Μακρύς ο δρόμος

 Μακρύς ο δρόμος

Η μαραθώνια πορεία κατά της ανεργίας, που ξεκίνησε σήμερα από την Πάτρα, θυμίζει συνειρμικά τα κατορθώματα του Αθηναία δρομέα Φειδιππίδη, που κινούνται ανάμεσα στο μύθο και την ιστορία. Δεν ξέρω αν οι δικοί μας στο τέλος αναφωνήσουν ξέπνοοι "νενικήκαμεν", γιατί η πορεία προς την τελική νίκη θα 'ναι πολύ πιο δύσκολη και μακροχρόνια από αυτό το εγχείρημα, κάτι σαν μαραθώνιος διαρκείας σε ανήφορο, με ρυθμό σπρίντερ. Κι είναι νωρίς μάλλον, για να συγκεντρώσει κανείς τώρα τα ευτράπελα της διαδρομής, όπως η προϋπάντηση αρκετών χιλιάδων διαδηλωτών (που λιγόστευαν στην πορεία, σαν τους συντρόφους του Οδυσσέα) από τον μητροπολίτη Πατρών στον Άγιο Βασίλειο, που προσάρμοσε το λόγο στο κοινό του, και θύμισε στο Red Fly Παπά-Τσε ή κάτι από τον πατέρα-Ανυπόμονο. Το βράδυ στο Αίγιο όμως, μπορεί να τους περιμένει ο μητροπολίτης Αιγιαλείας, να τους υποδεχτεί με καυτό λάδι, και να τους φέρει στα ίσια τους.

Σε κάθε περίπτωση, αυτή η σύνδεση προσφέρεται για μια σειρά συνειρμούς παρμένους από την αρχαιότητα. Δε θα σταθούμε ξανά στην επισήμανση του Κάουτσκι -που είχαμε δει σε ένα πρόσφατο κείμενο- για το αδιέξοδο της ύστερης αρχαιότητας, που θα μπορούσε να οδηγηθεί, απ' την εσωτερική λογική της εξέλιξης των πραγμάτων, στο πέρασμα στην κεφαλαιοκρατία, αλλά δεν είχε τις υλικές προϋποθέσεις για κάτι τέτοιο (πρωταρχική συσσώρευση) κι έφτασε σε μια παρατεταμένη παρακμή. Η οποία θυμίζει κάπως τη δική μας εποχή, εποχή περάσματος στο σοσιαλισμό, που σημαδεύτηκε όμως από το πισωγύρισμα της αντεπανάστασης και την παρακμή της σύγχρονης βαρβαρότητας ενός εκμεταλλευτικού συστήματος που σαπίζει.

Ένας αρκετά ιντριγκαδόρικος όσο κι αντιδιαλεκτικός παραλληλισμός είναι αυτός που παρουσιάζει τη συμμαχία της Δήλου με το σύγχρονο Νατοϊκό συνασπισμό, με επίκεντρο του 'ελεύθερου κόσμου' την Αθήνα ως υπέρμαχο της δημοκρατίας και της καλλιτεχνικής δημιουργίας, που συγκρούστηκε με την ολιγαρχική και στρατοκρατούμενη Σπάρτη, με τον Καιάδα, που διατηρούσε κάποια στοιχεία της πρωτόγονης κομμουνιστικής κοινωνίας.

Μερικές σύντομες παρατηρήσεις στα παραπάνω: ο πρωτόγονος κομμουνισμός δεν είναι (ούτε καν ανώριμος) κομμουνισμός. Το σημερινό Χόλιγουντ δεν εκπροσωπεί ούτε κατά προσέγγιση το ωραίο στην τέχνη, όπως αυτό εκφράστηκε στο χρυσό αιώνα του Περικλή. Η θέση της γυναίκας στη Σπάρτη ήταν πολύ ανώτερη σε σχέση με τη δημοκρατική Αθήνα -κάτι που μας δείχνει πόσο σχετική είναι η χρήση κάποιων όρων. Ένας από αυτούς τους όρους είναι η δημοκρατία. Κι η βασική ομοιότητα της σύγχρονης αστικής δημοκρατίας με την αθηναϊκή δουλοκτητική κοινωνία είναι ίσως ότι οι σημερινοί μισθωτοί σκλάβοι είναι τυπικά ελεύθεροι κι αποφασίζουν δημοκρατικά με τη δική τους ψήφο για ένα μέλλον, που δεν ορίζουν, ούτε καν έμμεσα.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει (παρά τα γενικότερα λάθη και τις αδυναμίες της συγγραφέα) μια μελέτη της Έλλης Παππά για την παρουσία και συμβολή των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων στο Κεφάλαιο του Μαρξ. Από όπου μπορούμε να κρατήσουμε ότι η διπλή φύση ενός προϊόντος-εμπορεύματος, που έχει αφηρημένη ανταλλακτική αξία και συγκεκριμένη αξία χρήσης, ήταν ήδη γνωστή στον Αριστοτέλη. άσχετα αν ο σύγχρονος αστικός μεσαίωνας αποσιωπά και τα πιο στοιχειώδη.

Αξίζει να σημειώσουμε άλλα δύο στοιχεία.
Το πρώτο αφορά την ετυμολογία και την πραγματική σημασία της λέξης 'πειθαρχία', που επικράτησε κακώς να νοείται ως πειθαναγκασμός, ενώ στην πραγματικότητα προσεγγίζει το μαρξιστικό ορισμό της (συνειδητής) πειθαρχίας σε ένα σκοπό, καθώς αυτό που άρχει, που επικρατεί, είναι η πειθώ. Και μόνο όταν κάποιος είναι πραγματικά πεισμένος για κάτι, για τη σημασία του, μπορεί να πειθαρχήσει ουσιαστικά και το εφαρμόσει-εκτελέσει σωστά.

Το δεύτερο στοιχείο είναι εξίσου εντυπωσιακό και προέρχεται από τη Θεογονία του Ησίοδου, όπου η Βία και το Κράτος αναφέρονται ως αδέλφια, τέκνα της Στυγός και του Πάλλαντα. Οι αρχαίοι έλληνες γνώριζαν πολύ καλά, αυτό που αγνοούν ακόμα και σύγχρονοι θεωρητικοί: ότι η βία δηλ είναι βασικό και αναπόσπαστο συστατικό του κράτους. Κάτι που δείχνει με τη σειρά του πόσο υποκριτική είναι η μικροαστική υστερία ενάντια στη δικτατορία του προλεταριάτου, αλλά και τον παραλογισμό αυτών των διαδεδομένων, πλην κενών περιεχομένου, κλισέ, πχ για επανίδρυση του κράτος (δηλ της βίας), ένα πιο δίκαιο κράτος, ή το περίφημο "δεν υπάρχει κράτος".

Η στείρα προγονολατρεία (για τους έλληνες που μεγαλουργούσαν όταν οι άλλοι έτρωγαν βελανίδια, κτλ) είναι ο πιο βέβαιος μάρτυρας ότι αποδίδονται κούφιες τιμές, που αντιγράφουν το γράμμα κι όχι το πνεύμα, και στέκονται αναχρονιστικά πίσω ακόμα κι από το κεκτημένο των λαών της αρχαιότητας

Υγ: ...δεν είσαι μόνος

Οι σχέσεις μας με τα πράγματα

Οι σχέσεις μας με τα πράγματα

-Τα πράγματα δεν πάνε πολύ καλά, ξέρεις...
-Τα πράγματα, ξέρεις, δεν πάνε από μόνα τους. Εμείς τα κινούμε προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση. Κι είναι χρόνια τώρα, που τα πράγματα (πάει να πει οι αντικειμενικές συνθήκες) περιμένουν εμάς να ωριμάσουμε (κι όχι αντίστροφα), να πάψουμε να ελπίζουμε σε μεταφυσικές λύσεις έξω από τον πραγματικό κόσμο και να κάνουμε κάτι, για να αλλάξουμε τη ροή των πραγμάτων και να φτάσουμε στην αταξική κοινωνία του μέλλοντος, τον κομμουνισμό. Που για εμάς (δηλ για τους κλασικούς, συνεπώς και για εμάς) δεν είναι παρά η πραγματική κίνηση που καταργεί τη σημερινή κατάσταση των πραγμάτων κι όχι ένα ιδεώδες στο οποίο πρέπει να προσαρμοστεί η πραγματικότητα.

Οι σχέσεις μας με τα πράγματα είναι ιδιαίτερες, γιατί συχνά αντικαθιστούν τους ανθρώπους και μας τους θυμίζουν, αποκτούν συναισθηματική αξία, όπως τα στέκια της αγαπημένης μας πόλης, που είναι μάρτυρες των ωραίων μας στιγμών, με τους δικούς μας ανθρώπους, αλλά χωρίς αυτούς δε θα ήταν παρά μια σειρά μπάζα, παγερά κι αδιάφορα, σαν τσιμέντο.

Κάτι αντίστοιχο από την ανάποδη γίνεται και στο φετιχισμό του εμπορεύματος, όπου ο έμπορος βλέπει τον πελάτη σαν χρήμα, και τη σύνδεσή του με την αγορά (δηλ με τους άλλους παραγωγούς) δια των εμπορευμάτων του, που πρέπει να πουληθούν πάση θυσία -κι αυτή είναι μία από τις βασικές μορφές αλλοτρίωσης.

Όταν όμως οι κλασικοί λένε πως στην κοινωνία του μέλλοντος θα περάσουμε από τη διαχείριση ανθρώπων στη διαχείριση πραγμάτων εννοούν μεταξύ άλλων πως ο εργάτης θα πάψει να είναι και αυτός αντικείμενο, εξάρτημα της (παραγωγικής) μηχανής και γρανάζι χωρίς βούληση, που σωρεύει ζωντανή εργασία για να ταΐσει το βρικόλακα της νεκρής (κεφάλαιο) και να το γιγαντώσει. Και πως η διεύθυνση της παραγωγής θα απλοποιηθεί σε τέτοιο βαθμό, που δε θα υπάρχουν έμψυχα εκτελεστικά όργανα κι ο καθένας θα αφιερώνει το χρόνο του στους δικούς του δημιουργικούς σκοπούς και όχι σε κάτι που του είναι ξένο κι αδιάφορο.

Η σχέση μας με τα πράγματα είναι στον πυρήνα της συνείδησης που διαμορφώνουμε. Όχι μόνο ως προς την αισιόδοξη ή απαισιόδοξη στάση για το αν μπορούμε να τα γνωρίσουμε και συνεπώς να τα αλλάξουμε. Αλλά με την έννοια πως το είναι καθορίζει τη συνείδηση. Αλλά αυτό δε γίνεται μηχανικά και μονοσήμαντα.

Ο πλούτος εκμαυλίζει συνειδήσεις αλλά η αφαίρεσή του δεν τις ριζοσπαστικοποιεί αυτομάτως. όπως δείχνει η πείρα της μεταπολεμικής και μεταπολιτευτικής Ελλάδας. Το χρήμα δε μένει στάσιμο μέσα σε σεντούκια, αλά κινείται και ζητάει να γίνει κεφάλαιο, όπως δείχνει κι η πείρα των σοσιαλιστικών χωρών, την ίδια περίπου περίοδο.

Η προοπτική της κοινωνίας του μέλλοντος δε θα κριθεί από τη σχέση μας με τα πράγματα κι από το αν ένα μεγάλο κομμάτι του κόσμου χάσει την περιουσία του και δεν έχει να χάσει παρά μονάχα τις αλυσίδες του, γιατί οι αλυσίδες αυτές αφορούν κυρίως το μυαλό. Κι ένας πνευματικά υπόδουλος λαός θα παζαρεύει απλώς πόσα θα χάσει κάθε φορά, ενώ ο συνειδητοποιημένος, αγωνιζόμενος λαός μετράει τη δύναμή το στην πάλη του και την αλληλεγγύη και όχι με το χρήμα και την κοινωνική του θέση.

Η σοσιαλιστική προοπτική θα κριθεί από έλλογα κι έμψυχα (επαναστατικά) υποκείμενα, με συνείδηση και αξιοπρέπεια -που είναι η βασική προϋπόθεση για τον αγώνα και δεν (εξ)αγοράζεται με όλα τα αγαθά του κόσμου. Από ένα λαό που δε θα τρέμει το φυλλοκάρδι του μη τυχόν χάσει τη θεσούλα του και τη μίζερη ζαχαρένια του και που θα μετράει πάνω από όλα τη σχέση του με τους ανθρώπους και όχι με τα πράγματα. Που θα υπάρχουν απλώς για να τα χειριζόμαστε και όχι για να γεμίζουν (υποκαθιστούν) τα κενά που μας αφήνουν οι άνθρωποι, σαν ένα είδος φετιχισμού της ανθρωπότητας ως σύνολο.

Σκέφτομαι και γράφω από το Μπρεζνιεφικό απολίθωμα

ΞΕΚΙΝΗΣΕ Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΟΡΕΙΑ

ΞΕΚΙΝΗΣΕ Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΟΡΕΙΑ

ΔΟΥΛΕΙΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ,ΔΟΥΛΕΙΑ ΜΕ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ και ΟΧΙ ΑΠΛΑ "ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΙΜΟΙ "

Κώστας Πελετίδης 

«Όταν μιλάμε για ανεργία μιλάμε για φτώχεια, όταν μιλάς για φτώχεια, μπορεί να φτάσεις και μέχρι εξαθλίωση. Αυτά δεν είναι να τα παρατηρείς. Είναι να αγωνιστείς» 

«Μέχρι εδώ και μη παρέκει ο λαός μας δεν είναι πρόβατα επί σφαγή. Μπαίνουμε στον αγώνα για να διεκδικήσουμε αυτά που δικαιούται ο λαός μας».

