δράση τους δεν θα σταματήσει εάν δεν επιστρέψουν οι 120 απολυμένοι συνάδελφοί τους.

«Δεν μπορώ να πω ότι τα περνάμε εύκολα. Είναι δύσκολα, αλλά η αλληλεγγύη του κόσμου που μας στηρίζει είναι μεγάλη», δήλωσε ο κ. Λιάκος σχετικά με το ζήτημα της επιβίωσης των εργαζομένων όταν είναι 8 μήνες χωρίς μισθό, επισημαίνοντας ότι δεν δέχονται βοήθεια από άλλους φορείς: «Δεν ξέρω αν κάποιοι τα παίρνουν και από αλλού, αλλά εμείς στηριζόμαστε μόνο από την αλληλεγγύη του κόσμου». Η βοήθεια αυτή προς τους απεργούς είναι κυρίως οικονομική, και πραγματοποιείται με καταθέσεις σε ειδικό λογαριασμό της Εθνικής Τραπέζης. 

Η πλευρά των απεργών καταγγέλλει, μάλιστα, τη μερίδα εκείνων των συναδέλφων τους, οι οποίοι επιθυμούν να επιστρέψουν στα πόστα τους. Σύμφωνα με τον κ. Λιάκο, πρόκειται για μια μερίδα 25 ατόμων, που «τα έχουν συμφωνήσει με την εργοδοσία και προκαλούν πρόβλημα στους απεργούς, με απεργοσπαστικές συμπεριφορές. Εάν δεν τα έβγαζαν πέρα θα έρχονταν να λάβουν βοήθεια και αυτοί από την αλληλεγγύη».

Στο βίντεο που ακολουθεί ο πρόεδρος του σωματείου των εργαζομένων της Χαλυβουργίας, Γιώργος Σιφωνιός λέει ότι «δεν υπάρχει άλλος δρόμος για τους εργαζομένους» και ο αντιπρόεδρος, Νίκος Χαροκόπος, αναφέρει ποιοι είναι οι στόχοι της απεργίας.

Η Ελένη Καταβάτη, εκπρόσωπος της ομάδας των εργαζομένων, που δεν θέλουν την απεργία, κατήγγειλε με την σειρά της, στις 21 Ιουνίου, ότι «συνδικαλιστές του ΠΑΜΕ, το οποίο πρωτοστατεί στην απεργία της Χαλυβουργίας, και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, επιτέθηκαν στους συναδέλφους τους, οι οποίοι θέλουν να δουλέψουν».

Μιλώντας αποκλειστικά στο tvxs.gr, η κα. Καταβάτη δήλωσε ότι «οι εργαζόμενοι που κατάφεραν να περάσουν μέσα στο εργοστάσιο και κατευθύνθηκαν να χτυπήσουν την κάρτα τους και να πιάσουν δουλειά, βρέθηκαν αντιμέτωποι με 400 συνδικαλιστές του ΠΑΜΕ και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, οι οποίοι τους κλείδωσαν με λουκέτο εντός των εγκαταστάσεων και προπηλάκισαν τους τέσσερις που βρίσκονταν κοντά στην πόρτα». Σύμφωνα με την ίδια, το συμβάν, το οποίο κατέγραφε κάμερα του καναλιού 902, έληξε μετά από επέμβαση των ειδικών μονάδων της Αστυνομίας. 

«Το ΠΑΜΕ πληρώνει ένα κατοστάρικο την εβδομάδα στους απεργούς», υποστηρίζει η Ελένη Καταβάτη, συμπληρώνοντας ότι ένας απεργός, που μετακινήθηκε προς αυτούς που επιθυμούν να δουλέψουν, έχει βρεθεί εκτεθειμένος, καθώς το ΠΑΜΕ δεν πληρώνει την τελευταία δόση του διακανονισμού, που είχε κάνει για την αποπληρωμή λογαριασμού της ΕΥΔΑΠ. «Εάν τα λεφτά ήταν της αλληλεγγύης δεν έπρεπε όλοι να τα παίρνουμε; Αλλά δεν τους αρέσει να παίρνουμε εμείς που διαφωνούμε το κατοστάρικο της κας Παπαρήγα…». 

Εκπρόσωπος των απεργών απαντά στις καταγγελίες της κας Καταβάτη παραπέμποντάς την σε όλες τις αποφάσεις των Γενικών Συνελεύσεων. «Ότι συμβαίνει εδώ, γίνεται ύστερα από απόφαση της Γενικής Συνέλευσης», τονίζει. 

Οι εργαζόμενοι που πλέον δεν ασπάζονται την απεργία βρίσκονται καθημερινά στο κυλικείο του βενζινάδικου δίπλα στην Χαλυβουργία και περιμένουν πότε θα μπορέσουν να επιστρέψουν στα πόστα τους, καθώς όπως δηλώνει η κα Καταβάτη «ζουν με δανεικά από γονείς και παιδιά, και τρώνε μια τυρόπιτα που υπόσχονται ότι θα πληρώσουν τον ερχόμενο μήνα». «Την ίδια στιγμή, τα μέλη του ΠΑΜΕ ζουν με επιδόματα: 100 ευρώ την εβδομάδα για την επιδότηση της απεργίας, 400 ευρώ το μήνα για λογαριασμούς και άλλα έξοδα, και κάθε βράδυ έρχεται φορτηγάκι του ΠΑΜΕ και φέρνει τρόφιμα απο σούπερ – μάρκετ για τους απεργούς», υποστηρίζει η Ελένη Καταβάτη. «Πρόκειται για 120 ανθρώπους, με οικογένειες, που θέλουν να δουλέψουν. Ένας, μάλιστα, πουλούσε ξύλα όλο το χειμώνα για να ζήσει και τώρα μαζεύει τενεκεδάκια», αναφέρει η κα. Καταβάτη. 

«Η απεργία κρίθηκε παράνομη για θέματα διαδικαστικά, όπως το ότι ψηφίστηκε με ανάταση χειρός αντί για κάλπη. Που να λέγαμε και για τα υπόλοιπα», δηλώνει η εργαζόμενη, και συνεχίζει λέγοντας ότι «εμείς θέλουμε να δουλέψουμε. Δεν βρίσκουμε τον λόγο που το σωματείο αρνείται να φύγει από την πύλη. Εξάλλου, η Χαλυβουργία δεν μπορεί να λειτουργήσει με 120 άτομα. Θα αναγκαστεί ο βιομήχανος να πάρει πίσω τους απολυμένους, ανάμεσα στους οποίους είναι εξαιρετικά παιδιά. Ποιόν βοηθά λοιπόν πλέον η απεργία; Τον βιομήχανο; Το ΠΑΜΕ; Ή τους εργαζομένους;» 

Μετά την απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών πως η απεργία είναι παράνομη, ο πρόεδρος Εργαζομένων της Χαλυβουργίας, κ. Γιώργος Σιφωνιός έστησε κάλπες για να προκηρυχθεί νέα απεργία. Σύμφωνα με την Ελένη Καταβάτη, «ο κ. Σιφωνιός έδινε στους απολυμένους στο χέρι το ψηφοδέλτιο με την θετική απάντηση ενώ ο κ. Νίκος Χαροκόπος, αντιπρόεδρος του σωματείου έδινε τα ψηφοδέλτια στους υπόλοιπους με το ‘ΝΑΙ’ και το ‘ΟΧΙ’». 

Στο βίντεο που ακολουθεί, οι εργαζόμενοι της Χαλυβουργίας που θέλουν να επιστρέψουν στις θέσεις εργασίας τους, λένε στον φακό του tvxs.gr ότι «υπάρχει σαφώς το δικαίωμα στην απεργία, αλλά και το συνταγματικό δικαίωμα στην εργασία». 

Η διοίκηση της Χαλυβουργίας Α.Ε. με επιστολή της στις 14 Ιουνίου προς το σωματείο των εργατοϋπαλλήλων της βιομηχανίας, αντίγραφο της οποίας μας έδωσαν οι εργαζόμενοι, απαντώντας σε κάλεσμα του σωματείου για διαβουλεύσεις, αρνήθηκε να προσέλθει στην συνάντηση εξαιτίας της «περιφρούρησης» της πύλης του εργοστασίου.

Ακόμη, τονίζει ότι οι απεργοί ουδέποτε γνωστοποίησαν τις προτάσεις που δηλώνουν πως έχουν για να βρεθεί λύση, και ότι συνεχίζουν «μια απεργία που έχει κριθεί παράνομη και αποτελεί πράξη ποινικώς κολάσιμη». Σύμφωνα με την εταιρία, «η αδιάλλακτη στάση των εργαζομένων έχει οδηγήσει την Χαλυβουργία Ελλάδος Α.Ε. σε αδιέξοδο», και όπως αναφέρει στην επιστολή της «η επόμενη συνάντηση με τους εργαζομένους θα γίνει στο πλαίσιο της προβλεπόμενης από τον νόμο διαδικασίας διαβούλευσης για το οριστικό κλείσιμο του εργοστασίου». 

tvxs

Όταν έχεις ένα site το οποίο είναι από τα πρώτα σε αναγνωσιμότητα και υποτίθεται ότι απευθύνεται σε ένα «αριστερό», «δημοκρατικό» ή και «ριζοσπαστικό» κοινό, θα έπρεπε να δαπανάς περισσότερο χώρο στην μεγαλύτερη απεργία που έγινε ποτέ στην Ελλάδα, έτσι για επαναστατικό ξεκάρφωμα βρε αδερφέ. Όταν επιλέγεις να γράψεις για την Χαλυβουργική μόνο για να τονίσεις ότι υπάρχουν διαμάχες μεταξύ των απεργών και των απεργοσπαστών τότε παίρνεις ταξική θέση και (ακόμα και χωρίς να το θέλεις) ταυτίζεσαι με την ίδια ‘νομιμότητα’ που επικαλούνται και οι εργοδότες, ότι δηλαδή κάποιος θα πρέπει να μπορεί να δουλεύει ακόμα κι αν το σωματείο του απεργεί. Εκτός αυτού όμως, παραβιάζεις και ανοιχτές θύρες. Φυσιολογικό είναι να υπάρχουν και εργαζόμενοι που διαφωνούν με την απεργία, είτε επειδή φοβούνται είτε επειδή τα έχουν βρει με τους εργοδότες. Θα πίστευε κανείς ότι μια τέτοια απεργία θα γινόταν χωρίς αντιπαραθέσεις με τους απεργοσπάστες;

Σε τεχνικό επίπεδο το κείμενο αποδεικνύει τον κεκαλυμμένο σκοπό του με μια πιο προσεκτική ματιά. Η δήλωση του προέδρου του Σωματείου καταλαμβάνει μία σειρά ενώ στην απεργοσπάστρια αφιερώνεται περισσότερο από το μισό κείμενο. Όμως ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον έχουν τα γραφόμενα:

Στην περίπτωση των απεργοσπαστών έχουμε μια ομάδα εργαζομένων που διεκδικεί το δικαίωμα στην εργασία, όμως τους επιτίθενται συνδικαλιστές του ΠΑΜΕ και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ που πληρώνουν τους απεργούς για να απεργήσουν και όχι τους απεργούς που θέλουν να δουλέψουν τους οποίους αφήνει εκτεθιμένους στον κίνδυνο της διακοπής υδροδότησης επειδή δεν τους γουστάρει η Παπαρήγα. Αυτοί, οι απεργοσπάστες, ζουν με δανεικά και όχι σαν βασιλιάδες όπως οι απεργοί οι οποίοι όπως μας αποκαλύπτει η απεργοσπάστρια που θέλει να εργαστεί κάνουν απεργία χωρίς λόγο, αφού το εργοστάσιο δεν θα μπορέσει να δουλέψει χωρίς τους απολυμένους και θα αναγκαστεί να τους επαναπροσλάβει. Και μάλιστα κάνουν απεργία εκβιάζοντας τους συναδέλφους τους, αφού τους δίνουν το χαρτάκι που θα ψηφίσουν, μιας και προφανώς, εκτιμά η απεργοσπάστρια, ότι μόνοι τους δεν μπορούν να διακρίνουν το ΝΑΙ από το ΟΧΙ.

Το συμπέρασμα δηλαδή είναι ότι οι απεργοί είναι τρελοί, τα παίρνουν από το ΚΚΕ για να απεργήσουν, ασκούν βία κατά των συναδέλφων τους και παίρνουν αποφάσεις με βία και νοθεία.

Από την άλλη οι απεργοί εμφανίζονται ως εκείνοι που κρατάνε Θερμοπύλες. Ωραία η αναγωγή δε λέω, αλλά διαβάζοντας κανείς το κείμενο των 1000+ λέξεων, βρίσκει ελάχιστες αναφορές στα αιτήματα της απεργίας κι αυτές τόσο γενικόλογες που αποδυναμώνονται, καμία αναφορά στον τρόπο με τον οποίο τα βγάζουν πέρα οι απεργοί, καμία αναφορά σε πιθανή απάντηση των απεργών στις κατηγορίες των απεργοσπαστών. Όταν λοιπόν ο δημοσιογράφος θεωρεί καθήκον την προβολή όλων των απόψεων και γι’ αυτό το λόγο δίνει βήμα στους απεργοσπάστες, στην πραγματικότητα εννοεί την προβολή μόνο μιας άποψης, αλλά για τυπικούς λόγους κάνει αναφορές και στις δύο.

Ακόμα πιο προφανές γίνεται αυτό αν δει κανείς τα δύο βίντεο. Στο ένα, αυτό των απεργών μιλάει ο Πρόεδρος και ο Αντιπρόεδρος του Σωματείου ενώ στο άλλο «απλοί άνθρωποι, εργαζόμενοι, αριστεροί που σέβονται το δικαίωμα στην απεργία» που με ένα στόμα μια φωνή συμπεραίνουν ότι το ΠΑΜΕ τους απαγορεύει να δουλέψουν και η Παπαρήγα είναι με το κεφάλαιο. Θα ήταν αστείο αν δεν ήταν θλιβερό!

Προφανώς στον χώρο των εναλλακτικών, μεταμοντέρνων ΜΜΕ η έννοια της ταξικής πάλης έχει εξαφανιστεί. Ακόμα και η αναφορά σε αυτή θα συνιστούσε πιθανόν συνέργεια στο έγκλημα του ΚΚΕδισμού! Σε ένα site που αρέσκεται να προσδιορίζεται στα αριστερά της ενημέρωσης προφανώς χωράει ένας Ζίζεκ ή ένας Χάρβει, αρκεί να δηλώνουν ότι το μέλλον είναι ο ΣΥΡΙΖΑ, όχι όμως ένας εργάτης που απεργεί με πάθος και αυταπάρνηση γιατί έχει συνειδητοποιήσει ότι το μόνο που έχει να χάσει είναι οι αλυσίδες του.

