ΕΡΓΟΔΟΤΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΧΕΙΡΑΓΩΓΗΣΗΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ

   ΕΡΓΟΔΟΤΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΧΕΙΡΑΓΩΓΗΣΗΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ

• 
  

Σε προηγούμενο τεύχος της ΚΟΜΕΠ δημοσιεύτηκε άρθρο της ΤΟ Βιομηχανίας, σε μια προσπάθεια να παρακολουθηθούν και να κωδικοποιηθούν ορισμένες βασικές αντιλήψεις των άλλων δυνάμεων και της εργοδοσίας και η επίδρασή τους στους εργαζoμένους, καθώς και στοιχεία της δράσης των άλλων δυνάμεων στους χώρους δουλειάς και στους κλάδους. Παρουσιάστηκαν, μέσα από τη ζωντανή εμπειρία της Οργάνωσης στους κλάδους και στους εργασιακούς χώρους, αντιλήψεις και ιδεολογήματα που εμποδίζουν την ανάπτυξη ταξικής συνείδησης στους εργαζομένους, όπως η δήθεν «αναποτελεσματικότητα» των αγώνων και η ουτοπία της «ατομικής λύσης», το φόβητρο της ανεργίας ως όπλο επιβολής της ταξικής συνεργασίας, η «συνυπευθυνότητα» των εργαζομένων, η αυταπάτη για τον «εξανθρωπισμό» του καπιταλισμού και το «ανέφικτο» της πρότασης του Κόμματος, η εξομοίωση του ΚΚΕ με όλα τα υπόλοιπα κόμματα. Παρουσιάστηκαν, ακόμα, ορισμένα στοιχεία που αφορούν τον τρόπο δράσης των άλλων δυνάμεων στους χώρους δουλειάς και στους κλάδους.

Η ιδεολογικοπολιτική δουλειά αυτού του είδους και η ζωντανή ιδεολογικοπολιτική συζήτηση που αυτή προκαλεί μέσα στην ΚΟΒ αποτελεί αναγκαιότητα. Αυτό, άλλωστε, αναδείχτηκε και από τη συζήτηση των ιδεολογημάτων στις ΚΟΒ, αλλά και με στενούς οπαδούς, που έγινε το προηγούμενο διάστημα. Είναι μια δουλειά που ατσαλώνει τις κομματικές δυνάμεις, βοηθά στην αφομοίωση της στρατηγικής του Κόμματος, να μπαίνει στην πράξη η πολιτική μας γραμμή με την καθημερινή δράση των δυνάμεών μας σε κάθε χώρο δουλειάς στους κλάδους. Βοηθά την Κομματική Οργάνωση στη συγκέντρωση πολύτιμης πείρας και στη μεταφορά της, για να γίνει συλλογική πείρα που η επεξεργασία της είναι χρήσιμη όχι μόνο για την ίδια την Οργάνωση, αλλά για ολόκληρο το Κόμμα.

Επομένως, η προσπάθεια παρακολούθησης των αντιλήψεων, των ιδεολογημάτων, της παρέμβασης του ταξικού αντίπαλου και των δυνάμεών του από την Κομματική Οργάνωση χρειάζεται να έχει συνέχεια και να εξελίσσεται. Στο πλαίσιο αυτό, εντάσσεται και η σημερινή προσπάθεια συγκέντρωσης και κωδικοποίησης στοιχείων της παρέμβασης της εργοδοσίας και της επίδρασης των αστικών ιδεολογημάτων στους εργαζομένους.

Η παρέμβαση της εργοδοσίας στους εργαζομένους με όλους τους μηχανισμούς που διαθέτει είναι ένα πολύ σοβαρό ζήτημα. Η Κομματική Οργάνωση πρέπει να παρακολουθεί συνεχώς και ολοκληρωμένα την εξέλιξή της, προκειμένου να έχει πραγματική εικόνα για το χώρο ευθύνης της και να επεξεργάζεται ανάλογα και συγκεκριμένα την παρέμβασή της. Έτσι θα μπορούμε να δουλεύουμε ουσιαστικά με τη στρατηγική του Κόμματος, για τη ρεαλιστικότητα της οικονομικής και πολιτικής πρότασης του Κόμματος, όχι μόνο ως σύνθημα, αλλά με αφετηρία τα τρέχοντα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα όπως εκδηλώνονται στο χώρο εργασίας, στον κλάδο κλπ.

Συνήθως δεν παρακολουθούμε όσο πρέπει αυτήν την πλευρά της δράσης της εργοδοσίας, όσο παρακολουθούμε την επίθεσή της σε σχέση με τα μισθολογικά, τα εργασιακά, τα συνδικαλιστικά δικαιώματα, τους αγώνες. Πρόκειται για πολύμορφη ιδεολογική δουλειά, με την οποία στηρίζει την προώθηση της αντεργατικής πολιτικής της, τη συκοφαντία και το χτύπημα των αγώνων. Αν ψάξει κανείς στις ιστοσελίδες και στα έντυπα μεγάλων επιχειρήσεων και ομίλων που δραστηριοποιούνται σε διάφορους βιομηχανικούς κλάδους, θα διαπιστώσει ότι έχουν στρατηγικό σχέδιο για την ιδεολογικοπολιτική τους παρέμβαση –όχι μόνο στους εργαζομένους τους, αλλά και ευρύτερα στους εργαζομένους και τα λαϊκά στρώματα, στις περιοχές που δρουν– που το επεξεργάζονται και το εξελίσσουν διαρκώς. Ο στόχος είναι να «ξεπλύνουν» στη συνείδηση των εργαζομένων και του λαού την καπιταλιστική βαρβαρότητα, να προβάλουν μια ψευδεπίγραφη, απολύτως πλασματική αντιπαράθεση του τύπου «οι καλές, δημιουργικές και παραγωγικές, ευαισθητοποιημένες επιχειρήσεις και η κακή ανάλγητη κυβέρνηση ή κράτος». Να πείσουν ότι το καπιταλιστικό σύστημα είναι αναντικατάστατο και μπορεί να εξελίσσεται, να λύνει τα προβλήματα, να εξασφαλίζει την πρόοδο και να δίνει αισιόδοξη προοπτική. Ότι γι’ αυτό απαιτείται να υπάρχει «κλίμα συνεννόησης και συνεργασίας ανάμεσα στους εργαζομένους και την εργοδοσία». Στην καθημερινή μας δουλειά με τους εργαζομένους, όλα αυτά τα συναντάμε. Αν δε συζητάμε το πώς θα τα αντιμετωπίσουμε, το πώς θα τα ξεριζώσουμε από το μυαλό των εργαζομένων, δύσκολα μπορεί να οργανωθεί η πάλη με σωστό προσανατολισμό και στόχο.

Η ιδεολογική παρέμβαση της εργοδοσίας έχει καταρχάς υλική βάση και γίνεται σε δύο επίπεδα: α. Στους εργαζομένους της ίδιας της επιχείρησης και β. στο ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον στο πλαίσιο της λεγόμενης «εταιρικής κοινωνικής ευθύνης» (ΕΚΕ).

ΟΙ ΥΛΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗΣ

Α. ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ ΤΗΣ ΙΔΙΑΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ

Πολλές εταιρίες, μεγάλοι όμιλοι, φροντίζουν για την επιμόρφωση των εργαζομένων, εκπονούν προγράμματα για εκπαίδευση, σεμινάρια, επιδοτούν μεταπτυχιακά. Διαβάζουμε στις ιστοσελίδες ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ, ΕΛΠΕ, ΔΕΗ, ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ: «Ιδιαίτερη σημασία δίνεται από την εταιρία στο μορφωτικό επίπεδο των εργαζομένων της, καθώς αυτό αποτελεί βασικό προτέρημα έναντι του ανταγωνισμού», «η συνεχής παροχή ευκαιριών εκπαίδευσης και ανάπτυξης στους εργαζομένους της αποτελεί θεμελιώδη δέσμευση της εταιρίας», «συνεχής ανάπτυξη των δεξιοτήτων και των γνώσεων των εργαζομένων μέσω ενδοεπιχειρησιακών προγραμμάτων εκπαίδευσης και ανάπτυξης», «επισημαίνεται ότι η εταιρία επιδοτεί την επιμόρφωση των στελεχών της από διεθνώς αναγνωρισμένα εκπαιδευτικά κέντρα». Αντίστοιχα ισχύουν και σε ΑΜΣΤΕΛ, ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, ΚΟΚΑ - ΚΟΛΑ, ΓΙΩΤΗΣ.

Όλες οι παραπάνω εταιρίες κάνουν επιπλέον παροχές για τους εργαζομένους και τις οικογένειές τους, όπως ασφαλιστικά προγράμματα, προγράμματα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και προληπτικής ιατρικής, κατασκηνώσεις για τα παιδιά των εργαζομένων, βραβεύσεις παιδιών εργαζομένων που πέτυχαν στις πανελλαδικές, πριμ παραγωγικότητας, επιπλέον άδειες μητρότητας και πατρότητας κ.ά. Η ΠΕΠΣΙΚΟ προσφέρει κάθε χρόνο 250 υποτροφίες για τα παιδιά των πλήρους απασχόλησης εργαζομένων της σε όλο τον κόσμο. Η ΑΡΓΩ πρόσφερε έγκαιρα όλα τα σχολικά βιβλία στα παιδιά του προσωπικού της για τη σχολική χρονιά 2011-2012. Η ΜΠΕΡΙΝΓΚΕΡ και η ΦΑΡΜΑΤΕΝ οργανώνουν κατά καιρούς ψυχαγωγικές εκδηλώσεις και αθλοπαιδιές για τους εργαζομένους. Η ΒΙΒΕΧΡΩΜ διοργάνωσε για τους εργαζομένους της ημερίδα με θέμα τις «διαπροσωπικές σχέσεις», με απώτερο στόχο «την αποτελεσματική ενδοεταιρική επικοινωνία και την υψηλή εργασιακή τους απόδοση». Για το ξεκίνημα του νέου διυλιστηρίου της στα ΕΛΠΕ Ελευσίνας, η εταιρία έδωσε πριμ μικτά 1200€ στους εργαζομένους παραγωγής Ελευσίνας, 1000€ στους εργαζομένους παραγωγής Ασπροπύργου και 500€ στους εργαζομένους στις υπόλοιπες υπηρεσίες.