Στο ύψος του Άγιου Βασιλείου, έξω από την Πάτρα, βρίσκεται αυτή τη στιγμή η μεγάλη πορεία για την ανεργία που διοργανώνει ο Δήμος Πατρέων. Η πόλη της Πάτρας γέμισε νωρίτερα το πρωί από ένα μεγάλο λαϊκό ποτάμι που ξεχύθηκε σε ολόκληρη την πόλη, ξεπροβοδίζοντας με τον καλύτερο τρόπο τους οδοιπόρους στην αφετηρία της διαδρομής των 220 χιλιομέτρων ως την Αθήνα.

Χαρακτηριστικό της διαδρομής ως τώρα η συνεχής προσθήκη του κόσμου από τις γειτονιές της Πάτρας, από την Ανθούπολη ως τα Μποζαΐτικα, όπως και η θερμή υποδοχή του κόσμου που βγήκε στα μπαλκόνια, στις πόρτες των μαγαζιών, στις καφετέριες για να υποδεχτεί την πορεία από όπου περνούσε.

Στον Αγιο Βασίλειο τους υποδέχτηκε ο Μητροπολίτης Πατρών Χρυσόστομος, ο οποίος συνεχάρη τον  δήμαρχο και τη δημοτική αρχή για την αγωνιστική πρωτοβουλία και το αγωνιστικό φρόνημά τους και δήλωσε τη συμπαράστασή του (ακούστε ΕΔΩ).

Στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Πατρών, την πορεία υποδέχτηκαν εργαζόμενοι του νοσοκομείου και αντιπροσωπεία από το Νομαρχιακό Τμήμα της ΑΔΕΔΥ. «Αυτή την περίοδο είμαστε σε κινητοποιήσεις, με αιχμή το Ασφαλιστικό. Είμαστε κοντά στην πρωτοβουλία του δημάρχου και της πόλης μας. Εγώ είμαι από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείου του Ρίου στο οποίο λείπουν 500 συνάδελφοι για να μπορέσει να λειτουργήσει. Έχουμε 500 κενές οργανικές θέσεις τη στιγμή που οι υγειονομικοί δεν προσλαμβάνονται εδώ, αλλά βλέπουν την πόρτα του εξωτερικού προκειμένου να δουλέψουν», δήλωσε ο Αποστόλης Αθανασόπουλος από τους εργαζόμενους.

Στον Άγιο Βασίλειο, την πορεία υποδέχτηκε ο Σύλλογος Μαζικού Αθλητισμού «Η Ζεύξη». Ο πρόεδρος του Συλλόγου, Δ. Πυλιοτόπουλος, δήλωσε: «Σήμερα όλος ο λαός, όλοι οι αθλούμενοι, όλος ο κόσμος συμμετέχουμε σε αυτή τη διεκδίκηση για καλύτερες μέρες για όλους μας, για δουλειά, για εργασία», ενώ πρόσθεσε πως «αγκαλιάζουμε αυτή την προσπάθεια που είναι προς θετική κατεύθυνση και ελπίζουμε να φέρει κάποιο αποτέλεσμα». 

902 πορταλ

Η συζήτηση περί "διαφθοράς" ως "πλυντήριο" της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης

Η συζήτηση περί "διαφθοράς" ως "πλυντήριο" της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης

H προ ημερήσιας διάταξης συζήτηση στη Βουλή, την περασμένη Τρίτη, για τη Δικαιοσύνη, που πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία της κυβέρνησης, ήταν μία ακόμα από εκείνες τις συζητήσεις που τα αστικά κόμματα, νιώθοντας τη λαϊκή πίεση και δυσαρέσκεια, θέλοντας να συσκοτίσουν τη σύγκλισή τους σε θέσεις και προτάσεις διαχείρισης, ανέσυραν από τα συρτάρια τη γνωστή και πάντα προσφερόμενη για αντιπερισπασμούς σκανδαλολογία, την πάταξη της διαφθοράς, «τα καθαρά χέρια». Ο «καβγάς» ήταν φανερό πως έγινε για το «πάπλωμα», συν τοις άλλοις κι απ' την ταύτιση των αιχμών της προπαγάνδας τους, στοχευμένων στην υπεράσπιση συνολικά του συστήματος που υπηρετούν απ' τη θέση που τους έχει αναθέσει.

Αιχμή 1η: Η διαφθορά ως αιτία της κρίσης

«Η έξοδος από την κρίση, η ανασυγκρότηση και ο δημοκρατικός μετασχηματισμός της χώρας είναι αδύνατο να επιτευχθούν αν το σύστημα διαπλοκής, διαφθοράς δεν ξεριζωθεί αποφασιστικά» (Αλ. Τσίπρας).

Ο ισχυρισμός αυτός αποτελεί μόνιμη επωδό των αστικών κομμάτων απ' όταν ξέσπασε η καπιταλιστική κρίση. Την κρίση δεν την προκάλεσαν η διαφθορά και τα σκάνδαλα, δεν έφαγαν τα λεφτά κάποιοι και έτσι «φαλίρισε» η οικονομία. Η κρίση βρίσκεται στο DNA του καπιταλισμού, οφείλεται στην ίδια του τη βασική λειτουργία, την παραγωγή με σκοπό το κέρδος, στον ανταγωνισμό, στην αναρχία της παραγωγής, όλα αυτά δηλαδή που οδηγούν σε υπερπαραγωγή και υπερσυσσώρευση κεφαλαίου, που δεν μπορεί να αξιοποιηθεί τόσο κερδοφόρα όσο θα ήθελαν οι καπιταλιστές. Ο ισχυρισμός αυτός, στην ουσία, υποστηρίζει ότι μπορεί να υπάρξει ένας υγιής καπιταλισμός, αδιάφθορος, χωρίς κρίσεις. Αυτό είναι το μέγα ψέμα.

Καταρχήν, ακόμα και ο «αδιάφθορος» καπιταλισμός δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς το μέγα σκάνδαλο των σκανδάλων, την καπιταλιστική εκμετάλλευση, που είναι η αιτία της φτώχειας, της ανεργίας, των διαλυμένων εργασιακών σχέσεων, του χτυπήματος δικαιωμάτων και κατακτήσεων.

Ετσι, όταν αναφέρονται στη «διαφθορά» οι απολογητές του σάπιου αυτού συστήματος, δεν εννοούν ως τέτοια, για παράδειγμα, τη διατήρηση απ' όλες τις κυβερνήσεις του νόμου 27/1975, που καθορίζει τις 60 ειδικές φοροαπαλλαγές που απολάμβαναν και απολαμβάνουν οι εφοπλιστές και ευθύνονται για το γεγονός ότι το κράτος έχει λιγότερα έσοδα από τους εφοπλιστές απ' ό,τι από τα παράβολα των μεταναστών. Ούτε εννοούν τη μείωση των φορολογικών συντελεστών των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων, ταυτόχρονα με την εκτίναξη της φορολόγησης των λαϊκών στρωμάτων. Ούτε την αδρή κρατική στήριξη των τραπεζών, τη στιγμή που πετσοκόβονται οι κρατικές δαπάνες για Παιδεία, Υγεία, Ασφάλιση. Ούτε θεωρείται γι' αυτούς διαφθορά η ψήφιση νόμων που μειώνουν μισθούς και συντάξεις, αυξάνουν τη φορολόγηση των λαϊκών στρωμάτων και προσαρμόζουν τις εργασιακές σχέσεις στις ανάγκες των καπιταλιστικών κερδών.

Ο ...τίμιος καπιταλισμός στον οποίο ομνύουν δεν είναι παρά το σύστημα όπου τα κέρδη, ο ασύλληπτος πλούτος των λίγων είναι η άλλη όψη της ανείπωτης φτώχειας και ανέχειας των πολλών. Πάνω σ' αυτή τη μέγιστη ατιμία απ' τη σκοπιά των λαϊκών συμφερόντων, αναπτύσσονται και διακλαδώνονται και οι υπόλοιπες. Μάλιστα, αυτό που στην Ευρώπη θεωρείται σκάνδαλο δεν αντιμετωπίζεται ως τέτοιο στις ΗΠΑ. Εκεί π.χ. είναι καθ' όλα νόμιμο να χρηματοδοτούν τα μονοπώλια το πολιτικό τους προσωπικό, ενώ στη Γερμανία το «σκάνδαλο» της δεκαετίας του 1990 ήταν η χρηματοδότηση του καγκελαρίου Χ. Κολ και του σημερινού υπουργού Οικονομικών, Β. Σόιμπλε, με δύο εκατομμύρια μάρκα από τον μεγαλέμπορο όπλων Χ. Σράιτερ.

Αυτή η επιχειρηματολογία όχι μόνο αθωώνει την επιδίωξη του μέγιστου κέρδους ως πηγής των λαϊκών δεινών, αλλά και την καθαγιάζει στα μάτια του λαού, διαχωρίζοντας σε υγιή και μη υγιή την επιχειρηματικότητα, ωθώντας τον επί της ουσίας να στρατευτεί υπέρ των επιδιώξεων της υποτιθέμενης υγιούς. Η απαίτηση για άμεση και μέχρι τέλους διαλεύκανση όλων των σκανδάλων, που έρχονται στην επιφάνεια, δεν πρέπει να οδηγεί σε αποπροσανατολισμό το λαό, για να συγκαλυφτούν οι πραγματικές αιτίες των λαϊκών προβλημάτων. Τα διάφορα σκάνδαλα αποτελούν την άλλη όψη του νομίσματος της αντιλαϊκής πολιτικής που τον φορτώνει με νέα βάρη.

Αιχμή 2η: Υπάρχει δυνατότητα για τίμιο καπιταλισμό

«Ο ΣΥΡΙΖΑ θα τελειώσει το καθεστώς της ανομίας» (Ρ. Σβίγκου).

«Στο τέλος της τετραετίας θα κριθούμε όλοι, αλλά αφ' ότου έχουμε βγάλει τη χώρα από την κρίση, με την κοινωνία όρθια και με τον λαό να έχει επιτέλους δει αυτή η χώρα να έχει δικαιοσύνη και δικαίωση, να αναπνέει με δικαιοσύνη» (Αλ. Τσίπρας).

Οσο περισσότερο αποκαλύπτεται το αποκρουστικό πρόσωπο του συστήματος της εκμετάλλευσης, τόσο μεγαλύτερη προσπάθεια καταβάλλει το πολιτικό του προσωπικό να πείσει το λαό ότι είναι δυνατόν το σάπιο αυτό σύστημα να γίνει τίμιο, πιο ενάρετο, φιλικό προς τους εργαζόμενους.

Η ίδια η πείρα έχει επιβεβαιώσει ότι σε μία κοινωνία, όπου κάνουν κουμάντο τα συμφέροντα των λίγων, που αλληλοδιαπλέκονται και συνεργάζονται νόμιμα με το κράτος, δηλαδή πάνω από το τραπέζι, είναι νομοτελειακό να αναπτύσσονται οι συναλλαγές τους και κάτω από το τραπέζι. Συναλλαγές που αφορούν όλα τα όργανα του κράτους και την κυβέρνηση, τη διοίκηση, τη Βουλή, τη Δικαιοσύνη κ.ο.κ.

Η λεγόμενη διαφθορά αποτελεί το απαραίτητο συμπλήρωμα της νόμιμης επιδίωξης του καπιταλιστικού κέρδους. Η παράβαση του αστικού δικαίου προς όφελος της κερδοφορίας φαίνεται ότι αποτελεί απλώς την άλλη όψη του νομίσματος της παραγωγής δικαίου προς όφελος της καπιταλιστικής κερδοφορίας. Το συμπέρασμα αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι τα φαινόμενα αυτά αγκαλιάζουν ολόκληρο τον καπιταλιστικό κόσμο.

Από όλα τα παραπάνω απορρέει το συμπέρασμα ότι όποια πολιτική δύναμη δεν αμφισβητεί την κυριαρχία του κεφαλαίου στην οικονομία, οποιαδήποτε πολιτική δύναμη αποδέχεται ως αιώνιο τον καπιταλιστικό τρόπο οργάνωσης της οικονομίας και της κοινωνίας, στηρίζει αντικειμενικά το πλαίσιο στο οποίο γιγαντώνονται αυτά τα φαινόμενα και γίνεται αναπόφευκτα μέρος - το θέλει δεν το θέλει, το επιδιώκει δεν το επιδιώκει - αυτής της διαπλοκής.

Αυτό το συμπέρασμα οφείλει να βγάλει ο λαός που αντιμετωπίζει καθημερινά στη ζωή του τα μεγαλύτερα σκάνδαλα, τις μεγαλύτερες τελικά αδικίες που έρχονται με μορφή ξανά χιονοστιβάδας, ως συνέχεια των προηγούμενων, και αφορούν το Ασφαλιστικό, το Φορολογικό, τα «κόκκινα» δάνεια, το σύνολο των αντιλαϊκών μέτρων που βάζουν ταφόπλακα σε δικαιώματα, στο ήδη εξαφανισμένο λαϊκό εισόδημα, στην ίδια τη ζωή του.