Εκεί όμως που η χυδαιότητα αγγίζει ταβάνι είναι ότι αυτό και πιθανώς και άλλα ενημερωτικά ή πολιτικά sites, είναι έτοιμα από καιρό να βγάλουν στην επιφάνεια όλη τους την υπερεπαναστατικότητα σε αντίστοιχες κινητοποιήσεις στο εξωτερικό. Ενδεικτικός είναι ο τρόπος με τον οποίο το ίδιο site καλύπτει τις κινητοποιήσεις των Ισπανών ανθρακωρύχων (δες εδώ και εδώ). Φαντάζομαι ότι θα ακολουθήσει κάποια στιγμή ρεπορτάζ με δηλώσεις της αντίστοιχης κυρίας Καταβάτη που θα λέει ότι το ισπανικό ΠΑΜΕ κρύβεται πίσω από τους δήμους που δίνουν στέγη και τροφή στους διαδηλωτές-απεργούς και πως πρέπει να σεβαστούν το δικαίωμά της στην εργασία. Μπα! Καλή η ταξική πάλη, αλλά όσο πιο μακριά γίνεται τόσο πιο πολύ την αγαπάμε!

Γι αυτό το κείμενο δεν είναι ένοχος μόνο ο συντάκτης του, άλλωστε αυτός προσπάθησε να απαλλαγεί από τις δημοσιογραφικές τύψεις παρουσιάζοντας και τις δύο πλευρές όπως του έμαθαν στις έγκριτες σχολές δημοσιογραφίας, αλλά ένα πολύ μεγάλο μέρος του τύπου. Υπάρχει μια μεγάλη ομοιότητα στον τρόπο με τον οποίο ο τύπος αντιμετωπίζει τις εργατικές κινητοποιήσεις: αρχικά επιστρατεύει το καρότο και το μαστίγιο, τονίζοντας την συνταγματικότητα του δικαιώματος της απεργίας, αλλά και αυτήν της εργασίας και στη συνέχεια ‘χρεώνει’ κάθε απεργό στο ΠΑΜΕ που εγείρει διαρκώς παράλογα αιτήματα και διαστρεβλώνει, όχι μόνο τις σχέσεις κεφαλαίου και εργασίας, αλλά και τις σχέσεις των εργαζομένων μεταξύ τους. Οι λόγοι που συμβαίνει αυτό είναι δύο: πρώτον, η σαφής ταξική θέση που παίρνουν οι δημοσιογράφοι-όργανα του συστήματος είτε από επιλογή είτε από μεταμοντέρνα αντίδραση σε αυτήν την παρωχημένη ιδέα ότι ζεις σε ένα κόσμο ταξικά διαχωρισμένο και πρέπει να αγωνιστείς για τα δικαιώματά σου και δεύτερον από ένα έμφυτο μίσος που τρέφουν κάποιοι προς το ΚΚΕ, τέτοιο που είναι ικανοί να υποστηρίξουν ακόμα και τον φεουδάρχη που μαστιγώνει τον δούλο αρκεί να μην αναγνωρίσουν έστω και κάτι καλό στο ΚΚΕ. Είναι ακριβώς η ίδια λογική που οδηγεί διάφορους δημοσιολόγους, αρθρογράφους, αναλυτές, παντογνώστες να μιλούν για κρίση χρέους, κρίση αξιών, κρίση δανεισμού, κρίση του πολιτικού συστήματος, κρίση κοινωνική, κρίση ανθρωπιστική, αλλά ΠΟΤΕ για κρίση του καπιταλισμού! Όσο αδυνατούν ή αρνούνται να δουν τον κόσμο με τα μάτια του εργάτη θα συνεχίσουν να τον βλέπουν με τα μάτια του απεργοσπάστη, που έχασε λίγο χρόνο «απασχόλησης» και ανυπομονεί να επιστρέψει στην προσφιλή του συνήθεια, αυτή του γλειψίματος στο αφεντικό!

Τα τύμπανα του πολέμου στην περιοχή μας, χτυπούν και πάλι ;

Τα τύμπανα του πολέμου στην περιοχή μας, χτυπούν και πάλι ; 

 Η παρακάτω Ανακοίνωση του Γραφείου Τύπου του ΚΚΕ, πρέπει κατά τη γνώμη μας να προβληματίσει όλους τους Έλληνες.
 Τα λέγαμε και προεκλογικά, αλλά φαίνεται ότι τότε πρυτάνευσαν άλλες λογικές.
 Ας ελπίσουμε ότι σήμερα, πιο κατασταλαγμένοι και ίσως και πιο νηφάλιοι, γίνουν αντιληπτές επιτέλους οι θέσεις - καταγγελίες του ΚΚΕ.




 " Η κλιμακούμενη ένταση στη Μέση Ανατολή, με αιχμή την παραβίαση του εναέριου χώρου της Συρίας από τουρκικό αεροπλάνο που καταρρίφθηκε,η προσφυγή της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ και οι ιμπεριαλιστικές απειλές για επέμβαση στη Συρία και το Ιράν διαμορφώνουν πολύ επικίνδυνη κατάσταση που εγκυμονεί κινδύνους νέου ιμπεριαλιστικού πολέμου στην περιοχή.
Οι εξελίξεις αυτές εκφράζουν την όξυνση της αντιπαράθεσης ανάμεσα στις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις για τον έλεγχο των πρώτων υλών της περιοχής, τον έλεγχο των δρόμων μεταφοράς των εμπορευμάτων και των αγορών. Φανερώνουν πως η καπιταλιστική κρίση κι ιμπεριαλιστικοί πόλεμοι πάνε χέρι-χέρι κι απειλούν με νέες μεγάλες αιματοχυσίες τους λαούς.


Σ' αυτές τις συνθήκες το ΚΚΕ καλεί τους εργαζόμενους σε αγωνιστική ετοιμότητα και επαγρύπνηση για:


- Να μην συρθεί η Ελλάδα στους νέους ιμπεριαλιστικούς πολέμους των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ, που ετοιμάζονται σε βάρος της Συρίας και του Ιράν, κι οι οποίοι θα έχουν τραγικές συνέπειες.


- Να μην τηρηθεί οποιαδήποτε «συμβατική υποχρέωση» που άμεσα ή έμμεσα εμπλέκει τη χώρα.


- Να μη χρησιμοποιηθεί η βάση της Σούδας. Να κλείσει τώρα!


- Να επιστρέψουν όλα τα ελληνικά στρατεύματα που βρίσκονται εκτός συνόρων.


- Να ακυρωθούν τα στρατιωτικά γυμνάσια κι όλες οι συμφωνίες στρατιωτικής συνεργασίας με το Ισραήλ.


- Να δυναμώσει η πάλη για την αποδέσμευση από τους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς και το ΝΑΤΟ ".


Είναι φανερό ότι όσο η καπιταλιστική κρίση βαθαίνει, τόσο πιο πολύ πλησιάζουν παλλιές δοκιμασμένες συνταγές εξόδου από τέτοιες κρίσεις.
Και η κρίση του 1929 και παλαιότερες, "ξεπεράστηκαν" αφού πρώτα γίναμε μάρτυρες ενός παγκόσμιου μακελιού !
Ειδικά ο Β΄ Π.Π. σκόρπισε τόσες καταστροφές κυρίως σε ανθρώπινο δυναμικό, που θα πρέπει να μας κάνει ικανούς να δούμε που το πάνε οι ιμπεριαλιστές και να πάρουμε τα μέτρα μας.


Προσοχή !
Οι ιμπεριαλιστές ετοιμάζονται να ξαναμοιράσουν τον κόσμο, με το αίμα το δικό μας και των παιδιών μας !
Ας μην το επιτρέψουμε !

ΗΠΑ Η επιστήμη στη θηλιά του χρήματος

ΗΠΑ

Η επιστήμη στη θηλιά του χρήματος

Στις ΗΠΑ η επιστημονική έρευνα και η επιστήμη γενικότερα πλήττεται από πολλές πλευρές. Στα σχολεία - και όχι μόνο σε κείνα για τους πληβείους, που έτσι κι αλλιώς σπάνια βγάζουν επιστήμονες - έχει αρχίσει να φαίνεται έντονα η μείωση του ενδιαφέροντος των Αμερικανόπουλων για σπουδές στις θετικές, αλλά και στις κοινωνικές επιστήμες, σε όφελος των κάθε λογής «μπίζνες στάντις». Επιπλέον, μεγάλο μέρος των παιδιών βγαίνει πρόωρα από το εκπαιδευτικό σύστημα. Τελικό αποτέλεσμα είναι η μείωση του αριθμού των Αμερικανών μεταπτυχιακών σπουδαστών, των διδακτορικών διατριβών και των επιστημονικών δημοσιεύσεων.

Παράλληλα, παρατηρείται αντίστροφη τάση στη συγκέντρωση «εγκεφάλων», αφού η βελτίωση των συνθηκών σε ανταγωνιστικές καπιταλιστικές οικονομίες οδηγεί όχι μόνο στη μείωση του αριθμού των φοιτητών που πάνε από τις χώρες αυτές στις ΗΠΑ, για να συνεχίσουν τις σπουδές τους ή να κάνουν έρευνα, αλλά και επιστροφή στα πατρώα εδάφη πολλών απ' όσους είχαν κάνει παλιότερα αυτό το βήμα. Σε εξέλιξη βρίσκεται και η επίθεση από τους «φωτισμένους» θρησκόληπτους σκοταδιστές, οπαδούς του Δημιουργισμού, ενάντια σε θεμέλια της σύγχρονης επιστημονικής γνώσης, με κύριο στόχο τη Βιολογία.

Σύγκρουση συμφερόντων...

Ομως από τα πιο επικίνδυνα στοιχεία για το μέλλον της επιστήμης στις ΗΠΑ, αλλά και στον υπόλοιπο καπιταλιστικό κόσμο, είναι ο ασφυχτικός εναγκαλισμός της έρευνας από το κεφάλαιο. Αυτό το στοιχείο, που οδηγεί όχι μόνο σε προβλήματα ανάπτυξης της έρευνας, αλλά και στην ίδια την κατάργηση της επιστήμης όπως την έχουμε γνωρίσει από το Διαφωτισμό και μετά, έχει αρχίσει να γίνεται αντιληπτό από μεμονωμένους επιστήμονες, παρατηρητές των εξελίξεων στον επιστημονικό χώρο, αλλά και ορισμένες ομάδες επιστημόνων.

Το 1965 η κυβέρνηση των ΗΠΑ χρηματοδοτούσε το 60% όλης της έρευνας στη χώρα. Αντίθετα, το 2006, το 65% της έρευνας χρηματοδοτούνταν απευθείας από το κεφάλαιο. Σύμφωνα με τον Αμερικανικό Σύνδεσμο για την Προώθηση της Επιστήμης, για τις κρατικές υπηρεσίες, από την Υπηρεσία Περιβαλλοντικής Προστασίας (EPA) έως την υπηρεσία αεροδιαστήματος (NASA) διατίθενται όλο και μικρότερα κονδύλια, με αποτέλεσμα να δίνουν «φασόν» σε ιδιωτικές εταιρείες κομμάτια του αντικειμένου τους.

Τα πανεπιστήμια βρίσκονται σε μια ξέφρενη πορεία αλλαγής του ισοζυγίου χρηματοδότησης προς την κατεύθυνση των ιδιωτικών εταιρειών. Ερευνα που έγινε πέρσι, κατέγραψε ότι το ένα τρίτο των διευθυνόντων την ιατρική σχολή του πανεπιστημίου Στάνφορντ δήλωσε σύγκρουση συμφερόντων, εξαιτίας μετοχών που είχαν αποκτήσει σε φαρμακευτικές εταιρείες, αμοιβών ως σύμβουλοι και αμοιβών για πατέντες που πούλησαν σε εταιρείες.

Αγοραία «επιστήμη»

Ολα αυτά δικαιολογούνται με τη λογική ότι έτσι βρίσκονται χρήματα για έρευνα, που αλλιώς δε θα γινόταν και τα αποτελέσματα της έρευνας εφαρμόζονται πιο γρήγορα στην παραγωγή, με αποτέλεσμα την οικονομική ανάπτυξη. Ομως οι αντιδράσεις σ' αυτές τις αιτιάσεις αυξάνονται. Το κεφάλαιο θέλει αποκλειστικά για δική του χρήση όλο το αποτέλεσμα της επιστημονικής έρευνας (που είναι κατεξοχήν κοινωνικό προϊόν, αφού κάθε νέα έρευνα στηρίζεται στη συσσωρευμένη από την ανθρωπότητα επιστημονική γνώση), επειδή δυσκολεύεται όλο και περισσότερο να εξασφαλίσει το επιθυμητό κέρδος, καθώς με την αύξηση της αυτοματοποίησης μικραίνει η αναλογία της εργατικής δύναμης που χρειάζεται για να λειτουργήσουν τα εργοστάσια, άρα και η διαθέσιμη υπεραξία.

Αν και τελείως ξένες από μια ανάλυση σαν αυτή, η Εθνική Ακαδημία Επιστημών, η Εθνική Ακαδημία Μηχανικής και το Ινστιτούτο Ιατρικής των ΗΠΑ σε κοινή τους ανακοίνωση το 2005 τόνισαν ότι η χρηματοδότηση από τις εταιρείες δεν πρέπει να αντικαταστήσει την κρατική χρηματοδότηση. Την έκκληση αυτή έκαναν με βάση το διαπιστωμένο γεγονός ότι η βιομηχανία χρηματοδοτεί σχεδόν αποκλειστικά την εφαρμοσμένη έρευνα και όχι τη βασική, με αποτέλεσμα ο ερευνητικός τομέας να κινδυνεύει σε 10-15 χρόνια από τώρα να στερέψει από νέες ριζοσπαστικές ιδέες.

Επιπλέον δυσκολίες προκαλεί το ζήτημα της σύγκρουσης συμφερόντων, που μειώνει την αξιοπιστία κάθε έρευνας που γίνεται από ανθρώπους των εταιρειών και πλήττει συνολικά το κύρος της επιστήμης. Σε έρευνα της Ενωσης Ανησυχούντων Επιστημόνων το 2005, περισσότεροι από τους μισούς επιστήμονες της κρατικής υπηρεσίας των ΗΠΑ για την άγρια πανίδα συμφώνησαν ότι τα εμπορικά συμφέροντα οδηγούν σε αντιστροφές ή αποκρύψεις των επιστημονικών συμπερασμάτων των ερευνών.

