Tα τραγικά γεγονότα της "Λαγκάδας" Ταυγέτου

 Tα τραγικά γεγονότα της "Λαγκάδας" Ταυγέτου

Ταύγετος

Στις 15/03/1949, σε μια απόκρημνη σπηλιά της ανατολικής πλαγιάς της "Λαγκάδας" στο βόρειο Ταύγετο, στην οποία ήταν αδύνατο να φθάσει κανείς αν δεν γνώριζε το μονοπάτι, κρύβονταν τραυματίες, υπερήλικες, μικρά σε ηλικία παιδιά και μέλη των οικογενειών των ανταρτών ΔΣΕ Πελοποννήσου. 

Ανάμεσα στους κρυβόμενους βρίσκονταν οι Τούλα και Κατερίνα Κακλαμάνη, σπουδάστριες του "Λαϊκού Διδασκαλείου" που είχε δημιουργήσει ο ΔΣΕ Πελοποννήσου και οι Ελένη και Γιάννης Δασκαλόπουλος μαθητές του "Λαϊκού Γυμνασίου Τροπαίων". Η μοναδική πρόσβαση στη σπηλιά είχε δημιουργηθεί από τους αντάρτες οι οποίοι έσκαψαν και πάτησαν ένα πρόχειρο μονοπάτι. 

Η προστασία των αμάχων είχε ανατεθεί στον αντάρτη του ΔΣΠ Σταύρο Στρατηγεά από την Τρύπη, ο οποίος είχε και τη δική του οικογένεια μέσα στη σπηλιά. 

Στις 15/03/1949, μικτό απόσπασμα χωροφυλάκων και στρατιωτών της 9ης Μεραρχίας του Εθνικού Στρατού, περικύκλωσε τη σπηλιά κατόπιν υπόδειξης κάποιου χωρικού που γνώριζε την ύπαρξή της. Το απόσπασμα έβαλε φωτιά σε θάμνους και έκαψε θειάφι προκειμένου να προκαλέσει ασφυξία στους κρυβόμενους της σπηλιά και να τους αναγκάσει να βγουν έξω. Ο αντάρτης Στρατηγέας διαθέτοντας μόνο ένα μακρύκανο τουφέκι και μερικές σφαίρες προσπάθησε να προβάλλει κάποια αντίσταση, αλλά σύντομα αιχμαλωτίστηκε, όπως και όλοι οι άμαχοι της σπηλιάς. 

Οι χωροφύλακες και οι στρατιώτες ξεκίνησαν αμέσως να βασανίζουν με ότι μέσον διέθεταν τον Στρατηγέα ζητώντας να μάθουν τις κρύπτες όπου το Αρχηγείο Ταΰγετου είχε τοποθετήσει τα τρόφιμα του και το επιμελητειακό του υλικό. Ο ίδιος αν και ήταν μέλος της ομάδας απόκρυψης του Βορείου Ταΰγετου, τους απάντησε μόνο: "Εγώ δεν προδίδω τον στρατό που υπηρέτησα ούτε και τα ιδανικά για τα οποία αγωνίζομαι". Τελικά του έδωσαν τη χαριστική βολή και κρέμασαν το κορμί του από ένα ψηλό δέντρο. 

Οι υπόλοιποι άμαχοι μεταφέρθηκαν στη Σπάρτη για να δικαστούν. 

Πηγή: Αριστείδης Καμαρινός, Ο Εμφύλιος στην Πελοπόννησο, Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 2010, σ. 567

Συναρπαστικά χρόνια

 Συναρπαστικά χρόνια

Κι ενώ η επικαιρότητα τρέχει πιο γρήγορα κι από τον Άδωνη Γεωργιάδη στους «δρόμους της Φωτιάς» (κρίμα πάντως να μην έχει ακόμα ως σήμα τη δάδα η ΝΔ, για να τρέχει κι ως λαμπαδηδρόμος), η κε του μπλοκ κάνει μια αναδρομή σε ό,τι μας έκανε σοφότερους αυτές τις μέρες.

Η ελληνική Βουλή απέκτησε νέο πρόεδρο στη θέση της Ζωής, που έδινε την εντύπωση πως είχε ταμπουρωθεί εκεί τις τελευταίες μέρες της θητείας της. Αντ’ αυτής σε ρόλο Γουλιμή, το ανθρωπάκι της Μονόπολης-εσωτερικού, που θα βοηθήσει τα μονοπώλια εσωτερικού και εξωτερικού να αυξήσουν απρόσκοπτα την κερδοφορία τους.

Όσο για τις πομπώδεις δηλώσεις του πρωθυπουργού πως τα μεγάλα συμφέροντα θα είναι η πραγματική αντιπολίτευση στην κυβέρνησή του, η μόνη περίπτωση να αποκτήσουν κάποια βάση είναι να εκπροσωπεί κάποια άλλα μεγάλα συμφέροντα στα πλαίσια μιας ενδοαστικής σύγκρουσης, ή εναλλακτικά να παίξει το μεγάλο εναλλακτικό επιτραπέζιο αντι-Monopoly, που είναι τόσο ριζοσπαστικό, όσο κι ο Σύριζα. Αλλά δεν ξέρω αν έχει κρατήσει το κλασικό ανθρωπάκι της κλασικής Μονόπολης ή αν το έχει αντικαταστήσει με το Βούτση.

Αυτή τη φορά μπορεί να μην υπήρχαν οι γελωτοποιοί του Ποταμιού να καμαρώσουν τους εαυτούς τους με «σέλφι», προσπάθησε να καλύψει επάξια το κενό τους ο σελΦίλης, που πήρε ήδη πολύ σοβαρά το ρόλο του.

Όσο για τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης, ο Τσίπρας διάβασε από μέσα ένα ανιαρό κείμενο, κατορθώνοντας να γίνει ακόμα πιο βαρετός, όταν μιλούσε εκτός κειμένου. Μίλησε για ένα σωρό εικονικές μάχες της κυβέρνησής του, όχι όμως για κάποια ναυμαχία, προς τιμήν του κυβερνητικού του εταίρου. Ενώ ακόμα κι από αυτά τα ανιαρά κείμενα, που συνήθως εξωραΐζουν την πραγματικότητα, δεν προκύπτει καμία αχτίδα φωτός, προοπτική άμεσης ανακούφισης, αναπτυξιακής φούσκας, κτλ, για να ξεγελάει ο κόσμος τον πόνο του. Το αστικό πολιτικό σύστημα ολοκληρώνει ομαλά την αναμόρφωσή του, το αντιμνημονιακό μέτωπο περνάει στο χρονοντούλαπο της ιστορίας, αφού επιτέλεσε το ρόλο του, κι η ελπίδα περιμένει παγωμένη τον μαρμαρωμένο βασιλιά...

Προχτές, παρεμπιπτόντως, έγινε η παρουσίαση ενός βιβλίου για τον κοινοβουλευτικό Κάππο, με την επιμέλεια του γιου του, Θανάση. Το κοινοβουλευτικό έργο του Κάππου είναι πράγματι πλουσιότατο και περιλαμβάνει μεταξύ άλλων μια ενδιαφέρουσα κι αποκαλυπτική μελέτη για το φάκελο της Κύπρου, όταν εδέησε να τον ανοίξει το Πασόκ. Αλλά δεν έχει ιδιαίτερη σχέση με τον (εξω)κοινοβουλευτικό κρετινισμό της Ίσκρα και κατά καιρούς του Πριν, όπου αρθρογραφούσε, μέχρι πρότινος τουλάχιστον, ο γιος Κάππος.

Παραμένοντας στην κατηγορία νέες κυκλοφορίες, ο Μπογιό θα βγάλει καινούριο βιβλίο, με άρθρα του από τον Ενικό (αν δεν κάνω λάθος), όχι όμως από τις εκδόσεις Λιβάνη, με τις οποίες είχε συμβόλαιο και υνεργάστηκε για το μπεστ-σέλερ «είναι ο καπιταλισμός, ηλίθιε», αλλά από το ΚΨΜ, με τη συγκεκριμένη πολιτική κατεύθυνση.

Βιβλία, όπως και γέλιο επίσης, βγάζει κι ο Άδωνης (για να κλείσουμε το φαύλο, διαλεκτικό κύκλο του κειμένου), που βάζει υποψηφιότητα για Πτ(Ν)Δ, δηλαδή Πρόεδρος της (Νέας) Δημοκρατίας, και χτες βγήκε στο Χατζηνικολάου, βάζοντας τα δυνατά του για να μας δείξει πως δε βγήκε από κάποιο πολιτικό τζάκι, για αυτό ζορίστηκε να βρει πενήντα ονόματα να βάλουν γι’ αυτόν την υπογραφή τους, και να βγάλει τα κάστανα απ’ τη φωτιά, βάζοντας την ακροδεξιά σφραγίδα του στη Συγγρού, και να ξεχαστούν οι παλιές ατασθαλίες και τα μπες-βγες από την παράταξη. Εξάλλου, όπως λέει και ο ίδιος: «τι ήταν το ΛΑΟΣ; Δεξιό δεν ήταν; Τι ήταν δηλ, το ΚΚΕ;»

Από την εμφάνιση του Άδωνη κρατάμε επίσης τη δέσμευσή του πως αν εκλεγεί, θα ζήσουμε συναρπαστικά χρόνια (πολλά μπορεί να μην είναι, τουλάχιστον όμως δε θα πλήξουμε) και τον ιδεολογικό αγώνα των στελεχών μιας παράταξης, που συνέδεαν πάντα τις ιδεές τους με τη μάσα, για το προφίλ που θα πουλήσουν: περήφανο ακρο-δεξιό ή φιλελεύθερο ή κεντρώο μετριοπαθές ή φρέσκο, καινό και κενό, σαν το ροδομάγουλο Τζιτζικώστα. Γράφω προφίλ, γιατί στην πραγματικότητα δεν υπάρχει καμία ουσιαστική διαφορά, όχι απλώς μεταξύ των υποψηφίων της Νδ, αλλά κι όλων των επιμέρους συστατικών του αστικού πολιτικού χυλού. Θα μπορούσε κάλλιστα στη θέση τους να είναι υποψήφια η Φώφη, ο Σταύρος ή ακόμα κι ο Αλέξης, που έχει πάρει το κολάι και βγαίνει νικητής σε κάθε κάλπη. Κάποιος δεξιός, όπως βγαίνεις, ή πιο αριστερός, όπως μπαίνεις. Τι σημασία έχει άλλωστε; Αφού ακριβώς την ίδια πολιτική εφαρμόζουν.