Η επιχειρηματολογία τους προσπαθεί να κόψει τον ομφάλιο λώρο που συνδέει τα φαινόμενα αυτά με το κυνήγι του κέρδους, παρουσιάζοντάς τα ως ζητήματα ηθικής, η καταπολέμηση των οποίων εξαρτάται από τη σχετική πολιτική βούληση. Γι' αυτό και όλοι τονίζουν την ανάγκη ενίσχυσης και βελτίωσης της λειτουργίας των ελεγκτικών μηχανισμών του κράτους και της Δικαιοσύνης, αφήνοντας άθικτο ή - ακόμα πιο σωστά - συμβάλλοντας στην ανάπτυξη του θερμοκηπίου μέσα στο οποίο ευδοκιμούν αυτά τα φαινόμενα.

Ταυτόχρονα, οι επιθέσεις εναντίον της διαφθοράς και η επίκληση της διαφάνειας αξιοποιούνται και για την προώθηση μιας σειράς επιδιώξεων του αστικού κράτους. Για παράδειγμα, η όλη συζήτηση για τη φοροδιαφυγή επικεντρώνεται στις μικρές επιχειρήσεις και αξιοποιείται ως μέσο επιτάχυνσης της συγκεντροποίησης της παραγωγής σε μια σειρά κλάδων, αλλά και αύξησης των κρατικών εσόδων. 'Η στο όνομα της καταπολέμησης της διαφθοράς και της διαπλοκής έχουν παρθεί μια σειρά από μέτρα, που μπορούν να γενικευθούν και να στραφούν και κατά λαϊκών ελευθεριών, όπως ευρείας κλίμακας παρακολουθήσεις, άρσεις απορρήτων των επικοινωνιών, σωματικές και κατ' οίκον έρευνες, χωρίς την τήρηση ούτε και αυτών των στοιχειωδών εγγυήσεων νομιμότητας.

Ο λαός σοφά θα πράξει να ανατρέξει και στη διεθνή εμπειρία, που επιβεβαιώνει τα αποτελέσματα επιχειρήσεων «κάθαρσης». Μία τέτοια στην Ιταλία, η επονομαζόμενη και «καθαρά χέρια», έφερε τον Μπερλουσκόνι. Σαν τη λερναία ύδρα, ένα περιστατικό διαφθοράς αντιμετωπίζεται και δέκα ξεφυτρώνουν ακριβώς γιατί παραμένει ανέγγιχτη η «μήτρα» που τα «γεννάει».

Αιχμή 3η: Ανεξάρτητη Δικαιοσύνη

«Θέλω να εξηγήσω την αντίληψή μας και να περιγράψω σε αδρές γραμμές το στρατηγικό μας σχέδιο για μια πραγματικά ανεξάρτητη και θεσμικά ισχυρή και προστατευμένη δικαστική εξουσία. Χρέος και αποστολή της εκτελεστικής αλλά και της νομοθετικής εξουσίας, με βάση το ίδιο το Σύνταγμα, είναι ακριβώς να εγγυάται την ανεξαρτησία, τη θεσμική κατοχύρωση, την εύρυθμη λειτουργία και την προστασία της Δικαιοσύνης από κάθε είδους παρεμβάσεις» (Αλ. Τσίπρας).

Η Δικαιοσύνη ποτέ δεν ήταν ούτε θα είναι ανεξάρτητη από την εκάστοτε κυβέρνηση, ούτε ουσιαστικά ούτε διαδικαστικά. Ουσιαστικά γιατί είναι υποχρεωμένη να εφαρμόζει, να ερμηνεύει τους νόμους που αποφασίζει η εκτελεστική εξουσία και ψηφίζονται στο Κοινοβούλιο. Διαδικαστικά γιατί η ηγεσία της Δικαιοσύνης διορίζεται από την εκάστοτε κυβέρνηση, αλλά και γιατί η Δικαιοσύνη αποτελεί θεσμό του κράτους και παίζει το δικό της ρόλο στο πλαίσιο του ενιαίου καταμερισμού αρμοδιοτήτων αυτού του κράτους και τελικά πάντα στόχο έχει την επιβολή του «δικαίου» της άρχουσας τάξης, που έχει και την πραγματική εξουσία.

Είναι γνωστός ο ρόλος και η θέση της Δικαιοσύνης στο πλαίσιο της αστικής εξουσίας και οικονομίας. Κι αυτό δεν αναιρείται από συγκρούσεις που γίνονται και για τον έλεγχο κρίσιμων θέσεων και μηχανισμών στο χώρο της Δικαιοσύνης. Την αλήθεια αυτή επιβεβαιώνει και η άρνηση των άλλων κομμάτων να υιοθετήσουν την πρόταση που το ΚΚΕ είχε καταθέσει στο πλαίσιο της προηγούμενης αναθεώρησης του Συντάγματος, για εκλογή της ηγεσίας της Δικαιοσύνης από ένα ευρύτερο εκλεκτορικό Σώμα, ως ένα ελάχιστο βήμα, για να χαλαρώσει κάπως ο ασφυκτικός εναγκαλισμός με την εκάστοτε κυβέρνηση που διορίζει την ηγεσία της και μέσω αυτής βεβαίως ελέγχει όλους τους κρίσιμους κρίκους.

Τα τελευταία χρόνια έγινε πιο απροκάλυπτος ο ταξικός ρόλος της, δηλαδή η αξιοποίησή της για την επιβολή της αντιλαϊκής πολιτικής, την εξυπηρέτηση των συμφερόντων των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων, σε βάρος των εργαζομένων, των λαϊκών στρωμάτων. Ως προς αυτό αψευδής μάρτυρας είναι η συνέχιση και ένταση της ποινικοποίησης των εργατικών και λαϊκών αγώνων, αλλά και ο νέος αντιδραστικός Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας, που ψήφισε εσπευσμένα η κυβέρνηση, μαζί με τη ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ και άλλα κόμματα, το περασμένο καλοκαίρι, ως προαπαιτούμενο του 3ου μνημονίου.

Γενικότερα, την τελευταία πενταετία περίπου, έχουν γίνει σημαντικές αλλαγές στην απονομή της δικαιοσύνης, σε αντιδραστική όμως κατεύθυνση, που αφορούν τις διαδικασίες σε όλα τα δικαστήρια. Αξιοποιώντας ως πρόσχημα το υπαρκτό πρόβλημα των σοβαρών καθυστερήσεων στην εκδίκαση των υποθέσεων, οι μεταρρυθμίσεις αυτές έχουν στόχο την πιο αποτελεσματική προσαρμογή της Δικαιοσύνης στις ανάγκες του μεγάλου κεφαλαίου, για γρήγορη, φθηνή και αποτελεσματική, για τα συμφέροντά του όμως, επίλυση των διαφορών και διευκόλυνση των επενδύσεών του.

Βασικές κατευθύνσεις είναι η ενίσχυση των εξωδικαστικών μορφών επίλυσης διαφορών (π.χ. διαμεσολάβηση, διαιτησία κ.ά.), δηλαδή μορφές ιδιωτικοποίησης της Δικαιοσύνης, διαδικασίες «fast track» για τη διεκπεραίωση υποθέσεων με σημαντικό οικονομικό ενδιαφέρον για ομίλους, όπως π.χ. στρατηγικές επενδύσεις, φορολογικές υποθέσεις και άλλα, εξασφάλιση της γρήγορης εφαρμογής των αντιλαϊκών νόμων.

Ταυτόχρονα, ως η άλλη όψη του ίδιου νομίσματος, η πρόσβαση στη Δικαιοσύνη για τους εργαζόμενους, για τα λαϊκά στρώματα, για το φτωχό κόσμο, προκειμένου να υπερασπιστούν τα όποια δικαιώματα έχουν απομείνει, γίνεται πανάκριβη και εξαιρετικά δύσκολη, αφού αυξάνονται διαρκώς τα κάθε είδους παράβολα, άλλα έξοδα, ενώ μπαίνουν και νέα τυπικά - δικονομικά εμπόδια.

Αιχμή 4η: Ηθική υπεροχή του ενός έναντι παρεμβάσεων του άλλου...

«Αυτές είναι παρεμβάσεις, χωρίς προσχήματα, χωρίς ντροπή και χωρίς αυταπάτες. Αυτό ήταν και το σύστημα της συγκυβέρνησης Νέας Δημοκρατίας - ΠΑΣΟΚ της τριετίας 2012 - 2015, που σήμερα έχει και το θράσος να κατηγορεί εμάς για παρεμβάσεις στη Δικαιοσύνη» (Αλ. Τσίπρας).

Κάθε φορά που το πολιτικό προσωπικό του κεφαλαίου άνοιγε μια τέτοια συζήτηση, οι διεκδικητές της ρομφαίας της κάθαρσης ήταν πολλοί. Ολοι πρόβαλλαν τη δική τους ηθική υπεροχή έναντι των ανταγωνιστών τους για το ρόλο του διαχειριστή της αστικής εξουσίας. Πιστεύουν πως έτσι είναι δυνατόν να αποκρυφτεί το προφανές, ότι η ηθική του καθενός έχει άμεση σχέση και με το περιεχόμενο της πολιτικής που εφαρμόζει. Το ποιο κόμμα είναι εξαρτημένο από μεγάλους επιχειρηματίες, είναι κάτι που φαίνεται και αποδεικνύεται όχι από τα παραπολιτικά σχόλια των διαφόρων «κίτρινων» ή άλλων φυλλάδων, αλλά από το ποιες αποφάσεις παίρνει, για ποιους επιχειρηματικούς ομίλους, τι νομοσχέδια φέρνει στη Βουλή, ποιους ενισχύουν αυτά τα νομοσχέδια. Φαίνεται, δηλαδή, και αποδεικνύεται μέσα από την όλη στάση του, τις θέσεις και την πολιτική δράση του και μέσα στη Βουλή και έξω από αυτήν.

Το «προφίλ» πολέμιου της διαφθοράς «πουλάει», σε συνδυασμό και με την προπαγάνδα ότι αυτή ευθύνεται ως και για το προπατορικό αμάρτημα. Ισως έτσι εξηγείται ότι δεν υπάρχει πρόγραμμα προεκλογικό κανενός αστικού κόμματος δίχως διακηρύξεις για τη δήθεν καταπολέμηση της διαφθοράς, για την ανάγκη εδραίωσης της αξιοκρατίας στο κράτος, στην οικονομία γενικότερα. Κι από την άλλη, δεν υπήρχε σκάνδαλο που να μην ήρθε στο φως της δημοσιότητας, και εδώ στην Ελλάδα και αλλού, από τα ανταγωνιζόμενα μονοπώλια διεθνούς εμβέλειας.

Η σύγκλιση των κομμάτων αυτών σε θεμελιώδη ζητήματα, πάντα τα έσπρωχνε να προσπαθούν να στοιχειοθετήσουν τη δήθεν υπεροχή τους έναντι των υπόλοιπων πολιτικών αντιπάλων τους πάνω στη βάση της ονομαζόμενης ηθικής τους, της ακεραιότητάς τους, της ικανότητας των στελεχών τους, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα την έλλειψη αυτών των χαρακτηριστικών πάντα από άλλους.

Ετσι ακριβώς, με τον ίδιο τρόπο, συμπεριφέρονται σήμερα οι ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, όπως ακριβώς και η ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ και τα πρόθυμα εξαπτέρυγά τους πριν. Αυτό, άλλωστε, είχε αποτυπωθεί και στο κεντρικό προεκλογικό σύνθημα του ΣΥΡΙΖΑ, «Ξεμπερδεύουμε με το παλιό, κερδίζουμε το αύριο», που έθετε ουσιαστικά ως διαχωριστική γραμμή τη διαφθορά των προηγούμενων κυβερνήσεων και σε ατομικό και σε συλλογικό επίπεδο.

Η ΝΔ είχε «σηκώσει το γάντι» προεκλογικά, αναδεικνύοντας την ενσωμάτωση στον ΣΥΡΙΖΑ πλατιών τμημάτων του παλιού «κατεστημένου», στελεχών κυρίως του ΠΑΣΟΚ, αλλά και γνωστών εργατοπατέρων, ενώ 21 βουλευτές της είχαν προχωρήσει στα τέλη Ιούλη σε Ερώτηση στον πρωθυπουργό και τους συναρμόδιους υπουργούς με θέμα: «Διαφθορά και το ήθος της "πρώτη φορά" αριστερής διακυβέρνησης».

Χαμηλώνουν οι εκτιμήσεις για την ανάπτυξη στην Ευρωζώνη

Χαμηλώνουν οι εκτιμήσεις για την ανάπτυξη στην Ευρωζώνη

Το κτίριο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας

Αν και τα ρεπορτάζ γύρω από την πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ εστίασαν αποκλειστικά σχεδόν στο Προσφυγικό και τη συμφωνία ΕΕ - Τουρκίας, εντούτοις αυτή ασχολήθηκε και με τις εξελίξεις στην οικονομία της ΕΕ και της Ευρωζώνης. Μάλιστα, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Μ. Ντράγκι, για πολλοστή φορά, φρόντισε να χτυπήσει καμπανάκι για την καπιταλιστική ανάπτυξη στην Ευρωζώνη και στην ΕΕ, αναφέροντας ότι τα δημοσιονομικά μέτρα της ΕΚΤ δεν αρκούν για να φέρουν ανάκαμψη.