Ιδιαίτερα στον ιατρικό - φαρμακευτικό τομέα, οι εταιρείες αποκαλύπτουν μόνο τις έρευνες που τις συμφέρουν και μόνο τα συμπεράσματα, όχι όλο το υλικό της έρευνας. Ανθρωποι μπορεί να παίρνουν για πολλά χρόνια ένα φάρμακο που προκαλεί περισσότερη ζημιά απ' ό,τι καλό, επειδή οι εταιρείες απέκρυψαν τις έρευνες που έδειχναν ότι έχει σημαντικές παρενέργειες. Οι επιστήμονες, υπάλληλοι των εταιρειών ή συνεργάτες, που τολμούν να διατυπώσουν αντιρρήσεις ή να αποκαλύψουν στοιχεία, το λιγότερο απομονώνονται.

Δε γίνεται κοινοποίηση των επιστημονικών συμπερασμάτων και των μεθόδων που χρησιμοποιήθηκαν όταν το αποτέλεσμα της έρευνας οδηγεί σε πατέντα. Ετσι, άλλοι ερευνητές που θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν τα αποτελέσματα - που η ίδια η κοινωνία παρήγαγε - δεν τα έχουν στη διάθεσή τους, με αποτέλεσμα να καθυστερεί η επιστημονική πρόοδος και οπωσδήποτε να μην είναι προς όφελος όλης της κοινωνίας.

Δεν είναι αυτός ο μόνος δρόμος

Η υποτίμηση και υποβάθμιση της βασικής έρευνας, η πίεση για παραβίαση της επιστημονικής μεθόδου, για απόκρυψη της αλήθειας, για «στρογγύλεμα» των αποτελεσμάτων, ακόμα και για κατά παραγγελία έρευνες με προδιαγεγραμμένα αποτελέσματα, είναι φαινόμενα ασύμβατα με μια κεντρικά (δηλαδή επιστημονικά) σχεδιασμένη οικονομία που έχει στόχο την πλέρια ανάπτυξη των δυνατοτήτων της κοινωνίας ως συνόλου και του κάθε ξεχωριστού ελεύθερου παραγωγού μέσα σ' αυτή.

Πέρα από το θεωρητικό επίπεδο, αυτό αποδείχτηκε και πρακτικά από τη σοσιαλιστική οικοδόμηση στην ΕΣΣΔ. Οσο η απομάκρυνση από τις αρχές του επιστημονικού σοσιαλισμού και η εισβολή της αγοράς και των παρεπόμενών της δεν κυριαρχούσαν, η βασική έρευνα άνθιζε χωρίς οι επιστήμονες και οι ακαδημαϊκοί να πρέπει να αναλώνουν το χρόνο τους κυνηγώντας κονδύλια, η αποκάλυψη της αλήθειας για το φυσικό κόσμο προχωρούσε με σημαντικές ανακαλύψεις και εφαρμογές για τη βελτίωση της ζωής του σοβιετικού λαού και τη βελτίωση της αμυντικής ικανότητας της χώρας απέναντι στον ιμπεριαλισμό.

Τα φαινόμενα που παρουσιάζει η επιστήμη στις ΗΠΑ, τα οποία έχουν αρχίσει να γίνονται ορατά και στις άλλες καπιταλιστικές χώρες και ενώσεις κρατών, που ακολουθούν τον ίδιο δρόμο για λόγους ανταγωνισμού, δεν είναι τυχαία. Είτε εκδηλώνονται ως αποτέλεσμα των αυτοματισμών που χαρακτηρίζουν την οικονομία της αγοράς, είτε ως αποτέλεσμα συνειδητής προσπάθειας οργανωμένων ομάδων συμφερόντων και οπισθοδρομικών αντιλήψεων, η επιστήμη υπονομεύεται.

Η αστική τάξη έδωσε πολιτικές μάχες ενάντια στη φεουδαρχία ανεμίζοντας τη σημαία του ορθολογισμού του Διαφωτισμού. Εδώ και καιρό, όμως, το σύστημα της κυριαρχίας της, ο καπιταλισμός, έπαψε να είναι προοδευτικό. Εγινε παράγοντας καθυστέρησης της ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων και τώρα που άρχισε να σαπίζει, η γάγγραινα χτυπά και το πιο προοδευτικό στοιχείο που εισήγαγε στην κοινωνική πραγματικότητα, την επιστημονική μέθοδο. Ομως είναι αδύνατο να «παγώσει» την ιστορική εξέλιξη και την πορεία μακριά από την καπιταλιστική βαρβαρότητα, προς την επιστημονικά οργανωμένη κοινωνία, την κομμουνιστική. Ο καπιταλισμός γέννησε το νεκροθάφτη του, την εργατική τάξη και με την ανάπτυξη της επιστήμης, της έδωσε και το εργαλείο για να τον θάψει: την επιστημονική κοσμοθεωρία, το μαρξισμό.

ΚΕΡΚΥΡΑ-Με 24ωρη απεργία απαντούν την Τετάρτη στις πιέσεις για νέο πετσόκομμα μισθών

Με 24ωρη απεργία απαντούν την Τετάρτη στις πιέσεις για νέο πετσόκομμα μισθών -ΕΡΓΑΤΗ ΠΕΙΝΑΣ ΓΙΑΤΙ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΚΥΝΑΣ-ΤΩΡΑ ΜΠΟΡΕΙΣ ΧΩΡΙΣ ΑΦΕΝΤΙΚΑ-ΟΛΟΙ ΜΕ ΤΟ ΠΑΜΕ ΣΤΗΝ ΑΠΕΡΓΙΑ Download SocButtons Να προλάβουν την υποχώρηση της κυβέρνησης με την παράταση της μετενέργειας, προκειμένου να πετύχουν μειώσεις μισθών, επιχειρούν οι εργοδότες στο χώρο του τουρισμού ενώ οι εργαζόμενοι απαντούν αύριο με 24ωρη απεργία. Όπως καταγγέλλει το Εργατικό Κέντρο Κέρκυρας, πολλοί επιχειρηματίες γενικότερα στον ιδιωτικό τομέα αλλά ακόμα περισσότερο στον κλάδο των τουριστικών επαγγελμάτων, επιχειρούν να καταστρατηγήσουν τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας και πιέζουν για υπογραφή ατομικών ή επιχειρησιακών συμβάσεων προκειμένου να ρίξουν τις απολαβές των εργαζομένων τους, παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση έχει ήδη ανακοινώσει παράταση της μετενέργειας των συλλογικών συμβάσεων. Για το λόγο αυτό, έχει προκηρυχθεί 24ωρη παγκερκυραϊκή απεργία αύριο Τετάρτη με τη συμμετοχή όλων των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα του νησιού και κυρίως όσων απασχολούνται στον άμεσα πληγέντα κλάδο του Τουρισμού – Επισιτισμού. Στην ανακοίνωσή του το Ε.Κ.Κ. «καταγγέλλει για μια ακόμη φορά την αντισυνταγματική, αντεργατική και αντικοινωνική απόφαση της κυβέρνησης και των εργοδοτών για τις κλαδικές συμβάσεις και την κατάργηση της μετενέργειας, γι’ αυτό και συνεχίζει τον αγώνα για την ακύρωση της στην πράξη. Οι πρωτοφανείς και απαράδεκτες προβλέψεις των μνημονιακών νόμων 3845/10 και 4046/12 καθώς και η πράξη του υπουργικού συμβουλίου Ν.6/2012 για τις ΣΣΕ, δε μπορεί και δεν πρέπει να εφαρμοστούν. Συγκεκριμένα, στον κλάδο Επισιτισμού – Τουρισμού οι εκπρόσωποι της Πανελλήνιας Ένωσης Ξενοδόχων, στη συνάντηση με την Ομοσπονδία, προέταξαν εξοργιστικές απαιτήσεις:     Μείωση βασικών μισθών κατά 18%.     Πετσόκομμα επιδομάτων σωρευτικών επιπτώσεων περίπου 20%.     Κάθε είδους ανατροπές σε θεσμικό επίπεδο όπως: α) Συρρίκνωση της απασχόλησης των εποχιακά εργαζόμενων με καταληκτική ημερομηνία επαναπρόσληψης για όλη την χώρα την 10η Ιουνίου. β) Επαναπροσδιορισμό της αποζημίωσης απόλυσης των εποχιακών στο 60% της νόμιμης αποζημίωσης. γ) Διευθέτηση χρόνου εργασίας με υπέρβαση του 8ώρου κατά 2 ώρες και αντ’ αυτού πρόβλεψη χορήγησης ρεπό αντί για μειωμένο ωράριο. δ) Διατήρηση του πενθήμερου αλλά χορήγηση της εβδομαδιαίας ανάπαυσης (ρεπό) σε μη συνεχόμενες ημέρες.  Η παραπάνω πρόταση σύμβασης των Π.Ο.Ξ. (στην οποία με χαρά ομοφωνεί και η τοπική ένωση ξενοδόχων) είναι πρόταση επισφράγισης μιας πλήρους εργασιακής απορρύθμισης που θα προσθέσει περαιτέρω ασφυξία στην κοινωνική ασφάλιση αλλά και θα συμβάλει στην αδυναμία κατανάλωσης, την ύφεση και την ανεργία και στα ανυπέρβλητα προβλήματα επιβίωσης των εργαζομένων. Οι εργοδότες μετά την προκλητική και αδιάλλακτη στάση τους αναλαμβάνουν πλήρως την ευθύνη για τις όποιες συνέπειες προκύψουν κατά την Τουριστική περίοδο. Οι προτάσεις τους δε μπορούν να μπουν καν σε λογική συζητήσεων κι αν επιμένουν να επιζητούν την περαιτέρω αφαίμαξη του εξαθλιωμένου Έλληνα εργαζόμενου εκβιάζοντας την υπογραφή ληστρικών ατομικών συμβάσεων, η απεργία της 27ης Ιουνίου δε θα είναι η μόνη, με τις απεργιακές κινητοποιήσεις μας να κλιμακώνονται μέσα στη διάρκεια της σεζόν».

Να προλάβουν την υποχώρηση της κυβέρνησης με την παράταση της μετενέργειας, προκειμένου να πετύχουν μειώσεις μισθών, επιχειρούν οι εργοδότες στο χώρο του τουρισμού ενώ οι εργαζόμενοι απαντούν αύριο με 24ωρη απεργία. Όπως καταγγέλλει το Εργατικό Κέντρο Κέρκυρας, πολλοί επιχειρηματίες γενικότερα στον ιδιωτικό τομέα αλλά ακόμα περισσότερο στον κλάδο των τουριστικών επαγγελμάτων, επιχειρούν να καταστρατηγήσουν τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας και πιέζουν για υπογραφή ατομικών ή επιχειρησιακών συμβάσεων προκειμένου να ρίξουν τις απολαβές των εργαζομένων τους, παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση έχει ήδη ανακοινώσει παράταση της μετενέργειας των συλλογικών συμβάσεων. Για το λόγο αυτό, έχει προκηρυχθεί 24ωρη παγκερκυραϊκή απεργία αύριο Τετάρτη με τη συμμετοχή όλων των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα του νησιού και κυρίως όσων απασχολούνται στον άμεσα πληγέντα κλάδο του Τουρισμού – Επισιτισμού. Στην ανακοίνωσή του το Ε.Κ.Κ. «καταγγέλλει για μια ακόμη φορά την αντισυνταγματική, αντεργατική και αντικοινωνική απόφαση της κυβέρνησης και των εργοδοτών για τις κλαδικές συμβάσεις και την κατάργηση της μετενέργειας, γι’ αυτό και συνεχίζει τον αγώνα για την ακύρωση της στην πράξη. Οι πρωτοφανείς και απαράδεκτες προβλέψεις των μνημονιακών νόμων 3845/10 και 4046/12 καθώς και η πράξη του υπουργικού συμβουλίου Ν.6/2012 για τις ΣΣΕ, δε μπορεί και δεν πρέπει να εφαρμοστούν. Συγκεκριμένα, στον κλάδο Επισιτισμού – Τουρισμού οι εκπρόσωποι της Πανελλήνιας Ένωσης Ξενοδόχων, στη συνάντηση με την Ομοσπονδία, προέταξαν εξοργιστικές απαιτήσεις:     Μείωση βασικών μισθών κατά 18%.     Πετσόκομμα επιδομάτων σωρευτικών επιπτώσεων περίπου 20%.     Κάθε είδους ανατροπές σε θεσμικό επίπεδο όπως: α) Συρρίκνωση της απασχόλησης των εποχιακά εργαζόμενων με καταληκτική ημερομηνία επαναπρόσληψης για όλη την χώρα την 10η Ιουνίου. β) Επαναπροσδιορισμό της αποζημίωσης απόλυσης των εποχιακών στο 60% της νόμιμης αποζημίωσης. γ) Διευθέτηση χρόνου εργασίας με υπέρβαση του 8ώρου κατά 2 ώρες και αντ’ αυτού πρόβλεψη χορήγησης ρεπό αντί για μειωμένο ωράριο. δ) Διατήρηση του πενθήμερου αλλά χορήγηση της εβδομαδιαίας ανάπαυσης (ρεπό) σε μη συνεχόμενες ημέρες.  Η παραπάνω πρόταση σύμβασης των Π.Ο.Ξ. (στην οποία με χαρά ομοφωνεί και η τοπική ένωση ξενοδόχων) είναι πρόταση επισφράγισης μιας πλήρους εργασιακής απορρύθμισης που θα προσθέσει περαιτέρω ασφυξία στην κοινωνική ασφάλιση αλλά και θα συμβάλει στην αδυναμία κατανάλωσης, την ύφεση και την ανεργία και στα ανυπέρβλητα προβλήματα επιβίωσης των εργαζομένων. Οι εργοδότες μετά την προκλητική και αδιάλλακτη στάση τους αναλαμβάνουν πλήρως την ευθύνη για τις όποιες συνέπειες προκύψουν κατά την Τουριστική περίοδο. Οι προτάσεις τους δε μπορούν να μπουν καν σε λογική συζητήσεων κι αν επιμένουν να επιζητούν την περαιτέρω αφαίμαξη του εξαθλιωμένου Έλληνα εργαζόμενου εκβιάζοντας την υπογραφή ληστρικών ατομικών συμβάσεων, η απεργία της 27ης Ιουνίου δε θα είναι η μόνη, με τις απεργιακές κινητοποιήσεις μας να κλιμακώνονται μέσα στη διάρκεια της σεζόν».

ΚΕΡΚΥΡΑ-Επίθεση Aquis κατά Πελάη αλλά ούτε λέξη για τα χρωστούμενα μηνιάτικα...