Στην υλική βάση των παροχών στηρίζουν την κολακευτική προς τους εργαζομένους φρασεολογία που χρησιμοποιούν κατά κόρο. Στον κλάδο της Ενέργειας, στα έντυπα και στις ιστοσελίδες των μεγάλων ομίλων (ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ, ΕΛΠΕ, ΔΕΗ, ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ) υπάρχει ξεχωριστή αναφορά στους εργαζομένους των επιχειρήσεων, με φράσεις: «Οι άνθρωποί μας», «το ανθρώπινο δυναμικό αποτελεί […] καθοριστικό παράγοντα», «επενδύοντας στους ανθρώπους μας», «για τους ανθρώπους μας», «σε αυτούς οφείλει την επιτυχημένη πορεία», «η εταιρική κουλτούρα είναι το στοιχείο που διασφαλίζει συνοχή και σύμπνοια στην πορεία ανάπτυξης μιας εταιρίας», «πιστεύουμε ότι η επίτευξη των επιχειρηματικών μας στόχων και το μέλλον της εταιρίας εξαρτώνται από τους ανθρώπους μας οι οποίοι αποτελούν την κινητήριο δύναμή μας», «οι δεξιότητές τους, αλλά και η προσωπική δέσμευσή τους συνιστούν ένα κρίσιμο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα […] ιδιαίτερα σε έναν κλάδο που χαρακτηρίζεται τόσο από υψηλή τεχνολογία όσο και από υψηλή ανταγωνιστικότητα», «το ανθρώπινο δυναμικό αποτελεί για τη ΜΕΤΚΑ (βλ. όμιλος ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ) καθοριστικό παράγοντα της επιτυχίας των επιχειρησιακών στόχων και στρατηγικών της».

Αντίστοιχες αναφορές γίνονται και σε άλλους κλάδους, όπως χημική βιομηχανία (ΒΙΒΕΧΡΩΜ ΦΛΕΞΟΠΑΚ), φάρμακο (ΒΙΑΝΕΞ, ΦΑΡΜΑΤΕΝ, ΜΠΕΡΙΝΓΚΕΡ), τρόφιμα (TASTY). Σε τριμηνιαίο περιοδικό της, η TASTY προβάλλει συγκεκριμένους υπαλλήλους και τους «ευχαριστεί» για την προσφορά τους. Αρκετές τέτοιες εταιρίες (TASTY, ΤΖΕΝΕΣΙΣ ΦΑΡΜ, ΑΜΣΤΕΛ κ.ά.) βραβεύονται για το «καλό εργασιακό περιβάλλον», για τη «φροντίδα στο ανθρώπινο δυναμικό τους».

Β. ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΟ ΕΥΡΥΤΕΡΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, ΣΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Στο πλαίσιο της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (ΕΚΕ), διάφοροι επιχειρηματικοί όμιλοι αναπτύσσουν πλούσια δραστηριότητα, η οποία μάλιστα συνοψίζεται και διαφημίζεται σε ετήσιο επίπεδο σε ευπαρουσίαστα πολυσέλιδα έντυπα. Ορισμένα ενδεικτικά παραδείγματα:

ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ, ΕΛΠΕ, ΔΕΗ, ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ προσφέρουν οικονομικές παροχές σε ετήσια βάση σε όμορους δήμους, σε αθλητικούς και πολιτιστικούς συλλόγους, όπως: Άμεση χρηματική δωρεά στους δήμους για κάλυψη αναγκών. Χρηματοδότηση έργων (π.χ., για παιδικές χαρές). Χορηγίες για πολιτιστικά - αθλητικά δρώμενα. Χρηματοδότηση και υποστήριξη πρωταθλητών. Κάλυψη δαπανών θέρμανσης σε σχολεία, ΚΑΠΗ, νοσοκομεία, ανέργους και ιδρύματα. Υποστήριξη ιδρυμάτων, οικονομική βοήθεια σε άπορους φοιτητές. Εφαρμογή του κριτήριου της εντοπιότητας για τις προσλήψεις προσωπικού. Ενίσχυση των τοπικών επιχειρηματιών, με ανάθεση εργολαβιών και προμήθεια από αυτούς. Κάλυψη δαπανών συντήρησης οχημάτων πυροσβεστικής. Απευθείας χρηματοδότηση των εργατικών σωματείων.

Η ΒΙΒΕΧΡΩΜ έχει στο ενεργητικό της το βάψιμο του Γενικού Λύκειου Μάνδρας και του 5ου Δημοτικού Σχολείου Ελευσίνας, τη στήριξη συλλόγου ατόμων με αναπηρία Δυτικής Αττικής, την εθελοντική αιμοδοσία σε συνεργασία με το Θριάσιο Νοσοκομείο, τη συλλογή παιχνιδιών, τροφίμων και παιδικών ρούχων για τα Χριστούγεννα.

Η ΚΡΑΦΤ συνεργάζεται όλο το χρόνο με κεντρικούς και τοπικούς φορείς για την υλοποίηση δράσεων «κοινωνικής ευαισθησίας», με χορηγίες σε νοσοκομεία, γηροκομεία, σχολεία, φυλακές κ.ά.

Η ΑΡΓΩ πρόσφερε στον τοπικό σταθμό πυροσβεστικής του Κορωπίου ηλεκτρονικό εξοπλισμό και αναλώσιμο υλικό.

Η TASTY προσλαμβάνει, έστω και για μικρά χρονικά διαστήματα, παιδιά από το χωριό SOS μετά από το 18ο έτος της ηλικίας τους για απόκτηση γνώσης και προϋπηρεσίας σε πολυεθνική.

Η ΜΠΕΡΙΝΓΚΕΡ οργάνωσε το Πάσχα διανομή τροφίμων σε οικογένειες του Κορωπίου.

Η ΒΙΑΝΕΞ χρηματοδοτεί επιστημονικά σεμινάρια και διαθέτει βραβεία και υποτροφίες κάθε χρόνο.

Η ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ στηρίζει το κοινωνικό παντοπωλείο του δήμου Ασπροπύργου και χρηματοδοτεί σχολεία σε καπνοπαραγωγικές περιοχές της Βόρειας Ελλάδας για αγορά πετρελαίου.

Αντίστοιχες δραστηριότητες επιδεικνύουν και άλλες εταιρίες, π.χ. ΦΑΓΕ, ΝΕΣΤΛΕ, ΓΙΩΤΗΣ.

Έντονη δραστηριότητα και παρεμβάσεις αναπτύσσουν όλες αυτές οι εταιρίες στο ζήτημα της «προστασίας του περιβάλλοντος» και της «οικολογικής συνείδησης». Οργανώνουν δράσεις εθελοντισμού μαζί με τους εργαζομένους για την προστασία του περιβάλλοντος (καθαρισμούς, δεντροφυτεύσεις), ενώ εφαρμόζουν μια σειρά μέτρα και καινοτομίες για τη μείωση της ρύπανσης του περιβάλλοντος.

Αυτή η πολύ καλά μελετημένη και σχεδιασμένη παρέμβαση της μεγαλοεργοδοσίας στους κλάδους της βιομηχανίας επιδρά σημαντικά στη συνείδηση των εργαζομένων.

Κρύβει το πραγματικό, βάρβαρο κι εκμεταλλευτικό πρόσωπο του καπιταλισμού. Πίσω από τα ιλουστρασιόν υλικά για την προστασία του περιβάλλοντος βρίσκεται το δηλητηριασμένο περιβάλλον του Θριασίου. Πίσω από τις εκδηλώσεις για την υγιεινή και ασφάλεια βρίσκονται οι δεκάδες νεκροί και οι εκατοντάδες ανάπηροι μέσα στους τόπους δουλειάς λόγω της έλλειψης μέτρων ασφαλείας και της εντατικοποίησης, βρίσκονται οι θάνατοι από καρκίνο και άλλες επαγγελματικές ασθένειες. Πίσω από τις εκδηλώσεις για τα δικαιώματα των γυναικών και των παιδιών βρίσκονται οι συνθήκες στρατοπέδων που επικρατούν στους εργασιακούς χώρους, τα εμπόδια στην πολιτική και συνδικαλιστική δράση, η εργοδοτική τρομοκρατία, οι απειλές και οι απολύσεις σε όποιον διεκδικήσει το δίκιο του.

Συσκοτίζει τις ταξικές ανειρήνευτες αντιθέσεις, ενισχύει τη λογική της σύμπλευσης των συμφερόντων της εταιρίας με αυτά των εργαζομένων, τη δημιουργία κλίματος ταξικής συνεργασίας και «ειρήνης». Δημιουργεί αναστολές κι εχθρικό κλίμα απέναντι στην ανάγκη της οργάνωσης και του αγώνα, στα ταξικά συνδικάτα. Διασπά την ενότητα της εργατικής τάξης. Δυναμώνει τον ανταγωνισμό μεταξύ των εργαζομένων για το ποιος θα έχει «καλύτερη επίδοση στη δουλειά», με σύστημα βαθμολόγησης και προαγωγών, ποιος θα δώσει «το καλό παράδειγμα». Τους σπρώχνει στο να παίρνουν ενεργά μέρος στον ανταγωνισμό με τις ανταγωνίστριες επιχειρήσεις, να ταυτίζονται με τον εργοδότη τους, σε όλα όσα συνοψίζονται στο «η επιχείρησή μας». Ν’ αποδέχονται παθητικά τα διάφορα μέτρα που παίρνει ο επιχειρηματίας για την επιχείρησή του και η κυβέρνηση για όλες τις επιχειρήσεις. Επίσης, καλλιεργεί την αντίληψη του «τυχερού εργαζομένου» που διατηρεί τη θέση εργασίας του μέσα στις δύσκολες και αρνητικές σημερινές συνθήκες. Αποσυνδέει την πολιτική από την οικονομία, αποκρύπτει τ’ αδιέξοδα του καπιταλισμού και δημιουργεί αυταπάτες περί δυνατοτήτων ανάπτυξης ή και καλύτερης διαχείρισης, διεξόδου, πάντα στο πλαίσιο του υπάρχοντος καπιταλιστικού συστήματος.