Τα μέτρα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας δεν φτάνουν

Ο Μ. Ντράγκι είπε στη Σύνοδο: «Κατέστησα σαφές ότι αν και η νομισματική πολιτική ήταν η μόνη που υποστήριξε την ανάκαμψη τα τελευταία χρόνια, δεν μπορεί να αντιμετωπίσει ορισμένες βασικές διαρθρωτικές αδυναμίες της οικονομίας της Ευρωζώνης (...) Χρειάζονται διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, κυρίως με την πρόθεση να αυξήσουν το επίπεδο της ζήτησης, δημόσιες επενδύσεις και χαμηλότερη φορολογία». Είναι επισημάνσεις που αποτελούν προϋποθέσεις για την καπιταλιστική ανάπτυξη, κυρίως οι δημόσιες επενδύσεις και η χαμηλή φορολογία.
Στις 25/3/2016 η «Καθημερινή» δημοσίευσε ρεπορτάζ με τίτλο «Κόβει ταχύτητα η ανάκαμψη στην Ευρωζώνη», στο οποίο αναφερόταν: «Συνεχίζεται η οικονομική ανάκαμψη στην Ευρωζώνη, αν και με χαμηλότερο ρυθμό απ' ό,τι περιμέναμε στις αρχές του έτους, λόγω του πιο αδύναμου εξωτερικού περιβάλλοντος». Εκτίμηση αναφερόμενη στο οικονομικό δελτίο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) στις 24/3/2016. Στο ίδιο δελτίο αναφέρεται: «Η ανάπτυξη στην Κίνα εξακολουθεί να επιβραδύνεται, με αρνητικές επιπτώσεις για τις υπόλοιπες αναδυόμενες οικονομίες, ειδικότερα στην Ασία, και οι χώρες που βασίζονται στις εξαγωγές πρώτων υλών πρέπει να προσαρμοστούν και άλλο στις χαμηλότερες τιμές των πρώτων υλών». Εκτιμούν επίσης ότι η ισοτιμία του ευρώ σε σχέση με άλλα νομίσματα, ιδιαίτερα των κρατών των οποίων η οικονομία βρίσκεται σε επιβράδυνση, έχει ενισχυθεί, άρα χτυπιέται η ανταγωνιστικότητα των εξαγωγών των κρατών - μελών της Ευρωζώνης.
Η ΕΚΤ, μάλιστα, κάνει λόγο για «δυσμενή εξέλιξη» και αναφέρει ότι στα τέλη του 2015 οι οικονομικές εξελίξεις δεν ήταν τόσο θετικές όσο περίμεναν, ούτε στις ανεπτυγμένες οικονομίες ούτε στις αναπτυσσόμενες. Στις ΗΠΑ υπήρξε αξιοσημείωτη επιβράδυνση το τέταρτο τρίμηνο, η ιαπωνική οικονομία συρρικνώθηκε. Επισημαίνει ακόμη ότι το Φλεβάρη παρατηρήθηκε «σημαντική πτώση στη δραστηριότητα στον τομέα των υπηρεσιών», ενώ παράλληλα συνεχίστηκε η αδύναμη επίδοση του τομέα μεταποίησης της Ευρωζώνης.
Η ΕΚΤ λέει επίσης ότι η εσωτερική ζήτηση στην Ευρωζώνη «θα πρέπει να βρει στήριγμα και την ενίσχυση της απασχόλησης χάρη στην εφαρμογή στο παρελθόν διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Επιπλέον, η χαμηλή τιμή του πετρελαίου θα πρέπει να υποστηρίξει το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και την ιδιωτική κατανάλωση, όπως επίσης και την εταιρική κερδοφορία και τις επενδύσεις».

Υποδείξεις αντιφατικές

Οι υποδείξεις της ΕΚΤ για μέτρα που θα στηρίξουν την ανάπτυξη (σημειωτέον, τις ίδιες κάνουν το ΔΝΤ και ο ΟΟΣΑ), είναι αντιφατικές. Η ΕΚΤ προβάλλει την ανάγκη ενίσχυσης της εσωτερικής ζήτησης ως βασικό μοχλό στήριξης της καπιταλιστικής ανάπτυξης. Και τη στηρίζει στη δυνατότητα αύξησης της απασχόλησης λόγω της εφαρμογής στο παρελθόν «διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων». Αυτό σημαίνει ευέλικτες εργασιακές σχέσεις, μοίρασμα μιας θέσης εργασίας σε δύο ή περισσότερους εργαζόμενους κ.λπ. Είναι ένας τρόπος έντασης της εκμετάλλευσης και αύξησης των κερδών. Είναι επίσης ένας τρόπος που συμβάλλει στην καταγραφή μικρότερης ανεργίας. Ετσι μετρούν την πτώση στα ποσοστά ανεργίας. Αλλά ταυτόχρονα μειώνονται δραστικά και οι μισθοί. Για παράδειγμα, υπάρχουν μισθοί στη Γερμανία γύρω στα 180 ευρώ το μήνα για 4ωρη ή 5ωρη ημερήσια εργασία στον τομέα του επισιτισμού. Για ποια αύξηση της εσωτερικής ζήτησης μπορεί να γίνει λόγος;
Πράγματι, στη Γερμανία το 2004 η σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση εφάρμοσε τις αντεργατικές - αντιλαϊκές μεταρρυθμίσεις «Ατζέντα 2010». Χτυπήθηκαν παροχές που έδινε το κράτος, όπως επιδόματα ανεργίας, μειώθηκε και το ύψος τους και ο χρόνος που δινόταν, παροχές Υγείας, επιβλήθηκαν αύξηση συμμετοχής στα φάρμακα και μείωση των κρατικών δαπανών, κόψιμο πρόωρων συντάξεων, αύξηση των ηλικιακών ορίων συνταξιοδότησης, απελευθέρωση των απολύσεων, καθήλωση μισθών, ακόμη και μείωσή τους, κ.λπ. Κέρδη έφεραν τεράστια, αλλά δεν απέτρεψαν την οικονομική κρίση. Αλλωστε, η καπιταλιστική ανάπτυξη φέρνει την οικονομική κρίση.
Ούτε τώρα βεβαίως φαίνεται ότι τέτοιες αντιδραστικές μεταρρυθμίσεις μπορούν να φέρουν δυναμική ανάπτυξη. Απλά αυξάνουν το ποσοστό κέρδους. Ούτε η χαμηλή τιμή πετρελαίου στηρίζει το διαθέσιμο λαϊκό εισόδημα. Οταν σε συνθήκες οικονομικής κρίσης το λαϊκό νοικοκυριό κάνει δραστικές περικοπές στην ικανοποίηση των αναγκών του, όταν το εισόδημα παραμένει το ίδιο χαμηλό και στην ανάκαμψη, η χαμηλή τιμή του πετρελαίου δεν το ενισχύει. Απλά, δε χρησιμοποιεί πετρέλαιο.
Είναι επίσης γεγονός ότι μόνο η ενίσχυση της εσωτερικής ζήτησης δεν φέρνει δυναμική ανάκαμψη. Γι' αυτό η ΕΚΤ προτείνει και την προώθηση δημόσιων επενδύσεων. Ούτε όμως αυτές φτάνουν, χρειάζονται και ιδιωτικές, αλλά ούτε τέτοιες γίνονται.
Πάλι με παράδειγμα τη Γερμανία, υπάρχει πτώση και στον τομέα της μεταποίησης και στον τομέα των υπηρεσιών. Η γερμανική κυβέρνηση αναθεώρησε τις προβλέψεις της για ανάπτυξη το 2016, από 1,8% σε 1,7%, το Φλεβάρη. Τώρα, οι οικονομικοί σύμβουλοι της γερμανικής κυβέρνησης εκτιμούν πως η ανάπτυξη της οικονομίας θα διαμορφωθεί στο 1,5% το 2016. Εστιάζουν δε στην επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας και στο εμπόριο, το οποίο μειώνεται.
Επομένως, ο τομέας των εξαγωγών δεν μπορεί να ενισχύσει την ανάπτυξη, με δεδομένη τη μείωση των εξαγωγών αφενός λόγω επιβράδυνσης της Κίνας, των ΗΠΑ, των λεγόμενων αναδυόμενων (υπάρχει κρίση στη Βραζιλία, στη Ρωσία, αν και εδώ ισχύουν και οι οικονομικές κυρώσεις εναντίον της λόγω της ουκρανικής κρίσης), αφετέρου λόγω του ισχυρότερου, σε σχέση με τα νομίσματα των αναδυόμενων, ευρώ, της πτώσης της τιμής των πρώτων υλών, της υπερπαραγωγής εμπορευμάτων.
Αλλά έτσι λειτουργεί ο καπιταλισμός, μέσα από αντιφάσεις, αξεπέραστες μάλιστα, είναι νομοτέλεια.

Οι επιχειρήσεις δεν δανείζονται

Ενα στοιχείο που αποκαλύπτει επίσης ότι δεν γίνονται επενδύσεις στην Ευρωζώνη, τέτοιες που να δώσουν ώθηση στην καπιταλιστική ανάπτυξη, είναι το μεγάλο πλεόνασμα ρευστότητας των τραπεζών της Ευρωζώνης. Σύμφωνα με το τελευταίο δελτίο της ΕΚΤ, η ρευστότητα των τραπεζών αυξήθηκε κατά 116,4 δισ. ευρώ, κατά μέσο όρο, από τις 28 Οκτώβρη 2015 έως τις 26 Γενάρη 2016, και έφτασε στα 600,3 δισ. ευρώ. Η αύξηση της πλεονάζουσας ρευστότητας οφείλεται στο ότι οι τράπεζες πήραν από την ΕΚΤ περισσότερα κεφάλαια από όσα χρειάζονταν για να καλύψουν τις ανάγκες τους.
Την ίδια ώρα, βεβαίως, οι τράπεζες πληρώνουν στην ΕΚΤ αρνητικά επιτόκια (πληρώνουν φύλακτρα στην ουσία) για τα κεφάλαιά τους, αντί να δανείζουν. Από τον Ιούνη του 2014, οπότε και η ΕΚΤ είχε αρχίσει να χρεώνει τις τράπεζες με -0,1% επιτόκιο για τις καταθέσεις τους (το Μάρτη 2015 -0,4% επιτόκιο), αυτές έχουν εξαπλασιαστεί, ενώ ο δανεισμός σε επιχειρήσεις έχει αυξηθεί ελάχιστα, το ίδιο σε νοικοκυριά. Από τα 646 δισ. ευρώ που έχουν προσθέσει οι τράπεζες στα περιουσιακά τους στοιχεία, το 85% το έχουν τοποθετήσει για φύλαξη στην ΕΚΤ. Αυτό γίνεται επειδή δεν υπάρχει ζήτηση για δάνεια, δεν υπάρχουν επενδύσεις. Δείκτης ότι η οικονομία της Ευρωζώνης εξακολουθεί να είναι αδύναμη. Ενας ακόμη λόγος που δεν υπάρχει ζήτηση για δάνεια από τις επιχειρήσεις είναι το μεγάλο κρατικό χρέος που εμποδίζει τις δημόσιες επενδύσεις (χωρίς αυτές δε γίνονται ιδιωτικές), αλλά και τα «κόκκινα» δάνεια, που στο τέλος του 2014 έφταναν στο ένα τρισ. ευρώ, σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Αρχής (EBA).