ΕΕΡΓΑΤΗ ΜΠΟΡΕΙΣ ΧΩΡΙΣ ΑΦΕΝΤΙΚΑ

Επίθεση Aquis κατά Πελάη αλλά ούτε λέξη για τα χρωστούμενα μηνιάτικα...

Download SocButtons Με μία μακροσκελή ανακοίνωση – μνημείο εργοδοτικής φρασεολογίας και επιχειρημάτων, αλλά χωρίς λέξη για τα οφειλόμενα μεροκάματα στους εργαζόμενούς της, η διεύθυνση της Aquis εξαπολύει σφοδρή επίθεση κατά του Συνδέσμου Ξενοδοχοϋπαλλήλων. Επικαλούμενη την κακή οικονομική συγκυρία παραδέχεται ότι ζητά μειώσεις αποδοχών και υπογραφή επιχειρησιακών συμβάσεων με τις οποίες αναιρούνται, φυσικά, όσα προβλέπονται από τη συλλογική σύμβαση εργασίας, την ίδια ώρα που ανακοινώνει περιχαρής ότι η πληρότητα σε ξενοδοχεία της στην Κέρκυρα αγγίζει το 100% αυτή την περίοδο! Ποια οικονομική κρίση; Στην ίδια ανακοίνωση γίνεται αναφορά για απειλές κατά της ζωής σε υπάλληλους της εταιρίας από μέλη του Συνδέσμου Ξενοδοχοϋπαλλήλων για τις οποίες, ωστόσο, ουδέποτε κατατέθηκαν στην Αστυνομία από τους φερόμενους ως παθόντες μηνύσεις που να επιβεβαιώνουν τα αναφερόμενα στην ανακοίνωση της Aquis... Χρησιμοποιείται επίσης το επιχείρημα της ζημιάς στον κερκυραϊκό τουρισμό, επιχείρημα το οποίο χρησιμοποιείται κατά κόρον τα τελευταία χρόνια από επιχειρηματίες που βρίσκονται αντιμέτωποι με τις διεκδικήσεις των εργαζομένων, ενώ παρά το ότι η ανακοίνωση εκτείνεται σε 9 (!) σελίδες, δεν γίνεται η παραμικρή αναφορά για το πότε η εταιρία θα εξοφλήσει τα μηνιάτικα που χρωστά στους εργαζόμενούς της, οφειλές τις οποίες έχει παραδεχθεί σε δηλώσεις του τις προηγούμενες ημέρες ο εκπρόσωπος της Aquis. Τέλος, κάνει αναφορά στην επικείμενη λήξη της μετενέργειας τον Ιούλιο η οποία θα οδηγήσει, όπως υποστηρίζεται, σε περικοπές μισθών, την ώρα που η κυβέρνηση έχει ήδη ανακοινώσει την τροποποίηση του νόμου και την παράταση της μετενέργειας.

ΔΕ ΣΗΚΩΝΕΙ ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

ΔΕ ΣΗΚΩΝΕΙ ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Ο ΧΟΡΟΣ ΤΩΝ ΒΟΥΒΑΛΙΩΝ: «Η κατάσταση πλέον είναι εξαιρετικά περίπλοκη (...) Το Παρίσι ζητά από την άλλη πλευρά να εγκαταλείψει τους κανόνες που διαμόρφωσαν Αντενάουερ-Ερχαρτ για το Δυτικογερμανικό Μάρκο μετά το 1949 και επέβαλε ο Κολ σε ευρωπαϊκό επίπεδο με τη συμφωνία του Μάαστριχτ το 1991, ενώ το Βερολίνο ζητά από τη γαλλική πλευρά να θυσιάσει (...) την κόκκινη γραμμή της γαλλικής ευρωπαϊκής στρατηγικής από το 1950 και μετά, από την οποία προκύπτει η προσέγγιση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης ως ενισχυμένης διακυβερνητικής συνεργασίας (...) η διαπραγμάτευση θα είναι μακρά και απρόβλεπτης κατάληξης. Με αυτά τα δεδομένα συνολική λύση δεν φαίνεται ούτε στον ορίζοντα του Φθινοπώρου και εύλογα προκύπτει το ερώτημα πώς θα αποτραπεί η κατάρρευση της Ισπανίας και της Ιταλίας αλλά και ο κλυδωνισμός της Γαλλίας» (από άρθρο στην ΗΜΕΡΗΣΙΑ).

ΟΙ ΕΝΤΟΛΕΣ: «"Δεν θα ικανοποιήσω ιδιαίτερα τη νέα κυβέρνηση σε ό,τι αφορά τη χαλάρωση των μεταρρυθμιστικών υποχρεώσεων" σημειώνει ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ενωσης και προτείνει όλα τα κράτη - μέλη να δεσμευτούν στη μεταρρύθμιση των ασφαλιστικών τους συστημάτων, συνδέοντας τη συνταξιοδότηση με το προσδόκιμο ζωής. Σύμφωνα με τον ίδιο, είναι αποφασιστικής σημασίας "να μη γίνουν απλώς συστάσεις, διότι μετά κάθε χώρα θα κάνει ό,τι θέλει". Ο Χέρμαν βαν Ρόμπαϊ ζητάει μια μεταρρύθμιση με "δεσμευτικό τρόπο"» (στα ΝΕΑ).

ΑΜΕΣΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: «Ραγδαία είναι η εξάπλωση των ατομικών και επιχειρησιακών συμβάσεων στην ελληνική αγορά εργασίας (...) μέσα σε 15 μέρες 37.000 εργαζόμενοι είδαν τους μισθούς τους να μειώνονται (...) το τελευταίο δεκαπενθήμερο του Μαΐου έχουν υπογραφεί 20.571 ατομικές συμβάσεις, που προβλέπουν μειώσεις μισθών. Παράλληλα, 16.830 εργαζόμενοι είδαν τις αποδοχές τους να περικόπτονται με επιχειρησιακές συμβάσεις. Στις επιχειρησιακές συμβάσεις οι μειώσεις κυμαίνονται από 35% έως και 40% (...) στο πρώτο τετράμηνο του έτους μετατράπηκαν 28.796 συμβάσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης σε άλλες μορφές ευέλικτων συμβάσεων» (στο ΕΘΝΟΣ).

ΕΕ: Συντάξεις... μετά θάνατον!

ΕΕ: Συντάξεις... μετά θάνατον!

Το μέσο προσδόκιμο ζωής στις χώρες της ΕΕ, είναι τα 78 χρόνια.

Ας το κρατήσουμε αυτό, για να δούμε τι κρύβεται πίσω από τις δηλώσεις που ακολουθούν:

«Μπορούν να γίνουν συστάσεις στην Ενωση στο σύνολό της, ώστε να υπάρξει συσχέτιση ανάμεσα στην ηλικία συνταξιοδότησης και στο προσδόκιμο ζωής»!

Η τοποθέτηση αυτή ανήκει στον πρόεδρο της ΕΕ Χέρμαν Βαν Ρομπάι, και έγινε σε συνέντευξή του στη γερμανική εφημερίδα «Welt am Sonntag».

Στην ίδια συνέντευξη πρόσθεσε, μάλιστα, ότι «οι 27 χώρες - μέλη μπορούν να δεσμευτούν να μεταρρυθμίσουν τα συνταξιοδοτικά τους συστήματα με ένα καθορισμένο χρονοδιάγραμμα, με έναν εναρμονισμένο τρόπο και με καθορισμένο στόχο».

Οσο για τον επείγοντα χαρακτήρα που προσδίδουν τα επιτελεία της ευρωενωσιακής βαρβαρότητας στην προώθηση των παραπάνω, ο Ρομπάι ανακοίνωσε ότι το θέμα των «ανατροπών» στην Κοινωνική Ασφάλιση θα τεθεί άμεσα, στην επερχόμενη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, την Πέμπτη.

*

Προφανέστατα οι δηλώσεις του προέδρου της ΕΕ, ούτε τυχαίες μπορούν να χαρακτηριστούν, ούτε πολύ περισσότερο «προσωπικές» του θέσεις.

Γίνονται σε μια περίοδο που οι 27 κυβερνήσεις της λυκοσυμμαχίας κινούνται με βάση το σχέδιο «ενοποίησης» της ΕΕ, που σε ό,τι αφορά τον τομέα του κοινού προγράμματος «μεταρρυθμίσεων» των συστημάτων Κοινωνικής Ασφάλισης, ο στόχος τους είναι ένας και μοναδικός:

Δουλειά - υπό συνθήκες γαλέρας - μέχρι τα βαθιά γεράματα για το σύνολο των εργαζομένων της ΕΕ.

Η «μεταρρύθμιση» των ασφαλιστικών συστημάτων των κρατών - μελών της ΕΕ με ομολογημένο πια όχημα τη σύνδεση της συνταξιοδότησης με το προσδόκιμο ζωής, επί της ουσίας δεν σημαίνει τίποτα λιγότερο από την κατάργηση των συντάξεων, η καταβολή των οποίων μετατίθεται για... μετά θάνατον.

*

Είναι τέτοια, δε, η στοχοπροσήλωση της «Αγίας Οικογένειας» των Βρυξελλών στην επιβολή της αγριότητας, ώστε ο Ρομπάι δεν δίστασε να συμπληρώσει και κάτι ακόμα:

Πως στο θέμα των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης δεν αρκεί «να γίνουν απλώς συστάσεις, διότι μετά καθεμιά χώρα θα κάνει ό,τι θέλει, αλλά η μεταρρύθμιση να γίνει με δεσμευτικό τρόπο»!

*

ΥΓ1: Σε αυτή την ΕΕ «επαναδιαπραγματεύονται» για το... συμφέρον του λαού οι κύριοι της συγκυβέρνησης.

ΥΓ2: Για τη διατήρηση της Ελλάδας σε αυτή την ΕΕ δεσμεύεται ότι θα ασκήσει «υπεύθυνη αντιπολίτευση» ο «ευρωπαϊκά προσανατολισμένος» ΣΥΡΙΖΑ.

«Σωματοφύλακες» των κερδών του κεφαλαίου...

«Σωματοφύλακες» των κερδών του κεφαλαίου...

Γρηγοριάδης Κώστας

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΣΕΒ πρόκειται να συναντηθεί με τους Χ. Β. Ρομπάι και τον Ζ. Μπαρόζο και να τους πει ότι πρέπει να προχωρήσουμε γρηγορότερα στην «υλοποίηση των αναγκαίων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων». Λέτε να έχουν ...καμία αντίρρηση;

Φυσικά και δεν έχουν, αφού τόσο η εγχώρια όσο και η ευρωπαϊκή πλουτοκρατία, όταν πρόκειται για τη «μείωση του εργατικού κόστους» (αυτές είναι όπως καταλαβαίνετε οι μεταρρυθμίσεις) πάντα τα βρίσκουν.

Μπορεί να διαφωνούν στο μοίρασμα της «πίτας», να διαγκωνίζονται ενίοτε για μια καλύτερη θέση στην αγορά, να «τρώγονται» μεταξύ τους για το ποιος θα πάρει τα περισσότερα κρατικά κονδύλια, όμως πάντα αναγνωρίζουν τον ...κοινό εχθρό.

Που δεν είναι άλλος από τους εργαζόμενους και τα δικαιώματα που έχουν κατακτήσει με αγώνες τα τελευταία 100 χρόνια. Γιατί τόσο πίσω θέλουν να μας πάνε και ακόμη περισσότερο αν είναι δυνατόν.

ΑΥΤΟ ΘΑ ΠΕΙ ...κυβερνητική συνοχή! Βενιζέλος και Κουβέλης αποφάσισαν πως, αφού δεν μπορεί να πάει ο Σαμαράς στη Σύνοδο Κορυφής δεν μπορούν να πάνε ούτε αυτοί. Το ξεκίνησαν, υποτίθεται, από «λύση ανάγκης για να κυβερνηθεί η χώρα» και τελικά θα γίνουν ...αχώριστοι.

Κάτι σαν το «ένας για όλους και όλοι για έναν» από τους «Τρεις Σωματοφύλακες». Αυτό που δεν μπαίνουν στον κόπο να μας διευκρινίσουν είναι ...ποιον φυλάνε. Προφανώς, γιατί είναι «σωματοφύλακες» των κερδών του κεφαλαίου.

Μπορεί να μιλάνε για «ανάπτυξη», «ευημερία» και «πρόοδο» αλλά αυτό ουσιαστικά εννοούν, κάτι που φαίνεται και από αυτά που σχεδιάζουν να κάνουν. Τουλάχιστον όσα ξέρουμε μέχρι τώρα.

Απλά, ο ένας το κάνει από «ιδεολογία», ο άλλος από «αίσθηση ευθύνης» και ο τρίτος από «κοινωνική ευαισθησία». Ετσι, για να έχουμε κάτι να λέμε και να ...δουλευόμαστε.