Το μεγάλο κατόρθωμα κι η πρωτοτυπία του Σύριζα, δηλ του νέου Πασόκ, είναι πως ενώ σε πανευρωπαϊκή κλίμακα, η σοσιαλδημοκρατία παρακμάζει και οι ψηφοφόροι της γυρίζουν την πλάτη, γιατί «προτιμούν» την αυθεντική δεξιά, για να εφαρμόσει τα μέτρα που πιστεύει, εδώ το σχήμα αντιστρέφεται κι ο κόσμος εμπιστεύεται αυτόν που θα εφαρμόσει ακριβώς τα ίδια αντιλαϊκά μέτρα, αλλά παρά τη θέλησή του, κι αυτό του δίνει ηθικό πλεονέκτημα.

Επανακρατικοποιήσεις στην Ε.Ε.; Ω, ναι!

 Επανακρατικοποιήσεις στην Ε.Ε.; Ω, ναι!

Κάνοντας μια βόλτα στο διαδίκτυο, έπεσε το μάτι μου σε ένα αρθράκι που μου φάνηκε ενδιαφέρον. Τίτλος του "Η Πολωνία βάζει στο αρχείο το σχέδιο διάσωσης της εταιρείας εξόρυξης άνθρακα Kompania Weglowa" και οι δυο υπότιτλοί του εξηγούν ότι "το σχέδιο θα εθεωρείτο παράνομο από την Ε.Ε." και ότι "δεν εμπλέκει ιδιώτες επενδυτές". Διαβάζοντας και ψάχνοντάς το λίγο παραπάνω, ανακάλυψα μερικά ωραία πραγματάκια.

Η Kompania Weglowa εδρεύει στο Κατόβιτσε και είναι η μεγαλύτερη εταιρεία παραγωγής άνθρακα στην Ευρώπη, με ορυχεία συνολικής έκτασης 665 τετραγωνικών χιλιομέτρων σε 45 περιοχές της χώρας, ετήσια παραγωγή πάνω από 50 εκατομμύρια τόννους και 40 χιλιάδες εργαζόμενους. Αυτός ο κολοσσός, λοιπόν, παρουσίασε πέρυσι ζημιές ύψους 2,4 δισ. ζλότυ (κάπου 640 εκατ. ευρώ), λόγω της πτώσης των διεθνών τιμών άνθρακα. Έτσι, η διοίκηση προχώρησε στην παρουσίαση ενός σχεδίου στήριξης της εταιρείας, σύμφωνα με το οποίο πρέπει να μείνουν μόνο 11 ορυχεία και να βρεθούν επενδυτές διατεθειμένοι να βάλουν περί το 1,5 δισ. ζλότυ (περίπου 400 εκατ. ευρώ).

Kompania Weglowa - Οι εγκαταστάσεις στο Λουμπέλσκι, ένα από τα ορυχεία που προορίζονται για κλείσιμο

Μιας και στις 25 Οκτωβρίου η Πολωνία πάει σε εκλογές και, ως εκ τούτου, δεν μπορείς να μη λάβεις υπ' όψη σου τις ψήφους των οικογενειών των 40 χιλιάδων εργαζομένων, η κυβέρνηση δημιούργησε ένα κρατικό ταμείο (fund) με 1,4 δισ. ζλότυ (κάπου 373 εκατ. ευρώ), το οποίο θα επένδυε στην KW. Όμως, η Ε.Ε. έσπευσε να ενημερώσει την πολωνική κυβέρνηση ότι η εν λόγω ενέργεια αντίκειται στους ευρωπαϊκούς κανονισμούς διότι αφ' ενός μεν συνιστά μονομερή κρατική επιχορήγηση (πράγμα που, όπως θυμάστε από την ιστορία με την Ολυμπιακή, απαγορεύεται στην Ε.Ε.) αφ' ετέρου δε δεν επιτρέπει την συμμετοχή ιδιωτών. Έτσι, η κυβέρνηση απέσυρε το σχέδιο.

Ας πάμε τώρα κάπου 270 χιλιόμετρα βορειανατολικά τού Κατόβιτσε, στο Κοζιένιτσε. Εκεί έχει το εργοστάσιό της η Enea, μια κρατική εταιρεία παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος και τρίτη σε μέγεθος ΔΕΚΟ της χώρας, η οποία προμηθεύεται άνθρακα από το κοντινό ορυχείο τής KW, το Μπογκντάνκα. Είτε πρόκειται για συγκαλυμμένη κρατική παρέμβαση στην διάσωση της KW (προκειμένου να ξεπεραστούν τα εμπόδια και οι απαγορεύσεις τής Ε.Ε.) είτε όχι, η ουσία είναι ότι η Enea κατέθεσε προσφορά 1,48 δισ. ζλότυ (392 εκατ. ευρώ) για την εξαγορά τού 64,57% της Μπογκντάνκα και η κυβέρνηση δήλωσε ότι δεν προτίθεται να την μπλοκάρει. Εάν, τελικά, η προσφορά γίνει δεκτή (προσέξτε ότι το ποσό τής προσφοράς σχεδόν συμφωνεί με το ποσό που ζητούσε το πλάνο διάσωσης της KW!), η Enea θα γίνει η πρώτη εταιρεία με καθετοποιημένη παραγωγή ρεύματος (ορυχείο-εργοστάσιο) στην μετακομμουνιστική Πολωνία. Και, μάλιστα, αυτό θα συμβεί όχι με ιδιωτικοποίηση αλλά με... επανακρατικοποίηση!

Δεν ξέρω αν κάποιοι στις Βρυξέλλες έχουν αρχίσει να τρώνε τα νύχια τους από τα νεύρα τους αλλά υποψιάζομαι πολύ έντονα ότι η εν λόγω επανακρατικοποίηση γίνεται με διπλό στόχο. Από την μία, τα αφεντικά τής KW βρίσκουν τα λεφτά που χρειάζονται για να αναδιοργανώσουν την επιχείρησή τους κι από την άλλη ένα προβληματικό κομμάτι τής επιχείρησης αυτής περνάει στην κατοχή τού δημοσίου και, αφού εξυγιανθεί με τους φόρους των πολιτών, αργότερα (κατά πάσα πιθανότηατα) θα ξαναπουληθεί καθαρό και σενιαρισμένο. Αν σας έφερα στον νου κάτι ωραίες ιστορίες των πρώτων πασοκικών χρόνων με τον Οργανισμό Ανασυγκρότησης Επιχειρήσεων (Ν.1386/1983), σας συγχαίρω για την οξύνοιά σας.


Όπως είχαμε καταδείξει στην "Ανατομία του νεοφιλελευθερισμού", η οπισθοχώρηση του κομμουνισμού στις ανατολικές ευρωπαϊκές χώρες έφερε όχι μόνο το ξεπούλημα της κρατικής περιουσίας μπιρ-παρά σε ιδιώτες αλλά και τον αλόγιστο τεμαχισμό της ώστε να πουληθεί ευκολώτερα. Δείγματα αυτής της πολιτικής έχουμε και στον τόπο μας, με το "σπάσιμο" της μεγάλης ΔΕΗ σε κομμάτια και τους ιδιώτες να στριμώχνονται για να πάρουν άλλος τα λιγνιτωρυχεία, άλλος την παραγωγή ρεύματος, άλλος την διανομή και άλλος την λιανική πώλησή του. Κι από δω και πέρα, ο καθένας θα παράγει ό,τι, όσο και όταν τον συμφέρει. Αν π.χ. πέφτουν οι τιμές του λιγνίτη, ο λιγνιτοπαραγωγός δεν θα παράγει γιατί δεν θα τον συμφέρει και, αν ανεβαίνουν, δεν θα παράγει ρεύμα το εργοστάσιο επειδή θα είναι ασύμφορη η τιμή τής πρώτης ύλης.

Μπογκντάνκα - Το ορυχείο το οποίο πάει για επανακρατικοποίηση

Προκειμένου για διαχείριση εθνικού πλούτου και για λειτουργία ΔΕΚΟ, η εισβολή ιδιωτών έχει δημιουργήσει τεράστια προβλήματα. Κι αυτό συμβαίνει επειδή η προσφορά τους δεν εξαρτάται από την ζήτηση (δηλαδή, από τις κοινωνικές ανάγκες) αλλά από το επίπεδο μεγιστοποίησης των κερδών τους. Στο παράδειγμά μας, δηλαδή, η παραγωγή ρεύματος δεν εξαρτάται από το πόσο ρεύμα και σε ποιες τιμές χρειάζεται ο πολίτης αλλά από την ποσότητα και την τιμή που βολεύουν τον ιδιώτη κεφαλαιούχο. Το πόσο επικίνδυνα μπορούν να γίνουν αυτά τα προβλήματα γίνεται σαφές από την υπόθεση της KW που παρουσιάσαμε πιο πάνω (κλείνουν 34 από 45 ορυχεία ως ασύμφορα!) και ακόμη σαφέστερο από "Το σκάνδαλο Enron", που είχαμε παρουσιάσει στην "Ανατομία...".

Πριν κλείσουμε, πρέπει να θυμηθούμε ότι ο εξηλεκτρισμός και η πρόοδος της χώρας τα τελευταία 65 χρόνια οφείλεται στην κρατική ΔΕΗ και στην πλήρως καθετοποιημένη λειτουργία της ως ΔΕΚΟ. Αν η ΔΕΗ δεν ήταν κρατική, σήμερα τα ορεινά χωριά της χώρας και τα συντριπτικά περισσότερα νησιά της δεν θα είχαν ρεύμα, διότι κανείς ιδιώτης δεν θα έμπαινε στα έξοδα να στήσει ολόκληρο δίκτυο προκειμένου να φτάσει ο ηλεκτρισμός σε δυσπρόσιτα μέρη. 