Δημιουργεί την εντύπωση ότι ο καπιταλισμός είναι αιώνιος και αδιαμφισβήτητος, το μόνο σύστημα που μπορεί να εγγυηθεί την πρόοδο και την εξέλιξη, άρα το ζητούμενο είναι η βελτίωσή του, η αναζήτηση λύσεων στο πλαίσιό του. Διαμορφώνει ακόμα πιο πρόσφορο έδαφος για να ριζώνει στο μυαλό των εργαζομένων είτε η σημερινή κυβερνητική προπαγάνδα περί «ανάπτυξης» και «νέου ξεκινήματος» είτε η προπαγάνδα του ΣΥΡΙΖΑ περί «αριστερής κυβέρνησης» και «φιλολαϊκής διαχείρισης», περί «παραγωγικών, υγιών και μη» επιχειρήσεων και τομέων, ουσιαστικά οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης.

Οι παρεμβάσεις των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων αποπροσανατολίζουν την εργατική τάξη από το κύριο πρόβλημα της εκμετάλλευσης, πλασάρουν τον εθελοντισμό που εντείνει την εκμετάλλευση της εργατικής τάξης από το μεγάλο κεφάλαιο και μεταφέρει στις πλάτες της την ευθύνη των καπιταλιστών και του κράτους τους. Με τον εθελοντισμό, τις ΜΚΟ, τα κοινωνικά παντοπωλεία κ.ά. προσπαθούν να παρέμβουν στη δομή του εργατικού κινήματος και να την αλλοιώσουν, να περάσουν την αντίληψη δηλαδή ότι το ζήτημα της αλληλεγγύης δεν αποτελεί υπόθεση της οργανωμένης δράσης των εργαζομένων μέσα από τα εργατικά συνδικάτα, με οργανωμένες δραστηριότητες και πρωτοβουλίες, με μαχητικό, διεκδικητικό, ταξικό περιεχόμενο, αλλά μπορούν οι εργαζόμενοι να το εναποθέσουν στη «φιλανθρωπία» των επιχειρήσεων, των ΜΚΟ κλπ. Όλα αυτά υπηρετεί η λογική της ιδιωτικής πρωτοβουλίας σε όλα τα ζητήματα και πεδία, σε αντιδιαστολή με την ευθύνη του κράτους.

Φυσικά δεν πρόκειται για πρωτόγνωρες παρεμβάσεις του κεφαλαίου, αλλά για εκσυγχρονισμένες μορφές παλιότερων, όπως οι δωρεές, οι φιλανθρωπίες.

Στη βάση αυτή αναπτύσσονται ιδεολογήματα. Η πείρα της Οργάνωσης από την παρέμβαση σε κινητοποιήσεις που ξέσπασαν στους χώρους δουλειάς το τελευταίο διάστημα, καθώς και από το άνοιγμα με την πολιτική πρόταση του Κόμματος που συζητιέται σε συσκέψεις, συγκεντρώσεις, περιοδείες, κατέγραψε τα σημαντικότερα συνθήματα - στόχους του κεφαλαίου και το βαθμό επίδρασής τους στους εργαζομένους.

ΣΤΟΧΟΙ - ΣΥΝΘΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥΣ ΣΤΟΥΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ

Η κυβερνητική προπαγάνδα περί «ανάπτυξης», «νέας Ελλάδας της εξωστρέφειας, των επενδύσεων», «πάταξης της διαφθοράς».

Η εμβέλεια αυτών των αστικών στόχων στους εργαζομένους εξαρτάται κατά πολύ από την κατάσταση που υπάρχει στον κλάδο ή στην επιχείρηση που δουλεύουν και από το τι προβάλλει η εργοδοσία. Εκεί που υπάρχει αυξημένη δραστηριότητα, π.χ., σε φαρμακευτικές επιχειρήσεις, σε τομείς της Ενέργειας, τα περί «ανάπτυξης» λειτουργούν καθησυχαστικά προς τους εργαζομένους. Σε κλάδους όπως τα τρόφιμα ή τα πετρέλαια είναι ενισχυμένο το αίσθημα του ανταγωνισμού, ότι η «ανάπτυξη» θα έρθει για τον καλύτερο και οι εργαζόμενοι θεωρούν ότι πρέπει να συμβάλλουν σε αυτό.

Η δική μας δουλειά πρέπει ν’ αναδείξει ότι οι πραγματικές απώλειες των μισθωτών δεν προέρχονται μόνο από το ύψος των μισθών, αλλά και από τη μείωση της αγοραστικής δύναμής τους λόγω της εκτεταμένης εμπορευματοποίησης της Παιδείας, της Υγείας, των αρνητικών αλλαγών στην Πρόνοια, στις συντάξεις, τάση που δεν πρόκειται ν’ αλλάξει, ανεξάρτητα από τη φάση στον κύκλο της καπιταλιστικής οικονομίας, στον ανταγωνισμό και τη δυναμική όχι κάθε επιχείρησης και κλάδου, αλλά ολόκληρης της οικονομίας. Σε αυτήν τη βάση οι ανάγκες των εργαζομένων και η ενότητά τους δεν κρίνεται από την πορεία της κάθε επιχείρησης, του κάθε κλάδου. Μόνο με τη βαθύτερη ιδεολογική παρέμβαση μπορεί να κατανοηθεί τουλάχιστον από μια πρωτοπορία ότι οι πρόσθετες θυσίες των εργαζομένων δεν είναι ο παράγοντας σωτηρίας μιας επιχείρησης από τους ανταγωνιστές της ή από την κρίση όταν έχει κάνει τον κύκλο της. Γι’ αυτό τελικά το πρόβλημα της ανεργίας αφορά όλους, όπως και η προοπτική της εξασφάλισης της εργασίας με την κατάργηση της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας, την κοινωνική ιδιοκτησία και τον κεντρικό σχεδιασμό. Αυτή είναι η μόνη αποτελεσματική απάντηση στην ανεργία, ο σοσιαλισμός.

Η κυβερνητική προπαγάνδα για τους «βολεμένους και τα διάφορα σκάνδαλα».

Επηρεάζει αρκετούς εργαζομένους σε όλους τους κλάδους. Εκδηλώνεται ιδιαίτερα με την αντιπαράθεση δημόσιου και ιδιωτικού τομέα κι επεκτείνεται στα φαινόμενα διαφθοράς.

Στηρίζεται στο ότι οι πελατειακές σχέσεις και η διαφθορά αντιμετωπίζονται ξεκομμένα και δεν κατανοούνται ως φαινόμενα βαθιά συνδεδεμένα με τον καπιταλισμό και τους πολιτικούς διαχειριστές του. Ότι το ίδιο το σύστημα που τα γεννά τα χρησιμοποιεί μετά ως όχημα για να υποσκάπτει την ενότητα των εργαζομένων και να περνά μέτρα σε βάρος τους. Οι εργαζόμενοι ενιαία πρέπει να υπερασπίζουν τις κατακτήσεις, τα δικαιώματά τους, το δικαίωμα στη δουλειά, να διεκδικούν την ικανοποίηση των αναγκών τους.

Το ενδεχόμενο κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ ή γενικότερα «αριστερής» κυβέρνησης.

Η σχετική συζήτηση στους χώρους δουλειάς γίνεται με τρόπο αντιφατικό. Από τη μια πλευρά φαίνεται ότι οι εργαζόμενοι δεν περιμένουν ότι θ’ αλλάξει τίποτα, «θα είναι μία από τα ίδια», και από την άλλη λένε «χειρότερα δε θα είναι, κάτι καλύτερο θα κάνει», παραδέχονται ότι κάνει παλινωδίες, αλλά «δεν υπάρχει άλλη λύση για να υπάρξει ανακούφιση», «να δοκιμάσουμε και, αν κάνει τα ίδια, δεν τον ξαναψηφίζουμε». Την ίδια στιγμή εκφράζεται και η απορία ότι, «αφού υπάρχει πλούτος σε αυτήν τη χώρα, γιατί δεν αξιοποιείται ώστε να πάρει κάτι και ο λαός;», καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι κάποια «άλλη» κυβέρνηση θα μπορέσει πιθανώς ν’ αξιοποιήσει τον πλούτο υπέρ του λαού.

Η ίδια η πραγματικότητα και οι μορφές διαχείρισης που έχουν εφαρμοστεί κι εναλλαχτεί στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο κι έχουν καταλήξει σε απώλειες για τους εργαζομένους και τα λαϊκά στρώματα δείχνουν το μέγεθος της αυταπάτης.

Ακόμα και αν ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ψηφίσει κάποιον άλλο νέο αντεργατικό νόμο, τα πράγματα θα χειροτερεύουν και μόνο από την εφαρμογή των νόμων που έχουν ψηφιστεί και τους οποίους ο ΣΥΡΙΖΑ δε λέει ότι θα καταργήσει. Ίσα-ίσα, λέει όλο και πιο συχνά ότι, «λόγω της πολιτικής που ακολουθεί σήμερα η κυβέρνηση του μνημονίου, θα είναι δύσκολο ν’ αντιμετωπιστεί αύριο η κατάσταση». Επαναλαμβάνει, δηλαδή, με διαφορετικό τρόπο «το παραλάβαμε καμένη γη» του ΠΑΣΟΚ, με το οποίο για χρόνια εξαπατούνταν οι εργαζόμενοι. Ο ΣΥΡΙΖΑ και η ΝΔ μπορεί να έχουν ιστορικές και ιδεολογικές διαφορές, να διαφοροποιούνται στο «μίγμα διαχείρισης», ταυτίζονται όμως στο στρατηγικό στόχο, στην υπεράσπιση των συμφερόντων του κεφαλαίου. Και οι δυνάμεις που απαρτίζουν σήμερα το ΣΥΡΙΖΑ ψήφισαν το Μάαστριχτ, έβαλαν πλάτη στην εφαρμογή των ελαστικών σχέσεων εργασίας, στην απελευθέρωση των αγορών, συνέπεια της οποίας είναι οι ιδιωτικοποιήσεις. Στηρίζουν την επιχειρηματικότητα και την ανταγωνιστικότητα οι οποίες είναι ασυμβίβαστες με τα λαϊκά συμφέροντα, με την όποια «φιλολαϊκή» πολιτική. Η αστική τάξη το γνωρίζει αυτό κι έτσι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν την ανησυχεί, ενώ διάφορα τμήματά της ήδη τον στηρίζουν ανοιχτά.