Ρώσικη Πρωτοπορία

 Ρώσικη Πρωτοπορία
 
της Ελένης Μηλιαρονικολάκη
Tο κείµενο αυτό έχει διπλή επιδίωξη: από τη µια να αναδείξει τα
χαρακτηριστικά της Ρώσικης Πρωτοπορίας και από την άλλη
να συντελέσει στη µελέτη του σοσιαλιστικού ρεαλισµού, διε-
ρευνώντας τα σπέρµατά του σε ό,τι υπήρξε πριν από αυτόν και αναζη-
τώντας τις γενικές ιστορικές-κοινωνικές, αλλά και ειδικές στον τοµέα
της τέχνης παραµέτρους που έκαναν δυνατή και αναγκαία την εµφάνι-
σή του. Πράγµατι θα πρέπει να είναι κανείς πολύ αφελής ή τυφλωµένος
από την προκατάληψη για να πιστέψει τα όσα απλοϊκά και αθεµελίωτα
επαναλαµβάνονται µονότονα σε διάφορα πανεπιστηµιακά συγγράµµα-
τα και αναλύσεις αστών, αναθεωρητών και οπορτουνιστών µελετητών
της Ρώσικης Πρωτοπορίας, πως ο σοσιαλιστικός ρεαλισµός ήταν ένα
δόγµα που επιβλήθηκε από τα πάνω, για να βάλει ταφόπλακα στην πρω-
τοφανή κι ανεµπόδιστη ανάπτυξη της τέχνης τα πρώτα χρόνια µετά την
Οκτωβριανή Επανάσταση. Οπως θα φανεί στη συνέχεια, ο σοσιαλιστι-
κός ρεαλισµός γεννήθηκε στα σπλάχνα της Ρώσικης Πρωτοπορίας, ως
απάντηση στις αντιφάσεις της και ως διέξοδος στην κρίση που αντιµε-
τώπισε η τέχνη προς τα µέσα της δεκαετίας του 1920. 
Ο όρος «Ρώσικη Πρωτοπορία» δόθηκε από τους ιστορικούς της τέ-
χνης µεταγενέστερα και αφορά το σύνολο των καλλιτεχνικών κινηµά-
των και ρευµάτων που εµφανίστηκαν στη Ρωσία την εικοσαετία 1910-
- 99 -
Η Ελένη Μηλιαρονικολάκη είναι µέλος  της ΚΕ του ΚΚΕ, υπεύθυνη του Τµήµατος Πο-
λιτισµού.
οκτωβριανή επανάσταση
06_RPROTOPORIA_SEL_99-140:Layout 1  11/7/11  8:30 AM  Page 991930 και τα οποία -παρά τις µεταξύ τους διαφοροποιήσεις και τις έντο-
νες συχνά διαµάχες- είχαν ένα κοινό χαρακτηριστικό: την απόρριψη του
καλλιτεχνικού παρελθόντος και την αναζήτηση καινοτόµων µορφών
και µέσων έκφρασης στα διάφορα είδη της τέχνης και τη µεταξύ τους
σύνδεση, στο φως των συνταρακτικών κοινωνικο-οικονοµικών εξελί-
ξεων εκείνης της περιόδου. 
Αµέσως προβάλλει το ερώτηµα αν θα πρέπει να γίνει αποδεκτός ο χα-
ρακτηρισµός αυτών των κινηµάτων και των καλλιτεχνών που τα εκ-
προσωπούν ως πρωτοποριακών. Η απάντηση δεν είναι µονοσήµαντη.
Ως προς τη συµβολή τους στην εξέλιξη του ειδικού τοµέα της τέχνης µε
επινοητικές, τολµηρές ιδέες και πρακτικές, οι καλλιτέχνες αυτοί αναµ-
φίβολα ανήκουν στην πρωτοπορία. Ως προς τον κοινωνικό ρόλο τους
όµως να µετουσιώσουν καλλιτεχνικά τα λαϊκά συµφέροντα στη νέα
εποχή που άνοιξε για την ανθρωπότητα η νίκη της Οκτωβριανής Επα-
νάστασης, κάποιοι καλλιτέχνες ανταποκρίθηκαν µερικά, µε µεµονωµέ-
να έργα ή µε ορισµένες πλευρές της τέχνης τους και µόνο λίγοι είναι
εκείνοι που κατάφεραν να συλλάβουν και να εκφράσουν πιο ολοκλη-
ρωµένα την ιστορική αναγκαιότητα. Είναι χαρακτηριστικό ότι πέντε
χρόνια µετά την επανάσταση, το 1922, ο Ανατόλι Λουνατσάρσκι, Λαϊ-
κός Επίτροπος Παιδείας και Πολιτισµού, σε συνέντευξή του στην εφη-
µερίδα «Κράσναγια Γκαζέτα» σηµειώνει, σαν ένα είδος απολογισµού
για τον τοµέα ευθύνης του, ότι γενικά οι καλλιτέχνες που ακολουθού-
σαν τις νέες τάσεις «αποδείχτηκαν ανήµποροι να δώσουν ψυχολογική έκ-
φραση στο νέο περιεχόµενο της επανάστασης» και ότι «ο συνδυασµός
προπαγανδιστικών δυνάµεων και γνήσιου καλλιτεχνικού βάθους επιτεύ-
χθηκε µάλλον σπάνια»
1
. 
Και δε θα µπορούσε να είναι διαφορετικά. Οχι γιατί οι καλλιτέχνες αυ-
τοί δεν προσπάθησαν ούτε τόσο γιατί το «τεράστιο ιδεολογικό περιεχό-
µενο της επανάστασης» απαιτεί «µια λίγο πολύ ρεαλιστική και αυτονόη-
τη έκφραση», όπως ο Λουνατσάρσκι υποστηρίζει στη συνέχεια του ίδι-
ου κειµένου, αλλά γιατί το ιδεολογικό φορτίο που έφερνε µαζί της η
- 100 -
1. Συνέντευξη Α. Λουνατσάρσκι µε την ευκαιρία της 5ης επετείου της Οκτωβριανής Επα-
νάστασης στην εφηµερίδα «Κράσναγια Γκαζέτα», Μόσχα, αρ. 252, 5 Νοέµβρη 1922,
από τον τόµο «Ρώσικη Πρωτοπορία 1910-1930. Η συλλογή Γ. Κωστάκη, Θεωρία -
Κριτική», «Εθνική Πινακοθήκη», 1995.
οκτωβριανή επανάσταση
06_RPROTOPORIA_SEL_99-140:Layout 1  11/7/11  8:30 AM  Page 100επανάσταση ούτε είχε κατανοηθεί ούτε πολύ περισσότερο πρόλαβε να
αφοµοιωθεί από τους περισσότερους καλλιτέχνες που τη στήριζαν. Πα-
ρότι η κοµµατική ηγεσία διέθετε µια σχετική επίγνωση του προβλήµα-
τος -όπως καταµαρτυρεί και ο στόχος που είχε τεθεί στο ΙΖΟ (Τµήµα
Καλών Τεχνών του Λαϊκού Επιτροπάτου Παιδείας) για συστηµατική
κοµµουνιστική δουλειά µε τους καλλιτέχνες- όλα δείχνουν πως το µε-
γαλύτερο µέρος της γενιάς της Πρωτοπορίας πέρασε δίπλα από τη θεω-
ρία του επιστηµονικού κοµµουνισµού, χωρίς να µπορέσει να την κατα-
κτήσει. Μια αποσπασµατική αντίληψη είχαν -ό,τι µπορούσαν να συλ-
λάβουν µε την οξυµένη αισθαντικότητά τους- αναµιγµένη, όπως θα
αποδειχτεί στη συνέχεια, µε ιδεαλιστικές προσεγγίσεις διαφόρων απο-
χρώσεων, κατάσταση που αποτυπώθηκε στη διάσταση ανάµεσα στην
πολιτική δραστηριότητα και την αισθητική πρακτική τους. 
  