   Προαγγελία Θυελλωδών ανέμων…

Από Οικοδόμος 

Γράφει η ofisofi //

Πριν λίγα χρόνια ψάχνοντας να βρω το δυσεύρετο πια βιβλίο «Από την ήττα στην εξέγερση» του Γιώργου Μαργαρίτη, που εκδόθηκε το 1993 από το περιοδικό Ο Πολίτης, ανακάλυψα το  βιβλίο του «Προαγγελία θυελλωδών ανέμων. Ο πόλεμος στην Αλβανία και η πρώτη περίοδος της Κατοχής».  Η σχέση ανάμεσα στα δύο βιβλία είναι ότι ο Γιώργος Μαργαρίτης δούλεψε σχεδόν από την αρχή το παλιό βιβλίο και δημιούργησε ένα νέο, με πολλές αλλαγές.
«Σε αυτή, τη νέα του μορφή, ίσως ετούτο το πόνημα μπορεί να εκληφθεί ως εισαγωγή σε μια ιστορία της Αντίστασης, ή μάλλον σε μια ιστορία της Ελλάδας στα δραματικά χρόνια της κατοχής και του πολέμου. Οι ιδέες που αναπτύσσονται σε αυτό, μπορεί να συμβάλουν στη διατύπωση ερμηνευτικών σχημάτων για τις εξελίξεις και τα γεγονότα της περιόδου. Για το λόγο αυτό, άλλαξε και ο τίτλος στο εξώφυλλο» αναφέρει ο συγγραφέας στο σημείωμα που προτάσσει και έχει τον τίτλο «Για τον Άγγελο». Πρόκειται για τον Άγγελο Ελεφάντη, εκδότη του περιοδικού Ο Πολίτης, με παραίνεση του οποίου δημιουργήθηκε το πρώτο βιβλίο. Το νέο αυτό βιβλίο είναι αφιερωμένο στη μνήμη του.
Ο Γιώργος Μαργαρίτης μελετά την ιστορική περίοδο 1940 – 1943 μέσα από τα γεγονότα  εκείνα που έμελλε να γίνουν σταθμοί στη διαδικασία μεταμόρφωσης της ελληνικής κοινωνίας. Η αρχή τοποθετείται στις 28 Οκτωβρίου 1940 και φτάνει στα 1943  όταν  τα Τάγματα Ασφαλείας στράφηκαν εναντίον των αναπήρων πολέμου και των νοσοκομείων. Τότε ήταν που το ΕΑΜ μέσα από τους αγώνες διεκδίκησης των αναπήρων ήρθε στην πρώτη γραμμή, αναδείχθηκε και απογειώθηκε.
«Η Ελλάδα έζησε, στα χρόνια που ακολούθησαν, τη δική της εκδοχή του μεγάλου «αιώνα των κομμουνιστών».
Με το χαμόγελο στα χείλη μπήκαν οι Έλληνες στον πόλεμο και ο ιστορικός μας εισάγει στο κλίμα της ημέρας εκείνης, της 28ης Οκτωβρίου 1940 προσπαθώντας να ερμηνεύσει αυτό το χαμόγελο.
«Εκείνη τη μέρα οι δρόμοι ήταν γεμάτοι από εφέδρους. Αυτοί, οι κλάσεις του 1929 και πέρα ξεχύθηκαν στις πόλεις ψάχνοντας να βρουν τις ανακοινώσεις της επιστράτευσης στα αστυνομικά τμήματα. Μετά, αφού μάθαιναν τον προορισμό τους και το χρονικό περιθώριο που είχαν για να παρουσιαστούν, έτρεχαν προς τους σταθμούς των τραίνων, πολιορκούσαν τους συρμούς που έφευγαν αδιάκοπα, ασφυκτικά γεμάτοι από το ανθρώπινο φορτίο τους, προς τη Λάρισα ή προς την Πάτρα. Ήταν παράξενο πράγμα οι έφεδροι. Πολίτες ακόμα, εργάτες, μαστόροι, τεχνίτες, λογιστές, δάσκαλοι, σερβιτόροι, βαστάζοι, δημόσιοι υπάλληλοι, καλλιτέχνες, ό,τι, τέλος πάντων, μια κοινωνία του εικοστού αιώνα, αποδίδει στους ανθρώπους ως παραγωγική και κοινωνική ιδιότητα. Ήταν όμως ταυτόχρονα και πολεμιστές. Κινούνταν στο μεταίχμιο του πολέμου και της ειρήνης, ζούσαν ανάμεσα στις μέρες της ειρήνης, που γρήγορα ξεθώριαζαν, και σ’ εκείνες του πολέμου, που έρχονταν να τις διαδεχθούν. Ήταν κανονικοί άνθρωποι και εν δυνάμει σκληροί πολεμιστές. Δεν είχαν σκοτώσει ποτέ στη ζωή τους, στη συντριπτική τους πλειοψηφία δεν τους είχε περάσει ποτέ από τον νου ο θάνατος του άλλου από το δικό τους χέρι. Έφευγαν όμως βιαστικά από τον κόσμο που ως τότε γνώριζαν, για να προλάβουν έναν άλλον, στον οποίο η κύρια φροντίδα τους θα ήταν να σκοτώσουν – αντάμα και η πιθανότητα να σκοτωθούν.
Αυτούς συνήθως, τους αυριανούς πολεμιστές που, ως πολίτες ακόμη, έδιναν το γοργό ρυθμό του πολέμου στους δρόμους της Αθήνας, αιφνιδίαζαν οι φωτογράφοι. Σε αυτούς ανακάλυπταν αποτυπωμένο το χαμόγελο. Στο κάτω κάτω, επρόκειτο για τους αληθινούς ήρωες της ημέρας (…) Τη μέρα αυτή, οι τύχες της χώρας εναποτέθηκαν ολοκληρωτικά στα χέρια των πολιτών της. Ήταν η πιο απόλυτη εκδοχή της δημοκρατίας. (…)
Είναι επίφοβοι για τους εχθρούς τους οι άνθρωποι που, ανατρέποντας τα ανθρώπινα μέτρα, φεύγουν για το μέτωπο και για το θάνατο με το χαμόγελο στα χείλη.»
Αρχίζει με τη φασιστική Ιταλία, τις φιλοδοξίες της πριν και κατά την διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και τις συνθήκες κάτω από τις οποίες επιτέθηκε στην Ελλάδα. Η είσοδος της Ελλάδας στον πόλεμο, η ιταλική εισβολή, η ελληνική αντεπίθεση, το μέτωπο της Αλβανίας  περιγράφονται αναλυτικά με τις νίκες και τα προβλήματα του πολέμου.
«Τα στρατηγικά και τακτικά προβλήματα του πολέμου, η αδυναμία του ελληνικού στρατού να «τελειώσει» τον πόλεμο στην πιο ευνοϊκή γι’ αυτόν συγκυρία, ελάχιστα απασχόλησαν  τότε την κοινωνία των μετόπισθεν. Για τον πολύ κόσμο, ο στρατός νικούσε όπου κι αν συναντούσε τον εχθρό, η προέλαση, αφού απελευθέρωσε τα ελληνικά εδάφη, οδηγούσε πλέον βαθιά στο αλβανικό έδαφος. Οι απώλειες ήσαν ακόμα περιορισμένες, οι κακουχίες μικρές σε σχέση με όσα θα έφερνε ο χειμώνας, και η ομοθυμία αδιατάρακτη. Στα μετόπισθεν, ιδιαίτερα στην Αθήνα που δεν γνώρισε μάλιστα σε αυτή τη φάση τις αεροπορικές επιδρομές του εχθρού, που είχαν ήδη «ενοχλήσει» την Θεσσαλονίκη, την Λάρισα, την Πάτρα ή τα Γιάννενα, επικρατούσε ενθουσιασμός, μια γιορταστική σχεδόν ατμόσφαιρα , που προξενούσε ισχυρή εντύπωση στους ξένους ανταποκριτές, συνηθισμένους στις μουντές εικόνες ετούτου του πολέμου. Η ειρωνεία προς τον ιταλικό φασισμό, τον Μουσολίνι και τους στρατηγούς του, έδινε κι έπαιρνε, προκαλώντας καθεστωτικές ανησυχίες στους κύκλους της 4ης Αυγούστου. Ήταν δύσκολο εκείνες τις ημέρες  να προσδιοριστούν τα όρια της λαϊκής μέθης και ο τρόπος με τον οποίο η τελευταία θα μεταγραφόταν στην κοινωνία και την πολιτική.»
Καθυστερήσεις και αποτυχίες οδηγούν τις πολεμικές επιχειρήσεις σε τέλμα και μαζί με την είδηση του θανάτου του Ιωάννη Μεταξά αλλάζουν την πορεία του πολέμου. Η τελευταία φάση του πολέμου στην Αλβανία έρχεται με την εαρινή επίθεση του ιταλικού στρατού. Μπροστά στην ιταλική αδυναμία οι Γερμανοί ήδη έχουν αποφασίσει την επέμβαση τους στην Ελλάδα και η εισβολή δεν αργεί να γίνει πραγματικότητα οδηγώντας σε ολοκληρωτική αλλαγή των συνθηκών. Και ενώ οι Γερμανοί προελαύνουν ο ελληνικός στρατός της Αλβανίας παραμένει ακόμα στις θέσεις του μέχρι τον Απρίλιο.
Ο πόλεμος αλλάζει μορφή και η τελευταία πράξη παίζεται στην Κρήτη.
«Η τελευταία  “επίσημη συμμετοχή” της Ελλάδας στον πόλεμο έκρυβε τις δικές της εκπλήξεις και ιδιαιτερότητες. Για την ακρίβεια, στη μάχη της Κρήτης συναντούμε καταστάσεις καινούργιες για την ως τότε εξέλιξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, και κατά κάποιο τρόπο προφητικές για τις μορφές που ο πόλεμος αυτός θα έπαιρνε στο μέλλον: για τη μαζική συμμετοχή «αμάχων» στις μάχες μιλούμε και για τα γερμανικά μέτρα «αντιποίνων», με τα οποία αντιμετωπίστηκε η καινοφανής αυτή λαϊκή αντίσταση.»
Από την  εξιστόρηση των γεγονότων, τον πόλεμο, επιστρέφει στην «προϊστορία» και αναφέρεται στην εποχή του μεσοπολέμου στην Ελλάδα , στη μεταξική περίοδο και στη δημιουργία ενός άτυπου  διπολικού συστήματος όπου στον έναν πόλο ήταν η δικτατορία και στον άλλο οι κομμουνιστές και στις προσπάθειες του καθεστώτος να επιβληθεί  ιδεολογικά και πολιτικά με κάθε μέσο και κάθε τρόπο . Εκτός από τις διώξεις, τις φυλακίσεις, τις εξορίες , τις δηλώσεις και το χαφιεδισμό και την γενικευμένη αντικομμουνιστική υστερία και σταυροφορία, μια κεντρικά διαρθρωμένη οικονομία  με ισχυρό κρατικό παρεμβατισμό ήρθε να ολοκληρώσει έναν παντοδύναμο και πολυπλόκαμο κρατικό μηχανισμό. Το καθεστώς επένδυσε στη συλλογικότητα, στην ομαδική εργασία, στην αλληλοϋποστήριξη και στην υποταγή σε ένα ενιαίο σχέδιο χωρίς να υπολογίζει τις μελλοντικές πολιτικές συνέπειες της εφαρμογής του.
Και η αφήγηση ξαναπιάνει το νήμα από τον πόλεμο της Αλβανίας και τις ανατροπές που έφερε.
«Ο πόλεμος της Αλβανίας ήταν ο πρώτος σταθμός της θύελλας και το πρώτο εργαστήριο της μετάλλαξης του έθνους και της κοινωνίας. Ήταν ένα πόλεμος του εικοστού αιώνα, από εκείνους που δεν αφήνουν αλώβητη καμία πλευρά της κοινωνίας. Σήμανε γενική επιστράτευση ανθρώπων, οικονομίας, θεσμών και μηχανισμών. Οδηγούσε σε μια διάχυτη και έντονη συλλογική εμπειρία. Ήταν ένα σχολείο καινοτομιών, που από μόνο του ανέτρεπε τις προπολεμικές παγιωμένες καταστάσεις και συνήθεις – όλα όσα μπορεί να σημαίνει μια ανατρεπτική διαδικασία. Από αυτή την ουσιαστική ανατροπή ξεκινά η ιστορία μας»
Ακολουθεί μια διεξοδική ανάλυση των αλλαγών που προκάλεσε ο πόλεμος  στην κορυφή της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας, στο μέτωπο του πολέμου, στην πολεμική εμπειρία και στην πολιτική ωρίμανση που αυτή οδήγησε, στις συνέπειες των νικών, στις αντιθέσεις που δημιουργήθηκαν ανάμεσα στις στρατιωτικές επιτυχίες και στο γενικό αδιέξοδο του πολέμου. Αυτές με τη σειρά τους οδηγούσαν σε βαθιές πολιτικές και ιδεολογικές διεργασίες στον ελληνικό στρατό της Αλβανίας που τον έκαναν να βλέπει διαφορετικά τα γεγονότα και να προετοιμάζει το έδαφος για ό,τι θα ακολουθούσε στα επόμενα δύσκολα χρόνια.
«Από τα ερείπια του “παλαιού καθεστώτος” μια νέα πολιτική δύναμη θα ερχόταν στους επόμενους μήνες να καλύψει το πολιτικό κενό. Παρουσιάζει ενδιαφέρον ο τρόπος, το επιχείρημα με το οποίο το ίδιο το ΕΑΜ, το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο, περιέγραψε στα κείμενα του την πρώιμη ιστορία του, το ξεκίνημά του. Μια αρχή που προσδιορίστηκε ακριβώς στο τέλος του πολέμου και στην κατάληψη της χώρας από τον Άξονα.  “Υποδουλωθήκαμε στον ξένο κατακτητή” γράφτηκε στο πρώτο διάγγελμα του ΕΑΜ, “όχι γιατί μας έλειψε το θάρρος και ο ηρωισμός μα γιατί προδόθηκε ο αγώνας μας…Γιατί ο λαός μας καταληστεύθηκε αντί να προετοιμαστεί για την εθνική άμυνα, γιατί γαλουχήθηκαν στις γραμμές μιας καταστάσεως η διαφθορά και η προδοσία, γιατί οι Τσολάκογλοι και Σία, αυτοί που αποσύνθεσαν το μέτωπο και κτύπησαν πισώπλατα τον φαντάρο, τον τσολιά, τον Κύπριο και Δωδεκανήσιο εθελοντή, τον ήρωα της Κρήτης, παίζαν ηγετικό ρόλο τότε…”.»
Ο ιστορικός εξετάζει την Ελληνική Πολιτεία μετά την αναχώρηση του βασιλιά για το εξωτερικό μαζί με τα κυβερνητικά στελέχη και τους κρατικούς αξιωματούχους και τη συμπλήρωση του κυβερνητικού κενού που δημιουργήθηκε στην κατακτημένη χώρα. Παρουσιάζει τις συνθήκες μέσα στις οποίες ο Τσολάκογλου επιλέχθηκε ως  ο πρώτος κατοχικός  πρωθυπουργός και στη διαμόρφωση ενός νέου πολιτικού σκηνικού και της διακυβέρνησης της χώρας ουσιαστικά από τις δυνάμεις του Άξονα.