Οι προβλέψεις για την ανάπτυξη

Σχετικά με την παγκόσμια οικονομία, ο ΟΟΣΑ, στις τελευταίες προβλέψεις του δίνει τα εξής στοιχεία: Αύξηση του παγκόσμιου ΑΕΠ το 2016 3%, από 3,3% στην προηγούμενη πρόβλεψή του, με συντονισμένη πτωτική τάση σε Ευρωζώνη - ΗΠΑ - Ιαπωνία και επιβράδυνση των αναδυόμενων καπιταλιστικών οικονομιών. Προβλέπει: Ευρωζώνη: 1,4% από 1,8%. ΗΠΑ: 2% από 2,5%. Ιαπωνία: 0,8% από 1%. Βρετανία: 2,1% από 2,4%. Κίνα: 6,5%, από 6,5%. Βραζιλία: Πτώση 4% από πτώση 1,2% πριν.
Ας δούμε τώρα τις χειμερινές προβλέψεις της Κομισιόν (η ΕΚΤ αναθεωρεί προς τα κάτω αυτές τις προβλέψεις σύμφωνα με τον Μ. Ντράγκι στην τελευταία Σύνοδο Κορυφής, αλλά και τις εκθέσεις και τα δελτία της).
Σύμφωνα με την Κομισιόν (Φλεβάρης 2016), στην Ευρωζώνη αναμένεται ισχνός ρυθμός ανάκαμψης: 1,7% για το 2016 (από 1,8% στις προηγούμενες εκτιμήσεις). Στην ΕΕ αναμένεται ρυθμός ανάκαμψης 1,9% το 2016, από 2% πριν. Για τα ισχυρά κράτη η Κομισιόν προβλέπει ανάκαμψη για το 2016: Γερμανία 1,8, Γαλλία 1,3%, Ιταλία 1,4%, Ισπανία 2,8%.
Την ίδια ώρα, η Φινλανδία βρίσκεται σε οικονομική κρίση εδώ και τέσσερα χρόνια (προβλέπουν 0,3% το 2016) όπως και η Ελλάδα (με πτώση 0,7% το 2016), η Ολλανδία είχε σχεδόν μηδενική ανάπτυξη για εφτά χρόνια, έως το 2015, τώρα προβλέπουν ανάπτυξη 2% για το 2016, η Πορτογαλία, σύμφωνα με εκτίμηση της Κομισιόν, θα έχει ανάπτυξη 1,7% το 2016, οι άλλες, με εξαίρεση την Ιρλανδία που αναπτύχθηκε με 7,8% το 2015, βρίσκονται σε χαμηλά επίπεδα. Βεβαίως, η Ιρλανδία, στην οποία, πρέπει να υπενθυμίσουμε, από τις αρχές της δεκαετίας του '90 είχε εκδηλωθεί καπιταλιστική οικονομική κρίση, είχε στη συνέχεια ρυθμούς ανάπτυξης πάνω από 8% αλλά εκδηλώθηκε ξανά κρίση στις αρχές της δεκαετίας του 2000, την οποία ξεπέρασε πάλι με μεγάλους ρυθμούς ανάπτυξης, ώσπου ξαναεκδηλώθηκε κρίση μετά το 2008 και μάλιστα μπήκε σε μνημόνιο. Ετσι, η ανάπτυξή της προετοιμάζει την επόμενη κρίση της.
Η Ευρωζώνη, τα επιτελεία της, τα επιτελεία των κρατών - μελών της ανησυχούν επίσης λόγω πτώσης των ρυθμών ανάπτυξης της βιομηχανίας σε Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, αλλά και σε άλλες, όπως π.χ. η Φινλανδία.
Σε πρόσφατο άρθρο των «Financial Times» («euro2day», 28/3/2016) αναφέρεται ότι «υπάρχει πιθανότητα η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση να κάνει ένα βήμα προς τα πίσω (...) Η παραγωγή αρκετών κρατών της Ευρωζώνης δεν έχει επιστρέψει ακόμα σε προ κρίσης επίπεδα». Ενώ δεν αποκλείει «η κρίση της Ευρωζώνης να επιστρέψει».
Ολ' αυτά εξελίσσονται σε συνθήκες βαθιάς αλληλεξάρτησης των καπιταλιστικών οικονομιών, οξύτατου ανταγωνισμού, ανισομετρίας και επιβράδυνσης της παγκόσμιας οικονομίας που επιδρούν αρνητικά στην πορεία της οικονομίας της Ευρωζώνης. Ζήτημα που δεν αφήνει ανεπηρέαστη και την καπιταλιστική οικονομία της Ελλάδας. Μεγαλώνουν επομένως οι δυσκολίες για την ανάκαμψη της οικονομίας της. Που αντανακλούν στις δυσκολίες της κυβέρνησης (η αστάθεια που εκτιμούν συνεχίζεται), συνολικά του αστικού πολιτικού συστήματος. Η οικονομία είτε ανακάμψει είτε όχι, κερδισμένο θα είναι το κεφάλαιο, ενώ η εργατική τάξη, τα άλλα φτωχά λαϊκά στρώματα θα ζουν με τσακισμένα τα δικαιώματά τους, ενώ οι αντεργατικές, αντιλαϊκές μεταρρυθμίσεις θα εφαρμόζονται ασταμάτητα. Γι' αυτό, είναι μονόδρομος η αντικαπιταλιστική, αντιμονοπωλιακή πάλη, που θα οξύνει κι άλλο τις δυσκολίες της κυβέρνησης, του αστικού συστήματος, μέχρι την ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου, για να κοινωνικοποιηθούν τα μονοπώλια ώστε να μπει η οικονομία στην υπηρεσία κάλυψης των λαϊκών αναγκών και να ανοίξει οριστικά ο δρόμος της λαϊκής ευημερίας.

Σχέσεις κοινών συμφερόντων των καπιταλιστών αλλά και ανταγωνισμού

Σχέσεις κοινών συμφερόντων των καπιταλιστών αλλά και ανταγωνισμού

Ενδεικτικό το πρόσφατο ταξίδι του Ερντογάν και οι συναντήσεις του με την αμερικανική ηγεσία και επιχειρηματίες

Από τη συνάντηση Ομπάμα - Ερντογάν στις 31/3, στο περιθώριο της «διάσκεψης για την πυρηνική ασφάλεια»

Το πολυσυζητημένο ταξίδι του Τούρκου Προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στις ΗΠΑ, με αφορμή τη «διεθνή Διάσκεψη για την πυρηνική ασφάλεια» στις 31/3-1/4, που διοργάνωσε η αμερικανική κυβέρνηση, είχε πολύ μεγαλύτερη σημασία από τη μερική εικόνα που παρουσιάστηκε σε πολλά εγχώρια και διεθνή αστικά μέσα ενημέρωσης, περί «ψυχρής σχέσης» των δύο χωρών και τα σενάρια που δεν επαληθεύτηκαν ότι δεν θα συναντούσε τον Αμερικανό Πρόεδρο. Επί της ουσίας, η παρουσία του Ερντογάν, ως ηγέτη του κυρίαρχου τμήματος της αστικής τάξης της χώρας του, αποσκοπούσε στην προώθηση των συμφερόντων της σε μια γκάμα θεμάτων που αφορούν τις συμμαχίες με ιμπεριαλιστικά κέντρα, τη γεωστρατηγική αναβάθμιση στη φλεγόμενη ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, την προώθηση των συμφερόντων των τουρκικών μονοπωλιακών ομίλων.
Ο Ερντογάν ξεκίνησε την επίσκεψή του στις 30/3, με ομιλία σε επιχειρηματίες των ΗΠΑ, προβάλλοντας τη χώρα του ως προορισμό ασφαλών επενδύσεων, με ευνοϊκή νομοθεσία και ανταγωνιστικό περιβάλλον. Στη συνάντηση συμμετείχαν μάνατζερς από μεγάλα μονοπωλιακά συγκροτήματα όπως η «Lockheed Martin», η «Procter & Gample», η «Βoeing», η «Citygroup», η «Coca Cola» και πολλά άλλα. Τους κάλεσε να επενδύσουν πιο μαζικά και να αναπτύξουν συνεργασίες με τουρκικές επιχειρήσεις. Τόνισε, μάλιστα, ότι εμπορικές συναλλαγές μεταξύ της Τουρκίας και των ΗΠΑ έφτασαν τα 17,5 δισ. δολάρια, όταν αντίστοιχα με χώρες της ΕΕ είναι στα 150 δισ. δολάρια, γεγονός που χρησιμοποίησε για να δείξει τις μεγάλες δυνατότητες που υπάρχουν. Μάλιστα, είπε στους επιχειρηματίες να μη φοβηθούν την περιοχή παρά τα προβλήματα που έχει, γιατί «η κυβέρνησή του δεν θα επιτρέψει στην τρομοκρατία να καταστρέψει τη δημοκρατία και τη δημόσια τάξη».
Η αναφορά αυτή ήταν μια έμμεση επισήμανση ότι δήθεν θα αντιμετωπίσει το ίδιο το «Ισλαμικό Κράτος» (που συνέβαλε καθοριστικά στη δημιουργία του στη Συρία και το Ιράκ) και το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK) και τις «σύμμαχες δυνάμεις του στη Βόρεια Συρία».

Συγκλίσεις και αποκλίσεις

Στην συνάντηση στις 31/3 με τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, υπήρξε μια εφ' όλης της ύλης συζήτηση και ανασκόπηση των διμερών σχέσεων, όπου συμμετείχαν από την πλευρά των ΗΠΑ ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, Αντονι Μπλίνκεν, η υφυπουργός Βικτόρια Νούλαντ και αρμόδια για ζητήματα Ευρασίας και ο Μπρετ Μακ Γκουρκ, ειδικός προεδρικός απεσταλμένος υποτίθεται για την καταπολέμηση του «Ισλαμικού Κράτους». Από τουρκικής πλευράς συμμετείχαν ο υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο υφυπουργός Εξωτερικών, Φεριντούν Σινιρλίογλου, ο επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών (ΜΙΤ), Χακάν Φιντάν κι ο εκπρόσωπος Τύπου της τουρκικής προεδρίας, Ιμπραήμ Καλίν.
Οπως ήταν φυσικό, στη συζήτηση κυριάρχησε η πορεία του πολέμου στη Συρία, που από κοινού ξεκίνησαν και οι δύο αστικές τάξεις μαζί με άλλες δυνάμεις, επεμβαίνοντας με πρόσχημα τα δημοκρατικά δικαιώματα και την αντίθεση στην κυβέρνηση του Μπασάρ Ασαντ (που τα προηγούμενα χρόνια συνεργάζονταν), επέμβαση που οδήγησε μέσα από την ενίσχυση της «αντιπολίτευσης» στη διόγκωση της εγκληματικής οργάνωσης των τζιχαντιστών του «Ισλαμικού Κράτους». Οι δύο πλευρές εμφανίστηκαν τώρα να δηλώνουν τη δέσμευσή τους για την «καταπολέμηση της τρομοκρατίας του ΙΚ», ενώ ο Μπάιντεν εξέφρασε και τη συμπαράστασή του για τις πρόσφατες τρομοκρατικές επιθέσεις στην Αγκυρα. Το σημείο που εκφράστηκε απόκλιση εκτιμήσεων ήταν σχετικά με το ρόλο των Κούρδων στη Συρία. Η Τουρκία θεωρεί τους Κούρδους της Συρίας (Δημοκρατικό Κόμμα Ενωσης - PYD και τις ένοπλες Μονάδες Προστασίας του λαού - YPG) τρομοκράτες και παρακλάδι του ΡΚΚ, αλλά και συμμάχους του καθεστώτος Ασαντ και της Ρωσίας, ενώ οι ΗΠΑ τους αντιμετωπίζουν ως τουλάχιστον προσωρινούς «συμμάχους» στη Βόρεια Συρία, υποτίθεται για την αντιμετώπιση του «Ισλαμικού Κράτους». Επίσης, έγινε γνωστό ότι εκφράστηκε δυσαρέσκεια της Τουρκίας για τη συμμετοχή που είχε ο Μπερτ Μακ Γκουρκ, ο ειδικός προεδρικός απεσταλμένος για την «καταπολέμηση του ΙΚ», σε συνάντηση με στελέχη του PYD και του YPG, καθώς και ενός πρώην μέλους του ΡΚΚ, όπως γράφτηκε στη φιλοκυβερνητική τουρκική εφημερίδα «Σαμπάχ».
Παράλληλα, η μεγαλύτερη ανησυχία της κυβέρνησης Ερντογάν και της τουρκικής αστικής τάξης είναι η επιδίωξη αυτών των Κούρδων να δημιουργήσουν αυτόνομο κουρδικό κράτος εντός της Συρίας, στα σύνορα με την Τουρκία, πράγμα που θα συμπαρασύρει εξελίξεις στη νοτιοανατολική Τουρκία και τους εκεί κουρδικούς πληθυσμούς.
Ο Ερντογάν, μάλιστα, είπε ότι δεν «υπάρχουν καλοί και κακοί τρομοκράτες» και επέκρινε τις ΗΠΑ αλλά και τους συμμάχους της ΕΕ ότι αντιμετωπίζουν τους Κούρδους ευνοϊκά. Είναι φανερό ότι επιχείρησε να αποσπάσει κατηγορηματική αντίθεση στη δημιουργία ανεξάρτητου κουρδικού κράτους, κάτι που δεν πέτυχε, καθώς προφανώς τα συμφέροντα των ΗΠΑ στην περιοχή «ζυγίζονται» παίρνοντας υπόψιν πολλούς παράγοντες.
Το ίδιο κλίμα κατανόησης, αλληλοεκτίμησης αλλά όχι πλήρους ταύτισης επαναλήφθηκε και στη συνάντηση που είχε ο Ερντογάν με τον Αμερικανό Πρόεδρο, Μπαράκ Ομπάμα, στο Λευκό Οίκο (που πραγματοποιήθηκε, αν και όπως ειπώθηκε, δεν είχε προγραμματιστεί), στο περιθώριο της «Διάσκεψης για την πυρηνική ασφάλεια». Στη συνάντηση αυτή, ο Ομπάμα επανέλαβε τη δέσμευσή του να δώσει στήριξη για την ασφάλεια της Τουρκίας (όπως έγινε μετά το επεισόδιο με την κατάρριψη του ρωσικού βομβαρδιστικού από τουρκικά μαχητικά στα σύνορα με την Τουρκία) όπως και για την «καταπολέμηση της τρομοκρατίας του ΙΚ». Συμπλήρωσε, επίσης, ότι οι δύο χώρες μπορούν να συμβάλουν στην «περιφερειακή ασφάλεια» και στην αντιμετώπιση του «προσφυγικού κύματος», αυτού που η δική τους επέμβαση έχει διογκώσει, με τα εκατομμύρια τους ξεριζωμένους στην Τουρκία, στο Λίβανο και την Ιορδανία, που πολλοί από αυτούς επιχειρούν το επικίνδυνο πέρασμα στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Ταυτόχρονα, ο Αμερικάνος Πρόεδρος εξέφρασε τα συλλυπητήριά του για εκείνους που σκοτώθηκαν και τραυματίστηκαν στην τρομοκρατική επίθεση στο Ντιγιάρμπακιρ στις 31/3.