    
Ως συµβατικό ορόσηµο έναρξης της Ρώσικης Πρωτοπορίας οι ιστο-
ρικοί της τέχνης καθορίζουν το 1910, µε κριτήριο την εµφάνιση της τά-
σης για άρνηση του συµβολισµού. Ο συµβολισµός ήταν ένα ρεύµα στην
ποίηση και τη ζωγραφική που άνθιζε στη Ρωσία από το 1890 µε έντονο
µεταφυσικό και µυστικιστικό στοιχείο. Απέναντι στον κριτικό ρεαλισµό
και τον ουτοπικό σοσιαλισµό του προγενέστερου κινήµατος των δηµο-
κρατών επαναστατών συγγραφέων (Τσερνισέφσκι, Ντοµπρολιούµποφ,
Μπελίνσκι) και των «περιπλανώµενων» ζωγράφων που διοργάνωναν
εκθέσεις στη ρωσική επαρχία, εµπνευσµένοι από τη ζωή των αγροτών,
επιζητώντας τη χειραφέτησή τους από τη δουλοπαροικία, αντιπαρέβα-
λε την πνευµατικότητα, τη φαντασία, την απόλυτη - αιώνια αλήθεια και
οµορφιά της τέχνης. 
Γύρω στα 1910 ένα νέο ύφος άρχισε να εµφανίζεται στη ζωγραφική -
µε κύριους εκπροσώπους τους ζωγράφους Γκοντσαρόβα και Λαριόνοφ-
που αντλούσε την έµπνευσή του από τη λαϊκή τέχνη, την αγιογραφία και
την απλοποιηµένη, την απαλλαγµένη από λεπτοµέρειες µορφή της πρω-
τόγονης τέχνης (τον αποκαλούµενο νέο - πριµιτιβισµό) και σταδιακά
αφοµοίωνε τα πιο εξελίξιµα στοιχεία της προγενέστερης ρώσικης ζω-
- 101 -
ρώσικη πρωτοπορία - μια κριτική επισκόπηση
06_RPROTOPORIA_SEL_99-140:Layout 1  11/7/11  8:30 AM  Page 101γραφικής παράδοσης
2
και τις επιρροές των σύγχρονών τους ευρωπαϊ-
κών σχολών: το γαλλικό κυβισµό, τον ιταλικό φουτουρισµό και λιγότε-
ρο το γερµανικό εξπρεσιονισµό.
Στο έδαφος αυτό γεννιέται ο ρώσικος φουτουρισµός, που παίρνει την
ονοµασία κυβοφουτουρισµός και στη συνέχεια επεκτείνεται στην ποί-
ηση, καθώς πολλοί φουτουριστές ποιητές υπήρξαν πρώτα ζωγράφοι,
όπως ο Μαγιακόφσκι, ο ∆αβίδ Μπουρλιούκ κι ο Κρουτσόνιχ. Γι’ αυτό
πολλά στοιχεία της ρώσικης φουτουριστικής ποίησης, όπως οι ασύνδε-
τοι και αυθάδεις συνειρµοί, η αποµίµηση της παιδικής τέχνης και των
παιδικών λέξεων, τα λαϊκά µοτίβα κλπ., τα συναντάµε και στη ζωγρα-
φική, ειδικά του Λαριόνοφ. (ΕΙΚΟΝΑ 1 )
Οι τοµές ωστόσο που εµφανίζονται στην τέχνη δεν είναι ποτέ τυχαία
αποκυήµατα του ευφάνταστου πνεύµατος των καλλιτεχνών, αλλά απη-
χούν αλλαγές στην υλική, κοινωνική πραγµατικότητα, που η τέχνη µε τη
σειρά της έρχεται µε τους δικούς της νόµους να αισθητοποιήσει. Ετσι
λοιπόν τα καινούρια καλλιτεχνικά ρεύµατα που εµφανίζονται στη ∆υτι-
κή Ευρώπη, ο κυβισµός και ο φουτουρισµός, δεν είναι παρά η αντανά-
κλαση στην τέχνη των αλλαγών που συντελούνται στην οικονοµική και
κοινωνική ζωή στο µεταίχµιο του 19ου και του 20ού αιώνα µε την είσο-
δο του καπιταλισµού στο ιµπεριαλιστικό του στάδιο. Η τεράστια ανά-
πτυξη της βιοµηχανίας µε τις τεχνολογικές και επιστηµονικές ανακαλύ-
ψεις που τη συνοδεύουν, η ταχύτατη διαδικασία συγκέντρωσης της πα-
ραγωγής σε γιγάντιες επιχειρήσεις, η αντικατάσταση του ελεύθερου
ανταγωνισµού των ανεξάρτητων εργοστασιαρχών µε τον οξύτατο µο-
νοπωλιακό ανταγωνισµό, που στη συνέχεια οδήγησε στον Α΄ Παγκόσµιο
Πόλεµο, ταράζουν τη σχετική παθητικότητα της ζωής των ανθρώπων. Η
αστικοποίηση (ουρµπανισµός), προϊόν της πλατιάς κοινωνικοποίησης
της εργασίας και της συγκέντρωσης του πληθυσµού σε µεγάλες πόλεις
µε το απρόσωπο και αντιροµαντικό πνεύµα της, οι γρήγοροι και δυναµι-
κοί ρυθµοί της ζωής που επιβάλλει η επαναστατικοποίηση των µέσων
παραγωγής (ηλεκτρισµός, νέες µηχανές, αυτοκίνητα, αεροπλάνα, υπο-
βρύχια), οι ουρανοξύστες - σύµβολα της δύναµης µιας νέας ιστορικής
φάσης, γυρεύουν την έκφρασή τους στην τέχνη. «Η φύση µε την παλιά
- 102 -
2. Το βασικότερο είναι η κατάργηση της γεωµετρικής προοπτικής µε την εξάλειψη του βά-
θους ή την απόδοσή του µε άλλες τεχνικές.
οκτωβριανή επανάσταση
06_RPROTOPORIA_SEL_99-140:Layout 1  11/7/11  8:30 AM  Page 102της έννοια δεν υπάρχει πια […] παντού βασιλεύει η πόλη - εργοστάσιο […]
Ενα απλό αντίγραφο της οργανικής φύσης δε µας φτάνει πια […] έχουµε
συνηθίσει να τη βλέπουµε γύρω µας αλλαγµένη, πλασµένη από τα χέρια του
ανθρώπου-δηµιουργού και δεν είναι δυνατό να µην απαιτούµε το ίδιο και
για την Τέχνη»
3
γράφει ο ζωγράφος Αλεξάντρ Σεφτσένκο σε ένα αντι-
προσωπευτικό για τον προβληµατισµό της περιόδου κείµενό του. 
Ετσι τα νέα καλλιτεχνικά ρεύµατα, ο κυβισµός και ο φουτουρισµός,
διεκδικούν να ξεπεράσουν τη στατική, νατουραλιστική απεικόνιση της
πραγµατικότητας -καθήκον που από καιρό ανέλαβε η τέχνη της φωτο-
γραφίας- και να συλλάβουν τη βαθύτερη ουσία της. Ο κυβισµός συγκε-
κριµένα επιχειρεί µια πιο αληθινή και πολυσύνθετη εικόνα του αντικει-
µένου, διαιρώντας το σε τεµνόµενες επιφάνειες διαφορετικών απόψεών
του, έτσι ώστε ταυτόχρονα να απεικονίζονται πολλές πλευρές του. Κα-
τά κάποιο τρόπο εισάγει στη ζωγραφική την παράµετρο του χρόνου, την
τέταρτη διάσταση, αλλά και τις γνώσεις ή την αίσθηση που έχει ο καλ-
λιτέχνης για το απεικονιζόµενο αντικείµενο. (ΕΙΚΟΝΑ 3)
Ο φουτουρισµός µε τη σειρά του -ως εικαστική υπέρβαση του κινη-
µατογράφου- έρχεται να προσθέσει την κίνηση, το δυναµισµό, τους νέ-
ους ρυθµούς που υποβάλλει η πόλη και η βιοµηχανοποιηµένη ζωή. (ΕΙ-
ΚΟΝΑ 2)
Συµπυκνώνοντας τα βασικά χαρακτηριστικά του ρώσικου κυβοφου-
τουρισµού θα µπορούσαµε να πούµε ότι είναι τα παρακάτω:
1. Ρήξη µε τον ακαδηµαϊσµό και την παραδοσιακή κουλτούρα όλων
των αιώνων
4
την οποία όµως οι περισσότεροι δηµιουργοί κατέχουν γε-
ρά. Ενα στοιχείο που ωστόσο είναι σύµφυτο µε την ιστορία της τέχνης,
καθώς η άρνηση της προηγούµενης ξεπερασµένης κατάστασης είναι
προϋπόθεση για τη διαλεκτική υπέρβασή της. 
2. Τάση για παραξένισµα και πρόκληση µε σκοπό να ταραχθούν τα λι-
µνασµένα νερά της κατεστηµένης αισθητικής, που εκδηλώνεται όχι µό-
- 103 -
3. Αλεξάντρ Σεφτσένκο: «Νεοπριµιτιβισµός, η θεωρία του, οι δυνατότητές του, οι κατα-
κτήσεις του», από τον τόµο «Ρώσικη Πρωτοπορία 1910-1930. Η συλλογή Γ. Κωστά-
κη, Θεωρία - Κριτική», «Εθνική Πινακοθήκη», 1995.
4. «Γκρεµίστε τους Πούσκιν, Ντοστογιέφσκι, Τολστόι κλπ. από το ατµόπλοιο της εποχής»
έγραφαν στο µανιφέστο οι Ρώσοι φουτουριστές ποιητές, γραµµένο µε το χέρι του Μα-
γιακόφσκι και του ∆αβίδ Μπουρλιούκ.
ρώσικη πρωτοπορία - μια κριτική επισκόπηση
06_RPROTOPORIA_SEL_99-140:Layout 1  11/7/11  8:30 AM  Page 103- 104 -
οκτωβριανή επανάσταση
ΕΙΚΟΝΑ 1.  Μ. Λαριόνοφ: «Στρατιώτης σε δάσος (ο καπνιστής)», 1909
ΕΙΚΟΝΑ 2.  Ν. Γκοντζάροβα: «Ο ποδηλάτης», 1912-1913
06_RPROTOPORIA_SEL_99-140:Layout 1  11/7/11  8:30 AM  Page 104- 105 -
ρώσικη πρωτοπορία - μια κριτική επισκόπηση
ΕΙΚΟΝΑ 3.  Ντ. Ουντάλτσοβα: «Η κιθάρα, φούγκα», 1914
06_RPROTOPORIA_SEL_99-140:Layout 1  11/7/11  8:30 AM  Page 105νο στα έργα, αλλά και στις διακηρύξεις
5
, καθώς και στην περιφρόνηση
προς τις κοινωνικές συµβάσεις µε τον µποέµικο τρόπο ζωής των φου-
τουριστών καλλιτεχνών
6
.
3. Απόρριψη του συναισθηµατισµού, της ανθρώπινης ψυχολογίας
7
και της κοινής λογικής, που την αντικαθιστούν µε τη µορφική επεξερ-
γασία του έργου: της εικόνας οι ζωγράφοι, της λέξης οι ποιητές. 
4. Αντιροµαντισµός κι εξέγερση ενάντια στην επιτηδευµένη οµορφιά,
προπαντός τη γυναικεία,
8
τις στερεότυπες εκφράσεις και την άψυχη
γλώσσα των σαλονιών και των γυάλινων πύργων, που παραχωρεί τη θέ-
ση της στην κοινή, τη λαϊκή γλώσσα του δρόµου, την αργκό του περι-
θωρίου και τους νέους ρυθµούς της ζωής ή των παραφωνιών της.
5. Θεοποίηση του µέλλοντος και της µηχανής που θα απελευθερώσει
τον άνθρωπο από κάθε είδους φυσικό καταναγκασµό, δίνοντάς του τη
δύναµη να κυριαρχήσει όχι µόνο στη γήινη σφαίρα, αλλά και σε ολό-
κληρο το σύµπαν. Από αυτό το στοιχείο προκύπτει και ο κοσµισµός, η
επίδοση της τέχνης σε διαπλανητικά ταξίδια, που διαπερνά όλα τα στά-
δια ανάπτυξης της Ρώσικης Πρωτοπορίας.
9 
(ΕΙΚΟΝΑ 4)
Ο ρώσικος προεπαναστατικός φουτουρισµός διεκδικούσε από τη γέν-
νησή του την ανεξαρτησία του από τον ιταλικό οµόλογό του
10
και η αλή-
θεια είναι ότι παρουσιάζει δύο θεµελιακές διαφορές από αυτόν: 
Η πρώτη είναι ότι -σε αντίθεση µε τον ιταλικό φουτουρισµό που αντι-
µετώπισε τον Α΄ Παγκόσµιο Πόλεµο από µιλιταριστικές και σοβινιστι-
- 106 -
5. «Χαστούκι στο γούστο του κοινού» είναι ο τίτλος του µανιφέστου των Ρώσων φου-
τουριστών ποιητών.
6. Ζωγραφίζουν τα πρόσωπά τους, φορούν περίεργα ρούχα -είναι παροιµιώδες το κί-
τρινο πουκάµισο του Μαγιακόφσκι- επιδίδονται σε δηµόσια νούµερα και πρόκληση
σκανδάλων.
7. «Στο διάβολο η ανθρώπινη Ψυχή, ας διαλυθεί στη µοναξιά της, χωρίς Ψυχή είµαστε
πολύ πιο ελεύθεροι» γράφουν οι Χλέµπνικοφ και Κρουτσόνιχ στη «∆ιακήρυξη της λέ-
ξης αυτής καθεαυτήν».
8. «Κυνηγήστε από την τέχνη την υπερτροφία της θηλυκότητας», γράφει ο Κρουτσόνιχ.
9. Βλ. Κ. Τσιουκόφσκι: «Οι φουτουριστές», εκδ. “L’ age d’ homme», Lausanne 1976
και Ανδρέα Παγουλάτου: «Προτάσεις για την ποιητική των Ρώσων φουτουριστών»,
Περιοδικό «Φιλµ», αρ. 16/1979.
10. Ο Χλέµπνικοφ µοίραζε κείµενο κατά του Μαρινέττι, ιδρυτή του ιταλικού φουτουρι-
σµού, όταν ο τελευταίος επισκέφτηκε τη Ρωσία το 1914.
οκτωβριανή επανάσταση
06_RPROTOPORIA_SEL_99-140:Layout 1  11/7/11  8:30 AM  Page 106κές θέσεις και αργότερα στράφηκε σε νιτσεϊκές θεωρήσεις και το φασι-
σµό- ο ρώσικος φουτουρισµός, γεννηµένος ανάµεσα σε δύο επαναστά-
σεις, διαπνεόταν από αντιπολεµική στάση και µια αυθόρµητη συγκινη-
σιακή προαίσθηση της κοινωνικής και πολιτιστικής ανατροπής
11
που
εκφράζεται για παράδειγµα στην πρόβλεψη του Χλέµπνικοφ ότι το
1915 θα είναι η χρονιά µιας νέας δηµιουργίας και στον προσδιορισµό
της από το Μαγιακόφσκι, ένα χρόνο αργότερα, στον παρακάτω στίχο
του από το «Σύννεφο µε παντελόνια»: 
«Εκεί όπου το βλέµµα των ανθρώπων σταµατά
στων πεινασµένων ορδών την κουτσουρεµένη κεφαλή,
φορώντας το αγκάθινο στεφάνι της επανάστασης
έρχεται το χίλια ενιακόσια δεκάξι»
12
.
Η δεύτερη διαφορά των δύο παράλληλων αυτών κινηµάτων είναι ότι
τόσο στην ποίηση, όσο και στη ζωγραφική των Ιταλών φουτουριστών,
η καινούρια κατάσταση, οι καινούριες έννοιες είναι που υποβάλλουν
την ανανέωση της καλλιτεχνικής µορφής. Αντίθετα, στο ρώσικο φου-
τουρισµό η καλλιτεχνική µορφή καθορίζει το περιεχόµενο.
13
«Το θέµα δεν είναι σκοπός, αλλά απλά και µόνο το πιο ασήµαντο µέσο,
η ζωγραφική µαθαίνει µόνο από τον εαυτό της. Το νόηµα της ζωγραφικής
δε βρίσκεται στο θέµα της, αλλά στο δικό της καθαρά ζωγραφικό περιε-
χόµενο. Βρίσκεται στην υφή, στη σύνθεση και στο ύφος»
14
γράφει ο Σεβ-
τσένκο. Πράγµατι τα κυβοφουτουριστικά ζωγραφικά έργα διατηρούν
ελάχιστα στοιχεία από το θέµα τους, αποδίδοντας σηµασία προπαντός
στην έκφραση της υποκειµενικής αίσθησης του δηµιουργού. Στην ποί-
ηση αντίστοιχα το κύριο βάρος ρίχνεται στην επεξεργασία της λέξης και
της γλώσσας. (ΕΙΚΟΝΕΣ 5 και 6)
Την αρχή για αυτονοµία της λέξης, για αυτοδύναµο λόγο ως συνδυα-
- 107 -
11. «Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια», λήµµα «φουτουρισµός», εκδ. «Ακάδηµος»,
τρίτη έκδοση, 1978.
12. Β. Μαγιακόφσκι: «Σύννεφο µε παντελόνια», εκδ. «Αρµός», 2008.
13. Βλ. σχετικά Ρόµαν Γιάκοµπσον: «Η καινούρια ρωσική ποίηση» στον τόµο «Θέµατα
ποιητικής», εκδ. «Seuil», 1973. 
14. Αλεξάντρ Σεφτσένκο: «Νεοπριµιτιβισµός, η θεωρία του, οι δυνατότητές του, οι κα-
τακτήσεις του», από τον τόµο «Ρώσικη Πρωτοπορία 1910-1930. Η συλλογή Γ. Κω-
στάκη, Θεωρία - Κριτική», «Εθνική Πινακοθήκη», 1995.
ρώσικη πρωτοπορία - μια κριτική επισκόπηση
06_RPROTOPORIA_SEL_99-140:Layout 1  11/7/11  8:30 AM  Page 107- 108 -
οκτωβριανή επανάσταση
ΕΙΚΟΝΑ 4.  Μπ. Εντερ: «Κίνηση οργανικής φόρµας», 1919
ΕΙΚΟΝΑ 5.  Κ. Μάλεβιτς: «Πορτρέτο του Μιχαήλ Ματιούσιν», 1913
06_RPROTOPORIA_SEL_99-140:Layout 1  11/7/11  8:30 AM  Page 108- 109 -
ρώσικη πρωτοπορία - μια κριτική επισκόπηση
ΕΙΚΟΝΑ 6.  Λ. Ποπόβα: «Γυναίκα που ταξιδεύει», 1915
06_RPROTOPORIA_SEL_99-140:Layout 1  11/7/11  8:30 AM  Page 109σµό ήχων που επενεργούν στον ανθρώπινο ψυχισµό πέρα από το περιε-
χόµενο της λέξης, διατύπωσε ο Κρουτσόνιχ στη «∆ιακήρυξη της λέξης
αυτής καθεαυτήν», στην πρώτη θέση της οποίας αναφέρει ότι «η νέα λε-
κτική µορφή προσδίδει νέο περιεχόµενο και όχι το αντίθετο»
15
. Ετσι οι
φουτουριστές ποιητές, εκτός από τη δηµιουργία παράγωγων λέξεων