Συνεχίζει με τα προβλήματα της διακυβέρνησης και τα στενά όρια μέσα στα οποία κινιόταν, στις οικονομικές και πολιτικές διαμάχες στην εσωτερική λειτουργία της πρώτης κατοχικής κυβέρνησης και στην ανάληψη της πρωθυπουργίας από τον Ιωάννη Ράλλη.
Πολύ ενδιαφέροντα είναι τα στοιχεία που δίνει για την ποικιλόμορφη λεηλασία της χώρας από τα  στρατευμάτα κατοχής στην πρώτη φάση της κατοχικής περιόδου με τα ειδικά χαρτονομίσματα, τις απαλλοτριώσεις της βιομηχανικής και γεωργικής παραγωγής, τις επιτάξεις, τις δαπάνες κατοχής, την αναγκαστική προσαρμογή του δημοσιονομικού συστήματος της χώρας και την οργάνωση του εξωτερικού εμπορίου προς όφελος των κατακτητών.
«Η Ελληνική Πολιτεία καλούνταν λοιπόν να πορευθεί μέσα σ’ ένα άκρως ολισθηρό τοπίο. Το σεντόνι ήταν μικρό και αυτοί που το διεκδικούσαν το τραβούσαν επίμονα, ο καθένας προς τη δική του πλευρά. Για τα επτά εκατομμύρια των ανθρώπων, επί των κεφαλών των οποίων θα λειτουργούσαν όλα αυτά, ξεκινούσε η περίοδος των παθών.»
Η ιστορία του ελληνικού λαού και οι τρόποι που ανταπεξήλθε στις νέες συνθήκες απασχολούν τον συγγραφέα. Η κατάσταση της Ελλάδας μετά το τέλος των πολεμικών επιχειρήσεων αναλύεται με συγκεκριμένα στοιχεία τα οποία οδήγησαν  στο οριστικό τέλος οποιασδήποτε προπολεμικής λειτουργίας. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο εξετάζεται η αγροτική παραγωγή του 1941, αν μπορούσε να καλύψει τις επισιτιστικές ανάγκες της κατακτημένης χώρας, πώς δημιουργήθηκε η κρίση του επισιτισμού και πώς η πολιτική εξουσία αντιμετώπισε τις ελλείψεις τροφίμων και την πείνα.
«Οι λύσεις που χρειάζονταν σε τέτοιες συνθήκες ήταν λύσεις ριζοσπαστικές: λύσεις που θα ανέτρεπαν το σκηνικό που είχε διαμορφωθεί στην πολιτική, την κοινωνία, τον τρόπο σκέψης και τις συμπεριφορές των ανθρώπων. Μαζί με τα κανάλια διακίνησης των αγαθών και τους κανόνες των συναλλαγών, άλλαζαν ανεπαίσθητα ίσως στην αρχή αλλά ουσιαστικά και αμετάκλητα, οι κλίμακες αξιών, οι ιεραρχήσεις και οι ισορροπίες του κοινωνικού ιστού. Για την κατοχική κυβέρνηση, η προσήλωση στις «επίσημες» πολιτικές δεν ήταν απλά και μόνο έλλειψη ευφυΐας και διορατικότητας. Ήταν μια απελπισμένη προσπάθεια να κρατηθούν οι παραδοσιακές ισορροπίες, σε έναν κόσμο που έσπρωχνε προς της ανατροπή. Τυχόν υποταγή της στο νέο που γεννιόταν θα σήμαινε ένα είδος παραίτησης, μια μορφή πολιτικής αυτοκτονίας. Θα ισοδυναμούσε με διακηρυγμένη άρνηση του δικαιώματός της να νέμεται την εξουσία, να βρίσκεται στο κέντρο όλων των δραστηριοτήτων της χώρας, να τη διαχειρίζεται συγκεντρωτικά, να συντονίζει τις προσπάθειες όλων, να προσανατολίζει, να οδηγεί, να κυβερνά…Πρόκειται για ένα είδος παραίτησης, που ένα διορισμένο καθεστώς, έκτακτης ανάγκης, απλά δεν μπορεί να επιλέξει.»
Σημαντικό κεφάλαιο αυτής της εξέλιξης είναι οι σχέσεις ανάμεσα στις πόλεις και στην επαρχία, οι οποίες στην πρώτη φάση της κατοχής προσδιορίστηκαν από μετακινήσεις και ανταλλαγές ανθρώπων.
Υπογραμμίζεται ιδιαίτερα ο ρόλος της Αθήνας που «όσο προχωρούσε ο πόλεμος, μεταβαλλόταν σε κέντρο υποδοχής των ποικιλόμορφων πολεμικών προσφύγων», αλλά και στην αντιστροφή των μετακινήσεων προς αυτήν όταν άρχισαν να παρουσιάζονται ελλείψεις σε πολλά καταναλωτικά είδη πρώτης ανάγκης και η πείνα έκανε την τραγική εμφάνισή της. Ο ιστορικός δεν μένει μόνο στην αναφορά των θανάτων από πείνα αλλά προσπαθεί να κάνει και μία ποιοτική προσέγγιση τους. Επιπλέον αφιερώνει ένα σημαντικό μέρος στην ανάπτυξη των μηχανισμών επιβίωσης που δημιουργήθηκαν στην κατεχόμενη πρωτεύουσα για να αντιμετωπίσουν το τεράστιο αυτό πρόβλημα, των θανάτων από πείνα.
«Η Αθήνα είχε οπωσδήποτε αλλάξει, όχι μόνο στην όψη της καθημερινής της ζωής, λειτουργίας και δραστηριότητας, αλλά και στη συμπεριφορά  των ανθρώπων της: ειδικά στην αντίληψή τους για την «ευνομία» και την «τάξη». Η λογική της «νομιμότητας» δεν έπαυε να δέχεται αλλεπάλληλα πλήγματα από τις εξελίξεις και οπωσδήποτε  ελάχιστα πράγματα αντιπροσώπευε μπροστά στους νέους μηχανισμούς που οι καταστάσεις αναδείκνυαν και επέβαλλαν. Η παραβατική συμπεριφορά ήταν προϋπόθεση επιβίωσης, μπροστά στο ολοκληρωτικό ναυάγιο των κρατικών μηχανισμών και των κυβερνητικών πολιτικών. Μέσα σε λίγους μόνο μήνες, μετά την εγκατάσταση της κατοχικής πραγματικότητας, η πρωτεύουσα, όπως και ολόκληρη η ελληνική κοινωνία, ήταν ένα μόρφωμα ρευστό, όπου τα πάντα προσαρμόζονταν σε όσα επέβαλλε η ανάγκη. Η επιβίωση ήταν ο βασικός νόμος, ο οποίος σε πολλά σημεία κάθε άλλο παρά αντίστοιχος  ήταν με το επίσημο θεσμικό πλαίσιο και την άοκνη στο νομοθετικό  έργο της κατοχική κυβέρνηση.»
Εκτός από τις διάφορες νέες μορφές εμπορίου που αναπτύχθηκαν και οργανώθηκαν ο ιστορικός παρουσιάζει την ίδρυση και λειτουργία  των καταναλωτικών συνεταιρισμών και τις συνέπειες της εξάπλωσής τους και με τη μορφή μαχητικών διεκδικήσεων αναδεικνύοντας την πολιτική τους σημασία στις μελλοντικές εξελίξεις.
Και ενώ αυτά συνέβαιναν στην πρωτεύουσα, οι οικονομικές σχέσεις που αναπτύχθηκαν στην επαρχία με τη μορφή κυρίως οικονομικών ανταλλαγών έπαιξαν το δικό τους πολύ σημαντικό ρόλο στα γεγονότα που ακολούθησαν.
Μια σημαντική παράμετρος των νέων συνθηκών στην οικονομία υπήρξε και η δημιουργία μιας «υπόγειας» αγοράς, στη δράση της οποίας προστέθηκαν διάφορα εγκληματικά στοιχεία που δυσκόλεψαν και έθεσαν σε επιπλέον κινδύνους τις ζωές των ανθρώπων (ζωοκλέφτες, ληστές , απαγωγείς, μαυραγορίτες κ.α).
Οι συνθήκες αρχίζουν να μεταβάλλονται από την άνοιξη του 1942 καθώς εμφανίστηκαν νέα δεδομένα και οι ισορροπίες άρχισαν να ανατρέπονται.  Εκτός από την κρίση της μαύρης αγοράς, την αναβάθμιση της ξένης βοήθειας, τις νέες δυνατότητες και τάσεις επιβολής του κρατικού μηχανισμού, ερευνάται και το επίπεδο της αγροτικής παραγωγής στα 1942 και πώς μέσω αυτής δρομολογήθηκαν οι εξελίξεις για να γεννηθεί η οργανωμένη αντίσταση και το αντάρτικο.
«Η ένοπλη Αντίσταση και η εκπορευόμενη από την ισχύ της επικράτεια της Ελεύθερης Ελλάδας προέκυψαν ακριβώς τη στιγμή όπου οι πιέσεις στην αγροτική οικονομία έτειναν να γίνουν αφόρητες. Τη μεγάλη εξέγερση περίπου κανείς δεν την περίμενε όταν συνέβη. Τους μήνες του χειμώνα 1942 -1943, οι αντάρτικοι σχηματισμοί, ακόμα λίγες εκατοντάδες ένοπλοι – όχι περισσότεροι από χίλιοι στο σύνολο -, πειραματίζονταν ακόμα και αναζητούσαν βασανιστικά και διαμόρφωναν στρατηγικές, τακτικές και δομές οργανωτικές που να αντιστοιχούν στις νέες καταστάσεις. Τον Φεβρουάριο του 1943, στην πλέον αραιά κατεχόμενη από τις στρατιωτικές δυνάμεις των κατακτητών ζώνη, από τα βόρεια ορεινά της Θεσσαλίας και σε ολόκληρη τη δυτική Μακεδονία, κατά μήκος του Αλιάκμονα, μία εξέγερση με απρόβλεπτη ισχύ θύελλας συνεπήρε τα πάντα.»
Ο επίλογος του βιβλίου  γράφεται με (και για)  το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας. Ο Γιώργος Μαργαρίτης δικαιολογεί την επιλογή του να μιλήσει για το ΚΚΕ στο τέλος της αφήγησης και όχι στην αρχή διότι  όλα όσα εξέτασε στις προηγούμενες σελίδες σχετίζονται, οδηγούνε σε αυτό.
Το ΚΚΕ στα 1940, η στρατηγική του απελευθερωτικού μετώπου, η ίδρυση του ΕΑΜ είναι τα θέματα που εξετάζει και αναπτύσσει διαφοροποιούμενος από άλλες ανάλογες μελέτες. Η διαφοροποίησή του βρίσκεται στο γεγονός ότι η θεώρηση των άλλων ξεχνά όλα όσα το κόμμα αυτό μετέφερε πίσω του και  αντιμετωπίζουν «οργανικά» τη σχέση του ΚΚΕ με τις εξελίξεις της περιόδου εκείνης.
«…Η θεώρηση που ξεκινά και επιμένει στην « υποκειμενική» κομμουνιστική εμπλοκή στα γεγονότα, ξεχνά όλα όσα το κόμμα αυτό μετέφερε πίσω του. Την ειδική του σχέση με την ιστορία, την κοινωνία και την πολιτική της περιόδου. Ξεχνά τη μεγάλη ιστορική συγκυρία: τον αιώνα των κομουνιστών.
Εάν αυτό το μεγάλο ξεχαστεί, τότε το διάβημα της ερμηνευτικής προσέγγισης των γεγονότων, της πρώτης ειδικά περιόδου της κατοχής, γίνεται εμφανώς ακατανόητο. Πώς θα ήταν δυνατό ο εξαρθρωμένος, ισχνός στο ξεκίνημα, οργανωτικός μηχανισμός του ΚΚΕ να συναρθρώσει σε ένα πλατύ κίνημα όλη την ελληνική κοινωνία; Πώς θα ήταν δυνατό μερικές δεκάδες στελεχών να προσπεράσουν ισχυρά δομημένους μηχανισμούς (για παράδειγμα εκείνου του σώματος των αξιωματικών στρατού) και να βάλουν τη δική τους σφραγίδα στις δομές της Αντίστασης; Η απάντηση βρίσκεται ακριβώς στο μεγάλο πλαίσιο. Οι κομμουνιστές στα 1940 δεν ήταν απλά και μόνο οι οργανωτικές τους δυνατότητες. Ακόμα και όταν οι τελευταίες υπέφεραν – και αυτό ήταν κάτι περισσότερο από αληθινό στα τέλη της μεταξικής περιόδου – οι κοινωνικές και πολιτικές λειτουργίες παρέμεναν ενεργές. Βρίσκονταν στο προσκήνιο της επικαιρότητας, απ’ όποια πλευρά και αν την αντιμετώπιζε κανείς. Στον αιώνα των κομμουνιστών, αυτοί παρουσιάζονταν ισχυροί, ακόμα και εκεί όπου οι μηχανισμοί τους άγγιζαν την απόλυτη έκλειψη.»
Ένα πολύτιμο βιβλίο για τη γνώση που μεταδίδει, τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τους προβληματισμούς που προκαλεί, σε μια εποχή που τείνει να αποχαρακτηρίσει, να αποχρωματίσει, να λησμονήσει το κίνημα της Αντίστασης και το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο.
«Για αυτό το τελευταίο, πολύ λίγα πράγματα θα βρείτε στα σημερινά σχολικά βιβλία της ιστορίας. Για πολλούς και διάφορους λόγους, αυτό το πρωτοφανές και τεράστιο κίνημα δεν έγινε  καθεστώς, δεν νίκησε στην αναμέτρηση με τους εχθρούς του. Δια πυρός και σιδήρου, με πόλεμο ως τα 1949, με τον ποικιλότροπο διωγμό ως τα 1974, εξοβελίστηκε από την κοινωνική και πολιτική ζωή της χώρας. Σήμερα κοντεύει να ξεχαστεί και από τους πολιτικούς` οι μόνοι που επιμένουν στην καταλυτική σημασία του, ανήκουν στον ίδιο πολιτικό χώρο που μπόρεσε στα δύσκολα χρόνια να «διαβάσει» τη συγκυρία και να συμπορευθεί με τη λαϊκή έξαρση, ενσωματώνοντας τη δική του οργανωτική “τεχνογνωσία” σε αυτό: για τους κομμουνιστές γίνεται λόγος. Για τους ακαδημαϊκούς δασκάλους ας μην πούμε τίποτα` όπως συνήθως συμβαίνει, οι περισσότεροι δείχνουν πρόθυμοι να “προσαρμοστούν”, με τον τρόπο που οι εκάστοτε ισχυροί επιθυμούν και υπαγορεύουν.
Και όμως το ΕΑΜ υπήρξε και οι κομμουνιστές αποτέλεσαν βασική παράμετρο της ιστορίας του εικοστού αιώνα σε ολόκληρο τον κόσμο – και στην Ελλάδα φυσικά. Το να μιλήσει δε κανείς γι’ αυτό, αποτελεί προϋπόθεση για να μελετήσει την ιστορία…»