Για το ΚΚΕ: «Σωστά τα λέει, αλλά γιατί δεν το ακολουθεί ο κόσμος;», «κάτι πρέπει ν’ αλλάξει», «να γίνει πιο δυναμικό».

Πρόκειται για ένα ζήτημα που μπαίνει με πολλές παραλλαγές από εργαζομένους στη συζήτηση. Στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα συγκερασμό της ίδιας της εμπειρίας των εργαζομένων (ότι το ΚΚΕ σωστά τα λέει) και της επίδρασης της αστικής προπαγάνδας («γιατί δεν το ακολουθεί ο κόσμος;» κλπ.). Αυτή η σύγχυση πατά πάνω στην έλλειψη ετοιμότητας των μαζών για πραγματικές συγκρούσεις, γι’ ανατροπές. Πατά πάνω σε ορισμένες εμπειρίες του παρελθόντος που καλλιεργούν τις αυταπάτες για κάποιο εύκολο δρόμο για ν’ αντιμετωπιστούν τα προβλήματα και να βελτιωθεί η ζωή χωρίς συγκρούσεις και χωρίς τη δική τους συμμετοχή. Πατά πάνω στην αρνητική πείρα της ήττας, των ανατροπών. Στην καρδιά αυτής της αντίληψης βρίσκεται η σταθερή επιδίωξη των δυνάμεων που την καλλιεργούν να πιέσουν το ΚΚΕ για ν’ αλλάξει πολιτική, ν’ ακολουθήσει και αυτό το δρόμο της διαχείρισης, της ενσωμάτωσης.

Η πραγματικότητα είναι ότι οι δυνάμεις που «εμπιστεύεται» μέχρι σήμερα η πλειοψηφία του λαού δεν είναι ούτε πιο κατανοητές, ούτε πιο ξεκάθαρες, ούτε πιο μαχητικές από το ΚΚΕ. Η ιδιαίτερη μαστοριά τους στην πειθώ των μαζών είναι στοιχείο της ιδεολογικής και πολιτικής κυριαρχίας τους, του πειθαναγκασμού.

Η ζωή απέδειξε ότι το κίνημα δε βγήκε πιο ωφελημένο, πιο ισχυρό όταν το ΚΚΕ επιχείρησε να φτιάξει ένα «φιλολαϊκό σκαλοπάτι» ανάμεσα στην καπιταλιστική και στην εργατική εξουσία, συχνά πιεζόμενο από τις διαθέσεις των μαζών. Σήμερα το ΚΚΕ είναι πιο ώριμο πολιτικά, προγραμματικά και παλεύει αυτά τα συμπεράσματα να γίνουν υπόθεση των εργατικών και λαϊκών μαζών, να γίνουν δύναμη ανατροπής. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί και πρέπει να διευρυνθεί η συσπειρωμένη στο ΚΚΕ πρωτοπορία που το αναγνωρίζει όχι μόνο ως αναμφισβήτητη δύναμη υπεράσπισης των εργατικών και λαϊκών διεκδικήσεων και αγώνων, αλλά ως κόμμα-καθοδηγητή για την ανατροπή της καπιταλιστικής εξουσίας, για το σοσιαλισμό.

Διάφορες άλλες απόψεις του οπορτουνισμού διαχέονται κι επιδρούν στους εργαζομένους, είτε άμεσα είτε έμμεσα.

Τέτοια είναι το «όλοι μαζί», που παραπέμπει και σε «κυβέρνηση της Αριστεράς». Ή αντιλήψεις όπως «πού είναι το 1,5 εκατ. άνεργοι και δε βγαίνουν στο δρόμο;», «στην Ισπανία και στην Πορτογαλία γίνονται μεγάλες κινητοποιήσεις, εδώ γιατί όχι;», δηλαδή ότι το πρόβλημα στην κινητοποίηση είναι μόνο αριθμητικό και όχι ο προσανατολισμός, ο βαθμός της σύγκρουσης με την εργοδοσία. Αυτή η λογική δημιουργεί στην πορεία μεγαλύτερη απογοήτευση κι ενισχύει την αναποτελεσματικότητα. Η εξέλιξη των εξεγέρσεων σε Αίγυπτο - Τουρκία, πάνω στις οποίες υπερθεμάτιζε ο ΣΥΡΙΖΑ, καθώς και οι πρόσφατες αιματηρές εξελίξεις στην Ουκρανία, είναι ζωντανό παράδειγμα της σημασίας που έχει η χειραφέτηση των εργαζομένων και της πάλης τους, ν’ αγωνίζονται για τα συμφέροντα της τάξης τους και όχι κάτω από ξένες σημαίες.

Η ΔΙΑΠΑΛΗ ΣΤΟ ΚΙΝΗΜΑ

Τη δουλειά της εργοδοσίας και τη διαμόρφωση τέτοιων αντιλήψεων και ιδεολογημάτων υποβοηθά ο εργοδοτικός-κυβερνητικός συνδικαλισμός. Όχι μόνο στηρίζει και προβάλλει αυτές τις αντιλήψεις, αλλά σε πολλές περιπτώσεις συμμετέχει ενεργά «ως συνδιοργανωτής». Στηρίζεται και αλληλοτροφοδοτείται με την ιδεολογική παρέμβαση των αστικών και οπορτουνιστικών δυνάμεων.

Η κατεύθυνση των σωματείων, ταξική ή ενσωμάτωσης, φαίνεται ότι έχει σοβαρή επίδραση στη διαμόρφωση αντιλήψεων στους εργαζομένους.

Οι δυνάμεις του συμβιβασμού και της ενσωμάτωσης δρουν συνειδητά στο συνδικαλιστικό κίνημα και μπολιάζουν στους εργαζομένους τις εργοδοτικές και κυβερνητικές λογικές της διάκρισης των εργαζομένων σε κατηγορίες, της επιχειρηματικότητας, της ανταγωνιστικότητας, της διαχείρισης, της κυβερνητικής εναλλαγής. Προσανατολίζουν την πάλη των εργαζομένων σε αιτήματα της εργοδοσίας, όπως η επιδότηση του εργοδότη, η ενίσχυση της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας, το φθηνό ρεύμα στις χαλυβουργίες. Επηρεάζουν εργαζόμενους συνδικαλιστές που είναι άπειροι στην ταξική πάλη. Εκμεταλλεύονται τα όποια κενά ή αδυναμίες εμφανίζει η παρέμβαση των ταξικών δυνάμεων.

Ακολουθούν τις προσπάθειες αναμόρφωσης του πολιτικού συστήματος με τη δημιουργία «νέων» συνδικαλιστικών σχημάτων με τα ίδια παλιά κι επικίνδυνα για τους εργαζομένους υλικά. Τέτοια προσπάθεια αναμόρφωσης του εργοδοτικού-κυβερνητικού συνδικαλισμού αποτελεί η ίδρυση του ΜΕΤΑ.

Όλα αυτά αξιοποιούνται στο έπακρο από την εργοδοσία.

Στον αντίποδα, οι ταξικές δυνάμεις, οι κομμουνιστές, με την αταλάντευτη, σταθερή και οργανωμένη δράση τους, με κριτήριο τα συμφέροντα των εργαζομένων και μόνο, συμβάλλουν στην οργάνωση αγώνων με ταξικό προσανατολισμό, στο ξεπέρασμα εμποδίων και δυσκολιών και στο ατσάλωμα σημαντικού τμήματος εργαζομένων. Πρόκειται για ένα τμήμα εργαζομένων που δοκιμάζονται σε αγώνες, παλεύουν με σταθερή ταξική αντίληψη. Απέναντί τους έχουμε μεγάλη ευθύνη ως κομμουνιστές.

ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ

Η ολοκληρωμένη παρακολούθηση, αποκάλυψη των μεθόδων εξαγοράς των εργαζομένων από την εργοδοσία, καθώς και των ιδεολογημάτων που διαμορφώνει για τον εγκλωβισμό τους στους στόχους της αποτελεί προϋπόθεση για την αποτελεσματική ιδεολογική - πολιτική - οργανωτική δουλειά του Κόμματος με αυτούς για την προώθηση της στρατηγικής του.

Στα ντοκουμέντα του 19ου Συνεδρίου του Κόμματος αναδεικνύεται το ζήτημα αυτό. Αναδεικνύεται ως ανάγκη ν’ αποκτήσουμε, καθοδηγητικά πρώτ’ απ’ όλα, ικανότητα εξειδίκευσης, να μην την υποτιμούμε στο όνομα της σωστά επεξεργασμένης στρατηγικής, ούτε όμως και στο όνομα της επεξεργασίας να διασπάμε την τρέχουσα πολιτική από τη στρατηγική. Να δουλεύουμε και να προωθούμε την πολιτική του ΚΚΕ πατώντας «στην πείρα, στα ερωτήματα, στις συγχύσεις και στις προκαταλήψεις που υιοθετούν οι εργαζόμενοι από την κυρίαρχη προπαγάνδα». Να βοηθάμε στον απεγκλωβισμό εργαζομένων και λαϊκών μαζών από διλήμματα και συγχύσεις που καλλιεργούνται σχεδιασμένα από την εργοδοσία και τις άλλες δυνάμεις και τους παραπλανούν, ν’ αποσπάμε από αυτές τις δυνάμεις και να κερδίζουμε με την πολιτική του Κόμματος εργαζομένους και λαϊκές μάζες άπειρες και πολιτικά και από ταξική πάλη, που όμως μπαίνουν στον αγώνα κάτω από την πίεση των εξελίξεων.