Στόχος η ανάδειξη των δυνατοτήτων της τουρκικής αστικής τάξης

Ο Ερντογάν αξιοποίησε την παρουσία του στις ΗΠΑ για να εμφανίσει τη χώρα του ως δήθεν παράγοντα ειρήνης στην περιοχή. Μιλώντας στο «Ινστιτούτο Μπρούκινγκς» (το υποτίθεται μη κυβερνητικό ερευνητικό κέντρο κοντά στους Δημοκρατικούς, όπου είχε δώσει τα διαπιστευτήριά του και ο δικός μας ...Αλέξης Τσίπρας), εκτός από τη Συρία αναφέρθηκε και στο Παλαιστινιακό και το Κυπριακό, που δήθεν ενδιαφέρεται να λυθούν για το καλό όλων των λαών, ενώ στην ουσία θέλει να ανοίξουν δρόμοι για τους καπιταλιστές ώστε να εκμεταλλευτούν τον πλούτο και τους εργαζόμενους των χωρών.
Χαρακτηριστικά, μιλώντας για το Κυπριακό, ο Ερντογάν ισχυρίστηκε ότι η Τουρκία είναι η «μητέρα πατρίδα των Τουρκοκυπρίων» και ότι είναι μία από τις εγγυήτριες δυνάμεις στην Κύπρο. Επίσης, ότι είναι αποφασισμένη να διασφαλίσει μία διαρκή και δίκαιη διευθέτηση στο κυπριακό πρόβλημα και μέσα στο 2016, προβάλλοντας τι άλλο;.. τις σημαντικές επιχειρηματικές ευκαιρίες και πρωτίστως την αξιοποίηση του ενεργειακού πλούτου. Ταυτόχρονα, μίλησε για το «υδάτινο σχέδιο ειρήνης», αναφερόμενος στη μεταφορά νερού από την Τουρκία, από τον περασμένο Οκτώβρη, στα κατεχόμενα εδάφη του τουρκοκυπριακού ψευδοκράτους.
Απαντώντας σε ερώτηση για το ζήτημα των διώξεων δημοσιογράφων, τη συνέδεσε με τη «δράση διάφορων τρομοκρατικών οργανώσεων», συμπεριλαμβανομένων των Κούρδων αλλά και του λεγόμενου κινήματος «χιζμέτ» του πρώην συμμάχου του, ιμάμη επιχειρηματία και τώρα σφοδρού πολέμιού του, Φετουλάχ Γκιουλέν, που δραστηριοποιείται στις ΗΠΑ. Ταυτόχρονα, ισχυρίστηκε ότι «αυτοί που φωνάζουν εναντίον της Τουρκίας έξω από το κτίριο (εκείνη την ώρα υπήρχε μια διαδήλωση Κούρδων και αντίπαλων της πολιτικής της τουρκικής κυβέρνησης), αλλά και πολλοί σύμμαχοι δεν έχουν ιδέα τι συμβαίνει στην Τουρκία». Ετσι, κάλεσε «τα έθνη να έχουν μια κοινή στάση κατά της τρομοκρατίας» και σημείωσε με νόημα ότι «πολλά από τα κράτη - μέλη της ΕΕ φαίνεται να έχουν αποτύχει να αποδίδουν σημασία σε αυτή μας την πρόσκληση για δράση».
Είναι χαρακτηριστικό ότι στο φιλοκυβερνητικό Τύπο οι σχολιασμοί για τα αποτελέσματα στο ταξίδι του Ερντογάν, πέρα από τα εγκώμια στον ηγέτη, επικεντρώνονται στην προσπάθεια που έκανε «να δώσει την πραγματική εικόνα της Τουρκίας, που πρέπει να εκτιμηθεί ως σημαντικός παράγοντας που μπορεί να συμβάλει στη σταθερότητα της παγκόσμιας οικονομίας».
Χαρακτηριστικό το άρθρο του Τσεμίλ Ερτέμ στη «Σαμπάχ», που επισημαίνει ανάμεσα σε άλλα ότι «η σταθερότητα σε κεντρικές χώρες όπως η Τουρκία είναι επίσης σταθερότητα για τις ΗΠΑ». Και εξηγεί ότι «δεν θεωρώ ότι οι ΗΠΑ και η Ρωσία θα μείνουν στη διπολική λογική που ίσχυε την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου. Η πολιτική του Ρώσου Πρόεδρου Πούτιν πρέπει να είναι κάτι μη αποδεκτό για τις ΗΠΑ. Και εδώ είναι ξεκάθαρη η σημασία της Τουρκίας στην αναχαίτιση της πολιτικής του Πούτιν». Και ο αστός αναλυτής κλείνει το άρθρο του επισημαίνοντας το «μεγάλο ενδιαφέρον που έδειξαν οι αμερικανικές πολυεθνικές για τα μηνύματα του Ερντογάν, επιβεβαιώνουν ότι η Τουρκία είναι αποφασιστικός παράγοντας στην παγκόσμια οικονομία». Το αντικειμενικό, πάντως, γεγονός είναι ότι η τουρκική αστική τάξη επιχειρεί με βάση την οικονομική, πολιτική και στρατιωτική ισχύ της να κατοχυρώσει αναβαθμισμένο ρόλο στο ιμπεριαλιστικό σύστημα, κάτι το οποίο μόνο νέους κινδύνους φέρνει, τόσο για το λαό της γειτονικής χώρας όσο και για την ευρύτερη περιοχή όπου οξύνεται ο ανταγωνισμός των κεφαλαιοκρατών.

Αντιδράσεις, ερωτήματα και στοχεύσεις...

Αντιδράσεις, ερωτήματα και στοχεύσεις...

Σχετικά με την τοποθέτηση του Γ. Φαμπρ ως καλλιτεχνικού διευθυντή στο Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου

Αναμφίβολα, ένα από τα γεγονότα της βδομάδας που πέρασε ήταν η πρώτη συνέντευξη Τύπου του Γιαν Φαμπρ, που επιλέχτηκε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ ως ο νέος καλλιτεχνικός διευθυντής («επιμελητής» δήλωσε ο ίδιος) του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου.
Στη συνέντευξη ανακοινώθηκε ότι το Φεστιβάλ Αθηνών μετονομάζεται σε Διεθνές Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, ενώ δόθηκε και το στίγμα του νέου «διεθνούς» θεσμού: το φετινό έτος θα είναι ουσιαστικά αφιερωμένο στο έργο του ίδιου του Φαμπρ και της ομάδας του, οι ελληνικές καλλιτεχνικές παραγωγές πέρα από αυτές των θεσμικών φορέων (Εθνικό Θέατρο, Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, Εθνική Λυρική Σκηνή) θα απουσιάζουν, ενώ τα επόμενα δυο χρόνια θα αποτελούν μάλλον ένα έλασσον κομμάτι, που στόχος είναι να «οσμωθεί» με την «α λα Φαμπρ» καλλιτεχνική παραγωγή. Επιπλέον, ανακοινώθηκε ότι θα δημιουργηθεί Ακαδημία Νέων Καλλιτεχνών, που θα περιλαμβάνει σεμινάρια και εργαστήρια, πάσο ελεύθερης εισόδου κ.τ.λ. κατά τη διάρκεια του Φεστιβάλ.
Οι ανακοινώσεις αυτές, χαρακτηριστικές της αντίληψης του αστικού κοσμοπολιτισμού για την Τέχνη, με αφορμή τις οποίες βουλευτές του ΚΚΕ κατέθεσαν και σχετική Ερώτηση (βλέπε χτεσινό «Ριζοσπάστη»), προκάλεσαν τη δικαιολογημένη αγανάκτηση πολλών μαζικών φορέων στο χώρο του Πολιτισμού, για την απαράδεκτα προσβλητική αντιμετώπιση του εγχώριου καλλιτεχνικού δυναμικού από την κυβέρνηση. Σε τέτοιο βαθμό που η κυβέρνηση προσπάθησε να ελιχθεί και να καθησυχάσει, με πρωθυπουργικά «τουίτ» και δηλώσεις, ότι κάπως και κάπου θα βρεθεί μια θέση και για ορισμένες από τις «αξιόλογες» ελληνικές παραγωγές, με τα αστικά κριτήρια πάντα. Ομως, το θέμα έχει μεγάλη «ουρά», η οποία δεν πρέπει να ξεχνιέται, ούτε και να θολώνει.

Τι Φεστιβάλ;

Η μια πλευρά αφορά τον ίδιο το χαρακτήρα του Φεστιβάλ, ο οποίος για μια ακόμη φορά κρύφτηκε μέσα στον κουρνιαχτό μιας αντιπαράθεσης ανάμεσα σε δύο διαφορετικά αλλά συγκοινωνούντα δοχεία της αστικής αντίληψης για την Τέχνη: το «κοσμοπολίτικο» και το «εθνοκρατικό». Γιατί οι εξαγγελίες αυτές αξιοποιήθηκαν και για να φουντώσει πάλι μια αντιπαράθεση που είχε ξαναγίνει στα τέλη του περασμένου Δεκέμβρη, με αφορμή την αιφνιδιαστική παύση του τότε καλλιτεχνικού διευθυντή του Φεστιβάλ. Για την αντιπαράθεση εκείνη, που πέρα από άλλες στοχεύσεις έπαιρνε και αυτή τη χροιά, έγραφε τότε ο «Ρ»: «Το βασικότερο πρόβλημα που δεν θίγεται, είναι ο ίδιος ο χαρακτήρας του Φεστιβάλ: Η λειτουργία, δηλαδή, ενός σημαντικού θεσμού ως Ανώνυμης Εταιρείας, που τα προηγούμενα χρόνια διατήρησε και ενίσχυσε την αναπαραγωγή του αστικού πολιτισμού, την περιβόητη "σύνδεση με τον τουρισμό" και τον "κοσμοπολίτικο" χαρακτήρα του. (...) Με βάση και τα παραπάνω, το Φεστιβάλ παρέμεινε μακριά από τις πραγματικές ανάγκες του λαού, απ' αυτό που είναι κοινωνικά χρήσιμο και αναγκαίο. Αυτήν την κατεύθυνση όχι απλά δεν την αμφισβητεί, αλλά αντίθετα την υλοποιεί και την ενισχύει και η σημερινή κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ». Για το περιεχόμενο του Φεστιβάλ δε μιλάνε, όμως, οι περισσότεροι απ' όσους υπερασπίζονται με παχιά λόγια ένα τάχα «εθνοκρατικό» Φεστιβάλ.

Ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση...

Οπως χαρακτηριστικά ανέφερε και η Ερώτηση που κατέθεσαν την περασμένη Παρασκευή βουλευτές του ΚΚΕ στη Βουλή, όλα αυτά «έρχονται να υπηρετήσουν ένα βαθύτατα αντιδραστικό στόχο, που προωθούσαν άλλωστε πιο χαλαρά και οι προηγούμενες διοικήσεις του Φεστιβάλ, αφού αποτελεί κατεύθυνση της ΕΕ: Την επιτάχυνση των διεργασιών για τη διαμόρφωση ενός καλλιτεχνικού δυναμικού και ταυτόχρονα ενός νεανικού κυρίως και μορφωμένου κοινού, απόλυτα προσδεμένων στην πολιτική του κεφαλαίου, σε μια περίοδο που αποκαλύπτεται ολοκληρωτικά η βαρβαρότητα του καπιταλιστικού συστήματος, δημιουργώντας προϋποθέσεις γενικότερης αμφισβήτησής του. Με άλλα λόγια, στόχος είναι η δημιουργία μιας κρίσιμης μάζας προσοντούχων νέων ανθρώπων, εμποτισμένων με τις αντιλήψεις του αστικού κοσμοπολιτισμού, που χωρίς εθνικές "προκαταλήψεις", όπως π.χ. τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας και προπαντός χωρίς ταξικές "αγκυλώσεις" και αντιθέσεις, θα εκστασιάζεται και θα μεταλαμπαδεύει τις κίβδηλες αξίες, τη σάπια ηθική και το παρακμιακό γούστο της αστικής τάξης, που εκφράζει η τέχνη του κ. Φαμπρ. Κυρίως, όμως, η νέα αυτή γενιά θα πρέπει να είναι ολοσχερώς εξοικειωμένη με την ανία, το θάνατο, το αίμα, την ωμότητα, τη βία, τη χυδαιότητα και γενικά με όλα εκείνα τα στοιχεία που συνθέτουν το απάνθρωπο, αηδιαστικό, εγκληματικό πρόσωπο του άγριου καπιταλιστικού κόσμου, όπως "καθρεφτίζεται" εξευγενισμένα στο αβυσσαλέα αδιέξοδο και βαθιά κατεστημένο μεταμοντέρνο πνεύμα του κ. Φαμπρ, των ντόπιων και ξένων συνεργατών του και πάνω απ' όλους της κυβέρνησης, που τους επέλεξε και βίαια τους επιβάλλει».
Κι από αυτή την άποψη, η πολιτική αυτή δε θα μπορούσε ίσως να βρει πιο επάξιο «επιμελητή» από τον ίδιο τον κ. Φαμπρ, μέσα στα έργα του οποίου ο κ. Μπαλτάς βλέπει τον... Σπινόζα και ο πρωθυπουργός μια ευκαιρία ώστε «η Ελλάδα να βρεθεί στο επίκεντρο του ευρωπαϊκού και διεθνούς ενδιαφέροντος», των μπίζνες της «πολιτιστικής βιομηχανίας».
Το έργο του οποίου μας καλεί, όπως γράφει, η «Αυγή» να στρέψουμε «το ενδιαφέρον (...) στο "άλογο", στο ανεξήγητο, στη γλώσσα που σωπαίνει ή γίνεται κραυγή» («Αυγή»). Αλλά και όπως δήλωσε ο ίδιος ο καλλιτέχνης, να σκεφτούμε σαν «εθνική ομάδα» και να «γεφυρώσουμε τα όρια», να αφήσουμε δηλαδή πίσω όχι τις εθνικές, πολιτιστικές και γλωσσικές διαφορές που επικαλέστηκε, αλλά τις ταξικές μας διαφορές, μπαίνοντας κάτω απ' τις σημαίες της αστικής τάξης. Αφήνοντας πίσω όλα εκείνα που κάνουν αδύνατο «να μοιραστούμε τη σκηνή», όχι μόνο του θεάτρου, αλλά όλης της κοινωνίας. Και απ' αυτή την άποψη, το κάλεσμά του είναι όντως ένα κάλεσμα για να «πασχίσουμε για το ασύλληπτο και το ανέφικτο».
Αυτά τα μηνύματα του έργου του ο κ. Φαμπρ τα περιφέρει χρόνια τώρα στις ακριβοπληρωμένες πασαρέλες της ευρωενωσιακής «πολιτιστικής βιομηχανίας», συνήθως με «μεταμοντέρνο» περιτύλιγμα από ιπτάμενες γάτες, ωμά συκώτια, αίμα, σπέρμα και άλλα υλικά με τα οποία ο κ. Φαμπρ και οι συν αυτών τάχα «προκαλούν» την εξουσία, τόσο που εκείνη δεν παραλείπει να τους ταΐζει τακτικά με τα γνωστά κονδύλια των επιχειρηματικών ομίλων και της ΕΕ, για να εξοικειώνουν τον κόσμο με τη σάπια τέχνη της σάπιας κοινωνίας τους.
Γι' αυτό και ο πρωθυπουργός δεν παρέλειψε να μιλήσει για την ανάγκη ο Φαμπρ «να βοηθήσει τους Ελληνες καλλιτέχνες», προφανώς να του μοιάσουν. Γι' αυτό και στήνονται οι «ακαδημίες» εκπαίδευσης νέων καλλιτεχνών, που όπως ειπώθηκε, «θα πάρουν τη σκυτάλη» μετά το τέλος της τετραετίας, για να περιφέρουν την αθλιότητα της αστικής τέχνης στους επόμενους και για να θυμίζουν στους υπόλοιπους που δε δέχονται ένα τέτοιο ρόλο την έκκληση του Μπρεχτ «στους νέους ζωγράφους», που όπως έλεγε, βόσκουν στο «μικρό λιβάδι» της αστικής τέχνης «που δεν φυτρώνει πια χορτάρι»:
«Για εκατοντάδες χρόνια απεικονίζατε τις συνήθειες εκείνων που ζωγραφίζατε. Η τελευταία σας μόδα ήταν: να ζωγραφίζετε τις δικές σας συνήθειες (τα αποτελέσματα στάθηκαν αποδοτικά για το γιατρό και το μαζοχιστή!). Σας συμβουλεύω: ζωγραφίζετε τις συνήθειες εκείνων που πρέπει να δουν τους πίνακές σας».