Γιώργος Μαργαρίτης, Προαγγελία Θυελλωδών ανέμων… Ο πόλεμος στην Αλβανία και η πρώτη περίοδος της Κατοχής, Βιβλιόραμα, Αθήνα 2009

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ: Ετοιμάζει ΝΑΤΟϊκό "θέρετρο" στην Λέρο, ο Πάνος Καμμένος!

 ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ: Ετοιμάζει ΝΑΤΟϊκό "θέρετρο" στην Λέρο, ο Πάνος Καμμένος!

Ο υπουργός Άμυνας, και ο Δήμαρχος Λέρου συμφώνησαν στην παραχώρηση των κτιρίων του παλιού ψυχιατρείου του νησιού για την κατασκευή …θέρετρου για τις ανάγκες αναψυχής του προσωπικού του ΝΑΤΟ.

Μπορεί η ΝΑΤΟϊκή βάση στην οποία είχε αναφερθεί προ μηνών ο υπουργός Εθνικής ‘Αμυνας Πάνος Καμμένος, να μην δρομολογήθηκε, φαίνεται όμως ότι ο υπουργός δείχνει ιδιαίτερη ευαισθησία για τις διακοπές των αξιωματικών και του προσωπικού του ΝΑΤΟ στην Ελλάδα. Σε τέτοιο σημείο ώστε να προωθεί -σε συνεργασία με τον Δήμο της Λέρου- την δημιουργία Νατοϊκού Θερέτρου στο νησί και μάλιστα με την χρήση των κτιρίων του παλιού ψυχιατρείου της Λέρου.

Σύμφωνα με δελτίο τύπου που εξέδωσε ο Δήμαρχος Λέρου, Μιχάλης Κόλλιας, κατά την πρόσφατη επίσκεψη του υπουργού Εθνικής Άμυνας, Πάνου Καμμένου στο νησί, συζητήθηκε το θέμα της χρήσης των κτιρίων του παλιού ψυχιατρείου της Λέρου προκειμένου να κατασκευαστούν θέρετρα και εγκαταστάσεις αναψυχής τα οποία θα διατεθούν στο ΝΑΤΟ!

Όπως χαρακτηριστικά άλλωστε επισημαίνεται σε σχετικό δελτίο τύπου της δημοτικής αρχής για τον σκοπό αυτό γίνονται προσπάθειες να δρομολογηθούν διαδικασίες ανακατασκευής των κτιρίων προκειμένου να αξιοποιηθούν για την …ξεκούραση των ΝΑΤΟϊκών δυνάμεων. Μάλιστα ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί το ότι η συγκεκριμένη προοπτική εντάσσεται στην … «κοινωνική πολιτική του Δήμο Λέρου» σύμφωνα με την σελίδα της δημοτικής αρχής στο Facebook. Να σημειωθεί ότι πρόκειται για κτίρια εκατοντάδων τετραγωνικών τα οποία κατασκευάστηκαν για τις ανάγκες των Ιταλικών αρχών κατοχής μετά το 1912.