Χρειάζεται να μελετάμε καλύτερα την εργατική τάξη και τη σύνθεσή της προκειμένου να γνωρίζουμε τους παράγοντες και τα στοιχεία που διαφοροποιούν τους εργαζομένους, αλλά και αυτά που αμβλύνουν τις διαφοροποιήσεις, προκειμένου να δουλεύουμε πιο αποτελεσματικά στο ζήτημα «ενότητα της εργατικής τάξης». Να γνωρίζουμε και ν’ αξιολογούμε καλύτερα την κατάσταση σε κάθε κλάδο και χώρο δουλειάς, ώστε να παρεμβαίνουμε με πιο επεξεργασμένο σχέδιο για τη συσπείρωση και τη συστράτευση στην αντιμονοπωλιακή-αντικαπιταλιστική γραμμή του αγώνα και για την κομματική οικοδόμηση.

Στην Πολιτική Απόφαση του 19ου Συνεδρίου αναφέρεται: «…έχει μεγάλη σημασία στην καθοδηγητική δουλειά έως τις ΚΟΒ η επεξεργασία ζητημάτων που σχετίζονται με την τακτική ως μέρος της στρατηγικής […] Η αντιπαράθεση με τις άλλες δυνάμεις να είναι εύστοχη, ώστε η γραμμή μας να συσπειρώνει, να ενισχύεται η προοπτική της ανατροπής. Να εξασφαλίζεται ότι η συμμαχία θα έχει γραμμή ρήξης. Η προπαγάνδα […] να είναι κατανοητή, αιχμηρή, αποκαλυπτική, να συσπειρώνει, να μαχητικοποιεί».

Από αυτήν την ανάγκη, που τα ντοκουμέντα του 19ου Συνεδρίου αναδεικνύουν, προκύπτουν σοβαρά καθήκοντα –καθοδηγητικά πρώτ’ απ’ όλα– αλλά ταυτόχρονα προβάλλουν και οι μεγάλες δυνατότητες που έχουμε ως Κόμμα να θωρακίσουμε δυνάμεις από τους μηχανισμούς εξαγοράς, ν’ απαντήσουμε στα ιδεολογήματα και τις αντιλήψεις που σπέρνει και καλλιεργεί ο ταξικός αντίπαλος, ν’ αντιμετωπίσουμε την παρέμβαση και την επίδρασή του και ν’ αντιστρέψουμε το κλίμα που δημιουργεί στους εργαζομένους και τα λαϊκά στρώματα.

Οι δυνατότητες αυτές δε βρίσκονται μόνο στην αφομοίωση της κοσμοθεωρίας μας, που υπερέχει και της σωστής πολιτικής γραμμής που έχουμε χαράξει, δε βρίσκονται μόνο στην επεξεργασία κι ενίσχυση της επιχειρηματολογίας μας, αλλά και στην υλοποίηση των αποφάσεων του Κόμματος για την ανασύνταξη του κινήματος και την ισχυροποίηση. Όσο η εργατική τάξη οργανώνεται, όσο δυναμώνουν τα συνδικάτα της, όσο προχωράνε οι ταξικοί αγώνες και όσο παίρνει σάρκα και οστά η κομματική οικοδόμηση με πρωτοπόρους εργάτες τόσο χάνει έδαφος ο ταξικός αντίπαλος και οι αντιλήψεις του, τόσο αδυνατίζει η επίδρασή του.

Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να παίξει η ΚΟΒ το ρόλο της στον κλάδο και στον εργασιακό χώρο. Να δουλεύει, δηλαδή, ως πρωτοπόρα δύναμη οργάνωσης και διαφώτισης, με σχέδιο καλά επεξεργασμένο κι εξειδικευμένο, να προωθεί τη στρατηγική του Κόμματος στο χώρο ευθύνης της. Αυτό απαιτεί την κατάκτηση της ιδεολογικοπολιτικής συζήτησης μέσα στην ΚΟΒ, όχι αποσπασματικά, αλλά με συνέχεια και με τρόπο ζωντανό, ο σχεδιασμός της δράσης να καταλήγει μέσα από μια τέτοια συζήτηση και όχι να μπαίνει καθηκοντολογικά. Είναι μεγάλη καθοδηγητική ευθύνη να βοηθηθούν και να προσανατολιστούν οι ΚΟΒ σε αυτόν τον τρόπο συζήτησης και σχεδιασμού.

Η αξιοποίηση του «Ριζοσπάστη» και της ΚΟΜΕΠ στην κατεύθυνση αυτή λειτουργεί καταλυτικά. Υπάρχουν άρθρα που αφορούν εξελίξεις σε κλάδους ή χώρους δουλειάς που η συζήτησή τους στις αντίστοιχες ΚΟΒ ενισχύει την επιχειρηματολογία των συντρόφων, ξεκαθαρίζει ζητήματα, προσθέτει πείρα, απαντά σε αντιλήψεις, βοηθά την ΚΟΒ να σχεδιάσει και να παρέμβει με μεγαλύτερη ακρίβεια και αυτοπεποίθηση. Με τον ίδιο τρόπο μπορεί να βοηθήσει και η συζήτηση άρθρων που αφορούν γενικότερες πολιτικές εξελίξεις. Η αρθρογραφία του «Ριζοσπάστη» και της ΚΟΜΕΠ, το πολιτικό και ιστορικό βιβλίο της «Σύγχρονης Εποχής» μπορούν και πρέπει ν’ αξιοποιούνται όχι μόνο μέσα στην ΚΟΒ, αλλά και στη συζήτηση με τους οπαδούς και τον περίγυρο, μπορούν ν’ αποτελέσουν το θέμα μιας σύσκεψης ή το υλικό για μια εξόρμηση, να προκαλέσουν συζήτηση μ’ εργαζομένους. Είναι ζήτημα καθοδηγητικό, πρώτ’ απ’ όλα, ν’ ασκηθούμε στη μελέτη, αξιοποίηση της αρθρογραφίας του «Ριζοσπάστη», της ΚΟΜΕΠ, του πολιτικού - ιστορικού, ακόμη και λογοτεχνικού βιβλίου, και να τροφοδοτούνται οι ΚΟΒ από αυτή.

Στην ΤΟ Βιομηχανίας υπάρχει θετική πείρα από την προσπάθεια αξιοποίησης του «Ριζοσπάστη» με τον παραπάνω τρόπο: Ταξινόμηση άρθρων κατά κλάδο, συζήτησή τους, με βάση αυτά διαμόρφωση ανακοινώσεων για εξορμήσεις σε χώρους δουλειάς (π.χ., για τις εξελίξεις στο Φάρμακο, στο Μέταλλο).

Τα βήματα που έχουν γίνει στην κατεύθυνση αυτή μάς έχουν φέρει μικρά αποτελέσματα και πολλαπλάσια πείρα, εφόδια ικανά για ν’ ανταποκριθούμε στη σκληρή και απαιτητική δουλειά που έχουμε μπροστά μας, ώστε ν’ ανεβαίνει καθημερινά το επίπεδο και να κατακτιούνται οι στόχοι της Οργάνωσης. 

Το σκάνδαλο "Ακρόπολις"

 Το σκάνδαλο "Ακρόπολις"

Στο χτεσινό σημείωμα υπάρχει μια παρενθετική φράση, η οποία μπορεί να ερμηνευθεί λανθασμένα έτσι όπως διατυπώθηκε. Έγραψα, λοιπόν ότι "ο τύπος δεν κατηγόρησε ποτέ κανέναν πρόεδρο ή διοικητή οργανισμού ότι ενήργησε προς ίδιον όφελος" αλλά έπρεπε να προσθέσω στην αρχή ένα "τότε". Διότι, όσο είναι αληθές πως στην αρχή οι εφημερίδες πρόβαιναν στις αποκαλύψεις τους μιλώντας γενικά και αόριστα, το ίδο αληθές είναι ότι λίγες εβδομάδες αργότερα έγινε το σώσαι με απανωτές αποκαλύψεις εμπλεκομένων προσώπων, με αποκορύφωμα την υπόθεση που έμεινε στην ιστορία ως "σκάνδαλο Ακρόπολις".

Η "Ακρόπολις" ήταν μια χρηματιστηριακή εταιρεία, η οποία είχε ιδρυθεί το 1997, τότε που το χρηματιστήριο γνώριζε πιέννες, επί εποχής Σημίτη και Παπαντωνίου. Ως ιδιοκτήτες της φέρονταν οι Σοφοκλής και Θόδωρος Πρινιωτάκης και ο Γιώργος Αποστολίδης (κρατήστε αυτά τα ονόματα) αλλά η εφημερίδα Παρόν αποκάλυψε στις 22/4/2007 ότι το 50% ανήκε σε μια κυπριακή εταιρεία ιδιοκτησίας Παναγιώτη Τσουπίδη. Τι εστί Τσουπίδης;  Πάρτε βαθειά ανάσα:

Ο Τσουπίδης ήταν από το 2004 πρόεδρος του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου, ως προσωπική επιλογή τού υπουργού οικονομικών Γιώργου Αλογοσκούφη και είχε ήδη αποκαλυφθεί ότι μέχρι το 2006 είχε τζογάρει πάνω από ένα δισ. του Ταμιευτηρίου σε δομημένα ομόλογα υψηλού ρίσκου αλλά και ότι είχε σχέσεις με τον επιχειρηματία Γιώργο Παπαμαρκάκη (αφού συμμετείχε στο ΔΣ της North Real Estate Opportunities Fund, η οποία ανήκε στον Παπαμαρκάκη και ήταν εισηγμένη στο χρηματιστήριο του Λονδίνου), ο οποίος είχε και μια άλλη εταιρεία, την North Asset Management, η οποία αγόρασε από την JPMorgan (εντελώς συμπτωματικά, ο Δημήτρης Τσουπίδης του Παναγιώτη εργαζόταν στην JPMorgan) το ομόλογο των 280 εκατ. (για το οποίο μιλήσαμε χτες) και το πούλησε στην γερμανική τράπεζα HypoVereisBank-HVB, η οποία το πούλησε με την σειρά της στην "Ακρόπολις", από την οποία εν τέλει το αγόρασαν τα ταμεία. Εκπνεύστε.

Μπερδευτήκατε; Αν ναι, ξαναδιαβάστε την παραπάνω παράγραφο πριν συνεχίσετε την ανάγνωση.