Κεραυνοφόρες καταιγίδες σε εξωγήινους κόσμους

Κεραυνοφόρες καταιγίδες σε εξωγήινους κόσμους

Ενα από τα πιο δυνατά θεάματα της φύσης με κεραυνούς εμφανίζεται στις εκρήξεις ηφαιστείων που εκτοξεύουν μεγάλες ποσότητες στάχτης, όπως το εικονιζόμενο ηφαίστειο Πουγιέχουε Κορντόν Κολ, της Χιλής

Στις 5 Μάρτη 1979, καθώς περνούσε κοντά από το Δία, το διαστημικό σκάφος «Βόγιατζερ» έστειλε στο κέντρο ελέγχου μια όχι πολύ ευκρινή φωτογραφία του γίγαντα πλανήτη, που έδειχνε κάτι που έμοιαζε με κεραυνό. Ηταν η πρώτη απόδειξη ότι το φαινόμενο των αστραπών και των κεραυνών δεν εμφανίζεται μόνο στη Γη. Το γεγονός δεν προκάλεσε έκπληξη. Οι αστραπές και οι κεραυνοί είναι απότομες ροές ηλεκτρονίων που προκαλούν μια ηλεκτρική σπίθα ατμοσφαιρικής κλίμακας (σε οποιαδήποτε ατμόσφαιρα). Στα χρόνια που πέρασαν από το 1979, άλλες διαστημοσυσκευές εντόπισαν το οικείο φαινόμενο στα ανώτερα στρώματα νεφών της Αφροδίτης, στο δορυφόρο Τιτάνα του Κρόνου και σε μια ηλεκτρική καταιγίδα στον ίδιο τον Κρόνο, τόσο μεγάλη και φωτεινή που φαινόταν ακόμα και κατά τη διάρκεια της μέρας (στην πλευρά του Κρόνου που φωτιζόταν από τον Ηλιο).
Είναι σχεδόν βέβαιο ότι ανάλογες απότομες μεγάλες ροές ηλεκτρισμού με τη μορφή αστραπόβροντου θα χαράζουν τους ουρανούς χιλιάδων εξωπλανητών στο Γαλαξία. Λόγω των τεράστιων αποστάσεων, ο μόνος τρόπος που οι επιστήμονες μπορούν να αναζητήσουν ενδείξεις του φαινομένου, είναι μέσω αστρονομικών παρατηρήσεων. Οι κεραυνοί αλλάζουν τη χημική σύνθεση του αέρα που βρίσκεται κατά μήκος της διαδρομής τους. Οι αλλαγές αυτές είναι τόσο σημαντικές, που μπορεί οι κεραυνοί να αποτελούν ζωτικό στοιχείο για την εμφάνιση της ζωής.

Σύννεφα

Αστραπές και κεραυνοί σε περιοχή του Δία σε φωτογραφία του 1996 (μεταξύ των γεωγραφικών πλατών 43 και 46 μοιρών βόρεια)

Οι κεραυνοί, σε όλες τους τις μορφές σχετίζονται με σύννεφα. Στη Γη, η συσσώρευση στατικού ηλεκτρισμού γίνεται συνήθως όταν μικροσκοπικά σταγονίδια ή κρύσταλλοι πάγου τρίβονται μεταξύ τους, καθώς μεγαλώνουν σε μέγεθος και αρχίζουν να πέφτουν υπό την επίδραση της βαρύτητας. Αλλά το νερό δεν είναι απαραίτητο για την εμφάνιση των κεραυνών, είναι απλώς το μέσο, που μεταφέρει τα ηλεκτρόνια από το ένα μέρος στο άλλο. Μικρές κεραυνοφόρες καταιγίδες εμφανίζονται πολύ συχνά όταν ηφαίστεια εκλύουν μεγάλες ποσότητες ηφαιστειακής τέφρας, λόγω της τριβής των σωματιδίων της στάχτης μεταξύ τους.
Το ίδιο φαινόμενο πρέπει να παρουσιάζεται και στους καφέ νάνους, «αποτυχημένα» άστρα, που δεν απέκτησαν αρκετή μάζα, ώστε να γίνει έναυσμα της πυρηνικής σύντηξης. Αυτά τα ουράνια σώματα, που εκπέμπουν λόγω θερμότητας ένα καφεκόκκινο φως, είναι αρκετά θερμά για να χαρακτηριστούν πλανήτες και αρκετά κρύα για να χαρακτηριστούν άστρα (με τη συνήθη έννοια των όρων). Μελετώντας το φάσμα του φωτός που εκπέμπουν, οι επιστήμονες εντόπισαν - μεταξύ άλλων - γραμμές απορρόφησης που αντιστοιχούν σε οξυγόνο, σίδηρο, διοξείδιο του άνθρακα, αλλά και ορυκτά, όπως τα πυριτικά άλατα. Αυτά τα υλικά μπορούν να σχηματίσουν νέφη μικροσκοπικών «ημιπολύτιμων λίθων», καθώς τα πυριτικά άλατα και τα μέταλλα που τα αποτελούν πιθανότατα θα είναι έγχρωμα και γυαλιστερά. Οταν τα σωματίδια αυτών των νεφών φτάσουν να έχουν διαστάσεις μερικών χιλιοστών, τότε η τριβή τους μπορεί να οδηγήσει σε διαχωρισμό μεγάλων ηλεκτρικών φορτίων.

Ο Στάνλεϊ Μίλερ, μαζί με τον Χάρολντ Γιούρεϊ, έδειξαν με πείραμά τους τη δεκαετία του 1950, ότι ο ηλεκτρισμός μπορεί να είναι κρίσιμο στοιχείο για την εμφάνιση της ζωής σε έναν πλανήτη με νερό σε υγρή μορφή

Τα διαφορετικά φορτία μέσα σε ένα νέφος - οποιοδήποτε νέφος, από νερό, σκόνη, ή ημιπολύτιμους λίθους - δημιουργούν ηλεκτρικό πεδίο. Τα συσσωρευμένα ηλεκτρόνια της αρνητικά φορτισμένης περιοχής κάποια στιγμή βρίσκουν δίοδο και εκτοξεύονται προς το θετικό φορτίο μιας άλλης περιοχής, θερμαίνοντας έντονα τη διαδρομή την οποία ακολουθούν, με αποτέλεσμα την παραγωγή φωτός και την απότομη συμπίεση, που δημιουργεί τη βροντή.

Κεραυνοί του σωλήνα

Την τελευταία δεκαετία έχουν ανακαλυφθεί χιλιάδες εξωπλανήτες (πλανήτες σε άλλα αστρικά συστήματα), αρκετοί από τους οποίους είναι θερμοί αεριώδεις γίγαντες, μια πιο ψυχρή εκδοχή μικρών καφέ νάνων. Η φασματική υπογραφή τους δείχνει ότι και σ' αυτούς υπάρχουν τα χημικά στοιχεία, οι χημικές ενώσεις και οι συνθήκες ώστε να εμφανίζονται νέφη «ημιπολύτιμων λίθων». Για τη μελέτη αυτών των νεφών και των ηλεκτρικών καταιγίδων που μπορεί να προκαλέσουν, οι επιστήμονες αναζήτησαν ένα ανάλογο στη Γη και το βρήκαν καταρχήν στις εκρήξεις ηφαιστείων, όταν εκλύουν μεγάλες ποσότητες τέφρας. Η σύνθεση αυτών των νεφών δεν είναι πολύ διαφορετική από εκείνη των νεφών «ημιπολύτιμων λίθων». Το 2013, ηφαιστειολόγοι του πανεπιστημίου του Μονάχου αναπαρήγαγαν σε μικρότερη κλίμακα τους κεραυνούς που εμφανίζονται στην τέφρα πάνω από τα ηφαίστεια, διοχετεύοντας σκόνη μέσα σε γυάλινο σωλήνα υπό εξαιρετικά υψηλή πίεση. Σε φωτογράφηση σε αργή κίνηση, ήταν εμφανείς μικροκεραυνοί μήκους μερικών εκατοστών, μέσα στο ρεύμα των μαύρων κόκκων, καθώς αυτοί εκτινάσσονταν από την άκρη του σωλήνα.
Αξιοποιώντας τα πειραματικά δεδομένα για τους κεραυνούς από τριβή σωματιδίων σκόνης, δημιουργήθηκαν υπολογιστικά μοντέλα για το φαινόμενο σε καφέ νάνους και αεριώδεις εξωπλανήτες. Τα μοντέλα έδειξαν ότι όταν η τριβή είναι έντονη (μεγάλη ταχύτητα ανέμων), μπορούν να δημιουργηθούν και σε αυτά τα ουράνια σώματα κεραυνοί μήκους εκατοντάδων μέτρων. Οσο περισσότερη ακτινοβολία λάμβανε ένας εικονικός εξωπλανήτης από το άστρο του, τόσο πιο ισχυρούς ανέμους είχε και τόσο πιο μεγάλη ήταν η πιθανότητα να εμφανίσει κεραυνοφόρες καταιγίδες.

Κατάλληλες συνθήκες

Απόλυτη επιβεβαίωση των κεραυνών σε εξωπλανήτες θα ήταν η επίσκεψη κάποιου γήινου σκάφους σε αυτούς, αλλά αυτό είναι κάτι που θα αργήσει - αν γίνει ποτέ εφικτό. Μέχρι τότε οι επιστήμονες αναζητούν σημάδια, που ίσως υποδεικνύουν την ύπαρξη κεραυνοφόρων καταιγίδων σε πλανητικό επίπεδο, όπως είναι η ελαφρώς αυξημένη συγκέντρωση μεθανίου και μονοξειδίου του άνθρακα - αν και τα αέρια αυτά μπορεί να έχουν αυξημένη παρουσία και για άλλους λόγους. Οι αστρονόμοι ελπίζουν να αποκτήσουν πολύτιμες πληροφορίες για τους εξωπλανήτες, χρησιμοποιώντας το αμερικανικό Διαστημικό Τηλεσκόπιο Γουέμπ, που θα εκτοξευτεί το 2018.
Το ενδιαφέρον για τους κεραυνούς σε εξωπλανήτες δεν προέρχεται μόνο από την πλευρά της φυσικής, αλλά και της βιολογίας και ειδικότερα της εξωβιολογίας. Οι κεραυνοί ίσως παίζουν καταλυτικό ρόλο στην εμφάνιση της ζωής σε ένα πλανήτη. Στο πείραμα - ορόσημο που έκαναν οι Αμερικανοί βιοχημικοί Στάνλεϊ Μίλερ και Χάρολντ Γιούρεϊ τη δεκαετία του 1950, επιβεβαιώνοντας τη θεωρία που είχε αναπτύξει ο Σοβιετικός Αλεξάντερ Οπάριν, από τη δεκαετία του 1920, διαπίστωσαν ότι οι χημικές ενώσεις που υπήρχαν σε αφθονία στην πρώιμη Γη - νερό, αμμωνία, μεθάνιο και υδρογόνο - είναι κατάλληλη ατμόσφαιρα, ώστε με τη βοήθεια συνεχούς ηλεκτρικής εκκένωσης μεταξύ δύο ηλεκτροδίων, να σχηματιστούν μέσα σε λίγες μέρες αμινοξέα, τα δομικά στοιχεία των πρωτεϊνών. Οι πρωτεΐνες με τη σειρά τους είναι δομικά υλικά για κάθε γνωστό είδος ζωής.
Αυτό δεν σημαίνει ότι κεραυνοί ίσον εμφάνιση ζωής. Το νερό σε υγρή μορφή φαίνεται να είναι σπάνιο στους εξωπλανήτες και είναι πολύ λιγότερο πιθανό να έχει εμφανιστεί ζωή σε αεριώδεις εξωπλανήτες (από τους οποίους έχουν εντοπιστεί πολλοί), σε σύγκριση με τους πετρώδεις (που έχουν εντοπιστεί λιγότεροι). Παρ' όλ' αυτά, η ύπαρξη κεραυνοφόρων καταιγίδων ίσως είναι σημαντικό στοιχείο στην αναζήτηση ιχνών ζωής σε εξωπλανήτες. Ισως εκεί που υπάρχουν κεραυνοί, να υπάρχει κάτι που να τους κοιτάζει.