Το Δελτίο Τύπου

Ένα από τα κτίρια που προορίζονται

για χώρος αναψυχής του προσωπικού του ΝΑΤΟ

Αποκαλυπτικό για τα παραπάνω είναι το δελτίο τύπου που εξέδωσε η δημοτική αρχή κατά την διάρκεια της επίσκεψης του υπουργού Αμυνας, στην Λέρο: «Συνάντηση με τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας και πρόεδρο των ΑΝ. ΕΛ. είχε ο δήμαρχος Λέρου χτες στην Αθήνα. Κατά τη συνάντηση συζητήθηκαν διάφορα θέματα που απασχολούν το νησί μας.

Ο πρόεδρος των ΑΝ. ΕΛ. από τη θέση που είναι δεσμεύτηκε ότι θα αρχίσουν άμεσα οι εργασίες δημιουργίας καταδυτικού πάρκου στον υγρό τάφο του Α/Τ Βασίλισσα Όλγα, ενώ παράλληλα θα γίνει προσπάθεια ανακατασκευής των παλιών ιταλικών κτιρίων με σκοπό τη δημιουργία ΝΑΤΟΪΚΟΥ θερέτρου στο νησί μας. Επίσης, θα γίνουν ενέργειες για τη δημιουργία Κέντρου Εκπαίδευσης Πεζικού για στρατεύσιμους της Δωδεκανήσου.

Δείχνοντας για μια ακόμα φορά εμπράκτως την αγάπη του για το νησί μας, ο Υπουργός δεσμεύτηκε για την άμεση υλοποίηση των συγκεκριμένων έργων, που θα δώσουν τη δυνατότητα δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας, συμβάλλοντας παράλληλα στην οικονομική και τουριστική μας ανάπτυξη».

Πηγή: The press project

Πελετίδης κατά επιχειρηματιών στην Πάτρα

«Δεν μπορεί τα συνήθη υποζύγια και στο ζήτημα της λειτουργίας και χρηματοδότησης του Δήμου, να είναι οι εργαζόμενοι...»

Δημήτρης Τερζής

Στα δικαστήρια της Πάτρας βρέθηκε την Πέμπτη -προκειμένου να καταθέσει ως μάρτυρας- ο δήμαρχος της πόλης, Κώστας Πελετίδης, στην αίτηση ασφαλιστικών μέτρων που κατέθεσαν επιχειρηματίες της πόλης κατά της ΔΕΗ και με την οποία δεν επιθυμούν να πληρώνουν δημοτικά τέλη.
Η κίνηση αυτή έγινε έπειτα απ’ την αναπροσαρμογή των τιμών στα τέλη στην οποία προχώρησε πριν από λίγους μήνες η δημοτική αρχή Πελετίδη και η οποία τα αύξησε σημαντικά σε ιδιοκτήτες με περισσότερα από 750 τ.μ. στην κατοχή τους, ώστε να τα ελαφρύνει ή να τα διαγράψει εντελώς από αποδεδειγμένα άνεργους, πολύτεκνους, άτομα με ειδικές ανάγκες κ.λπ.
«Είναι τουλάχιστον πρόκληση για τον λαό της Πάτρας, επιχειρήσεις όπως ο Μανιατόπουλος (σ.σ. εταιρεία κατασκευής ποδηλάτων), με πακτωλό κερδών, όπως φαίνεται και από τους ισολογισμούς, τους οποίους μπορούμε να καταθέσουμε, να ζητούν με ασφαλιστικά μέτρα στη ΔΕΗ,  να μην πληρώνουν τα δημοτικά τέλη στο Δήμο», δήλωσε ο δήμαρχος της Πάτρας για να συμπληρώσει:

«Όταν διαμορφώσαμε την πολιτική μας στο ζήτημα των ανταποδοτικών τελών, προσπαθήσαμε  να λάβουμε υπόψη μας την κατάσταση της λαϊκής οικογένειας, των ανέργων, των μισθωτών, να τους ελαφρύνουμε, σε κάποιο βαθμό, από τα βάρη που τους φορτώνει η εφαρμοζόμενη πολιτική. Δεν μπορεί τα συνήθη υποζύγια και στο ζήτημα της λειτουργίας και χρηματοδότησης του Δήμου, να είναι οι εργαζόμενοι, που τα τελευταία χρόνια έχουν δει να μειώνονται δραματικά οι μισθοί και οι αποδοχές τους, ενώ οι επιχειρήσεις που πλουτίζουν με τη δουλειά των εργαζομένων, να απαιτούν να μην πληρώνουν φόρους και μονίμως να απαλλάσσονται από τις υποχρεώσεις και τα χρέη τους».

Η διαφορά ανάμεσα στην εργασία και το κεφάλαιο

 Η διαφορά ανάμεσα στην εργασία και το κεφάλαιο

Η εργατική τάξη γεννήθηκε μαζί με τον καπιταλισμό. Το 16^ο και το 17^ο αιώνα, στην πρωταρχική συσσώρευση, η ανάπτυξη της συνδέθηκε με δυο σημαντικούς όρους. Έπρεπε να υπάρχει αρκετός συσσωρευμένος πλούτος για να στηθούν οι καπιταλιστικές επιχειρήσεις –το κεφάλαιο. Επίσης έπρεπε να υπάρχει διαθέσιμο αρκετό εργατικό δυναμικό, άνθρωποι χωρίς ιδιοκτησία ή άλλο εισόδημα, αναγκασμένοι να πουλάνε την εργατική τους δύναμη.

Η εργατική τάξη διαμορφώθηκε και άρχισε να αναπτύσσεται στα τέλη του 18^ου και στις αρχές 19^ου αιώνα λόγω της εκβιομηχάνισης. Υπήρξε συνεχής εισροή από την χρεοκοπημένη τάξη των αγροτών και από χειρώνακτες εργάτες. Μαζί με την ανάπτυξη του καπιταλισμού αυξήθηκε επίσης ο εφεδρικός βιομηχανικός στρατός ανέργων.

Στις αρχές του 20^ου αιώνα, μεγάλα καπιταλιστικά μονοπώλια άρχισαν να κυριαρχούν σε διάφορους κλάδους σε κάθε χώρα. Σήμερα, μετά από έναν αιώνα, τα μονοπώλια αυτά δεν κυριαρχούν σε αυτούς τους κλάδους σε εθνικό αλλά σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι συγχωνεύσεις και οι εξαγορές κρατικών επιχειρήσεων τις προηγούμενες δεκαετίες δημιούργησαν τεράστια συγκέντρωση. Μερικές πολυεθνικές επιχειρήσεις ελέγχουν κλάδους της παγκόσμιας οικονομίας . Ποτέ ξανά στην ιστορία δεν δούλευαν τόσοι πολλοί άνθρωποι για ένα προϊόν είτε είναι αυτοκίνητο, αεροπλάνο ή παράγωγο πετρελαίου. Κάθε μια από τις είκοσι μεγάλες πολυεθνικές επιχειρήσεις απασχολεί 250.000-500.000 ανθρώπους. Ποτέ άλλοτε στην ιστορία δεν έλεγχαν την παραγωγή τόσοι λίγοι παράγοντες. Υπάρχουν τρεις στον κλάδο πετρελαίου, έξι στην αυτοκινητοβιομηχανία, δύο στη βιομηχανία καλαμποκιού, τέσσερις στην αγορά σόγιας, έξι στη βιομηχανία αγροχημικών και δυο στην πολιτική αεροπορία.

Η διαφορά ανάμεσα στην εργασία και το κεφάλαιο έχει όντως «φτάσει σε κρίση» όπως υπαινίσσεται ο Αντώνιο Νέγκρι εννοώντας ότι έχει εξαφανιστεί; Όχι στο κατώφλι του 21^ου αιώνα η διαφορά ανάμεσα στην εργασία και το κεφάλαιο έχει λάβει παγκόσμιες διαστάσεις.

Αυτό καθιστά ον κόσμο έτοιμο για έναν άλλο τρόπο παραγωγής, την κοινωνικοποίηση.

«Όταν η μεγάλη επιχείρηση γίνεται γιγάντια και οργανώνει σχεδιασμένα, με βάση τον ακριβή υπολογισμό ενός πλούτου στοιχείων, την προμήθεια της αρχικής πρώτης ύλης σε διαστάσεις ⅔ ή ¾ της συνολικής ποσότητας που είναι απαραίτητη για δεκάδες εκατομμύρια πληθυσμό, όταν οργανώνεται συστηματικά η μεταφορά αυτής της πρώτης ύλης στα πιο κατάλληλα για την παραγωγή σημεία, που κάποτε απέχουν το ένα από το άλλο εκατοντάδες χιλιάδες χιλιόμετρα, όταν από ένα κέντρο διευθύνονται όλα τα στάδια της διαδοχικής κατεργασίας της πρώτης ύλης ως την παραγωγή μιας ολόκληρης σειράς ποικίλων έτοιμων προϊόντων , όταν η διανομή αυτών των προϊόντων γίνεται με βάση ένα σχέδιο σε δεκάδες και εκατοντάδες εκατομμύρια καταναλωτές( πώληση πετρελαίου και στην Αμερική και τη Γερμανία από το αμερικάνικο «Τραστ πετρελαίου»)- τότε γίνεται ολοφάνερο ό,τι έχουμε μπροστά μας μια κοινωνικοποίηση της παραγωγής και καθόλου μια απλή «σύμπλεξη»- ότι οι σχέσεις της ατομικής οικονομίας και της ατομικής ιδιοκτησίας αποτελούν ένα περίβλημα, που δεν ανταποκρίνεται πια στο περιεχόμενο, περίβλημα που μπορεί να παραμένει σε κατάσταση αποσύνθεσης ένα σχετικά μεγάλο χρονικό διάστημα (στη χειρότερη περίπτωση αν η θεραπεία του οπορτουνιστικού αποστήματος τραβήξει σε βάθος) που αναπόφευκτα όμως θα παραμεριστεί». Αυτά έγραψε ο Λένιν όταν ανέλυσε τον ιμπεριαλισμό.