Πάνος Τσουπίδης: Δυο φορές εξώφυλλο-συνέντευξη σε 20 μήνες (2ος/2005-10ος/2006) στο "χρήσιμο περιοδικό"

Ο μπουχός των αποκαλύψεων κινητοποίησε έναν διακεκριμμένο για το ήθος του και την συνέπειά του δημόσιο λειτουργό, ο οποίος αποφάσισε να δράσει άμεσα και κεραυνοβόλα. Ο λόγος για τον τότε προϊστάμενο της ΔΟΥ Ανωνύμων Εμπορικών Εταιρειών Αθηνών Παντελή Πολύζο, ο οποίος διέταξε αμέσως έλεγχο στην "Ακρόπολις" με αποκλειστικό αντικείμενο τις συναλλαγές που είχαν σχέση με τα ομόλογα των ταμείων. Ο έλεγχος ολοκληρώθηκε σε χρόνο-ρεκόρ και αποκάλυψε κάτι το ασύλληπτο με το ΤΕΑΔΥ (του Σημαιοφορίδη, όπως λέγαμε χτες): για πραγματικές αγοραπωλησίες 20 ομολόγων, είχαν πραγματοποιηθεί 300 συναλλαγές!

Το κόλπο ήταν απλό στην σύλληψη. Αφού για κάθε συναλλαγή τού ταμείου με την "Ακρόπολις" η εταιρεία έπαιρνε την προμήθεια που της αναλογούσε, όσο περισσότερες συναλλαγές γίνονταν τόσο μεγαλύτερα θα ήσαν και τα έσοδα της εταιρείας. Έτσι, λοιπόν, είτε με την αδιαφορία είτε με την συνενοχή της διοίκησης του ΤΕΑΔΥ, τα ομόλογα που θα μπορούσαν να αγοραστούν με 20 πράξεις συνολικά, αγοράστηκαν και πουλήθηκαν 300 φορές και το ταμείο πλήρωσε στην "Ακρόπολις" για προμήθειες εννιά εκατομμύρια ενώ θα μπορούσε να καθαρίσει με εξακόσια χιλιάρικα.

Το θέμα είναι ότι αυτές οι αλλεπάλληλες αγοραπωλησίες ανέβασαν τον τζίρο κοντά στα 3 δισ. ενώ η πραγματική συνολική αξία των συναλλαγών ήταν μόλις 180 εκατομμύρια. Ο έλεγχος θεώρησε -πολύ σωστά- ότι οι υπόλοιπες συναλλαγές ήσαν εικονικές και επέβαλε στην "Ακρόπολις" το πρόστιμο που προβλεπόταν από τον νόμο. Κι επειδή το πρόστιμο δεν μπορεί να είναι χαμηλότερο από την αξία των συναλλαγών επί τον συντελεστή βαρύτητας, τα 2,75 δισ. εικονικών συναλλαγών επί συντελεστή βαρύτητας 2 μας κάνουν 5,5 δισεκατομμύρια πρόστιμο, το οποίο ο Πολύζος δεν δίστασε να υπογράψει και να βεβαιώσει. Πρόκειται για το μεγαλύτερο πρόστιμο που έχει επιβάλει ποτέ το ελληνικό κράτος από την ίδρυσή του, το οποίο παραμένει ανείσπρακτο μέχρι σήμερα.


Από πλευράς δικαιοσύνης ξεκινάει μια μακρά περίοδος ανακρίσεων και καταθέσεων, ώσπου στις 3 Μαρτίου 2010 το συμβούλιο εφετών διατάσσει την σύλληψη και προφυλάκιση του Αποστολίδη και των Πρινιωτάκηδων ενώ η υπόθεση των ομολόγων παραπέμπεται να εκδικαστεί στο Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων. Το δικαστήριο εκδικάζει πρώτα τα ομόλογα σταθερού επιτοκίου, με τον εισαγγελέα να καταθέτει απαλλακτική πρόταση. Στις 28 Φεβρουαρίου 2012 εκδίδεται αθωωτική απόφαση για όλους τους κατηγορούμενους.

Στην συνέχεια, το Τριμελές ασχολήθηκε με τα δομημένα ομόλογα και στις 29 Μαΐου 2014 εξέδωσε απόφαση-καταπέλτη, μοιράζοντας στους 13 κατηγορουμένους ποινές πολλών δεκαετιών. Ο πρόεδρος (Αγάπιος Σημαιοφορίδης) και η διευθύντρια του ΤΕΑΔΥ (Παναγιώτα Καραδήμα) καθώς και οι πρόεδροι των ΤΣΕΥΠ (Γεράσιμος Κονιδάρης), ΤΕΑΥΦΕ (Παναγιώτης Δεμέστιχας) και ΤΕΑΚΟΠΑ (Κώστας Χρηστίδης) καταδικάστηκαν σε κάθειρξη 30 ετών (κατά συγχώνευση 20) ο καθένας, οι Γιώργος Αποστολάκης και Θεόδωρος Πρινιωτάκης της "Ακρόπολις" σε 43 χρόνια (εκτιτέα τα 25) ο καθένας, ο Γιώργος Παπαμαρκάκης της ΝΑΜ 35 χρόνια (εκτιτέα τα 25), οι Χαράλαμπος Αβραμόπουλος και Αβραάμ Σαββίδης της JPMorgan 30 χρόνια (εκτιτέα τα 25), ο Νίκος Μπούγος της HVB 15 χρόνια και οι λογιστές Άγγελος και Δημήτρης Λιάπης από 5 χρόνια ο καθένας. Λόγω προτέρου εντίμου βίου, οι κατηγορούμενοι γλίτωσαν τα ισόβια και οι ποινές τους ήσαν εφέσιμες με ανασταλτικό αποτέλεσμα, έτσι αυτή την στιγμή κανείς από τους καταδικασθέντες δεν βρίσκεται στην φυλακή.

Τέλος, το δικαστήριο (α) αποφάσισε την κατάσχεση της κινητής και ακίνητης περιουσίας των Θόδωρου Πρινιωτάκη και Γιώργου Αποστολίδη μέχρι του ποσού των 6,5 εκατομμυρίων ευρώ (ως παρανόμως αποκτηθείσα περιουσία), (β) επέβαλε χρηματική ποινή ύψους 11,6 εκατ. ευρώ στον Γιώργο Παπαμαρκάκη και (γ) επιδίκασε καταβολή χρηματικής ικανοποίησης 500 χιλιάδων ευρώ υπέρ του δημοσίου στους Παπαμαρκάκη και Πρινιωτάκη.

Ο Γιώργος Παπαμαρκάκης (αριστερά) αναλύει το πώς μπορεί κανείς να βγάλει κέρδη εν μέσω κρίσης.

Ομολογώ πως, όταν άρχισα να γράφω το προχτεσινό κείμενο, δεν είχα κατα νου να επεκταθώ τόσο πολύ ούτε να μπω σε τόσες λεπτομέρειες. Όμως, ένα ιστολόγιο είναι ζωντανός οργανισμός, με δικές του ανάσες και δική του βούληση, οπότε συχνά με πάει όπου αυτό θέλει. Έτσι, είμαι σχεδόν υποχρεωμένος να συνεχίσω και αύριο με μερικές ακόμη ομορφιές από όλη αυτή την ιστορία των ομολόγων, τους τζερεμέδες της οποίας καλείται να πληρώσει, όπως πάντα, ο αμέτοχος λαός.

Λαβύρινθος

 Λαβύρινθος

Θυμάμαι κάποτε, σε μια φοιτητική παρέα, που ψάχναμε τον τίτλο-όνομα για κάποιο (ας το πούμε) εγχείρημα και είχαμε βρεθεί σε αδιέξοδο. Όχι τόσο από την ένδεια των προτάσεων, αλλά μάλλον εξαιτίας μιας κρίσης υπερσυσσώρευσης κακών ιδεών, που διατυπώνονταν, υποτίθεται, ως αστεία και προκαλούσαν ένα ντόμινο ακόμα χειρότερων ιδεών, γιατί ενός κακού μύρια έπονται. και η χαζομάρα είναι κολλητική και σα χιονοστιβάδα: μετά το ποπ (84) δεν έχεις στοπ. Οπότε έπεσε στο τραπέζι, σαν έτοιμο από καιρό το αίτημα, για να περάσει ως μέτρο, πως όποιος ήθελε να προτείνει κάτι, εφεξής θα έπρεπε να καταθέτει κι ένα ευρώ στο κοινό ταμείο της ομάδας, για να διασφαλίσουμε πως θα είναι όντως σοβαρό και θα σταματήσει ο εκφυλισμός της διαδικασίας. Όχι πως βγήκε άκρη, αλλά μας έμεινε τουλάχιστον κάτι να διηγούμαστε.

Θυμήθηκα αυτήν την ιστορία, με αφορμή το χτεσινό μαργαριτάρι του Τριανταφυλλίδη, βουλευτή Θεσσαλονίκης του Σύριζα, που παρουσίαζε στην Ετ-3 μια εκπομπή με τον τίτλο της ανάρτησης (πριν πιάσει το πνεύμα των καιρών και γίνει βουλευτής της πρωτοδεύτερης φοράς αριστερά). Κι αφού ήταν στην ΕΡΤ, κάτι παραπάνω πρέπει να ξέρει από δημόσια αγαθά, την υπεράσπισή τους με αγώνες και τη σημασία τους για; το λαό. Πώς δεν πρότεινε δηλ να ενσωματωθεί κι ένα ειδικό τέλος στο λογαριασμό της ΔΕΗ, για να πηγαίνει στην Παιδεία.

Έχει κι αυτός το δίκιο του από μια άποψη. Γιατί πήρε τοις μετρητοίς το προεκλογικό σύνθημα "να ξεμπερδεύουμε με το παλιό" και στόχευσε κατευθείαν στις χρόνιες αγκυλώσεις, που μας έχουν κάνει την τελευταία σοβιετική χώρα της Ευρώπης -αν όχι και του κόσμου.