από το κοινό λεξιλόγιο µε εναλλαγή των προθεµάτων και των καταλή-
ξεών τους,
16
επινοούν ένα λεξιλόγιο από αυθαίρετες λέξεις-ήχους, την
ασηµασιακή ή υπέρλογη γλώσσα, που αποκαλούν ζαούµ, µε σκοπό να
αναδυθεί ένας αµόλυντος από την πολυκαιρισµένη σηµασία του λόγος.
Ο όρος υπέρλογο δε σηµαίνει µε άλλα λόγια το χωρίς νόηµα (άλογο) ού-
τε αυτό που στερείται λογικού νοήµατος (παράλογο), αλλά αυτό που
έχει αποκτήσει το δικό του πρωτογενές νόηµα µε βάση την αίσθηση και
την εµπειρία.
17
«Βαπτίζω τον κρίνο euy και έτσι αποκαθιστώ την αρχική
του αγνότητα», γράφει ο Κρουτσόνιχ. Γι’ αυτές τις λεκτικές κατασκευ-
ές ισχυρίζονταν µάλιστα ότι -εξαιτίας της πανάρχαιας ρίζας τους- είναι
πολύ πιο εθνικές απ’ όσο όλη µαζί η ποίηση του Πούσκιν.
18
Στο υπόβαθρο της φορµαλιστικής θέσης ότι η µορφή καθορίζει το πε-
ριεχόµενο βρίσκεται η ιδεαλιστική αντίληψη ότι η συνείδηση, η σκέψη
καθορίζει το είναι, την πραγµατικότητα. Εποµένως και η γλώσσα δεν εί-
- 110 -
15. Μ. Τσαντσάνογλου: «Η µετατόπιση, η υφή και το υπέρλογο: λογοτεχνικές προεκτά-
σεις της µη -αντικειµενικής ζωγραφικής», από τον τόµο «Ρώσικη Πρωτοπορία 1910-
1930. Η συλλογή Γ. Κωστάκη, Θεωρία - Κριτική», «Εθνική Πινακοθήκη», 1995.
16. Οπως το «Γελοξόρκι» του Χλέµπνικοφ, για να γελούν οι αγέλαστοι: «ώ γελάστε γε-
λαστάδες/τρισγελάστε, ώ γελαστάδες/Οι γελούµενοι γελώντας /γελοζούνε γελουργώ-
ντας/ώ γελάστε γελωδώς…». Μήτσου Αλεξανδρόπουλου: «Ο Μαγιακόφσι, τα εύκο-
λα και τα δύσκολα», εκδ. «Ελληνικά Γράµµατα», 2000. 
17. Μ. Τσαντάνογλου, από τον τόµο «Ρώσικη Πρωτοπορία 1910-1930. Η συλλογή Γ. Κω-
στάκη, Θεωρία - Κριτική», «Εθνική Πινακοθήκη», 1995.
18. Την ίδια περίοδο κάνει την εµφάνισή της και η Ρωσική φορµαλιστική σχολή για τη λο-
γοτεχνία (Γλωσσολογικός κύκλος της Μόσχας, Ρ. Γιάκοµπσον κ.ά. - 1915 και Εται-
ρία για τη µελέτη της ποιητικής γλώσσας OPOJAZ, Β. Σκλόβσκι κ.ά. - 1916) που απο-
σκοπεί στην ανάπτυξη µιας µεθόδου επιστηµονικής - αντικειµενικής µελέτης της λο-
γοτεχνίας, αποστασιοποιηµένης από την ανάλυση των ιδεών του κειµένου και επικε-
ντρωµένης στα µορφικά και µόνο στοιχεία του. Ειδικά ο γλωσσολογικός κύκλος της
Μόσχας υιοθετούσε ως θεµελιακή την αντίληψη ότι η µελέτη της θεωρίας της λογο-
τεχνίας και της ποιητικής πρέπει να συναρτάται µε τη γλωσσολογία.
οκτωβριανή επανάσταση
06_RPROTOPORIA_SEL_99-140:Layout 1  11/7/11  8:30 AM  Page 110ναι κοινωνικό προϊόν που γεννήθηκε και αναπτύσσεται µέσα στο σύστη-
µα της κοινωνικής παραγωγής ούτε µέσο µε το οποίο η συνείδηση αντα-
νακλά την πραγµατικότητα, αλλά υποκειµενική επινόηση. Ο Μαγιακόφ-
σκι που -µαζί µε το πληθωρικό καλλιτεχνικό ταλέντο και την επαναστα-
τική ψυχή- διέθετε µαρξιστική κατάρτιση και µπολσεβίκικη δράση από
τα προεπαναστατικά κιόλας χρόνια,
19
ξέκοψε από αυτές τις ποιητικές
πρακτικές. Γι’ αυτό και τους δικούς του «ήχους» τους σεβάστηκε ο χρό-
νος και τους µεταφέρει ως τις µέρες µας ολοζώντανους και φρέσκους. 
Την ίδια περίοδο η θεωρία για την προτεραιότητα της µορφής απένα-
ντι στο περιεχόµενο εκδηλώθηκε ακόµη πιο ανοιχτά στη ζωγραφική. H
τέχνη από µέσο γνώσης και οργάνωσης του κοινωνικού συναισθήµατος
γίνεται αυτοσκοπός: ζωγραφική για τη ζωγραφική. «Σήµερα έχουµε τέ-
χνη. Χτες ήταν µέσο, σήµερα έχει γίνει σκοπός. Αρχισε να υπάρχει για τον
εαυτό της»
20
δηλώνει ο ∆αβίδ Μπουρλιούκ, συνοψίζοντας αυτή την τά-
ση που οδηγείται στο αποκορύφωµά της µε την εµφάνιση, το 1913, ενός
νέου ρεύµατος, το οποίο καταργεί εντελώς το προς αναπαράσταση αντι-
κείµενο: τη µη-αντικειµενική ή µη-παραστατική ζωγραφική. 
Ιδρυτής του ρεύµατος αυτού -που θα κυριαρχήσει ως την Οκτωβρια-
νή Επανάσταση- είναι ο Μάλεβιτς, ο οποίος το ονοµάζει «σουπρεµατι-
σµό», από το λατινικό supremus, δηλαδή υπέρτατος, κορυφαίος, τε-
λευταίος, µε την έννοια ότι η ζωγραφική, απελευθερωµένη από τα δε-
σµά του θέµατος, της φιλολογίας ή του αντικειµένου, φτάνει στο ανώ-
τερο σηµείο της ανάπτυξής της. 
Το πρώτο έργο µε το οποίο εµφανίζεται η τάση αυτή είναι το «µαύρο
τετράγωνο σε άσπρο φόντο»
21
, (ΕΙΚΟΝΑ 7) το ελάχιστο δηλαδή της
µορφής, η οποία στη συνέχεια των έργων του εµπλουτίζεται µε νέα γε-
ωµετρικά στοιχεία και χρώµατα σε απλές και µετά πιο σύνθετες σχέσεις,
- 111 -
19. Μήτσου Αλεξανδρόπουλου: «Ο Μαγιακόφσι, τα εύκολα και τα δύσκολα», εκδ. «Ελ-
ληνικά Γράµµατα», 2000.
20. ∆αβίδ Μπουρλιούκ: «Κυβισµός», από τον τόµο «Ρώσικη Πρωτοπορία 1910-1930.
Η συλλογή Γ. Κωστάκη, Θεωρία - Κριτική», «Εθνική Πινακοθήκη», 1995.
21. Το µαύρο τετράγωνο κάνει την πρώτη εµφάνισή του σε ένα από τα σκηνικά της χαρα-
κτηριστικής για το φουτουριστικό της τίτλο όπερας «Νίκη επί του ήλιου» µε λιµπρέτο
του Κρουτσόνιχ σε ασηµασιακή γλώσσα, µουσική Ματιούσιν, σκηνικά και κοστούµια
Μάλεβιτς (1913).
ρώσικη πρωτοπορία - μια κριτική επισκόπηση
06_RPROTOPORIA_SEL_99-140:Layout 1  11/7/11  8:30 AM  Page 111ενώ στην πορεία συνδυάζονται µε απαλές διαγραφόµενες κυκλικές
σκιές σαν αίσθηση ενός ασύλληπτου από την ανθρώπινη λογική, νέου
χώρου. (ΕΙΚΟΝΑ 8) Τα σχήµατα φαίνονται να κινούνται σε προδια-
γραµµένη τροχιά, ακολουθώντας έναν προκαθορισµένο από µια ανώ-
τερη πραγµατικότητα σκοπό, σύµφωνα µε τις τελεολογικές φιλοσοφι-
κές αντιλήψεις του Μάλεβιτς
22
. Από το 1915 µάλιστα ο Μάλεβιτς δηµι-
ουργεί τρισδιάστατα ιδεατά αρχιτεκτονικά σχέδια σε διαστηµικό χώρο
που τα αποκαλούσε Πλανήτες και Αρχιτεκτονικά και παραπέµπουν
στον κοσµισµό των φουτουριστών. 
Η σουπρεµατιστική ζωγραφική ολοκληρώνεται το 1917-1918 µε τη
σειρά του Μάλεβιτς «λευκό πάνω σε λευκό», όπου το χρώµα έχει εξα-
λειφθεί στο λευκό και η µορφή εκµηδενίζεται µε τη µετατροπή του σχή-
µατος σε ένα αχνό περίγραµµα µε µολύβι. Ενα χρόνο µετά, το 1919,
ένας άλλος ανεικονικός καλλιτέχνης, ο Ρόντσενκο, απαντάει µε το έρ-
γο του «Μαύρο σε µαύρο». Στην ουσία πρόκειται για καθαρή οµολογία
του αδιέξοδου στο οποίο κατέληξε η αποκαλούµενη «ζωγραφική της
καθαρής αίσθησης», αλλά και η ιδεαλιστική κοσµοαντίληψη που την
υπαγόρευε. Αλλωστε ο Μάλεβιτς από το 1918, µετά την Οκτωβριανή
Επανάσταση -την οποία χαιρέτησε µε ενθουσιασµό χωρίς να παραιτη-
θεί από τον ιδεαλισµό του- εγκαταλείπει τη ζωγραφική και για µεγάλο
διάστηµα ασχολείται µε την εκπαίδευση των νέων καλλιτεχνών στη
σχολή του Βιτέµπσκ (Ουνόβις) και τη συγγραφή των πραγµατειών του.
Οταν αργότερα καταπιάνεται και πάλι µε τη ζωγραφική, δε δηµιουργεί
πια σουπρεµατιστικά έργα. 
Το συγγραφικό έργο του Μάλεβιτς -παρά την ασηµασιακή ακαταστα-
σία του- είναι σε κάποιο βαθµό διαφωτιστικό για την ερµηνεία της τέ-
χνης του. Στο πρώτο του µανιφέστο το 1915, που συνοδεύει την παρου-
σίαση 35 έργων του στην έκθεση «0.10, η τελευταία φουτουριστική έκ-
θεση ζωγραφικής», φαίνεται ότι τον απασχολεί το πρόβληµα της «αιω-
νιότητας» της τέχνης, η ανακάλυψη εκείνου του στοιχείου που θα κάνει
το έργο του ανθεκτικό στο πέρασµα του χρόνου. Ετσι θέτει το ευφυέ-
- 112 -
22. «Τίποτα δεν µπορεί να αλλάξει οποιοδήποτε πράγµα, γιατί δεν υπάρχει τίποτα που να
µπορεί ν’ αλλάξει από µόνο του ή να αλλαχτεί από κάτι άλλο», Κ. Μάλεβιτς: «Σου-
πρεµατιστικός καθρέπτης», από το βιβλίο Κ. Μάλεβιτς: «Γραπτά», παρουσίαση από
τον Αντρέι Νάκοφ, εκδ. «Ivrea», Paris, 1996. 
οκτωβριανή επανάσταση
06_RPROTOPORIA_SEL_99-140:Layout 1  11/7/11  8:30 AM  Page 112στατο ερώτηµα
23 
αν ο σκοπός της τέχνης είναι να τρέχει πίσω από τις
µορφές της ζωής και τις διαρκείς αλλαγές και µεταµορφώσεις της, όπως
για παράδειγµα κάνουν οι φουτουριστές παρακολουθώντας τις ανανεώ-
σεις της τεχνολογίας.
24
Η απάντηση που δίνει είναι η στροφή στον εσω-
τερικό του κόσµο, στη διαίσθηση και το υποσυνείδητο. «Θέλω να είµαι
εκείνος που θα σχεδιάσει τα νέα σχήµατα της εσωτερικής µου κίνησης,
γιατί ο δρόµος του κόσµου είναι µέσα µου» γράφει αργότερα, το 1919,
στο κείµενό του «για τα νέα συστήµατα στην τέχνη», θέση χαρακτηρι-
στική του σολιψισµού -ακραίας έκφρασης του υποκειµενικού ιδεαλι-
σµού- σύµφωνα µε την οποία «ο κόσµος είναι το αίσθηµά µας». Στο µε-
ταγενέστερο (1921) δοκίµιό του «ο Θεός δεν είναι έκπτωτος», προσπα-
θεί να τεκµηριώσει µε τα δεδοµένα της επιστήµης την αποδέσµευσή του
από την υλικότητα του κόσµου, εκφράζοντας µια απόχρωση του αγνω-
στικισµού, την αδυναµία δηλαδή του ανθρώπινου λογικού να γνωρίσει
και να κατανοήσει τον κόσµο. Συγκεκριµένα ισχυρίζεται ότι επειδή ο
ερεθισµός που δέχεται η σκέψη από το περιβάλλον είναι ανεξήγητος και
ασύλληπτος, λόγω της απειρότητας και της ποικιλίας των φαινοµένων
της πραγµατικότητας, τίποτα δεν υπάρχει στη φύση που να µπορεί να
εξηγηθεί λογικά, να κριθεί, να εξεταστεί. «Αυτό που είναι πάντα ορατό
είναι αυτό που δεν µπορούµε ποτέ ούτε να το γνωρίσουµε σε βάθος, ούτε
να το δούµε αληθινά». Εποµένως, καταλήγει, «“τίποτα” δεν επενεργεί
πάνω µου και “τίποτα” ως οντότητα δεν καθορίζει τη συνείδησή µου…»,
εκφράζοντας έτσι την παραίτησή του από την αναζήτηση της πηγής των
ερεθισµάτων του σε αυτό που υπάρχει έξω από τη συνείδησή του. Τη θε-
ωρία του αυτή συµβολίζει µε το «λευκό σε λευκό», όπου το λευκό συµ-
βολίζει το άπειρο, ενώ η µηδενική µορφή εκφράζει την αδυναµία µας να
το γνωρίσουµε, εποµένως και να το αναπαραστήσουµε καλλιτεχνικά. 
Η τέχνη του Μάλεβιτς συγγενεύει αρκετά µε αυτή του Καντίνσκι, ενός
- 113 -
23. Το ερώτηµα πρωτοδιατυπώθηκε από το Χλέµπνικοφ ως εξής: «Ο καλλιτέχνης πρέπει
πράγµατι να βρίσκεται στο ρυµουλκό της επιστήµης, της καθηµερινής ζωής, των γε-
γονότων; Μα ποια είναι η θέση του στην πρόβλεψη, στην προφητεία, στην προ-θέλη-
ση;», Βλαντιµίρ Χλέµπνικοφ: Αποσπάσµατα από τα «Σηµειωµατάρια», µετάφραση:
Ανδρέας Παγουλάτος, Περιοδικό «Φιλµ», Αφιέρωµα: «Οκτωβριανή Επανάσταση και
κινηµατογράφος», αρ. 16/79. 
24. Κ. Μάλεβιτς: «Γραπτά» παρουσίαση από τον Αντρέι Νάκοφ, εκδ. «Ivrea», Paris, 1996.
ρώσικη πρωτοπορία - μια κριτική επισκόπηση
06_RPROTOPORIA_SEL_99-140:Layout 1  11/7/11  8:30 AM  Page 113- 114 -
οκτωβριανή επανάσταση
ΕΙΚΟΝΑ 7.  Κ. Μάλεβιτς: 
«Μαύρο τετράγωνο», 1914-15
ΕΙΚΟΝΑ 8.  
Ιβ. Κλιούν: «Σουπρεµατισµός», 1917
ΕΙΚΟΝΑ 9.  Β. Τάτλιν: «Ζωγραφικό
αντιανάγλυφο, επιλογήυλικών», 1914
ΕΙΚΟΝΑ 10.  Β. Τάτλιν: Ζωγραφικό
αντιανάγλυφο, 1914-1915
06_RPROTOPORIA_SEL_99-140:Layout 1  11/7/11  8:30 AM  Page 114- 115 -
ρώσικη πρωτοπορία - μια κριτική επισκόπηση
ΕΙΚΟΝΑ 11.  
Κ. Μάλεβιτς: «Σουπρέµους 
αριθµός 56», 1916
ΕΙΚΟΝΑ 12.  Β. Καντίνσκι: «Κίτρινο, κόκκινο, µπλε», 1925
06_RPROTOPORIA_SEL_99-140:Layout 1  11/7/11  8:30 AM  Page 115επίσης µεγάλου ζωγράφου της εποχής, προερχόµενου από τους συµβο-
λιστές και στη συνέχεια στραµµένου προς τον εξπρεσιονισµό (ρεύµα
που προβάλλει την καθαρή δηµιουργία του ανθρώπινου πνεύµατος). Η
τέχνη του Μάλεβιτς θα µπορούσε να θεωρηθεί ως ένας πιο τακτοποιη-
µένος, γεωµετρικοποιηµένος ιδεαλιστικός εξπρεσιονισµός. Τόσο στον
Καντίνσκι, όσο και στο Μάλεβιτς συναντά κανείς το µυστικισµό της
έµπνευσης, την πρωταρχικότητα της εσωτερικότητας και την αντίληψη
για την πνευµατική χρησιµότητα της τέχνης.
25 
(ΕΙΚΟΝΕΣ 11 και 12)
Στον αντίποδα της µεταφυσικής του Μάλεβιτς βρίσκονται την ίδια πε-
ρίοδο οι απόψεις του Τάτλιν για κατάργηση της απόσπασης της τέχνης
από την πραγµατικότητα. Ο «µατεριαλισµός» του Τάτλιν είναι όµως πο-
λύ απλοϊκός και συµπυκνώνεται στο σύνθηµά του «πραγµατικά υλικά,
σε πραγµατικό χώρο». Η τοποθέτησή του αυτή εκδηλώνεται µε την επί-
δοσή του στη µελέτη των ιδιοτήτων των υλικών και µε την κατασκευή
αφηρηµένων τρισδιάστατων συνθέσεων από διαφορετικά υλικά, όπως
µέταλλα, ξύλο, γυαλί, τα επίπεδα των οποίων προεξέχουν από τον καµ-
βά και εισβάλλουν µέσα στο χώρο, τα γνωστά ως «αντιανάγλυφα». Στην
πορεία µάλιστα -στα γωνιακά αντιανάγλυφα που κρεµά στις γωνίες µε
σύρµα- καταργεί το τελάρο γιατί θεωρεί ότι καθαγιάζει το έργο τέχνης
και του στερεί την άµεση σχέση του µε την πραγµατικότητα.
26
(ΕΙΚΟ-
ΝΕΣ 9 και 10) Ο Τάτλιν θα σφραγίσει την εξέλιξη της πρωτοποριακής
τέχνης στη µετα-επαναστατική περίοδό της. Στο σηµείο αυτό βρίσκει
την τέχνη η επικράτηση της Οκτωβριανής Επανάστασης.
    