Αυτό το περίβλημα σήμερα που είναι οι καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής, κάποιες χιλιάδες οικογένειες που κατέχουν τις χίλιες μεγαλύτερες πολυεθνικές ως οικονομική περιουσία και ελέγχουν σχεδόν όλη την παγκόσμια παραγωγή. Με αυτόν τον τρόπο ελέγχουν άμεσα ή έμμεσα την εργασία σχεδόν ενός δισεκατομμυρίου ανθρώπων που πουλάνε την εργατική τους δύναμη και οι οικογένειες τους εξαρτώνται από αυτό. Ελέγχουν επίσης την τεχνολογία, την επικοινωνία, τις μεταφορές και την οργάνωση ως ατομική τους ιδιοκτησία. Ο έλεγχος όλων αυτών δεν γίνεται για την κοινωνική ανάπτυξη και την κοινωνική πρόοδο αλλά για την μεγιστοποίηση των κερδών τους. Αυτό σημαίνει ότι η ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής (επιχειρήσεις, χωράφια, μέσα επικοινωνίας και μεταφοράς) αποτελεί το μεγαλύτερο εμπόδιο για την κοινωνική πρόοδο της ανθρωπότητας.

ΕΧΟΥ ΠΕΘΑΝΕΙ ΟΙ ΝΕΚΡΟΘΑΦΤΕΣ;

Ποια δύναμη στην κοινωνία θα μπορέσει να σπάσει αυτόν τον ασφυκτικό κλοιό στην παραγωγή και την ίδια τη ζωή; Ένα από τα θεμελιώδη στοιχεία που εισήγαγε ο Καρλ Μαρξ και ο Φρίντριχ Ένγκελς στη νεαρή Ένωση Εργατών ήταν η άποψη ότι η κοινωνική επανάσταση θα μπορούσε να μόνο έργο της ίδιας της εργατικής τάξης. Σύμφωνα με το κομμουνιστικό Μανιφέστο των Μαρξ και Ένγκελς οι νεκροθάφτες του εκμεταλλευτικού συστήματος είναι οι ίδιοι οι εργαζόμενοι. Είναι ζωντανοί σήμερα οι νεκροθάφτες;

Πίνακας 1 : ποσοστό απασχόλησης στην αγροτική οικονομία,

 τη βιομηχανία και τις υπηρεσίες σε όλο τον κόσμο.

Έτος	Αγροτική οικονομία	Βιομηχανία	Υπηρεσίες
1950	67	15	18
1970	56	19	25
1980	53	20	27
1990	49	20	31
2000	46	20	34
2006	38,7	21,3	40

Πηγή: Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (ILO), Παγκόσμια έκθεση απασχόλησης, 2007.

Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Απασχόληση στην Ευρώπη, 2004.

Η έκθεση της ILO για τις παγκόσμιες τάσεις στην απασχόληση δείχνει ότι για πρώτη φορά στη ανθρώπινη ιστορία οι υπηρεσίες ξεπέρασαν την αγροτική οικονομία: «το 2006 το μερίδιο του τομέα των υπηρεσιών στην απασχόληση παγκοσμίως ξεπέρασε για πρώτη φορά την αγροτική οικονομία ανεβαίνοντας από το 39,5% στο 40%. Το μερίδιο της αγροτικής οικονομίας μειώθηκε από το 39,7% στο 38,7%. Ο τομέας της βιομηχανίας έφτασε στο 21,3% της συνολικής απασχόλησης.

Τα δεδομένα στον Πίνακα 1 υπογραμμίζουν τρία γεγονότα. Πρώτον, το τελευταίο μισό του αιώνα η απασχόληση στην αγροτική οικονομία μειώθηκε από 67% σε 38,7%. Η τάξη των αγροτών καταστράφηκε. Στη Ευρώπη η διαδικασία αυτή συνεχίζεται εδώ και τρεις αιώνες. Σήμερα η διαδικασία αυτή είναι σε εξέλιξη σε όλο τον κόσμο. Δεύτερον, υπάρχει αύξηση της απασχόλησης στις «υπηρεσίες». Θα επιστρέψουμε σε αυτό αργότερα. Τρίτον, βλέπουμε στασιμότητα ακόμα και μικρή άνοδο της απασχόλησης στη βιομηχανία σε παγκόσμια κλίμακα. Αυτό είναι το αποτέλεσμα της μείωσης της απασχόλησης στη βιομηχανία στις αναπτυγμένες χώρες και της αύξησής της σε άλλες περιοχές.

Είναι καλύτερα να διαχωρίζουμε τον πρωτογενή, δευτερογενή και τριτογενή τομέα. Ο πρωτογενής τομέας, η αγροτική οικονομία σημαίνει την εξαγωγή από τη φύση. Ο δευτερογενής τομέας, η βιομηχανία σημαίνει την αλλαγή της φύσης. Και ο τριτογενής τομέας τα υπόλοιπα. Σήμερα πολλοί κλάδοι που ανήκουν στο δευτερογενή τομέα χαρακτηρίζονται ως «υπηρεσίες». Το αποτέλεσμα είναι να δημιουργείται μια διαστρεβλωμένη εικόνα.

Επιπλέον, αυτά τα στοιχεία δεν λαμβάνουν υπόψη τις σχέσεις ιδιοκτησίας. Οι ιδιοκτήτες μεγάλων κτημάτων καθώς και οι ανεξάρτητοι αγρότες και οι εργάτες γης κατατάσσονται στην αγροτική οικονομία. Με τον ίδιο τρόπο οι επιχειρηματίες, τα στελέχη, οι αυτοαπασχολούμενοι και οι μισθωτοί εργάτες κατατάσσονται όλοι μαζί στον κλάδο της βιομηχανίας. Τα στοιχεία αυτά αποκρύπτουν την ταξική κοινωνία που στην ουσία είναι η σημερινή μας κοινωνία.

Ο καπιταλισμός γνωρίζει χοντρικά τρεις τάξεις που η καθεμιά τους υποδιαιρείται σε διάφορα στρώματα. Η ιδιοκτήτρια τάξη, που είναι ο ιδιοκτήτης των επιχειρήσεων, των μεγάλων κτημάτων, των μηχανών και της τεχνολογίας (πατέντες) είναι ο ιδιοκτήτης των (μεγάλων) μέσων παραγωγής. Ιδιοποιείται τα αγαθά που παράγονται. Η μεσαία τάξη είναι η τάξη των μικρών ιδιοκτητών και των ανεξάρτητων παραγωγών. Η εργατική τάξη είναι η τάξη χωρίς μέσα παραγωγής. Πουλάει την εργατική της δύναμη και την ικανότητά της για εργασία.

Η εργατική τάξη είναι η ζωντανή καρδιά του συστήματος. Ο πλούτος της κοινωνίας δημιουργείται από την παραγωγική εργασία. Το κεφάλαιο μπορεί να μεγαλώσει μόνο με την υπεραξία που δημιουργείται στην παραγωγή. Η εργατική τάξη μπορεί να υπάρξει χωρίς καπιταλιστές-αφεντικά αλλά τα αφεντικά δεν μπορούν χωρίς εργάτες. Σε αυτό ακριβώς έγκειται ο ρόλος τους ως παράγοντας για την ιστορική αλλαγή. Οι παραγωγικοί εργάτες είναι στην καρδιά της παραγωγής και βιώνουν καθημερινά την αντίθεση ανάμεσα στο κεφάλαιο και την εργασία. Είναι επίσης σε καλύτερη θέση ώστε να κατανοήσουν τη φύση του συστήματος. Πέρα από ένα βασικό πυρήνα που δραστηριοποιείται στην παραγωγή η εργατική τάξη αποτελείται από στρώματα μισθωτών που αντιμετωπίζουν όλο και περισσότερο τις αντιθέσεις αυτού του συστήματος λόγω της συνεχούς κρίσης, της αυξανόμενης εργασιακής πίεσης, της αυξανόμενης ευελιξίας και της συνεχούς αβεβαιότητας.

Οι άνεργοι είναι επίσης μέρος της εργατικής τάξης. Έχει σημασία για τα καθήκοντα του εργατικού κινήματος και του εργατικού κόμματος να δώσουμε έμφαση σε αυτό το σημείο. Ωστόσο, οι άνεργοι αποτελούν ένα ξεχωριστό στρώμα καθώς δεν μπορούν εξορισμού να σταματήσουν ή να χτυπήσουν την οικονομική φύση του καπιταλισμού επειδή λόγω της κατάστασης τους είναι διασκορπισμένοι και ανοργάνωτοι. Επιπλέον, τους λείπει η πειθαρχημένη και οργανωμένη λειτουργία της εργασίας ενώ όσο πιο πολύ μένουν εκτός παραγωγικής διαδικασίας τόσο περισσότερο ισχύουν αυτά τα στοιχεία. Αυτό δεν σημαίνει ότι το άνεργο κομμάτι της εργατικής τάξης θα πρέπει να μείνει εκτός μάχης αλλά το αντίθετο

Οι νεκροθάφτες είναι κάθε άλλο παρά πεθαμένοι, είναι ολοζώντανοι. Σύμφωνα με τον ευρύ ορισμό η ευρωπαϊκή εργατική τάξη αριθμούσε 137,5 εκατομμύρια εργαζόμενους το 2002 από τους οποίους 2 εκατομμύρια ήταν εργάτες στην αγροτική οικονομία. Πριν από 15 χρόνια υπήρχαν σε παγκόσμια κλίμακα 884 εκατομμύρια άνθρωποι που δούλευαν με αμειβόμενοι απασχόληση από τους οποίους 85 εκατομμύρια ήταν εργάτες στην αγροτική οικονομία.