Στην τελική, αν διαχωρίζουμε τα αγαθά σε αυτά που πρέπει να είναι δημόσια και να τα απολαμβάνουν όλοι, ανεξάρτητα από εισοδηματικά κριτήρια, και στα υπόλοιπα που μπορούν να τα χαίρονται μόνοι οι έχοντες μπόλικο χρήμα για να τα αγοράσουν, κάνουμε έναν ανόητο, αναχρονιστικό διαχωρισμό, που υπονοεί ότι η σύγχρονη λαϊκή οικογένεια δεν έχει ανάγκη πχ από ταξίδια, διακοπές, ψυχαγωγία, εξόδους και μια σειρά άλλα που δε θεωρούνται είδη πρώτης ανάγκης. Οπότε δίνουμε πάτημα στους κρατούντες να καταργήσουν αυτόν το διαχωρισμό, μόνο που δε μας υπόσχονται ότι θα το κάνουν προς τα πάνω κι όχι προς τα κάτω.

Κι εφόσον μιλάμε γενικά για δημόσιο χαρακτήρα και κρατικοποιήσεις (που ακόμα και με αυτή τη γενική, θολή διατύπωση, θεωρούνται κεϊνσιανή τρέλα και απαγορευμένη λέξη για τα σημερινά δεδομένα της τρέχουσας φάσης ανάπτυξης του συστήματος), μπορεί κάλλιστα η κυβέρνηση να διατηρήσει τυπικά το μανδύα του δημόσιου, για να καλλωπίσει την ουσία των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων, που σημαίνει είτε τη λειτουργία ενός (τυπικά δημόσιου) οργανισμού, με ιδιωτικα-οικονομικά κριτήρια, για να είναι ανταγωνιστικός, είτε τη σύμπραξη με τον ιδιωτικό τομέα και τις περιβόητες ΣΔΙΤ, για να κρατήσει ο ιδιώτης το φιλέτο και να μην επιβαρυνθεί με περιττά έξοδα, που μπορεί να τα αναλάβει το κράτος.

Σε κάθε περίπτωση, είναι εντυπωσιακή η ταχύτατη προσαρμογή των αυθεντικών πασοκάνθρωπων του κυβερνητικού λόχου στο νέο τους ρόλο, του λαγού που κλέβει το πρόγραμμα της ΝΔ (κι άντε να αρθρώσει πειστικό, αντιπολιτευτικό λόγο ο Κούλης), κι η γρήγορη εγκατάλειψη της παραδοσιακής σοσιαλδημοκρατικής ρητορείας, ακόμα και σε προνομιακά πεδία -όπως η παιδεία- για την κυβέρνηση, όπου επιχειρούσε με κάποια μάλλον ανέξοδα μέτρα (πχ για τους αιώνιους φοιτητές) να χτίσει το δικό της μύθο, της αριστερής κυβέρνησης, που διαφέρει από τις προηγούμενες. Αλλά έπαθε το λαβύρινθο του αυτιού και έχασε λίγο τον προσανατολισμό της, τι είναι αριστερά και τι όχι -έτσι κι αλλιώς αυτά είναι γεωγραφικές έννοιες.

Και λέω πασοκάνθρωπων (αν και είναι το πρόγραμμα της ΝΔ κατά βάση) γιατί όποιος έχει περάσει από το Πανεπιστήμιο και τα φοιτητικά αμφιθέατρα, μπορεί να θυμηθεί τι έλεγαν οι Πασπίτες της γενιάς του για τα δωρεάν βιβλία, που θα έπρεπε να δίνονται μόνο στους φοιτητές με χαμηλό οικογενειακό εισόδημα και τη νομιμοποίηση από το ΠαΣοΚ των διάφορων ιδιωτικών σχολών, που δεν είχε όμως τόση βαρύτητα, γιατί το σημαντικό είναι να ενισχύσεις τη δημόσια παιδεία και όχι να χτυπήσεις την ιδιωτική.

Κι υπάρχει άραγε καλύτερος τρόπος ενίσχυσης της δημόσιας εκπαίδευσης από το να πληρώνει ο ίδιος ο πελάτης αυτό που του αντιστοιχεί; Υπάρχει καλύτερος τρόπος να αποδειχτεί πως η ειρηνική συνύπαρξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα είναι αδύνατη, καθώς υιοθετεί εκ των πραγμάτων κριτήρια αγοράς και για τους δύο σε ένα τέτοιο, ανταγωνιστικό περιβάλλον;

Το πιο εντυπωσιακό όμως είναι οι αλλαγές κι οι πολιτικές διακυμάνσεις που μεσολάβησαν την τελευταία δεκαετία, τότε δηλ που ήταν συγκεντρωμένη η παρέα που αναφέρω στην αρχή του κειμένου, κι οι φοιτητές ήταν στο δρόμο, διαδηλώνοντας για το άρθρο 16, με τον Τριανταφυλλίδη στην ΕΡΤ να είναι ένα από τα παπαγαλάκια του συστήματος και να τοποθετείται ενάντια στις κινητοποιήσεις. Ποιος φανταζόταν τότε πως λίγα χρόνια αργότερα, θα αναβαπτιζόταν στα νερά της πρωτοδεύτερη φορά Αριστεράς και θα πλασαριζόταν ως φορέας του νέου και της αλλαγής; Και ποιος να το έλεγε τότε, ότι θα τον ψήφιζε κι ένα μεγάλο τμήμα των φοιτητών που κατέβαιναν στις κινητοποιήσεις, για να υπερασπίσει μεταξύ άλλων τη δημόσια δωρεάν παιδεία -όπως η κυβέρνησή του έσκισε τα μνημόνια, υπογράφοντας ένα τρίτο (διαλεκτική);

Και για να κλείσει ο φαύλος κύκλος της ανάρτησης με το αρχικό της θέμα, αν η κυβέρνηση αγωνιά για να βγάλει από τη μύγα ξίγκι και να εξασφαλίσει χρήματα για να βουλώσει τρύπες και να πληρώσει τους δανειστές, μπορεί να στραφεί στο ναό της δημοκρατίας και να εφαρμόσει ένα ειδικό τέλος-πρόστιμο για όποιον λέει βλακείες, κακή ώρα όπως ο Τριανταφυλλίδης. Τα μαργαριτάρια κοστίζουν ακριβά και πρέπει να πληρώνονται.

«Σημάδια ανάκαμψης» για ποιον;

«Σημάδια ανάκαμψης» για ποιον;

Τα πανηγύρια του ΣΥΡΙΖΑ, όπως φαίνονται και από το χτεσινό πρωτοσέλιδο της «Αυγής», ότι έρχεται η ανάκαμψη και «περί αναστροφής κλίματος πορείας για την οικονομία» δεν είναι τυχαία. Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση ξεδιπλώνει μια ολομέτωπη επίθεση σε μια σειρά μέτωπα. Ασφαλιστικό, Δημόσια Διοίκηση, Παιδεία, ιδιωτικοποιήσεις, ανοίγουν όλα τα μέτωπα και προωθούνται αναδιαρθρώσεις. Στόχος είναι να καλλιεργηθεί μια λογική αναμονής στο λαό, στα φτωχά εργατικά - λαϊκά στρώματα, ένα κλίμα προσδοκίας που θα συνοδευτεί και από τις απαραίτητες εκκλήσεις για υπομονή και καρτερικότητα, ανεκτικότητα απέναντι στη νέα αντιλαϊκή εκτεταμένη επίθεση. Βεβαίως, δεν είναι η πρώτη φορά που ο λαός ακούει τα «βγαίνουμε απ' το τούνελ». Τα ίδια είχε ακούσει και την περίοδο της κυβέρνησης των ΝΔ - ΠΑΣΟΚ, με το λεγόμενο πρωτογενές πλεόνασμα, τα συνθήματα ότι βγαίνουμε στις αγορές κ.λπ. Το ζήτημα είναι ότι αυτό που εννοούν είναι έξοδος από το τούνελ για λογαριασμό της καπιταλιστικής κερδοφορίας, της ανάκαμψης των κερδών των επιχειρηματικών ομίλων, που προϋποθέτει την κλιμάκωση της αντιλαϊκής επίθεσης, το τσάκισμα εργατικών - λαϊκών δικαιωμάτων.
Δεν ξέρουμε, αν οι προσδοκίες της κυβέρνησης για καπιταλιστική ανάκαμψη ευοδωθούν ή όχι, με δεδομένο ότι οι προβλέψεις για τη διεθνή οικονομία είναι αντιφατικές. Το σίγουρο είναι ότι ο λαός, τα εργατικά - λαϊκά στρώματα πληρώνουν τις προϋποθέσεις για αυτήν, ενώ δεν θα απολαύσουν τα «αποτελέσματά» της. Αφού αυτή η ανάκαμψη, αναιμική ή όχι, θα συνοδευτεί από ένταση της εκμετάλλευσης, χωρίς βεβαίως να γίνεται συζήτηση για ανάκτηση απωλειών και δικαιωμάτων, πολύ περισσότερο για ικανοποίηση των σύγχρονων εργατικών - λαϊκών αναγκών. Τα περί θετικού ισοζυγίου προσλήψεων - απολύσεων μόνο ως αστείο μπορούν να ακουστούν, όταν είναι δεδομένο ότι η ανάκαμψη όχι μόνο δεν πρόκειται να αντιμετωπίσει τη μεγάλη ανεργία, αλλά και ότι όποιες θέσεις εργασίας υπάρξουν θα είναι χωρίς δικαιώματα, κακοπληρωμένες, ασταθείς κ.λπ.
Η ίδια η εφημερίδα που πανηγυρίζει για το σφαγιασμό ενός λαού και τη σανίδα σωτηρίας στους καπιταλιστές - γιατί το πρώτο προϋποθέτει το δεύτερο - εξηγεί με λεπτομέρειες πού οφείλεται αυτή η «αντιστροφή κλίματος»: «Η συμφωνία με τους δανειστές, η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, ο αναπτυξιακός νόμος, η ολοκλήρωση της αξιολόγησης». Αυτό είναι το κλειδί της επιτυχίας για την κυβέρνηση που οδηγεί σε θετικά αποτελέσματα για την οικονομία. Μόνο που όλα τα παραπάνω τι σημαίνουν; Σκληρά αντιλαϊκά μέτρα, ζεστό χρήμα στους τραπεζίτες, κίνητρα για καπιταλιστικές επενδύσεις, έγκριση όλου του αντιλαϊκού πλαισίου από τους δανειστές. Αλλωστε, η ίδια εφημερίδα χειροκροτεί την αύξηση φορολογικών εσόδων, δηλαδή τη φοροαφαίμαξη του λαού. Οι προβλέψεις των τραπεζιτών, που λένε ότι θα διαψευστούν οι Κασσάνδρες για την οικονομία, σηματοδοτούν, άλλωστε, και την πολιτική τους στήριξη στην κυβέρνηση που διαχειρίζεται «άψογα» τις υποθέσεις τους. Ερχεται να προστεθεί στην πολιτική στήριξη διαφόρων τμημάτων του κεφαλαίου (ΣΕΒ, ΣΕΤΕ κ.λπ.), αλλά και των εκπροσώπων της ΕΕ που δηλώνουν την ικανοποίησή τους για το έργο της κυβέρνησης.
Το για ποιον προαναγγέλλει ο ΣΥΡΙΖΑ την ανάκαμψη είναι ξεκάθαρο. Το ποιος θα ωφεληθεί είναι επίσης ξεκάθαρο. Ο λαός μπορεί να προσδοκά τη δική του «ανάκαμψη» μόνο μέσα από τον αγώνα του, για να φρενάρει όλα όσα τού ετοιμάζουν κυβέρνηση και μεγάλο κεφάλαιο. Ενας αγώνας που μπορεί να φτάσει μέχρι την οριστική έξοδο από το τούνελ της καπιταλιστικής βαρβαρότητας.