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: «Discover»

ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ Στην Κίνα το νέο ... μονοπάτι κερδών για τις πολυεθνικές

ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ

Στην Κίνα το νέο ... μονοπάτι κερδών για τις πολυεθνικές

Η κινεζική Jiangsu Suning ...τίναξε την «μπάνκα» για να αποκτήσει τον Αλεξ Τεχέιρα από τη Σαχτάρ

Associated Press

Περίπου τέτοια εποχή, πριν από ένα χρόνο, τα φώτα των ...big bussiness (μεγάλες δουλειές) στο παγκόσμιο εμπορευματοποιημένο ποδόσφαιρο στρέφονταν στην Ασία και συγκεκριμένα στην Ινδία. Το εγχείρημα - με τη βοήθεια των πολυεθνικών και των χορηγών - της δημιουργίας επαγγελματικής ποδοσφαιρικής Λίγκας (CSL) με σκοπό να κλέψει από το πλέον δημοφιλές άθλημα στη χώρα, το κρίκετ, μεγάλο κομμάτι από την πίτα των κερδών βρισκόταν σε εξέλιξη τέτοιες μέρες. Και έκανε τις πολυεθνικές που είτε άμεσα είτε έμμεσα σχετίζονταν με τη διοργάνωση και τις ομάδες που συμμετείχαν να μετρούν τα κέρδη τους από την επένδυση.
Ενα χρόνο μετά, η Ασία βρίσκεται και πάλι στο στόχαστρο του παγκόσμιου ποδοσφαιρικού μάρκετινγκ, με τις προσδοκίες για κέρδη αυτή τη φορά να είναι ακόμα υψηλότερες απ' ό,τι στο... πείραμα της Ινδίας. Πλέον, στο κάδρο για το κυνήγι των κερδών μπαίνει η Κίνα, με τα σχέδια για τη δημιουργία μιας αντίστοιχης επαγγελματικής Λίγκας στο ποδόσφαιρο της χώρας. Φυσικά, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το σημείο όπου θα τοποθετηθεί ο πήχης όσον αφορά τους στόχους για τα κέρδη των πολυεθνικών, εξαιτίας προφανώς του μεγέθους της αγοράς που θα αποτελέσει το έδαφος για εμπορική εκμετάλλευση.
Σε αυτά, βέβαια, θα πρέπει να προστεθούν και τα νέα στάνταρ που δημιουργεί η εμφάνιση μιας ισχυρής επαγγελματικής ποδοσφαιρικής Λίγκας στην Κίνα στην αγορά στοιχήματος, ιδιαίτερα μάλιστα στην ασιατική, που αποτελεί τη... «Μέκκα του ποδοσφαιρικού τζόγου», είτε με την επίσημη μορφή είτε την παράνομη, με τεράστια πολυεθνικά κυκλώματα.

Από το σκάνδαλο στον... οικονομικό παροξυσμό

Το ποδόσφαιρο της Κίνας αποτελεί το νέο μονοπάτι των κερδών για τις πολυεθνικές της Ασίας

Associated Press

Eπτά χρόνια μετά το σκάνδαλο διαφθοράς και δωροδοκιών στο κινεζικό ποδόσφαιρο, που οδήγησε σε συλλήψεις υπευθύνων, το 2009, το ποδόσφαιρο της Κίνας βρέθηκε στο επίκεντρο πλέον για άλλους λόγους. Με τις ομάδες της χώρας και ειδικότερα τις εταιρείες στις οποίες ανήκουν να δαπανούν αρκετά εκατομμύρια δολάρια για μεταγραφές παικτών κυρίως από την Ευρώπη αλλά και τη Λατινική Αμερική, το κινεζικό πρωτάθλημα άρχισε να τραβάει και πάλι τα βλέμματα. Μάλιστα, σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε σε άλλες χώρες της Ασίας (π.χ. Ιαπωνία, Κορέα) ή του αραβικού κόσμου ή και ακόμα και στο περσινό εγχείρημα της Ινδίας, οι ομάδες της Κίνας κινήθηκαν σε διαφορετικό τέμπο. Δεν στόχευαν μόνο σε παίκτες που ήταν μεν σπουδαία ονόματα αλλά είχαν κάνει τον κύκλο τους ποδοσφαιρικά (κλασική συνταγή στα ασιατικά πρωταθλήματα) και βρίσκονταν στη δύση της καριέρας τους αλλά, αντίθετα, ακόμα και αυτούς που βρίσκονταν στο απόγειο της καριέρας τους. Μάλιστα, για τη φετινή αγωνιστική σεζόν στην κινεζική Λίγκα ξοδεύτηκε το μεγαλύτερο ποσό παγκοσμίως για μεταγραφές και άλλες δραστηριότητες των συλλόγων, με τις 16 ομάδες του πρωταθλήματος να δαπανούν 220.000.000 δολάρια, όταν για την αγγλική Πρέμιερ Λιγκ το ποσό αυτό ανέρχεται σε 130.000.000 δολάρια.
Ο πακτωλός εκατομμυρίων που έπεσαν στο τραπέζι αποτέλεσαν σημαντικό δέλεαρ για αρκετούς παίκτες να οδεύσουν στην Κίνα, προκαλώντας ενθουσιασμό όχι μόνο στους φιλάθλους αλλά και στους υπεύθυνους της Λίγκας και τις πολυεθνικές - χορηγούς των ομάδων, που έβλεπαν τα πράγματα να ...ανθίζουν. Αρκετοί παίκτες, που αγωνίζονταν μάλιστα σε ισχυρούς συλλόγους, αποφάσισαν να πάνε στην Ασία, ανάμεσα στους οποίους ξεχωρίζουν ο Ραμίρεθ που άφησε την Τσέλσι το 2016, ο Τζάκσον Μαρτίνεθ της Ατλέτικο Μαδρίτης, ο Αλεξ Τεχέιρα που αγωνιζόταν στη Σαχτιάρ. Μάλιστα, ο τελευταίος έχει και το ρεκόρ του πιο ακριβοπληρωμένου αφού η μετακόμισή του στην Jiangsu Suning κόστισε 56 εκατ. δολάρια.

Μύρισαν χρήμα οι πολυεθνικές

Οσο οι επενδύσεις των ομάδων σε έμψυχο δυναμικό ανέβαζαν τον ποιοτικό πήχη τόσο η ποδοσφαιρική παγκόσμια αγορά έριχνε περισσότερες ματιές στα ποδοσφαιρικά δρώμενα της Κίνας βλέποντας ένα... μονοπάτι για νέα κέρδη να ανοίγεται διάπλατο.
Ετσι, τα πάντα ήταν ζήτημα χρόνου να συμβούν, όπως και τελικά συνέβησαν. Η συμφωνία των ιθυνόντων του κινεζικού ποδοσφαίρου με αμερικανική πολυεθνική εταιρεία αθλητικού μάρκετινγκ και διαχείρισης εμπορικών και τηλεοπτικών δικαιωμάτων, την περίφημη IMG, άνοιξε πλέον για τα καλά το δρόμο των κερδών. Σημειώνεται πως η συγκεκριμένη πολυεθνική αποτελεί τον νέο συνεργάτη της Ευρωλίγκας στο ευρωπαϊκό μπάσκετ αναλαμβάνοντας τη διαχείριση της νέας διοργάνωσης για τη νέα σεζόν και φυσικά τα μελλοντικά σχέδια της πρώτης για κλειστή Λίγκα.
Η αμερικανική εταιρεία μάρκετινγκ υπέγραψε συμβόλαιο διετούς συνεργασίας με την κινεζική Λίγκα για τη διαχείριση των τηλεοπτικών δικαιωμάτων του πρωταθλήματος ποδοσφαίρου και μάλιστα αφού το συγκεκριμένο είχε ήδη ξεκινήσει. Ωστόσο, όπως δήλωσαν οι διοικούντες την πολυεθνική, αυτό δεν αποτέλεσε πρόβλημα αφού υπήρχε μεγάλο ενδιαφέρον από κανάλια σε παγκόσμιο επίπεδο για τα δικαιώματα. Μάλιστα, ενδεικτικό της επένδυσης είναι και το γεγονός πως η ΙMG εκτός της διαχείρισης των δικαιωμάτων, αναμένεται να έχει και συμβουλευτικό ρόλο στην τηλεοπτική παραγωγή των μεταδόσεων, ενώ θα ερευνήσει και την αγορά της αεροπλοΐας για αεροπορικές εταιρείες που ενδιαφέρονται να μεταδίδουν τα ματς κατά τη διάρκεια των πτήσεων.
Φυσικά, εκτός του ιδιαίτερα προσοδοφόρου κομματιού προβολής της κινεζικής Λίγκας, στο στόχαστρο άλλων πολυεθνικών έχουν μπει και οι υπόλοιπες πλευρές του, όπως οι βασικές χορηγίες που αφορούν την επωνυμία, το αθλητικό υλικό, τις διαφημίσεις κ.ά. Αν για κάποιες απ' αυτές οι συμφωνίες έχουν κλείσει, για κάποιες άλλες διεξάγεται ένας παγκόσμιος... εμπορικός πόλεμος μεταξύ των πολυεθνικών για την επικράτησή τους.

Καλοβλέπουν την ευκαιρία οι ισχυροί της Ευρώπης

Τα όσα συμβαίνουν στην Κίνα όμως δεν αφήνουν αδιάφορη και την ποδοσφαιρική Ευρώπη και κυρίως τους οικονομικά ισχυρούς συλλόγους της ή τους υπεύθυνους των ισχυρότερων ποδοσφαιρικών πρωταθλημάτων. Η έλλειψη της απαραίτητης (ιδιαίτερα για το πού βαδίζουν τα πράγματα) ποδοσφαιρικής τεχνογνωσίας από πλευράς Κινέζων αποτελεί το μεγαλύτερο δέλεαρ για τους πιο έμπειρους σε αυτά Ευρωπαίους προκειμένου και αυτοί να ανοίξουν νέους ορίζοντες κερδών. Εφαλτήριο μάλιστα γι' αυτό αποτελούν και οι καλές σχέσεις που έχουν αναπτύξει τα τελευταία χρόνια πολλοί εκ των ισχυρών συλλόγων της Ευρώπης με την αγορά τόσο της συγκεκριμένης χώρας όσο και γενικότερα της Ασίας, από τις περίφημες περιοδείες προετοιμασίας, κυρίως το καλοκαίρι.
Ενα από τα πλέον χαρακτηριστικά παραδείγματα για το ενδιαφέρον των Ευρωπαίων αποτελεί η περίπτωση της Γιουβέντους. Ο ιταλικός σύλλογος ανακοίνωσε ότι ετοιμάζει τη δημιουργία ποδοσφαιρικών ακαδημιών στην Κίνα, για πρώτη φορά με τη Σαγκάη να αποτελεί επιλογή των υπεύθυνων της ομάδας του Τορίνο. Μάλιστα, τα σχέδια της Γιουβέντους, που τυγχάνουν και άμεσης υποστήριξης της κινεζικής κυβέρνησης, είναι ιδιαίτερα μεγαλόπνοα αφού στοχεύουν στη δημιουργία 20.000 ποδοσφαιρικών σχολείων μέχρι το 2020!
Την ίδια στιγμή, σημαντικό ρόλο στα όσα συμβαίνουν στα ποδοσφαιρικά πράγματα της Κίνας έχουν και άνθρωποι του αγγλικού πρωταθλήματος, της Πρέμιερ Λιγκ. Οι διοικούντες την τελευταία, έχοντας ως όπλο τον τίτλο του πιο εμπορικού πρωταθλήματος στον κόσμο και με αρκετούς Ασιάτες επενδυτές στους συλλόγους της, δεν θα μπορούσε να αφήσουν την ευκαιρία. Ιδιαίτερα μάλιστα από τη στιγμή που οι Κινέζοι αρμόδιοι τους απηύθυναν την πρόσκληση για συνεργασία. Ετσι, σημαντικά στελέχη της Πρέμιερ Λιγκ ανέλαβαν είτε συμβουλευτικό ρόλο είτε άμεση συνεργασία με την κινεζική Λίγκα για θέματα που αφορούν την αναδιάρθρωση και την καλύτερη προβολή του πρωταθλήματος. Σε αυτές τις λογικές βέβαια κινούνται και άλλοι ισχυροί ποδοσφαιρικοί σύλλογοι, ιδιαίτερα όσο περνάει ο καιρός και το νέο εγχείρημα στέκεται στα πόδια του.

ΜΠ. ΤΣ.