Peter Mertens

Διεθνής κομμουνιστική επιθεώρηση

   Το Αγαλμα της Ελευθερίας γεμάτο σάπιο αίμα…

Από herko 

Επιμέλεια Ηρακλής Κακαβάνης //

Το άγαλμα της ελευθερίας που υποδεχόταν για δεκαετίες τους μετανάστες στο Έλις Άιλαντ, συμβόλιζε το αμερικάνικο όνειρο και την ελευθερία, υπόσχεση και ελπίδα για τους λαούς. Στη βάση του υπάρχει επιγραφή «….Στείλτε μου τους άστεγους, τους θαλασσοδαρμένους/ Σηκώνω τον πυρσό μου δίπλα στην χρυσή πύλη». Ήταν δώρο των Γάλλων (1886)  στις ΗΠΑ με την ευκαιρία των 100 χρόνων από την ανεξαρτησία της Αμερικής (4 Ιουλίου 1876) και συμβολίζει την ελευθερία, τη συναδέλφωση των λαών, την ανεξαρτησία. Όμως πολύ νωρίς οι Αμερικάνοι έδωσαν τη δική τους ερμηνεία στην έννοια της ελευθερίας. Την ταύτισαν με την εκμετάλλευση των λαών και τη φρίκη των πολέμων.
Ο Κώστας Καρυωτάκης πρώτος στην ελληνική ποίηση έδωσε τη σωστή διάσταση αυτού του συμβόλου. Το ποίημα «Στο άγαλμα της Ελευθερίας που φωτίζει τον κόσμο» (1927)  είναι μια προφητεία για το ρόλο του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού ανά τον κόσμο και το είδος της ελευθερίας που προσφέρει (Αναλυτικά έχω γράψει στο ΠΟΙΕΙΝ).
Το ποίημα με τη φωνή του Νίκου Ξυλούρη (μελοποίηση Λουκά Θάνου) ακούγεται και σήμερα στις πορείες και ειδικά αυτή του Πολυτεχνείου, μαζί με το σύνθημα «Φονιάδες των λαών Αμερικάνοι».
Στο Άγαλμα της Eλευθερίας που φωτίζει τον κόσμο
Λευτεριά, Λευτεριά, σχίζει, δαγκάνει
τους ουρανούς το στέμμα σου. Tο φως σου,
χωρίς να καίει, τυφλώνει το λαό σου.
Πεταλούδες χρυσές οι Aμερικάνοι,
λογαριάζουν πόσα δολάρια κάνει
σήμερα το υπερούσιο μέταλλό σου.
Λευτεριά, Λευτεριά, θα σ’ αγοράσουν
έμποροι και κονσόρτσια κι εβραίοι.
Eίναι πολλά του αιώνος μας τα χρέη,
πολλές οι αμαρτίες, που θα διαβάσουν
οι γενεές, όταν σε παρομοιάσουν
με το πορτραίτο του Dorian Gray*.
Λευτεριά, Λευτεριά, σε νοσταλγούνε,
μακρινά δάση, ρημαγμένοι κήποι,
όσοι άνθρωποι προσδέχονται τη λύπη
σαν έπαθλο του αγώνος, και μοχθούνε,
και τη ζωή τους εξακολουθούνε,
νεκροί που η καθιέρωσις τους λείπει.
Καρυωτάκης Kώστας
*Το πορτρέτο του Dorian Gray: στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Άγγλου συγγραφέα Όσκαρ Ουάιλντ (1891), η διαφθορά, τα εγκλήματα και η ηλικία του ήρωα δεν αφήνουν τα ίχνη τους στην τέλεια μορφή του αλλά αποτυπώνονται σιγά σιγά στο πορτρέτο του.

Το ίδιο θέμα διαπραγματεύεται ποιητικά αργότερα και ο Μάρκος Αυγέρης:
ΣΤΟ ΑΓΑΛΜΑ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ
Φωνές, δάκρυα ικεσίας, χέρια υψωμένα,
φωνές της οργής, της κατάρας και του
τρόμου.
Λαοί που μάχονται να ζήσουν στρέφονται σε
σένα
που ήσουνα υπόσχεση κι ελπίδα.
Το τεράστιο ανάστημα σου
είναι τώρα ο τρόμος των λαών.
Οι πρώτοι κάτοικοι σ’ αυτή τη χώρα
φυλές αρχαίες όσο κι ο κόσμος
είναι εξοντωμένοι.
Μεμιάς στιγμής χειρονομία σου μεγάλες
πολιτείες
καίονται σα λαμπάδες.
Θα κάψει τη γη ο αναμμένος δαυλός σου;
Οι χώρες που η ρομφαία σου προστατεύει
πνίγονται στα δάκρυα.
Στρέφονται σε σένα που είναι τ’ όνομά σου
υποκρισία κι αίνιγμα το πρόσωπό σου.
Με τις γκρεμισμένες πολιτείες και την καμένη
γη
τον ύμνο σου θα υψώσεις και τη δόξα;
Είναι τα σπλάχνα σου νεκρά;
κι είναι κλεισμένες σιδερόδετες οι ακοές σου;
Σαν πιο θανατερή κι απ’ το τραγούδι των
Σειρήνων
είναι η φωνή σου, δολερή.
«Λάτε σε μένα οι πρόσφυγες της ζωής,
οι αποδιωγμένοι των εθνών
όσοι δεν έχετε στον ήλιο μοίρα…».
Και ν’ ακούω του αητού σου το κρώξιμο
απάνω σε βουνά πτωμάτων.
Μάρκος Αυγέρης
Στη φωτογραφία, έργο του Σύριου καλλιτέχνη Tamman Azaam ερμηνεύει πολύ παραστατικά το πώς εννοούν οι Αμερικάνοι την ελευθερία και καταγράφει – απαθανατίζει με τον καλύτερο τρόπο το ρόλο των Αμερικανών στη χώρα του και την καταστροφή που προκάλεσαν. Είχαν προηγηθεί τα τελευταία χρόνια Γιουγκοσλαβία, Λιβύη, Ιράκ, Αφγανιστάν… Όπως διάβασα σε ένα πολύ εύστοχο σχόλιο «βομβαρδίζει τον κυνισμό των Αμερικάνων».
Σήμερα θα μπορούσαμε να δώσουμε μια υπόσχεση σε κάθε Σύριο μόνο «(…) αν αδειάζονταν το Αγαλμα της Ελευθερίας εγκαίρως απ’ τα σάπια/ αίματα που έχει μέσα του. Δύσκολο τώρα/ να προβλεφθεί το τι θα γίνει(…)» (Νικ. Βρεττάκος « Λόγος σε συνέδριο για τη μόλυνση του περιβάλλοντος»).

Θ. ΠΑΦΙΛΗΣ: ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΛΑΪΚΗ ΣΥΜΠΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΜΟΝΗ ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΕΥΣΗ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΚΚΕ

Οι «προγραμματικές» του λαού

Οι «προγραμματικές» του λαού

Ζαλίζεται πραγματικά το μυαλό, διαβάζοντας τα νούμερα με τις περικοπές και τους φόρους που περιέχονται στις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης.
Χρειάζεται, ωστόσο, να ξεχωρίσουμε ορισμένα βασικά σημεία που πρέπει να «βαρύνουν» στη διαμόρφωση μαχητικής στάσης του λαού απέναντι στο νέο κυβερνητικό σχήμα και την πολιτική που υπηρετεί.
Από την πρώτη κιόλας ώρα, γίνεται καθαρό ότι η κυβέρνηση θα προσπαθήσει να εφαρμόσει γρήγορα και με αποφασιστικότητα το σύνολο των αντιλαϊκών προαπαιτούμενων που περιλαμβάνονται στην πρώτη «αξιολόγηση».
Αλλωστε, αυτός ήταν ένας από τους βασικούς λόγους που επιλέχτηκε με τις ευλογίες του κεφαλαίου: Να προχωρήσει τις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις, με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα στη χειραγώγηση, στην ενσωμάτωση κι - όταν χρειαστεί - στην καταστολή των λαϊκών αντιδράσεων.
Αν, όμως, η κυβέρνηση δε χάνει χρόνο, τότε και ο λαός δεν πρέπει να χάσει λεπτό στην οργάνωση της πάλης του ενάντια στα μέτρα που έρχονται.
Το δεύτερο που προκύπτει, είναι ότι κανείς από τα λαϊκά στρώματα δε μένει στο απυρόβλητο από τα μέτρα που ετοιμάζουν κυβέρνηση - ΕΕ - ΔΝΤ.
Οι ανατροπές σε Εργασιακά και Ασφαλιστικό έχουν καθολική ισχύ για τους εργαζόμενους, κύρια τους νέους. Οι αντιασφαλιστικές ανατροπές θα πλήξουν επίσης τους αυτοαπασχολούμενους και τους φτωχούς αγρότες.
Οι τελευταίοι βρίσκονται, ακόμη, αντιμέτωποι με μια χωρίς προηγούμενο φοροεπιδρομή, ενώ καθαρά πλέον γίνεται λόγος για περιορισμό του αριθμού τους, με το «φιλτράρισμα» του «κατά κύριο επάγγελμα» αγρότη. Είναι φανερό ότι επιταχύνεται η πορεία εξόντωσης, με διάφορα μέσα, των φτωχών και μεσαίων αγροτών, στο πλαίσιο των κατευθύνσεων της νέας ΚΑΠ της ΕΕ. Αντίστροφα, γη και παραγωγή συγκεντρώνονται σε λιγότερα χέρια, ευνοείται η δραστηριοποίηση μεγάλων καπιταλιστικών μονάδων στον αγροτικό τομέα, την παραγωγή και διακίνηση τροφίμων, που αφορά όλο το λαό.
Επομένως, αποτελεσματική απάντηση στην πολιτική της κυβέρνησης δεν μπορεί να δοθεί χωρίς τη συμμαχία των εργαζομένων και των λαϊκών στρωμάτων που πλήττονται από τα μέτρα και του τρίτου μνημονίου.
Μια ακόμα πλευρά: Η κυβέρνηση ζητάει συναίνεση στην εφαρμογή των ανατροπών, με το «δέλεαρ» ότι μετά την ολοκλήρωση της «αξιολόγησης» θα ανοίξει η συζήτηση για τη διευθέτηση του χρέους, την οποία παρουσιάζει ως προαπαιτούμενο για να υπάρξει ανάκαμψη της οικονομίας.
Ο λαός δεν πρέπει να μπει στη φάκα που του στήνουν. Η διαπραγμάτευση για το χρέος υπηρετεί την καπιταλιστική ανάκαμψη, με τον ίδιο τρόπο που την υπηρετούν και οι ανατροπές στα Εργασιακά και το Ασφαλιστικό, οι ιδιωτικοποιήσεις, οι φόροι.
Ολα είναι κομμάτια του ίδιου αντιλαϊκού παζλ, που στόχο έχει να κάνει ακόμα φτηνότερη την εργατική δύναμη για τους εργοδότες, να ανοίξει νέα πεδία δράσης για το κεφάλαιο και την επένδυση κερδών που λιμνάζουν, να αυξήσει τα ποσά που κατευθύνονται προς τους μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους, με τη μορφή των άμεσων ή έμμεσων επιδοτήσεων.
Αυτόν τον τελευταίο στόχο θέλει να πετύχει η κυβέρνηση με την απομείωση του χρέους, περιορίζοντας σε βάθος χρόνου το κρατικό χρήμα που προορίζεται για την εξυπηρέτησή του.
Επομένως, απέναντι στην κυβέρνηση, ο λαός πρέπει να αντιτάξει τις δικές του «προγραμματικές δηλώσεις»: Το πλαίσιο πάλης για το εμπόδισμα παλιών και νέων μέτρων, ανάκτηση των απωλειών, δημιουργία των προϋποθέσεων για την ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών.
Μ' αυτό το πλαίσιο καλεί το ΠΑΜΕ τα σωματεία να αποφασίσουν τη συμμετοχή τους στα συλλαλητήρια στις 22 Οκτώβρη και να κλιμακώσουν με απεργία στις 12 Νοέμβρη.