Ο ένας κόβει, ο άλλος ράβει... για το «Πανεπιστήμιο ΑΕ»

Ο ένας κόβει, ο άλλος ράβει... για το «Πανεπιστήμιο ΑΕ»

Εναν πολύ αποκαλυπτικό «διάλογο», για την Ανώτατη Εκπαίδευση κομμένη και ραμμένη στις απαιτήσεις του κεφαλαίου, φιλοξένησε η «Καθημερινή» στα κυριακάτικα φύλλα της στις 3 και 10 Γενάρη. Ο άτυπος αυτός διάλογος ήταν ανάμεσα στον δήμαρχο Θεσσαλονίκης και τον πρύτανη του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Και είναι αποκαλυπτικός, γιατί δείχνει ακριβώς την κατεύθυνση των αντιεκπαιδευτικών αλλαγών. Αλλά και γιατί αποκαλύπτει ότι οι «ενστάσεις» για τις αναδιαρθρώσεις, που φέρνει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ στην Ανώτατη Εκπαίδευση, όταν προέρχονται από άλλες αστικές πολιτικές δυνάμεις, τμήματα του κεφαλαίου και λοιπούς φορείς και «προσωπικότητες» όχι μόνο δεν έχουν καμία σχέση με τις ανάγκες φοιτητών και αποφοίτων, αλλά αντίθετα στοχεύουν στο πώς η αντιδραστική στρατηγική του κεφαλαίου για την Ανώτατη Εκπαίδευση θα εφαρμοστεί ακόμα πιο γρήγορα και αποτελεσματικά. Ρίχνοντας έτσι ακόμα περισσότερο νερό στο μύλο των αντιεκπαιδευτικών αλλαγών.

***

Ας δούμε πρώτα, γιατί εξανίσταται ο Μπουτάρης στο άρθρο του της 3ης Γενάρη:
«...τα ΑΕΙ της Θεσσαλονίκης, το ΑΠΘ και το Πανεπιστήμιο της Μακεδονίας, εξαιτίας του αποτυχημένου μοντέλου διακυβέρνησής τους, που η σημερινή κυβέρνηση φιλοδοξεί να νεκραναστήσει, έχουν αποτύχει (...) να διαδραματίσουν ρόλο καταλύτη στην αναδιαμόρφωση του παραγωγικού μοντέλου της Μακεδονίας, (...) μια που η σύνδεση της πανεπιστημιακής έρευνας με την παραγωγική διαδικασία υπήρξε ισχνότατη. Απέτυχαν να δημιουργήσουν μια φιλοπρόοδη, ανοιχτών οριζόντων τοπική ηγεσία στελεχών, κεφαλαιούχων και πνευματικών ανθρώπων (...) Απέτυχαν να διεθνοποιήσουν την εκπαιδευτική τους δραστηριότητα, δεν μπόρεσαν δηλαδή να προσελκύσουν χιλιάδες αλλοδαπούς φοιτητές στη Θεσσαλονίκη, που θα είχαν αντίκτυπο στην οικονομία της πόλης ακόμη μεγαλύτερο του τουρισμού (...) Εν τω μεταξύ, τα μικρά ιδιωτικά ιδρύματα της πόλης, τα κολέγια, έχουν ήδη τεκμηριώσει τις τεράστιες δυνατότητες για τα ΑΕΙ της Θεσσαλονίκης, στην προσέλκυση αλλοδαπών φοιτητών».
Με δυο λόγια, ο δήμαρχος της Θεσσαλονίκης εξανίσταται γιατί λέει τα ΑΕΙ δε λειτούργησαν όσο έπρεπε τα προηγούμενα χρόνια με τα «αγοραία κριτήρια», με ακόμα μεγαλύτερη υπηρέτηση των αναγκών των επιχειρηματικών ομίλων και με αντίστοιχους απόφοιτους, με ρόλο ενίσχυσης της οικονομίας της Βόρειας Ελλάδας, προσελκύοντας ξένους φοιτητές όπως τα τουριστικά γραφεία φέρνουν τουρίστες, ως επιχειρήσεις - πραματευτάδες του εμπορεύματος - μόρφωση «όπως τα κολέγια». Και μάλιστα ο δήμαρχος δεσμεύεται ότι θα συνεχίσει να δίνει τη «μάχη» για το πανεπιστήμιο - επιχείρηση, προτείνοντας ακόμα και την εισαγωγή διδάκτρων «500 περίπου ευρώ για κάθε φοιτητή, που θα καθιστούσε την πλειοψηφία του φοιτητικού σώματος "ιδιοκτήτη" της αναβάθμισης του πανεπιστήμιου»!
Βέβαια, μάλλον άδικα κατηγορεί για όλα αυτά το «αποτυχημένο μοντέλο διακυβέρνησης των πανεπιστημίων», πόσο μάλλον όταν μιλάμε για το ΑΠΘ, που, αξιοποιώντας ακριβώς αυτό το μοντέλο, έχει αναδειχτεί σε ένα από τα «πρωτοπόρα» πανεπιστήμια στην εισαγωγή των αντιεκπαιδευτικών αναδιαρθρώσεων και στην προώθηση του «Πανεπιστημίου ΑΕ».
Γι' αυτό και την περασμένη Κυριακή, ο κ. Π. Μήτκας, πρύτανης του ΑΠΘ, «βγήκε από τα ρούχα του» και απάντησε στο «άρθρο - πρόκληση», όπως το χαρακτηρίζει, του «ρέκτη δημάρχου». Και τι του λέει; Μήπως ότι το πανεπιστήμιο δεν είναι επιχείρηση και σούπερ μάρκετ; Οτι δεν υπάρχει, για να εξυπηρετεί τις κάθε φορά ανάγκες των επιχειρηματιών και την κερδοφορία τους; Οτι είναι απαράδεκτη η συζήτηση για δίδακτρα; Οχι, βέβαια! Του λέει αυτά να πάει να τα πει αλλού, γιατί «με τον δήμαρχο συμφωνούμε πως το πανεπιστήμιο, και ιδιαίτερα το δημόσιο πανεπιστήμιο, (...) οφείλει να αποτελεί μοχλό ανάπτυξης και συνεχούς προόδου της κοινωνίας. Είναι γεγονός πως στο πανεπιστήμιο επί δεκαετίες κατασυκοφαντήθηκε η επιχειρηματικότητα και δαιμονοποιήθηκε το κέρδος». Του λέει, δηλαδή, ότι το πανεπιστήμιο - επιχείρηση και με στόχο να υπηρετεί την κερδοφορία των επιχειρηματιών (που τη βαφτίζει προκλητικά και «πρόοδο της κοινωνίας») είναι και δικό του όραμα!
Περί αυτού φέρνει και αποδείξεις, όπως τα «22 μνημόνια συνεργασίας» και «τις 11 αναπτυξιακές συμπράξεις με φορείς της πόλης» και τους 3.200 εργαζόμενους και επιστήμονες του ΑΠΘ που δεν πληρώνονται από το κράτος (αλλά δε μας λέει με τι καθεστώς δουλεύουν). Και κατόπιν τούτων, κάνει έκκληση: «Ας καθίσουμε, επιτέλους, κυβέρνηση, τοπική αυτοδιοίκηση, πανεπιστήμια και κοινωνικοί φορείς γύρω από ένα τραπέζι για να συμφωνήσουμε σε ένα αναπτυξιακό μοντέλο για την ελληνική τριτοβάθμια εκπαίδευση. Το πανεπιστήμιο βάζει τις ιδέες, την τεχνογνωσία, τον δυναμισμό και την καινοτομία. Οι πολιτικοί, σε όλα τα επίπεδα, μπορούν να εγγυηθούν την τήρηση της όποιας συμφωνίας για τουλάχιστον 10 χρόνια;».

***

Τι δείχνουν όλα τα παραπάνω; Οτι ο στόχος του ΣΕΒ και άλλων επιχειρηματικών φορέων που έχουν διατυπώσει την απαίτηση για πιο στενή σύνδεση της Ανώτατης Εκπαίδευσης και της Ερευνας με τις ανάγκες κερδοφορίας των επιχειρηματικών ομίλων, έχει πολλά «ευήκοα ώτα». Οχι μόνο στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ που έχει στα σκαριά του ψευτοδιαλόγου όλες τις αντιδραστικές αλλαγές, αλλά και σε όσους «τη σπρώχνουν» να υλοποιήσει ακόμα πιο γρήγορα και σταθερά τις αλλαγές αυτές. Σύμμαχοι είναι, παρά τα «ενδοοικογενειακά καβγαδάκια».
Απέναντι σε αυτούς, οι φοιτητές και σπουδαστές, τα παιδιά των λαϊκών οικογενειών έχουν τους δικούς τους συμμάχους: Μαζί με τους εργαζόμενους και το λαό να διεκδικήσουν Πανεπιστήμιο και Ερευνα στην υπηρεσία των λαϊκών αναγκών και όχι της κερδοφορίας των καπιταλιστών.