   
Η έλευση της Οκτωβριανής Επανάστασης αντιµετωπίζεται εχθρικά
από την πλειονότητα των εκπροσώπων της διανόησης.
27
Οι µόνοι που
- 116 -
25. Βλ. π.χ. Βασίλι Καντίνσκι: «Περιεχόµενο και Μορφή», καθώς και «Για τη σκηνική
σύνθεση», από τον τόµο «Ρώσικη Πρωτοπορία 1910-1930. Η συλλογή Γ. Κωστάκη,
Θεωρία - Κριτική», «Εθνική Πινακοθήκη», 1995.
26. Κάµιλα Γκραίη: «Η Ρωσική Πρωτοπορία», εκδ. «Υποδοµή», Αθήνα, 1987.
27. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε συζήτηση για το θέατρο, που διοργάνωσε το κοµµουνι-
οκτωβριανή επανάσταση
06_RPROTOPORIA_SEL_99-140:Layout 1  11/7/11  8:30 AM  Page 116γρήγορα ξεπέρασαν τους αρχικούς τους δισταγµούς και αγκάλιασαν µε
ζέση τη νέα εξουσία ήταν οι καλλιτέχνες της Πρωτοπορίας, ειδικά οι
φουτουριστές µε επικεφαλής το Μαγιακόφσκι, ο οποίος από την πρώτη
στιγµή δήλωσε: «Τον δέχοµαι ή δεν τον δέχοµαι τον Οκτώβρη; Τέτοιο θέ-
µα δεν υπήρξε για µένα και για τους άλλους φουτουριστές της Μόσχας. ∆ι-
κή µου η επανάσταση». 
Η αλήθεια είναι ότι οι καλλιτέχνες αυτοί έβλεπαν στις διακηρύξεις της
επανάστασης µεγάλες οµοιότητες µε τα καλλιτεχνικά τους πιστεύω,
όπως τη ρήξη µε το σαθρό παρελθόν και το άλµα σε ένα µέλλον κυ-
ριαρχίας του ανθρώπου πάνω στη φύση και τη ζωή, ενώ παράλληλα
τους δινόταν µια µοναδική ευκαιρία να βγουν από το περιθώριο και να
απευθυνθούν σε ένα τεράστιο κοινό, που προσπαθούσε να χορτάσει µια
δίψα αιώνων για γνώση και αισθητική απόλαυση. 
Ετσι το σύνθηµα «κάθε µαγείρισσα πρέπει να ξέρει να κυβερνά το
κράτος», η βασική δηλαδή λενινιστική θέση ότι για να γίνει ο λαός
πραγµατικός αφέντης του υλικού πλούτου, πρέπει ταυτόχρονα να γίνει
ιδιοκτήτης και του πνευµατικού και ότι η επαναστατική αλλαγή στην
οικονοµική βάση της κοινωνίας πρέπει να συνοδευτεί και από µια επα-
ναστατική αλλαγή στο πολιτιστικό εποικοδόµηµα, από µια πολιτιστική
επανάσταση, βρήκε πρόθυµους τους καλλιτέχνες της Πρωτοπορίας να
την πραγµατοποιήσουν. 
«Από σήµερα, µαζί µε την κατάλυση του τσαρικού καθεστώτος, καταρ-
γείται η ύπαρξη της τέχνης στις αποθήκες και τα ντοκ του ανθρώπινου
πνεύµατος […] Οι πίνακες να απλωθούν από σπίτι σε σπίτι, πάνω από
τους δρόµους και τις πλατείες, σαν ουράνια τόξα από πολύτιµους λίθους,
για να χαροποιούν και να εξευγενίζουν το βλέµµα του διαβάτη […] Ολη
η τέχνη στο λαό!» γράφει ο Μαγιακόφσκι το 1917 στο «ψήφισµα αρ.1
για τον εκδηµοκρατισµό των τεχνών».
Χωρίς να λογαριάζουν πείνα, κούραση και κακουχίες, εντάσσονται µε
πάθος σε µια πανεθνική εκστρατεία προπαγάνδας υπέρ της νέας εξου-
σίας: Οργώνουν την επαρχία µέσα στις φλόγες του εµφυλίου µε τα πε-
ρίφηµα τρένα «ΑΓΚΙΤ-ΠΡΟΠ» (αγκιτάτσιας και προπαγάνδας) διακο-
- 117 -
στικό κόµµα στην αίθουσα συνελεύσεων του Σµόλνι, προσκαλώντας όλους τους δη-
µιουργούς, εµφανίστηκαν µόνον έξι. Ανάµεσά τους ήταν ο Μαγιακόφσκι, ο θεατρικός
σκηνοθέτης Μέγιερχολντ και ο συµβολιστής ποιητής Μπλοκ.
ρώσικη πρωτοπορία - μια κριτική επισκόπηση
06_RPROTOPORIA_SEL_99-140:Layout 1  11/7/11  8:30 AM  Page 117σµηµένα µε συνθήµατα, στίχους και ζωγραφιές και φορτωµένα µε βι-
βλία και µπροσούρες, για να οργανώσουν συγκεντρώσεις και προβολές
επικαίρων κινηµατογραφηµένων από τους ίδιους, σε κόσµο που ποτέ
του δεν είχε δει κινηµατογράφο, διακοσµούν τις πλατείες και τους δρό-
µους και κατασκευάζουν άρµατα παρελάσεων για τις επετείους της επα-
νάστασης και τις Πρωτοµαγιάτικες συγκεντρώσεις, στήνουν θεατρικές
παραστάσεις δρόµου, ενώ αργότερα, το 1919, φιλοτεχνούν τα παράθυ-
ρα του ΡΟΣΤΑ, του επίσηµου τηλεγραφικού πρακτορείου, ένα είδος εκ-
θέσεων σε βιτρίνες µαγαζιών και παράθυρα σπιτιών µε αφίσες, στίχους
και συνθήµατα.(ΕΙΚΟΝΕΣ 13, 14 και 15)
Βέβαια θα πρέπει να οµολογήσει κανείς ότι αυτού του είδους η προ-
παγάνδα δεν ήταν πάντα τόσο αποτελεσµατική, όπως φαίνεται από την
παρακάτω αφήγηση του Η. Ερενµπουργκ:
«Θυµάµαι την Πρωτοµαγιά του 1918. Η Μόσχα είχε στολιστεί µε φου-
τουριστικούς και σουπρεµατιστικούς πίνακες. Στις προσόψεις των σπι-
τιών µε τους πεσµένους σουβάδες, στις µονοκατοικίες µε τις κολώνες σε
στυλ αµπίρ, τα ξέφρενα τετράγωνα µάχονταν µε τους ρόµβους. Σε κάθε
σου βήµα συναντούσες πρόσωπα µε τρίγωνα στη θέση των µατιών. (Η τέ-
χνη που σήµερα τη λένε “αφηρηµένη” […] µοιράζονταν τότε χωρίς δελ-
τίο σ’ όλους τους σοβιετικούς πολίτες, σε απεριόριστες ποσότητες). Τη
χρονιά εκείνη η Πρωτοµαγιά συνέπεσε µε τη Μεγάλη Παρασκευή. Μπρο-
στά στο παρεκκλήσι Ιβερσκη είχε µαζευτεί το πλήθος των πιστών. ∆ίπλα
τους περνούσαν φορτηγά διακοσµηµένα µε αφηρηµένους πίνακες. Μια
γριούλα, κοιτάζοντας έναν πίνακα µ’ ένα τεράστιο µάτι ψαριού, έκανε το
σταυρό της: “Θα µας βάλουν τώρανε να προσκυνάµε τον εξαποδώ”…»
28
.
Οπως ήταν αναµενόµενο οι καλλιτέχνες της Πρωτοπορίας ήταν και οι
µόνοι που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσµα του Λαϊκού Επιτροπάτου Παι-
δείας προς τους δηµιουργούς για να στελεχώσουν τους καλλιτεχνικούς
του τοµείς για τις εικαστικές τέχνες, το θέατρο, τα µουσεία. 
Στον τοµέα της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης, µετά το κλείσιµο των
τσαρικών ακαδηµιών τέχνης ιδρύονται -µε υπεύθυνους εργαστηρίων
ζωγράφους όπως οι Μάλεβιτς, Τάτλιν, Στέρεµπεργκ, Καντίνσκι, Ροζά-
νοβα, Ουντάλτσοβα κ.ά.- τα Ελεύθερα Εργαστήρια της Πετρούπολης
(ΣΒΟΜΑΣ), τα Ανώτερα Τεχνικά Καλλιτεχνικά Εργαστήρια της Μό-
- 118 -
28. Η. Ερενµπουργκ: «Ανθρωποι, χρόνια, ζωή», εκδ. «Νεφέλη»,1980.
οκτωβριανή επανάσταση
06_RPROTOPORIA_SEL_99-140:Layout 1  11/7/11  8:30 AM  Page 118σχας (ΒΧΟΥΤΕΜΑΣ) µε ενσωµάτωση και της πρώην σχολής εφαρµο-
σµένων τεχνών Στρογκάνοφ, ενώ η σχολή του Βιτέµπσκ µετά το πέρα-
σµα της διεύθυνσής της από το Σαγκάλ στο Μάλεβιτς παίρνει την ονο-
µασία Ουνόβις, αρχικά των λέξεων Επιβεβαίωση της Νέας Τέχνης. 
Οι σχολές αυτές -ειδικά τα ΒΧΟΥΤΕΜΑΣ- µαζί µε το Ινστιτούτο
Καλλιτεχνικής Παιδείας (ΙΝΧΟΥΚ), που µε υπεύθυνο τον Καντίνσκι
είχε την αποστολή να επεξεργαστεί τις κατευθύνσεις της τέχνης στη νέα
κοινωνία και το πρόγραµµα διδασκαλίας των ΒΧΟΥΤΕΜΑΣ, γίνονται
το λίκνο νέων εντατικών πειραµατικών αναζητήσεων και θεωρητικών
ζυµώσεων, απ’ όπου θα προκύψει το κύριο µετα-επαναστατικό καλλι-
τεχνικό ρεύµα του κονστρουκτιβισµού. 
Μετά την αποχώρηση του Καντίνσκι από το ΙΝΧΟΥΚ,
29
λόγω της
απόρριψης της εισήγησής του από τα υπόλοιπα µέλη, που έτρεφαν
εχθρικές διαθέσεις για τις απόψεις του περί ψυχικής, ενορατικής λει-
τουργίας της τέχνης, µια νέα απολυτότητα εµφανίζεται στο κίνηµα της
Πρωτοπορίας γύρω στα 1919-1920: η αποκήρυξη της ζωγραφικής και
η στροφή µιας οµάδας, υπό τον Ρόντσενκο, στην αποκαλούµενη παρα-
γωγική τέχνη, που σήµαινε ενασχόληση κυρίως µε την προπαγάνδα και
την κατασκευή άµεσα χρηστικών αντικειµένων, παράλληλα µε την πει-
ραµατική-εργαστηριακή µελέτη των αισθητικών και λειτουργικών ιδιο-
τήτων των υλικών -ειδικά των βιοµηχανικών- πάνω σε αφηρηµένες
τρισδιάστατες δυναµικές µορφές. Η παραγωγική τέχνη σύντοµα ενο-
ποιείται µε τον κονστρουκτιβισµό, που παράλληλα µε τον ωφελιµιστι-
κό προορισµό της τέχνης διακήρυχνε την ανάγκη συγχώνευσής της µε
τη βιοµηχανική παραγωγή. Η λατρεία του χρήσιµου αντικειµένου
(σκεύη, οικοδοµήµατα, προπαγανδιστικά υλικά) του πράγµατος, σε
αντιδιαστολή µε την «πολυτέλεια» και το «περιττό» της τέχνης και η θε-
οποίηση της Λογικής σε αντιπαράθεση µε το συναίσθηµα, τη φαντασία
ή τη διαίσθηση σηµατοδοτούν τη νέα τάση του κονστρουκτιβισµού.
Μια τέτοια κατάληξη ήταν η αναπόφευκτη µηχανιστική διέξοδος που
ήταν σε θέση να δώσουν οι καλλιτέχνες αυτοί στην κρίση της µεταφυ-
σικής και αποσπασµένης από τον αντικειµενικό κόσµο τέχνης, µε σκο-
πό να αποκαταστήσουν τον κοινωνικό ρόλο της σε µια ιστορική περίο-
- 119 -
29. Ο Καντίνσκι λίγο αργότερα γίνεται καθηγητής στη σχολή Μπαουχάουζ της Βαϊµάρης,
όπου µεταλαµπαδεύει τις εµπειρίες της ρωσικής πρωτοποριακής τέχνης.
ρώσικη πρωτοπορία - μια κριτική επισκόπηση
06_RPROTOPORIA_SEL_99-140:Layout 1  11/7/11  8:30 AM  Page 119- 120 -
οκτωβριανή επανάσταση
ΕΙΚΟΝΑ 13.  Σκίτσα του Μαγιακόφσκι (1919-1920) στα παράθυρα του ΡΟΣΤΑ
06_RPROTOPORIA_SEL_99-140:Layout 1  11/7/11  8:30 AM  Page 120- 121 -
ρώσικη πρωτοπορία - μια κριτική επισκόπηση
ΕΙΚΟΝΑ 14. Οµάδα καλλιτεχνών διακοσµεί το τρένο «άγκιτ-προπ», 1920
ΕΙΚΟΝΑ 15. Στολισµός της πλατείας ανακτόρων την 1η επέτειο της επανάστασης, 1918
06_RPROTOPORIA_SEL_99-140:Layout 1  11/7/11  8:30 AM  Page 121